پویش در آموزش علوم تربیتی و مشاوره

مشکلات رفتاری برونی شده کودکان، همواره والدین و مراقبان آن ها را با مسائل و مشکلات عدیده ای مواجه می سازد. این پژوهش به منظور بررسی اثربخشی مداخله همکاری خانه و مدرسه بر خودکار آمدی و استرس والدگری مادران کودکان دارای مشکلات رفتاری برونی شده انجام شد. روش این پژوهش شبه آزمایشی و با طرح پیش آزمون- پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل تمام مادران کودکان 8 تا 10 سال دارای مشکلات رفتاری برونی شده در شهر اصفهان در سال 1400 بود. پس از اعمال ملاک های ورود و خروج، 30 نفر از آن ها با روش نمونه گیری چند مرحله ای خوشه ای تصادفی به عنوان نمونه پژوهش انتخاب و به شیوه تصادفی در دو گروه آزمایش (15 نفر) و کنترل (15 نفر) گمارش شدند. مداخله همکاری خانه و مدرسه در هشت جلسه 150 دقیقه ای برای گروه آزمایش اجرا شد. ابزار های پژوهش شامل چک لیست رفتاری کودکان (آخنباخ و رسکورلا، 2001)، پرسشنامه خودکار آمدی والدگری  (دومکا، 1996) و استرس والدگری (آبیدین، 1995) بود. نتایج تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر نشان داد که در گروه آزمایش، خودکار آمدی والدگری (30/10=F و 001/0=P) به شکل معناداری افزایش و استرس والدگری (51/23=F و 001/0=P) کاهش یافته است که حاکی از اثربخشی مداخله همکاری خانه و مدرسه می باشد؛ این اثر در مرحله پیگیری نیز تداوم داشت. بر اساس یافته های پژوهش، برنامه همکاری خانه و مدرسه به عنوان یک مداخله مؤثر در مشکلات مادران کودکان دارای مشکلات رفتاری برونی شده می تواند مورد توجه قرار گیرد.

گوشی های هوشمند در سالها ی اخیر در زندگی مردم برای اهداف مختلفی مورد استفاده قرارگرفته اما استفاده زیاد از حد، در بسیاری از موارد به اعتیاد تبدیل شده است. پژوهش حاضر باهدف بررسی رابطه بین ویژگی های شخصیتی و سبک های دلبستگی با میزان اعتیاد به گوشی هوشمند در دانشجویان دانشگاه سمنان انجام شد. این پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی بود و بدین منظور130 دانشجوی دانشگاه سمنان به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند.  ابزار های پژوهش پرسشنامه پنج عاملی شخصیت نئو ((NEO-FFI فرم کوتاه، پرسشنامه سبک های دلبستگی بزرگسالان هازن و شیور و آزمون اعتیاد به تلفن های همراه هوشمند گرینفیلد روی آنها اجرا شد. داده ها با استفاده از آزمون های ضریب همبستگی پیرسون، تحلیل رگرسیون چند متغیره گام به گام و آزمون t برای گروه های مستقل تجزیه و تحلیل شدند. نتایج تحلیل داده ها نشان داد که متغیرهای سبک دلبستگی دوسوگرا و ویژگی شخصیتی وظیفه شناسی، نقش پیش بینی کننده ای در اعتیاد به گوشی هوشمند دارند. بدین معنا که افرادی با سبک دلبستگی دو سوگرا با احتمال بیشتری به گوشی هوشمند اعتیاد پیدا می کنند؛ در حالی که این رابطه درمورد ویژگی شخصیتی وظیفه شناسی به صورت معکوس می باشد و افراد وظیفه شناس نسبت به سایرین شانس بیشتری برای اعتیاد پیدا نکردن به گوشی هوشمند خود دارند. همچنین دانشجویان پسر در این مطالعه بیشتر از دختران رفتارهای اعتیادی نسبت به گوشی هوشمند خود نشان می دهند. 

هدف پژوهش حاضر بررسی شاخص های روان سنجی پرسشنامه کیفیت زندگی دانش آموزان دبستانی بود. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش ، توصیفی از نوع اعتباریابی است. جامعه آماری پژوهش حاضر را کلیه دانش آموزان کلاس پنجم و ششم ابتدایی شهر کرمان تشکیل دادند که از بین آن ها 200 نفر به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه کیفیت زندگی دانش آموزان هانگ و همکاران (2017)، پرسشنامه کیفیت زندگی کودکان وارنی و همکاران (2003) و پرسشنامه رضایت از زندگی دانش آموزان هیوبنر (2001)  بود. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از تحلیل عاملی تاییدی، همبستگی پیرسون و آلفای کرونباخ و با نرم افزار spss22 انجام شد. نتایج تحلیل داده ها نشان داد که نسخه فارسی کیفیت زندگی دانش آموزان در نمونه ایرانی دارای همان ساختار عاملی است که در نسخه اصلی آزمون وجود دارد. روایی محتوای آزمون مورد تایید قرار گرفت، روایی سازه با استفاده از روش تحلیل عاملی تاییدی مورد بررسی قرار گرفت که نتایج نشان داد تمامی عوامل از برازش بسیار خوبی برخوردار بودند.

زمینه و هدف:  تعداد زیادی از دانش آموزان در سراسر دنیا بازی های رایانه ای انجام می دهند و با آن سرگرم می شوند. بازی های رایانه ای و الگو گرفتن از آن می تواند منجر به رفتارهای ضد اجتماعی شود از این رو هدف پژوهش حاضر بررسی نقش پرخاشگری و احساس تنهایی در بازهای رایانه ای بود.  روش: پژوهش حاضر  توصیفی از نوع همبستگی است جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانش آموزان مقطع متوسطه دوره اول ناحیه 4 استان قم که حدود 560 نفر بودند که به کمک جدول و مورگان از بین آنان 172 دانش آموز پسر با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری پژوهش شامل پرسشنامه پرخاشگری باس و پری (1992) و احساس تنهایی راسل، پیلوا وکورتونا (1980) بود.آزمون مسیرهای مستقیم و غیرمستقیم مدل پژوهش، به ترتیب، با استفاده از روش های تحلیل مسیر و بوت استرپ انجام گرفت. و برای تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS 21 استفاده شد. یافته ها:. نتایج پژوهش نشان داد مدل مورد آزمون از برازش قابل قبولی برخوردار بود و نتایج نشان داد بین بازی های رایانه ای با پرخاشگری (001/0P<)، پرخاشگری با احساس تنهایی  (001/0P<)، و بازی های رایانه ای با احساس تنهایی  (001/0P<) رابطه وجود دارد. نتیجه گیری: سرگرم شدن دانش آموزان با بازی های رایانه ای منجر به پرخاشگری در دانش آموزان می شود بنابراین می توان با کاستن از سطح بازی های رایانه ای، ضمن کاهش پرخاشگری دانش آموزان، زمینه کاستن احساس تنهایی آنان را فراهم آورد. 

پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی درمان های فعال سازی رفتاری و آموزش تلقیح استرس بر هیجان تحصیلی و حل مسئله اجتماعی دانش آموزان  با اضطراب اجتماعی بالا بود. روش پژوهش شبه ازمایشی از نوع پیش آزمون- پس آزمون و دوره ی پیگیری دوماهه همراه با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل همه دانش آموزان 15 تا 18 ساله با اضطراب اجتماعی شهر اصفهان در سال تحصیلی 1400و 1401 بود. بدین منظور به شیوه نمونه گیری تصادفی  از بین نواحی شش گانه آموزش و پرورش اصفهان ،ناحیه 2 انتخاب  و به طور تصادفی تصادفی چند مرحله ای  8 دبیرستان انتخاب وبا اجرای پرسشنامه اضطراب اجتماعی نوجوانان پاکلک (۲۰۰۴) مورد غربالگری قرار گرفتند که از این میان تعداد ۶۰ نفر دارای اضطراب بالای 93 بودند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایشی (هر کدام ۲۰ نفر) و یک گروه کنترل (۲۰ نفر) گمارده شدند. افراد گروه های آزمایشی به صورت موازی و همزمان در جلسات درمانی فعال سازی رفتاری و تلقیح استرس شرکت کردند؛ اما برای گروه کنترل، مداخله ای صورت نگرفت. ابزار اندازه گیری شامل پرسشنامه های هیجان تحصیلی پکران و همکاران(2002) و حل مسئله اجتماعی درزیلا و همکاران (2002) بودند که قبل و بعد از مداخله توسط گروه کنترل و آزمایش تکمیل گردید. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از روش آماری تحلیل واریانس اندازه گیری مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی در نرم افزار SPSS-24 استفاده شد. یافته ها نتایج نشان داد، درمان فعال سازی رفتاری بر حل مسئله اجتماعی و هیجان تحصیلی از روش درمانی تلقیح استرس برای دانش آموزان 15 تا 18 ساله با اضطراب اجتماعی اثربخشی نیرومندتری داشته است و اثرات مداخلات در طول زمان ثابت باقی مانده است (01/0p<). بر این اساس می توان نتیجه گرفت که درمان فعال سازی رفتاری می تواند به عنوان مداخلات درمانی   بر حل مسئله اجتماعی و هیجان تحصیلی  در نوجوانان با اضطراب اجتماعی به کارگرفته شود.

این پژوهش با هدف گفتمان سازی در باب سنجش عواطف و احساسات دانش آموزان ابتدایی و بررسی رابطه سبک های مدیریت معلم با میزان شادکامی ان ها انجام شد. جامعه آماری، کلیه کلاس های دوره اول مقطع ابتدایی نواحی سه، چهار و شش مشهد و حجم نمونه، 28 کلاس که دانشجویان کارورز در آن جضور داشتند، به روش در دسترس انتخاب شدند، بود. به منظور سنجش سبک مدیریت کلاس، پرسشنامه محقق ساخته، برمبنای پرسشنامه ولفگانگ و گلیکمن که توسط یزدی و همکاران به زبان فارسی برگردانده شده است و جهت سنجش میزان شادکامی، پرسشنامه شادکامی آکسفورد که توسط ارگیل تهیه شده است، مبنای کار قرار گرفت. روایی محتوایی، هر پرسشنامه به صورت جداگانه توسط 3 متخصص مورد تایید قرارگرفت. همچنین پایایی هر پرسشنامه با استفاده از آلفای کرونباخ برای سبک مدیریت کلاس 86/ 0 و برای شادکامی 82 /0 محاسبه و تایید شد. در نتایج حاصل بین سبک مدیریتی کلاس درس و جنسیت، همچنین بین سبک مدیریتی کلاس درس و سابقه کار معلم رابطه معناداری مشاهده نشد، اما بین سبک مدیریت کلاس درس و  شادکامی دانش آموزان همبستگی معکوس و معنادار وجود دارد. همچنین سبک مدیریت مداخله گرایانه معلمان در کلاس درس، کاهش شادکامی دانش آموزان را نشان می دهد. نوآوری این پژوهش در انتخاب سن دانش آموزان و نحوه پاسخگویی به پرسشنامه ها، از شیوه خوداظهاری به شیوه دیگراظهاری بود. در نهایت به متولیان اسناد بالادستی، صاحب نظران و تعلیم و تربیت، پژوهشگران آتی و  معلمین پژوهشگر توصیه های جدی برای ارتقا شادکامی و  خلق فرصت های جدید ارائه گردید. 

هدف از پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی قصه درمانی بر تنظیم هیجان و نشانه های اضطرابی در کودکان مبتلا به اختلال طیف اتیسم بود. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کودکان مبتلا به طیف اتیسم مراجعه کننده به مراکز درمانی اتیسم در محدوده سنی 9 الی 14 سال در گنبد بود (42نفر) و تعداد 30 کودک مبتلا را به روش هدفمند در دسترس انتخاب کرده  و به صورت تصادفی ساده در دو گروه آزمایش و کنترل گمارش شدند. گروه آزمایش تحت پروتکل قصه درمانی مرادیان و همکاران(1393) طی 8 جلسه 60 دقیقه ای قرار گرفتند در حالی که برای گروه کنترل مداخله ای انجام نشد. پرسشنامه های مورد استفاده در پژوهش حاضر شامل پرسشنامه تنظیم هیجان (شیلدز و چیکتی، 1995) و پرسشنامه نشانه های اضطرابی (اسپنس، ۱۹۹۹) بودند. داده ها با استفاده از آزمون کوواریانس چندمتغیری(MANCOVA) تحلیل شدند. یافته ها نشان داد قصه درمانی بر تنظیم هیجان و نشانه های اضطرابی در کودکان مبتلا به اختلال طیف اتیسم اثرگذار است. بر مبنای نتایج پژوهش حاضر می توان دریافت که تنظیم هیجان و نشانه های اضطرابی زیربنای انعطاف پذیری فیزیولوژیکی و هیجانی در افراد مبتلا به اتیسم بوده که او را قادر می سازد تا بتواند سطح بهینه برانیگختگی را داشته باشد. در این وضعیت بهینه فرد می تواند به طور موفقیت آمیزی در فعالیت های اجتماعی شرکت کند و توانایی افزایش تداوم تعاملات اجتماعی، ارتباط موثر و سازش یافتگی با تغییرات محیط اطراف را پیدا کند که پیشنهاد می گردد در برنامه های بازتوانی مورد توجه مشاوران و روانشناسان قرار گیرد.

آموزش مجازی فرصتی برای مقابله با محدودیت های آموزش حضوری است.پژوهش حاضر با هدف شناسایی فرصت ها و چالش های تدریس در شبکه آموزشی دانش آموزان(شاد) براساس تجربه زیسته معلمان استان خوزستان، انجام شده است.روش پژوهش کیفی و با رویکرد پدیدارشناسی است.داده ها با استفاده از نمونه گیری هدفمند و مصاحبه نیمه ساختاریافته با 30 نفر از معلمان رسمی(ابتدایی و متوسطه اول) استان خوزستان که در سال 1399 در شبکه آموزشی دانش آموزان (شاد) در مدارس کار کرده بودند، جمع آوری شده است.تحلیل عمیق دیدگاه های معلمان باعث شناسایی 10 فرصت شامل: درگیری بیشتر اولیاء با فرایند آموزش و یادگیری دانش آموزان؛ نداشتن محدودیت زمانی برای دسترسی به مطالب آموزشی؛ فرصت بیشتر برای توجه به دانش آموزان ضعیف؛ حذف هزینه های رفت و برگشت؛ شناسایی معلمان توانمند و خلاق؛ علاقه مند شدن دانش آموزان به امور پژوهشی؛ قرنطینه شدن اجباری دانش آموزان؛ بالا رفتن سواد رسانه ای معلمان و دانش آموزان؛ عدم استرس کلاس حضوری؛ جذاب و هیجان انگیز بودن فضای مجازی برای دانش آموزان و دوازده چالش شامل: دسترسی نداشتن همه دانش آموزان به نت ؛ مشکل بودن ارزشیابی دانش آموزان؛ عدم تحرک دانش آموزان ؛ سنگین بودن هزینه های اینترنت برای برخی از خانواده ها؛ اعتیاد دانش آموزان به گوشی و تبلت؛ نادیده گرفته شدن تفاوت های فردی؛ اختلال در رشد اجتماعی دانش آموزان؛ فراهم شدن امکان تقلب برای دانش آموزان؛ سخت بودن تصحیح اوراق امتحانی و بررسی تکالیف دانش آموزان؛ توجه صرف به آموزش و نادیده گرفتن پرورش دانش آموزان؛ از بین رفتن رقابت سالم در بین دانش آموزان؛ کمتر شدن انگیزه دانش آموزان و جدی نگرفتن کلاس های درس شده است. 

هدف: صاحب نظران مفهومی با عنوان خسارت پذیری را مطرح می نمایند که هدف آن برد یا باخت نیست بلکه داشتن شجاعت و تلاش کردن در زمانی است که نمی توانید نتیجه را کنترل کنید. به همین منظور، پژوهش حاضر در راستای شناسایی موانع خسارت پذیری دبیران و ارائه الگویی از آن برای تحقق و ترویج فرهنگ خسارت پذیری هدف گذاری شده است. مواد و روش ها: این پژوهش بر اساس روش تحقیق کیفی و با رویکرد پدیدارشناسی می باشد. جامعه پژوهش این پژوهش دبیرانی بودند که حداقل سابقه 20 سال کار در فضای مدرسه را داشتند. در مجموع با 16 نفر از دبیران مصاحبه صورت گرفت. ابزار گردآوری اطلاعات مصاحبه نیمه ساختاریافته بود و روش تجزیه وتحلیل داده ها، روش تحلیل مضمون و تکنیک کدگذاری کینگ و هاروکس بود. در پایان با روش مدیریت تعاملی و نرم افزار الگوسازی ساختاری تفسیری به ارائه الگویی از داده ها پرداخته شد. بحث و نتیجه گیری: نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که موانع خسارت پذیری دبیران در نظام آموزش و پرورش شامل عدم آموزش خود معلم؛ تفکر برتری از لحاظ تجربه؛ فرهنگ بی عیب و نقص بودن معلم؛ دغدغه مسائل اقتصادی و اجتماعی؛ ترس از مورد انتقاد قرار گرفتن؛ ترس از دست دادن اعتبار؛ عدم پذیرش اشتباه ناشی از عدم مسئولیت و اهمیت نتیجه کار؛ ترس از ترک عادت و تغییر؛ حس رقابت معلم ها؛ فقدان آموزش پذیرش خطا؛ کم طاقتی دبیر؛ نداشتن پروتکل مواجه با خطا؛ وجود فاصله و عدم صمیمیت بین دانش آموز؛ عدم انگیزه به دلیل نبود شایسته سالاری و احساس عدم مسئولیت نسبت به افراد می باشند.

هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه ی مؤلفه های سه گانه باورهای انگیزشی(خودکارآمدی، ارزش گذاری درونی و اضطراب امتحان) و عملکرد خانواده با اهمال کاری تحصیلی در دانش آموزان متوسطه دوره دوم برخوار  می باشد. طرح پژوهش توصیفی- همبستگی است. جامعه آماری، شامل کلیه ی دانش آموزان دختر و پسر متوسطه ی دوره ی دوم منطقه برخوار می باشد که در سال تحصیلی 402-1401 مشغول به تحصیل بودند. از این جامعه 384 نفر به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. سپس پرسش نامه های راهبردهای انگیزشی، سنجش عملکرد خانواده و اهمال کاری تحصیلی، به صورت گروهی بر روی آنها اجرا گردید. یافته های حاصل از پژوهش با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون، آزمون تی مستقل و تحلیل رگرسیون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که باورهای انگیزشی و عملکرد خانواده می تواند اهمال کاری تحصیلی در دانش آموزان را پیش بینی کند. همچنین نتایج این پژوهش نشان داد که مؤلفه های خودکارآمدی(20/0- r =) و ارزش گذاری درونی(18/0- r =)، رابطه منفی و معنی داری با اهمال کاری تحصیلی دانش آموزان دارد؛ در حالیکه رابطه ی بین مؤلفه ی اضطراب با اهمال کاری تحصیلی معنی دار نیست(14/0 p =). رابطه ی بین عملکرد خانواده با اهمال کاری تحصیلی(20/0 r =) در دانش آموزان نیز، معنی دار بود(01/0 p<). با توجه به این نتایج، مؤلفه های سه گانه ی باورهای انگیزشی و عملکرد خانواده، نقش مهمی در اهمال کاری تحصیلی دانش آموزان متوسطه دوره دوم برخوار دارد. 

هدف این مطالعه موردی بررسی چگونگی سرعت بخشیدن تفکر بازخوردی گروهی قدردانی شده در شکل گیری هویت حرفه ای معلمان زبان انگلیسی در طول پنج هفته دوره های آفلاین آموزش حرفه ای معلمان در ایران است. سه معلم زبان انگلیسی که در این دوره ها شرکت کرده بودند و در طول فعالیت های تفکر بازخوردی در یک گروه حضور داشتند، در این تحقیق مشارکت کردند. داده ها در قالب روایت ها از طریق بحث های گروهی متمرکز با شرکت کنندگان به دست آمد. از روش تجزیه وتحلیل موضوعی برای دستیابی به موضوعات پیداشده درمورد تأثیر تفکر بازخوردی در سرعت بخشیدن به شکل گیری هویت حرفه ای معلمان استفاده شد. یافته های تحقیق نشان دادند که تفکر بازخوردی گروهی قدردانی شده از طریق به یادآوری تجربیات حرفه ای، مشارکت برابر، ارتباط متقابل و مثبت گرا بودن، به شکل گیری هویت حرفه ای معلمان سرعت می بخشد. تفکر بازخوردی گروهی، شخصی، قدردانی شده و داده محور باعث پرورش فردیت مثبت می شود. ضروری است که تفکرات بازخوردی مرتبط با هویت در دوره های حرفه ای معلمان گنجانده شود تا به معلمان در پرورش و پاک سازی شغل حرفه ای آن ها کمک شود. 

پژوهش حاضر باهدف پیش بینی اهمال کاری تحصیلی بر اساس رفتارهای ناپسند اجتماعی (قلدری و قربانی) و جو عاطفی خانواده نوجوان انجام شد. طرح پژوهش حاضر از نوع توصیفی- همبستگی بود. جامعه آماری در این پژوهش کلیه دانش آموزان مدارس متوسطه اول و دوم شهر اصفهان در سال تحصیلی 1402بود که از بین آن ها تعداد 210 نفر به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند و به پرسشنامه اهمال کاری تحصیلی سواری (2011)، رفتارهای قلدری و قربانی الویس (1983) و جو عاطفی خانواده هیل برن (1964) پاسخ دادند. داده ها با استفاده از همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه تجزیه وتحلیل شدند. نتایج همبستگی پیرسون نشان داد همبستگی بین رفتارهای قلدری و قربانی و همچنین جو عاطفی خانواده با اهمال کاری تحصیلی مثبت و معنی داری (001/0>p) هست. نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه نیز نشان داد 8/11 درصد واریانس از اهمال کاری تحصیلی توسط رفتارهای قلدری و قربانی و جو عاطفی خانواده تبیین می شود و درنهایت بر اساس نتایج پژوهش حاضر پیشنهاد می شود به منظور کاهش اهمال کاری تحصیلی تدابیر لازم به منظور کاهش رفتارهای قلدری و قربانی و بهبود جو عاطفی خانواده نوجوانان اندیشیده شود.