مطالعات کاربردی علوم زیستی در ورزش

زمینه و هدف : برآورد دقیق و سریع حداکثر اکسیژن مصرفی (VO2max) به عنوان شاخص آمادگی قلبی - تنفسی (CRF)، بوسیله معادلات رگرسیونی بدون آزمون ورزشی در جمعیت های بزرگ از اهمیت بالایی در حوزه سلامت و علوم ورزشی برخوردار است. بنابراین هدف پژوهش حاضر، ارزیابی معادلات رگرسیونی بدون آزمون ورزشی غیر بومی در برآورد VO2max پسران سالم کودک و نوجوان به روش معیار تحلیل گازهای تنفسی می باشد. روش تحقیق : این تحقیق از نوع مقطعی بود که در آن 349  پسر سالم کودک و نوجوان با میانگین سنی 72/2±49/12 سال، شاخص توده بدن 70/4±13/20 کیلوگرم/متر مربع و VO2max معادل 47/6±50/41 میلی لیتر/کیلوگرم/ دقیقه شرکت کردند. VO2max آزمودنی ها بر روی نوارگردان به روش تحلیل گازهای تنفسی در آزمون ورزشی بروس تعدیل شده اندازه گیری (روش معیار) شد و سپس به بوسیله معادلات رگرسیونی بدون آزمون ورزشی غیر بومی، برآورد گردید. برای ارزیابی دقت معادلات بدون آزمون ورزشی، از روش ضریب همبستگی پیرسون، آزمون t همبسته و توافق بلاند - آلتمن استفاده شد. یافته ها : همبستگی معنی داری بین VO2max اندازه گیری شده به روش معیار و روش برآورد شده بوسیله معادلات رگرسیونی بدون آزمون ورزشی بدست آمد (0/01>،p R=0/733– 0/639). با این حال، اختلاف معنی داری (0/01>p) بین VO2max روش معیار و معادلات رگرسیونی بدون آزمون ورزشی (میلی لیتر/کیلوگرم/دقیقه 69/11- 4/6 = میانگین اختلاف) مشاهده شد. همچنین نتایج نمودار بلاند - آلتمن حاکی از توافق ضعیف معادلات رگرسیونی غیر بومی با روش معیار بود. نتیجه گیری : معادلات رگرسیونی بدون آزمون ورزشی غیر بومی مورد پژوهش در مطالعه حاضر، از دقت لازم جهت برآورد CRF دانش آموزان ایرانی برخوردار نیستند. بنابراین، راستی آزمایی معادلات غیر بومی قبل از استفاده در جمعت ایران لازم به نظر می رسد.

زمینه و هدف : مطالعات محدودی اثر تحریک الکتریکی عضله (EMS) بر عوامل رشدی در دوره بازتوانی ورزشکاران بعد از عمل جراحی رباط صلیبی قدامی (ACL) را مورد بررسی قرار داده اند. هدف از تحقیق حاضر، مقایسه اثر تمرین مقاومتی همراه با EMS و تمرین مقاومتی بر سطوح سرمی گیرنده فعال کننده تکثیر پروکسی زوم گاما هم فعال ساز-1 آلفا (PGC-1α)، عامل رشد شبه انسولین-1 (IGF-1) و مایوستاتین در ورزشکاران مرد پس از جراحی ACL بود. روش تحقیق : تعداد 20 داوطلب مرد با میانگین سنی 12/1±01/26 سال، قد 59/9±10/177 سانتی متر، و وزن 65/6±16/71 کیلو گرم به طور تصادفی به دو گروه 10 نفری شامل گروه تمرین مقاومتی همراه با EMS و تمرین مقاومتی تقسیم شدند. آزمودنی های هر دو گروه برنامه تمرین مقاومتی را به مدت 12 هفته در سه نوبت با شدت 70-30 درصد 10 تکرار بیشینه انجام دادند. آزمودنی های گروه تمرین مقاومتی یه همراه با EMS، حرکات ورزشی را همراه با تحریک الکتریکی با فرکانس 70-35 هرتز به اجرا درآوردند. نمونه های خونی قبل و 48 ساعت بعد از آخرین جلسه تمرینی از همه آزمودنی ها اخذ گردید. برای اندازه گیری سطوح PGC-1α، IGF-1 و مایوستاتین سرمی از روش الایزا استفاده شد. مقایسه بین گروهی با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس در سطح معنی داری 0/05>p انجام شد. یافته ها : در مقایسه با تمرین مقامتی تنها، تمرین مقاومتی همراه با EMS، موجب افزایش معنی دار غلظت سرمی IGF-1 و کاهش معنی دار سطوح سرمی مایوستاتین، بدون تغییر معنی دار در PGC-1α سرمی شرکت کنندگان شد. نتیجه گیری : تغییرات ایجاد شده در متغیرهای وابسته دال بر آن است که تمرین مقاومتی همراه با EMS در مقایسه با تمرین مقاومتی تنها، منجر به بهبود عوامل حجم دهنده و تقویت کننده عضلات چهار سر ران و همسترینگ ورزشکاران بعد از جراحی ACL می شود و از این روش می توان در دروه بازتوانی ACL استفاده کرد.

زمینه و هدف : افزایش فشار اکسایشی ناشی از فعالیت ورزشی و همچنین قابلیت بدن برای مقابله با عوارض ناشی از آن، موجب سطوح مختلف سلامت و بیماری در افراد می شود. از این رو، مطالعه حاضر با هدف بررسی تاثیر دو هفته مکمل یاری کورکومین بر میزان مالون دی آلدئید (MDA) و سوپر اکسید دیسمیوتاز (SOD) سرم پس از یک جلسه فعالیت تناوبی شدید در دختران دارای اضافه وزن و چاق به اجرا در آمد. روش تحقیق : تعداد 22 نفر دختر دارای اضافه وزن و چاق (میانگین سن: 79/1±21 سال؛ وزن: 81/7±80/68 کیلو گرم؛ شاخص توده بدن: 96/1± 18/31 کیلوگرم/متر مربع) به صورت هدفمند انتخاب شده و به طور تصادفی، به دو گروه همگن (تجربی و دارونما) از لحاظ سنی و شاخص توده بدنی تقسیم گردیدند. گروه تجربی، تحت مداخله فعالیت حاد تناوبی شدید (پروتکل فعالیت شاتل ران با 85 تا 95 درصد حداکثر ضربان قلب) و مکمل کورکومین (80 میلی گرم/روز بعد از ناهار) قرار گرفتند. نتایج با استفاده از آزمون های تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر، تحلیل واریانس یک راهه و آزمون تعقیبی LSD در سطح 0/05>p استخراج گردید. یافته ها : فعالیت تناوبی شدید موجب افزایش معنی دار MDA (p=0/001) و کاهش معنی دار SOD (p=0/001) شد؛ در حالی که دو هفته مکمل گیری کورکومین موجب کاهش معنی دار MDA (p=0/009) و افزایش معنی دار SOD (p=0/01) گردید. از طرف دیگر، دو هفته مکمل گیری کورکومین قبل از فعالیت تناوبی شدید، موجب عدم تغییر معنی دار MDA (p=0/06) و SOD (p=0/21) شد. نتیجه گیری : دو هفته مکمل دهی کورکومین موجب مهار پراکسیداسیون لیپیدی می شود.

زمینه و هدف : تمرینات ورزشی می تواند به حفظ سلامت و شکل پذیری دستگاه عصبی کمک کند. تروپومودولین-۲ (Tmod2) نقش های مهمی در سیستم عصبی مرکزی داشته و با اعمال مختلفی همچون تشکیل سیناپس جدید و افزایش جوانه زنی عصبی، همراه است. هدف از انجام این مطالعه، بررسی تأثیر تمرین استقامتی با شدت پایین بر سطوح پروتئین Tmod2 و مالون دی آلدئید (MDA) در بافت هیپوکمپ موش های صحرائی نر ویستار بود. روش تحقیق : پژوهش حاضر تجربی است. برای این منظور تعداد 20 سر موش صحرایی به طور تصادفی به دو گروه شامل تمرین (10 موش) و کنترل (10 موش) تقسیم شدند. برنامه تمرین استقامتی به مدت شش هفته و با شدتی برابر با 20 تا 40 درصد حداکثر سرعت دویدن اجرا شد. زمان 48 ساعت پس از آخرین جلسه تمرینی، موش ها تشریح و بافت هیپوکمپ استخراج شد. جهت سنجش بیان Tmod2 از روش ایمونوهیستوشیمی و برای ارزیابی غلظت MDA از روش الایزا استفاده گردید. برای مقایسه گروه ها از آزمون آماری t مستقل در سطح معنی داری 0/05>p استفاده شد. یافته ها : تمرین استقامتی، بیان Tmod2 را در گروه تمرین نسبت به کنترل به صورت معنی داری افزایش (0/01=p) و غلظت MDA را به صورت معنی داری کاهش داد (0/001=p). نتیجه گیری : تمرین استقامتی اثر سودمندی بر Tmod2 و سیستم عصبی دارد. با این حال، کاهش غلظت MDA می تواند نشانه شاخص استرس اکسایشی باشد؛ تغییری که خود نشان از اثرات محافظتی این شیوه تمرینی در برابر استرس اکسایشی دارد.

زمینه و هدف : با توجه به نقش روی در فعال سازی آنزیم های ضد اکسایشی، هدف از پژوهش حاضر بررسی اثر هشت هفته تمرین استقامتی شدید و مصرف مکمل روی بر فعالیت آنزیم گلوتاتیون پراکسیداز و ظرفیت ضد اکسایشی  تام عضله اسکلتی موش های صحرایی نر ویستار بود. روش تحقیق : در این پژوهش، 32 سر موش صحرایی نر نژاد ویستار به طور تصادفی در چهار گروه (هر گروه 8 سر موش) شامل گروه کنترل، تمرین، مکمل روی، و تمرین + مکمل قرار گرفتند. برنامه تمرینی شامل هشت هفته اجرای تمرین استقامتی بر روی نوارگردان (پنج جلسه در هفته) بود. در گروه های مکمل روی و روی+تمرین میزان 227 میلی گرم سولفات روی در هر 100 میلی لیتر آب در دوره هشت هفته ای مصرف شد. آب و غذای مصرفی به صورت آزادانه در اختیار نمونه ها قرار گرفت و 48 ساعت بعد از اتمام آخرین جلسه تمرینی و پس از هشت ساعت ناشتایی، همه موش ها تشریح شدند و عضله دوقلوی موش ها جدا گردید. با استفاده از روش اسپکتروفتومتری میزان آنزیم گلوتاتیون پراکسیداز و ظرفیت ضد اکسایشی تام عضله دوقلو سنجش شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون تحلیل واریانس یک راهه و آزمون تعقیبی توکی در سطح معنی داری 05/0≥p استفاده شد. یافته ها : هشت هفته تمرین استقامتی شدید همراه با مصرف مکمل روی، سبب افزایش معنی دار میزان آنزیم گلوتاتیون پراکسیداز عضله دوقلو نسبت به اجرای تمرین استقامتی شدید به تنهایی شد (0/001=p). علاوه بر این، اجرای تمرین استقامتی شدید سبب کاهش معنی دار میزان آنزیم گلوتاتیون پراکسیداز عضله دوقلو  نسبت به گروه کنترل (0/03=p) شد. همچنین، تمرین استقامتی شدید همراه با مصرف مکمل روی موجب افزایش ظرفیت ضد اکسایشی تام عضله دوقلو نسبت به مصرف مکمل (0/008=p) و اجرای تمرین (0/001=p) شد. نتیجه گیری : با توجه به تاثیر مکمل روی همراه با تمرین استقامتی شدید بر افزایش سطح آنزیم گلوتاتیون پراکسیداز و ظرفیت ضد اکسایشی تام، احتمالاً مکمل روی مانع از کاهش آنزیم ضد اکسایشی و عوارض ناشی از تمرینات استقامتی شدید خواهد شد.

زمینه و هدف : شواهد نشان داده اند که پروتئین واکنشی C (CRP) تنها یک نشانگر بیولوژیکی التهابی نبوده، بلکه یک عامل خطر مهم مرتبط با بیماری های دوره سالمندی از جمله اختلالات قلبی- عروقی، متابولیکی و بیماری های کلیوی است. لذا هدف از این مطالعه سطوح CRP با حساسیت بالا (hs-CRP) و نیم رخ لیپیدی سرم در سالمندان فعال و کم تحرک در پیک اول پاندمی کرونا بود. روش تحقیق : تعداد 77 مرد و زن سالمند (با میانگین سنی 07/6±43/61 سال) بر مبنای شاخص توده بدن (BMI) به سه گروه شامل گروه سالم (BMI با 9/24–5/18 کیلوگرم/متر مربع)، گروه دارای اضافه وزن (BMI با 9/29–25 کیلوگرم/متر مربع)، و گروه چاق (BMI بالاتر از 30 کیلوگرم بر متر مربع) تقسیم شدند. نیم رخ لیپیدی و hs-CRP سرم و نسبت دور کمر به لگن (WHR) در گروه های مورد مطالعه اندازه گیری شد. تحلیل داده ها با استفاده از آزمون های تحلیل واریانس یک راهه، کای دو (χ2) و تحلیل رگرسیون؛ در سطح معنی داری 05/0≥p انجام شد. یافته ها : میانگین سطح hs-CRP سرم در سالمندان چاق نسبت به سالمندان دارای وزن طبیعی، به طور معنی داری بالاتر بود (0/01=p). همچنین سطوح hs-CRP و لیپوپوتئین کلسترول کم چگال (LDL-C) سرمی در سالمندان با سطح فعالیت بدنی پایین نسبت به سالمندان با سطح فعالیت بدنی متوسط، به طور معنی داری بالاتر بود (به ترتیب با 0/0001=p و 0/006=p). ضریب همبستگی منفی و معنی داری نیز بین سطح فعالیت بدنی با WHR (p=0/01) و BMI (p=0/006) مشاهده گردید. نتیجه گیری : سالمندان چاقی که کم تحرک هستند یا فعالیت بدنی کم در شرایط کووید-19 دارند، به دلیل داشتن hs-CRP و LDL-C بالا، بیشتر در معرض خطر التهاب و کاهش سیستم ایمنی بدن هستند.

زمینه و هدف : مولکول های چسبان سلولی نوع یک و نیمرخ لیپیدی به عنوان عوامل اصلی در بروز آترواسکلروز و بیماری های التهابی می باشند. بنابراین، هدف مطالعه حاضر بررسی اثر هشت هفته تمرین ترکیبی (مقاومتی- هوازی) همراه مصرف مکمل ویتامین E بر سطوح سرمی مولکول های چسبان سلولی نوع یک (ICAM-1) و نیمرخ لیپیدی در مردان غیر فعال دارای اضافه وزن بود. روش تحقیق : بدین منظور 32 مرد سالم غیر فعال و دارای اضافه وزن (نمایه توده بدن، 0/91 ± 26/69 کیلوگرم بر متر مربع) در مطالعه نیمه تجربی حاضر شرکت کردند و به طور تصادفی در چهار گروه برابر از نظر تعداد (هشت نفر) شامل گروه های کنترل، مکمل، تمرین + دارونما  و تمرین + مکمل تقسیم شدند. شرکت کنندگان 400 واحد بین المللی ویتامین E را روزانه در مدت هشت هفته مصرف کردند. تمرینات ترکیبی (مقاومتی هوازی) به مدت هشت هفته با تکرار سه جلسه در هفته به اجرا درآمد. نمونه های خونی در حالت ناشتا قبل و بعد از دوره مداخله گرفته شد. از آزمون تحلیل کوواریانس در سطح معنی داری 05/0>p برای ارزیابی داده ها استفاده شد. یافته ها : هیچ گونه تغییر درون گروهی معنی داری در سطوح سرمی ICAM-1، لیپوپروتئین کلسترول با چگالی پایین (LDL-C) و تری گلیسرید (TG) مشاهده نشد (0/05<p). با وجود این، لیپوپروتئین کلسترول با چگالی بالا (HDL-C) در گروه تمرین + مکمل افزایش معنی داری پیدا کرد (0/05>p). تفاوت بین گروهی معنی داری در سطوح سرمی ICAM-1 و نیمرخ لیپیدی بعد از مداخله مشاهده نشد (0/05<p). نتیجه گیری : نتایج مطالعه حاضر مبین این است که تمرین ترکیبی توام با مصرف ویتامین E اثری بر سطوح سرمی ICAM-1 ندارد، ولی باعث بهبود آمادگی هوازی مردان غیرفعال دارای اضافه وزن می شود.