پویش در آموزش علوم تربیتی و مشاوره

گویش های ایرانی با فراوانی بسیار، در پهنه جغرافیایی وسیعی گسترده اند و در طول زمان، همچون زبان فارسی تحول بسیار داشته اند. بررسی این گویش ها، علاوه بر شناخت  پیوندهای فرهنگی جوامع زبانی ایران ، برای درک ناشناخته های زبانی نیز، راهگشایند. این مقاله به دو بخش تقسیم می گردد. هدف از بخش نخست،  مقایسه شیوه تقسیم بندی موضوعات زبانشناسی، در سه کتاب زبان فارسی متوسطه قدیم، با کتاب های نگارش متوسطه دوره اول و دوم نظام جدید است. در این تحلیل توصیفی نشان داده شد که حذف مباحث زبانشناسی ساختگرا، از جمله تعریف علمی زبان، گونه ها و گویش های آن، در کتب جدید و انتقال دروس صرف و نحو به کتاب فارسی، نشان از  بازگشت به دستور سنتی دارد. همچنین، وارد کردن دروس آزاد زبان و ادب محلی به کتاب های فارسی دوره اول و دوم جدید، لزوم نگرش علمی به مبحث گویش و ادبیات محلی را می طلبد؛ بدین خاطر، در بخش دوم،  گویش های مرکزی ایران برای نمونه  انتخاب و زیرشاخه های آن  از نظر ریخت شناسی بررسی شدند. هدف، نشان دادن پیوند این گویش ها با پیشینه زبان فارسی بود.  این تحلیل توصیفی نشان داد که در زیر شاخه شمال شرقی و بیشتر گویش های زیرشاخه تفرش، ویژگی جنس دستوری برای اسم، هنوز وجود دارد. همچنین صرف غیرفاعلی اسم و ضمیر در گویش ابیانه ای، از زیر شاخه شمال شرقی و در بیشتر گویش های زیرشاخه  تفرشی ، مشاهده گردید. در این تحلیل، روند شکل گیری «نقش نمای اضافه» در فارسی معیار نیز روشن شد.

پرداختن به اخلاق حرفه ای در تمام برنامه های مدارس دارای اولویت خاصی است و غفلت از آن آثار زیان ب ار فراوان ی ب ه ب ار م ی آورد. مدارس برای نهادینه سازی اخلاق در فرهنگ سازمانی خود محتاج ترویج مستمر و اثربخش اخلاق حرفه ای در همه ارکان خود م ی باش د. با توجه به اهمیتی که اخلاق حرفه ای در تصمیم گیری های معلمان و ارتقای تعهد و فرهنگ در ارائه کیفیت خدمات در مدارس دارد، لذا هدف این پژوهش بررسی نقش اخلاق حرفه ای بر تعهد سازمانی با توجه به اثر میانجی گر فرهنگ سازمانی شکل گرفت. شیوه انجام پژوهش توصیفی از نوع همبستگی و جامعه آماری آن، معلمان مدارس استان اصفهان می باشد. حجم نمونه با اس تفاده از جدول مورگان مشتمل بر 384 نفر است که به شیوه نمونه گیری تصادفی طبقه بندی انتخاب شده است. ابزار مورد استفاده پرسش نامه استاندارد بوده است. برای اطمینان از کسب محتوای روایی از نظر اساتید و صاحب نظران و برای اطمینان از پایایی ابزار اندازه گیری، از روش های آلفای کرونباخ و بازآزمایی استفاده شد. جهت توصیف داده ها از آمار توصیفی و به منظور ارزیابی روابط، داده ها با استفاده از مدل معادلات ساختاری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که اخلاق حرفه ای با تعهد سازمانی و فرهنگ سازمانی دارای رابطه مثبت و معنی دار است. همچنین نتایج نشان داد که بر اساس تجزیه و تحلیل داده ها، مدل معادلات ساختاری روابط بین اخلاق حرفه ای و تعهد سازمانی با نقش میانجی فرهنگ سازمانی ارائه شده در جامعه مورد مطالعه با توجه به شاخص های برازش دارای برازش مناسب است. لذا قابلیت به کارگیری را در جامعه موردنظر دارا است

در جوامع امروزی، معمولا میان نسل های جدید و قدیم شکاف می افتد؛ که این شکاف به تناسب تغییرات اجتناب ناپذیر اجتماعی و فرهنگی، در نوع باورها و ارزش ها ایجاد می شود. یکی از نهادهای مؤثر در انتقال ارزش و هنجارها، آموزش و پرورش است. هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه بین برنامه درسی پنهان و گسست نسل ها می باشد. روش انجام پژوهش، توصیفی از نوع پیمایشی بوده است. بدین منظور تعداد ۱۵۰ نفر از مدیران، دبیران و مشاوران مدارس پسرانه مقطع متوسطه شهر نجف آباد که در سال تحصیلی ۹۶- ۱۳۹۵  مشغول به کار بوده اند، از جامعه ۲۵۸ نفری آنان با روش تصادفی ساده انتخاب گردیده و به پرسش نامه ی محقق ساخته «گسست نسل ها و برنامه درسی پنهان» پاسخ دادند. پرسش نامه مذکور با ضریب اعتبار ۸۹/۰، تأثیر چهار عامل برنامه درسی پنهان شامل عوامل شناختی، اجتماعی، فیزیکی و سازمانی بر ایجاد گسست نسل ها را می سنجید. نتایج تجزیه وتحلیل آماری به روش آزمون t تک نمونه ای نشان داد، برنامه درسی پنهان برگسست نسل ها تأثیر دارد. همچنین نتایج آزمون فریدمن حاکی از آن است که گسست نسل ها به ترتیب متأثراز عامل سازمانی برنامه درسی پنهان با میانگین رتبه ای ۵/۳، و عوامل شناختی ۵۹/۲، اجتماعی ۵۰/۲ و فیزیکی ۸۷/۱ بوده است. طبق تجزیه وتحلیل داده ها در سطح توصیفی، و توزیع و درصد فراوانی سؤالات مربوط به عوامل چهارگانه برنامه درسی پنهان، مهم ترین عوامل عبارتند از:سازمانی: «جذاب نبودن محتواهای آموزشی»، شناختی: «عدم درک واقعیات دوره سنی نوجوانان از سوی عوامل آموزشی مدرسه»، اجتماعی: «عدم وجود جو تعامل میان والدین و محیط آموزشی» و همچنین «برخوردهای نامناسب و تند با خطاهای دانش آموزان در مدرسه» و فیزیکی: «شکل ظاهری و محتوای کتب درسی» شناخته شده اند.

مطالب کتاب آموزشی باید به گونه ای سازماندهی شوند که دانش آموز ضمن حرکت در مسیری هموار، به طور تدریجی با فرایند یادگیری درگیر شودوگام به گام در یک مارپیچ ارتقا یابنده،خود در تولید مفهوم مشارکت کند.در چنین فرایندی ممکن است، مقداری از دانش به صورت انتقالی و مقداری از طریق کشف،مقداری از طریق درگیر شدن در فعالیت های مبتنی بر مهارت های فرایندی و مقداری از طریق تعامل با دیگران حاصل شود.در همه ی این مراحل،مهم ترین امر غلبه ی محوریت یادگیری فعال بر حجم یادگیری های انفعالی است.از این رو کتاب های درسی نیز باید متناسب با این هدف تدوین گردند و نقایص احتمالی آن ها در این زمینه رفع گردد.هدف این پژوهش نیز تحلیل محتوای کتاب علوم سوم ابتدایی از منظر فعال و غیر فعال بودن محتوا با استفاده از روش ویلیام رومی می باشد.روش مورد استفاده تحلیل محتوا و جامعه ی آماری پژوهش،کتاب علوم سوم ابتدایی سال 1395 بود.نمونه انتخاب شده شامل14 صفحه از دو فصل کتاب بود که به روش تصادفی ساده انتخاب گردیده است،در هر فصل تمامی جملات،تصاویرو فعالیت ها  انتخاب و کدگذاری گردیدند.نتایج تحقیق نشان داد که  ضریب درگیری دانش آموزان با متن کم تر از  0.4 می باشدو این یعنی متن نتوانسته به اندازه ی کافی دانش آموزان را به فعالیت وادارد.ضریب بالای 1.5 در فعالیت ها بیانگر درگیری زیاد است.ضریب درگیری تصاویر نیز در حد متوسط بوده و ضریبی بین 0.4 و 1.5 را دارا هستند.به طور کلی یافته های پژوهش نشان داد که بخش های مختلف کتاب مکمل هم هستند و غیرفعال بودن متن توسط فعال بودن فعالیت ها پوشش داده می شود.

یکی از ضروری ترین تحولات در راستای ارتقای عملکرد نظام های آموزشی، تحول در نگرش و روش تدریس معلمان نظام آموزشی است. پژوهش حاضر با هدف بررسی تجارب زیسته ی معلمان ابتدایی از تدریس در موقعیت های یاددهی یادگیری روییدنی انجام شده است. با توجه به ماهیت موضوع مورد مطالعه، پژوهش حاضر از حیث هدف در زمره پژوهش های کاربردی قرار دارد و از حیث روش پژوهش، با رویکرد کیفی و با استفاده از روش پدیدارشناسی توصیفی انجام شده است. میدان مطالعه این پژوهش مدارس مقطع ابتدایی شهر مشهد در نیم سال دوم تحصیلی 1398-1399 بود. نمونه پژوهش شامل معلمان موفق در مقطع ابتدایی بود که به صورت نمونه هدفمند مورد مطالعه قرار گرفتند. برای گردآوری اطلاعات، از مصاحبه های نیمه ساختاریافته فردی تا رسیدن به اشباع نظری استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از مرحله ی اول و دوم روش کدگذاری اشتراوس و کوربین یعنی کدگذاری باز و محوری استفاده شد. جهت کسب اعتبار یافته های پژوهش از روش های بررسی توسط مشارکت کنندگان، توصیف جامع از شرایط مشارکت کنندگان، انتخاب هدفمند مشارکت کنندگان، کدگذار ثانوی و بررسی توسط اساتید متخصص استفاده شد. نتایج نشان می دهد که جایگاه روش تدریس روییدنی بین معلمان ابتدایی مشهد، به دو صورت منفعلانه و فعالانه است. همچنین ویژگی های تدریس روییدنی، ویژگی های دانش آموزان در سن ابتدایی و تاثیرات آموزشی حاصلِ استفاده از تدریس روییدنی، پرداختن به این روش تدریس را ضروری می نماید.

هدف اصلی پژوهش حاضر، شناسایی چالش ها و مشکلات مربیان پیش از دبستان و ارائه راهکارهای جهت اصلاح و بهبود آنها می باشد. روش پژوهش، کاربردی از نوع ترکیبی (کمی و کیفی) و جامعه ی آماری پژوهش در بخش کیفی، شامل کلیه ی مربیان پیش دبستانی شهرستان آق قلا است. در بخش کیفی از نمونه گیری گلوله برفی استفاده شد که بر این اساس 15 نفر که شامل خبرگان این حوزه در زمینه ی برنامه درسی و اجرای دوره پیش دبستانی و دارای تجربه بلند مدت در زمینه تدریس دوره ی پیش دبستانی بودند، انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل مصاحبه های نیمه ساختار یافته جهت دستیابی به مشکلات و چالش های مربیان دوره پیش دبستانی بود. سپس به منظور سنجش متغیرهای پژوهش، پرسشنامه ی محقق ساخته بر اساس یافته های حاصل از نظریه برخاسته از داده ها و از طرح نوخاسته گلیزر بر اساس طیف لیکرت 7 درجه ای طراحی شد که مشتمل بر 5، 2 و 3 سوال در زمینه دانش، مهارت و آموزش بود. سپس به منظور بررسی سوالات پژوهش از رویکرد دو مرحله ای استفاده شد و از نظرکمی به کمک 12 نفر از اساتید ضریب روایی محتوا (CVR) و شاخص روایی محتوا (CVI) بررسی و تأیید شد. همچنین پایایی پرسشنامه با استفاده از آلفای کرنباخ به طور میانگین 87/0 بدست آمد و درنهایت برازندگی آن با تحلیل عاملی تأییدی، موردپذیرش قرارگرفت. براساس نتایج بدست آمده 3 مؤلفه ی دانش، مهارت و آموزش به عنوان مؤلفه های مؤثر بر کیفیت اجرای دوره ی پیش دبستانی شناخته شدند و وضعیت مؤلفه های مذکور که در ارتقای کیفیت اجرای کارورزی مؤثر بودند، از دیدگاه خبرگان این حوزه در زمینه ی برنامه درسی و دارای تجربه بلند مدت در زمینه تدریس دوره ی پیش دبستانی بودند ارزیابی گردید.

تجربه ی روزانه، روابط ما با خودمان و دیگران و کیفیت زندگی ما را تعیین می کند توانایی تنظیم توجه هسته ی اصلی و موضوع مشترک  اختلال نارسایی توجه و بیش فعالی و توجه آگاهی است. اختلال نارسایی توجه و بیش فعالی یکی از شایع ترین اختلالات روانپزشکی در کودکی است که اغلب تا بزرگسالی ادامه پیدا می کند لذا  پژوهش حاضر  در نظر دارد اثر بخشی درمان مبتنی بر توجه آگاهی بر روی مشکلات  دانش آموزان مبتلا به اختلال نارسایی توجه و بیش فعالی مورد بررسی قرار دهد . روش این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از لحاظ شیوه ی جمع آوری نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون بوده است.جامعه ی این تحقیق کلیه ی دانش آموزان مبتلا به اختلال نارسایی توجه و بیش فعالی بوده است و نمونه ی مورد نظر 30  نفر از دانش آموزان مبتلا به اختلال نارسایی توجه و بیش فعالی بودند که از روش نمونه ی در دسترس انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه درجه بندی رفتاری کارکردهای اجرایی، توسط جرارد و همکاران  میباشد. برای مقایسه ی پیش آزمون و پس آزمون از آزمون تی زوجی و یا وابسته استفاده شد که نتایج یافته ها نشان دادند می گردد نمره کارکردهای اجرایی دانش آموزان در پیش آزمون 60/15 بود که در پس آزمون به 90/18  افزایش یافته است و این افزایش از نظر آماری (004./0p=).نیز معنادار می باشد.