از هژمونی تا پساهژمونی: مقایسه دیدگاه آنتونیو گرامشی و اسکات لش (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
مفهوم هژمونی و پساهژمونی در علوم اجتماعی و انسانی به طور گسترده شناخته شده و بسته به رشته ها و زمینه های ملی، تعاریف مختلفی دارد. هژمونی به وضعیتی اشاره دارد که در آن ائتلافی موقت از برخی گروه های اجتماعی به اقتدار اجتماعی تام بر سایر گروه ها منجر می شود. گرامشی به عنوان نظریه پرداز برجسته در این زمینه معتقد است طبقه حاکم باید علایق گروه های فرودست را مدنظر داشته باشد تا به یک موازنه منطقی برسد. لش نیز به عنوان نظریه پرداز مهم در زمینه پساهژمونی با ایجاد تغییری که در توصیف قدرت ایجاد کرده مفهوم هژمونی را به چالش می کشد. از اینرو در مقاله حاضر به مقایسه دیدگاه های گرامشی و لش از منظر زمینه تاریخی، چارچوب های نظری، ماهیت قدرت، پویایی فرهنگی و مکانیسم های حکمرانی با روش مقایسه کتابخانه ای و اسنادی پرداخته خواهد شد. تحولات مدرن بر توزیع قدرت و هژمونی تاثیر گذاشته و به ظهور دینامیک های جدیدی از هژمونی و پساهژمونی منجر شده است. هژمونی بر تسلط ایدئولوژی های طبقه حاکم تأکید دارد، در حالی که پساهژمونی بر سیالیت روابط قدرت و نقش فعال افراد و جوامع در مقاومت و خلاقیت تمرکز می کند. ۱. مقدمه و بیان مسألههژمونی مفهومی است که در علوم اجتماعی و انسانی در سطح جهانی به رسمیت شناخته شده و کاربرد گسترده ای پیدا کرده است و بسته به زمینه های رشته ای و ملی، تعابیر گوناگون و گاه متناقض دارد. در اوایل قرن بیست و یکم، ارتباط و انسجام مفهوم هژمونی مورد بررسی قرار گرفته است. نظریه های مختلفی از «پساهژمونی» پدیدار شده اند که به دنبال ارائه تحلیل سیاسی واقع بینانه ای هستند که هژمونی زمانی ارائه می کرد. اصلی ترین نظریه پرداز در زمینه پسا هژمونی اسکات لش به شمار می آید. لش اعتقاد دارد هژمونی اغلب از طریق «نظم نمادین» کار می کند. این امر میزان زیادی سلطه را از طریق ضمیر ناخودآگاه فرض می کند. هدف این مقاله ارائه یک ارزیابی کلی از «هژمونی از منظر آنتونیو گرامشی به ویژه از کتاب (دفترچه های زندان )» و «پسا هژمونی از دیدگاه اسکات لش به ویژه در مقاله (قدرت پس از هژمونی) او می باشد. ۲. ادبیات پژوهشگرامشی نیز مانند بسیاری از نظریه پردازان هم عصر خود می کوشید تا احکام مارکسیستی را اصلاح کند. وی معتقد است ،فرهنگ استقلال نسبی دارد و تکامل افکار و اندیشه ها یا روبناهای فکری می تواند همزمان هم شیوه ی تولید و هم روبناهای فکری جامعه را تغییر دهد.(هالوب ۱۹۹۲ : ۷۳).میدهد از نظر گرامشی هژمونی جدا از اعمال زوری است که توسط قوای دولت انجام می شود طبقه ی حاکم ممکن است اجماع بر سر قدرت خود را از طریق وسایل ایدئولوژیک تأمین کند.از نظر گرامشی لازمه ی هژمونی جامعه ی مدنی است و آن را در برابر دولت سرکوبگر قرار می دهد. گرامشی از ایستگاه های تلویزیونی خانواده مدرسه کلیسا روزنامه ها و غیره به دستگاه های هژمونی یاد می کنند که افراد را به جای سرکوب به قدرت حاکم پیوند می دهند از نظر وی سرکوب و تحکم به دولت اختصاص دارد ولی هژمونی مخصوص جامعه ی مدنی است. (اندرسون، ۱۹۷۶، ۵۳).پسا هژمونی در نظریه های لش با تأکید بر ماهیت غیرمتمرکز و پراکنده جامعه معاصر، مفاهیم سنتی قدرت و کنترل را به چالش کشیده می شود و فراتر از ایده یک هژمونی مسلط است تا چگونگی عملکرد نیروهای فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی را کار لش بر ظهور فناوری های اطلاعاتی و تأثیر آن ها بر ساختارهای اجتماعی متمرکز است و تغییر از سلسله مراتب پایدار به سیستم های پویا و خودسازمان دهنده را برجسته می کند. در عصر پسا هژمونیک، مفهوم بی واسطه است و ارزش ها و واقعیت ها به عنوان داده های حسی خام در مقابلمان قرار می گیرند.پساهژمونی از نظر «ارتباطات» بهتر درک شد. سرانجام، پوزیتیویسم عصر هژمونی، جای خود را به تجربه گرایی پساهژمونیک می دهد.(اسکات لش، ۲۰۰۷). ۳. روش شناسیروش پژوهش حاضر اسنادی است که از پایگاه های مختلفی برای جمع آوری داده استفاده گردیده است. از کتاب ها و مقالات به روز، کتاب های رفرنس و مقالات نوشته شده توسط نظریه پردازان اصلی در پژوهش، به منظور جمع آوری داده های دقیق و بدون ابهام استفاده گردیده است. ۴. یافته هاگرامشی مفهوم هژمونی را بر اساس نقش فرهنگ و ایدئولوژی در حفظ قدرت طبقه حاکم توسعه داد.هژمونی از طریق رضایت به جای اجبار اعمال می شود و نهادهای فرهنگی و رسانه ها نقش مهمی دارند.گروه های زیردست می توانند با مقاومت فرهنگی و اجتماعی به چالش کشیدن ساختارهای قدرت بپردازند. لش مفهوم پساهژمونی را با توجه به تکه تکه شدن و تمرکززدایی قدرت در جامعه معاصر مطرح کرد.در پساهژمونی، قدرت در چندین سایت و شبکه مختلف توزیع می شود و رسانه های دیجیتال و جهانی شدن نقش مهمی دارند بازیگران مختلفی برای کنترل و رقابت بر سر قدرت درگیر هستند. ۵. بحث و نتیجه گیرینظریات گرامشی و لش درباره قدرت و هژمونی، با وجود شباهت ها، تفاوت های مهمی دارند. گرامشی، فیلسوف مارکسیست، مفهوم هژمونی را مطرح می کند که بر اساس آن طبقه حاکم از طریق نهادهای فرهنگی و رسانه ها قدرت ایدئولوژیک خود را حفظ می کند. او به نقش نهادهای متمرکز و تأثیر ایدئولوژی های طبقه حاکم در کنترل اجتماعی اشاره دارد. لش، مفهوم پساهژمونی را معرفی می کند که به پویایی های قدرت در عصر دیجیتال می پردازد. او معتقد است که قدرت در جوامع معاصر پراکنده و سیال شده و از طریق شبکه ها و پلتفرم های دیجیتال اعمال می شود. این تحولات، فضاهای جدیدی برای مقاومت و خلاقیت فراهم می کنند و ایدئولوژی مسلط یا طبقه حاکم را به چالش می کشند.در مجموع، مقایسه بین هژمونی گرامشی و پساهژمونی لش، تغییرات مهمی در نحوه توزیع و اعمال قدرت نشان می دهد. گرامشی بر کنترل از طریق نهادهای متمرکز تأکید دارد، در حالی که لش بر پراکندگی قدرت و نقش فعال افراد و جوامع در عصر دیجیتال تأکید می کند. پساهژمونی، با توجه به تمرکززدایی و عاملیت بیشتر افراد، بینش های جدیدی در مورد چالش ها و فرصت های تغییر اجتماعی ارائه می دهد.From hegemony to post-hegemony: Antonio Gramsci and Scott Lash
The concept of hegemony and post-hegemony in the sciences is directly socially recognized and activities are defined according to the field and national context. Hegemony refers to a situation in which a temporary coalition of some social groups becomes the total social authority over other groups. Gramsci believes that the leading theory in this field is that the ruling groups must consider the cause to achieve a logical equilibrium. Lash is also an important researcher in the field of post-hegemony and has changed the description of power that challenges the concept of hegemony. In this article, the views of Gramsci and Lash are compared in terms of historical background, theoretical views, the nature of power, cultural dynamics, and mechanisms of domination with the method of comparing library documents and other types of documents. Modern developments have affected the foundations of power and hegemony and have become thecauses of emergence of dynamics that have emerged from hegemony and post-hegemony. Hegemony is the dominance of class ideologies at the borders. At the same time, post-hegemony is the fluidity of power relations and the role of active individuals and communities in resistance and creativity.1. IntroductionHegemony is a concept that is widely recognized and used in the social and human sciences, with different and sometimes contradictory interpretations depending on the field and national context. At the beginning of the 21st century, the relevance and coherence of the concept of hegemony was examined. Various theories of "post-hegemony" have emerged that attempt to provide a realistic political analysis that hegemony once offered. The most important theorist in the field of post-hegemony is Scott Lash. Lash believes that hegemony often works through "symbolic order". This presupposes a high degree of domination by the unconscious. The purpose of this article is to provide a general assessment of "Hegemony as seen by Antonio Gramsci, especially from the book (Prison Notebooks)" and "Post-hegemony as seen by Scott Lash, especially In the article (Power after Hegemony).2. Literature Review2.1. Antonio GramsciGramsci, like many theorists of his time, tried to correct the Marxist rules. He believed that culture has relative independence and that the development of thoughts and ideas or intellectual superstructures can simultaneously change both the mode of production and the intellectual superstructures of society. This happens through the forces of government. The ruling class can secure consensus on its power through ideological means. According to Gramsci, this is necessary for the hegemony of civil society and he sets it against the repressive government. Gramsci refers to the hegemonic means of television channels, the family, schools, churches, newspapers, etc., which connect people to the ruling power instead of oppressing them. According to him, oppression and domination belong to the government, but hegemony is specific to civil society. (Anderson 1976:53).2.2. Scott LashThe post-hegemony in Lash's theories emphasizes the decentralized and dispersed nature of contemporary society. It challenges traditional concepts of power and control and moves beyond the idea of a dominant hegemony to show how cultural, social, and economic forces operate in fluid ways. Lash's work focuses on the rise of information technologies and their impact on social structures, highlighting the shift from stable hierarchies to dynamic, self-organizing systems. In the post-hegemonic era, the concept is immediate and values and realities are presented to us as raw sensory data. Post-hegemony is better understood under the term "communication". Finally, the positivism of the age of hegemony gives way to post-hegemonic empiricism. (Scott Lash: 2007)3. MethodologyThe method of the present study is studying the documents that were used to collect data from various databases. Recent books and articles, reference works, and articles written by theorists were used to collect accurate and unambiguous data.4. Discussion and ResultsGramsci developed the concept of hegemony based on the role of culture and ideology in maintaining the ruling class’s power. Hegemony is exercised through consent rather than coercion, and cultural institutions and media play an important role in this regard. Subordinate groups can challenge power structures through cultural and social resistance.About the fragmentation and decentralization of power in contemporary society, Lash has proposed the concept of post-hegemony. In post-hegemony, power is distributed across different places and networks, digital media and globalization play an important role, and different actors control and compete for power.5. ConclusionDespite their similarities, Gramsci's and Lash's theories on power and hegemony have important differences. Gramsci, a Marxist philosopher, proposes the concept of hegemony, according to which the ruling class maintains its ideological power through cultural institutions and the media. He points to the role of centralized institutions and the influence of ruling class ideologies in social control.Lash introduces the concept of post-hegemony, which deals with the dynamics of power in the digital age. He argues that power in contemporary societies is dispersed and fluid, exercised through networks and digital platforms. These developments offer new spaces for resistance and creativity and challenge the dominant ideology or ruling class.To summarize, the comparison between Gramsci's hegemony and Lash's post-hegemony shows important changes in the way power is distributed and exercised. Gramsci emphasizes control by centralized institutions, while Lash emphasizes the dispersion of power and the active role of individuals and communities in the digital age. Post-hegemony offers new insights into the challenges and opportunities of social change in the face of decentralization and greater individual agency.
تبلیغات
