محمد فاتحی

دانشمندان علم بیان بر تأثیرگذاری مباحث این علم مانند حقیقت، مجاز، تشبیه، استعاره و کنایه در تبیین مفاهیم متون عربی، به ویژه قرآن، تأکید کرده اند. علم بیان نه تنها در فهم آموزه های دینی، اخلاقی، تاریخی و اجتماعی نقشی مهم ایفا می کند، بلکه به انتقال مؤثر مفاهیم به مخاطب کمک می نماید. این پژوهش به بررسی فلسفه و کارکرد علم بیان در قرآن پرداخته و نشان می دهد که چگونه استفاده از استعاره، تشبیه، مجاز و کنایه در قرآن باعث تأثیرگذاری بیشتر و تفهیم عمیق تر مفاهیم اخلاقی و اجتماعی می شود. قرآن، از طریق بهره گیری از فنون بیان، الگوهای اخلاقی را به گونه ای ارائه می کند که مخاطب به روشنی درک کرده و به عمل بپردازد. مهمترین فلسفه بکارگیری از فن بیان در آیات قرآن کریم که در این تحقیق به آن تأکید شد، استفاده از فن بیان در مواردی است که صحبت از شکلهایی از اخلاق می شود که برای خلق و خوی فرد عادی قابل فهم نیست. بر اساس این موضوع در مواضعی که رفتار اخلاقی بر اموری تأکید می کند که بواسطه آن انسان درک می کند که روش صحیح مقابله با شر، ظلم، تاریکی و بدکاران تلافی کارهای آنها و شباهت یافتن به آنها در امور زشت نیست. همچنین در این آیات به اخلاق به مثابه شناخت درون تأکید شده است و خصوصیات فطری اخلاق حسنه مورد تأکید بوده است.

ابوالقاسم الشابی شاعر معاصر کشور تونس نمونه والای قهرمانان عرصه مبارزه با استعمار است که نه تنها در افریقا که در جای جای جهان اسلام به عنوان شاعری دلسوز و متعهد به جامعه و سرنوشت ملت ها شناخته می شود. الشابی برای شعر و شاعر رسالتی فراتر از آنچه در ذهن همگان است، قائل می باشد. در این پژوهش به روش تحلیلی و توصیفی به جمع آوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای پرداخته شد. الشابی اعتقاد دارد که شعر باید زندگی انسان را به تصویر بکشد و از نظر او شعر تصویری صادقانه و تعبیری راستین از واقعیت است و به همین دلیل کوشید نه تنها دردها و رنج های ملت خود که دردها و رنج های همه ملت های زخم خورده استعمار را به تصویر بکشد. شابی، تحت تأثیر شرایط اجتماعی، سیاسی تقریباً مشابه به بیان جلوه های بیداری مردمی و اسلامی جوامع خود پرداخته است. او با اینکه سلاح به دست نگرفته است؛ سلاح شعرش از هر سلاحی قدرتمندتر و نابود کننده تر بوده است؛ به طوری که در انقلاب اخیر تونس، نمونه قوی و ملموس آن قابل مشاهده بود و جوانان انقلابی تونسی هم صدا با هم، شعر شابی را در راه رسیدن به هدفشان، یعنی آزادی و مبارزه با ظلم حاکم بر جامعه زمزمه می کردند. در شب نامه های دوران مشروطه نیز پیام های آزادی خواهی به یکی از عناصر محوری در انقلاب مشروطه تبدیل شد. اهداف پژوهش:حاضر بررسی جلوه های بیداری اسلامی در اشعار ابوالقاسم الشابی.بررسی جلوه های بیداری اسلامی در شب نامه های دوران مشروطه.سؤالات پژوهش:جلوه های بیداری اسلامی در اشعار ابوالقاسم الشابی چگونه بازتاب یافته است؟جلوه های بیداری اسلامی در شب نامه های دوران مشروطه چگونه بازتاب یافته است؟ 

انقلاب اسلامی ایران بازتاب گسترده ای فراتر از مرزهای ایران و منطقه خاورمیانه داشته و به منطقه دوردست مغرب عربی و از جمله تونس رسیده است. تونس در سال 1956 استقلال خود را به دست آورد و تا زمان پیروزی انقلاب اسلامی غیرمذهبی ترین حکومت در جهان عرب بود. این کشور در اوایل دهه هفتاد میلادی با نوعی بیداری دینی روبرو شد و در اواخر این دهه با شکست سیاست های اقتصاد لیبرال و بروز شورش هایی در کشور، احساسات اسلامی شکل سیاسی به خود گرفت و گروه های سیاسی اسلامی شکل گرفتند که مشهورترین آنها «النهضه» بود. در دوران مبارزات انقلابیون ایران به ویژه پس از پیروزی انقلاب اسلامی، رژیم تونس با نگرانی از تأثیر این انقلاب بر تونس، آشکارا به مخالفت با آن برخاست و به اسلامگرایان تونس برچسب «خمینیست» زد. با این حال فعالان مسلمان تونس با الهام از شیوه انقلابیون ایران و اعتراف صریح به آن، تلاش کردند فعالیت خود را گسترش دهند. انقلاب اسلامی و اندیشه های امام خمینی(ره) تأثیرات شگرفی در نگاه مخالفان و اتخاذ رویکرد مبارزه اجتماعی و فرهنگی داشت و حکومت اسلامی انقلابی ضد مستکبران به حکومت مطلوب مسلمانان تبدیل شد.

الملخص إن السخریه تعد من الآلیات اللغویه الهامه التی اعتمد، ولا یزال، الکتاب والشعراء علیه لإبداء رؤیتهم تجاه المجتمع عامه والحکومه السیاسیه خاصه. وعلى هذا الضوء یعد المازنی أیضا شاعرا وروائیا وناقدا شهیرا فی العصر الحدیث مما کان له أبلغ الأثر فی توجیه الأدب المعاصر نحو التطور والرقی. ولما له من الأهمیه البالغه فی مجال السخریه قام بعض الکتاب بنقده من زوایا مختلفه لا سیما السخریه، من بینهم هو حامد عبده الهوال الذی ألف کتابه تحت عنوان "السخریه فی أدب المازنی" وتطرق إلى جوانب هذه الآلیه اللغویه فی آثار المازنی وحللها تحلیلا عمیقا. تهدف هذه الدراسه من خلال المنهج الوصفی التحلیلی إلقاء الضوء على السخریه باعتبارها سلاحا یتسلح به الکتاب والشعراء، نحو المازنی وغیره توجیها لنقدهم إلى المجتمع أو الحکومه. ومن الناحیه الأخرى، نقوم بنقد کتاب "السخریه فی أدب المازنی" للکاتب الهوال، نقدا بناءا مستفیضا. ومن النتائج التی توصلت إلیها الدراسه هذه هی أن المازنی حسب رأی الهوال هو استفاد من السخریه کسلاح یتسلح به للوقوف ضد القضایا الأخلاقیه السلبیه الحاکمه على البلاد أولا وتعذیب الحکومه الناس الابریاء ثانیا.

سابقه و هدف: نوجوانان و جوانان بیش از هر قشر دیگری در معرض قسم های مختلف تهاجم فرهنگی غربی قرار دارند و بسیاری از مفاهیم ذیل تهاجم فرهنگی مانند آزادی جنسی بدین دلیل است که افراد از پیامدهای منفی آن آگاهی ندارند. بنابراین ممکن است با تبیین پیامدهای منفی آزادی جنسی، نگرش و دیدگاه جامعه ایرانی به ویژه قشر جوان نسبت به این پدیده مذموم تغییر یابد و بستر لازم برای مقابله با آزادی های مطلق جنسی فراهم گردد. پژوهش حاضر با هدف ارائه الگویی جهت تبیین پیامدهای منفی ترویج تفکر آزادی جنسی غربی در کشور انجام شده است. روش کار: روش اصلی این تحقیق فراترکیب کیفی است که در آن از طریق جست وجوی کلیدواژه های مرتبط، مطالعات پیشین درباره پیامدهای آزادی جنسی استخراج شد. در ادامه شاخص های شناسایی شده در مقالات مختلف کدگذاری شد و با دسته بندی کدها موضوعات اصلی به دست آمد. با استفاده از رویکرد فراترکیب، الگویی مفهومی شامل سه بُعد اصلی، پنج مضمون و 37 کد به دست آمد. سه بُعد اصلی شناسایی شده شامل پیامدهای فردی، خانوادگی و اجتماعی-فرهنگی بود. در این پژوهش همه موارد اخلاقی رعایت شده است و مؤلفان مقاله تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: رتبه بندی عوامل نشان داد که پیامدهای اجتماعی-فرهنگی اهمیت بیشتری داشت و پیامدهای خانوادگی و فردی به ترتیب در رتبه های بعدی قرار داشتند. همچنین محاسبه ضریب کاپا کوهن، ضریب هولستی، ضریب پی اسکات و ضریب آلفای کرپیندروف نشان داد که الگوی به دست آمده در این تحقیق اعتبار مناسبی داشت. نتیجه گیری: هدف دولت های غربی از ترویج تفکر آزادی جنسی در کشورهای اسلامی تأثیرگذاری بر باورهای فرهنگی و رفتارها و هنجارهای اجتماعی است. با ترویج تفکر آزادی جنسی، زمینه و بستر لازم برای نفوذ و نهادینه سازی سایر هنجارهای غربی در جامعه نیز فراهم می آید؛ به شکلی که می توان آزادی جنسی را دروازه ای جهت ورود دیگر ارزش های غربی در نظر گرفت که اغلب در تضاد کامل با فرهنگ و اندیشه اسلامی قرار دارد.

یکی از نکات حائز اهمیت در دانش زبان شناسیِ شناختی، توجه به طرح واره های تصویری و استخراج تغییراتِ احتمالیِ طرح واره ای در آن هاست؛ چه نخستین پیامدِ تغییر یک طرح واره به دیگری، تولید مضامینِ متمایز خواهد بود. نظر به وجود بدفهمی های گاه بسیار ظریف در تعامل انسان با متن گفتاری و نوشتاری و با توجه به برخورداری دانش زبان شناسیِ شناختی از ابزاری مناسب جهت تحلیلِ راه هایی که در آن ها انسان، زبان را در برهم کنش های روزمره به کارمی برد، جستار حاضر کوشیده است با روش توصیفی-تحلیلی، به بررسیِ طرح واره حجمی حرف«فی» و تغییراتِ احتمالی آن در خطبه های نهج البلاغه بپردازد و نشان دهد که عبارت های زبان، با استفاده از فرآیندهای تعبیری چون کانون توجه، دیدگاه و غیره، شیوه خاصی از ادراکِ صحنه جاری زندگی روزمره را رمزگذاری می کنند. بررسی داده ها نشان داد که معنای پیش نمونه ای«فی» کارکردِ محبوس بودن را داراست که چندین پیامد همچون واقع بودن و محدودشدنِ حرکاتِ هستیِ محبوس را دربرمی گیرد. همچنین حوزه های انتزاعی تری چون زمان، شبهه و شهوت، عهد و پیمان، و شریعت با این طرح واره رمزگذاری شده اند که خود بیش از پیش ادعای جهانی بودن طرح واره ها را تقویت و تأیید می کند. افزون بر این مشخص گردید که طرح واره حجمی حرف«فی» ضمن تغییراتِ طرح واره ای، غیر از معنایِ پایه ظرفیت، بر معانی رویه، تکیه گاه و حلقه نیز اشتمال دارد.

سَبُّ النبی هو أحد مواضیع الفقه الجنائی الإسلامی وهو أمر مهم للغایه والعدید من الآیات والأحادیث تشیر إلیه. نظرًا لأنه فی الفقه الجنائی الإسلامی ، یتم توفیر عقوبه خاصه لهذا العنوان. لذلک یمکن أن یکون حجه لمعارضین هذا الحکم. إذن، ما هی خطه هذا الموضوع او سَبّ النبی؟ ومن هو سَابّ النبی؟ وما هی حالته له أهمیه خاصه. بالإضافه إلى ذلک ، فإن الأسس الشرعیه لحرمه سبى النبی هی الروایات المتواتره المذکوره فی الفقه الإسلامی. فی الفقه الجنائی الإسلامی ، نطاق هذا الحکم إنتشرالی حالات مثل إهانه مقدسات الإسلام و کل من الأنبیاء العظام وأئمه الطاهرین وحضره فاطمه الزهراء (ع). اعتبرت جمیع المذاهب الإسلامیه وکل فقهاء فرقین سب النبی من الجرائم التی یعاقب علیها بالإعدام. مع اختلاف أنه لا یوجد باب مستقل تحت عنوان ساب النبی فی کتب الفقه السنی. لذلک ، یتم فحص هذه المسأله فی إطار موضوع الرده. لذلک ، فی هذا المقال ، سیر عمل النظام القانونی-الفقهی الإیرانی بالنسبه لجریمه ساب النبی ، سیتم دراستها بالطرق التحلیلیه والوصفیه والمکتبه. الکلمات الرئیسیه: الفقه الجزائی، القانون الجنائی، سب النبی، سَابّ النبی، الفقه الشیعی، فقه السنه.

واژه «تأویل» در قرآن به معانی مختلف به کار رفته است. اکثر مفسران ذیل آیه هفت سوره آل عمران به معنا شناسی آن پرداخته اند. این مقاله، با هدف بررسی تطبیقی دیدگاه علامه جوادی و آیت الله معرفت درباره چیستی «تأویل» به روش توصیفی- تحلیلی سامان یافته و به این نتیجه رسیده است که: هر دو مفسر تأویل را به «ارجاع و بازگشت» معنا کرده اند. منتها محل ارجاع هر کدام متفاوت است. بنابراین، هر یک از ایشان، معنای متفاوتی از  چیستی تأویل در قرآن ارائه داده اند. با وجود این که در اکثر نوشته هایشان هر دو معتقدند همه آیات قرآن دارای تأویل هستند، اما آیت الله معرفت، تأویل را مقابل تفسیر و معنایی، خلاف ظاهر آیه می داند، اما علامه جوادی تأویل را حقیقت عینی خارجی می داند. به نظر ایشان، تأویل آیات قرآن، رسیدن از راه مثال به ممثل است.

مقدمه: هدف این پژوهش تعیین اثربخشی توان بخشی شناختی رایانه یار بر نیمرخ عصب شناختی دانش آموزان تیزهوش مدارس ویژه تیزهوشان شهرستان سنندج بود. روش کار: این پژوهش کاربردی، روش گردآوری اطلاعات میدانی و روش پژوهش حاضر توصیفی از نوع شبه آزمایشی بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان بازه سنی 10 تا 12 سال در مدارس پسرانه ویژه تیزهوش شهرستان سنندج در سال تحصیلی 1399-1398 به تعداد 112 نفر بودند، که به صورت در دسترس تعداد 18 نفر (9 نفر در گروه آزمایش و 9 نفر در گروه کنترل) به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. نرم افزار توان بخشی شناختی Captain's Log (نسخه 2014) و پرسشنامه استاندارد نیمرخ عصب روا ن شناختی Kanzer's (2004) بود. روایی این پرسشنامه ها توسط متخصصان مورد تأیید قرار گرفت، پایایی از طریق ضریب آلفای کرونباخ (81/0) محاسبه شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها نیز در بخش توصیفی (محاسبه میانگین و انحراف استاندارد) و استنباطی (آزمون کولموگروف_اسمیرنوف و کوواریانس تک متغیری (آنکوا) همراه با مفروضه های کاربس (شیوه رگرسیون و لوین) با استفاده از نرم افزارهایSPSS-26 استفاده شد. یافته ها: توان بخشی شناختی رایانه یار، بر نیمرخ عصب شناختی دانش آموزان تیزهوش مدارس ویژه تیزهوش شهرستان سنندج تاثیر دارد. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که توان بخشی شناختی رایانه یار، بر نیمرخ عصب شناختی دانش آموزان تیزهوش مدارس ویژه تیزهوش شهرستان سنندج تاثیر دارد. همچنین نتایج نشان داد که توان بخشی شناختی رایانه یار باعث افزایش حافظه فعال، عملکرد حسی، عملکرد زبانی، کارکرد اجرایی و سرعت پردازش شده است.

به موازات تلاش های همیشگی دولت های غربی جهت نفوذ فرهنگی در جوامع اسلامی، از اواخر دهه 1990 موج فمینیسم اسلامی در بسیاری از کشورهای اسلامی به راه افتاده است. ازآنجاکه این نهضت پسوند اسلامی را یدک می کشد سعی بر آن دارد که خود را مجزا از فمینیسم سکولار معرفی نموده و بدین ترتیب جایگاه مناسبی در بین جوامع اسلامی برای خود ایجاد کند. با توجه به این که فمینیسم اسلامی می تواند ابزاری برای تهاجم فرهنگی علیه جامعه ایرانی باشد، پژوهش حاضر باهدف ارائه الگوی آسیب های اجتماعی فمینیسم اسلامی با استناد به قرآن و احادیث معصومین (ع) انجام شده است. رویکرد اصلی مورداستفاده در این تحقیق، تحلیل کیفی نتایج حاصل از مصاحبه با اساتید علوم قرآنی و در ادامه هرمنوتیک متن محور است که در آن با بررسی اسناد مرتبط با فمینیسم اسلامی و همچنین مراجعه به آیات قرآن کریم و احادیث معصومین علیهم السلام نسبت به واکاوی آسیب های فمینیسم اسلامی پرداخته شده است. نتایج به دست آمده در این پژوهش نشان می دهد که اولاً فمینیسم اسلامی در اساس هیچ تفاوت ماهوی با فمینیسم سکولار غربی ندارد؛ ثانیاً فمینیسم اسلامی با الگوی مجموعه آسیب های فرهنگی-اجتماعی چون تزلزل بنیان خانواده، نفی حجاب و عفاف، سوق دادن اجتماع به سمت جامعه دوجنسی و مهم تر از آن، تضییع جایگاه زن در جامعه همراه است.

موفقیت یا شکست هر سازمان ارتباط مستقیمی با کیفیت استخدام یا به عبارت دیگر نیرویابی، سنجش و جذب منابع انسانی آن دارد. این مقاله قصد دارد ضمن بررسی داده های یکی از مشاغل دانشی، به بهبود فرآیند استخدام آن شغل کمک کند؛ به این واسطه نرخ جذب نیروهای متناسب افزایش و نرخ جابه جایی منابع انسانی کاهش خواهد یافت. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از جنبه ماهیت، مطالعه موردی محسوب می شود. رویکرد این پژوهش، ترکیبی از دو روش محاسباتی DEA و CART است. DEA روشی غیرپارامتریک است که امتیاز کارایی افراد را تعیین می کند؛ اما اطلاعاتی درخصوص جزئیات عوامل مؤثر در کارایی (به ویژه عوامل غیرعددی) ارائه نمی دهد. در پژوهش حاضر، این خلأ با استفاده از روش CART (یک روش داده کاوی) رفع شده است. نتیجه این پژوهش چارچوبی برای ترکیب DEA و CART برای کشف قوانینی در حوزه استخدام کارکنان دانشی، در شغلی خاص و در سازمانی خاص (مؤسسه هدایت فرهیختگان جوان) ارائه کرده است. نتایج نشان می دهد در رابطه با شغل مدنظر، متغیرهای سابقه کار، معدل آخرین مقطع تحصیلی و سن با عملکرد افراد مرتبط اند و درنتیجه ضروری است در فرآیند استخدام های آتی مدنظر قرار گیرند.

امروزه تمرکز صنایع از بهره وری نیروی کار، به صورت کلی،بهبهره وری کارکنان دانشی تغییر کرده است. سوگیری نتایجدر عموم روش هایارزیابی عملکرد که مبتنی بر قضاوت ارزیابو ناشی ازجهت گیریو انگیزه های شخصیاست، ضعف عمدهروش های پیشین به حسابمی آید.در این پژوهش با توسعه رویکرد مدیریت مبتنی بر نتایج، به استخراج شاخص های ارزیابی عملکرد کارکنان دانشی مؤسسه هدایت فرهیختگان جوان در شرایط برون سپاری پرداخته شد. تحلیل پوششی داده ها ابزاری برای سنجش بهره وری در ارزیابی عملکرد است. مدل های مختلف تحلیل پوششیداده ها برای ارزیابی عملکرد 25 نفر از کارکنان دانشی واحد تحقیق و توسعهمؤسسه به کار گرفته شد. در این روش کارکنان با کارایی یک به عنوان الگویی برای بهبود عملکرد سایر کارکنان پیشنهادمی شوند.یافته ها نشان می دهد 4 نفر از کارکنان دانشیدارای بهترین کارایی هستند. به کارگیریمدل غیرشعاعی تحلیل پوششی داده هابا قدرت تفکیک پذیری بالاتر نسبت به مدل های شعاعی از نوآوری های این پژوهش است.

نوشتار فراروی، جستاری است درباره مرگ، از نگاه دو سخ نسرای پراوازه تازی و پارسی، ابوالطیّب متنبّی و ابوالقاسم فردوسی. هر کدام از این دو حکیم فرزانه به فراخور اندیشه و بایسته های زمانه دورنمایی از مرگ به دست داده اند، و در واکاوی باورهای این دو سراینده برجسته و بلندآوازه، فراروی مرگ با نمون ههای فراوانی از ه ماندیشی و ه مگرایی برم یخوریم. در جایگا ههایی نیز گونه نگرش شان با یکدیگر ناهمگون و دوگانه است و این دگرمانی بازم یگردد به هموار نبودن بستر بر پایه نگاه و خواسته و واداشت ههای پیرامونی.