گردشگری و توسعه

گردشگری و توسعه

گردشگری و توسعه سال دهم تابستان 1400 شماره 2 (پیاپی 27) (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

تأملی بر راهبرد های بازاریابی پساکرونا در صنعت گردشگری و هتل داری در جهان: مطالعه ای مروری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کوید 19 صنعت گردشگری و هتل داری راهبرد های بازاریابی کرونا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۴ تعداد دانلود : ۵۸۰
بی شک صنعت گردشگری از حساس ترین و آسیب پذیرترین صنایع در بحران ها به شمار می رود. حوادث عمده ای همچون بحران های طبیعی، اپیدمی ها، حملات تروریستی و مدیریت نادرست فشارهایی را به این صنعت تحمیل می کنند. همچنین صنعت گردشگری همواره تحت تأثیر اجتماع و مبتنی بر تعاملات بین مردم است. شیوع ویروس کرونا بخش گردشگری جهان را با چالشی اساسی مواجه کرده است؛ بنابراین هدف از پژوهش حاضر تأثیر ویروس کرونا در صنعت گردشگری و هتل داری و ارائه راهبردهای بازاریابی در طی و بعد از بحران کروناست. مطالعه حاضر از نوع مروری است که برپایه اطلاعات جمع آوری شده از جست وجوهای متعددی از منابع اینترنتی در پایگاه های انگلیسی زبان ازجمله گوگل اسکولار، امرالد، ساینس دایرکت و اسپرینگر با استفاده از واژگان کلیدی انگلیسی همچون Post-corona marketing strategies، COVID-19، COVID-19's effect on the hotel industry و COVID-19 pandemic on hospitality industry انجام شده است. گفتنی است سیزده مقاله به منزله منابع مربوطه و نهایی با هدف بررسی این موضوع انتخاب شد. داده ها پس از جمع آوری از سایت سازمان گردشگری جهانی برحسب اهداف مطالعه تحلیل کیفی شده طبقه بندی شدند. نتایج مطالعات انجام شده حاکی از آن است که گردشگری ورودی جهان با 3 تا 4 درصد رشد در سال 2020 مواجه خواهد شد؛ اما با توجه به سناریوی بیماری سارس و گسترش ویروس کرونا و پیش بینی تأثیرات اقتصادی آن، این سازمان با تغییر در پیش بینی خود، احتمال داد گردشگری جهانی در سال 2020 با رشدی معادل 1 تا 3 درصد مواجه شود.
۲.

نقش نوآوری و رضایتمندی بر بهزیستی ذهنی و قصد رفتاری در گردشگری واقعیت مجازی در شرایط شیوع کرونا(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: گردشگری مجازی ویروس کرونا انتشار نوآوری بهزیستی ‏ذهنی استفاده و رضایتمندی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۸ تعداد دانلود : ۳۰۶
با شیوع ویروس کرونا، موضوع گردشگری مجازی یکی از مباحث مهم در صنعت گردشگری به شمار می آید. با گسترش این بیماری و متأثرشدن صنعت گردشگری از شرایط جدید، اهمیت توجه به گردشگری واقعیت مجازی (VR) بیش از پیش مشخص شده است. با توجه به این که تاکنون پژوهش های اندکی در این حوزه انجام شده است، به منظور تبیین شرایط کرونایی، بر اساس روش پژوهش جدید، سناریوهایی که فرد در آن موقعیت قرار گرفته و بر اساس آن استنباط خود را ارائه کرده بیان شده است. در پژوهش حاضر، با استفاده از نظریه های انتشار نوآوری و آزمون آن، تأثیر نوآوری و رضایتمندی در بهزیستی ذهنی و قصد رفتاری در گردشگری واقعیت مجازی در شرایط کرونا بررسی شده است. همچنین نقش تعدیل کننده آمادگی فنّاوری گردشگری مجازی بین رفاه ذهنی و قصد رفتاری نیز بررسی شده است. داده های این پژوهش کاربردی، بر اساس روش توصیفی پیمایشی با مشارکت ۱۴۱ نفر از افرادی که دست کم یک بار سابقه استفاده از فعالیت های واقعیت مجازی را داشتند ، با رویکرد نمونه گیری در دسترس از طریق راه های ارتباطی مجازی فعال در این حوزه گردآوری شده است. داده های جمع آوری شده، با استفاده از معادلات ساختاری و به کار گیری روش حداقل مربعات جزئی (PLS) مدل سازی شدند. نتایج نشان داد بهزیستی ذهنی تحت تأثیر ویژگی های انتشار نوآوری و ویژگی های استفاده و رضایتمندی قرار دارد. همچنین نقش تعدیل گری آمادگی فنّاوری پذیرفته نشده است. گفتنی است برای اولین بار در کشور، مدیران برنامه ریز در صنعت گردشگری و فنّاوری ارتباطات می توانند از این نتایج استفاده کنند.
۳.

گردشگری راهبرانه-مسئولانه: رویکردی برایمقابله با بحران کوید 19(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کوید 19 مدیریت گردشگری گردشگری مسئولانه گردشگری راهبرانه مسئولانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۰ تعداد دانلود : ۲۱۶
صنعت گردشگری امروزه به سبب همه گیری بیماری کوید 19 با شرایط خاصی مواجه است. برای عبور از این بحران، نمی توان فقط به اقدامات دولت اتکا کرد. ایده اصلی این تحقیق، بهره گیری از مفاهیم و آموزه های گردشگری مسئولانه و پیشنهاد رویکردی تحت عنوان گردشگری راهبرانه   مسئولانه برای مقابله با تبعات کروناست. در این رویکرد، نقش دولت، به منزله راهبر، با نقش بدنه گردشگری، درحکم مسئول، ترکیب شده، بیان می شود که چگونه رفتار مسئولانه در اقدام در سطح فردی و سازمانی، به مفهوم راهبری در سطح کلان کمک می کند. تحقیق حاضر، تحقیقی کیفی از نوع اکتشافی به شمار می رود. برای تدوین راهکارها، از روش تحلیل محتوی کیفی و برای نهایی سازی آن ها از غربالگری استفاده شده است و درنهایت راهکارها با توجه به دو بُعد قابلیت پیاده سازی و کمک به دستیابی اهداف، اولویت بندی شده اند. نتایج نشان می دهد که همه عناصر درگیر، اعم از دولت، بخش صنعت، گروه های اجتماعی، حتی مردم و گردشگران، در عبور سریع تر از این بحران نقش بسزایی دارند و باید سهم خود را ادا کنند.
۴.

تأثیر استفاده از واقعیت مجازی در عصر کرونا بر افزایش تعداد گردشگران بین المللی در دوره پساکرونا(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: گردشگری واقعیت مجازی ویروس کرونا مدل پذیرش سیستم انگیزش لذت جویانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۵ تعداد دانلود : ۱۷۹
در عصر کرونا، بسیاری از صنایع جهان فنّاوری واقعیت مجازی را به خدمت گمارده و از آن بسیار بهره برده اند. صنعت گردشگری نیز از این امر مستثنا نبوده است و به کمک آن توانسته قابلیت گردشگری با استفاده از واقعیت مجازی را خلق کند. در تحقیق پیش رو تأثیرات گردشگری با واقعیت مجازی در عصر کرونا بر توسعه گردشگری واقعی در عصر پساکرونا با توجه به نقش تعدیل گری بازدیدکننده ها (افرادی که قبلاً از مقصد بازید کردند) و غیربازدیدکننده ها (افرادی که قبلاً از مقصد بازید نکردند) بررسی شده است. حجم نمونه، با استفاده از فرمول کوکران، 384 نفر تعیین شده است که با روش نمونه گیری غیرتصادفیِ در دسترس گزینش شده اند. تحلیل های آماری نیز در دو بخش آمار توصیفی و آمار استنباطی با روش تحلیل مسیر و مدل یابی معادلات ساختاری انجام شده است. جامعه آماری پژوهش، کاربران شبکه های اجتماعی اینستاگرام و فیسبوک در کشورهای آلمان و فرانسه اند. یافته های پژوهش حاکی از آن است که گردشگری با استفاده از واقعیت مجازی در عصر کرونا در افزایش تعداد گردشگران واقعی در عصر پساکرونا تأثیر مثبت معناداری دارد. همچنین نتایج نشان می دهد که گردشگری با استفاده از واقعیت مجازی در عصر کرونا به نوعی نقش بازاریابی و تبلیغات را برای مقصدهای گردشگری در عصر پساکرونا ایفا می کند.
۵.

تحلیل نقش بازاریابی در برند صنعت هتل داری با رویکرد ترکیبی نگاشت شناختی فازی و تحلیل شبکه های اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بازاریابی برند صنعت هتل داری نگاشت شناختی فازی تحلیل شبکه های اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۶۳ تعداد دانلود : ۴۵۳
بازاریابی برای سازمان هایی که به دنبال حضوری آگاهانه در بازارند ضرورت دارد. هدف از بازاریابی تأمین نیازها و خواسته های مشتری به شکلی بهتر از رقباست. متفاوت بودن نیازهای مشتریان از صنعتی به صنعت دیگر، موجب اتخاذ رویکردی متفاوت شده است. صنعت هتل داری از تجملی ترین بخش های گردشگری است و به رغم اهمیت آن در افزایش سودآوری، کمتر مورد توجه قرار گرفته است. پژوهش تحقیقی   کیفیِ حاضر به منظور بررسی تأثیر بازاریابی در برند صنعت هتل داری انجام شده است.این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از حیث جمع آوری داده ها توصیفی است. بدین منظور، پس از بیان موضوع و بررسی پیشینه پژوهش، چارچوب مفهومی مدل مشخص و داده ها با استفاده از ابزارها و تکنیک های نگاشت شناختی فازی و تحلیل شبکه های اجتماعی تحلیل شدند.یافته ها نشان دهنده آن است که باید به عوامل محصول، شواهد فیزیکی و نیروی انسانی بیش از سایر عوامل توجه شود. برای افزایش وفاداری، تعهد و دل بستگی مشتریان باید روش های بازاریابی را ارتقا و شواهد فیزیکی متنوعی ارائه دهند تا ذهنیت مثبتی از برند برای مشتریان ایجاد کنند. همچنین پیشنهادهایی به منظور ارتقای برند صنعت هتل داری در این پژوهش ارائه شده است. 
۶.

پیش بینی تعداد گردشگران بر اساس رکوردهای اطلاعاتی گوگل ترندز با روش یادگیری ماشینی (موردمطالعه: گردشگران شهر یزد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: پیش بینی تعداد گردشگران تقاضای گردشگری گوگل ترندز یادگیری ماشینی شهر یزد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۶ تعداد دانلود : ۱۷۳
با توسعه صنعت گردشگری و رشد کسب وکارهای مرتبط، کسب اطلاعات به روز در برنامه ریزی صحیح و برآورد دقیق تعداد گردشگران، به منظور به کارگیری کارآمد منابع با هدف توسعه زیرساخت ها و افزایش درآمد، ضروری است. وجود برنامه های دقیق درنهایت به ارتقای سطح رضایت گردشگران ورودی منجر می شود. با توسعه فرهنگ جست وجوگری اطلاعات، گردشگران معمولاً پیش از آغاز سفر، به جست وجوی اطلاعات مربوط به اقامتگاه ها و خدمات گردشگری موجود در مقصد، از طریق منابع اینترنتی، اقدام می کنند. در پژوهش حاضر، با استفاده از داده های منتخب مربوط به پرس وجوهای کاربران سراسر جهان در موتور جست وجوی گوگل درمورد امکانات و توانمندی های گردشگری شهر یزد، تعداد گردشگران آتی این شهر پیش بینی شده است. داده های پژوهش را آمارهای جست وجوی کاربران تشکیل می دهد که از سامانه گوگل ترندز پایین گذاری شده و با استفاده از روش یادگیری ماشینی مدل پیش بینی، طراحی و اعتبارسنجی شده است. پس از آماده سازی و تحلیل داده ها، مشخص شد که پرس وجوهای ثبت شده در گوگل ترندز، قدرت فراوانی (بیش از 95 درصد) در پیش بینی تعداد گردشگران شهر یزد در بازه زمانی سال 2014 تا 2019 در مقاطع ماهانه دارد
۷.

توزیع فضایی و رتبه بندی کارایی نسبی زیرساخت های گردشگری استان زنجان با رویکرد تحلیل پوششی داده ها(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: توسعه گردشگری زیرساخت توزیع فضایی استان زنجان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۸ تعداد دانلود : ۲۲۶
زیرساخت ها یکی از الزامات اساسی برای رشد و توسعه فعالیت های گردشگری در همه نقاط اند. هدف از این پژوهش شناخت توزیع فضایی و رتبه بندی میزان کارایی نسبی زیرساخت های گردشگری شهرستان های استان زنجان است. پژوهش از نوع کاربردی و با ماهیت است. اطلاعات با روش کتابخانه ای گردآوری شده و تجزیه و تحلیل نیز با روش های توصیفی و استنباطی (تحلیل پوششی داده ها) انجام شده است. بر اساس نتایج به دست آمده از رتبه بندی کارایی زیرساخت های گردشگری در شهرستان های استان زنجان، میانگین کلی کارایی زیرساخت های گردشگری این استان برابر با 440/0 است که در سطح ضعیف قرار دارد. هیچ کدام از شهرستان های استان وضعیت مطلوب ندارند. شهرستان های زنجان، ابهر و خرم دره در سطح متوسط، خدابنده و طارم و سلطانیه در سطح ضعیف و ماه نشان و ایجرود فاقد کارایی هستند. در سطح شاخص های موردمطالعه، بالاترین سطح کارایی در شاخص حمل ونقل، اقامتی، فرهنگی، مذهبی، بهداشتی   درمانی و تجهیزات تغذیه مربوط به شهرستان زنجان، در شاخص تفریحی شهرستان خرم دره و در شاخص تجهیزات تغذیه مربوط به شهرستان طارم است
۸.

طراحی مدل برندسازی جزیره کیش مبتنی بر حس تعلق با رویکرد نظریه داده بنیاد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: برندسازی حس تعلق به برندمکان مقصد گردشگری جزیره کیش نظریه داده بنیاد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۸ تعداد دانلود : ۲۴۳
امروزه، برندسازی ابزاری محبوب و قدرتمند برای خلق جاذبه های احساسی و ایجاد تمایز بین مکان های مشابه در بازارهای رقابتی گردشگری به شمار می رود. در بین مکان ها، جزایر اغلب تجربه های منحصربه فردی در مقایسه با سرزمین اصلی گردشگران فراهم می کنند. برای رقابت جزیره کیش با دیگر جزایر گردشگری جنوب غربی آسیا برندسازی لازم است تا بتوان از پتانسیل ویژه آن برای تبدیل شدن به برترین مقصد گردشگری بهره مند شد.هدف از این تحقیق طراحی مدلی مبتنی بر حس تعلق برای برندسازی جزیره کیش است. ازآنجا که درباره برندسازی جزایر گردشگری مطالعات اندکی انجام گرفته است، برای نظریه پردازی و شناسایی ابعاد مدل از تئوری زمینه ای مبنی بر رهیافت نظام مند استراوس و کوربین استفاده شده است. داده های این تحقیق از طریق مصاحبه های عمیق نیمه ساختارمند با استفاده از نمونه گیری نظری از متخصصان و خبرگان حوزه های بازاریابی، برند و گردشگری گردآوری شده است. پس از استخراج مفاهیم اولیه و کدگذاری باز، محوری و انتخابی، مفاهیم با نسخه 18 نرم افزار مکس کیودا استخراج و تجزیه و تحلیل شد.نتایج تحقیق نشان می دهد که فرایند برندسازی مبتنی بر حس تعلق به برند جزیره کیش تحت تأثیر شرایط علّی که مدیریت راهبردی (استراتژیک) برند نامیده می شوند شکل می گیرد. سپس، با استفاده از راهبردهای بازاریابی مکان محور، اقتصادی و حس تعلق به مکان به پیامدهای مطلوب آن، دلبستگی به مکان، ارزش مکان و توسعه اقتصادی   فرهنگی می انجامد. این فرایند در شرایط زمینه ای عوامل محیطی   قانونی و فرهنگی   اجتماعی تقویت شده و با چالش های برندسازی روبه رو است.
۹.

ارزیابی کیفیت مقاصد ژئوتوریستی شهروندان کلان شهر تبریز با استفاده از روش VQE مطالعه موردی: استان آذربایجان شرقی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کیفیت مقاصد ژئوتوریستی استان آذربایجان شرقی شهروندان کلان شهر تبریز روش VQE

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۸ تعداد دانلود : ۲۰۰
هر مقصد گردشگری، برای رسیدن به مزیت رقابتی بالا، باید تضمین کند که تمامی جذابیت ها و تجربه های گردشگری که تاکنون ارائه داده است با مقاصد دیگری که گردشگر قصد سفر به آن را دارد متفاوت است. بنابراین کیفیت مقصد گردشگری یکی از اساسی ترین مزیت های رقابتی برای جذب گردشگر و توسعه پایدار گردشگری در آن است. هدف از پژوهش حاضر ارزیابی و مفهوم پردازی کیفیت ژئومورفوسایت های منتخب از سوی شهروندان کلان شهر تبریز در استان آذربایجان شرقی است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر گردآوری اطلاعات توصیفی و از نوع پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش شهروندان ساکن در کلان شهر تبریز به تعداد 384 نفر بوده و برای تعیین حجم نمونه از الگوی کوکران استفاده شده است. جمع آوری داده ها برای انتخاب ژئومورفوسایت های برجسته با روش مصاحبه و ابزار اندازه گیری پرسش نامه محقق ساخته با سؤالات بسته برای 28 مقصد گردشگری برندمحور انجام شده است. بر اساس پرسش نامه های مرجوعی، دوازده مقصد ژئوتوریستی برای بررسی و ارزیابی نهایی کیفیت آن انتخاب شدند. برای پایایی پرسش نامه از ضریب آلفای کرونباخ و برای روایی آن از دیدگاه صاحب نظران و استادان برجسته این رشته استفاده شده است. در ارزیابی کیفیت ژئومورفوسایت های منتخب از روش پارامتر کمّی VQE استفاده شده است. بنابر نتایج پژوهش، از بین دوازده ژئومورفوسایت منتخب، ژئومورفوسایت آسیاب خرابه (منطقه جلفا) با ارزش وزنی 854/0، کوه عون ابن علی تبریز (عینالی) با ارزش وزنی 823/0 و گردنه پیام (منطقه مرند) با ارزش وزنی 806/0 به ترتیب در رتبه های اول تا سوم از نظر مطلوبیت در کیفیت ژئومورفوسایت قرار گرفته اند
۱۰.

تعیین عوامل مؤثر بر رقابت پذیری زنجیره تأمین پایدار گردشگری پزشکی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: زنجیره تأمین گردشگری پزشکی رقابت پذیری پایداری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۵ تعداد دانلود : ۲۰۷
پژوهش حاضر با هدف تعیین عوامل مؤثر بر رقابت پذیری زنجیره تأمین پایدار گردشگری پزشکی انجام شده است. در این پژوهش، ابتدا با مرور ادبیات مرتبط، عوامل مؤثر بر پایداری زنجیره تأمین استخراج شد. سپس، با استفاده از نظر خبرگان، از میان عوامل مذکور، 27 عامل که در رقابت پذیری زنجیره تأمین پایدار گردشگری پزشکی ایفای نقش می کنند تعیین شد. در مرحله بعد، با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی، معیارها و زیرمعیارها رتبه بندی شدند. علاوه برآن، با به کارگیری روش دیمتل، میزان تأثیرگذاری و تأثیرپذیری معیارهای اصلی (اقتصادی، اجتماعی فرهنگی، زیست محیطی و نهادی) تعیین شد. نتایج نشان داد که به ترتیب معیارهای مهارت کادر درمانی و امنیت کشور از مهم ترین عوامل در رقابت پذیری زنجیره تأمین پایدار گردشگری پزشکی هستند. همچنین، با استفاده از روش دیمتل مشخص شد که به ترتیب عوامل اقتصادی و نهادی (حاکمیتی) در دسته عوامل تأثیرگذار، و عوامل اجتماعی   فرهنگی و زیست محیطی در دسته عوامل تأثیرپذیر قرار می گیرند. در پایان، پیشنهادهایی مبتنی بر نتایج و نیز پیشنهادهایی برای تحقیقات آتی در حوزه موردنظر ارائه شده است.
۱۱.

تحلیل آثار اجتماعی - فرهنگی گردشگری در مقصدهای مذهبی و تاریخی مورد مطالعه: شهرهای قم و اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تأثیرات اجتماعی فرهنگی گردشگری مذهبی گردشگری فرهنگی گردشگری تاریخی قم اصفهان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۴ تعداد دانلود : ۲۰۴
توسعه گردشگری تغییراتی را در نظام اجتماعی   فرهنگی جامعه میزبان ایجاد می کند. با توجه به تنوع روزافزون گردشگری، شناخت تأثیرات متعدد انواع گردشگری بر جامعه میزبان و درک تفاوت ها و تشابهات موجود بین اثرات آنها از ضروریات برنامه ریزی و مدیریت آگاهانه و اصولی گردشگری است. این تحقیق به منظور درک تفاوت ها و تشابهات آثار اجتماعی   فرهنگی دو نوع قدیمی و اصلی گردشگری (مذهبی و تاریخی) در شهرهای قم و اصفهان انجام شده است. پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی   تحلیلی است و به صورت پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری تحقیق دربردارنده ساکنان شهرهای قم و اصفهان است که 384 نفر به شیوه نمونه گیری خوشه ای انتخاب شده اندند. داده ها با پرسش نامه محقق ساخته جمع آوری شده و برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون یو   من ویتنی و برای اولویت بندی تأثیرات اجتماعی   فرهنگی آن ها از آزمون فریدمن استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که در زمینه اجتماعی، گردشگری در شهر قم بر انحرافات اجتماعی و در شهر اصفهان بر سبک زندگی جامعه میزبان بیشترین تأثیر داشته است. درمورد شاخص های فرهنگی در دو جامعه تفاوت معناداری وجود نداشته است. اولویت تأثیرات اجتماعی در شهر قم به ترتیب، تأثیر در انحرافات اجتماعی، سبک زندگی و کیفیت زندگی، و در شهر اصفهان، تأثیر در سبک زندگی، انحرافات اجتماعی و کیفیت زندگی است. اولویت تأثیرات فرهنگی در هر دو شهر به ترتیب، تأثیر در ارزش ها و باورها، الگوهای رفتاری، نگرش و آداب ورسوم بوده است.
۱۲.

تحلیل دیدگاه جوامع روستایی درباره میزان تأثیرپذیری کیفیت زندگی از گردشگری؛ موردمطالعه: استان کرمانشاه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: توسعه پایدار گردشگری روستایی کیفیت زندگی تکنیک کوداس استان کرمانشاه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۳ تعداد دانلود : ۱۶۸
گردشگری روستایی نقش مهمی در بهبود کیفیت زندگی دارد و مورد تأکید محققان است و به منزله رویکرد اقتصادی پویا ویژگی های منحصربه فرد و بارزی دارد. این پژوهش با هدف بررسی تأثیرات گردشگری در کیفیت زندگی جامعه میزبان انجام شده است. پژوهش از لحاظ هدف کاربردی، رویکرد حاکم بر آن کمّی، و بر اساس ماهیت توصیفی   تحلیلی است. جامعه آماری شامل روستاهای هدف گردشگری استان کرمانشاه است. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 380 نفر برآورد شده است که متناسب با تعداد جمعیت روستاها بین آن ها توزیع شده است. داده های لازم به دو شیوه کتابخانه ای و میدانی گردآوری شده است. به منظور تحلیل موضوع، چارچوبی از شاخص های کیفیت زندگی (اوقات فراغت، رفاه، زیرساخت و دسترسی، اشتغال و درآمد، بهداشت و محیط، ایمنی و امنیت، مسکن و آموزش) در قالب 45 گویه استفاده شده است. نتایج تجزیه و تحلیل یافته ها بیانگر این موضوع است که بین گردشگری و کیفیت زندگی رابطه ای مثبت و معنی دار وجود دارد و 677/0 از تغییرات کیفیت زندگی از طریق گردشگری تبیین می شود. نتایج حاصل از تکنیک کوداس نیز نشان می دهد که از بین چهارده روستای هدف گردشگری، سه روستای شمشیر و حریر و حجیج بزرگ از لحاظ شاخص های کیفیت در بالاترین سطح و سه روستای فش و سراب هرسم و نجوبران در پایین ترین سطح قرار دارند.
۱۳.

ارائه الگویی برای توسعه پایدار مقصدهای گردشگری روستایی با رویکرد برنامه ریزی فضایی مورد مطالعه: شرق استان مازندران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: توسعه پایدار برنامه ریزی فضایی مقصدهای گردشگری شرق مازندران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۸ تعداد دانلود : ۳۴۴
برنامه ریزی فضایی و توسعه پایدار گردشگری، به علت داشتن هدف مشترک، برای مفهوم برنامه ریزی به منزله سازمان دهی زندگی آینده جوامع با مقررات و طراحی روابط اجتماعی و اقتصادی در آینده و دقت در استفاده از فضای فیزیکی به منظور رسیدن انسان به رفاه بدون تخریب محیط، نوعی تلاقی فلسفی محسوب می شوند. هدف از این پژوهش ارائه الگویی برای توسعه پایدار مقصدهای گردشگری روستایی با رویکرد برنامه ریزی فضایی در شرق استان مازندران است. بدین منظور، برای ارائه الگوی تحقیق، با بهره گیری از چهارده شاخص برای بررسی وضعیت برنامه ریزی فضایی توسعه پایدار گردشگری در بین چهار شهرستان استان مشخص شد. داده های لازم از طریق بازدیدهای میدانی به وسیله پرسش نامه گردآوری شد. نتایج تحقیق نشان می دهد که ابعاد و شاخص های برنامه ریزی فضایی در تبیین توسعه پایدار مقصدهای گردشگری روستاها مؤثرند. شاخص های انتخاب شده، با توجه به شرایط و مقتضیات مناطق روستایی، قابلیت آزمون پذیری و عملیاتی در سطح روستاهای مشابه را دارند. بنابراین، مهم ترین عامل در فرایند برنامه ریزی فضایی توسعه پایدار مقصدهای گردشگری روستایی در گام نخست شناخت ظرفیت های مکان (محیطی و کالبدی) شامل تنوع جاذبه های طبیعی، کیفیت جاذبه ها، موقعیت استقرار جاذبه ها، بعد انسان ( اجتماعی فرهنگی) شامل فرهنگی و سیاسی، مشارکت مردم محلی و آموزش، بعد فعالیت (کارکردها) شامل خدمات اقامتی، پذیرایی ، توزیع خدمات و اطلاع رسانی، سرمایه گذاری، اشتغال و درآمد زایی است.
۱۴.

راهکارهای توسعه اکوتوریسم پایدار مبتنی بر قابلیت های جوامع محلی منطقه گردشگری کهمان در شهرستان سلسله(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: توسعه روستایی اکوتوریسم پایداری روش دلفی فازی منطقه گردشگری کهمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۲ تعداد دانلود : ۳۵۰
این تحقیق با هدف ارائه راهکارهای توسعه اکوتوریسم پایدار مبتنی بر قابلیت های جوامع محلی منطقه گردشگری کهمان در شهرستان سلسله و در سال 1399 صورت گرفته است. ماهیت تحقیق اکتشافی و از لحاظ هدف کاربردی است که در سه گام انجام شده است. در گام اول و بخش کمّی تحقیق، 241 نفر از مردم روستایی منطقه گردشگری کهمان از طریق نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند و منافع حاصل از صنعت اکوتوریسم در جوامع محلی مورد ارزیابی قرار گرفت. در گام دوم، با مطالعات کتابخانه ای، بررسی اسناد و مدارک موجود در سازمان های مرتبط و نیز مصاحبه با برخی افراد کلیدی و آشنا به منطقه، قابلیت های بالفعل و بالقوه در منطقه گردشگری کهمان شناسایی شد. در گام آخر، راهکارهای توسعه اکوتوریسم پایدار بر پایه قابلیت منطقه شناسایی و تحلیل شد که در این قسمت از روش دلفی فازی بهره برده شده است. در این گام، حجم نمونه شامل 21 نفر از کارشناسان مرتبط بود که به روش هدفمند گلوله برفی انتخاب شدند. نتایج این تحقیق نشان می دهد که ساکنان روستاهای مذکور عمدتاً (4/89 درصد) منافع اقتصادی را منافع غالب بر اثر توسعه اکوتوریسم در منطقه گردشگری کهمان می دانند. راهکارهای ارائه شده دربرگیرنده راهکارهای زیرساختی   فرهنگی با پنج راهکار فرعی، آموزشی   زیست محیطی با شش راهکار فرعی و راهکارهای اقتصادی با نُه راهکار فرعی است. بر اساس نظر کارشناسان، راهکارهای زیرساختی در اولویت بالاتری از سایر راهکارها قرار دارد که دربرگیرنده راهکارهای فرعی همچون برقراری امنیت، تبلیغ گسترده و اطلاع رسانی از طرق گوناگون به منظور آشنایی با منطقه، توسعه تسهیلات بهداشتی در منطقه و تصویب قوانین و مقررات حمایتی از این صنعت است.
۱۵.

تحلیل چالش ها و نقش سازمان های غیر دولتی در توسعه بوم گردی در مناطق روستایی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بوم گردی سازمان های غیردولتی چالش ها نظریه زمینه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۳ تعداد دانلود : ۱۹۴
بوم گردی توجهی اساسی به پایداری دارد و منافع اقتصادی و اجتماعی فراوانی برای جوامع محلی به ارمغان می آورد. جلب مشارکت مردم محلی یکی از اصول بوم گردی است. سازمان های غیر دولتی نقش برجسته ای در توسعه بوم گردی مبتنی بر مشارکت جوامع محلی دارند و در بیشتر موارد، به علت حفاظت از تنوع زیستی و محیط زیست یا توسعه پایدارِ زندگی مردم محلی، در موضوع بوم گردی تأثیر بسزایی می گذارند. در این پژوهش، با توجه به ضرورت توسعه بوم گردی و با به کارگیری روش نظریه زمینه ای، چالش ها و مشکلات پیش روی سازمان های غیر دولتی فعال در حوزه بوم گردی ایران بررسی شد. نمونه مطالعه شده دربردارنده 37 نفر از متخصصان بوم گردی و مدیران و کارشناسان سازمان های غیر دولتیِ فعال در حوزه بوم گردی، مدیران دولتی و اقامتگاه داران و ساکنان جامعه محلی است که با استفاده از راهبردهای نمونه گیری نظری، استقرای تحلیلی و حداکثر واریانس انتخاب شده اند. پرسش های مصاحبه های نیمه ساختاریافته پیرامون سؤالات اساسی تحقیق تدوین شده و پاسخ های افراد تحلیل و در سه مرحله کد گذاری شده است. نتایج نشان داد که تعدد سازمان های متولی بوم گردی و نبود دیدگاه صحیح درباره بوم گردی و سازمان های غیر دولتی، از کدهای فضای کلان مؤثر بر کارکرد این سازمان ها است. بر اساس یافته های تحقیق، پیشنهادهایی به منظور بهبود نقش آفرینی سازمان های غیردولتی ارائه شده است. 
۱۶.

بررسی تأثیر ارزیابی اولیه در رفتارهای تقابلی فعالانه و منفعلانه مشتریان با نقش میانجی عوامل شناختی و احساسی (مورد مطالعه: هتل بین المللی قصر طلایی مشهد)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ارزیابی اولیه عوامل شناختی عوامل احساسی مقابله منفعلانه مقابله فعالانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۴ تعداد دانلود : ۱۳۷
صنعت گردشگری تأثیر بسزایی در اقتصاد کشورها دارد. هتل داری به منزله یکی از ارکان این صنعت مطرح است. در بازاریابی خدمات، پیش بینی رفتار مشتریان در رویارویی با شرایط نامساعد و دور از انتظار اهمیت فراوانی دارد، زیرا در واکنش های رفتاری تأثیر مستقیم می گذارد. هدف از این پژوهش بررسی تأثیر ارزیابی اولیه در رفتارهای تقابلی فعالانه و منفعلانه مشتریان با نقش میانجیگری عوامل شناختی و احساسی در هتل بین المللی قصر طلایی مشهد است که به لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی   پیمایشی است. جامعه آماری را مشتریان هتل بین المللی قصر طلایی مشهد تشکیل داده اند. به منظور جمع آوری داده ها 300 پرسش نامه به شیوه غیراحتمالی در دسترس توزیع شد که در طی تحقیق تعداد 221 پرسش نامه برگشت داده شد. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه بومی سازی شده مبتنی بر پژوهش کای و همکاران بوده است که روایی محتوایی بر اساس نظر خبرگان و روایی سازه بر اساس تحلیل عامل تأییدی و پایایی آن به روش آلفای کرونباخ تأیید شده است. برای بررسی فرضیه ها از روش مدل یابی معادلات ساختاری و نرم افزار اسمارت پی ال اس استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که ارزیابی اولیه در عوامل شناختی و عوامل احساسی اثرگذار است، درحالی که ارزیابی اولیه در رفتارهای تقابلی فعالانه و منفعلانه تأثیرگذار نیست. بنابر نتایج فرضیه ها، تأثیر عوامل شناختی بر رفتارهای تقابلی منفعلانه و فعالانه و همچنین تأثیر عوامل احساسی در رفتار تقابلی فعالانه تأیید می شود. در نهایت، نتایج فرضیه های میانجی نشان می دهد که عوامل شناختی و احساسی از نوع میانجی کامل اند.
۱۷.

مرور نظام مند روند جهانی پژوهش در مطالعات حوزه گردشگری ورزشی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مرور نظام مند گردشگری ورزشی شناختاری ساختاری عملکردی استنادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۰ تعداد دانلود : ۲۸۸
پژوهش های بسیاری در حوزه گردشگری ورزشی در کشور انجام شده است. اکنون زمان آن است که نگاهی کلی به وضعیت این پژوهش ها و یافته ها و رویکردهای کلی آن ها بشود. این مطالعه با هدف مرور نظام مند مقاله های مرتبط با گردشگری ورزشی انجام شده است. روش تحقیق به لحاظ ماهیت کیفی، از نظر هدف کاربردی و از جنس مطالعات ثانویه با رویکرد مرور نظام مند بوده است. نمونه پژوهش شامل مقاله های چاپ شده در نشریه های علمی پژوهشی داخل کشور در بازه زمانی 1388 تا 1398 به تعداد 104 مورد بود که از بانک های اطلاعاتNoormags ،Magiran ،Sid  و Ensani استخراج شده است. مقاله ها براساس ابعاد کلی وضعیت شناختاری، ساختاری، عملکردی، و استنادی مرور شدند. ابزار جمع آوری داده ها فهرست محقق ساخته بود که روایی آن به دست خبرگان و پایایی آن از طریق پایایی مصححان تأیید شد و برای تجزیه وتحلیل داده ها از بسته های نرم افزاری آی مایند مپ 9 و اس پی اس اس 21 استفاده شد.نتایج تحقیق نشان داد که روند چاپ مقاله های بررسی شده سیر صعودی داشته است و موضوع گردشگری ورزشی بیشتر مدنظر پژوهشگران مرد با تحصیلات مدیریت ورزشی بوده است. غالب پژوهش های انجام شده در کشور در ارتباط با گردشگری ورزشی فاقد بخش مجزای مبانی نظری بوده و عمدتاً با بهره گیری از روش های کمّی و با نظرسنجی از مدیران ارشد و کارشناسان انجام شده است.عمده مقاله ها به بررسی موضوع مدیریت و برنامه ریزی گردشگری ورزشی پرداخته اند و لازم است به سایر حوزه ها بیشتر پرداخته شود. همچنین لازم است بیشتر به منشأ پژوهشی مقالات نگارش شده، وجود مبانی نظری مشخص و مستدلل، و انجام پژوهش های آمیخته، توجه شود.
۱۸.

طراحی چارچوب مشارکت عمومی -خصوصی در گردشگری برمبنای فراترکیب مطالعات پیشین(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مشارکت عمومی - خصوصی گردشگری فراترکیب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۷ تعداد دانلود : ۳۲۵
مشارکت عمومی   خصوصی از دغدغه های ذهنی محققان در حوزه های مختلف ازجمله صنعت گردشگری بوده است. از یک سو، محدودیت منابع، کمبود سرمایه، نبود تخصص، نبود دسترسی به نیروی انسانی و از سوی دیگر، وظیفه دولت ها در تأمین نیازهای عمومی سبب شده است تا دولت ها بخش خصوصی را شریکی قابل تأمل بدانند. آنچه مسلم است، شناخت ابعاد مختلف این شراکت میان دو بخش خصوصی و دولتی احتمال موفقیت آن ها در هر صنعتی ازجمله گردشگری را افزایش خواهد داد. از این منظر، هدف از پژوهش حاضر طراحی چارچوبی برای مشارکت عمومی   خصوصی در گردشگری بنابر یافته های مطالعات پیشین است. بهترین روش برای یک پارچه سازی تفاسیر یافته های پیشین روش فراترکیب است. بنابراین از روش مزبور با پیگیری شش گام بهره گرفته شده است. جامعه آماری این پژوهش مطالعات انجام شده در زمینه مشارکت عمومی   خصوصی بوده که با جست وجو در برترین پایگاه های اطلاعاتی مرتبط، 244 مقاله در دسترس شناسایی شده است. پس از آن، مقالات بر اساس عنوان و چکیده و محتوا غربال شده اند. در نهایت، متن مقاله های منتخب (41 مقاله)، با استفاده از نسخه 10 نرم افزار مکس کیودا (MAXQDA)، تحلیل و کدگذاری شده است. بنابر نتایج می توان عوامل مؤثر بر مشارکت عمومی   خصوصی در گردشگری را در قالب دو مقوله اصلی عوامل درونی و عوامل بیرونی مدنظر قرار داد. عوامل درونی با مشارکت عمومی   خصوصی ارتباط مستقیم دارند و دربردارنده مفاهیمی همچون محتوای مشارکت، ذی نفعان، اهداف، وظایف و منافع طرفین اند. عوامل بیرونی دخالت مستقیم ندارند و در کنترل این شکل از مشارکت نیستند. عوامل بیرونی عوامل فنّاورانه   اطلاعاتی، اجتماعی   فرهنگی، قانونی   حقوقی، مالی   اقتصادی، محیطی و سیاسی   دولتی را دربر می گیرند
۱۹.

واکاوی موانع اقتصادی توسعه گردشگری در نواحی روستایی با استفاده از نظریه بنیانی مطالعه موردی: روستاهای هدف گردشگری استان زنجان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: گردشگری روستایی موانع گردشگری موانع اقتصادی نظریه بنیانی روستاهای هدف گردشگری استان زنجان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۸ تعداد دانلود : ۱۵۰
گردشگری روستایی با توجه به کارکردهای متنوع و نیز توانایی بالا در برقراری ارتباط با سایر بخش های اقتصادی به منزله راهبردی برای توسعه مناطق روستایی مطرح شده است. هدف از تحقیق حاضر، واکاوی موانع اقتصادی توسعه گردشگری در نواحی روستایی با استفاده از نظریه بنیانی در روستاهای هدف گردشگری استان زنجان است. پژوهش حاضر از لحاظ هدف، توسعه ای کاربردی و از نظر پارادایم در گروه تحقیقات کیفی قرار می گیرد و از بُعد روش، از نظریه بنیانی بهره برده است. برای گردآوری اطلاعات از اسناد کتابخانه ای، تهیه عکس و فیلم، مصاحبه عمیق و مشاهده مستقیم و غیرمشارکتی استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش را مدیران محلی (کارشناسان حوزه گردشگری، دهیاران و اعضای شوراهای اسلامی) هشت روستای هدف گردشگری استان زنجان تشکیل می دهند. روش نمونه گیری به صورت روش گلوله برفی (36 نفر) تا رسیدن به اشباع تئوریک انجام شده است. برای تأمین روایی تحقیق، از روش ارزیابی گوبا و لینکولن (شامل چهار مرحله قابلیت اعتبار، انتقال پذیری، قابلیت ثبات، تأییدپذیری، معقول بودن) استفاده شده است. داده های جمع آوری شده از طریق تحلیل محتوایی واکاوی شدند. با پیونددادن کدها (کدگذاری باز)، مفاهیم (کدگذاری محوری)، مقوله ها (کدگذاری انتخابی) و تأیید اعتبار مفاهیم به دست آمده تحقیق از شیوه روش کانونی به دست خبرگان، مدل مفهومی تحقیق ترسیم شد و تأیید نظر کارشناسان نیز به مدل اعتبار بخشید. نتایج تحقیق نشان می دهد که روستاهای هدف گردشگری استان زنجان در مقوله اقتصادی، با مشکلات اساسی مواجه اند. این مشکلات عبارت اند از: محدودیت فصول گردشگری، آسیب پذیری اقتصاد کشاورزی، ضعف توانمندی های فردی، فضای نامناسب اقتصادی، فقدان ریسک پذیری، فقدان شناخت بازار و ضعف دانش فنی کسب وکار

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۳۱