اندیشه مدیریت راهبردی

مناظرات انتخاباتی به عنوان یکی از تأثیرگذارترین گونه های پیام دهی مبارزاتی، جایگاه مهمی در بازاریابی سیاسی دارد. از این رو در تحقیق حاضر به دنبال شناسایی مؤلفه های مؤثر جهت برگزاری مناظرات انتخابات ریاست جمهوری در جمهوری اسلامی ایران به نحو مطلوبی از منظر رهبر انقلاب هستیم. در حقیقت این تحقیق که برای اولین بار به بررسی سخنان رهبر معظم انقلاب پیرامون مناظرات انتخابات ریاست جمهوری پرداخته است، به دنبال ارتقاء کیفیت برگزاری مناظرات انتخاباتی در ایران است تا از این طریق، افزایش مشارکت مردم در انتخابات، ارتقاء آگاهی سیاسی مردم و حفظ سلامت انتخابات رقم بخورد. روش انجام تحقیق بدین صورت است که تمامی بیانات رهبری از ابتدا تاکنون که در رابطه با مناظرات انجام گرفته است، مورد بررسی قرار گرفته و فیش برداری شده اند. پس از آن، بیانات کدگذاری شده و ابعاد و مؤلفه های مناظرات مطلوب از منظر رهبر معظم انقلاب شناسایی شده و تبیین شده اند. پس از بررسی فیش ها و کدگذاری اولیه، 64 شناسه ثانویه (مضمون پایه)، 19 مضمون سازمان دهنده و 5 مضمون فراگیر شناسایی شده که در این میان، ابعاد و مؤلفه های مناظرات مطلوب که به ترتیب مضامین فراگیر و سازمان دهنده می باشند، در قالب یک نمودار به نمایش گذاشته شده است. نتایج حاکی از این است که اصلاحات فرمی و محتوایی، در کنار اصلاح شیوه مدیریت مناظرات و توجه به اهداف، می تواند به ساخت و پرداخت یک مناظره مطلوب کمک کند، در این میان خود کاندیداها نیز وظایفی دارند که تا به آنها پایبند نباشند، فرآیند مناظرات اصلاح نخواهد شد.

راهبردنگاران نوع جدیدی از محیط، به نام محیط متخاصم را شناسایی کرده اند که از مختصات آن می توان به رقابت شدید، شرایط سخت و طاقت فرسا و کمبود فرصت های قابل بهره برداری اشاره کرد. همچنین باتوجه به ظرفیت ایجاد طرحی بومی برای تحلیل محیط متخاصم ذیل مدیریت راهبردی با استفاده از تجربه غنی و منحصربه فرد دفاع مقدس و الگوی فرماندهان شهید در اداره آن که منبعث از فرهنگ ایرانی اسلامی بوده است، در این پژوهش سعی شده که مبتنی بر اندیشه راهبردی شهید حسن باقری الگویی برای تحلیل محیط متخاصم ایجاد شود. در این راستا، با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند قضاوتی، کتاب های «ملاقات در فکه»، «روزنوشت: یادداشت های روزانه شهید حسن باقری» و «یادداشت ها: مجموعه یادداشت های شهید حسن باقری» مبنای گردآوری داده و روش تحلیل مضمون، برای تحلیل داده ها انتخاب گردید که در نتیجه چهار مضمون اصلی ذیل به همراه مضامین فرعی مربوط به هرکدام استخراج شدند: 1- «تجسم» با مضامین فرعی «کادرسازی»، «سازماندهی»، «تفکیک اطلاعات (دشمن - خودی - زمین)»، «مستندسازی»؛ 2- «خلق»، با مضامین فرعی «تطبیق اطلاعات روی نقشه»، «کمیته راهبری (اتاق جنگ یا گلف)»، «تجزیه وتحلیل یکپارچه اطلاعات»، «تحلیل منحنی شدت و ضعف رقابت»، «نقاط شکننده رقابت»؛ 3- «پافشاری و استمرار» با مضامین فرعی «ارائه طرح راهبردی»، «تصمیم سازی راهبردی در سطوح مختلف» و «جاری سازی راهبرد در سازمان»؛ 4- و در نهایت «زمینه سازمانی» با مضامین فرعی «تزریق چشم انداز»، «تحلیل سطوح رقابت»، «هواداری ها و انتظارات»، «اتحادهای استراتژیک و همکاری ها» و «قابلیت تبدیل نیرو به دیده بان و تحلیل گر». سپس این مضامین در قالب الگویی سه لایه ای شامل لایه روبنایی (الگوی تحلیل محیط متخاصم)، لایه میانی (زمینه سازمانی) و لایه زیربنایی (بستر محیط متخاصم) سازماندهی شدند که به عنوان الگوی پیشنهادی پژوهش برای تحلیل محیط متخاصم ارائه شده است.

حجم و پیچیدگی روزافزون نیازهای نظارتی و از طرفی محدودیت های موجود، موجب عدم امکان ایفای کامل نقش ها و وظایف سازمان های نظارتی از جمله دیوان محاسبات کشور با روش های سنتی گردیده و هوشمندسازی حسابرسی را به ضرورتی انکارناپذیر جهت انجام حسابرسی با دقت، سرعت و جامعیت به مراتب بیشتر و نیز پیشگیرانه تبدیل کرده است. در مقاله پیش رو، مفهوم حسابرسی هوشمند و ابعاد آن در سطح دیوان محاسبات کشور به عنوان یک سازمان عالی نظارتی با کمک مراحل مختلف روش شناسی سیستم های نرم، تحلیل و تبیین گردیده است. تصویر گویای وضع موجود، تعریف ریشه ای و مدل مفهومی وضع مطلوب، خروجی های مهمی هستند که تلاش شده است در قالب آنها چیستی و چرایی حسابرسی هوشمند در سطح دیوان محاسبات کشور تبیین گردد. حسابرسی هوشمند در دیوان محاسبات کشور، سیستمی مبتنی بر قابلیت های فناوری اطلاعات و هوش مصنوعی است که به دنبال پیشگیری، کشف و هشدار به موقع تخلفات، جرائم و جریانات سوء، رصد شاخص های کلان حکمرانی کشور و خودکارسازی فعالیت های ممکن حسابرسی می باشد. قابل انطباق و ارتباط نبودن برخی سامانه های اطلاعاتی، موانع دسترسی به داده های مورد نیاز، ضعف دانش فنی در حوزه تحلیل داده و سیستم های هوشمند، مقاومت های درونی و فرآیندهای نامناسب حسابرسی از مهم ترین موانع و محدودیت های هوشمندسازی حسابرسی در دیوان محاسبات هستند که باید بر آنها فائق آمد.

نظریه روابط ضمنی یکی از مباحث روابط بین فردی می باشد که تاکنون بیشتر در مطالعات روانشناسی به کار گرفته شده است. این نظریه که به مطالعه روابط نزدیک می پردازد، دو باور رشد و سرنوشت را ارائه می دهد که در مطالعات مختلف به نام های دیگری نیز قابل مشاهده است. هدف این مطالعه توسعه این نظریه در بستر سازمانی و در ارتباط با رهبران سازمان می باشد. این مطالعه برای رسیدن به این هدف با استفاده از روش تحقیق پدیدارشناسی و ابزار مصاحبه نیمه ساختاریافته، به صورت کیفی با 21 نفر از رهبران سازمان های عمومی دارای رفتار داوطلبانه مصاحبه می نماید. روش نمونه گیری به صورت قضاوتی هدفمند می باشد و جامعه آماری از بین سرپرستانی که دارای حداقل 5 سال سابقه کاری در رهبری تیم های داوطلبانه دارند، انتخاب گردید. یافته ها نشان می دهد، نه تنها باورهای رشد و سرنوشت در نظریه روابط ضمنی که تاکنون در مطالعات روانشناسی به کار گرفته می شد، قابلیت استفاده در مطالعات سازمانی را نیز دارد، بلکه با نگاه سازمانی می توان این نظریه را در یک دیدگاه طیفی با شش باور شامل باور سرنوشت، باور مشروط، باور گشودگی، باور عدم مقاومت، باور قدرشناسی و نهایتاً باور رشد دسته بندی نمود.

تحقیق حاضر با هدف تحلیلی بر روابط تعاملی عوامل مؤثر بر توسعه عملکرد مدیریت دولتی خدمت محور سازمان های دولتی جمهوری اسلامی ایران طراحی و اجرا گردید. تحقیق حاضر از جمله تحقیقات آمیخته می باشد که به صورت روش های کیفی و کمی انجام گردید و با توجه به کاربرد آن در محیط های سازمانی، از جمله تحقیقات کاربردی می باشد. در بخش کیفی از روش دلفی و در بخش کمی از روش دیمتل استفاده گردید. روش گردآوری اطلاعات در تحقیق حاضر به صورت کتابخانه ای و میدانی بود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل اساتید دانشگاهی رشته مدیریت دولتی بودند که در زمینه موضوع پژوهش، پژوهش هایی انجام داده باشند (حداقل دو مورد کتاب، مقاله پژوهشی، مقاله همایشی(سخنرانی)، طرح پژوهشی و ...) و همچنین مدیران سازمان های دولتی منتخب که دارای تحصیلات دکتری بودند. به منظور شناسایی این نمونه ها، از روش نمونه گیری هدفمند استفاده گردید. در نهایت تعداد 14 نفر به عنوان نمونه تحقیق مشخص گردیدند. به عبارتی با توجه به ماهیت روش کمی پژوهش (رویکرد دیمتل) که نیاز به خبرگان و افراد آگاه به موضوع پژوهش دارند؛ لذا جامعه آماری پژوهش در بخش کیفی و کمی یکسان بود. ابزار گردآوری تحقیق حاضر در بخش کیفی، مصاحبه نیمه ساختاریافته می باشد. در قسمت تجزیه وتحلیل کمی تحقیق، از روش دیمتل استفاده شد. با توجه به نتایج مشخص گردید که تعالی درونی و تحول مدیریتی به عنوان عوامل علی و پویایی سازمانی، دانش فنی و سیستم انگیزشی به عنوان عوامل معلولی مؤثر بر توسعه عملکرد مدیریت دولتی خدمت محور سازمان های دولتی جمهوری اسلامی ایران می باشد.

در ادبیات مدیریت، درک پیش بین های عملکرد نوآوری به یک تلاش مهم و مداوم تحقیقاتی تبدیل شده است. علیرغم تلاش های صورت گرفته طی سال های اخیر، نتایج پژوهش ها از همگرایی لازم برخوردار نیستند. بنابراین لازم است برای انواع مختلف شرکت های دانش بنیان در مناطق جغرافیایی مختلف کشور مدل های مبتنی بر بافتار ویژه ارائه شوند. با توجه به روش کیفی تحقیق حاضر برمبنای تکنیک های شبکه مضامین و مدلسازی ساختاری- تفسیری، تعداد نمونه های بخش تحلیل مضمون به استناد تعداد نفرانی که با آنها مصاحبه شده است برابر با 16 نفر از مدیران عامل و اعضاء هیأت مدیره شرکت های دانش بنیان تولیدی نوع 2 هستند. داده های کیفی با روش تحلیل محتوای عرفی و طی فرایند نظام مند کدگذاری تجزیه وتحلیل و در قالب 53 مضمون پایه و 7 مضمون سازمان دهنده شامل؛ تأمین مالی، تجاری سازی (استراتژی، منابع و قابلیت ها)، شبکه سازی، دولت، سرمایه فکری (تیم سازی و تفکر خلاق)، مدیریت دانش، فناوری و بازاریابی، و بستر فرهنگی جامعه و مضمون فراگیر عملکرد نوآوری دسته بندی شدند. در نهایت براساس روش مدلسازی ساختاری- تفسیری، مضامین سازمان دهنده شناسایی شده در 5 سطح قرار گرفتند. یافته های تحقیق در هماهنگی با پژوهش هایی قرار دارد که در سال های اخیر تأکید ویژه ای بر عملکرد نوآوری شرکت های دانش بنیان کوچک و متوسط داشته اند، همچنین در هماهنگی با نگرش گوپتا و همکاران (۲۰۰۷) عملکرد نوآوری شرکت های دانش بنیان تولیدی، متأثر از عوامل موجود در هر دو سطح؛ بنگاه، و محیط کلان هستند.