تدریس پژوهی

هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر تغییر قیود تکلیف بر رفتار حمله ای فوتبالیست های نوجوان بود. ۱۰ بازیکن زیر ۱۳ سال (۳/۲ ± ۸/۱۱ سال) به دو تیم تقسیم شدند. طی سه جلسه به فواصل استراحت یک هفته ای، تیم ها (۴×۴ با یک دروازه بان) در سه شرایط متفاوت و طی نیمه های ۸ دقیقه ای با ۳ دقیقه استراحت با یکدیگر مسابقه می دادند. برای بررسی رفتار حمله ای دو تیم، شاخص های عملکرد ساده و ترکیبی آن ها توسط مقیاس ارزیابی عملکرد حمله ای بررسی شدند. برای بررسی روایی درون آزمونگر، ۲۰درصد کل داده ها به فاصله یک هفته ای مشاهده و نشانه گذاری شدند. نتایج کاپای وزنی توافق ۸۴ تا ۹۹ درصد بودند. نتایج نشان دادند که تغییر قیود اثری معنی دار بر شاخص های حمله ای ساده و ترکیبی داشت. در شرایط پاس دو ضرب، «میزان مشارکت جمعی» بیشتر از دو شرایط دیگر بود. شاخص «مداخله فردی بر توپ» در شرایط سه پاس بزرگ تر از دو شرایط دیگر بود. شرایط بازی آزاد نیز موجب اتخاذ رویکرد فردی بیشتری از بقیه شرایط شد. بنابراین، دست کاری کردن قیود تکلیف می تواند مربیان را به سوی رفتار دلخواه سوق داده و موجب مشارکت فعالانه بازیکنان نوجوان در فرآیند حل مسئله گردد.

پژوهش حاضر با هدف تعیین اعتباربخشی الگوی پذیرش و استفاده از فناوری دیجیتال توسط معلمان صورت گرفته است. روش پژوهش در این مطالعه، مرور سیستماتیک می باشد. ﺟﺎﻣﻌه آﻣﺎری اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺷﺎﻣﻞ ﺗﻤﺎﻣﯽ ﻣﻘﺎﻻت ﻣﻌﺘﺒﺮ ﻋﻠﻤﯽ و رساله های دکتری و پایان نامه های کارشناسی ارشد در زﻣﯿﻨه پذیرش و استفاده از تکنولوژی دیجیتال توسط معلمان ﺑﻮد ﮐﻪ با توجه به جست وجوی ﻣﻨﻈﻢ در پایگاه های اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ جمع آوری گردید. بر اساس ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی ورود ﺗﻌﺪاد 86 ﻣﻘﺎﻟه و پایان نامه ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ و در ﻧﻬﺎﯾﺖ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی ﺧﺮوج ﺗﻌﺪاد 59 ﻣﻘﺎﻟه و پایان نامه ﺑﺮای ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻧﻬﺎﯾﯽ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪﻧﺪ. جهت تحلیل مصاحبه ها، از تحلیل محتوای کیفی و برای تجزیه وتحلیل متون از شش مرحله گاف (2013) برای تحلیل داده ها استفاده شد. برای تعیین روایی محیط طراحی شده نیز از نسبت روایی محتوا (CVR) و مقدار تعیین شده در جدول لاوشه بر اساس تعداد شرکت کنندگان در آزمون استفاده شد. در این پژوهش 4 مضمون زمینه فردی، محیطی، فناوری و سازمانی به دست آمد. بر اساس مقادیر جدول لاوشه و با توجه به تعداد مشارکت کنندگان (12 نفر)، سؤالاتی که مقدار نسبت روایی محتوای آن ها بیش از 56/0 بود، قابل قبول هستند. میانگین ضریب لاوشه (CVR) برای کل سؤالات الگوی پیشنهادی 83/0 برآورد شد. اعتبار الگوی پذیرش و استفاده از تکنولوژی دیجیتال توسط معلمان، معتبر شناخته شد.

با آنکه پژوهش های بسیاری به بررسی رابطه میانِ بازاندیشیِ معلمان و عملکرد حرفه ای آن ها پرداخته است، رویکردهای معدودی بسترِ خودبازاندیشی را برای معلمان فراهم کرده است. با توجه به این ضرورت، پژوهشِ حاضر بر آن است تا به معرفیِ روشِ «خودمردم نگاری» به مثابه یک روشِ پژوهشِ کیفی در خود باز اندیشیِ معلمان و تأثیر آن در زندگیِ حرفه ای و شخصیِ آن ها بپردازد. در این پژوهش، تجربه نویسنده اول از روش خودمردم نگاری با نگاهی «فرا-خودمردم نگارانه» مورد بررسی قرار گرفته است. آموخته هایِ محقق از روایتِ تجربه ها و یافتنِ معنا در انبوهی از داده ها، نگارش داستان گونه، رعایتِ اخلاق و تغییرِ نگاه او نسبت به معیارهایِ ارزیابیِ کیفیت خودمردم نگاری تشریح شده است. یافته های پژوهش حاکی از تأثیر عمیقِ خودمردم نگاری بر تحولاتِ درونی و بیرونی محقق است که از آن جمله می توان به تغییراتِی در رویکرد او نسبت به کارِگروهی و تلاش او در به کارگیری و آموزشِ آن در کلاس، چرخش نگرش او از اثبات گرایانه به پسامدرنیته و تأثیر آن بر زندگی او اشاره کرد. به اشتراک گذاری تجربه های یک معلم خودمردم نگار می تواند معلمانِ دیگر را با کارکردِ خودمردم نگاری در جهتِ رشد و تعالی خود آشنا نماید. همچنین، تشریحِ فهمِ یک معلم از خودمردم نگاری می تواند در جهتِ تعمیمِ این روشِ پژوهشی در حیطه آموزش مؤثر واقع شود.

امروزه در نظام های آموزشی، تکنولوژی به مثابه عنصر بنیادین برای بهبود فرآیند آموزش و یادگیری دانشجویان پنداشته می شود. به نحوی که استفاده از فناوری های آموزشی منجر به پیامدهای مثبت گوناگون برای یادگیرندگان می شود. هدف تحقیق حاضر بررسی رابطه استفاده از تکنولوژی آموزشی بر خلاقیت و نوآوری دانشجویان رشته علوم تربیتی دانشگاه کردستان است. روش تحقیق حاضر از لحاظ هدف، کاربردی و از نظر ماهیت و روش، توصیفی - پیمایشی است. جامعه آماری، شامل دانشجویان رشته علوم تربیتی در دانشگاه کردستان اعم از دانشجویان کلیه مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری در سال تحصیلی 1401-1400  بود و با حجم 620 نفر و نمونه ای به حجم 235 نفر با استفاده از فرمول کوکران و به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب گردید. گردآوری اطلاعات از طریق پرسشنامه انجام گرفت. روایی همگرایی و پایایی ابزار پژوهش نیز با استفاده از مدل اندازه گیری مدل معادلات ساختاری PLS 3 تأیید گردید. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS 26 صورت گرفت و جهت برازش مدل اندازه گیری از مدل معادلات ساختاری SmartPLS 3 استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد بین استفاده از تکنولوژی آموزشی با خلاقیت و نوآوری دانشجویان رشته علوم تربیتی دانشگاه کردستان رابطه مثبت و معنا داری وجود دارد. همچنین نتایج حاصل از مدل نشان داد که متغیر تکنولوژی آموزشی توانسته (%57) از تغییرات خلاقیت و نوآوری را تبیین نماید. منابع آموزشی با بیشترین ضریب استاندارد شده بتا (911/0) در رتبه اول قرار دارد. همچنین رتبه دوم مربوط به متغیر شرایط آموزشی با ضریب استاندارد شده بتا (904/0) است. چنانکه بهتر است که پژوهشگران آینده برای درک عمیق تر از موضوع، چنین پژوهش هایی را بر روی دانشجویان رشته تکنولوژی آموزشی انجام داده و میزان تأثیر آن را با سایر رشته ها مقایسه کنند. بر اساس این نتایج این نکته کلیدی استخراج گشت که هر کدام از مؤلفه های تکنولوژی آموزشی به روشی خاص اذهان یادگیرندگان را در جهت مسیرهای متناسب با رویکرد های خلاقانه و نوآورانه سوق داد.

پتانسیل طبیعت برای آموزش کودکان در دوره ابتدایی با وجود اهمیت آن همواره مغفول مانده است؛ استفاده از آن می تواند به عنوان یک فرصت مهم در آموزش کودکان مطرح گردد. با توجه به اطلاعات پراکنده در این زمینه در منابع مختلف، این پژوهش درصدد است با استفاده از روش سنتزپژوهی به شناسایی و تبیین عناصر برنامه درسی مبتنی بر طبیعت برای دوره ابتدایی، بپردازد. از مجموع 240 منبع اولیه، در مرحله ارزیابی 82 منبع جهت سنتزپژوهی انتخاب گردید. برای تحلیل داده ها از روش کدگذاری استفاده شد و داده ها با استفاده از نرم افزار MAXQDA مورد تحلیل قرار گرفتند. با توجه به نتایج به دست آمده برای مقوله هدف 14 ویژگی، مقوله مواد و منابع یادگیری 7 ویژگی، مقوله طراحی فضای آموزش و یادگیری 10 ویژگی، مقوله راهبرد های یاددهی یادگیری 8 ویژگی و جهت مقوله ارزشیابی 16 ویژگی شناسایی گردید. با توجه به توصیفی بودن ارزشیابی در دوره ابتدایی در ایران ویژگی های شناسایی شده می تواند در جهت ارتقای کیفیت آموزش در دوره ابتدایی مؤثر واقع شود. گنجاندن ویژگی های عناصر مرتبط با برنامه درسی مبتنی بر طبیعت در سرفصل دوره کارشناسی آموزش ابتدایی دانشگاه فرهنگیان، موجب کارایی و اثربخشی آموزشِ معلمان ابتدایی خواهد شد. 

هدف : این پژوهش با هدف بررسی تأثیر قصه گویی دیجیتال بر خودکارآمدی و تفکر انتقادی دانش آموزان پایه دوم ابتدایی در سامانه شاد به انجام رسیده است. روش: این پژوهش یک مطالعه شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون – پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان دختر پایه دوم ابتدایی شهرستان گنبدکاووس در سال تحصیلی 1400- 1399 بود که دانش آموزان پایه دوم دبستان کودکان ایران زمین روستای قزلجه ماتی انتخاب گردید. تعداد اعضای هر یک از گروه های کنترل و آزمایش 10 نفر بوده؛ که به صورت جایگزینی تصادفی در دو گروه کنترل و آزمایشی قرار گرفتند. مداخله قصه گویی دیجیتال برای گروه آزمایش انجام شد، درصورتی که گروه کنترل قصه گویی به روش سنتی بود. قبل و بعد از اجرای آزمایش پیش آزمون و پس آزمون برای دو گروه آزمایش و گواه صورت گرفت. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه تفکر انتقادی (CTD) Aو پرسشنامه استاندارد خودکارآمدی کودکان و نوجوانان (SEQ-C) استفاده شد. یافته ها: روش های آماری به کار رفته این  پژوهش شامل روش های آمار توصیفی(میانگین، انحراف معیار) و روش های آمار استنباطی(آزمون کوواریانس چند متغیره) بوده است. با توجه به نتایج تحلیل کوواریانس و میانگین های تعدیل شده و با در نظر گرفتن محدودیت های پژوهش می توان گفت قصه گویی دیجیتال بر افزایش خودکارآمدی و تفکر انتقادی دانش آموزان دوم ابتدایی در محیط برخط شاد مؤثر بوده است.

هدف پژوهش حاضر، تعیین اثربخشی الگوی تدریس چرخه ای۹مرحله ای (9E) در تدریس علوم بر درک مفهومی و انگیزش تحصیلی بوده است. روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی بود که در اجرای آن از طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل استفاده شد. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان پسر پایه پنجم ابتدایی استان آذربایجان غربی؛ شهرستان خوی در سال تحصیلی 1401-1400 بود که از بین آنها60دانش آموز به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شد و در دو گروه آزمایش و کنترل گمارده شدند. ابزار های پژوهش شامل آزمون درک مفهومی معلم ساخته و پرسشنامه انگیزش تحصیلی هارتر بود که همه ی آزمودنی های گروه آزمایش و کنترل، قبل و بعد از آموزش با استفاده از آزمون درک مفهومی معلم ساخته و پرسشنامه انگیزش تحصیلی مورد ارزیابی قرار گرفتند. آزمودنی های گروه آزمایش به مدت دوازده جلسه تدریس 45دقیقه ای الگوی تدریس چرخه ای ۹مرحله ای (9E) در درس علوم را دریافت کردند. گروه کنترل نیز همزمان روش تدریس سنتی (معمول) را دریافت کردند. تجزیه وتحلیل داده ها با روش ها و تکنیک های آماری توصیفی و استنباطی مختلف ازجمله روش های آماری میانگین، انحراف استاندارد، تحلیل کواریانس و با استفاده از نرم افزار Spss26 انجام شد. یافته ها نشان گر تأثیر مثبت الگوی تدریس چرخه ای ۹مرحله ای (9E) بر درک مفهومی و انگیزش تحصیلی دانش آموزان بود که منجر به بهبود معنی دار درک مفهومی و انگیزش تحصیلی گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل شده است.

هدف: مدل سازی ریاضی که فرآیند دوسویه ترجمه بین مسائل دنیای واقعی و ریاضیات است، می تواند برای ایجاد انگیزه، رشد توانمندی های شناختی و ارتقاء توانایی انتقال دانش ریاضی به حوزه های دیگر همچون علوم مهندسی به کار رود. این پژوهش با هدف بررسی تأثیر تدریس معادلات دیفرانسیل بر اساس رویکرد مدل سازی در عملکرد حل مسئله دانشجویان فنی و مهندسی در مقایسه با تدریس سنتی انجام پذیرفت. روش: در این پژوهش از روش شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل استفاده شد. دانشجویان دانشکده فنی و مهندسی واحد تهران مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی جامعه آماری این پژوهش را تشکیل دادند. نمونه آماری در دسترس و شامل دو گروه هر یک با 33 دانشجوی مهندسی بود. معادلات دیفرانسیل مرتبه اول تفکیک پذیر، خطی و همگن در گروه آزمایش با رویکرد مدل سازی و در گروه کنترل به روش سنتی تدریس شد. تلفیقی از نتایج آزمون تعیین سطح ریاضی عمومی و پیش آزمون مدل سازی به عنوان متغیر مداخله گر در آزمون تحلیل کوواریانس به کار گرفته شد. یافته ها: داده های مستخرج از آزمون ها با نرم افزار SPSS  نسخه 26 تحلیل شد. نتایج این پژوهش نشان می دهد که تدریس معادلات دیفرانسیل بر اساس رویکرد مدل سازی علاوه بر افزایش توانمندی به کارگیری دانش ریاضی در حوزه های مهندسی، به صورت معناداری می تواند عملکرد حل مسئله دانشجویان را بهبود بخشد. 

هدف : پژوهش حاضر به دنبال تبیین ادراک مدرسان مجرب از فلسفه تدریس مشارکتی به هدف پاسخ گویی به سؤال زیر است: با نظر به ادراک مدرسان مجرب تدریس مشارکتی چه ماهیتی دارد ؟ روش: روش پژوهش از نوع پدیدارشناسی بوده و جامعه آماری آن شامل اساتید دانشگاه خوارزمی تهران ، دانشگاه تبریز، دانشگاه فرهنگیان تبریز و تعدادی از نخبگان کشوری که  چندین سال تجربه تدریس مشارکتی داشتند با نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از  ابزار مصاحبه نیمه سازمان یافته استفاده شد و تا زمان اشباع داده ها مجموع 19 مصاحبه انجام شد که از این تعداد 4 مصاحبه جزء مصاحبه های تکمیلی و برای تعمیق و اشباع بیشتر داده ها انجام گرفت. پس از ضبط مصاحبه، متن آن ها تهیه شد.برای مدیریت و کدگذاری داده ها از نرم افزار MAXQUDA10  و برای تجزیه وتحلیل داده ها از روش کلایزی استفاده گردید. یافته ها: نتایج حاصل از ادراک مصاحبه شوندگان از ماهیت فلسفه تدریس مشارکتی منجر به شناسایی چند تعریف، آگاهی از فلسفه آن، و ویژگی های از جمله تعاملی بودن، پویایی، جذابیت، استفاده از خرد جمعی، غنی سازی منابع، تسهیل یادگیری و تفهیم بهتر و همچنین ابعاد و عناصری برای تدریس مشارکتی گردید.

بیان مسأله :آرای تربیتی سعدی در دو اثر سترگ وی (گلستان و  بوستان) نمود پیدا کرده و وی در انتقال پیام تعلیمی خود از رهیافت های متعدد تربیتی و تعلیمی بهره برده است. هدف: نوشتار حاضر در پی آن است بر مبنای نظریه ی یادگیری مشاهده ای بندورا کتاب بوستان سعدی را مورد بررسی و مداقّه قرار دهد روش:  این پژوهش با رویکردی تلفیقی-بینارشته ای و با به کارگیری ابزارهای تربیتی، گفتمانی و معناکاوی و به شیوه توصیفی- تحلیلی انجام شده است. ابزار گردآوری داده ها فیش است و  ابتدا با استفاده از منابع کتابخانه ه ای و به روش سندکاوی معیارهای بنیادین نظریه بندورا و مصادیق آن در بوستان سعدی استخراج و سپس تحلیل لازم  به صورت تطبیقی انجام شد. یافته ها : یافته های پژوهش بیانگر آن است که علیرغم اختلاف زمانی اثر سعدی با زمان حاضر نظریه شناختی اجتماعی بندورا و مفاهیم بنیادین آن، بوستان سعدی در انتقال آموزه های حکمی-اخلاقی مورد نظر خود به شیوه های جدید بسیار نزدیک شده است. سعدی در شیوه یاددهی خود  از میان سه مدل ( زنده، آموزشی و نمادین) مورد نظر بندورا از (مدل آموزشی) شامل سرمشق گیری مبتنی بر سفر و تعامل با مردمان، سرمشق گیری مبتنی بر روایت پردازی و حکایت های اخلاقی و سرمشق گیری کلامی مبتنی بر تمثیل و اسلوب معادله و (مدل  نمادین) شامل سرمشق گیری مبتنی بر الگوی رفتاری شخصیت های مشهور (رل مدل ها)، سرمشق گیری مبتنی بر طبقات و گفتمان های جامعه  بهره برده است.

سامانه های درسی الکترونیکی در مدت نزدیک به دو سال تحصیلی (1400-1398)، مصادف با همه گیری کوید-19، در دانشگاه ها در سراسر جهان جایگزین کلاس های درس حضوری گردید. بدین جهت، مدرسان مجبور شدند به تدریس در محیط های مجازی روی آورند. این جایگزینی مشکلات چندی در فرایند یاددهی- یادگیری به وجود آورد و کیفیت یادگیری را متأثر نمود. ازاین رو، این سؤال ها را می توان مطرح که «نظر دانشجویان نسبت به سیستم ها و سامانه های یادگیری الکترونیکی چیست؟» و «آیا نظر دانشجویان با ویژگی های فردی آنان رابطه دارد؟» برای پاسخ دادن به این سؤال ها، یک طرح پژوهشی تدوین شد و در جامعه دانشجویان دریکی از سامانه های درسی در رشته علوم ارتباطات در یک دانشگاه پژوهشی به اجرا درآمد. حجم جامعه موردمطالعه 43 نفر بود که به عنوان نمونه آماری موردنظر قرار گرفت. سپس با استفاده از روش تحقیق توصیفی- تحلیلی داده های موردنیاز گردآوری، تنظیم و تحلیل گردید. یافته ها و نتایج پژوهش نشان می دهد که اکثریت دانشجویان موردمطالعه (72٪) نسبت به سامانه درسی الکترونیکی نظرشان مثبت نبوده است و از آن رضایت نداشته اند. علاوه بر آن، میان نظر دانشجویان و ویژگی های فردی آنان (جنسیت و علاقه به رشته تحصیلی) رابطه ای وجود ندارد. آزمون آماری  در سطح معنی داری  عدم رابطه یادشده را مورد تأیید قرار داد. در پایان مقاله پیشنهادهای اجرائی و نیز پیشنهاد برای پژوهش های دیگر عرضه شده است.

پژوهش حاضر با هدف طراحی مدل پارادایمی مدرسه زندگی برای دوره ابتدایی صورت گرفته است. این پژوهش از نوع کیفی و به روش داده بنیاد (گراندد تئوری) بر اساس رویکرد استراوس کوربین است. جامعه آماری شامل کلیه پژوهش های پیشین در زمینه موضوع بین سال های 2021 -2000 می باشد. برای گردآوری داده ها نشریه های داخلی (مگ ایران، ایران داک، علم نت، نورمگز و سیویلیکا) و خارجی (ابسکو، اسپرینگر، ساینس دایرکت، اریک و گوگل اسکالر) جستجو شد. در این راستا کلیدواژه های مرتبط با هدف پژوهش مورد جستجو قرار گرفت و با روش نمونه گیری هدفمند مرتبط ترین مطالعات به عنوان نمونه آماری انتخاب شد. 136 منبع مورد ارزیابی قرار گرفت و با تحلیل محتوای آن ها ابعاد و کدهای مربوط استخراج شد. از داده های خام اولیه 1052 نکته کلیدی و در کدگذاری باز 145 مفهوم استخراج شد و مفاهیم مذکور در قالب 32 مؤلفه و 7 مقوله اصلی دسته بندی شد که هفت مقوله اصلی عبارتند از: صلاحیت مدیر، صلاحیت معلم، صدای دانش آموز، معماری مدرسه، ساختار ارگانیک، فرهنگ مثبت اندیشی و یاددهی یادگیری اثربخش. در نهایت پس از طی گام های پژوهش، مدل پارادایمی مدرسه زندگی ارائه شد. نتایج پژوهش حاضر و الگوی ارائه شده در این پژوهش می تواند نقشه راه مناسبت در راستای ایجاد بستر مناسب برای استقرار اثربخش مدرسه زندگی باشد.