پویش در آموزش علوم تربیتی و مشاوره

این مطالعه به دنبال بررسی دیدگاه های دبیران در خصوص صلاحیت های حرفه ای معلمان ابتدایی در شهر تهران می باشد. شیوه اعمال شده، تحقیق توصیفی است. جمعیت آماری شامل معلمان زن همه مدارس ابتدایی دخترانه در شهر تهران در سال تحصیلی 2016-2015 می باشد، شیوه نمونه گیری تصادفی برای تعیین اندازه نمونه استفاده شده است. نمونه آماری شامل 226 نفر بوده است. برای جمع آوری داده های مورد نیاز، پرسشنامه هایی استفاده شده است . ابزار جمع آوری داده در این مطالعه پرسشنامه بوده است که شامل 35 گویه با مقیاس نوع لیکرت در 8 مولفه اصلی صلاحیت ارتباطی، شخصیتی، اخلاق حرفه ای، تدریس، رفتارهای اجتماعی، مدیریت کلاس وفناوری اطلاعات بوده است. روایی پرسشنامه توسط استادان راهنما ومشاور صورت گرفته است و پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ ارزیابی و 95/0 بوده است. آمارهای توصیفی ( فراوانی، میانگین وانحراف معیار)، و آمارهای استنباطی ( آزمون t و آزمون فریدمن) به وسیله نرم افزار SPSS محاسبه شده است. نتایج نشان داده است که صلاحیت حرفه ای معلمان در شرایط خوبی بالاتر از حد متوسط می باشد.

در میان مراحل آموزش معلم، دوره ی کارورزی یکی از مهمترین مراحل است که دانشجو معلمان را از مرحله نظری وارد مرحله ی عملی کرده و آنان را به نقش معلمی آینده نزدیک می کند؛ تا جایی که هدف اصلی این مطالعه، توصیف تجارب و درک اساتید و دانشجویان دانشگاه فرهنگیان فارس درباره ی ویژگی های کارورزی با رویکرد پژوهش روایی است.مطالعه حاضر در قالب روش کیفی انجام پذیرفت. جامعه آماری شامل دانشجویان و اساتید دانشگاه فرهنگیان فارس بوده است. برای نمونه گیری از روش هدفمند و با رعایت قاعده اشباع نظری استفاده شد. به این صورت که تعداد30  دانشجو و 15 استاد در مدت یک ماه مورد مصاحبه قرار گرفتند. ابزار گردآوری داده ها مصاحبه نیمه ساختار یافته بود که روایی آن با استفاده از روایی سازه، درونی و بیرونی و  پایایی آن با استفاده از روش بررسی اعضا، بررسی همکار و ناظر بیرونی مورد تایید قرار گرفت. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از راهبرد تجزیه و تحلیل محتوای کیفی مرسوم استفاده گردید.یافته های بدست آمده نشان داد که مقوله های اساسیِ کارورزی با رویکرد پژوهش روایی از نظر اساتید و دانشجویان شامل: 1)ماهیت پژوهش روایی،2)مزایای پژوهش روایی،3)مشکلات اجرای پژوهش روایی و4) تمهیدات و ملزومات پژوهش روایی می باشد که هر کدام دارای زیر مقوله هایی می باشند.بر اساس دیدگاه اکثر اساتید و دانشجویان، دانشگاه باید با مدرسه تعامل داشته باشد و بخشی از بودجه ی دانشگاه را به مدارسی که با دانشگاه همکاری می کنند، اختصاص دهند. در پایان نیز پیشنهاداتی از جمله برگزاری جلساتی بین دانشجویان برای انتقال تجارب، چاپ گزارش های برتر دانشجویان در مجلات کارورزی و... مطرح شده است.

هدف از انجام این پژوهش، بررسی عوامل موثر بر عدم پذیرش دانشجو- معلمان به عنوان کارورز در سال تحصیلی 1395-1394 از سوی معلمان و مدیران مدارس است. این پژوهش با رویکرد کیفی و به روش مطالعه موردی انجام شد. برای جمع آوری اطلاعات، علاوه بر مشاهدات پژوهشگران، از مصاحبه نیمه سازمان یافته نیز استفاده شد. جامعه مورد بررسی 55 تن شامل استادان راهنمای دانشجویان کارورزی در رشته علوم تربیتی از یک طرف و مدیران و معلمان راهنمای ایشان در مدارس، از طرف دیگر بودند که توسط روش نمونه گیری هدفمند از نوع متجانس تجارب 37 نفر از آنها مورد بررسی قرار گرفت. یافته های به دست آمده نشان داد که پنج گروه مشارکت کننده در طرح کارورزی شامل: اساتید راهنما، معلمان راهنما، مدیران مدارس، دانشجو- معلمان و نیز مسئولین دانشگاه فرهنگیان، هریک به نوعی می توانند در زمینه عدم پذیرش کارورزان در مدارس تاثیرگذار باشند. دلایل مربوط به این پنج گروه در قالب دوازده مقوله قرار داده شد. همچنین نتایج حاصل از این پژوهش بیانگر آن بود که اساتید راهنما در ایجاد یا رفع مشکل عدم پذیرش کارورزان در مدارس، دارای بیشترین سهم نسبت به چهار گروه دیگر هستند. در واقع استادان راهنما به علت توانایی اثرگذاری مستقیم و غیرمستقیم بر دیگر گروه های مشارکت کننده در طرح کارورزی، از نقش بسزایی برخوردارند.

دانشگاه ها به عنوان یک رده ی صفی در ساختار آموزش عالی کشور از سرمایه انسانی عظیمی به نام دانشجو   برخوردارند؛ تاثیرات و چالش های تحویل برنامه آموزشی و ظهور سریع دانش منتج از اصلاح برنامه آموزشی، باعث شده است ضرورت توسعه شایستگی های فرآیند یاددهی- یادگیری هنگام بکارگیری برنامه آموزشی جدید دوچندان شود. در برخورد با این مساله، دانشگاه ها به دنبال ارتقای کیفیت یادگیری مداری برای مدیریت و پردازش اطلاعات و دانش جدید هستند. چرا که دانش، یک منبع عمومی از شرایط انسانی است و بطور نزدیکی با فرایند یادگیری مرتبط است. این مقاله به بررسی این رابطه و نقش مدیریت دانش در بهبود عملکردِ فرآیند یاددهی- یادگیری  و یادگیری سازمانی و نهایتاً ارتقای ظرفیت و توانمندی دانشگاه های دولتی می پردازد. تحقیق حاضر از نظر نحوه گردآوری داده ها یک تحقیق توصیفی است که با روش پیمایشی و بررسی مقطعی صورت پذیرفته است. جامعه آماری این تحقیق ، پردیس های دانشگاهی فرهنگیان حوزه جنوب شرق می باشد. با استفاده از روش پرسشنامه ، جمع آوری داده ها از یک نمونه آماری برابر با 265 نفر از دانشجویان و ده نفر از روءسای دانشگاه در10 دانشگاه انجام گردید. به منظور توضیح و تبیین متغیرهای پنهان(مفاهیم مشاهده نشده) توسط متغیرهای آشکار (سوالات) و همچنین نشان دادن چگونگی پیوند متغیرها با یکدیگر و دستیابی به ساختار علت و معلولی متغیرها و روابط بین آنها از الگوی معادلات ساختاری (SEM) استفاده شد. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده های پژوهش نشان داد که دسترسی، کاربرد و به اشتراک گذاری دانش، به عنوان عوامل مؤثر در بهبود فرآیند یاددهی - یادگیری و ارتقای کیفیت یادگیری سازمانی است.

پژوهش حاضر با هدف تاثیر فیلم های آموزشی بر یادگیری بیشتر و یادگیری بهتر دانش آموزان ابتدایی، با دو روش نیمه تجربی و مقایسه ای در منطقه 5 آموزش و پرورش شهر تهران در سال تحصیلی 1395-94 انجام شد که طی آن آزمودنی ها به ترتیب با دو روش نمایشی (با استفاده از فیلم )و روش توضیحی(بااستفاده از تصاویر) مورد آموزش قرار گرفتند. نمرات آنان با استفاده از آزمون تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. یافته های پژوهش نشان می دهد میانگین نمرات آزمون یادگیری بیشتر بین مرحله ی پیش آزمون وپس آزمون افزایش یافته و روند تغییر میانگین نمرات، بین پیش آزمون و پس آزمون یادگیری بهتراندکی افزایش داشته که نشانگر تاثیر بیشتر آموزش جغرافیا با استفاده ازفیلم دریادگیری بیشتر نسبت به یادگیری بهتر دانش آموزان است. همچنین روند افزایش میانگین نمرات آزمون ماندگاری در یادگیری بهتر نسبت به یادگیری بیشتر، حاکی از تسهیل یادگیری، معنادارتر شدن آن و فراهم آوردن یادآوری دقیق تر از طریق آموزش فیلم بود .

توجه به رابطه بین اخلاق و پژوهش می تواند در تعالی جایگاه مراکز علمی کشور نقش به سزایی ایفا نماید. اصل وجود این رابطه، طبق آنچه که از متون دینی استفاده می شود مسلم است. دین اسلام که تعیین کننده برنامه کامل سعادت انسان است، به رعایت اصول اخلاقی در جای جای پژوهش توجه ویژه داشته است. پژوهش حاضر نیز به منظور بررسی معیارهای اخلاق اسلامی در فرآیند پژوهشهای علوم انسانی از مرحله طراحی و اجرا تا مرحله نتیجه گیری و انتشار یافته های پژوهش، از طریق تحلیل اسناد و مدارک مکتوب دینی و پژوهشی انجام یافته است. یافته ها در هشت محورشامل تعیین موضوع، پژوهشگر، بیان مسأله پژوهش، آزمودنیها، فرآیند پژوهش، داده ها و اطلاعات پژوهش، یافته های تحقیق، و تدوین و انتشار آنها ارائه شده است. لزوم توجه و رعایت اصول علمی، فنی، معنوی و اخلاقی پژوهش در تمامی مراحل آن زمانی بیشترآشکار می شود که از منظر تعالیم انسان ساز اسلام به مباحث اخلاقی پژوهش نگریسته شود.