مهارت آموزی

صنعتی شدن در ایران همانند بسیاری از کشورهای در حال توسعه مزایا و معایب متعددی را به همراه داشته است. این در حالی است که حتی در بهترین حالت نیز اگرچه نمی توان معایب این مسیر را به صفر رساند اما می توان زمینه حداقل سازی آن ها را فراهم نمود. در این میان، حوادث صنعتی از معایب اساسی صنعتی شدن بدون ایجاد فرهنگ خاص آن بوده و شواهد موجود نشان می دهد که این حوادث در ایران نسبت به استانداردهای جهانی بسیار بیشتر است. این موضوع نیز خود می تواند نشأت گرفته از عدم وجود مهارت لازم نیروی انسانی شاغل در بخش صنعت باشد. با چنین رویکردی، این مقاله کوشیده است تا تأثیر ترکیب مهارتی نیروی انسانی شاغل در صنایع تولیدی ایران را بر حوادث صنعتی بررسی کند. این بررسی در مناطق ایران صورت گرفته است. ترکیب مهارتی نیروی انسانی شاغل در صنایع تولیدی مناطق ایران نیز با معیارهای چهارگانه مهارتی کارگران ساده، کارگران ماهر، تکنسین ها و مهندسین اندازه گیری شد. این مقادیر در ارتباط با نسبت شاغلین صنعتی به حوادث صنعتی ناشی از کار در استان ها ارزیابی شده و این ارزیابی با استفاده از روش اقتصادسنجی پنل دیتا صورت گرفته است. بر خلاف انتظار، نتایج این تحقیق نشان داده است که با افزایش سهم کارگران ماهر در نیروی انسانی بخش صنعت استان ها، نرخ حوادث ناشی از کار افزایش یافته و این در حالی است که همسو با انتظار، با افزایش سهم تکنسین ها و مهندسین در نیروی انسانی بخش صنعت استان ها، نرخ حوادث ناشی از کار کاهش یافته است. این نتیجه مبین عدم همسویی تعریف مهارتی در بخش صنعت با مهارت های لازم برای پیشگیری از حوادث ناشی از کار است . از نظر سیاست گذاری نیز این یافته لزوم توجه به مهارت های پیشگیری از حوادث را دو چندان کرده است و این وظیفه ای است که سازمان آموزش فنی و حرفه ای متولی آن است.

در این پژوهش، با بررسی وضعیت موجود، توانمندی شغلی کارآموزان رشته جوشکاری مرکز آموزش فنی وحرفه ای شهریار مورد مطالعه قرار گرفته تا میزان تطابق آموزش های ارائه شده به آنها با نیاز بازار کار ارزیابی شود. همچنین در این پژوهش مشخص خواهیم کرد کارفرمایان و مدیران واحدهای تولیدی و صنعتی تا چه میزان آموزش های ارائه شده به مهارت آموختگان را برای انجام وظایف شغلی کافی می دانند. روش های نمونه گیری به کار رفته، روش نمونه گیری تصادفی ساده با استفاده از جدول مورگان برای مهارت آموختگان مرکز است که حجم نمونه این روش 80 نفر بوده و دیگری برای مدیران صنایع که با توجه به محدود بودن جامعه آماری، روش به کار رفته سرشماری (تمام شماری) می باشد. حجم نمونه برای مدیران صنایع 40 نفر است. تجزیه و تحلیل داده ها نیز با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی با کمک نرم افزارهای Excel و Spss انجام شده است. نتایج پژوهش نشان داده دوره های آموزشی در کاریابی و مهارت کارآموزان مفید بوده اما لازم است در جهت همسوکردن نیازها با برنامه ها و تجهیزات و امکانات، همگام با پیشرفت های تکنولوژی تلاش بیشتری شود. مدیران صنایع نیز ارزیابی کمابیش مثبتی از کیفیت آموزش های ارائه شده به مهارت آموختگان در توانمندسازی آنها برای انجام وظایف شغلی داشته اند، نارضایتی عمده آنان در زمینه به روز نبودن آموزش ها با نیاز صنایع می باشد.

در عصر حاضر تفکر استراتژیک به عنوان پارادیمی نوین در تمامی سطوح سازمان همیشه مطرح بوده است. تفکر استراتژیک فرآیندی است که طی آن مدیر می آموزد که چگونه چشم انداز خود را بوسیله کارگروهی، تفکر انتقادی و بهبود مستمر تعریف کند. تحقیق حاضر با هدف بررسی رابطه بین تفکر استراتژیک مدیران و کارآفرینی سازمانی و ارائه راهکارهایی برای افزایش کارآفرینی سازمانی همچنین بهبود تفکر استراتژیک مدیران انجام شده است. تحقیق از حیث هدف کاربردی و از حیث روش شناسی، همبستگی پیمایشی می باشد. جامعه آماری تحقیق کلیه مدیران، رؤسا و کارشناسان مسئول اداره کل آموزش فنی وحرفه ای استان چهارمحال بختیاری شامل 40 نفر بودند. پرسشنامه تحقیق به علت استفاده در برخی پژوهشهای داخلی و خارجی و همچنین مورد تأیید قرار گرفتن از سوی اساتید دانشگاهی از اعتبار محتوا و روایی مدنظر برخوردار است. جهت محاسبه پایایی پرسشنامه از روش آلفای کرونباخ استفاده شد. به علت اینکه ضرایب آلفای کرونباخ از 0.7 بیشتر بود، پایایی تمامی ابعاد پرسشنامه و کل پرسشنامه مورد تأیید قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل داده ها از شاخصهای آمار توصیفی و استنباطی استفاده شد و توسط نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل اطلاعات انجام پذیرفت. نتایج بیانگر این است که تفکر استراتژیک دارای رابطه مثبت و معنادار با کارآفرینی سازمانی می باشد همچنین بار اصلی رابطه قوی کارآفرینی سازمانی و تفکراستراتژیک از فرصت طلبی هوشمندانه و تفکر در زمان ناشی میشود که هر دوی این متغیرها دارای رابطه شدید و قوی با کارآفرینی سازمانی می باشند .

این پژوهش با هدف بررسی ارتباط بین انگیزه پیشرفت و گرایش جوانان روستایی به آموزش های فنی و حرفه ای در شهرستان قم انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل تمام جوانان روستایی 15-29 ساله شهرستان قم به تعداد 4505 نفر بود. حجم نمونه بر اساس جدول کرجسی و مورگان،380 نفر تعیین شد که به روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند. روایی صوری و محتوایی ابزار پژوهش توسط اعضای هیأت علمی گروه ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان مورد بررسی قرار گرفت. پایایی ابزار پژوهش نیز با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ مورد تأیید قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS انجام شد. نتایج نشان داد انگیزه پیشرفت و گرایش جوانان روستایی نسبت به آموزش های فنی و حرفه ای تقریباً در سطح متوسطی قرار دارد. نتایج تحلیل همبستگی بیانگر این بود که بین متغیر سن با گرایش جوانان روستایی نسبت به آموزش های فنی و حرفه ای رابطه منفی و معنی دار و بین متغیرهای سطح تحصیلات، تحصیلات پدر، تحصیلات مادر، انگیزه پیشرفت و میزان آشنایی با آموزش های فنی و حرفه ای با گرایش جوانان روستایی نسبت به آموزش های فنی و حرفه ای رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. برگزاری دوره های آموزشی و توجیهی در زمینه معرفی و اهمیت آموزش های فنی و حرفه ای برای جوانان و والدین آن ها در مناطق روستایی از جمله پیشنهادهای این مطالعه بوده است.

امروزه علم، به قدرت و نفوذ هیجان های ذهنی انسان پی برده و در حال کشف و تبیین جایگاه هیجان ها و احساس ها در فعالیت ها، رفتارها، حرکت ها و شخصیت انسانی است. به گونه ای که هوش بهر را نمی توان ضامن موفقیت مدیران کارآفرین به عنوان گردانندگان چرخ اقتصاد دانست. بلکه توانایی درک و کنترل عواطف و هیجانات نیز، نقش به سزایی در این مهم ایفا می کند. هدف از انجام این تحقیق بررسی رابطه میان مؤلفه هوش هیجانی با ویژگی های شخصیتی و روحیه کارآفرینان است. جامعه آماری پژوهش کارآموزان و مهارت آموختگان مراکز آموزش فنی و حرفه ای استان ایلام به تعداد 131 نفر می باشد. برای نمونه گیری از فرمول کوکران بهره گرفته شده است که تعداد نمونه را 95 نفر نشان می دهد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS 22 استفاده شده است. در این پژوهش جهت گردآوری داده ها از دو پرسشنامه استاندارد، شامل پرسشنامه استاندارد هوش هیجانی پالمر و استوف (2002) و پرسشنامه استاندارد سنجش ویژگی های شخصیتی کارآفرینان کردنائیج و همکاران (1386) بهره گرفته شده است. برای سنجش روایی از نظر خبرگان و اساتید (روش روایی محتویی) بهره گرفته شده است . نتایج نشان داد که میان کلیه مؤلفه هوش هیجانی و کلیه ابعاد مطرح شده در حوزه ویژگی های شخصیتی و روحیه کارآفرینی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. همچنین نتایج تحلیل رگرسیونی با تأیید این ارتباط نشان داد که از میان مؤلفه های مطرح شده در حوزه ویژگی های شخصیتی کارآفرینان، ابعاد تحمل ابهام، داشتن کانون کنترل درونی، قابلیت ریسک پذیری و خلاقیت به ترتیب وارد معادله رگرسیونی با متغیر پیش بین (هوش هیجانی) شده اند.

این پژوهش، با هدف شناخت عوامل مؤثر بر حفظ مشتریان خدمات آموزشی مراکز آموزش فنی و حرفه ای استان البرز، از دیدگاه مربیان و کارآموزان انجام شده است. با بررسی متون و منابع علمی، هفت هدف و سؤال برای پژوهش حاضر در نظر گرفته شد. پس از مشخص کردن متغیرها و تعریف عملیاتی متغیرها، از پرسشنامه برای جمع آوری داده های مورد نیاز استفاده شد. پرسشنامه مورد استفاده محقق ساخته و حاوی 31 سؤال بود. پس از مشخص کردن جامعه آماری، 339 پرسشنامه به صورت تصادفی در بین کارآموزان مراکز آموزش فنی و حرفه ای توزیع شد. پس از تکمیل و جمع آوری پرسشنامه های پژوهش، داده های مورد نیاز استخراج و توسط نرم افزار spss محاسبات مورد نیاز انجام شد. نتایج نشان داد که از نظر پاسخگویان میزان قیمت رقابتی در حد زیادی بر حفظ مشتریان خدمات آموزشی مؤثر است. لذا در بین 5 متغیر مورد مطالعه می توان گفت که بالاترین میانگین مربوط به رضایت مشتری و در درجه دوم ادراک سودمندی آموزش و در مرتبه سوم قیمت رقابتی، در مرتبه چهارم تناسب محتوای آموزشی و در نهایت کیفیت خدمات به ترتیب مهم ترین عوامل مؤثر بر حفظ مشتریان خدمات آموزشی در مراکز آموزش فنی و حرفه ای از دیدگاه مربیان و کارآموزان مراکز استان البرز هستند. نتایج بیانگر این است که دیدگاه مربیان و کارآموزان در زمینه متغیرهای اصلی پژوهش تفاوت معنا داری با هم ندارد. لذا نظر مربیان و کارآموزان در متغیرهای کیفیت خدمات، ادراک سودمندی آموزش، رضایت مشتری، تناسب محتوای آموزشی، قیمت رقابتی و نام مراکز تفاوتی با همدیگر ندارد.

پژوهش حاضر که برای نخستین بار در سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور انجام شده، بر پایه این پرسش شکل گرفته است که تفکر استراتژیک و مؤلفه های آن در مدیران سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور در چه سطحی می باشد؟ مدل مفهومی این تحقیق بر پایه نظریات جین لیدکا (1998 و 2005) در بیان ابعاد متغیر تفکر استراتژیک طراحی شده است. این تحقیق بر مبنای نتیجه، از نوع کاربردی- توسعه ای، بر مبنای هدف، از نوع توصیفی و بر مبنای شیوه گردآوری داده ها، از نوع پیمایشی و شاخه میدانی است. مهم ترین فنون آماری مورد استفاده در این تحقیق شامل آزمون t تک نمونه ای و تحلیل واریانس یک راهه می باشد. جامعه آماری این تحقیق، شامل مدیران ارشد، میانی و پایه ستاد مرکزی سازمان مذکور، به تعداد 104 نفر بوده و حجم نمونه آماری تحقیق نیز بر اساس فرمول کوکران، معادل 83 نفر انتخاب شده است. روش نمونه گیری تحقیق، تصادفی ساده و پرسشنامه مورد استفاده از نوع محقق ساخته و برخوردار از روایی و پایایی لازم، بر پایه ضریب آلفای کرونباخ 920/0 و مشتمل بر53 سؤال تخصصی و از نوع سؤالات بسته با مقیاس اندازه گیری طیف پنج گزینه ای لیکرت بوده است. مهم ترین یافته های حاصل از بررسی و تحلیل آماری داده های گردآوری شده با استفاده از بسته نرم افزاری SPSS ، نشان می دهد: تفکر استراتژیک و ؤلفه های آن در مدیران سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور در وضعیتی بالاتر از سطح متوسط قرار دارد؛ ولیکن این وضعیت در مقایسه با نقطه مطلوب، دارای فاصله و شکاف قابل ملاحظه ای می باشد.