گردشگری و توسعه

گردشگری به عنوان بزرگ ترین صنعت خدماتی جهان از نظر درآمدزایی شناخته شده است. توسعه این صنعت برای کشور های در حال توسعه که با معضلات زیادی هم چون بیکاری بالا، محدودیت منابع ارزی و اقتصاد تک محصولی مواجه اند، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. هدف اصلی تحقیق حاضر بررسی تأثیر نوسانات نرخ ارز بر بخش گردشگری ایران است، برای همین منظور ابتدا با استفاده از داده های نرخ ارز رسمی، نوسانات نرخ ارز را از طریق مدل های ناهمسانی واریانس شرطی ARCH/GARCH به دست آورده ایم، و سپس با به کار بردن داده های سری زمانی طی سال های 1394-1360 با استفاده از روش الگوی خود بازگشت وقفه-ی توزیعی ARDL به تخیمن روابط بلندمدت و کوتاه مدت بین متغیرهای پژوهش پرداخته ایم. نتایج حاصل از تخمین مطالعه انجام شده نشان می دهد که بین نوسانات نرخ ارز و گردشگران ورودی به ایران رابطه ی معنی دار و منفی وجود دارد و هم چنین بین نوسانات نرخ ارز و تولیدناخالص داخلی و شاخص قیمت مصرف کننده رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد.

صنعت هتلداری یکی از ارکان اصلی فعالیت گردشگری است؛ به طوری که بسیاری از کشورها با سرمایه گذاری های هنگفت در بخش هتل سازی، به دنبال جذب گردشگران بیشتر و در نتیجه رشد و توسعه فعالیت گردشگری و به دنبال آن توسعه اقتصادی هستند. ولی این نکته را نباید نادیده گرفت ضمن توجه به صنعت هتلداری باید به سایر فعالیت هایی که در ارتباط تنگاتنگ با این صنعت هستند و پیوندهای پسین و پیشین بالایی با این صنعت دارند نیز باید توجه ویژه شود تا با سرمایه گذاری بر روی آن ها زمینه گسترش صنعت هتلداری و در نتیجه فعالیت گردشگری را فراهم نمود. لذا هدف مقاله این است که با استفاده از جدول داده- ستانده سال 1390و با استفاده از ضرایب پیوندهای پسین و پیشین، بخش های کلیدی مرتبط با صنعت هتلداری را شناسایی نموده تا بتوان به صورت هدفمند در جهت توسعه صنعت گردشگری و درنتیجه آن توسعه اقتصادی کشور گام نهاد. نتایج تحقیق نشان داد که بخش های خدماتی، بیشترین پیوندهای پسین و بخش های ساختمان سازی بالاترین پیوندهای پیشین را با صنعت هتلداری دارند و سرمایه گذاری بر روی آن ها می تواند منافع بیشتری را برای اقتصاد کشور کسب نماید. همچنین در این بین فعالیت «خدمات پشتیبانی و کمکی حمل و نقل» بعنوان کلیدی ترین بخش مرتبط با صنعت هتلداری شناخته شد؛ چرا که از ضرایب بالاتر پیوندهای پسین و پیشین برخوردار است. در نهایت با توجه به یافته های مقاله و براساس پیوند پسین و پیشین ملاحظه شد که زیرساخت ها برای توسعه صنعت هتلداری بسیار اهمیت دارند و اولویت دولت برای تخصیص سرمایه باید توسعه زیرساخت ها باشد.

گردشگری پزشکی بعنوان یکی از شاخه های گردشگری سلامت، پدیده ای رو به رشد در قرن21 است که یکی از سریع ترین رشدهای بازار گردشگری را داراست. علی رغم قابلیت های ایران در گردشگری پزشکی، آمارها نشان می دهد سهم ایران از درآمدهای این صنعت ناچیز است. با توجه به فرصت های رو به رشد و رقابت فزاینده بین المللی در گردشگری پزشکی از یک سو و عدم بهره برداری مناسب از قابلیتهای کشور از سوی دیگر، این پژوهش سعی دارد با روش پژوهش کیفی و راهبرد تحلیل مضمون، به بررسی موانع توسعه گردشگری پزشکی در ایران و ارائه رهنمودهای کاربردی بپردازد. به این منظور با 16 تن از خبرگان این حوزه مصاحبه و پس از کدگذاری داده های مصاحبه، موانع توسعه گردشگری پزشکی در ایران استخراج شدند. سه مانع اصلی توسعه گردشگری پزشکی و ابعاد فرعی هر یک از آنها عبارتند از :1- موانع نظام اداری و خط مشی گذاری شامل ضعفهای نظام اداری، مسائل ناشی از تداخل حوزه سیاستی گردشگری و سلامت، ضعف همکاری بخش خصوصی و دولتی، ضعف نظام آماری و اطلاعات، ضعف نظارت و پایش.2- موانع زنجیره ارائه خدمات گردشگری پزشکی شامل ضعف فرایند ارائه خدمت، فعالیت غیررسمی و زیرزمینی، ضعف رقابت پذیری، موانع سرمایه گذاری. 3-موانع مربوط به بازارهای هدف گردشگری پزشکی شامل تعامل نامناسب با بیمار خارجی، ضعف در بازاریابی و تبلیغات، و موقعیت ضعیف رقابتی.

ارزیابی عملکرد یکی از مهمترین دستور کارهای مدیریت است؛ زیرا کلید دستیابی به بهبود مستمر در توانایی ارزیابی و سنجش مداوم عملکرد است. بسیاری از صنایع نیز اهمیت ارزیابی مداوم عملکرد را درک کرده اند و سیستم های ارزیابی عملکرد متنوعی در صنعت به کار می برند. امروزه گردشگری به عنوان یک صنعت قوی شناخته شده است که در تغییر شرایط اقتصادی سراسر دنیا تأثیر چشمگیری دارد. بنابراین برای موفقیت در این صنعت اندازه گیری عملکرد ضرورتی غیرقابل اجتناب است؛ لذا هدف پژوهش حاضر طراحی الگوی معیارهای ارزیابی عملکرد بازاریابی در صنعت گردشگری ایران است. این پژوهش، از نوع پژوهش های کیفی است که با استفاده رویکرد مبتنی بر نظریه داده بنیاد انجام شده است. جامعه آماری شامل خبرگان دانشگاهی و صنعتی بوده است. این افراد از دانشگاه ها و فعالین حوزه گردشگری در ایران شناسایی شدند که با استفاده از رویکرد نمونه گیری هدفمند در مجموع تعداد 15 نفر به عنوان مشارکت کنندگان در پژوهش انتخاب شدند. داده ها به روش مصاحبه نیمه ساختاریافته گردآوری شد. برای بدست آوردن اعتبار و روایی داده ها از روش بازبینی و بررسی نظر مشارکت کنندگان استفاده شد. نتیجه این پژوهش ارائه الگوی معیارهای ارزیابی عملکرد بازاریابی در صنعت گردشگری ایران با 10 مقوله اصلی (بعد)، 42 شاخص شد. معیارهای ذی نفعان و مسئولیت اجتماعی، مالی، برند، بازار، گردشگر، عوامل سازمانی و فرآیندی، رشد و یادگیری، کارکنان، زیرساخت های مرتبط با گردشگری و در نهایت معیار تکنولوژی به عنوان معیارهای ارزیابی عملکرد بازاریابی در صنعت گردشگری شناخته شده اند که برای هرکدام از آن ها شاخص هایی تعریف شده است و از انتها به سمت ابتدا دارای روابط علی و معلولی می باشند.

محبوبیت فزاینده فن آوری های تلفن همراه در سال های اخیر معنای خدمات در صنعت گردشگری را به کلی تغییر داده و اپلیکیشن های گردشگری موبایل یک کانال مستقیم ارتباطی با مشتریان را قبل، در طول سفر و بعد از سفر برای شرکت های فعال در صنعت گردشگری فراهم می کنند. در این راستا، پژوهش حاضر به دنبال ارزیابی قوانین حاکم بر قصد استفاده کاربران ایرانی از اپلیکیشن های گردشگری موبایل با درنظرگرفتن عوامل فردی آنها است. پس از بررسی ادبیات پژوهش و با استفاده از مدل پذیرش فناوری و با الهام از مدل بحرینی زاده و همکاران(1394) مدل مفهومی پژوهش طراحی شده است. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخت استفاده شده و برای استخراج قوانین حاکم بر قصد استفاده کاربران از رویکرد تئوری مجموعه راف به عنوان یکی از روش های دسته بندی، استفاده شده است. براساس یافته های پژوهش شش قانون اصلی که از نظر فاکتورهای اطمینان بخشی LHS و RHS تفاوت قابل توجهی با سایر قوانین داشتند، انتخاب شدند.

گردشگری و اقتصاد مربوط به آن در حال حاضر، در تغییر و تحول بوده و یکی از ارکان اصلی اقتصاد تجاری جهان است و نقش حیاتی را در اقتصاد جهانی ایفا می کند. گردشگری درمانی به عنوان یکی از ابعاد گردشگری، هرگونه مسافرت برای درمان بیماری را در بر می گیرد و به توسعه پایدار و پویایی اقتصاد کشور کمک می نماید. این پژوهش با هدف بررسی و اولویت بندی عوامل مؤثر بر پذیرش اینترنت در توسعه گردشگری درمانی انجام شده است. پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ روش توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش را گردشگران خارجی که به منظور فعالیت-های درمانی به شرکت های گردشگری درمانی شهر مشهد مراجعه می کنند تشکیل داده است که با استفاده از نمونه گیری قضاوتی(در دسترس)، 271 نفر از گردشگران (بیماران)، به عنوان نمونه انتخاب شدند. جهت جمع آوری اطلاعات در این پژوهش از پرسشنامه استاندارد شده چن و همکاران(2004) به دو زبان فارسی و عربی با پایایی 91% و جهت آزمون فرضیات و اولویت بندی عوامل موثر بر آن از معادلات ساختاری و نرم افزار AMOS و SPSS18 استفاده شد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که به ترتیب عوامل سازگاری، سودمندی ادراک شده،کیفیت خدمات ادراک شده، اعتماد ادراک شده، سهولت ادراک شده بر پذیرش اینترنت تأثیر گذار است که منجر به توسعه گردشگری درمانی می شود.

غذاهای محلی نقش مهمی در معرفی مقاصد گردشگری ایفا می کنند و باعث جذب گردشگر می شوند. امروزه گردشگری غذا به عنوان یکی از جذاب ترین و محبوب ترین انواع گردشگری شناخته شده است. هدف از پژوهش حاضر شناسایی عوامل تاثیرگذار بر گردشگران در مصرف غذاهای محلی است. روش پژوهش حاضر آمیخته(کیفی-کمی) است.ابتدا با رویکرد کیفی و با استراتژی داده بنیاد، از طریق مصاحبه با 18 نفر از کارآفرینان درزمینه غذاهای محلی استان گیلان عوامل موثر شناسایی شد سپس با استفاده از روش کمی پرسشنامه ای طراحی گردید. از آنجا که جامعه آماری این پژوهش نامعین است از فرمول جامعه نامعین برای تعیین نمونه استفاده شد و حجم نمونه 365 نفر تعیین شد. پرسشنامه میان 400 نفر از گردشگران گیلانی توزیع، و درپایان 368 پرسشنامه جمع آوری و تجزیه و تحلیل گردید. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش معادلات ساختاری و نرم افزار لیزرل استفاده شد. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که فرهنگ پذیرایی خاص محلی و فاکتورهای انگیزشی به ترتیب بیشترین اثر را در مصرف غذاهای محلی توسط گردشگران در استان گیلان دارد.میان 400 نفر از گردشگران گیلانی توزیع، و درپایان 368 پرسشنامه جمع آوری و تجزیه و تحلیل گردید. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش معادلات ساختاری و نرم افزار لیزرل استفاده شد. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که فرهنگ پذیرایی خاص محلی و فاکتورهای انگیزشی به ترتیب بیشترین اثر را در مصرف غذاهای محلی توسط گردشگران در استان گیلان دارد.

غذا بخش مهمی از خدمات ارایه شده به گردشگران را در بر می گیرد. با در نظر گرفتن انگیزه و تجربه های جدید به عنوان مبنای اصلی انگیزه گردشگران، تجربه های جدید اثرات زیادی بر تصمیمات گردشگران و رفتارهای آنها خواهد داشت و به خصوص بر انتخاب غذاها نیز اثرگذار است. از اینرو تحقیق حاضر با هدف بررسی تاثیر صفات شخصیتی مرتبط با غذا گردشگران داخلی بر نتایج سفر انجام پذیرفت. جامعه ی آماری تحقیق شامل گردشگران داخلی و ایرانی بازدیدکننده از مقصد گردشگری رامسر بود. تعداد نمونه بر اساس فرمول محاسبه ی حجم نمونه برای جامعه ی آماری نامحدود، 384 نفر محاسبه گردید. برای انتخاب افراد نمونه از روش غیرتصادفی در دسترس استفاده شد. جمع آوری داده ها از طریق توزیع پرسشنامه صورت پذیرفت. تجزیه و تحلیل داده ها هم با استفاده از SPSS23 و SmartPLS2 انجام شد. در یافته ها حاکی از آن است که صفات شخصیتی مرتبط با غذا تاثیر مثبت و معناداری با مصرف غذاهای جدید و رضایت مندی از غذا دارد ولی در حضور متغیر تعدیل گر نوجویی منجر به رضایت مندی از غذا، توصیه ی شفاهی و انگیزه ی بازدید مجدد نمی شود. سایر نتایج در قالب نتیجه گیری و پیشنهادات ارایه گردیده است.

امروزه برند حلال صرفا یک مفهوم مذهبی و الزام دینی نبوده و به یک یا چند قومیت خلاصه نمی شود بلکه تبدیل به یک نماد جهانی برای تضمین کیفیت و انتخاب شیوه زندگی مشخص در قلمرو کسب و کار و تجارت شده است. از طرفی حلال به عنوان جنبه ای از فرهنگ اسلامی باعث بروز نگرش جدیدی در بازاریابی شده است. پژوهش حاضر در قالب یک مدل جامع، عوامل ادراکی موثر بر تمایل به انتخاب محصولات حلال را در بین گردشگران مسلمان خارجی که به ایران سفر داشته اند مورد بررسی قرار می دهد. پژوهش، بر اساس هدف، یک پژوهش توسعه ای محسوب می شود و از نظر ماهیت و روش، از نوع پژوهش های توصیفی به حساب می آید و ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه می باشد که به صورت حضوری و اینترنتی توزیع گردید. در این پژوهش، روایی محتوا و روایی سازه مورد سنجش و بررسی قرار گرفته است و پایایی پرسشنامه از طریق محاسبه ضرایب بارهای عاملی آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی به دست آمده است. جهت تجزیه-و تحلیل داده ها از مدل سازی معادلات ساختاری (SEM) و تحلیل عاملی تاییدی (CFA) و نرم افزارهای SPSSو PLS استفاده شده است. یافته ها حاکی از تاثیر مثبت و معنادار متغیرهای سودمندی دریافتی و هنجار ذهنی بر نگرش، تاثیر مثبت و معنادار نگرش بر اگاهی حلال و تمایل به خرید محصولات حلال و تاثیر مثبت و معنادار آگاهی حلال بر تمایل به خرید محصولات حلال است. همچنین تقید مذهبی رابطه بین هنجار ذهنی و نگرش را تعدیل میکند اما چنین تاثیری در رابطه بین سودمندی دریافتی و نگرش ندارد.

سواحل به عنوان یکی از منابع غنی طبیعی، در سراسر دنیا از دیرباز، مورد توجه فعالان اقتصادی اعم از بخش گردشگری بوده است. در میان انواع بهره برداری ها از سواحل، گردشگری ساحلی، در ردیف قدیمی ترین شکل های گذران اوقات فراغت مردم محسوب و سالانه همراستا با توسعه امکانات و خدمات، به تعداد گردشگران ساحلی افزوده می شود. این رشد قابل توجه گردشگری ساحلی از یک سو و حضور و فعالیت دیگر فعالیت های اقتصادی منتفع از اراضی و منابع ساحلی از سوی دیگر، ضرورت به کارگیری رویکردی همه جانبه را در مدیریت گردشگری ساحلی می طلبد؛ رویکردی که بتواند با تفکر سیستمی، علاوه بر ایجاد هماهنگی میان اجزای تشکیل دهنده گردشگری، نسبت به محیط بیرون و سایر بخش ها نیز مسئول باشد. رویکرد یکپارچه به مدیریت، رویکردی است که با تأکید بر مشایفی، مباحث پیرامون مفهوم «مدیریت یکپارچه گردشگری ساحلی» بررسی و مورد تحلیل قرار گرفته است. مطابق بررسی ها و نتایج، اتخاذ این شیوه مدیریت در عین مطلوبیت و محبوبیت، نیازمند عملیاتی-کردن معیارهایی چون ایجاد بستر قانونی و صراحت و شفافیت مقررات، حمایت مالی، وضوح کافی تعیین مسئولیت ها، تمرکززدایی و توزیع قدرت منصفانه، فرهنگ سازی، تقویت احساس مسئولیت اجتماعی و نگرش و منطق پایداری در میان سازمان های درگیر و در ارتباط با گردشگری است که در برخی شرایط و کشورها، کار آسانی نخواهد بود.

این مقاله بر فرایند طبیعت گردی و کاهش فقر در روستاهای منتخب شرق استان سمنان (قلعه بالا، ابر و رضاآباد) متمرکزشده است؛ بنابراین سعی شده است تا تجربه زیسته طبیعت گردی و کاهش فقر این روستاها از طریق نظریه زمینه ای (نسخه اشتراوس و کوربین) مطالعه شود. بدین منظور از بین ذی نفعان طبیعت گردی و کاهش فقر (فقرا، گردشگران، فقرای از فقر خارج شده، مدیران دولتی، مدیران محلی و ساکنان عادی روستاهای منتخب)، 30 نفر با استفاده از روش نمونه گیری نظری انتخاب شدند. داده ها از طریق مصاحبه های نیمه ساختاریافته و عمیق، مشاهده های نیمه ساختاریافته و یادداشت های و تشکیل گروه های بحث جمع آوری گردیده است. برای تحلیل داده ها از کدگذاری سه مرحله ای (باز، محوری و انتخابی) در محیط نرم افزار MAXQDA10 استفاده گردید. یافته های پژوهش نشان می دهد که فقرا در واکنش به نگرانی مشترک طبیعت گردی ناپایدار از راهکار اساسی تلاش برای مشارکت در فعالیت های مرتبط با طبیعت گردی استفاده نمودند. این راهکار یک فرایند چندبعدی شامل؛ تلاش برای مشارکت در مشاغل رسمی، تلاش برای مشارکت در فعالیت های غیررسمی، تلاش برای یادگیری و افزایش مهارت ها بود. حمایت ها و ظرفیت های طبیعت گردی منطقه تسهیل کننده و طبیعت گردی ناپایدار بازدارنده ای راهکارها بودند. درنهایت پیامدهای این فرایند کاهش نسبی فقر در سه مسیر مستقیم، غیرمستقیم و اثرات پویا بود.

این پژوهش با هدف توسعه گردشگری اصفهان از طریق برندسازی برای برای صنایع دستی اصفهان از طریق مدل PCDL انجام گرفته است. پژوهش از نوع پژوهشهای آمیخته (کیفی و کمی) می باشد که در مراحل مختلف تحقیق از روشهای کیفی و کمیِ دلفی فازی، کارت امتیازی متوازن و توصیفی پیمایشی استفاده شد. ابزار گردآوری داده ها مصاحبه نیمه ساختار یافته در بخش کیفی و پرسشنامه در بخش کمی است. جامعه آماری بخش کیفی خبرگان صنایع دستی و در بخش کمی مشتریان صنایع دستی بود. نمونه گیری بخش کیفی قضاوتی هدفمند و در بخش کمی به روش تصادفی انجام شد. نتایج مرحله اول شناسایی دو عامل کیفیت و قیمت به عنوان ویژگی های تعیین کننده خرید صنایع دستی و تعیین صنایع قلمزنی، فرش، ملیله دوزی و خاتم سازی، بعنوان صنایع دستی برجسته اصفهان در مقایسه با رقبای دیگر بود. در مرحله دوم نشان و لوگوی مناسب شناسایی گردید. در مراحل بعد مشخص شد معیارهای مشتری و فرآیندهای داخلی در سطح مطلوب و معیارهای رشد و مالی در سطح نامطلوب بوده و در نهایت راهبرهای ارتقا برند ارایه شد.

پژوهش فوق با هدف بررسی تاثیر درک تبعیض جنسیتی و عدالت سازمانی در بروز رفتارهای انحرافی محیط کار در بین کارکنان هتل های شهر خرم آباد انجام گرفت. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه کارکنان هتل های شهر خرم آباد( نفر425) بود که با استفاده از روش نمونه گیری طبقه بندی شده 202 پرسشنامه در بین آن ها توزیع شد. الگوریتم تحلیل داده ها به روش حداقل مربعات جزئی که شامل بررسی مدل های اندازه گیری و برازش مدل ساختاری بود جهت سنجش روابط بین متغیرهای پژوهش مورد استفاده قرار گرفت که برازش مناسب هر دو بخش الگوریتم داده ها نشان دهنده مطلوبیت و قابل قبول بودن پرسشنامه ها و ساختار مکنون در سطح شاخص ها و سوالات مورد استفاده بود. نتایج تحقیق حاکی از تاثیر مثبت درک تبعیض جنسیتی در بروز رفتار انحرافی و تاثیر منفی آن بر دلبستگی سازمانی بود. تاثیر مثبت عدالت سازمانی بر دلبستگی سازمان و تاثیر منفی دلبستگی سازمان بر رفتارهای انحرافی محل کار مورد تایید واقع شد که این امر علی رغم عدم تایید تاثیر مستقیم عدالت سازمانی بر رفتارهای انحرافی سبب تایید تاثیر غیرمستقیم و منفی عدالت سازمانی بر رفتارهای انحرافی در محیط کار شد و در نهایت تایید نقش میانجی دلبستگی سازمان در کاهش رفتارهای انحرافی در محل کار، نیاز به توجه هر چه بیشتر مدیران صنعت هتل داری به برنامه ریزی جهت کاهش تبعیض های جنسیتی و افزایش دلبستگی به سازمان در راستای مدیریت بهتر منابع انسانی را آشکار می سازد.