آفاق امنیت

آفاق امنیت

آفاق امنیت سال 15 زمستان 1401 شماره 57 (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

تعمیق مناسبات چین و رژیم صهیونیستی و تأثیر آن بر منافع و امنیت ملی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: چین اسرائیل ایران مناسبات منطقه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰ تعداد دانلود : ۷۶
محیط آنارشیک نظام بین الملل و نبود یک قدرت مسلط و مشروع، هر یک از بازیگران را ملزم به بهره گیری از ظرفیت، اهداف و منافع مورد نظر خود در محیط پیچیده و شبکه ای نظام بین الملل می کند. اسرائیل به دلیل ضعف های راهبردی سعی دارد برای ارتقاء موقعیت منطقه ای و بهبود چهره جهانی و جایگاه بین المللی، مناسبات خود را با کشور چین به صورت همه جانبه توسعه دهد. به هر میزان سطح همکاری و تعاملات پکن – تل آویو گسترش یابد، عملاً بر امنیت و منافع ایران تأثیر منفی می گذارد و بر عکس. در این روند، از جمله پیامدهای تقویت و توسعه روابط چین و اسرائیل، رویکردهایی نظیر؛ شکاف میان ایران و چین، تأثیر منفی بر روند صلح مطلوب ایران در موضوع فلسطین، ترغیب چین از سوی اسرائیل مبنی بر عدم فروش تسلیحات به ایران، تشکیل گروهها و لابی های یهودی علیه منافع ایران در چین، اختلال در بازار فروش نفت و گاز ایران به چین، همراهی چین با نظم مطلوب منطقه ای اسرائیل و عدم حمایت از ایران در برنامه هسته ای می باشد. مفصل بندی این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی است. گردآوری داده ها نیز به روش کیفی و به صورت اسنادی و کتابخانه ای تنظیم یافته است.
۲.

عربستان سعودی و مخاطرات مرزی جمهوری اسلامی ایران با پاکستان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: جمهوری اسلامی ایران عربستان سعودی پاکستان مرز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۷ تعداد دانلود : ۷۹
شواهد نشان می دهد که در چند سال اخیر ناامنی در منطقه مرزی ایران و پاکستان، روندی روبه گسترش طی نموده است. نویسنده معتقد است جدای از شرایط خاص دو کشور، عربستان سعودی در این مهم نقش بسزایی ایفا نموده. لذا ضرورت دارد یک بررسی جامع در این زمینه صورت پذیرد تا ضمن شناخت همه جانبه تهدیدات مزبور مرزی، هزینه های مادی و معنوی به کار گرفته شده در جهت رفع این تهدیدات، به حداقل برسد. بنابراین، هدف پژوهش حاضرتحلیل نقش و سازوکار عربستان سعودی در ناامن سازی مرز جمهوری اسلامی ایران و پاکستان و همچنین شناسایی تهدیدات مزبور در این منطقه مرزی است. لذا این پرسش مطرح است که نقش عربستان در در ناامن سازی مرز جمهوری اسلامی ایران و پاکستان چگونه قابل تجزیه و تحلیل است؟ فرضیه اصلی این مقاله عبارت است از اینکه عربستان بواسطه نقش «مروج وهابیت» که برای خود قائل شده است، موجب تحریک مستقیم گروه های افراطی پاکستانی علیه امنیت مرزهای جمهوری اسلامی ایران می گردد. نویسنده با استفاده از روش تحلیلی به این یافته ها دست یافته است: عربستان با استفاده از گروه های تروریستی- تکفیری؛ به تقویت وهابیت و شیعه ستیزی، ترویج حرکت های تجزیه طلب و تقویت قاچاق مواد مخدر در مرز ایران و پاکستان می پردازد.
۳.

راهبرد سیاسی- امنیتی منطقه ای رژیم صهیونیستی در پرتو توسعه مناسبات با پاکستان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اسرائیل پاکستان دکترین پیرامونی امنیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴ تعداد دانلود : ۷۱
معمای امنیت و ژئوپلیتیک بسته در نتیجه ماهیت شکل گیری و قرار گرفتن در میان طیفی از دشمنان، تعدد کمربندهای حفاظتی و افزایش عمق استراتژیک را برای اسرائیل حیاتی کرده است. در این راستا پس از ارتباطات دومینووار با اعراب، عادی سازی روابط با پاکستان به عنوان کشوری برجسته در صفحه شطرنج خاورمیانه مورد توجه قرار گرفته است. موضوعی که در قالب دکترین پیرامونی اسرائیل طراحی و پژوهش حاضر با استفاده از روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و ذکر این سوال که اهداف سیاسی و امنیتی اسرائیل برای عادی سازی روابط با پاکستان چیست؟ و طرح این فرضیه که اسرائیل با اهداف امنیتی از جمله تکمیل حلقه محاصره و نظارت بیشتر بر فعالیت های ایران در کنار اهداف سیاسی مانند بهره مندی از دو عنصر مشروعیت و تفرقه درون اسلامی با توجه به جایگاه پاکستان، در پی ارتباط بیشتر با این کشور بوده، به دنبال تبیین پاسخ به سوال اصلی مقاله و در راستای نظریه مذکور برآمده است.یافته های پژوهش نشان می دهد ارتباط با پاکستان به عنوان عامل تنوع بخش در روابط بین الملل اسرائیل، علاوه بر مزایای اقتصادی، با دارا بودن مزایای امنیتی از جمله کنترل گروه های افراطی و برنامه های هسته ای تنها کشور مسلمان دارای این سلاح ها در کنار استفاده دوگانه در برابر ایران مانند فلج کردن ارتباط با همسایگان و نظارت بر برنامه هسته ای اجتناب ناپذیر و رابط بودن با این کشور، به عنوان حوزه جدید تنفسی سیاسی اسرائیل عمل کرده و علاوه بر گسست درون اسلامی، مشروعیت عملی و افزایش ردپای راهبردی اسرائیل در منطقه، موجبات تقلیل مسئله فلسطین به موضوعی عربی-اسلامی را فراهم می کند.
۴.

تحلیل قدرت و رفتار میانی ج.ا. ایران: فرصت و چالش های گسترش نفوذ منطقه ایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: قدرت و رفتار میانی نفوذ منطقه ایی قدرت سخت قدرت نرم قدرت اقتصادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳ تعداد دانلود : ۵۵
مفهوم قدرت میانی برای تبیین رفتار میانی، هویت و نقش سیاست خارجی دولت ها استفاده می شود. ج.ا.ایران به عنوان قدرت میانی منطقه ایی هم عناصر ساختاری و هم رفتاری برای ایفای چنین نقشی برخوردار است. هدف پژوهش حاضر این است که در چارچوب ترکیبی از رویکردهای واقع گرایی، رفتاری و سازه انگاری و برداشت جدید از قدرت میانی منطقه ایی جایگاه ایران را در دسته بندی های قدرت تحلیل کند و سپس براساس این تحلیل با روش کیفی و رویکرد توصیفی-تحلیلی به این سوالات پاسخ دهد که چرا ج.ا.ا یران تصمیم گرفته است قدرت و نفوذ خود را در خارج از کشور به نمایش بگذارد یا اقدامات ایران برای تحقق این اهداف چه بوده است و چالش ها یا محدودیت های رفتار میانی ج.ا.ایران در سطح منطقه خاورمیانه چیست؟ در پاسخ، این فرضیه مطرح می شود که هدف ایران از گسترش نفوذ منطقه ای تأمین بقای ج.ا.ایران، مبارزه با نفوذ و نظم منطقه ای مخالفان خود از جمله امریکا و اسرائیل، حمایت از جبهه مقاومت به ویژه فلسطینیان برای دستیابی به حقوق خود و صدور انقلاب اسلامی به منطقه به منظور وحدت جهان اسلام است. نتایج تحقیق حاکی از آن است، هر چند ج.ا.ایران با استفاده از ابزارهای مختلف از جمله قدرت سخت، نرم و اقتصادی قدرت و نفوذ خود را در منطقه گسترش داده است؛ اما به دلایل مختلف از جمله ؛ محدودیت ها و چالش هایی برای تتثبیت و گسترش نفوذ خود در سطح منطقه ای و فراتر از آن دارد.
۵.

تحلیل تاثیرگفتمان انقلاب اسلامی بر آسیب پذیری رژیم صهیونیستی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: انقلاب مقاومت افول یهود صهیونیستی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴ تعداد دانلود : ۵۸
پژوهش حاضر به تحلیل تاثیر گفتمان انقلاب اسلامی بر آسیب پذیری رژیم صهیونیستی پرداخته است (هدف). با توجه به اهمیت تاثیر گفتمانی انقلاب اسلامی بر تضعیف رژیم صهیونیستی و وجود چالش های درونی رژیم، این مسئله همچنان قابلیت بحث و بررسی دارد (مسئله). سوال پژوهش این است که، انقلاب اسلامی چه تاثیری بر تضعیف و آسیب پذیری رژیم صهیونیستی داشته است و عوامل درونی آن چگونه در آینده رژیم نقش آفرینی می کند؟ (سوال) گفتمان انقلابی سبب مشروعیت زدایی از رژیم شده و مشکلات درونی رژیم صهیونیستی نیز سبب ضعف آن خواهد شد(فرضیه). گفتمان انقلاب اسلامی منجر به نفوذ و توسعه منطقه ای و افزایش بازدارندگی محور مقاومت در مقابل رژیم صهیونیستی شده که حاصل آن فشار بر رژیم در حوزه های مختلف سیاسی، نظامی و اجتماعی است. همچنین چالش های درونی رژیم در سطوح مختلف سیاسی، اجتماعی و فرهنگی و از هم گسیختگی توازن جمعیتی و عدم انسجام که از موانع جدّی بقای آن خواهد بود را افزایش خواهد داد (یافته). مقاله با روش توصیفی – تحلیلیپژوهش حاضر به تحلیل تاثیر گفتمان انقلاب اسلامی بر آسیب پذیری رژیم صهیونیستی پرداخته است (هدف). با توجه به اهمیت تاثیر گفتمانی انقلاب اسلامی بر تضعیف رژیم صهیونیستی و وجود چالش های درونی رژیم، این مسئله همچنان قابلیت بحث و بررسی دارد (مسئله). سوال پژوهش این است که، انقلاب اسلامی چه تاثیری بر تضعیف و آسیب پذیری رژیم صهیونیستی داشته است و عوامل درونی آن چگونه در آینده رژیم نقش آفرینی می کند؟ (سوال) گفتمان انقلابی سبب مشروعیت زدایی از رژیم شده و مشکلات درونی رژیم صهیونیستی نیز سبب ضعف آن خواهد شد
۶.

فراجا در مدیریت بحران های اجتماعی (کارکرد و جایگاه)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: واحدهای انتظامی مدیریت بحران فراجا کارکرد کلانتری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۶ تعداد دانلود : ۶۷
اهداف : این تحقیق با هدف تعیین کارکردها و جایگاه واحدهای انتظامی فراجا در مدیریت بحران های اجتماعی بویژه از حیث تطبیق با مراحل چهارگانه مدیریت بحران صورت پذیرفت . روش تحقیق: این پژوهش از حیث زمانی، مقطعی؛ از حیث هدف، کاربردی و توسعه ای و از حیث روش، توصیفی بوده و از جهت نحوه جمع آوری داده ها از روش های ترکیبی شامل: بررسی اسنادی،توزیع پرسشنامه و انجام مصاحبه عمیق فردی و گروهی(به ویژه روش فیشباول) استفاده شده است. تعداد جامعه اماری 356 نفر و تعداد نمونه هدفمند شامل 241 نفر از ماموران دارای تجربه در بحران 1398(185)، سرکلانترهای تهران(10)، فرماندهان انتظامی استانها(31 نفر)، مسئولان رده یک فراجا(15 نفر) بوده است. الفای کرونباخ معادل 8.1 بود.یافته های تحقیق: اگرچه واحدهای انتظامی ها توانمندی لازم برای مدیریت تنش های اجتماعی بویژه پیش بینی را دارند اما مدیریت بحران در واحدهای انتظامی اقتضایی ، شبکه توزیع و دریافت خبر نیازمند اصلاح و آموزش های افراد نسبت به آنچه باید انجام دهند ناهمگون و ناکافی است. پیشنهادات: مدیریت بحران در واحدهای انتظامی نیازمند: شفاف سازی و استاندارد سازی رفتارها، شفاف سازی نحوه اشراف واحدهای انتظامی به فضای مجازی و دریافت اطلاعات در سلسله مراتب اداری، برگزاری آموزش مدیریت بحران برای تمام عوامل دست اندرکار (یگان های فراجا و آتش نشانی، شهرداری، مخابرات و برق و....)، مکلف نمودن سازمان امنیت فراجا به آموزش و خبررسانی به واحدهای انتظامی و پاسگاه میباشد.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۵۴