پژوهش های تربیتی

تربیت جنسی یکی از جنبه های مهم تربیت است که در کشور ایران مغفول مانده است. در این پژوهش با استفاده از روش مرور نظامند، سه سوال درباره تعریف و مفهوم سازی تربیت جنسی در دنیا، سرفصل های و مهارت های تربیت جنسی و اثرات این برنامه ها بررسی شد. روش مطالعه از نوع مرور نظام مند بود. یافته ها نشان میدهد برنامه های تربیت جنسی طیف گسترده ای از آموزش های شیوه های محافظت جنسی از خود تا آموزش شیوه های اخلاقی سلامت جنسی قرار می گیرد. تعریف های اولیه از تربیت جنسی عام و رفتاری است ولی هر چه به جلو می رویم، تعریف ها ماهیت فرهنگ وابسته تر پیدا کرده اند. اثربخشی برنامه های تربیت جنسی در کاهش مشکلاتی مثل بارداری ناخواسته و محافظت از آزاردیدگی جنسی موثر است. اتخاذ رویکرد جامع نگر به تربیت جنسی که به معنای استفاده از روش های مداخله مهارت آموزی روانشناختی و همراه کردن والدین و اولیای مدرسه است در تحقق برنامه های تربیت جنسی موثر است. بهتر است برای تضمین اثربخشی برنامه های تربیت جنسی، هر برنامه با توجه به جنبه های فردی و فرهنگی مخاطبان تعدیل شود تا اثربخشی برنامه بر روی سلامت جنسی تضمین شود.

به دلیل همه گیری ویروس کرونا، اکثریت دانش آموزان در بیش از 150 کشور با تعطیلی مدارس در کشورشان روبرو شدند و این موضوع والدین را با شرایط پیش بینی نشده و تغییر نوع آموزش فرزندانشان مواجه ساخت. هدف از این پژوهش ارزیابی نگرش سلامت محور والدین دانش آموزان ابتدایی به بازگشایی مدارس در بحران کرونا بوده است. این پژوهش از نوع توصیفی بوده که به روش پیمایشی اجرا شده است. جامعه آماری شامل تمامی والدین دانش آموزان ابتدایی شهر شیراز بوده است. تعداد 195 نفر از والدین با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای مرحله ای انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه مجتمع آموزشی اوکفیلد بوده است. داده ها با استفاده از آزمون های تک نمونه ای ویل کاکسون و فریدمن تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد والدین نسبت به شرکت فرزندانشان در کلاس های حضوری نگرش منفی اما نسبت به امکان حمایت از آموزش فرزندان خود، تضمین سلامت و امنیت فرزندشان و کارکنان مدرسه و الزام فرزندشان به استفاده از ماسک در حالی که قادر به حفظ فاصله اجتماعی با یکدیگر نیستند نگرش مثبتی داشتند. در نهایت اینکه والدین تمایل به آموزش غیرحضوری کودکان خود، با هدف تامین سلامت آنان و محافظت آنان در برابر بیماری کرونا، دارند. حتی با نحوه ترکیبی آموزش مجازی و غیر مجازی یا تقسیم دانش آموزان به گروه های کوچک و حضور در روزهای متفاوت در کلاس درس نیز موافق نیستند.

با افزایش تقاضا برای تحصیل در مقاطع آموزش عالی و محدودیت ظرفیت پذیرش دانشجو در دانشگاه ها علی الخصوص در رشته های پرطرفدار، سنجش و پذیرش دانشجو به یکی از اهداف مهم نظام آموزشی تبدیل شده است. در همین راستا، پژوهش حاضر با هدف آسیب شناسی وضعیت فعلی الگوی سنجش و پذیرش دانشجو و ارائه راهکارهایی به منظور بهبود الگوی سنجش و پذیرش دانشجو در کشور انجام شده است. پژوهش حاضر از نظر هدف جزء پژوهش های کاربردی و از منظر روش شناسی به روش کیفی انجام شده است. مشارکت کنندگان پژوهش خبرگان و صاحب نظران علمی و اجرایی در حوزه کنکور بوده اند که به روش نمونه گیری هدفمند با رویکرد گلوله برفی انتخاب شده اند. نتایج پژوهش حاضر حاکی از عدم کارآمدی و اثربخشی لازم در الگوی فعلی سنجش و پذیرش دانشجو است. چالش های مربوط به الگوی فعلی سنجش و پذیرش دانشجو در سه دسته: آسیب های ناشی از فضای نظام آموزشی در دوران قبل از کنکور، چالش های ناشی از فضای حاکم بر آزمون سراسری و شرایط ناظر بر کنکور داوطلبان، و آسیب های مربوط به دوران بعد از برگزاری آزمون سراسری قابل تأمل و بررسی است. همچنین پذیرش توسط دانشگاه، بهینه سازی پذیرش بر اساس سوابق تحصیلی، راهکارهایی در ارتباط با ارتقای عملکرد و کارایی نظام آموزشی و هدایت تحصیلی از جمله راهکارهای مکمل و جایگزینی بودند که در پژوهش حاضر مورد شناسایی قرار گرفتند. از منظر صاحب نظران، اجرای موفقیت آمیز الگوی جایگزین مستلزم مطالعه عمیق، امکان سنجی، بررسی و ارزیابی دقیق و موشکافانه آن در ابعاد مختلف آموزشی و غیرآموزشی است. لذا با توجه به نتایج پژوهش حاضر راهکارهایی مانند کاهش تأکید بر حفظیات و توجه بیشتر به سایر مهارت های موردنیاز جامعه امروزی، استعدادها، علایق و توانمندی دانش آموزان، هدایت تحصیلی هوشمندانه و فرایند محور و انتخاب رشته ای متناسب با استعداد، علایق، و توانمندی دانش آموزان، تغییر از رویکرد هنجاری به شیوه ملاکی و حذف تدریجی کنکور پیشنهاد می گردد.

هدف پژوهش حاضر، استخراج مؤلفه ها و کنشگران برنامه درسی تربیت جنسی خانه – مدرسه است. روش تحقیق، سنتز آثار پژوهشی مرتبط در بازه های زمانی 2010 تا 2020 برگرفته از پایگاه های اطلاعاتی است. تعداد 376پژوهش علمی شناسایی و پس از بررسی های لازم، 19پژوهش به مرحله نخست سنتز وارد شدند که با استفاده از روش سنتزپژوهی ساسکویس، هان و رودلا ترکیبی بهینه از نتایج آن ها ارایه گردید. استفاده از ارزیاب برای کدگذاری مجدد یافته ها، بیان شفاف آنچه انجام شده است و وجود شاخص های معین و قابل دفاع برای انتخاب مطالعات ورودی، جهت ارتقاء اعتبار پژوهش استفاده گردید. طبق یافته های حاصل، در برنامه درسی تربیت جنسی خانه- مدرسه مقوله های 12 گانه شناسایی گردید؛ شریان حیاتی سلامت و بهداشت؛ تعرض تا تجاوز: از پیشگیری تا درمان؛ رشد، نمو و بالیدگی انسان در چرخه عمر؛ شبکه ارتباطی انسانی: من به توان ما؛ مهارت های بهزیستن؛ ارزش مداری و نقش آفرینی معنویت؛ فعل جنسی؛ کیستی جنسی و جنسیت؛ شاهراه اطلاعاتی- رسانه ای؛ همدلی و همیاری سازمانی؛ حق در ترازوی عدالت و بازتاب هنجارهای فرهنگی- اجتماعی. از میان کنشگران برنامه درسی جهت سهم بری از مشارکت در برنامه درسی مذکور، به ترتیب معلم، والدین، دانش آموزان و سپس متخصصان و علمای دینی شناسایی شدند.

هدف پژوهش حاضر، میزان شیوع اضطراب ریاضی در دانش آموزان پسر دبیرستانی در دوره ی کووید-19 و نقش راهبردهای انگیزشی یادگیری ریاضی (شناختی، فراشناختی، مدیریت منابع غیراطلاعاتی و اطلاعاتی) و تاب آوری ریاضی در تمیز دانش آموزان دارای اضطراب ریاضی بالا و پایین بود. روش پژوهش توصیفی- همبستگی بود. جامعه ی آماری این پژوهش را کل دانش آموزان پسر (621N=) دبیرستانی شهرستان بهار از توابع استان همدان تشکیل دادند. نمونه ی پژوهش شامل 247 دانش آموز پسر بود که به صورت خوشه ای تصادفی انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از مقیاس های راهبردهای یادگیری ریاضی (لیو و لین، 2012)، تاب آوری ریاضی (کوکن و همکاران، 2016) و اضطراب ریاضی (بای و همکاران، 2009) استفاده شد. برای تجزیه وتحلیل داده ها از آزمون t تک نمونه ای، ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل تشخیص گام به گام استفاده شد. نتایج توصیفی نشان داد که 21/67 درصد دانش آموزان در دوره ی کووید-19 دارای اضطراب ریاضی بالا بودند. براساس آزمون t تک نمونه ای دانش آموزان از نظر استفاده از راهبردهای یادگیری ریاضی و تاب آوری ریاضی در وضعیت پایین و از نظر اضطراب ریاضی در وضعیت بالایی قرار داشتند. بین راهبردهای یادگیری ریاضی (شناختی، فراشناختی، مدیریت منابع غیراطلاعاتی و اطلاعاتی) با اضطراب ریاضی رابطه ی منفی وجود داشت. همچنین تنها نقش راهبردهای فراشناختی و تاب آوری ریاضی در پیش بینی عضویت گروهی دانش آموزان دارای اضطراب ریاضی بالا و پایین معنادار بود. آموزش راهبردهای یادگیری ریاضی و تاب آوری ریاضی به دانش آموزان و گنجاندن روش تدریس ریاضی مبتنی بر راهبردهای یادگیری ریاضی و تاب آوری ریاضی در برنامه های ضمن خدمت برای معلمان ریاضی در جهت کاهش اضطراب ریاضی دانش آموزان در دوره ی کووید-19مفید خواهد بود.

هدف پژوهش حاضر مطالعه چالش های آموزش مجازی در دوران کرونا از منظر تجربه زیسته بانوان هیأت علمی دانشگاه مازندران بوده است. طرح پژوهش حاضر کیفی و روش مورد استفاده پدیدار شناسی بود. جامعه آماری شامل بانوان هیأت علمی دانشگاه مازندران در سال تحصیلی 1400-1399 که روی هم 71 عضو بود. داده های کیفی با استفاده از مصاحبه نیمه ساختاریافته از 20 نفر جمع آوری و اعتبار و روایی پژوهش بر اساس اعتبار، انتقال پذیری، قابلیت اطمینان و قابلیت تأیید بررسی و تأیید گردید. روش تجزیه و تحلیل داده ها در پژوهش حاضر، تحلیل مضمون(فراگیر، سازمان دهنده و فراگیر) بود. نتایج نشان داد بانوان با چالش های مختلفی در آموزش مجازی مواجه شدند که در قالب 1 مضمون فراگیر، 3 مضمون سازمان دهنده و 9 مضمون پایه دسته بندی شدند. تغییر در سبک تدریس، زیر ساخت ها و امکانات و عدم همکاری دانشجویان از مضامین سازمان دهنده ی بدست آمده می باشد. هر مضمون سازمان دهنده نیز از چند مضمون پایه تشکیل می شود که شامل تغییر در سبک آموزش و تدریس و زمان بر بودن؛ چالش های زیرساخت های دانشگاه، امکانات استاد، امکانات دانشجو و زیرساخت های بنیادی؛ جدی نگرفتن آموزش های مجازی، بی توجهی به کلاس درس و انتظارات نامعقول دانشجویان از جمله مضامین پایه بوده که مشارکت کنندگان به عنوان چالش آموزش های مجازی در دوران کرونا بدان اشاره نمودند. در نهایت، آموزش مجازی و کلاس الکترونیکی که تا حال در دانشگاه های ایران مورد توجه قرار نگرفته بود، با ورود این ویروس مرکز توجه قرار گرفت که به دلیل همین مسأله با چالش های بسیاری مواجه شد. شناسایی چالش ها، اولین گام جهت برطرف نمودن آن می باشد تا سازمان های وابسته به آن در این راستا گام بردارند.

هدف از این پژوهش بررسی اثربخشی بازآموزی اسنادی بر اهمال کاری تحصیلی و ترس از شکست در دانش آموزان دختر دارای اضطراب امتحان شهرستان سمنان بود. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و بر اساس ماهیت و روش از نوع نیمه آزمایشی با پیش آزمون-پس آزمون بهمراه گروه کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش را تمام دانش آموزان دختر مقطع متوسطه دوره دوم آموزش نظری دبیرستان های شهر سمنان تشکیل دادند. از این جامعه، تعداد پنجاه نفر که بیشترین نمره را در پرسشنامه اضطراب امتحان فریدمن کسب کرده بودند، انتخاب و به شیوه تصادفی در یکی از دو گروه آزمایش و کنترل گمارده شدند. ابزار گردآوری داده ها مشتمل بر دو پرسشنامه استاندارد ترس از شکست در عملکرد کانروی و اهمالکاری تحصیلی سواری بود. نتایج تحلیل کواریانس چند متغیره (MANCOVA) نشان داد که میانگین گروه آزمایش در مولفه های ترس از شکست و نمره کل ترس از شکست و نمره کل اهمال کاری به گونه ای معنادار (05/0<P) از گروه کنترل پایین تر بود اما در مولفه های اهمال کاری تفاوت بین دو گروه معنادار نبود. نتایج نشان دارد بازآموزی اسنادی به کاهش ترس از شکست و اهمال کاری تحصیلی منجر می شود. این مداخله کمک شایان توجهی به سلامت روان دانش آموزان می کند و از هدر رفت هزینه های اجتماعی و اقتصادی جامعه جلوگیری می کند.