نوذر شفیعی

نوذر شفیعی

مدرک تحصیلی: استادیار روابط بین الملل، دانشگاه اصفهان

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین

فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴۱ تا ۶۰ مورد از کل ۶۹ مورد.
۴۱.

تجزیه و تحلیل روابط روسیه و ترکیه بر اساس تئوری لیبرالیسم (2002-2014)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات سیاسی و بین المللی دوره هفتم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۲۵ 26 - 46

کلیدواژه‌ها: ترکیه روسیه روابط خارجی وابستگی متقابل همکاری و نظریه لیبرالیسم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۲ تعداد دانلود : ۱۵۱
روابط روسیه و ترکیه از آغاز قرن 21 و به ویژه پس از به قدرت رسیدن حزب عدالت و توسعه در ترکیه از سال 2002، با رشد فزاینده ای روبه رو بوده است. با توجه به گسترش روابط این دو کشور، این مقاله در پی پاسخ به این سؤال است که آیا گسترش روابط اقتصادی میان روسیه و ترکیه در فاصله سال های 2002 تا 2014 به توسعه مناسبات سیاسی دو کشور منجر شده است؟ طرح این سؤال از یک مبنای نظری برخوردار است؛ به این معنی که یکی از مفروض های اصلی نظریه لیبرالیسم آن است که وابستگی متقابل اقتصادی باعث همکاری سیاسی می گردد. پاسخ این مقاله به سؤال اصلی که در قالب فرضیه مطرح شده و به شیوه توصیفی - تحلیلی بررسی می شود، آن است که طی سال های 2002 تا 2014 روابط اقتصادی ترکیه و روسیه، رشد چشمگیری داشته و به موازات آن، همکاری سیاسی میان دو کشور نیز توسعه یافته است؛ اما همگرایی سیاسی ترکیه و روسیه، کمتر از همکاری اقتصادی آن ها تأثیر پذیرفته؛ بلکه بیشتر متاثر از متغیرهایی غیر از عامل اقتصاد و تجارت بوده است. بررسی این فرضیه ما را به این نتیجه می رساند که در تجزیه و تحلیل مناسبات کشورها نمی توان از یک رهیافت نظری بهره گرفت؛ بلکه بر اساس دیدگاه «اجماع پژوهش» باید از رهیافت های مختلفی در تحلیل روابط کشورها استفاده کرد.
۴۲.

تحلیل توافق نامه 25 ساله ایران و چین در پرتو تحولات سیاست خارجی چین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اقتصاد سیاسی بین الملل دوره پنجم بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱ 175 - 200

کلیدواژه‌ها: توافق نامه 25 ساله اقتصاد سیاسی بین المللی توافق نامه مشارکت جهت گیری سیاست خارجی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۱ تعداد دانلود : ۱۸۷
در سال 1399 سندی بین ایران و چین منعقد شد که در ادبیات عمومی به توافق نامه 25 ساله ایران و چین معروف است و همکاری های دو کشور را برای یک دوره 25 ساله در حوزه های مختلف «سیاسی»، «اجرایی»، «انسانی و فرهنگی»، «قضایی، امنیتی و دفاعی» و «منطقه ای و بین المللی» سامان می دهد. این مقاله در پی پاسخ به این سؤال است که توافق نامه 25 ساله ایران و چین در پرتوی تحولات سیاست خارجی چین چگونه قابل ارزیابی است؟ فرضیه مقاله که با روش کیفی و مبتنی بر رویکرد توصیفی- تحلیلی بررسی شده آن بود که با پایان جنگ سرد جهت گیری های سیاست خارجی چین از «عدم تعهد» به «توافق نامه مشارکت» تغییر کرده است و توافق نامه 25 ساله ایران و چین نیز در قالب این تغییر رویکرد قابل ارزیابی است. پرداختن به این موضوع از آن نظر حائز اهمیت است که توافق نامه 25 ساله ایران و چین به نوعی از منظر سیاست خارجی چین نیز بررسی شود. با این بررسی مشخص خواهد شد چینی ها چگونه در قالب یک سیاست هماهنگ و برنامه ریزی شده، استراتژی های خود را به مرحله اجرا درمی آورند. یافته های تجربی مقاله نشان داد که از سال 1993 به بعد تعداد شکای چین در قالب توافق نامه مشارکت روند صعودی داشته است به گونه ای که امروز پکن با بیش از یک صد کشور و سازمان منطقه ای توافق نامه مشارکت دارد. این به آن معنی است که دیپلماسی مشارکت در سال های اخیر به یک ابزار مهم در سیاست خارجی چین تبدیل شده است. یافته های نظری پژوهش نیز بیانگر آن است که جهت گیری سیاست خارجی کشورها ثابت نیست و در شرایط زمانی مختلف تحت تأثیر مقتضیات منافع ملی تغییر می کند.
۴۳.

کارکرد سازمان ملل متحد در حل وفصل بحران افغانستان (۱۹۴۷ تا ۲۰۲۱)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بنیادین و کاربردی جهان اسلام سال چهارم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۱۳) 77 - 103

کلیدواژه‌ها: بحران افغانستان حل وفصل بحران سازمان ملل سازمان های بین المللی کارکرد انفعالی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۶ تعداد دانلود : ۲۲۶
هدف از پژوهش حاضر بررسی و ارزیابی کارکرد سازمان ملل متحد در حل وفصل بحران افغانستان است که با کاربست شیوه کیفی و مبتنی بر گردآوری اطلاعات از طریق منابع آرشیوی سازمان ملل و به روش توصیفی تحلیلی، در پی پاسخ به این پرسش هستیم که کارکرد یا عملکرد سازمان ملل متحد در فرایند حل وفصل بحران افغانستان چگونه بوده است؟ فرضیه پژوهش مبین آن است که «سازمان ملل متحد به عنوان یکی از تأثیرگذارترین سازمان های بین المللی دولتی به وسیله نهادهای اصلی خود مانند شورای امنیت، مجمع عمومی و دبیرکل، با پیاده سازی و اجرای اقدامات حقوقی (مانند صدور قطعنامه هایی ذیل فصول ششم و هفتم منشور)، اقدامات دیپلماتیک (از طریق فعالیت ها و اقدامات دبیرکل و نماینده ویژه او) و نهادسازی (با نظارت بر اجرای قطعنامه ها و اقدامات) موجب تقلیل و مقابله با بحران ها و توانمند سازی و بازسازی کشور افغانستان در برهه ای از زمان شد، با وجود این، در رسیدن به این اهداف کاملاً موفق نبوده است»؛ یافته های پژوهش که با توجه به قواعد و اصول مدل تحلیلی بحران های بین المللی مایکل برچر بررسی شده، نشان می دهد که سازمان ملل متحد با وجود برخورداری از سطوح بالای استقلال و مشروعیت در سطح بین المللی، به دلیل ضعف ساختاری و وابستگی ماهوی، در حل وفصل بحران افغانستان کارکرد موفقی نداشته و انفعالی (دستخوش عامل خارجی) و غیر راهبردی عمل کرده است.
۴۴.

دیپلماسی چینی دام بدهی و کسب موقعیت هژمون(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه ایرانی سیاست بین الملل سال یازدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۲۱) 219-245

کلیدواژه‌ها: دام بدهی ابتکار یک کمربند یک جاده هژمونی کالای عمومی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۰ تعداد دانلود : ۱۶۲
این مقاله در پی پاسخ گویی به این پرسش است که «دیپلماسی دام بدهی، چگونه کار می کند؟» و «چه تأثیری بر طرح هژمون شدن چین دارد؟» فرضیه مقاله که به روش توصیفی تحلیلی بررسی شده است، این است که «چین، در پی گسترش نفوذ اقتصادی، سیاسی، و راهبردی خود در منطقه و جهان برای تبدیل شدن به قدرت هژمون است و در این مسیر، از طریق ابتکار «یک کمربند، یک جاده»، به ویژه با دادن وام برای اجرای طرح های زیرساختی با عنوان «کالای عمومی» به کشورهایی که در مسیر آن قرار دارند، این کشورها را در چنبره خود گرفتار می کند و از آن ها به عنوان سکویی برای نفوذ منطقه ای و جهانی خود بهره می برد». این رویکرد چین، سبب شکل گیری برداشت منفی از این کشور نزد افکار عمومی بین المللی شده است و همین مسئله موجب شده است که چین، به جای نزدیک شدن به موقعیت هژمون، از آن دور شود. یافته های مقاله نشان داد که اگر کشورها در صحنه روابط بین الملل، تصور منفی ای از کالای عمومی قدرت هژمون داشته باشند، کسب، حفظ، و ارتقای موقعیت هژمونیک با چالش روبه رو می شود.
۴۵.

سیاست ایالات متحده نسبت به چین در چارچوب استراتژی مصون سازی (2021- 1990)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست جهانی دوره ۱۱ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۴۰) 7 - 38
تعداد بازدید : ۱۹۰ تعداد دانلود : ۱۲۵
روابط آمریکا و چین مهمترین و در عین حال پیچیده ترین روابط در آسیا است. با توجه به رشد سریع چین و تلاش امریکا برای حفظ قدرت خود در منطقه، دو کشور در کشمکش فزاینده ای برای کسب قدرت و نفوذ بیشتر در آسیا قرار گرفته اند و سطوح مختلف تعامل و رقابت را در برابر یکدیگر تجربه می نمایند. پرسش این است که با عنایت به اهمیت آسیا در استراتژی های کلان ایالات متحده، واشنگتن چه راهبردی را در مقابل ظهور پکن در منطقه دنبال می نماید؟ فرضیه پژوهش که به روش توصیفی- تحلیلی مورد بررسی قرار گرفته آن است که واشنگتن به دلیل نگرانی از پیامدهای غیرقابل پیش بینی رقابت با چین که ممکن است به منازعه نظامی دو کشور منجر شود؛ سعی نموده است طیفی از استراتژی مصون سازی(مثبت تا منفی) را متناسب با ارزیابی این کشور از تاثیر خیزش چین بر هژمونی آمریکا در دستور کار قرار دهد تا ضمن مهار چین از رویارویی مستقیم با این کشور جلوگیری نماید. یافته های پژوهش نشان می دهد که ایالات متحده در برخورد با رقبا، استراتژی های متنوعی را به صورت هوشمند متناسب با شرایط ژئوپلتیک منطقه و فضای عمومی بین المللی به کار برده است.
۴۶.

ابتکار امنیت جهانی و صلح توسعه ای :تحلیلی بر میانجیگری چین بین ایران و عربستان

نویسنده:
منبع: غرب آسیا سال ۱ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱ 7 - 21

کلیدواژه‌ها: ابتکار امنیت جهانی صلح توسعه ای صلح چینی خاورمیانه تنش زدایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۳ تعداد دانلود : ۲۰۱
میانجیگری چین بین ایران و عربستان که به تنش زدایی در روابط دو کشور منجر شد، نه تنها نقطه عطفی در روابط تهران -ریاض بلکه نقطه عطفی در تحولات خاورمیانه و همینطور ابتکارات چین برای صلح و امنیت جهانی قلمداد می شود. پرسش مقاله آن است که چه عواملی در موفقیت چین در تنش زدایی بین ایران و عربستان موثر بوده اند؟ فرضیه مقاله که به روش توصیفی تحلیلی بررسی شده آن است که در هم تنیدگی منافع بین چین و منطقه خاورمیانه، بویژه خلیج فارس، روابط نزدیک چین با تهران و ریاض و برداشت این دو از بی طرفی و انصاف چین در تعامل با این دو کشور، بعلاوه افزایش هزینه های ناشی از رقابت ایران و عربستان که دو کشور را بر سر دو راهی استراتژیک "آشتی" و "رقابت" قرار داده بود، زمینه را برای مداخله چین و موفقیت دیپلماسی این کشور فراهم ساخت. یافته های مقاله نشان داد که ابتکار چین در آشتی بین ایران و عربستان به اعتبار و در نتیجه اقتدار بین المللی چین می افزاید و راه را برای آغاز دوره ای بنام "صلح چینی" فراهم می سازد.
۴۷.

تحلیلی بر مکتب چینی روابط بین الملل: رئالیسم اخلاقی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات سیاسی و بین المللی دوره پانزدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۵۱ 1 - 13

کلیدواژه‌ها: رهبری سیاسی رئالیسم اخلاقی سیستم بین المللی مکتب تسینگهوا مکتب چینی روابط بین الملل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۵ تعداد دانلود : ۱۳۲
هدف این مقاله مروری بر نظریه پردازی در روابط بین الملل از منظر اندیشمندان چینی است که در یک عنوان کلی از آن به مکتب چینی روابط بین الملل یاد می شود. یکی از نظریه های مهم مکتب چینی روابط بین الملل رئالیسم اخلاقی است که از مکتب تسینگهوا نشات می گیرد. اینکه نگرش این نظریه به روابط بین الملل چیست، پرسش اصلی این مقاله است. رئالیسم اخلاقی در پی ان است که نشان دهد یک قدرت نوظهور مثل چین چرا و چگونه می تواند جایگزین قدرت هژمون موجود شود. یان زوتونگ بعنوان یکی از پیشگامان رئالیسم اخلاقی علت العلل این مساله را در کیفیت رهبری سیاسی می داند. رهبری سیاسی فعال و پیشگام بعنوان عنصر جوهری توانایی سیاسی یک کشور، می تواند از طریق رعایت اخلاق دولتی و جهانی ، توانایی جامع ملی (حاصل جمع توانایی سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، نظامی)کشور نوظهور را چند برابر کند، به ان اعتبار استراتژیک ببخشد، اقتدار بین المللی ان را افزایش دهد، و در نهایت ان را در موقعیت رهبری نظم بین المللی قرار دهد.
۴۸.

تحلیل فرصت ها و چالش های عضویت ناظر ایران در اتحادیه آفریقا

نویسنده:
منبع: تحقیقات سیاسی و بین المللی دوره سوم پاییز ۱۳۹۰ شماره ۸ 81 - 97

کلیدواژه‌ها: عضویت ناظر اتحادیه آفریقا فرصت ها چالش ها

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۵ تعداد دانلود : ۹۰
مسأله ی عضویت یا عضویت ناظر در سازمان های منطقه ای و بین المللی دارای پیامدها و آثاری بر منافع اقتصادی و سیاسی کشورها است. اتحادیه آفریقا یکی از سازمان هایی است که مسأله ی عضویت ناظر در آن و فرصت ها و چالش های ناشی از آن در برابر دستگاه سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران قرار گرفته است. این تحقیق بر آن است تا با بررسی عضویت ناظر ایران در اتحادیه آفریقا به این سئوال پاسخ دهد که این موقعیت چه فرصت ها و چال شهایی را برای ایران به همراه خواهد داشت؟ در پاسخ به این سئوال فرض بر این است که این عضویت اثری دو گانه خواهد داشت. به این ترتیب که از یک سو می تواند به ایجاد فرصت های متعددی برای جمهوری اسلامی ایران بینجامد و از سوی دیگر می تواند برای جمهوری اسلامی ایران توأم با چالش هایی باشد. از این رو جمهوری اسلامی ایران باید با احتراز از تبعات منفی احتمالی پی شرو و با سنجش این چالش ها از منافع و فرصت هایی که از رهگذر عضویت ناظر در اتحادیه آفریقا برایش پدید م یآید نهایت استفاده را ببرد.
۴۹.

چشم انداز روابط ایران و آمریکا تا سال 2030 : سناریوهای ممکن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست جهانی دوره ششم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۴ (پیاپی ۲۲) 41 - 65
تعداد بازدید : ۱۸۴ تعداد دانلود : ۱۲۲
روابط ایران و آمریکا در بیش از سه دهه گذشته چالش های بسیاری را پشت سر گذاشته است. در واقع دو کشوری که روزی متحد استراتژیک لقب گرفته بودند امروز به دشمنان یکدیگر  بدل شده اند. آنچه روابط دو کشور را با پیچیدگی های بیشتری مواجه ساخته  روی کار آمدن دولتی در آمریکاست که سیاست خارجی آن در جهت خصومت هرچه بیشتر با ایران جهت گیری شده است. به همین دلیل آینده روابط ایران و آمریکا و نحوه رویارویی تهران و واشنگتن ظرف سال های آینده نیز با ابهام بیشتری روبرو خواهد بود. بر این اساس، پژوهش حاضر در پی پاسخ به این پرسش است که آینده روابط ایران و آمریکا تا سال 2030 به چه سمت و سویی سوق پیدا می کند؟ با در نظر گرفتن دیدگاه الکساندر ونت و با توجه به فرهنگ سه گانه آنارشی چند فرضیه به روش توصیفی- تحلیلی در قالب سناریو قابل طرح است. یک فرضیه این است که با توجه به برخی الزامات استراتژیک و منطقه ای، محتمل ترین سناریو دوستی دو کشور تا سال 2030 است. فرضیه دیگر رقابت تهران با واشنگتن را در قالب بازی های بزرگ قدرت در عرصه بین المللی، رقابت آمیز پیش بینی می کند. فرضیه سوم نیز با مبنا قرار دادن تعارض ایدئولوژیک ایران و امریکا ، تداوم دشمنی دو کشور را محتمل ترین سناریو  می داند. یافته های تحقیق که به روش توصیفی –  تحلیلی بدست آمده حکایت از آن دارد که آینده روابط ایران و آمریکا تا سال 2030 آمیزه ای از رقابت و دشمنی خواهد بود.
۵۰.

Turbulence Management Model in Iran's Middle East Policy(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: ژئوپلیتیک سال نوزدهم تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۷۰) 133 - 155

کلیدواژه‌ها: Chaos the Middle East Iran Strategic Management

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۲ تعداد دانلود : ۱۸۱
The Middle East today can be considered an area with the features of chaos due to its geopolitical structure, complex historical identity and decades of crisis. In this volatile area, security has undergone an extensive alteration, and the Islamic Republic of Iran, as a major actor and historical activist, needs certain behavioral patterns to correspond to the situations and trends of security chaos. The present paper seeks to identify the elements of Iran's regional behavioral patterns in the Middle East security chaos. It is hypothesized that Iran needs to take advantage of patterns of constructive interaction, balancing, geopolitical stability, and Interactive Order-Building to play a regional role in this chaos. A descriptive-analytical method and theoretical modeling is employed to account for the historical process of chaos in the Middle East and Iran's chaos management model in foreign policy.
۵۱.

ترتیبات سیاسی- امنیتی در جنوب آسیا و تأثیر آن بر امنیت ملی ج. ا. ایران

نویسنده:
منبع: سیاست پژوهی جهان اسلام دوره اول زمستان ۱۳۹۳ شماره ۱ 9 - 31

کلیدواژه‌ها: ترتیبات سیاسی - امنیتی جنوب آسیا موازنه قدرت امنیت ملی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۴ تعداد دانلود : ۱۰۹
جنوب آسیا یکی از ناامن ترین و بحران خیزترین مناطق دنیاست. این منطقه که وارث کشمکش ها و اختلافات به جا مانده از استعمار بریتانیاست، وارد دو قطب امنیتی با محوریت هند و پاکستان شده است. بحران کشمیر به عنوان یکی از حادترین بحران های امنیتی جهان، در طول بیش از نیم قرن گذشته مانع از شکل گیری توافقی سازنده بین دو کشور هند و پاکستان گشته است و همین امر موجب شده که این دو کشور چه در سطح منطقه و چه فراتر از آن، اقدام به یارگیری نمایند. هند با گرایش به سمت آمریکا و پاکستان با چرخش به سمت چین، فضایی دو قطبی در جنوب آسیا شکل داده اند که سایر کشورهای این منطقه نیز در حال سازماندهی حول این دو محور هستند. از این رو از آنجا که مسائل امنیتی جنوب آسیا به طور گریزناپذیری به هم پیوسته اند، تئوری «مجموعه امنیتی» باری بوزان و «موازنه قدرت» مورگنتا را برای تجزیه و تحلیل قطب بندی های قدرت در جنوب آسیا برگزیده ایم. بر این اساس، پژوهش حاضر در پی پاسخگویی به این پرسش است که ترتیبات سیاسی- امنیتی موجود در جنوب آسیا بر چه اساسی شکل گرفته و چه تأثیری بر امنیت ملی ج.ا.ایران دارد؟ فرض این پژوهش بر این است که ترتیبات سیاسی- امنیتی جنوب آسیا بر اساس موازنه قدرت شکل گرفته و بر امنیت ملی ایران تأثیر گذار است. توازن قدرت موجود در جنوب آسیا می تواند قدرت نقش آفرینی ج.ا.ایران را به عنوان نیروی توازن بخش در این منطقه افزایش داده و از این طریق منافع امنیتی ایران را تأمین سازد.  
۵۲.

تأثیر عوامل ادراکی روانی بر سیاست خارجی چین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست خارجی سال ۳۰ زمستان ۱۳۹۵ شماره ۴ (پیاپی ۱۲۰) 151 - 186

کلیدواژه‌ها: سیاست خارجی جهان بینی رهبران فرهنگ کنفوسیوس فرهنگ استراتژیک افکار عمومی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۵ تعداد دانلود : ۱۰۴
یکی از دشوارترین کارها در تحلیل سیاست خارجی کشورها درک چگونگی ایجاد شدن و به عبارتی نحوه شکل گیری آن است. این مهم در مورد چین بسیار دشوارتر به نظر می رسد چراکه به اقتضای پیچیدگی فرایند سیاست گذاری در این کشور، بسیاری از جنبه های سیاست گذاری خارجی آن برای پژوهشگران مبهم و ناشناخته باقی مانده است. دریافت چینی ها از خارج و متأثر از آن سیاست خارجی این کشور به ندرت تحت تأثیر نیروهای خارجی قرار گرفته است. سیاست خارجی چین به نسبت بسیاری از کشورهای دیگر، بیشتر متأثر از روندهای درونی قدرت و تصمیم گیری های داخلی است. این عوامل داخلی به دو دسته عوامل مادی و ادراکی- روانی قابل تقسیم هستند. این مقاله می کوشد تأثیر عوامل ادراکی روانی را بر سیاست خارجی چین تبیین نماید. به همین دلیل، رویکرد این مقاله تحلیلی توصیفی است و تلاش شده در کنار توضیح هریک از این عوامل به نمودهای عینی آنها در سیاست خارجی چین و وزن هر یک در این فرایند نیز اشاره شود. ویژگی های رهبران، جهان بینی رهبران، فرهنگ استراتژیک، مؤسسات تحقیقاتی، رسانه ها و افکار عمومی به عنوان عواملی در نظر گرفته شده اند که فهم و ادراکات رهبران چین را در حوزه سیاست خارجی تحت تأثیر قرار می دهند.
۵۳.

از دام توسیدید تا سیستم کنسرت؛ تحلیلی بر اینده روابط امریکا و چین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های روابط بین الملل دوره نهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴ (پیاپی ۳۴) 47 - 79
تعداد بازدید : ۱۴۳ تعداد دانلود : ۱۳۹
این مقاله در پی پاسخ به این سوال بود که اینده روابط چین و امریکا چگونه خواهد بود؟ پاسخ به این پرسش از ان نظر حائز اهمیت بود که رقابت استراتژیک اینده در جهان میان این دو قدرت خواهد بود و فعل و انفعالات اینده جهان بشدت از کیفیت روابط این دو تاثیر می پذیرد. فرضیه مقاله که به روش توصیفی – تحلیلی بررسی شد آن بود که اینده روابط چین و امریکا می تواند در سه شکل درگیری نظامی(دام توسیدید) ، جنگ سرد جدید(دام چرچیل) ، و سیستم کنسرت ( وابستگی متقابل رقابتی) تجلی یابد. در این میان، با در نظر گرفتن نقش "کارگزاران سیاسی" و نقش "ساختار نظام بین الملل" در تعیین رفتار دولت ها، دام توسیدید بعنوان "سناریوی ممکن"، دام چرجیل بعنوان "سناریوی محتمل"، و سیستم کنسرت یا مدیریت مشترک بعنوان "سناریوی مرجح" در نظر گرفته شد. یافته مقاله نشان داد با انکه اراده کارگزاران سیاسی، انها را بسوی همکاری سوق می دهد اما الزامات ساختاری نیز ازادی عمل انها را برای همکاری محدود می کند. تحت این شرایط بنظر می رسد رهبران چین و امریکا احتمالا به دلیل پیامد های بسیار خطرناک ان، از دام توسیدید فرار خواهند کرد اما الزامات ساختاری مانع از حرکت انها به سمت سیستم کنسرت خواهد شد و لذا انها در دام چرچیل گرفتار خواهند شد.
۵۴.

تبیین روابط روسیه و ترکیه در بحران سوریه از چشم انداز رئالیسم مشروط(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست جهانی دوره نهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۳۴) 189 - 218
تعداد بازدید : ۱۳۰ تعداد دانلود : ۱۳۰
تحولاتی که در سال 2011 میلادی درخاورمیانه آغاز گردید پیامدهایی را برجای گذاشت. اعتراضات علیه اسد موجب ایجاد بحران ها و پیدایش خشن ترین گروه های تروریستی گردید و ابعاد بین المللی به خود گرفت. بحرانی که پای قدرت های منطقه ای و فرامنطقه ای چون ترکیه و روسیه را به میان کشید. ترکیه به دلیل هم مرز بودن و تهدیدات ناشی از گروه های تروریستی و روسیه به دلیل حفظ پیوندهای اقتصادی و نظامی خود با سوریه، و جلوگیری از کاهش نفوذ خود درخاورمیانه وارد میدان شدند. روسیه و ترکیه پیش از این همکاری های وسیعی داشتند که با وقوع بحران سوریه و مواضع دو کشور، در تقابل با یکدیگر قرارگرفتند و زمانی به اوج رسید که ترکیه جنگنده روسیه را در مرز سوریه سرنگون کرد و روسیه نیز تمامی روابط خود با ترکیه را قطع کرد اما، بار دیگر دو کشور به سمت همکاری گرویدند. هدف این پژوهش تبیین روابط روسیه و ترکیه در بحران سوریه از منظر رئالیسم مشروط می باشد. سوال اصلی نیز به این صورت است که روابط روسیه و ترکیه دربحران سوریه بر اساس چه الگوی نظری قابل تبیین است؟ که در پاسخ به سوال اصلی، فرضیه پژوهش بر این اساس است که روابط روسیه و ترکیه با توجه به تحول از فاز تنش و قطع روابط به همکاری و نزدیکی روابط بر اساس رئالیسم مشروط مبتنی بر اولویت دادن به همکاری به جای رقابت در روابط قدرت های رقیب برای کسب منافع، قابل تبیین است. روش تحقیق دراین مقاله کیفی با رویکرد تبیینی-توصیفی است.
۵۵.

تبیین میزان تأثیرپذیری ج.ا.ایران از نقش نوین چین در منطقه خلیج فارس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های راهبردی سیاست سال ۱۱ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴۸ (پیاپی ۷۷) 73 - 105

کلیدواژه‌ها: چین شورای همکاری خلیج فارس امنیت انرژی رویکرد راهبردی منطقه گرایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۴ تعداد دانلود : ۹۵
این پژوهش با رویکردی توصیفی تحلیلی درصدد پاسخ به چرایی این پرسش است که چین چه نقش و جایگاهی در آینده اقتصادی و سیاسی منطقه خلیج فارس دارد؟ و این نوع از رقابت چه تأثیری بر منافع ملی ج.ا.ایران خواهد داشت؟ فرضیه این است که به موازات ارتقای جایگاه تجاری چین در زنجیره اقتصاد جهانی و افزایش نیاز این کشور به انرژی های فسیلی، پکن حضور گسترده تری در منطقه خلیج فارس در قالب مراودات نفت و صادرات کالا و خدمات با کشورهای منطقه خواهد داشت. بر این اساس، پکن تلاش خواهد کرد تا با کمترین تعارضی، آسیب ها و دغدغه های امنیت انرژی در این منطقه را در برابر واشنگتن، پشت سر بگذارد. از سوی دیگر ایالات متحده با درک جایگاه مهم خلیج فارس در عرصه سیاست و اقتصاد جهانی، حاضر نیست میدان را به رقبای جهانی به ویژه چین که با رشدی چشمگیر، هژمونی جهانیِ ایالات متحده را در معرض خطر قرار داده است، واگذار نماید. با توجه به رقابت های واشنگتن و پکن، تهران نیز می تواند از رهگذر تأمین انرژی مورد نیاز چین، دو هدف اصلی را دنبال نماید: 1- تأمین امنیت انرژی چین، 2- فروش نفت و برگشت ارز ناشی از آن با هدف مقاوم سازی اقتصاد کشور در برابر تحریم های تحمیلی مجموعه غرب و ایالات متحده.
۵۶.

همکاری و مشارکت میان سازمان های منطقه ای و سازمان ملل متحد به منظور حفظ صلح و امنیت بین المللی (مطالعه موردی اتحادیه اروپا)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های روابط بین الملل دوره دوم زمستان ۱۳۹۱ شماره ۴ (پیاپی ۶) 62 - 80
تعداد بازدید : ۱۰۹ تعداد دانلود : ۱۱۷
سازمان های بین المللی از مهم ترین ارکان حفظ صلح و امنیت بین المللی به شمار می روند. پس از ایجاد چنین سازمان هایی، همکاری های بین المللی نیز گسترش یافته است. امروزه عرصه روابط بین الملل نه تنها شامل کشورها، بلکه شامل بسیاری از سازمان های بین المللی، مانند سازمان های منطقه ای از جمله اتحادیه اروپا، اتحادیه افریقا، سازمان کشورهای امریکایی (پان امریکن) وغیره است. سازمان های منطقه ای یکی از حقیقت های انکارناپذیر سیاست و روابط بین الملل هستند. تقریباً همه کشورهای جهان، دست کم عضو یک سازمان منطقه ای هستند. دولت های ملی و سازمان ملل متحد چنین سازمان هایی را به منظور حفظ صلح و امنیت بین المللی تشکیل داده اند.
۵۷.

منابع متقابل نگرانی ایران و عربستان سعودی؛ چرایی و چگونگی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: ژئوپلیتیک سال ۱۹ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۷۱) 273 - 298

کلیدواژه‌ها: عربستان سعودی ایران سیاست خارجی رقابت منطقه ای افراطی گرایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۴ تعداد دانلود : ۱۱۰
روابط دو کشور ایران و عربستان سعودی همواره دچار تنش و نوسان بوده و چند مورد قطع روابط دیپلماتیک را تجربه کرده است. در این پژوهش از روش توصیفی- تحلیلی استفاده می شود به همین منظور از منابع کتابخانه ای، مقالات و پایان نامه ها کمک گرفته شده و برای تبیین آن از روش رئالیسم تهاجمی استفاده شده است. سؤال اصلی این مقاله: دلایل نگرانی بین دو کشور ایران و عربستان سعودی از یکدیگر چیست؟ فرضیه ای که در پاسخ به این سؤال مورد آزمون قرار می گیرد این است که تضادهای هویتی، سیاسی_ امنیتی و رقابت منطقه ای از منابع متقابل نگرانی دو طرف است که آنها را به سوی پیشبرد سیاست خارجی تهاجمی، رقابتی و در مواردی خصومت گرا سوق داده است و عامل اصلی این تنش ها، تضادهای داخلی و رقابت منطقه ای است. نتایج تحقیق نشان می دهد ایران و عربستان به خاطر ترس مداوم از فعالیت های مخرب یکدیگر و همچنین کاهش نفوذ و قدرت طرف مقابل در خاورمیانه، از تضادهای بین خود جهت پیشبرد سیاست خارجی استفاده می کنند که این عامل ایجاد تنش و نگرانی بین دو کشور است
۵۸.

تبیین عوامل موثر بر اتخاذ استراتژی دولت ترامپ نسبت به افغانستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های روابط بین الملل دوره هفتم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۲۴) 109 - 132
تعداد بازدید : ۹۹ تعداد دانلود : ۱۲۱
این مقاله در پی پاسخ به این پرسش است که چه  زمینه ها، شرایط و عواملی در تدوین استراتژی دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا نسبت به افغانستان موثر بوده اند ؟ فرضیه مقاله که به روش توصیفی - تحلیلی بررسی شده آن است که ترس از فروپاشی دولت افغانستان و تبدیل شدن این کشور به بهشت تروریست ها و در نتیجه، هدف قرار گرفتن منافع آمریکا و متحدینش به وسیله تروریست ها، باعث اتخاذ استراتژی جدید آمریکا در قبال افغانستان شده است.  بررسی این سوال و فرضیه از آن نظر اهمیت دارد که مساله افغانستان ارتباط تنگاتنگی با منافع و امنیت ملی ایران دارد و رصد تحولات ان به لحاظ تحلیلی حائز اهمیت است. یافته های مقاله نشان می دهد که شرایط و پیچیدگی های خاص جغرافیای طبیعی و انسانی افغانستان و نیز ملاحظات امنیتی کشور های منطقه در موفقیت یا ناکامی هر گونه استراتژی در افغانستان مهم هستند و احتمالا همین عوامل چالش های جدی را در مسیر اجرای استراتژی جدید آمریکا به وجود می آورد. 
۵۹.

تاثیر بی ثباتی داخلی بر امنیتی شدن سیاست خارجی ترکیه(2022-2011)

نویسنده:
منبع: مطالعات سیاسی بین النهرین دوره ۲ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ 274-403

کلیدواژه‌ها: ترکیه سیاست خارجی غرب گرایی امنیتی شدن حزب عدالت و توسعه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۹ تعداد دانلود : ۹۱
به رغم اینکه تا قبل از سال 2011 ترکیه به عنوان یک الگوی موفق سیاسی-اقتصادی در منطقه ظاهر شد و موردتوجه آمریکا و اتحادیه اروپا قرار گرفت، اما در دوره دوم دولت حزب عدالت و توسعه و پس از انقلاب های عربی منطقه، شاهد چرخش و فراز و نشیب هایی در سیاست خارجی این کشور بوده ایم که به امنیتی شدن آن منجر شده است. پژوهش حاضر با روش توصیفی-تحلیلی و در چارچوب مفهوم امنیتی شدن مکتب کپنهاگ، به دنبال پاسخگویی به این پرسش است که علل امنیتی شدن سیاست خارجی ترکیه چیست؟ برای پاسخ به سؤال مذکور، این فرضیه مطرح شده است که بی ثباتی داخلی موجب امنیتی شدن سیاست خارجی ترکیه شده است. با بررسی و تحلیل سیاست های داخلی ترکیه در حوزه اقتصادی-سیاسی مشخص شد که آشفتگی و تنش در سیاست های داخلی که توسط حزب عدالت و توسعه تعقیب می شد، به امنیتی شدن سیاست خارجی ترکیه در سال های پس از 2011 منجر شده است.
۶۰.

از همکاری تا منازعه: تحلیلی بر روابط ایران و طالبان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رهیافت های سیاسی و بین المللی سال ۱۴ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۴ (پیاپی ۷۴) 35 - 56

کلیدواژه‌ها: دشمن مشترک ترجیحات مشترک ریالیسم لیبرالیسم سازه انگاری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۸ تعداد دانلود : ۱۰۵
روابط ایران و طالبان را می توان به سه دوره تقسیم کرد. دوره اول از اوایل دهه 1370 تا اواخر این دهه را شامل می شود. روابط در این دوره جنبه منازعه آمیز داشت. دوره دوم از اوایل دهه 1380 تا سال 1400 است و علی رغم واگرایی اولیه، ایران و طالبان بسوی همکاری حرکت کردند. دوره سوم از 1400 به بعد را شامل می شود. در این دوره، همکاری ایران و طالبان در دوره قبل جای خود را به منازعه داده است. سوال این مقاله آن است که چه عللی باعث منازعه در روابط  ایران و طالبان در این دوره شده است؟ فرضیه مقاله که به روش توصیفی-تحلیلی بررسی شده آن است که از بین رفتن تهدید مشترک و شکل گرفتن ترجبحات ناسازگار باعث ایجاد منازعه در روابط ایران و طالبان شده است. یافته های مقاله نشان داد که همکاری طرفین در دوره گذشته، به دلیل وجود دشمن مشترکی بنام امریکا و همچنین ترجیحات سازگاری بود که در دستگاه تصمیم گیری ایران و طالبان نسبت به یکدیگر ایجاد شده بود. اکنون با از بین رفتن تهدید مشترک و بازگشت ترجیحات ناسازگار که در دوره اول روابط ایران و طالبان وجود داشت، روابط دو طرف وضعیت منازعه پیدا کرده است. مقاله پیشنهاد می دهد که ایران و طالبان با اتخاذ یک رویکرد سازه انگارانه می توانند فرهنگ هابزی موجود را به فرهنگ کانتی یا لاکی تبدیل کنند.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان