مجله جهانی رسانه

این مقاله به ارزیابی نقش خودکارآمدی تحصیلی و ابعاد اهمالکاری تحصیلی در پیش بینی میزان وابستگی به اینترنت می پردازد. برای این منظور، در میان دانشجویان دانشکده های علوم رفتاری و فنی مهندسی دانشگاه تهران به عنوان واحد تحلیل این مطالعه، به شیوه ی تصادفی خوشه ای نمونه گیری انجام شد. در این نمونه گیری 408 نفر (219 پسر و 189 دختر) برای اجرای پیمایش، انتخاب شدند. جهت جمع آوری داده ها از ابزارهای وابستگی به اینترنت دیویس (2001)، خودکارآمدی تحصیلی اون و فرانمن (1988) و اهمالکاری تحصیلی سولومون و راث بلوم (1984) استفاده شد. برخی از یافته های توصیفی نشان می دهند که اولویت های جستجوی اینترنتی دانشجویان به ترتیب، چک کردن پست الکترونیک، رفتن به شبکه های اجتماعی و ذخیره اطلاعات، استفاده از سایت های خبری و رسانه ای، چت کردن و موزیک، بازی های اینترنتی، بدون هدف پرسه زدن و سرزدن به سایت های غیر متعارف بود. همچنین، آزمون همبستگی پیرسون نشان داد که اهمالکاری در انجام تکالیف و اهمالکاری در آماده کردن مقاله های پایان ترم با وابستگی به اینترنت رابطه مثبت و معنی دار و با خودکارآمدی تحصیلی رابطه منفی و معنی داری دارند. اهمالکاری در آماده کردن امتحان با وابستگی به اینترنت و خودکارآمدی تحصیلی همبستگی نداشت. اما بین وابستگی به اینترنت و خودکارآمدی تحصیلی رابطه همبستگی منفی مشاهده شد. آزمون رگرسیون گام به گام نیز نشان داد که خودکارآمدی تحصیلی در پیش بینی میزان وابستگی به اینترنت نقش اصلی را دارد و در گام دوم اهمالکاری در انجام تکالیف توانست نقش معنی داری ایفا کند. بر اساس یافته ها، دانشجویان پسر در مقایسه با دانشجویان دختر وابستگی بیشتری به اینترنت گزارش کردند. بنابراین، می توان نتیجه گرفت که وابستگی به اینترنت پدیده ای شایع در بین دانشجویان است و پیشنهاد می شود برای افزایش خودکارآمدی تحصیلی دانشجویان برنامه های همکاری جمعی ارائه شود.

مساله مقاله به فقدان مدلی مربوط می شود که برای تحلیل کیفیت سایت های خبری ضروری به نظر می آید. امروزه این سایت ها، با توجه به قابلیت های چند رسانه ای و عدم وجود محدودیت در زمان و مکان انتشار اخبار، کاربران زیادی دارند. از اینرو ارائه ی مدلی نظام مند برای ارزیابی کیفیت سایت های خبری که گردانندگان آن ها بر اساس مدل پیشنهادی به شناسایی و رفع نقاط ضعف و تقویت نقاط قوت سایت های خود بپردازند واجد اهمیت است و پژوهش حاضر به طور مشخص به آن می پردازد. در بعد کلان هم به دنبال ارتقای کیفیت سایت های خبری کشور بر اساس شناسایی نیازهای مخاطبان است. در راستای این اهداف ابتدا بر اساس نظرات خبرگان و ادبیات موضوع در حوزه سایت ها، 51 مؤلفه ی مهم مرتبط با کیفیت سایت های خبری شناسایی و سپس از مخاطبان این سایت ها خواسته شد تا میزان اهمیت هر یک از آن ها را طی پرسشنامه ای تعیین کنند. سرانجام، داده های به دست آمده در قالب تحلیل عاملی تائیدی تجزیه و تحلیل شدند. در نیتجه این پژوهش، مدلی تدوین شد که در آن زمینه های بهبود کیفیت سایت های خبری با تاکید بر دو مفهوم عمده ارائه شده است. مفهوم اول، بر جنبه های مشترک میان تمامی سایت ها همچون جذابیت و دسترسی به سایت تاکید دارد و مفهوم دوم، بر جنبه های خصوصی سایت های خبری مانند اخبار و نحوه ی ارائه اخبار و اطلاعات استوار است.

مقاله حاضر به شناخت جامعه دانشجویی و دانش آموزی نسبت به ابعاد سواد رسانه ای پرداخته است. همچنین این مقاله به تبیین میزان سواد رسانه ای و عوامل مرتبط با آن چون میزان تحصیلات، میزان استفاده از تلویزیون، سن و جنس در بین دو جامعه آماری پرداخته است. با بهره گیری از روش پیمایشی و استفاده از ابزار پرسشنامه بر روی 440 دانش آموز و 400 دانشجو با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای، داده ها جمع آوری و با استفاده از SPSS تجزیه و تحلیل شده اند. بر اساس نتایج به دلیل ضعف بعد ادراکی سواد رسانه ای دانشجویان و دانش آموزان تهرانی، آنها قادر به انتخاب آگاهانه از میان فرستنده های متعدد، عمل مستقل و کنترل در مرحله مصرف نیستند و نیازمند آموزش هستند تا به ابزار تحلیل و ارزیابی تولیدات رسانه ای مجهز شوند. همچنین دانش آموزان سواد رسانه ای و درک دانش موجود در رسانه ها را معادل "توسعه سواد سنتی" می دانند و دانشجویان آن را معادل "آموزشی که فرد را قادر به درک نحوه کار با رسانه ها" می کند و نیز "معنی سازی" دانسته اند. نتایج نشان می دهند در شرایطی که درک دانش آموزان از هدف سواد رسانه ای بیشتر معطوف به " درک موقعیت های موجود در رسانه ها " بوده، نگرش دانشجویان" استدلال نقادانه، ارزیابی عملکرد، توانایی گزینش و انتخاب و دستیابی به موقعیت پیشرو" عنوان شده است. نتایج وجود رابطه معنادار میان سن و جنس با میزان سواد رسانه ای دانش آموزان و دانشجویان را نیز نشان می دهند. همچنین رابطه بین میزان تحصیلات و سطح سواد رسانه ای در بین دانشجویان معنادار است اما در بین دانش آموزان معنادار نیست.

در این مقاله سعی شده تا با بکارگیری نظریه استفاده و خشنودی، تاثیر تلفن همراه بر عملکرد اجتماعی-آموزشی دانشجویان شهر یزد مورد آزمون گیرد. در مقاله از پیمایش در میان 579 نفر از دانشجویان استفاده شده که به طور تصادفی طبقه بندی شده، نمونه گیری شدند. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته ای بوده که روایی و پایائی آن مورد تایید قرار گرفت. پس از تکمیل پرسشنامه ها، داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان می دهند که 99 درصد از دانشجویان در زمان انجام پیمایش صاحب تلفن همراه بودند. از سوی دیگر، عملکرد اجتماعی-آموزشی دانشجویان بر اساس 24 عنصر عملیاتی شدند که در آن نمره 24 حداکثر نمره آنها را نشان می داد. بر این اساس ، میانگین نمره عملکرد دانشجویان 05/4±41/16 بود. میانگین نمره عملکرد در دانشجویان دختر و متاهل در شرایط مناسب تری نسبت به پسران و مجردها قرار داشت (به ترتیب: 001/0 > سطح معنی داری، 004/0= سطح معنی داری). همچنین، بین متغیرهایی همچون عملکرد و معدل (001/0 > سطح معنی داری)، و سن و معدل (002/0 = سطح معنی داری) رابطه تاثیر و تاثر وجود دارد. با توجه به نتایج به نظر می رسد هر چند تلفن همراه ممکن است تاثیر منفی در زندگی جوانان و نوجوانان و به ویژه دانشجویان داشته باشد ولی فواید و رفع نیازهای آنها مثل نرم افزارهای درسی و آموزشی، ارتباط با خانواده ها و ... می تواند در خشنودی و گرایش روزافزون به این رسانه موثر باشد.

ماهواره یکی از مهمترین ابزارهای ارتباطی در دنیای کنونی محسوب می شود. دو نقطه نظر اساسی در مورد استفاده از ماهواره وجود دارد یکی بیشتر به جنبه های مثبت و کاربردی آن توجه دارد و دیگری بر اثرات منفی آن تأکید می کند. این مقاله در نظر دارد ضریب نفوذ ماهواره را در شهر تهران مطالعه کرده و با یک رویکرد جامعه شناختی رسانه به تحلیل آن بپردازد. همچنین تحلیل انتقادی عملکرد رسانه ملی و ماهواره از اهداف این پژوهش است. روش پژوهش از نوع پیمایش و در میان شهروندان بالای 18 سال تهرانی است که با روش نمونه گیری ترکیبی، خوشه ای چند مرحله ای و تصادفی ساده انجام گرفته و حجم نمونه 400 نفر است. از یافته های این تحقیق اینکه، در حدود 60 درصد شهروندان تهرانی دارای ماهواره هستند. آنها برنامه های ماهواره ای را جذاب تلقی نموده و معتقدند شبکه های داخلی و رسمی از قابلیت اعتماد پایینی برخوردارند. همچنین پاسخگویان اظهار داشته اند که برنامه های رسانه ملی، نجیب و در جهت ارزشهای مذهبی و ملی است. آنها معتقدند که برنامه های ماهواره ای بر میزان ترویج خشونت و فساد اخلاقی اثر افزایشی دارند. همچنین شهروندان تهرانی از سواد رسانه ای نسبتا مناسبی برخوردار هستند و به خوبی به تأثیر منفی ماهواره آگاهند اما مابه ازای داخلی برای جایگزین کردن آن در دسترس ندارند.

مقاله حاضر با هدف دست یافتن به تحلیل محتوای کتابهای درسی، از روش تحقیق کتابخانه ای استفاده کرده است. در این مقاله، با تحلیل محتوای کتاب درسی، تعریف و مفاهیم آن ها، کاربرد و ابعاد آن، و همچنین اصول و نظریه هایی که در زمینه طراحی کتاب های درسی از لحاظ متن، تصویر و اشکال در منابع مختلف ارائه شده است را مورد ارزیابی و نقد قرار داده ایم. کتاب درسی از مهم ترین و در دسترس ترین رسانه های آموزشی می باشد که نقش ارزشمندی را در نظام تعلیم و تربیت ایفا می کند. بسیاری از پژوهش گران، کتاب درسی را به عنوان یکی از رسانه های کارآمد و اثربخش آموزشی محسوب کرده اند که می تواند زمینه ی یادگیری و خودآموزی را برای فراگیران فراهم نماید. یکی از روش های پژوهشی که برای کتاب های درسی به کار می رود، تحلیل محتوا است. این امر می تواند به روشن شدن مسئله کمک کرده و نقاط قوت و ضعف احتمالی کتاب های درسی را برای اصلاح و تغییر احتمالی محتوا، متناسب با اهداف تعیین شده و اصول علمی پیشنهاد کرده و همچنین شیوه درست طراحی را در اختیار مدیران و برنامه ریزان و مؤلفان کتاب های درسی قرار دهد. در انتها و قسمت نتیجه گیری، نتایج این مطالعه و این که چگونه تحلیل محتوا می تواند در طراحی هر چه بهتر و مؤثرتر کتاب های درسی نقش داشته باشد را به صورت موردی و در قالب پیشنهاداتی ارائه داده ایم. از جمله آنکه درج تصاویر یکی از موثرترین ابزار اثرگذاری در فرآیند طراحی و تولید کتب درسی می باشد.

این مقاله به موضوع گسترش استفاده و گرایش به بازی های رایانه ای در سرتاسر جهان و هراس هایی که از آسیب های این بازی ها ایجاد شده، می پردازد. چرا که اکنون این بازی ها مبدل به موضوع مطالعات علمی در سرتاسر جهان از جمله ایران شده اند. در عین حال این مطالعه نمی تواند به همه جنبه های این پدیده بپردازد بلکه هدف آن در اینجا، ارزیابی عوامل موثر بر گرایش به این بازی ها با تاکید بر انگیزش موجود در بازی ها در شهر یزد می باشد. جامعه آماری این مطالعه، مراجعه کنندگان به کلوب ها و گیم نت های شهر یزد بوده که از میان آنها، 195 نفر به عنوان نمونه به روش نمونه گیری خوشه ای مورد تحلیل قرار گرفتند. روش انجام مطالعه، پیمایش و ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته بوده است. نتایج مطالعه حاکی از آن است که متغیرهایی نظیر خشونت بازی ها، ویژگی گریز از محدودیت های زندگی واقعی در بازی ها، رقابت و مبارزه طلبی در بازی ها با متغیرهایی همچون گرایش به بازی های رایانه ای رابطه دارند که این رابطه را مقاله مورد بحث قرار داده است. از جمله آنکه نتایج معادله رگرسیون نشان می دهد که دو متغیر گریز از محدودیت های زندگی واقعی، و رقابت و مبارزه طلبی با ضریب همبستگی 538/0 می توانند 29% تغییرات گرایش به بازی های رایانه ای را تبیین کنند. به عنوان نتیجه می توان گفت، درباره عوامل تمایل و گرایش به بازی های رایانه ای، مهم ترین عامل نیازهای مخاطبان می باشد ، به ویژه نیازهایی که رسانه سعی در ارضای آنها و ترغیب مخاطب از طریق آنها را دارد.

پل ویریلیو یکی از متفکران پست مدرن فرانسه است. ویریلیو بر روی حوزه های مختلفی کار کرده و یک فیلسوف میان رشته ای شناخته می شود. ویریلیو برای تبیین چگونگی آشکار شدن جهان بر ما، یا همان پدیدارشناسی بر وجهه ای از امور تاکید می کند که تا کنون ناشناخته مانده است و در این مسیر دچار افراط شده است. عمده تمرکز ویریلیو بر سرعت است و او معتقد است که سرعت نقش مهمی در درک ما از جهان دارد و تا جایی پیش می رود که معتقد است این سرعت است که جهان را روشن می کند. ویریلیو گنگ و مبهم می نویسد و این ویژگی باعث انتقادات شدیدی از او شده است. همچنین، سوکال و بریکمون معتقدند او عمدا از مفاهیم فیزیکی به غلط استفاده کرده تا نظریه های خود را اثبات کند.

این مقاله به ایضاح نظریه سیستمی نیکلاس لومان جامعه شناس آلمانی می پردازد، که هم دوره شوتس و پارسونز بوده و موضع گیری متفاوتی در خصوص سیستم های اجتماعی اتخاذ می کند. از دیدگاه لومان سیستم های اجتماعی بر ساختارها بنا نشده اند، بلکه بر عناصر تعاملی و ارتباطی رویداد-محور (معمولا به" کنش" تقلیل می یابد) بنا شده اند، که تنها برای یک لحظه وجود دارند و سپس محو می شوند. بنابراین اصطلاح ساختار تنها جایگاهی فرعی و انشعابی در نظریه سیستمی لومان دارد. ساختارهای معنادار توسط اسنادهای معنادار اجتماعی تجربه و کنش، تولید و بازتولید می شوند. از منظر لومان رویدادهای ارتباطی در مقایسه با ساختارها از نوعی تقدم " وجود شناختی"[1] برخورداراند. به همین دلیل است که او از نظریه نظام های اجتماعی رویداد محور[2] خود، به عنوان نظریه فراساختارگرایی یاد می کند. ساختارها در کنش اجتماعی به عنوان انتظارات معنادار از انتظارات حضور دارند. فراتر از آن انتظارات، ساختاری وجود ندارد که بتوانیم در جهان مفروض پدیدار شناختی تجربه کنیم. به این پرسش که آیا ساختارها در طول زمان ثابت هستند و یا اینکه تا چه اندازه بر جامعه منطبق می شوند، نمی توان پاسخی نظری داد؛ بلکه می بایست به طور تجربی مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد. [1] Ontological [2] Event- based systems