مطالعات کاربردی علوم زیستی در ورزش

زمینه و هدف: بازتوانی قلبی اثر مثبتی بر ساختار و عملکرد قلبی دارد، اما تاثیر انواع تمرین در این زمینه بعد از عمل جراحی پیوند شریان کرونر تامل برانگیز است. بنابراین هدف از مطالعه حاضر، بررسی تفاوت اثر دو نوع تمرین ورزشی تناوبی و تداومی بر میزان هایپرتروفی مرضی درون گرا و عملکرد قلبی بیماران پس از عمل جراحی پیوند شریان کرونر بود. روش تحقیق: 36 بیمار تحت عمل جراحی پیوند شریان کرونر قرار گرفته که مبتلا به پرفشارخونی و هایپرتروفی مرضی قلبی درون گرا بودند به صورت هدفمند انتخاب و در سه گروه کنترل (بدون تمرین)، تمرین تداومی و تناوبی (تعداد 3 جلسه در هفته و به مدت 8 هفته) جای گذاری شدند. 48 ساعت قبل و بعد از دوره تمرینی، از اکوکاردیوگرافی به روش دو بعدی و فرمول های مخصوص برای محاسبه میزان شاخص جرم بطنی، نسبت ضخامت دیواره به ابعاد پایان دیاستولی بطن چپ، کسر تخلیه و تخمین درجه اختلال عملکرد دیاستولی بطن چپ، استفاده شد. از آزمون های t همبسته، تحلیل واریانس یک راهه، ویلکاکسون، کروسکال والیس و یومن ویتنی برای تجزیه و تحلیل نتایج در سطح معنی داری 0/05 استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که میزان شاخص جرم بطن چپ و نسبت ضخامت دیواره به ابعاد پایان دیاستولی بطن چپ، در هر دو گروه تداومی و تناوبی کاهش پیدا کرده اند که این کاهش ها تنها در گروه تناوبی معنی دار بود و تفاوت معنی داری نیز با تغییرات سایر گروه ها داشت (0/001>p). عملکرد سیستولی و دیاستولی نیز در هر دو گروه تجربی بهبود داشتند که این بهبود تنها در گروه تناوبی معنی دار بود (0/001>p) و تفاوت معنی داری نیز با تغییرات سایر گروه ها داشت  (0/05>p). نتیجه گیری: تمرین تناوبی در مقایسه با تمرین تداومی باعث کاهش بیشتر در هایپرتروفی مرضی درون گرا و بهبود بیش تر در عملکرد سیستولی و دیاستولی بعد از عمل جراحی پیوند شریان کرونر می شود.

زمینه و هدف: علاوه بر عوامل جسمانی، فیزیولوژیکی، روان شناختی و تکنیکی، عوامل محیطی از قبیل دما نیز بر اجرای ورزشکاران و به ویژه سلامت آن ها اثر گذارند. از این رو، در مطالعه حاضر سعی شد که تأثیر شرایط دمایی مختلف بر سطح شاخص های التهابی و استرس اکسایشی کشتی گیران نوجوان بررسی گردد. روش تحقیق: تعداد 21 نفر از کشتی گیران نوجوان باشگاه های استان کردستان (سن: 0/8±15/04 سال، وزن: 12/67±59/20 کیلوگرم، قد: 7/39±163/47 سانتی متر، چربی بدن: 3/39±10/03 درصد) در مطالعه حاضر شرکت کردند. بر اساس ویژگی های ترکیب بدن و آنتروپومتریکی آزمودنی ها به سه گروه تقسیم شدند. پس از ایجاد شرایط دمایی مورد نظر (دماهای 10، 18 و 30 درجه سانتی گراد) از آزمودنی ها خواسته شد که پروتکل تمرینی مبتنی بر فنون کشتی را انجام دهند. نمونه های خونی در زمان های قبل از فعالیت، بلافاصله و 30 دقیقه بعد از فعالیت جمع آوری شدند. برای تجزیه و تحلیل یافته ها از آزمون تحلیل واریانس با اندازه گیری های مکرر و آزمون تعقیبی توکی در سطح معنی داری 0/05>p استفاده شد. یافته ها : یافته ها نشان داد که سطح اینترلوکین -6 (0/01=p) و عامل نکروز دهنده توموری آلفا (0/01=p) در گروه دمای بالا پس از فعالیت افزایش معنی داری دارد و تغییر معنی داری در سایر گروه ها مشاهده نشد. همچنین، میزان افزایش اینترلوکین -6 در گروه دمای بالا بیشتر بود و بین گروه دمای طبیعی و دمای بالا (0/001=p) و گروه دمای پایین و دمای بالا (0/001=p) تفاوت معنی داری مشاهده شد. علاوه بر این، تغییرات درون گروهی مالون دی آلدئید در هر سه گروه از نظر آماری معنی دار نبود (0/56=p). همچنین، بین تغییرات گروه ها اختلاف معنی داری مشاهده نشد (0/25=p). نتیجه گیری : نتایج نشان داد فشار گرمایی می تواند سبب تشدید التهاب و استرس اکسایشی در کشتی گیران نوجوان شود. از این رو، با توجه به حساس بودن دوره نوجوانی توصیه می شود که به دمای سالن های تمرینی و مسابقات این رده سنی توجه ویژه ای صورت گیرد.

زمینه و هدف: با توجه به اهمیت مصرف آنتی اکسیدان های گیاهی در جلوگیری از شاخص های التهابی و آسیب عضلانی، هدف از مطالعه حاضر بررسی تأثیر مصرف هشت هفته مکمل انار بر شاخص های التهابی و آسیب عضلانی در مردان دارای اضافه وزن غیر ورزشکار بود. روش تحقیق: 20 مرد سالم در یک طرح نیمه تجربی - دوسوکور، به صورت تصادفی در دو گروه مکمل انار (10=n) و دارونما (10=n) به مدت هشت هفته، سه جلسه در هفته با شدت 50 تا 80 درصد حداکثر اکسیژن مصرفی (VO₂max) دویدند؛ بعد از هشت هفته، تمامی آزمودنی ها در آزمون های ورزشی 60 و 75 (VO₂max) شرکت کردند. نمونه خون وریدی در مرحله پایه، بلافاصله بعد و 24 ساعت پس از شدت های مختلف فعالیت هوازی، برای اندازه گیری شاخص های التهابی و آسیب عضلانی گرفته شد. از آزمون آماری t همبسته و تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر با آزمون تعقیبی بونفرونی استفاده شد. یافته ها: میزان عامل نکروز دهنده تومور آلفا (TNF-α) و پروتئین واکنش گرC  (CRP) در هر دو شدت، بلافاصله پس از فعالیت ورزشی در هر دو گروه مکمل انار و دارونما افزایش معنی دار داشت (0/001=p) و میزان  TNF-α 24 ساعت پس از فعالیت ورزشی در گروه مکمل و دارونما با هر دو شدت 60 و 75 درصد (VO₂max) به ترتیب کاهش معنی داری داشت (0/001=p) (p=0/001)، ( p=0/01) (p=0/01). و بین گروه ها تفاوت معنی داری یافت نشد (0/07=P)، ولی شاخص CRP 24 ساعت پس از فعالیت در گروه مکمل در مقایسه با دارونما بویژه، در 75 درصد شدت، کاهش معنی داری داشت (0/3=p). با این حال تغییرات کراتین کیناز (CK) در هیچ کدام از گروه ها در مراحل متفاوت با شدت های مختلف 60 و 75 درصد معنی دار نبود. نتیجه گیری: مصرف مکمل انار طی هشت هفته فعالیت ورزشی، در کنترل و کاهش شاخص های التهابی بویژه CRP در افراد سالم موثر نشان داد. با این وجود با توجه به مطالعات اندک در این زمینه، انجام مطالعات بیشتر، ضروری به نظر می رسد.

زمینه و هدف: تقویت عضلات ناحیه پشت از جمله عضله پشتی بزرگ و ذوزنقه جزء اصلی برنامه های تمرینات قدرتی را تشکیل می دهد. هدف از این مطالعه مقایسه فعالیت ماهیچه نگاری عضلات پشتی بزرگ و ذوزنقه در دو نوع مختلف از تمرینات قدرتی بود. روش تحقیق: در این مطالعه نیمه تجربی، 12 مرد (سن: 3/19±23/4 سال، وزن بدن: 2/84±78/5 کیلوگرم، قد: 4/28± 179/8 سانتی متر) که با اجرای تمرینات قدرتی و کار با وزنه آشنایی داشتند، شرکت کردند. فعالیت ماهیچه نگاری سطحی عضلات پشتی بزرگ و ذوزنقه فوقانی، میانی و تحتانی حین اجرای تمرینات کشش به پایین لت و پارویی سیم کش در سه وضعیت (دست ها باز، موازی و نزدیک به یکدیگر) ثبت شد. داده ها با روش آماری آنالیز واریانس با اندازه های تکراری تجزیه و تحلیل شدند (0/05>p). یافته ها: عضله پشتی بزرگ در حرکت کشش به پائین لت و در وضعیت دست ها باز، بیشترین فعالیت را نشان داد (0/003=p). همچنین هر سه بخش عضله ذوزنقه در حرکت پارویی سیم کش در هر سه وضعیت دست ها فعالیت بیشتری نسبت به حرکت کشش به پائین لت داشت (0/001=p، p=0/01 ،p=0/001). نتیجه گیری: یافته های مطالعه حاضر نشان داد که برای تقویت عضله پشتی بزرگ حرکت کشش به پائین لت در حالت دست ها باز موثر است. در حالی که برای تقویت عضله ذوزنقه، حرکت پارویی سیم کش اثر بخشی تمرین را افزایش خواهد داد.

زمینه و هدف : انقباض برون گرا از لحاظ مکانیکی کارایی اش بیشتر بوده اما استراتژی فعال سازی منحصر بفردی را به کار می گیرد که عضله را مستعد آسیب می کند. کنترل قامت در بسیاری از فعالیت های ورزشی و روزمره ضروری می باشد. هدف از مطالعه حاضر، بررسی تاثیر فعالیت برون گرا حاد آسیب زا با سرعت انقباض بالای عضله بازکننده زانوی پای برتر بر شاخص های آسیب عضلانی و کنترل قامت در دختران جوان تمرین کرده بود. روش تحقیق: 10 دختر جوان (1/66±21/9 سال) تمرین کرده به طور داوطلبانه در این تحقیق شرکت کردند. جهت ایجاد آسیب عضلانی، آزمودنی ها 300 انقباض برون گرا با شدت 150 درصد حداکثر گشتاور هم طول و سرعت ﾟ/s240 را بر روی عضلات بازکننده زانوی پای برتر انجام دادند. شاخص های آسیب عضلانی (حداکثر گشتاور هم طول، میزان درد، محیط ران)، کنترل قامت (مسافت و سرعت حرکت مرکز فشار در دو محور) قبل، یک و 48 ساعت پس از فعالیت برون گرا اندازه گیری شدند. تجزیه و تحلیل آماری با استفاده از نرم افزار ₁₆SPSS  و آزمون آنالیز واریانس با اندازه گیری مکرر، انجام گردید. یافته ها: تمامی شاخص های آسیب عضلانی مورد مطالعه، متعاقب فعالیت برون گرا به طور معنی داری تغییر یافت (0/05>p) که نشان دهنده ایجاد آسیب عضلانی بود. بر خلاف آن، تفاوت معنی داری بین مسافت و سرعت حرکت مرکز فشار در دو محور،  قبل، یک و 48 ساعت پس از فعالیت برون گرا مشاهده نشد. نتیجه گیری: در مجموع نتایج تحقیق حاضر نشان داد که فعالیت برون گرا آسیب زا  با سرعت بالا که به طور خاص بر روی عضله بازکننده زانو انجام شود، کنترل قامت دختران جوان تمرین کرده در ایستادن تک پا را تحت تاثیر قرار نمی دهد.

زمینه و هدف: اعتقاد بر این است که اختلال عملکرد عضلات چهارسر یکی از علت های سندرم درد کشککی- رانی است و عدم تعادل عضلات پهن داخلی مایل و پهن خارجی بیشتر مورد تاکید قرار گرفته است. هدف مطالعه حاضر مقایسه نسبت فعالیت ماهیچه نگاری عضلات پهن داخلی مایل به پهن خارجی حین آشفتگی وضعیتی در ورزشکاران مبتلا به سندرم درد کشککی- رانی و سالم بود. روش تحقیق: 12 ورزشکار در رشته های بسکتبال، هندبال، فوتسال و دومیدانی، مبتلا به سندرم درد کشککی- رانی (سن 3/70± 23/27 سال، قد 7/00± 179 سانتی متر، وزن 12 ±73/86 کیلوگرم) و 12 ورزشکار سالم (سن 3/17± 23/45 سال، قد 4/00± 1/77 سانتی متر، وزن 8/53± 68/84 کیلوگرم) در یک تحقیق نیمه تجربی شرکت داشتند. درد با استفاده از مقیاس سنجش عددی درد ارزیابی شد. فعالیت ماهیچه نگاری عضلات پهن داخلی مایل و پهن خارجی حین آشفتگی وضعیتی با استفاده از یک سیستم 16-کاناله جمع آوری شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون t مستقل در سطح معنی داری 0/05 استفاده شد. یافته ها: میانگین نسبت فعالیت ماهیچه نگاری پهن داخلی مایل به پهن خارجی در گروه ورزشکاران مبتلا کمتر از گروه کنترل بود. بین میانگین فعالیت ماهیچه نگاری دو گروه در جهت قدامی (0/56=p) و در جهت خلفی (0/52=p) تفاوت معنی دار مشاهده نشد. نتیجه گیری: بین نسبت فعالیت ماهیچه نگاری عضله پهن داخلی مایل به پهن خارجی در ورزشکاران مبتلا به سندرم درد کشککی- رانی در طول آشفتگی وضعیتی در مقایسه با ورزشکاران سالم، تفاوتی وجود نداشت و این احتمال وجود دارد که درد طولانی مدت سبب سازگار شدن واکنش های تعادلی عضلانی در ورزشکاران مبتلا به سندرم درد کشککی- رانی شده باشد. نتایج حاصل از مطالعه حاضر به درمان گران در درک بهتر شناسایی تغییرات در استراتژی های کنترل حرکتی و نیز در طراحی یک برنامه توانبخشی برای ورزشکاران مبتلا به سندرم درد کشککی- رانی مفید خواهد بود.

زمینه و هدف: گردن درد مزمن غیراختصاصی مشکل شایع و با تغییرات در سیستم حسی حرکتی می باشد که علاوه بر درد و نگرانی فردی، بار مالی بالایی بر جامعه دارد. هدف تحقیق حاضر بررسی تأثیر تمرینات کنترل جهت حرکت بر دقت بازسازی سر، درد و ناتوانی زنان دارای گردن درد مزمن غیر اختصاصی می باشد. روش تحقیق: 30 آزمودنی زن (5/7±36/5 سال) دارای گردن درد مزمن غیراختصاصی در این تحقیق شرکت کردند. درد، ناتوانی و دقت بازسازی سر به ترتیب با شاخص درد، شاخص ناتوانی گردن و کلاه دوچرخه سواری مجهز به لیزر قبل و بعد از هشت هفته تمرینات کنترل جهت حرکت، اندازه گیری شدند. آزمون های آماری شاپیرو-ویلک و تحلیل کوواریانس برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد. یافته ها: بعد از اجرای هشت هفته تمرینات، تغییرات معنی داری در درد (0/005=p)، ناتوانی (0/001=p) و دقت حرکت (0/01=p) گروه تجربی مشاهده شد. نتیجه گیری: مداخله تمرینی در بهبود دقت بازسازی سر، کاهش شاخص درد و ناتوانی در افراد دارای گردن درد مزمن موفق بوده است. با توجه به اندازه اثر (0/39) بالای گزارش شده برای تمرینات کنترل جهت حرکت، پیشنهاد می شود که این برنامه تمرینی به عنوان روش مکمل درمان افراد دارای گردن درد مزمن غیراختصاصی در آینده مورد استفاده قرار داد.

زمینه و هدف: عمده فعالیت بازیکنان هندبال و والیبال با اندام فوقانی صورت می گیرد، از این رو احتمال وقوع آسیب در این اندام زیاد است. هدف از تحقیق حاضر، بررسی آسیب های اندام فوقانی در بازیکنان هندبال و والیبال باشگاهی ایران و ارتباط آن با برخی ویژگی های بدنی بود. روش تحقیق:  45 هندبالیست مرد (میانگین سنی 3/62±24/71 سال، قد 5/67±186/58 سانتی متر و وزن 9/81±86/66 کیلوگرم) و 35 والیبالیست مرد (میانگین سنی 4/57±25/71 سال، قد 5/92±193/59 سانتی متر و وزن 6/93±88/02 کیلوگرم)، به طور غیرتصادفی در این مطالعه شرکت کردند. برای مشخص کردن آسیب ها، پرسش نامه محقق ساخته با ضریب اعتبار 0/84 توسط آزمودنی ها تکمیل گردید. مجموعه ای از شاخص های تن سنجی به لحاظ کمی اندازه گیری و ارزیابی شدند. ارزیابی قد ایستاده و گستره دست ها با متر نواری، فاصله دو زائده آخرومی، طول بازو و طول ساعد با آنتروپومتر و زاویه حمل با زاویه سنج یونیورسال صورت گرفت. پس از تعیین طبیعی بودن توزیع داده ها از طریق آزمون کلموگروف-اسمیرنوف، از آزمون ضریب همبستگی اسپیرمن برای تعیین رابطه بین متغیرها استفاده شد و سطح معنی داری 0/05>p منظور گردید. یافته ها: نتایج تحقیق نشان دادند که در این ورزشکاران، بین آسیب پارگی تاندون یا لیگامنت در اندام فوقانی و عرض شانه (0/007=p) همبستگی منفی و معنی داری وجود دارد. از طرف دیگر، بین آسیب شکستگی در اندام فوقانی و وزن (0/02=p)، قد (0/01=p)، گستره دست ها (0/01=p)، عرض شانه (0/01=p)، طول بازوی دست برتر (0/01=p)، طول بازوی دست غیربرتر (0/01=p) و طول ساعد دست غیربرتر (0/04=p) همبستگی مثبت و معنی داری مشاهده شد. نتیجه گیری: برخی از ویژگی های بدنی با میزان شیوع آسیب های اندام فوقانی در رشته های والیبال و هندبال رابطه داشته و می توانند به عنوان یک عامل خطر محسوب شوند. بر این اساس توجه به برنامه های آماده سازی اختصاصی ورزشکاران در الگوهای حرکتی، عضلات و مفاصل درگیر از کاربردی ترین راهبردهای پیشگیرانه است که می تواند به کاهش آسیب های ورزشی و افزایش دوره قهرمانی ورزشکاران نخبه کمک نماید.