حسابداری دولتی

موضوع و هدف مقاله: پژوهش حاضر درصدد طراحی مدل فرار مالیاتی بر پایه مالیات بر درآمد (رویکرد نظریه داده بنیاد) بوده و هدف پژوهش حاضر مدل سازی پدیده فرار مالیاتی بر پایه مالیات بر درآمد است. روش پژوهش: روش پژوهش مورد استفاده، نظریه داده بنیاد و از طریق مصاحبه عمیق با خبرگان این موضوع است. این تحقیق با انجام 12 مصاحبه به روش گلوله برفی به اشباع رسید. یافته های پژوهش: عوامل اصلی پدیده فرار مالیات بر درآمد عبارتند از: عدم گسترش فرهنگ مالیاتی در جامعه، عدم شفافیت اطلاعات مالی، عدم کارایی نظام مالیاتی، پیچیدگی قوانین و... . با توجه به مصاحبه ها، با شروع پدیده فرار مالیاتی به دلایل فوق، مهم ترین بسترهای لازم عبارتند از: نبود فضای مناسب کسب و کار، عدم وجود سیستم نظارتی و اجرایی قوی بر شرکت ها، عدم وجود سیستم مدیریتی قوی و نبود اعتماد عمومی در جامعه. همچنین بر اساس نظر خبرگان مهمترین راهبردهای جلوگیری از فرار مالیاتی عبارتند از: ایجاد بانک اطلاعاتی جامع برای شرکت  ها، فرهنگ سازی مالیاتی، اصلاح قوانین مالیاتی و کاهش گستردگی معافیت های مالیاتی و... . همچنین مهمترین پیامدهای فرار مالیاتی نیز عبارتند از: توزیع ناعادلانه درآمد و ثروت در جامعه، کاهش سطح شفافیت اقتصادی و کاهش درآمدهای دولت و سطح رفاه عمومی در جامعه. نتیجه گیری، اصالت و افزوده آن به دانش: به منظور طراحی مدل فرار مالیاتی بر پایه مالیات بر درآمد، مدلی مفهومی تدوین و طراحی گردید، همچنین در ایران اولین پژوهشی است که مدلی را برای فرار مالیاتی بر پایه مالیات بر درآمد ارائه می کند.  

موضوع و هدف مقاله: در این پژوهش به بررسی شکاف پاسخگویی بیرونی سازمان امور مالیاتی از دیدگاه جامعه علمی، مؤدیان بزرگ مالیاتی و دولت با استفاده از مدل سروکوال پرداخته شد. روش پژوهش: جامعه آماری پژوهش اعضای هیئت علمی، مدیران مالی و کارشناسان دولتی است که با استفاده از روش نمونه گیری 156 نفر از سه گروه ذینفعان به عنوان نمونه انتخاب گردید. از آزمون میانگین دو جامعه وابسته (آزمون تی زوجی)، تحلیل واریانس یک طرفه برای آزمون فرضیه ها استفاده شده است. یافته های پژوهش: یافته های پژوهش نشان می دهد که از نظر گروه های اعضای هیئت علمی و مدیران مالی نسبت به گروه کارشناسان، شکاف عمیق تری در پاسخگویی بیرونی و اخلاقی سازمان امور مالیاتی وجود دارد و همچنین در مورد میزان شکاف پاسخگویی مالی، عملکردی، دموکراتیک و سیاسی، از نظر اعضای هیئت علمی، نسبت به دو گروه دیگر، شکاف عمیق تری وجود دارد. نتیجه گیری، اصالت و افزوده آن به دانش: در نتیجه سازمان امور مالیاتی باید از یک سو شکاف پاسخگویی بیرونی به جامعه علمی و مؤدیان بزرگ مالیاتی را پر کند و موجب ارتقای وضعیت پاسخگویی سازمان شود.  

موضوع و هدف مقاله: هدف پژوهش حاضر ارائه الگوی ارزیابی ابعاد اخلاق بر فرایند گزارش دهی فساد مالی حسابداران و حسابرسان بخش دولتی براساس رویکرد ترکیبی است. روش پژوهش: در بخش کیفی از روش پدیدارشناسی بر مبنای الگوی کلایزی و در بخش کمی از روش همبستگی مبتنی بر تحلیل عامل تأیید ی و مدل سازی معادلات ساختاری استفاده شده است. جامعه آماری این مقاله در بخش کیفی 19 نفر بر اساس نمونه گیری هدفمند و در بخش کمّی 380 نفر با روش نمونه گیری غیرهدفمند انتخاب شدند. ابزار تحقیق در بخش کیفی، مصاحبه عمیق ساختارنیافته و در بخش کمی پرسشنامه استخراجی از مؤلفه های کیفی بود. یافته های پژوهش: تجزیه و تحلیل داده ها در بخش کیفی، عوامل فردی، رفتاری و ساختاری که از ابعاد اخلاق بوده را شناسایی نمود و نتایج حاصل از بخش کمی در قالب مدل معادلات ساختاری نشان داد که اثرات عوامل فردی، رفتاری و ساختاری بر فرایند گزارش دهی فساد مالی معنادار بوده اند. نتیجه گیری، اصالت و افزوده آن به دانش: در نظر گرفتن مسائل اخلاقی به عنوان یک عامل مهم و تأثیرگذار در تمایل مردم به گزارش دهی فساد مالی می باشد.  

موضوع و هدف مقاله: شناسایی و اولویت بندی عوامل داخلی و خارجی مؤثر بر کیفیت حسابرسی دیوان محاسبات بر اساس ترکیب تکنیک های دیمتل، فرآیند تحلیل شبکه و سوات می باشد. روش پژوهش: این پژوهش براساس هدف کاربردی و براساس ماهیت توصیفی می باشد. جامعه مورد بررسی را خبرگان دیوان و نمونه را تعداد 16 نفر در طی سال های 96 الی 97 و روش نمونه گیری هدفمند می باشد. برای جمع آوری داده ها از مصاحبه و پرسشنامه و از تکنیک دیمتل و فرآیند تحلیل شبکه برای وزن دهی و اولویت بندی شاخص های عوامل سوات استفاده شده است. یافته های پژوهش: براساس خروجی نرم افزار سوپر دسیژن معیار نقاط ضعف از بیشترین اولویت از میان معیارهای اصلی و شاخص تغییرات سریع، عدم شفافیت و عدم اصلاح قوانین و مقررات کشور از بیشترین اولویت در میان تمامی زیر معیارهای موجود برخوردار است. نتیجه گیری، اصالت و افزوده آن به دانش: مهمترین عوامل مؤثر بر کیفیت حسابرسی دیوان محاسبات کشور توجه به نقاط ضعف و اصلاح و شفاف سازی و منطقی کردن قوانین و رویه های نظارتی همراه با به کارگیری فناوری های نوین و نیروی انسانی کارآمد و برقراری نظام پرداخت و قدردانی مناسب می باشد

موضوع و هدف مقاله: پیشرفت فن آوری شتاب فزاینده ای به اقتصاد بخشیده و رقابت روزافزون شرکت ها، سودآوری را محدود و احتمال ورشکستگی را افزایش داده است .هدف این پژوهش تدوین الگویی پیش بینی ورشکستگی شرکت های دولتی است که در آنعلاوه بر عوامل مالی، از عوامل کلان اقتصادی ، مدیریتی، و سیاسی استفاده شود. روش پژوهش: این پژوهش از نوع کاربردی است. نمونه آماری پژوهش شامل 75 شرکت ورشکسته وغیرورشکسته دولتی در بازۀ زمانی 1388-1397 می باشد. با تحلیل عاملی اکتشافی44 متغیر که بیشترین تاثیر بر ورشکستگی داشتند، انتخاب و با تحلیل عاملی تاییدی، یک پرسش نامه به خبرگان ارسال شد. یافته های پژوهش: با بررسی پرسش نامه ها و تحلیل رگرسیونی متغیرها بهترین خروجی با 8 متغیر به عنوان مدل پژوهش انتخاب شد. نتیجه گیری، اصالت و افزوده آن به دانش: مدل پژوهش که متکی به متغیرهای مالی، اقتصادی، مدیریتی و سیاسی می باشد با 92/4 درصد شرکت های دولتی ورشکسته و 86 درصد شرکت های دولتی غیر ورشکسته را شناسایی نمود.

موضوع و هدف مقاله: موضوع این پژوهش، شناخت ویژگی های محتوایی مقالات منتشر شده در دوفصلنامه علمی حسابداری دولتی، وابسته به دانشگاه پیام نور از ابتدای انتشار تا پایان سال 1398 است. هدف این پژوهش شامل بررسی تعداد مقالات، جنسیت، مرتبه علمی، مدرک تحصیلی، مشارکت انفرادی و گروهی، پرتولیدترین، گرایش های موضوعی مقالات، نوع روش تحقیق و درصد استفاده از منابع فارسی و انگلیسی است. روش پژوهش: روش تحقیق، تحلیل محتوا کمی بوده و داده ها با استفاده از پرسشنامه معکوس و به روش تمام شماری استخراج و به واسطه آمار توصیفی، به تحلیل جامعه آماری 83 مقاله چاپ شده در 11 شماره دوفصلنامه علمی حسابداری دولتی از ابتدای انتشار تا پایان سال 1398 پرداخته است. یافته های پژوهش: درصد تولید مقالات در پاییز و زمستان بیشتر از بهار و تابستان می باشد. مشارکت مردان به شکل چشمگیری بیشتر از زنان است. استادیاران بیشترین مشارکت در تولید مقالات را دارند. محققان با مدرک تحصیلی دکتری بیشترین مشارکت را داشته اند. در تولید مقالات تمایل به مشارکت گروهی بیشتر می باشد. دانشگاه آزاد و پیام نور بیشترین مشارکت در تولید مقالات را دارند. 3 نفر از نویسندگان با تعداد 4 مقاله جزو پرتولیدکنندگان مقالات می باشند. بالاترین درصد مقوله موضوعی، حسابداری تعهدی می باشد. نویسندگان از روش کیفی و منابع انگلیسی بیشتر استفاده کرده اند. نتیجه گیری، اصالت و افزوده آن به دانش: روند تولید و انتشار مقالات حفظ شده است و تعداد محققان با مدرک تحصیلی دکتری افزایش و جستجوی افراد در منابع فارسی و انگلیسی بهبود داشته که می تواند باعث ارتقای کیفیت مقالات شود.  

موضوع و هدف مقاله: با آغاز مدیریت عمومی نوین تحولی اساسی در روش های تامین مالی دانشگاه های کشورهای سراسر دنیا ایجاد شد، این تحولات در شرایط اقتصادی و اجتماعی مختلف، متفاوت است. در کشور ما اقتصاد مقاومتی، الگوی اقتصادی اثرگذاری است که در شرایط تحریم کنونی پیشرفت کشور را تضمین می کند. بر این اساس هدف پژوهش حاضر، بررسی روش های تامین مالی دانشگاه های دولتی با رویکرد اقتصاد مقاومتی است. روش پژوهش: با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی و از طریق توزیع پرسشنامه محقق ساخته در سال 1397، دیدگاه کارکنان مالی دانشگاه های دولتی غرب کشور گردآوری شد. سپس با بکارگیری روش ANP، سه روش اصلی تامین مالی و زیرمعیارهای هر یک از آنها از نظر هماهنگی با رویکرد اقتصاد مقاومتی بررسی گردید. یافته های پژوهش: استفاده از منابع داخلی، اولویت نخست دانشگاه ها جهت تامین مالی با رویکرد اقتصاد مقاومتی است و زیرمعیارهای، اجاره تجهیزات آزمایشگاهی، جذب دانشجویان خارجی و استفاده از اوراق وقف به ترتیب در هر سه روش، حائز بالاترین اهمیت شدند. نتیجه گیری، اصالت و افزوده آن به دانش: نتایج این پژوهش می تواند در دانشگاه های دولتی جهت برنامه ریزی برای استفاده بهینه از منابع داخلی و شناسایی توانایی بالقوه برای ارائه خدمات بیشتر سودمند باشد، همچنین لزوم توجه دانشگاه ها به ظرفیت بازار سرمایه و بدهی، جهت تامین مالی نوآورانه با رویکرد اقتصاد مقاومتی را برجسته می سازد.

موضوع و هدف مقاله: یکی از عوامل مهم برای دستیابی به اطلاعات قابل فهم این است که شخص هنگام مطالعه بتواند آن را به درستی بخواند و اطلاعات آن را به راحتی پردازش کند. این قابلیت در مبانی نظری دهه اخیر، با عنوان خوانایی یاد می شود. خوانایی گزارش های مالی یکی از عوامل مهم اثرگذار بر تصمیمات سرمایه گذاران است. از سوی دیگر، محافظه کاری در گزارش های مالی، در انتخاب و کاربرد اصول و رویه های حسابداری نقشی تاریخی داشته و ممکن است قابلیت فهم و خوانایی گزارش های مالی را تحت تاثیر قرار دهد. هدف از این پژوهش بررسی ارتباط بین محافظه کاری شرطی و غیرشرطی را با خوانایی گزارش های مالی در شرکت های دولتی مورد مطالعه قرار دهد. روش پژوهش: اطلاعات 59 شرکت دولتی طی سال های 1391 تا 1397 به روش تحلیل داده های ترکیبی مورد آزمون قرار گرفت. یافته های پژوهش: نتایج آزمون فرضیه ها نشان داد که محافظه کاری شرطی و غیرشرطی ارتباط منفی و معناداری با خوانایی گزارش های مالی دارند که تاثیر محافظه کاری شرطی بیشتر بوده است. نتیجه گیری، اصالت و ارزش افزوده دانش: نتایج این پژوهش ضرورت توجه به مفهوم محافظه کاری و قابلیت فهم گزارش های مالی در بخش عمومی را مضاعف می سازد.

موضوع و هدف مقاله:کیفیت حسابرسی در بخش عمومی، ابزاری است که حسابرسان جهت اعتبار دهی و برنامه ریزان اقتصادی و سایر استفاده کنندگان جهت اطمینان بیشتر به گزارش ها به آن نیاز دارند. . هدف پژوهش حاضر، شناسایی شاخص های کیفیت حسابرسی در بخش عمومی و طراحی مدل تفسیرگرایانه/ساختارمندانه در این زمینه می باشد. روش پژوهش: در بخش کیفی پژوهش به منظور انجام تحلیل های فراترکیب و دلفی ، از ۱۶ نفر از متخصصان حسابداری و مدیریت مالی در سطح دانشگاهی بر مبنای نمونه گیری هدفمند ، استفاده گردید. در بخش کمی پژوهش با رویکرد مدل سازی تفسیری ساختاری فراگیر از ۲۸ نفر از مدیران، معاونین، سر حسابرسان و حسابرسان ارشد دیوان محاسبات استفاده شد. یافته های پژوهش:نتایج پژوهش نشان داد، گزارهِ توسعه ی ظرفیت های حقوقی لازم برای اجرای حسابرسی عملکرد ، اثرگذارترین گزاره ارتقای کیفیت حسابرسی بخش عمومی و گزارهِ ارتقاء نرم افزار سنا و استفاده از سامانه های یکپارچه اطلاعاتی تلفیق و پردازش ،کم اثرترین گزاره ِ کیفیت حسابرسی بخش عمومی انتخاب شدند. نتیجه گیری، اصالت و افزوده آن به دانش: آنچه در این تحقیق به طور خاص به دست آمد این است که در قالب سه مؤلفه اساسی به طراحی مدل اثربخش ترین علل کیفیت حسابرسی در حوزه بخش عمومی پرداخته است که این عوامل در سایر حوزه ها و تحقیقات قبلی موردتوجه قرار نگرفته اند.

موضوع و هدف مقاله: هدف این پژوهش گونه شناسی اختلال ادراکی سایکودینامیک در خدمات کیفی حسابرسان دیوان محاسبات براساس تحلیل کیو می باشد. روش پژوهش: مبنای روش شناسی این پژوهش ترکیبی است، چرا که به واسطه تحلیل کیفی ابتدا گزاره های پژوهش یا عبارت های گفتمان از متون پژوهش های مشابه مورد غربالگری نظری قرار گرفت و سپس در بخش تحلیل کمّی از طریق پرسشنامه های امتیازی ۵+ تا ۵- در قالب تحلیل کیو واریماکس، گونه های مختلف ایجادکننده اختلال ادراکی سایکودینامیک در خدمات کیفی حسابرسان مورد بررسی قرار گرفت. بر این مبنا باید گفت پژوهش از منظر نتیجه در دسته پژوهش های توسعه ای و از منظر هدف در دسته پژوهش های توصیفی-کاربردی قرار می گیرد. در این پژوهش تعداد ۲۰ نفر از حسابرسان دیوان محاسبات که چه به لحاظ تجربی و چه به لحاظ سطح دانش فنی از رویکردهای تخصصی در مورد حسابرسی برخوردار بودند، مشارکت داشتند. یافته های پژوهش: در این پژوهش تعداد ۲۲ گزاره مرتبط با نواقص ایجادکننده اختلال ادراکی سایکودینامیک از طریق غربالگری نظری شناسایی شدند و بر مبنای فرآیند تحلیل کیو در چهارگونه اختلال ادراکی سایکودینامیک دسته بندی شدند. نتیجه گیری، اصالت و افزوده آن به دانش: این نتایج نشان می دهد وجود علل درونی و بیرونی می تواند باعث گردد فرد دچار اختلال ادراکی سایکودینامیک گردد و در اثر این شرایط کارکردهای کیفی خدمات خود را از دست دهد.  

موضوع و هدف مقاله: هدف تحقیق حاضر بررسی ارتباط برنامه ریزی بودجه و تخصیص منابع با در نظر گرفتن نقش میانجی مدیریت عملکرد در شهرداری اصفهان می باشد. روش پژوهش: جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه مدیران و کارشناسان در شهرداری اصفهان می باشد، که در حدود 110 نفر می باشند. روش استفاده شده، روش توصیفی-پیمایشی از نوع کاربردی و همبستگی است. به منظور گردآوری داده ها، از پرسشنامه استفاده گردید. همچنین آزمون فرضیه ها با استفاده از نرم افزار ساختار معادلاتی (PLS) و  Smart-PLs2 انجام شده است. یافته های پژوهش: بین برنامه ریزی بودجه و تخصیص منابع ارتباط مثبت و معناداری وجود دارد. همچنین بین برنامه ریزی بودجه و مدیریت عملکرد ارتباط مثبت و معناداری وجود دارد. از سوی دیگر، بین مدیریت عملکرد و تخصیص منابع ارتباط مثبت و معناداری وجود دارد. بنابراین مدیریت عملکرد نقش میانجی در رابطه بین برنامه ریزی بودجه و تخصیص منابع دارد. نتیجه گیری، اصالت و افزوده آن به دانش: با توجه به بررسی های نگارندگان، تاکنون پژوهشی در ارتباط با برنامه ریزی بودجه و تخصیص منابع و نقش میانجی مدیریت عملکرد در ایران انجام نشده است. لذا این پژوهش به پر کردن خلأ تحقیقاتی در این حوزه کمک خواهد کرد

موضوع و هدف مقاله: هدف از این پژوهش، ارزیابی توانایی فرآیندهای داخلی دیوان محاسبات کشور جهت انجام مسئولیت پاسخ گویی به استفاده کنندگان می باشد. روش پژوهش: پژوهش حاضر ازلحاظ هدف کاربردی و از حیث گردآوری داده ها توصیفی- پیمایشی است و جامعه آماری آن حسابرسان، مدیران، ذی حسابان و اعضای هیأت علمی دانشگاه های سراسری که در بخش عمومی فعالیت می نمایند، تشکیل می دهد. نمونه پژوهش با استفاده از جدول مورگان انتخاب گردیده و دوره زمانی پژوهش سال 1397 می باشد. در این پژوهش ابتدا پرسش نامه که حاوی سؤالاتی در زمینهی ارزیابی فرآیندهای داخلی دیوان محاسبات کشور تهیه و در اختیار 384 نفر از نمونه انتخابی پژوهش قرار گرفت. جهت بررسی پایایی پرسشنامه از آلفای کرونباخ، نرمال بودن داده ها از آزمون کولموگروف اسمیرنوف، برای پاسخ به سؤال های پژوهش آزمون t و رتبه بندی مؤلفه ها از آزمون فریدمن استفاده شده است. یافته های پژوهش: نتایج پژوهش نشان می دهد که شاخص ها و مؤلفه های فرآیندهای داخلی دیوان محاسبات کشور جهت پاسخ گویی به استفاده کنندگان مطلوب ارزیابی می گردد، ولی انجام روش های نوین جهت جلوگیری از تخلف های مالی مانند نظارت و حسابرسی عملیاتی توسط دیوان محاسبات کشور مطلوب ارزیابی نمی گردد. نتیجه گیری، اصالت و افزوده آن به دانش: در این پژوهش، فرآیندهای داخلی دیوان محاسبات کشور جهت انجام مسئولیت پاسخ گویی مورد ارزیابی قرار گرفت و پیشنهادهایی برای رفع موانع فرآیندهای داخلی ارائه گردید، با توجه به الزام انجام حسابداری تعهدی توسط سازمان های دولتی و انجام حسابرسی عملیاتی، دیوان محاسبات کشور باید فرآیندهای داخلی، مدیران و کارکنان را با تغییرات حسابداری تعهدی هماهنگ ساخته و فرآیندهای یادگیری و رشد را موردتوجه قرار دهد.