پژوهشهای حقوقی

پژوهشهای حقوقی

پژوهشهای حقوقی دوره 2 بهار و تابستان 1382 شماره 3

مقالات

۱.

صلاحیت فراسرزمینی دادگاه های ایران نسبت به جرائم مأموران و مستخدمان دولت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: مأموران و مستخدمان دولت مأمورین سیاسی مأمورین کنسولی مأمورین فرهنگی مصونیت صلاحیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۸ تعداد دانلود : ۸۴
دادگاه های ایران به طور استثنائی صلاحیت رسیدگی به جرائم ارتکابی توسط مأموران و مستخدمان دولت در خارج از کشور را دارند. این صلاحیت بر مبنای اصل صلاحیت شخصی استوار گشته و اعمال آن در برخی موارد مستلزم رعایت اصل مجرمیت متقابل یا مضاعف است . مقاله حاضر با تشریح شرایط اعمال صلاحیت قضائی ایران ، به بررسی مبنا و ضرورت آن می پردازد.
۲.

تأملی بر دعاوی ایران در دیوان دادگستری بین المللی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: دیوان دادگستری بین المللی حقوق بین الملل ایران حل مسالمت آمیز اختلافات رسیدگی قضائی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۷ تعداد دانلود : ۱۴۰
طی حیات قضائی دیوان دادگستری بین المللی ، دولت ایران دو بار به عنوان خوانده طرف دعاوی دولت های انگلستان و امریکا در دیوان قرار گرفته و در دو پرونده به اقامه دعوی علیه امریکا مبادرت ورزیده است . زاویه نگاه ایران به دیوان دادگستری بین المللی در این دعاوی قابل تأمل و بررسی می باشد. 
۳.

چالش های مسؤولیت کیفری دولت از منظر کمیسیون حقوق بین الملل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: مسؤولیت کیفری مسؤولیت بین المللی حقوق بین الملل کمیسیون حقوق بین الملل جرم بین المللی جنایت بین المللی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۳ تعداد دانلود : ۱۰۶
کمیسیون حقوق بین الملل سازمان ملل متحد با مطرح ساختن موضوع «جرم بین المللی دولت » در پیش نویس کنوانسیون مسؤولیت دولت ها در سال 1976، مدعی آن شد که جامعه بین المللی به سلسله مراتبی استوار میان تعهدات بین المللی و به تبع آن تمایزی آشکار میان نظام های مسؤولیت مدنی و کیفری دولت ها در حقوق بین الملل دست یافته است . تحولات بعدی و در نهایت حذفِ ایده اخیر از طرح پیش نویس کمیسیون در سال 2000 حکایت از آن دارد که تا تثبیت نظام مسؤولیت کیفری دولت ها در حقوق بین الملل راه نسبتاً درازی در پیش روست .
۴.

تعیین مرجع رسیدگی به دعاوی تجارت الکترونیک(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تجارت الکترونیک تابعیت قرارداد صلاحیت اقامتگاه کنوانسیون

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۸ تعداد دانلود : ۹۴
فنّآوری نوین اطلاعات ، شیوه های اعلام اراده به عنوان مبنای اعمال حقوقی را متحول نموده است . علاوه بر این تجارت بین المللی کالا و خدمات را آن چنان سرعت بخشیده و تسهیل نموده که در سطح ملی و بین المللی اقدامات مختلفی را در قانونمندی این پدیده دامن زده است . تعیین مرجع رسیدگی به دعاوی تجارت الکترونیک یکی از ابعاد مهم این قضیه می باشد که در این مختصر به ویژه در قالب نظام حقوقی انگلستان مورد توجه قرار گرفته است . 
۵.

عمل حقوقی از دیدگاه یک حقوقدان بین المللی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: حقوق بین الملل حقوق معاهدات دولت سازمان های بین المللی عمل حقوقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۵ تعداد دانلود : ۹۱
عمل حقوقی به معنای عملی که موجد حقوق و تکالیفی می گردد از جمله مفاهیم اساسی در همه رشته های حقوق است . در حقوق بین الملل ، این مفهوم پیچیدگی بیشتری پیدا می کند چرا که تقریباً همه فعالیت های سازمان های بین المللی را در بر می گیرد و بیان اراده دولت ها در عرصه روابط بین المللی به شمار می رود. از دیدگاه یک حقوقدان بین المللی ، با توجّه به قواعد و ضوابط لازم الرّعایه حقوق بین الملل همچون قاعده آمره ، اصل حسن نیت و نظریه استاپل ، اعلامیه های یک جانبه دولت ها، و ملحق شدن آنها به معاهدات دوجانبه یا چندجانبه بین المللی ، و نیز قطعنامه ها و تصمیمات سازمان های بین المللی از جمله مصادیق عمل حقوقی بوده ، دولت ها و سازمان های بین المللی را متعهد و مأخوذ می سازند.
۶.

رابطه آثار فکری با پدیدآورندگان از دیدگاه حقوق اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: مالکیت های معنوی (فکری ) حق حکم ملک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۱ تعداد دانلود : ۷۴
حمایت از پدیدآورندگان آثار ادبی ، هنری ، صنعتی یا تجاری در زمان ما به یک ضرورت تبدیل شده و مورد اتفاق نظر در نظام های حقوقی است . با این همه ماهیت حقوقی رابطه پدیدآورندگان و آثارشان همچنان مورد بحث است . برخی این رابطه را از مقوله «حق » شمرده اند و برخی دیگر از مقوله «ملک ». گروه دیگری نیز به پیدایش ماهیت سوم تمایل دارند. با توجه به نتایج علمی و آثار عملی این اختلاف نظرها، مقاله حاضر پس از مروری کوتاه بر مفاهیم و اصطلاحات مربوط ، دلایل هر گروه را مورد بررسی قرار داده و به این نتیجه می رسد که اطلاق صفت ملکیت بر حقوق معنوی در ایران با هیچ مانعی روبه رو نیست . در سایر نظام های حقوقی نیز چاره هایی برای گرایش به این نظریه پیشنهاد شده است .
۷.

کپی رایت و حقوق مرتبط در موافقت نامه راجع به جنبه های تجاری حقوق مالکیت معنوی (TRIPS)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: کپی رایت مالکیت معنوی سازمان تجارت جهانی تجارت حقوق بین الملل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۲ تعداد دانلود : ۹۴
رشد و گسترش ابعاد تجاری حقوق مالکیت معنوی که به ویژه متأثر از تکنولوژی های نوین ارتباطات و اطلاعات بود باعث شد که این موضوع در اساسنامه سازمان جهانی تجارت از جایگاهی مهم و برجسته برخوردار شود و موافقت نامه مستقلی به این موضوع اختصاص یابد. نیم نگاهی به موافقت نامه راجع به جنبه های تجاری حقوق مالکیت معنوی نشان می دهد که چگونه جامعه جهانی در پی قانونمندی و حمایت از حقوق مالکیت معنوی برآمده است .
۸.

تأثیر فنّ آوری دیجیتال بر کپی رایت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کپی رایت اینترنت تکثیر کنوانسیون سازمان جهانی تجارت مالکیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۱ تعداد دانلود : ۸۸
یکی از چالش های کپی رایت تحولات و پیشرفت هایی است که در حوزه سیستم های ارتباطاتی و اطلاعاتی حادث گشته است . اینترنت این امکان را فراهم ساخته است که صدا، تصویر و متن به سهولت بر روی شبکه جهانی قرار گیرد. نباید فراموش کرد که به موازات تسهیل اطلاعات ، امکان تعرض به حقوق مالکیت معنوی دیگران از طریق اینترنت نیز افزایش یافته و مراجع ملی و بین المللی را به واکنش در این مورد واداشته است .
۹.

استثنای مهم حق مؤلف: «استفاده منصفانه» از اثر دیگری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: حق مؤلف کامن لا ایران امریکا استفاده منصفانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۱ تعداد دانلود : ۱۲۹
حرمت حق مؤلف نباید باعث این توهم شود که منافع و مصالح عمومی جامعه در تقابل با مالکیت خصوصی مغفول مانده است . قوانین بسیاری از کشورها با محفوظ شمردن حق استثنائی استفاده منصفانه از اثر دیگری تلاش کرده اند که موازنه ای معقول میان جنبه های عمومی و خصوصی حق مؤلف ایجاد نمایند.
۱۰.

حمایت کیفری از مالکیت ادبی و هنری در حقوق فرانسه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تقلید مالکیت ادبی مالکیت هنری جرم مجازات فرانسه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۵ تعداد دانلود : ۸۹
متن حاضر به طور خلاصه به بیان ارکان تشکیل دهنده و مجازات جرم تقلید در آثار ادبی و هنری پرداخته ، حمایت گسترده از پدیدآورنده این آثار در حقوق فرانسه را نشان می دهد.
۱۱.

صلاحیت بین المللی و شناسایی و اجرای احکام خارجی در دعاوی مالکیت های فکری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: صلاحیت شناسایی اجرا مالکیت فکری کنوانسیون بین المللی نظم عمومی قرارداد شبه جرم داوری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۶ تعداد دانلود : ۸۷
بسیاری از قراردادها و شبه جرم های راجع به حقوق مالکیت های فکری به لحاظ دخالت عنصری خارجی جنبه ای فراملی دارند. در دعاوی ناشی از قراردادها و شبه جرم های این چنینی از یک سو تشخیص مرجع یا مراجع صالح رسیدگی به دعوی امری پیچیده و فنی است و از سوی دیگر شناسایی و اجرای آرای صادره در مراجع ملی که عموماً متفاوت از مرجع صادرکننده رأی می باشند مشکلات زیادی را دامن زده است . اینکه کنوانسیون های بین المللی چگونه موفق گشته اند با هماهنگ ساختن نظام های ملی حقوق مالکیت های فکری را پشتوانه ای مناسب و مؤثر بخشند محور بحث این مقاله است .

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۵۹