مطالعات برنامه ریزی آموزشی

مطالعات برنامه ریزی آموزشی

مطالعات برنامه ریزی آموزشی دوره 6 بهار و تابستان 1396 شماره 11 (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

تحلیل آماری نتایج آزمون کارشناسی ارشد بر اساس مدل های اثر تصادفی عضویت چندگانه و چندسطحی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مدل های چندسطحی مدل های عضویت چندگانه روش های مونت کارلوی زنجیر مارکوفی آزمون کارشناسی ارشد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴ تعداد دانلود : ۲۴
مدل های عضویت چندگانه زیرکلاسی از مدل های چندسطحی هستند که در آنها برخی یا همه واحدهای سطح پایین تر در بیش از یک رده سطح بالاتر عضویت دارند. صرف نظر کردن از چنین ساختاری و تحلیل چنین جوامعی با مدل های چندسطحی معمولی موجب از دست رفتن اطلاعات و مخدوش شدن تحلیل ها می شود. با توجه به اهمیت و تاثیر قابل توجه سوابق تحصیلی بر نتایج آزمون ها از جمله آزمون کارشناسی ارشد، هدف از مقاله حاضر مقایسه مدل های اثر تصادفی عضویت چندگانه با مدل های چندسطحی معمولی برای جوامعی با ساختار عضویت چندگانه و تعیین عوامل اثرگذار بر نمره کل آزمون فوق می باشد. جامعه آماری مورد بررسی پذیرفته شدگان آزمون کارشناسی ارشد سال 1392 رشته آمار ریاضی می باشد. برآورد پارامترهای مدل با استفاده از   روش های مونت کارلوی زنجیر مارکوفی و با استفاده از نرم افزارR  انجام شده است. مدل اثر تصادفی عضویت چندگانه و مدل چندسطحی متناظر با آن به داده ها برازش داده شد و بر اساس آماره انحراف، دو مدل با یکدیگر مقایسه شدند. نتایج نشان داد که مدل بندی اثر تصادفی عضویت چندگانه برای جوامعی با ساختار عضویت چندگانه به مراتب بهتر از مدل چندسطحی معمولی متناظر با آن عمل می کند. همچنین نتایج حاصل از برازش مدل عضویت چندگانه نشان داد داوطلبانی که در مقطع کارشناسی در دو دانشگاه متفاوت تحصیل کرده بودند (داوطلبانی که دارای مدرک کارشناسی ناپیوسته بودند) نسبت به سایر داوطلبان در آزمون کارشناسی ارشد عملکرد بهتری از خود نشان دادند. همچنین متغیرهای معدل کارشناسی تاثیر مثبت و شغل و جنسیت تاثیر معکوس بر نمره کل نهایی پذیرفته شدگان آزمون کارشناسی ارشد داشتند
۲.

مطالعه تطبیقی دانشگاه پژوهی وارایه ماتریس ابعاد دانشگاه پژوهی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: دانشگاه پژوهی سیاست پژوهی برنامه ریزی توسعه دانشگاهی مدیریت آموزش عالی تصمیم سازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸ تعداد دانلود : ۱۹
این پژوهش مبتنی بر روش کیفی واز نوع مقایسه تطبیقی است .هدف این پژوهش بررسی مقایسه ای کارکرد دفاتر دانشگاه پژوهی دانشگاه های منتخب، باالگوی "ولکواین"(2008) و ارائه ماتریس ابعاد دانشگاه پژوهی است. برای تحقق هدف پژوهش، با توجه به جوان بودن مفهوم دانشگاه پژوهی در نظام آموزش عالی کشور، ضمن ارائه خلاصه ای از رویکردهای علمی دانشگاه پژوهی، ابتدا مضامین مشابه ابعاد 18گانه فعالیت های دانشگاه پژوهی الگوی ولکواین در اسناد دفاتر دانشگاه پژوهی مورد شناسایی وتوصیف قرار گرفت و سپس، وجوه افتراقی اسناد دفاتر دانشگاه پژوهی دانشگاه های مورد مطالعه بررسی شد. اسناد مربوط به دفاتر دانشگاه پژوهی، از طریق وبگاه های دانشگاه های مورد مطالعه (در سال 2015)، گردآوری و تجزیه و تحلیل شده است. دانشگاه های مورد مطالعه شامل شانزده دانشگاه است که بر اساس طبقه بندی انجمن دانشگاه پژوهی (AIR[1]) به صورت نمونه گیری هدفمند انتخاب شده است. یافته ها نشان داد به طور میانگین کارکرد دفاتر دانشگاه پژوهی دانشگاه های مورد مطالعه با 54% از فعالیت های الگوی ولکواین شباهت دارند. در بررسی وجوه افتراقی شش وجه دیگر از ابعاد فعالیت های دانشگاه پژوهی شناسایی شد. شش وجه جدید از ابعاد فعالیت های دانشگاه پژوهی با تجمیع ابعاد 18 گانه فعالیت دانشگاه پژوهی درقالب پنج کارکرد اصلی سازماندهی شد. کارکردهای اصلی تعریف شده در این پژوهش شامل: پاسخگویی، پژوهشگری و تصمیم سازی، تحلیل گری سیاست ها، ارزشیابی، مرجعیت اطلاعات است. در نهایت با توجه به یافته های حاصل از این پژوهش ماتریس ابعاد دانشگاه پژوهی ترسیم شد. در ماتریس ارائه شده 24 وجه از فعالیت های دانشگاه پژوهی در پیوستار اهداف، از بهبود تا توسعه و در پیوستار سازمانی مشتمل بر پنج کارکرد اصلی (مرجعیت اطلاعات، تحلیلگری سیاست ها، پژوهشگری و تصمیم سازی، ارزشیابی و پاسخگویی) توصیف شده است. این نتیجه می تواند، راهنمای تفکر و اقدام برای ایجاد و توسعه نهاد دانشگاه پژوهی در دانشگاه های کشور باشد.
۳.

تبیین نابرابری و رتبه بندی دانشگاه های شهر تهران در سطح درونداد، فرایند و برونداد جهت نیل به توسعه پایدار مورد مطالعه دانشگاه های شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: توسعه پایدار دانشگاه رتبه بندی نابرابری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴ تعداد دانلود : ۲۷
هدف از این تحقیق ارزیابی و رتبه بندی دانشگاه های شهر تهران در شاخص های دروندادی، فرایندی و بروندادی و بررسی میزان نابرابری بین آن ها جهت نیل به توسعه پایدار است. جامعه مورد مطالعه دانشجویان دانشگاه های دولتی شهر تهران است که تعداد ۳۶۳ نفر و به روش طبقه ای نسبتی به عنوان نمونه انتخاب شدند. تحقیق حاضر از نظر نحوه انجام توصیفی- تحلیلی و پیمایشی و از نظر هدف کاربردی است .که از نظر نحوه جمع آوری اطلاعات اسنادی و پرسشنامه ای است که پایایی پرسشنامه ۰٫۹۵۱ است. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار تاپسیس، لیزرل و SPSS ، استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که در شاخص های دروندادی دانشگاه های تهران و صنعتی شریف و در شاخص های فرایندی دانشگاه های تهران و امیرکبیر و در بروندادی دانشگاه های تهران و امیرکبیر به ترتیب در دانشگاه های جامع و فنی مهندسی رتبه اول را دارند و همچنین نتایج رتبه بندی نشان می دهد که بین دانشگاه های شهر تهران از نظر برخورداری از این شاخص ها تفاوت وجود دارد.
۴.

تغییرات مفهومی در حوزه برنامه ریزی در آرای راسل ایکاف(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ایکاف سیستم برنامه ریزی توسعه دانشگاه یادگیری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸ تعداد دانلود : ۲۹
راسل ال. ایکاف از نظریه پردازان حوزه مدیریت و نظریه سیستم ها و صاحب تألیفات متعدد و ارزشمند در این زمینه بوده است. هدف از پژوهش حاضر بررسی تغییرات آرای راسل ایکاف در حوزه برنامه ریزی با مقایسه دو کتاب ایشان یعنی برنامه ریزی تعاملی و بازآفرینی سازمان، طراحی سازمان ها برای سده 21 و در نهایت استخراج ایده هایی برای کاربست آن در برنامه ریزی توسعه دانشگاهی بوده است. در این پژوهش از روش مطالعه تطبیقی و الگوهای جورج بردی و لوتان کوی استفاده شده است. مقایسه دو کتاب مزبور، پیرامون پنج مقوله مرتبط با نظریه سیستم ها و برنامه ریزی، یعنی الگوهای سیستم و سازمان، مفهوم توسعه، برنامه ریزی تعاملی، فهم، و یادگیری صورت گرفت. یافته های تحقیق نشان داد که برخلاف برنامه ریزی تعاملی در بازآفرینی سازمان، با روزافزون شدن ارتباطات و تعاملات افراد و نهادها بر اهمیت نقش اخلاق در دموکراتیک تر شدن سازمان ها و حفظ محیط زیست و همچنین رهبریِ زیبایی شناسی به عنوان مهمترین جنبه توسعه تأکید شده است. همچنین مقولات فهم و خردورزی در کنار داده و اطلاعات برای اثربخشی تصمیمات سازمان ضروری دانسته شده است.
۵.

نقش فعالیت های حمایتی والدین بر عملکرد سواد خواندن دانش آموزان: آزمون برابری مدل ها بر حسب جنسیت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: برنامه آموزش سواد خواندن فعالیت های حمایتی والدین جنسیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱ تعداد دانلود : ۲۰
در دهه گذشته اهمیت حمایت والدین از فرزندان در فرایند یاددهی-یادگیری، توجه بسیاری از سیاست گذاران، مربیان، والدین و رسانه ها را در برنامه های آموزشی به خود جلب کرده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش فعالیت های خانوادگی و فردی بر عملکرد سواد خواندن دانش آموزان پایه چهارم ابتدایی بر اساس مطالعات پرلز 2011 انجام پذیرفت. روش مورد استفاده همبستگی بود. با روش نمونه گیری سه مرحله ای (پایه چهارم، مدارس، دانش آموزان) خوشه ای طبقه ای و تصادفی، تعداد 5318 دانش آموز (2473 دختر و 2845 پسر) در پایه چهارم ابتدایی و والدین آن ها انتخاب شدند. مقیاس های مورد استفاده شامل وضعیت اقتصادی-اجتماعی (78/0=α)، نگرش دانش آموز به خواندن (71/0=α)، نگرش والدین به خواندن (85/0=α)، توانایی های اولیه خواندن (93/0=α)، فعالیت های اولیه سوادآموزی (83/0=α)، فعالیت های خواندن در منزل (74/0=α)، تعامل سواد والدین-فرزندان (78/0=α) بود. پس از تأیید مدل های اندازه گیری، نتایج نشان داد در آزمون تغییرناپذیری مدل در برابر جنسیت، تفاوت معناداری در ضرایب مسیر وضعیت اجتماعی-اقتصادی به نگرش والدین به خواندن، نگرش والدین به خواندن به فعالیت های خواندن در منزل و توانایی های اولیه خواندن به عملکرد سواد خواندن و تأثیر نگرش والدین به خواندن بر فعالیت های خواندن در منزل و تعامل سواد والدین-فرزندان وجود داشت. بر این اساس می توان گفت نقش حمایتی والدین در عملکرد سواد خواندن فرزندانشان به طور مستقیم و غیر مستقیم از طریق نگرش ها و منابع آموزشی  اثرگذار است. 
۶.

توانمندسازی دانشگاهی با رویکرد راهبردی: چارچوب موقعیتی برای برنامه ریزی توسعه دانشگاه بامیان افغانستان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: برنامه ریزی توسعه دانشگاهی آموزش عالی توانمندسازی رویکرد راهبردی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷ تعداد دانلود : ۲۳
جهان، در حال عبور سریع از اقتصاد صنعتی به اقتصاد دانش است و دانشگاه ها محور اساسی انواع فعالیت های دانشی ازجمله، تولید دانش، توزیع دانش، ترویج دانش، تبدیل دانش و استفاده از دانش هستند. ایفای چنین نقشی توسط دانشگاه ها در کشورهای درحال توسعه، مستلزم برنامه ریزی توسعه ای دانشگاهی است. در این مسیر، توانمندسازی به عنوان یک فرایند هوشمندانه و برنامه هدفمند برای توسعه و به کارگیری ظرفیت های دانشگاه در ابعاد و زمینه های مختلف فردی، گروهی و سازمانی، به مثابه یک استراتژی کلیدی مطرح می شود. براین اساس این پژوهش در یک مطالعه موردی کیفی به تدوین چارچوبی برای توانمندسازی دانشگاه پرداخت. مشارکت کنندگان پژوهش 26 نفر از اعضای هیئت علمی و 6 نفر از کارکنان دانشگاه بامیان افغانستان و 18 نفر متخصصان مجرب از اعضای هیئت علمی دانشگاه های شیراز به عنوان آگاهی دهندگان کلیدی بودند که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند از نوع معیار با در نظر گرفتن بحث اشباع نظری انتخاب شدند. روش جمع آوری داده ها شامل مصاحبه نیمه ساختمند با مشارکت کنندگان و نیز مطالعه ی اسناد بود. با استفاده از روش تحلیل مضمون و تشکیل شبکه ی مضامین تحلیل شد. براین مبنا، شبکه مضامین توانمندسازی دانشگاه بامیان مشتمل بر 56 مضمون پایه و 4 مضمون سازمان دهنده و یک مضمون فراگیر صورت بندی گردید. نتیجه این پژوهش نشان می دهد که توسعه و اِعمال برنامه توانمندسازی در سه سطح فردی، گروهی و سازمانی با رویکرد راهبردی زمینه رشد و توسعه دانشگاه بامیان را فراهم می سازد.
۷.

فرصتهای آموزشی دانش آموزان عشایر استان سیستان و بلوچستان: (برابر یا نابرابر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: برنامه ریزی آموزشی فرصتهای آموزشی نرخ گذر نرخ تراکم ضریب بهره برداری عشایر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱ تعداد دانلود : ۳۹
این مقاله به بررسی فرصتهای آموزشی در مناطق عشایری استان سیستان و بلوچستان می پردازد. روش انجام این پژوهش توصیفی – تحلیلی می باشد و جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان عشایر در مقاطع آموزشی سه گانه در سال تحصیلی ۹۰-۸۹ مناطق و شهرستان های استان بوده و نمونه برابر کل جامعه آماری در نظرگرفته شده است. اطلاعات مورد نیاز با استفاده از روش مطالعه کتابخانه ای و همچنین از طریق آمارنامه های موجود بطور مستند جمع آوری گردید. داده های جمع آوری شده با استفاده از شاخص های محاسبه نرخ گذر، ضریب بهره برداری از فضای آموزشی، نرخ تراکم و نحوه توزیع جمعیت عشایری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج تحقیق نشان داد که نظام آموزشی مناطق عشایری استان در تمام شاخص های نرخ گذر تحصیلی، ضریب بهره برداری از فضاهای آموزشی، نرخ تراکم و نحوه توزیع معلمین در مقاطع ایتدایی، راهنمایی و متوسطه از وضعیت مناسبی برخوردار نمی باشد و فرصتهای آموزشی آن نابرابر است.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۲۳