زن در حوزه های علم، فرهنگ، هنر و سیاست

نمایش ۴۴۱ تا ۴۶۰ مورد از کل ۸۷۵ مورد.

۴۴۱.

بررسی رابطه رسانه های دیداری و انتخاب الگوی زندگی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سوسن آقاجان بگلو حمیرا بذرافکن علی روحانی

منبع: زن و جامعه (جامعه شناسی زنان سابق) سال چهارم بهار ۱۳۹۲ شماره ۱ (پیاپی ۱۳)

کلید واژه ها: فرهنگ وسایل ارتباط جمعی روستا تغییر اجتماعی دختران روستایی الگوهای اجتماعی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۴۰۱ تعداد دانلود : ۵۸۸

تغییر خصوصیت در هر جامع های اجتناب ناپذیر است و جامعه روستایی هم از این خصوصیت مستثنا نمی باشد. در این میان رسان هها سهم عمده ای در ایجاد این تغییرات در روستاها در سبک زندگی و انتخاب جوانان روستایی داشته است. البته، رسانه های دیداری مانند تلویزیون و ماهواره به دلیل تنوع برنامه ها نقش قابل توجهی دارند. در واقع، تقریبا نیمی از جوانان روستایی دختران هستند که اوقات زیادی با این رسانه ها سپری می کنند و به عنوان جمعیت هدف در این پژوهش هستند. روش این پژوهش پیمایشی بوده است و برای جم عآوری داد ههای مورد نیاز از ابزار پرسشنامه استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش شامل دختران روستایی استان بوشهر بوده است. نمونه مورد مطالعه نیز شامل 351 نفر از این دختران بوده است که با استفاده از شیوه نمونه گیری خوشه ای در روستاهای استان بوشهر انتخاب شدند و مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج این پژوهش که با استفاده از آماره های کرامر و تحلیل واریانس دوطرفه انجام شده بود نشان داد که تلفن همراه به عنوان پرکاربردترین وسیله ارتباطی در بین این دختران بوده است. هم چنین، بین با استفاده از رسانه های دیداری رابطه (p= 0/ و سبک پوشش و آرایش ( 041 (p= 0/ سن ( 001 معنی دار وجود داشته است.

۴۴۲.

بررسی اثر نسبی فن آوری اطلاعات و ارتباطات بر نابرابری جنسیتی (مطالعه بین کشوری بازار کار)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: نیلوفر مرادحاصل امیرحسین مزینی

منبع: مطالعات زنان دوره یازدهم تابستان ۱۳۹۲ شماره ۲ (پیاپی ۳۵)

کلید واژه ها: زنان اشتغال بازار کار فن آوری اطلاعات و ارتباطات نابرابری جنسیتی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۴۵ تعداد دانلود : ۶۵۶

طی دو دهه اخیر، به قابلیت های فن آوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا) در کاهش نابرابری جنسیّتی شدیداً تأکید شده است. به گونه ای که به شکل گیری این فرضیه منجر شده که (حتی) تفاوت های میان کشورها در سایر حوزه های مؤثر بر نابرابری جنسیّتی با استفاده مطلوب از این فناوری تا حدی جبران پذیر است، اما طیف جدیدی از بررسی ها با رد این فرضیه، ضمن تأیید نقش شایان توجه فاوا بر کاهش نابرابری جنسیّتی به اصلاح دیدگاه غالب در ارتباط با عوامل مؤثر بر شکاف جنسیّتی توجه کرده و بیش ترین اثر را کماکان برای عوامل ساختاری (اجتماعی، فرهنگی و... ) قائل شده اند؛ به گونه ای که حتی با بهره گیری از فاوا نیز جبران پذیر نیست. مطالعه حاضر با هدف توسعه و تکمیل این مطالعات با تأکید بر نابرابری جنسیّتی در بازار کار انجام شده است. بدین نحو که اثر نسبی فاوا در مقایسه با منتخبی از متغیرهای مؤثر دیگر بر مشارکت زنان در بازار کار، در قالب یک الگوی اقتصادسنجی پایه برای دو گروه از کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه (از جمله ایران)، برای دو دوره زمانی 9-1990 و 8-2000 و با استفاده از روش داده های تلفیقی آزمون شده است. نتایج حکایت از آن دارد که به رغم اثر معنادار فاوا بر کاهش نابرابری جنسیّتی در قالب افزایش سهم زنان در بازار کار، این اثر در هر دو گروه کشورها در مقایسه با اثر عوامل ساختاری در رتبه دوم قرار دارد. گویی فاوا به عنوان یک مکمل در کنار سایر عوامل کاهش نابرابری جنسیّتی را تسهیل کرده است.

۴۴۳.

جهانی شدن فرهنگی و نگرش مردان به نقش زنان (مطالعه موردی مردان شهر شیراز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: بیژن خواجه نوری لیلا پرنیان صغری همت

منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۵ پاییز ۱۳۹۲ شماره ۳ 433 - 447

کلید واژه ها: بازاندیشی جهانی شدن فرهنگی نقش زنان نگرش مردان

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن در حوزه های علم، فرهنگ، هنر و سیاست

تعداد بازدید : ۱۰۱ تعداد دانلود : ۹۰

این مقاله، که بر مبنای پژوهشی با همین عنوان انجام شده، به فرایند جهانی شدن فرهنگی و نگرش مردان به نقش زنان در جامعه پرداخته است. در این پژوهش، ترکیبی از نظریه های گیدنز و رابرتسون به منزله چارچوب نظری استفاده شده است. پرسش اصلی این است که آیا جهانی شدن فرهنگی بر نگرش مردان به نقش زنان در شهر شیراز تأثیر گذاشته است؟ در صورت وجود ارتباط بین این دو متغیر، کدام مؤلفه های جهانی شدن فرهنگی بیشترین تأثیر را داشته اند؟ برای دستیابی به پاسخ این پرسش، از روش کمی و پیمایشی استفاده شده و اطلاعات لازم با استفاده از ابزار پرسشنامه جمع آوری شده است. بدین ترتیب، 383 نفر از مردان شهر شیراز با روش نمونه گیری تصادفی سهمیه ای چندمرحله ای برای پاسخگویی به پرسش ها انتخاب و اطلاعات لازم از این گروه گردآوری شده است. نتایج بیانگر آن بود که متغیرهای بازاندیشی، سبک زندگی ورزشی، سبک زندگی علمی فرهنگی، آگاهی از جهانی شدن، و فناوری های نوین اطلاعاتی و ارتباطاتی با نگرش مدرن مردان به نقش زنان رابطه معنادار مثبت، ولی سبک زندگی سنتی و وسایل ارتباط جمعی داخلی رابطه منفی داشته اند. همچنین، متغیر بازاندیشی با نگرش سنتی به نقش زنان رابطه منفی، ولی سبک زندگی سنتی و سبک زندگی ورزشی رابطه مثبت داشته اند.

۴۴۴.

تحلیل عدالت جنسیتی در مناسبات عاطفی، اخلاقی و اقتصادی خانواده(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: عزت السادات میرخانی

منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۵ بهار ۱۳۹۲ شماره ۱ 103 - 124

کلید واژه ها: خانواده روابط انسانی عدالت جنسیتی قانون گذاری اسلامی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن در حوزه های علم، فرهنگ، هنر و سیاست

تعداد بازدید : ۱۴۴ تعداد دانلود : ۸۴

مسأله عدالت جنسیتی، اگرچه در نهادهای حقوقی و اجتماعی موضوعی وارداتی قلمداد می گردد و در عرصه تئوریک کراراً مورد توجه قرار گرفته است، لیکن در عرصه های عملی سازی آن، به سبب اختلاط در فرهنگ ها و عدم پالایش مبانی آن، با چالش هایی روبرو بوده که نیازمند تبیینی درست در عرصه گرایش ها و نگرش های متکی بر فرهنگ بومی و اسلامی است. به ویژه آن که استحکام نهاد خانواده از اساسی ترین اهداف قانون گذار اسلامی است. در منش توحیدی، زوجیت، وحدت برخاسته از جذب و انجذابی حکیمانه است که تحقق عدالت در عین قوام یابی اصول ارزشی دیگری چون: کرامت انسانی، امنیت و سکونت، مودت و رحمت، احسان و مروت صورت می پذیرد. هدف از نگارش این مقاله، تبیین جایگاه محوری اصل عدالت در نظام قانون گذاری اسلامی و تأثیر آن بر عدالت جنسیتی در روابط انسانی اعضاء خانواده است که مستلزم بیان تفاوت های بنیادین میان دو نظام فکری؛ خدا محور و انسان محور می باشد. به نظر می رسد عدالت جنسیتی از حکیمانه ترین مختصات نظام قانون گذاری اسلام است که برخاسته از تناسب و تفاوت های معنادار در نظام خلقت و قانون شریعت است و در مناسبات عاطفی، اخلاقی و اقتصادی خانواده از دقایق و لطایفی برخوردار است که در آن، اصل عدالت با تمامی ارزش های انسانی درآمیخته و چتری از تسهیل، تکریم، تنظیم و تعدیل را در سایه اندیشه توحیدی فراهم ساخته و تضمین کننده مقاصد و اصول و قواعد شرعی است.

۴۴۵.

رویکردی دینی به نقش مادران در عملکرد کج سازهای جنین (تراتوژن ها)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فهیمه فرهمندپور رضا فیروزی

منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۵ بهار ۱۳۹۲ شماره ۱ 25 - 43

کلید واژه ها: حیات جنینی عوامل کج ساز تراتوژن ها عوامل مؤثر بر مادر و جنین فرزند صالح نقش مادری

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن در حوزه های علم، فرهنگ، هنر و سیاست

تعداد بازدید : ۹۵ تعداد دانلود : ۱۲۱

نقش مادرانه، مهم ترین نقش زن در حیات فردی و اجتماعی انسان هاست. مادر، به صورت ارادی و یا غیر ارادی و از طریق عوامل مختلف در سرنوشت کودک نقش آفرینی می کند. برخی از این عوامل، تجربه پذیر و برخی تجربه ناپذیرند. معرفت های تجربه ناپذیر، گاه، جز از طریق پیام وحیانی قابل وصول نیستند. این مقاله، با الهام از آموزه های دینی، بر آن است تا نقش عوامل تجربه ناپذیر را که از طریق مادر بر جنین تأثیر می گذارند، بررسی کند. آگاهی از این عوامل، حداقل در دو حوزه مؤثر می افتد: اول، نیاز به مکتب آسمانی در تبیین جایگاه حیاتی مادر و تأثیر او بر سلامت جسمی و روحی کودک قبل از تولد؛ دوم، آگاهی همه جانبه از عوامل مؤثر بر فرایند رشد، از انعقاد نطفه تا پایان عمر، فراتر از آن چه فیزیکالیست ها بدان پای فشرده اند. این پژوهش، هم مقدمه ای بر مباحث انسان شناسی دینی تلقّی می شود و هم بالاصاله بر تلقی روانشناسی رشد مبتنی بر آموزه های اسلامی از انسان مؤثر خواهد بود. روی آورد مقاله، درون دینی است و عوامل کج ساز جنین از دیدگاه آموزه های اسلامی، بررسی و تحلیل شده است. بررسی متون اسلامی نشان می دهد، تأثیر سرنوشت ساز مادر بر جنین، از لحظه انعقاد نطفه و ابتدای دوران بارداری با عوامل مادی و غیر مادی آغاز می شود و البتّه پس از تولد نیز ادامه می یابد؛ بنابراین، به لحاظ رعایت حقوق و حدود امانت الهی، هم به لحاظ بُعد مادی و هم به لحاظ بُعد معنوی و روحی کودک، تکالیفی بر والدین، به ویژه مادر، جعل می شود که، این مقاله، درصدد تبیین و تقریر آن است.

۴۴۶.

بررسی جنبه های نمایشی شخصیت سودابه براساس نظریه کنش مندی گرماس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: ناصر نیکوبخت احسان زیورعالم

منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۵ زمستان ۱۳۹۲ شماره ۴ 529 - 542

کلید واژه ها: زنان شاهنامه سودابه شخصیت نمایشی کنش مندی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن در حوزه های علم، فرهنگ، هنر و سیاست

تعداد بازدید : ۱۲۲ تعداد دانلود : ۱۰۳

شاهنامه فردوسی اثری با شخصیت های بسیار و متنوع است و توانایی تبدیل شدن به متون نمایشی را از هر حیث دارد؛ ولی پیش از ورود به نگارش چنین متونی نیاز است هر یک از شخصیت ها از منظر نظریه های شخصیت پردازی دراماتیک بررسی و تحلیل شود. شخصیت پردازی قهرمان نمایش به منزله یکی از ارکان اصلی دنیای نمایش، مؤلفه های ویژه ای چون کنش مندی و انگیزش برای دست زدن به عمل دراماتیک، ویژگی های فیزیکی و روانی دارد که آن را از شخصیت پردازی داستانی متمایز می کند.سودابه یکی از شخصیت هایی جذاب داستانی در شاهنامه است. ویژگی هایی شخصیتی وی با شخصیت های متعددی در ادبیات دیگر ملل مقایسه کردنی است. سودابه دارای ویژگی های قهرمانان دراماتیک است. در این مقاله کوشش شده با برشمردن مؤلفه های یک شخصیت نمایشی، نشان دهیم که به کمک شیوه پرداخت هنری فردوسی از سودابه، می توان همچون دیگر نمونه های ادبیات نمایشی، در نمایشنامه ای از سودابه شخصیتی نمایشی خلق کرد و در مرکز توجه اثری نمایشی قرار داد.در سال های گذشته، نظریه های شخصیت پردازی استفاده شده برای تحلیل شخصیت های داستانی در متون ادبی کهن، نظریه های کلاسیکی بوده است که اکنون مورد تردید قرار گرفته اند و نیاز است با دیدگاه های جدید به نقد و تحلیل آن ها پرداخته شود. یکی از این نظریه ها در حوزه شخصیت پردازی دراماتیک، نظریه کنش مندی شخصیت گرماس است که شخصیت را براساس میزان کنش در بافت متن نمایشنامه می سنجد.

۴۴۷.

جایگاه زنان در برنامه توسعه چهارم و پنجم جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حسن افراخته سودابه سرایی

منبع: مطالعات زنان دوره یازدهم پاییز ۱۳۹۲ شماره ۳ (پیاپی ۳۶)

کلید واژه ها: زنان موقعیت اجتماعی برنامه های توسعه تحلیل محتوی اقتصادی و فرهنگی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۰۲۴ تعداد دانلود : ۸۱۸

در برنامه های پیشین توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور، به مشکلات و نیازهای بانوان توجه کافی نشده است. نقش زنان در روند توسعه جوامع بسیار مهم و انکارناپذیر است. با توجه به اهمیت زنان در فرایند توسعه، پژوهش حاضر، جایگاه زنان در برنامه توسعه چهارم و پنجم کشور را با استفاده از تکنیک تحلیل محتوا بررسی کرده است. بررسی جایگاه زنان در برنامه های توسعه اقتصادی، اجتماعی فرهنگی و سیاسی کشور هدف اصلی پژوهش بود. جایگاه زنان با استفاده از شش مؤلّفه مشتمل بر متغیرهای متفاوتی ارزیابی و با استفاده از تکنیک آنتروپی شانون وزن شاخص ها محاسبه شد. نتیجه نشان داد که در برنامه های توسعه کشور به جایگاه زنان و به ویژه زنان روستایی توجه کافی مبذول نشده است که می تواند ناشی از دیدگاه محدود برنامه ریزان بوده یا ریشه در نظام نهادی و باورهای اجتماعی داشته باشد که لازم است به تدریج درباره آن بازبینی شود.

۴۴۸.

بررسی تطبیقی جایگاه زن از دید امام خمینی(ره) در ادبیات نمایشی مقاومت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سید میثم مطهری مهدی حامد سقاییان سکینه سعادت حسینیان

منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۵ تابستان ۱۳۹۲ شماره ۲ 143 - 162

کلید واژه ها: بیانات امام خمینی (ره) تصویر زن نقش زنان ادبیات نمایشی مقاومت جنگ تحمیلی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن در حوزه های علم، فرهنگ، هنر و سیاست

تعداد بازدید : ۱۰۰ تعداد دانلود : ۷۶

اعتلای جایگاه زنان در جامعه اسلامی، از دغدغه های امام خمینی در سخنرانی هایشان است. ایشان به تاثیرگذاری زنان در نهضت اسلامی و نقش سازنده زنان در پیشرفت کشور اذعان می نمایند. از نظر امام، زنان در پیروزی انقلاب سهمی مساوی و در بعضی موارد بیش از مردان داشتند. ادبیات نمایشی مقاومت، جریانی است که داعیه آن انعکاس واقعه تاریخی جنگ تحمیلی است و یکی از راههای سنجش میزان هماهنگی تولیدات آن با تاریخ، تطابق آثار تولیدشده با آرای امام به عنوان قطب این واقعه است. روش تحقیق تطبیقی است. جامعه آماری پژوهش کلیه نمایشنامه های چاپ شده مقاومت از 1359 تا 1388 است. نمونه آماری از میان 120 نمایشنامه شامل آثار نویسندگان زن و مرد انتخاب شد. در این پژوهش، مقایسه حضور زن در آثار با تفکر امام خمینی(ره)، ملاک هماهنگی با واقعه جنگ تحمیلی می باشد. بنابراین ابتدا میزان مشارکت زنان نسبت به مردان در عرصه تولید (به عنوان نویسنده) و همچنین در متن نمایشنامه های دفاع مقدس؛ محاسبه و سپس آمار حضور زنان در تطابق با بیانات در مجموعه 22جلد صحیفه امام قرارگرفت. یافته ها نشان داد که زنان از جایگاه تاریخی مورد نظر امام در جریان هنری مذکور برخوردار نبوده اند.

۴۴۹.

مطالعه رابطه مصرف موسیقی با احساس آنومی بر حسب جنسیت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حلیمه عنایت مهدی کاوه

منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۵ زمستان ۱۳۹۲ شماره ۴ 487 - 506

کلید واژه ها: احساس آنومی جنسیت دانشجویان مصرف موسیقی نظریه برجسته سازی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن در حوزه های علم، فرهنگ، هنر و سیاست

تعداد بازدید : ۹۶ تعداد دانلود : ۹۶

آنومی یکی از مفاهیم مصطلح در جامعه شناسی است. به همان اندازه که می توان احساس آنومی را با آنومی در ارتباط دانست، به همان اندازه نیز می توان آن ها را دور از هم تصور کرد، زیرا ممکن است جامعه ای آنومیک نباشد اما اعضای آن احساس آنومی کنند، و برعکس. هدف این مقاله، بدون توجه به وجود یا نبود آنومی در ایران، مطالعه شدت احساس آنومی بین دانشجویان دختر و پسر و رابطه مصرف موسیقی با آن است. در این زمینه، از نظریه برجسته سازی رسانه ای استفاده شده است. روش این پژوهش پیمایش و ابزار سنجش پرسشنامه است. جامعه آماری نیز شامل همه دانشجویان مشغول به تحصیل در دانشگاه شیراز است. از این تعداد، 380 نفر با استفاده از جدول لین برای نمونه انتخاب و با توجه به هدف تحقیق پاسخگویان به دو گروه دختر و پسر تقسیم شدند. در نهایت، پاسخگویان با استفاده از نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. از اعتبار صوری برای سنجش روایی و از ضریب آلفای کرونباخ برای سنجش پایایی گویه ها استفاده شد. نتایج نشان می دهد که بین مصرف موسیقی و احساس آنومی بین دانشجویان بر حسب جنسیت رابطه معناداری وجود دارد. بدین معنا که هرچه مصرف موسیقی بیشتر باشد، احساس آنومی هم بیشتر است.

۴۵۰.

سینمای ایران درجستجوی «ابژه غایب»؛ نقد روانکاوانه فیلم سینمایی به همین سادگی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مهران سهراب زاده اسماعیل حسام مقدم

منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۵ تابستان ۱۳۹۲ شماره ۲ 163 - 182

کلید واژه ها: ابژه غایب امر ناخودآگاه روانکاوی زندگی روزمره سینما سوژگی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن در حوزه های علم، فرهنگ، هنر و سیاست

تعداد بازدید : ۱۵۷ تعداد دانلود : ۶۸

این مقاله درصدد صورت بندی تحلیل روانکاوانه ای از سینمای ایران در دهه هشتاد شمسی است. فیلم های شاخص این دوره در فضایی تولید شده اند که نظرگاه خویش را در بازنمایی زندگی روزمره و اخلاق زیستی طبقه متوسط شهری برساخته اند. ازهمین رو، با انتخاب فیلم سینمایی به همین سادگی (به کارگردانی رضا میرکریمی/ 1386)، به مثابه نمونه ای از این صورت بندی گفتمانی، به تحلیل گونه ای از بازنمایی زیست روزمره طبقه متوسط شهری پرداخته شده است که در این دهه به شکلی از پروبلماتیک فرهنگ ایرانی مبدل گشته اند. این فیلم، از درون روایت خویش، اشاراتی دال بر توجه به ابژه های غایبی دارد که در گوشه و کنارهای زندگی روزمره رسوخ کرده اند و از درونشان دلالت هایی شکل گرفته که مسیر امر روزمره را در جهت امر ناخودآگاه سوژه رهنمون کرده است. این مقاله، با تحلیلی روانکاوانه، قصد آن دارد که به تفسیر و تأویلی از ابژه های غایبی بپردازد که زیست روزمره این سوژه ها را (که اغلب نیز زن اند)، آن گونه که در این فیلم ها بازنمایی شده، برساخت می کند؛ ابژه های غایبی که در برساختن سوژه های خط خورده و ازهم پاشیده نقشی اساسی در زندگی روزمره امروزین بازی می کنند.

۴۵۱.

جایگاه ایران در میان کشورهای منطقه خاورمیانه و آسیای مرکزی در افق سال 2015 براساس شاخص های توانمندسازی زنان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: عزت ملاابراهیمی یاشار تارودی ممقانی عطیه هنردوست

منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۵ پاییز ۱۳۹۲ شماره ۳ 345 - 372

کلید واژه ها: ارتقای جایگاه زنان اهداف توسعه هزاره چشم انداز سال 1404 مدل سری زمانی نسبت دختران به پسران

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن در حوزه های علم، فرهنگ، هنر و سیاست

تعداد بازدید : ۱۰۱ تعداد دانلود : ۷۲

اهداف توسعه هزاره به بررسی وضعیت اقتصادی و اجتماعی کشورها می پردازد و داده های سالانه مربوطه این امکان را برای بسیاری از محققان فراهم می آورد که به مطالعه و پیش بینی روند توسعه کشورها بپردازند. در این میان، کشور ایران در یکی از برنامه های پُراقبال بلندمدت خود، موسوم به چشم انداز ایران 1404، جایگاه نخست را در میان کشورهای خاورمیانه و آسیای مرکزی متصور شده است. با توجه به تأکید بر جایگاه زنان در توسعه اقتصادی کشور، در این پژوهش سعی شده که با استفاده از داده های گزارش شده درخصوص هدف سوم از اهداف توسعه هزاره، که متضمن ارتقای جایگاه زنان است، جایگاه ایران در میان کشورهای خاورمیانه و آسیای مرکزی پیش بینی شود. به عبارت دیگر، در این پژوهش به دنبال پاسخ به این پرسش هستیم که آیا ایران در سال 2015 در میان پنج کشور اول منطقه قرار خواهد گرفت؟ برای بررسی این موضوع، مقادیر شاخص های مرتبط استخراج و با استفاده از مدل سری زمانی ARIMA ارزش آتی شاخص های مورد هدف در سال 2015 تخمین زده شده و براساس ارزش های پیش بینی شده رتبه ایران در میان کشورهای دیگر گزارش شده است. نتایج نشان می دهد که برخلاف اینکه ایران توانسته است در اغلب زیرشاخه های هدف سوم توسعه هزاره به اهداف موردنظر در برنامه های توسعه ای نزدیک شود، در مقیاس بین المللی هنوز نتوانسته به اهداف خود دست یابند و نیازمند تغییر در سیاستگذاری است.

۴۵۲.

زنان و محیط زیست: از اسطوره های دیروز تا گام های امروز «تشکل های مردم نهاد، فعالان مستقل، وب سایت ها و وبلاگ ها، همایش ها»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: شهره انصاری

منبع: پژوهشنامه زنان سال چهارم پاییز و زمستان ۱۳۹۲ شماره ۲ (پیاپی ۸)

کلید واژه ها: زنان محیط زیست اسطوره های طبیعت تشکل های مردم نهاد وب سایت ها و وبلاگ های زیست محیطی زنان

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۱۷۹ تعداد دانلود : ۶۹۰

از دوران بسیار کهن حیات بشر، آدمی به واسطة بسیاری از هم سانی های «زن» با «طبیعت» و «محیط زیست» طبیعی اطرافش، وجود زن را به منزلة مظهری مقدس گرامی می داشت و می پرستید. این هم سانی ها، نه فقط در اسطوره های مربوط به تولد آدمی و اسطوره های مربوط به تغذیه و تداوم حیات، بلکه حتی در اسطوره های مرگ نیز خود را می نمایاند. بدیهی است که این مفاهیم بنیادین اسطوره ای، ناخودآگاهانه زنان را به طبیعت نزدیک تر می کرد؛ گویی زمین خواهری است که باید به عشق تمام مراقبتش کرد و نگاه دارش بود. این دیدگاه، در بسیاری از آیین های کهن و معاصر، که زنان در انجام و اجرای آن ها نقش اصلی برعهده دارند و نیز در بسیاری از آیین های رازآموزانه دیده می شود. چنین دیدگاهی، به رغم تمامی تغییراتی که در جنبه ها و حوزه های گوناگون حیات بشر طی ادوار گوناگون تاکنون روی داده، همچنان پابرجا مانده است؛ تاجایی که امروزه، حس عمیق مسئولیت زنان به محیط زیست را در قالب ها و به صورت های گوناگون ـ از تشکل های مردم ـ نهاد ملی و بین المللی تا فعالیت های زنان مستقل و وب سایت های بین المللی مشهور تا همایش های جهانی می توان یافت. پژوهش حاضر، عمدتاً به بررسی روند ارتباط اسطوره ای زنان با محیط زیست، و نقش زنان به منزلة به میراث گذارندگان میراث معنوی محیط زیست برای نسل های آینده و شیوة حفظ و انتقال این میراث، به شیوه ها و روش ها یی که بدان ها اشاره شد می پردازد.

۴۵۳.

جنگ به روایت زنان: بررسی روایت جنگ الجزایر در آثار آسیه جبار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فریده علوی زینب رضوان طلب

منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۵ پاییز ۱۳۹۲ شماره ۳ 415 - 431

کلید واژه ها: آسیه جبار ادبیات الجزایر جنگ زنان

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن در حوزه های علم، فرهنگ، هنر و سیاست

تعداد بازدید : ۱۴۱ تعداد دانلود : ۱۰۱

در این مقاله، پس از اشاره به پیشینه ادبیات زنان در الجزایر، با استفاده از رویکرد توصیفی تحلیلی به معرفی و بررسی چند نمونه روایت زنانه از جنگ استقلال الجزایر در خلال آثار نویسنده شهیر الجزایری، آسیه جبار، می پردازیم. این تحقیق نشان می دهد که زبان و نهاد ادبیات در الجزایر تا پیش از سده اخیر تحت سیطره مردان بوده و عمده آثار ادبی این کشور بر ارزش های مردسالارانه استوار بوده و دیدگاه مردانه را منعکس می کرده است. اما با وقوع جنگ، که موضوعی اساسی و مهم بوده، و از سوی زنان نیز به شیوه خاص خود تجربه شده، لزوم ارائه نگاه و روایت زنانه از آن احساس می شود. آسیه جبار نخستین نویسنده زن الجزایری است که در رمانی با عنوان فرزندان جهان جدید مستقیم به موضوع جنگ استقلال می پردازد. این رمان، که در تاریخ ادبیات الجزایر از رمان های مؤثرجنگ الجزایر محسوب می شود، مهر تأییدی بر استعدادها و قابلیت های زنان در عرصه نویسندگی می زند و راه را برای ورود دیگر زنان به این عرصه هموار می کند. موضوع جنگ یکی از ارکان ثابت و اساسی در آفرینش های آسیه جبار محسوب می شود. ویژگی خاصی که موجب تمایز آثار آسیه جبار از دیگر آثار جنگی می شود آن است که وی با استفاده از دیدگاه زنانه خود، نه تنها به مسئله آزادی الجزایر از طریق جنگ و مقاومت اشاره می کند، بلکه لزوم آزادی زنان از حصارهای بسته و رهایی آنان از برخی محدودیت ها و تعصبات را نیز یادآور می شود. وی همچنین با به تصویر کشیدن رنج ها و مشکلات خاص زنان در طول دوران جنگ و نشان دادن نحوه مشارکت آنان در این مبارزه، که در نوشته های نویسندگان مرد مغفول مانده یا به شایستگی نمایان نشده بود، سهم و نقش زنان در استقلال این کشور را برجسته می کند.

۴۵۴.

شکل و ساخت تمثیلات پروین اعتصامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فائزه عرب یوسف آبادی منیره فرضی شوب محمدنعیم محمدی

منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۵ تابستان ۱۳۹۲ شماره ۲ 261 - 281

کلید واژه ها: پروین اعتصامی تمثیل ساخت شکل

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن در حوزه های علم، فرهنگ، هنر و سیاست

تعداد بازدید : ۱۱۳ تعداد دانلود : ۸۹

فرم یا صورت به این دلیل که شیوه بیان درمجموع به اثر ادبی ساختار و شکل می بخشد و در صورت، تجلی می یابد عاملی مهم در ماندگاری اثر است. در این مقاله، با تکیه بر نگرش سیستمی، به تبیین و بررسی عوامل و عناصر مؤثر در انسجام و یک پارچگی و فرم و شکل تمثیلات و مناظرات دیوان پروین اعتصامی پرداخته شده و این نتایج حاصل آمده است: 1. در مناظرات پروین اعتصامی، به دلیل اینکه اجزای شعر در یک بافت گف توگویی محکم در هم تنی ده شده است، تداوم و انسجام متن به وضوح دیده می شود. 2. بیان روایی پروین در تمثیلات و مناظراتش سبب شده که نسبت متقابل هر جزء یا دیگر اجزا به خوبی رعایت شود و ساختاری منسجم و هیئتی متشکل به وجود آید. 3. پروین با استفاده هوشمندانه از موسیقی مناسب با محتوای این بخش از اشعارش، تداوم متن و ارتباط متقابل میان اجزای شعر را مستحک متر نموده است. 4. پروین اعتصامی به مدد بهره گیری از شکل ذهنی کامل و سازما نیافته اش و با سازمانده ی به عناصر زبانی (آواها، واژگان، و صورت های نحوی) در شعرش توانسته است ساختاری قوی و شکلی ماندگار در ذهن مخاطب به وجود آورد.

۴۵۵.

مصرف کننده های فضاهای فرهنگی بررسی تطبیقی زنان شاغل و خانه دار تهرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مرتضی منادی

منبع: مطالعات زنان دوره یازدهم تابستان ۱۳۹۲ شماره ۲ (پیاپی ۳۵)

کلید واژه ها: سرمایه های فرهنگی فضاهای فرهنگی مکان های فرهنگی وسایل فرهنگی زنان شاغل و زنان خانه دار

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۵۳ تعداد دانلود : ۹۸۰

در پی پژوهشی با هدف شناخت استفاده از فضاهای فرهنگی اعم از مکان ها (سینما، موزه و غیره) و کالاهای فرهنگی (کتاب، تلویزیون و غیره) توسط زنان شاغل و خانه دار و مقایسه بین آن ها به روش کیفی و با ابزار مصاحبه و سپس تجزیه و تحلیل محتوای متن مصاحبه ها، نتایج تعمق پذیری به دست آمد؛ اولاً، زنان فضاهای فرهنگی را به طور یکسان مصرف نکرده اند. ثانیاً، زنان شاغل کمی بیش تر از زنان خانه دار به سینما می روند. ضمن اینکه کلاً زنان کم به موزه و تئاتر می روند، ولی تقریباً به یک اندازه از این مکان ها بهره می برند. زنان خانه دار کمی بیش تر از زنان شاغل تلویزیون می بینند، زیرا آن ها فرصت بیش تری دارند. زنان به یک اندازه ماهواره تماشا می کنند، ولی زنان شاغل به رغم اینکه کار می کنند و کار خانه را نیز به عهده دارند، کمی بیش تر از زنان خانه دار مطالعه می کنند. هر دو دسته خیلی موسیقی گوش می کنند و در نهایت همه زنان در استفاده از مکان های فرهنگی (به دلایل اقتصادی یا کمبود وقت) کم تر از وسایل فرهنگی استفاده می کنند.

۴۵۶.

بررسی تفاوت های جنسیتی در مهارت های زبانی دانش آموزان پایه اول ابتدایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فریده حمیدی مجید ابراهیم دماوندی یاسین رستمی

منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۵ تابستان ۱۳۹۲ شماره ۲ 227 - 238

کلید واژه ها: دانش آموز پایه اول ابتدایی رشد زبان مهارت های زبان

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن در حوزه های علم، فرهنگ، هنر و سیاست

تعداد بازدید : ۱۰۳ تعداد دانلود : ۷۲

هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی تفاوت های جنسی در رشد زبان و مهارت های آن در میان دانش آموزان پایه اول ابتدایی شهرستان مریوان است.بدین منظور، 260 نفر (140 نفر پسر و 120 نفر دختر) از دانش آموزان پایه اول ابتدایی، که در سال تحصیلی 1389 1390 مشغول به تحصیل بودند، به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای و خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. ابزار تحقیق، آزمون رشد زبان TOLD-P-3 برای سنجش رشد زبان و مهارت های آن بود که شامل شش خرده مقیاس اصلی و سه خرده مقیاس فرعی است. داده ها با استفاده از آزمون t گروه های مستقل تحلیل شدند.یافته ها نشان داد بین مهارت های گوش کردن، صحبت کردن، معناشناسی، و نحو تفاوت معناداری در دختران و پسران وجود دارد. اما بین مهارت سازماندهی گفتار در دختران و پسران تفاوت معناداری وجود ندارد. به این معنی که دختران در مهارت های گوش کردن، صحبت کردن، معناشناسی، و نحو رشد بیشتری دارند، اما در مهارت سازماندهی کردن، دختران و پسران تقریباً همانند یکدیگر عمل می کنند و تفاوتی بین آن ها وجود ندارد ) 01 / 0(P≤.

۴۵۷.

نقش خداترسی در اصلاح جامعه با تأکید بر مناسبات جنسی و جنسیتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حسین بستان (نجفی)

منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۵ بهار ۱۳۹۲ شماره ۱ 7 - 24

کلید واژه ها: خداترسی دین و جامعه دین و روابط جنسی دین و مناسبات جنسیتی معنویت مهندسی فرهنگی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن در حوزه های علم، فرهنگ، هنر و سیاست

تعداد بازدید : ۶۷ تعداد دانلود : ۵۲

هدف این مقاله آن است که تأثیر روحیه خداترسی به عنوان یکی از مهم ترین نشانه های معنویت دینی را در اصلاح جامعه به ویژه مناسبات جنسی و جنسیتی در خانواده و اجتماع نشان دهد و از این رهگذر، به ارائه راهکارهایی در جهت تقویت و گسترش این روحیه در سطح خانواده و اجتماع به منظور کاهش مشکلات و آسیب های مربوط به روابط زن و مرد بپردازد. از نظر رویکرد می توان نوعی روش سه جانبه مشتمل بر نگاه های درون دینی، جامعه شناختی و مهندسی اجتماعی را در مقاله مشاهده کرد. از نظر میزان اثربخشی نیز می توان گفت هرچند خداترسی آموزه ای آشناست و آثار مثبت اجتماعی، به ویژه جنبه بازدارندگی آن در برابر کج روی ها قابل انکار نیست، اما یادآوری مجدد این فضیلتِ تقریباً فراموش شده و بیان مشروح تر آثار اجتماعی اش، می تواند کمک مؤثری به ادبیات حوزه جامعه شناسی دین قلمداد گردد، ضمن آن که تطبیق این بحث بر حوزه های جامعه شناسی خانواده و جنسیت می تواند کمک مهمی به پیشبرد ادبیات این دو حوزه تلقی شود.

۴۵۸.

واکاوی اخلاق اجتماعی در نهاد خانواده (مطالعه ی موردی: فیلم سینمایی طلا و مس)

نویسنده: مسعود کوثری عباس عموری

منبع: جامعه شناسی نهادهای اجتماعی دوره اول زمستان ۱۳۹۲ شماره ۱

کلید واژه ها: بازنمایی سیاست فرهنگی اخلاق اجتماعی الگوی سبک زندگی فلیم سینمایی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۰۶۷ تعداد دانلود : ۶۷۱

جامعه ی ما طی دو دهه ی گذشته تغییرات چشمگیری را در حوزه های فرهنگی و مسائل اخلاقی از سر گذرانده است. تعارض ها و چالش های سیاسی بین احزاب سیاسی (اصلاحگران و اصولگرایان) به غفلت از اخلاق اجتماعی، به ویژه در نهاد خانواده، منجر شد. در حقیقت، چالش ها برای دستیابی به قدرت سیاسی بیشتر، بین احزاب و مسئولان سیاسی، به غفلت از اخلاق اجتماعی در کل جامعه انجامید. این مقاله در صدد است تا بازنمایی اخلاق اجتماعی را در فیلم طلا و مس، فیلمی از همایون اسعدیان، از طریق تحلیل روایت، تحلیل کند. طلا و مس که حلقه ی سوم از یک تریلوژی (سه گانه) مشهور سینمای ایران (مارمولک و زیر نور ماه دو فیلم دیگر این سه گانه اند) است، به زندگی دینی و نقش اجتماعی روحانیون جوان می پردازد. فیلم در زندگی یک طلبه ی جوان و روابطش با همسر و مردم کوچه و بازار رسوخ می کند تا چهره ی حقیقی اخلاق را به تصویر بکشد. رضا، طلبه ی جوان فیلم، در پی آموختن درس اخلاق از یک استاد روحانی پیر در مدرسه ی دینی است؛ اما به زودی در می یابد که نمی توان اخلاق واقعی را در کتاب ها جست. قواعد اخلاقی ساده اند و تنها می توان آن ها را از خلال موقعیت های روزمره دریافت.

۴۵۹.

جهانی شدن و تغییر سبک گذران اوقات فراغت مطالعه ی موردی شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: ام البنین چابکی

منبع: فصلنامه فرهنگی - تربیتی زنان و خانواده (فرهنگی - دفاعی زنان و خانواده سابق) سال هشتم زمستان ۱۳۹۲ شماره ۲۵

کلید واژه ها: خانواده اوقات فراغت جهانی شدن سبک ایرانی - اسلامی سبک غربی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۳۱ تعداد دانلود : ۹۲۷

هدف این مقاله، بررسی رابطه میزان استفاده از ابزارهای فرهنگی جهانی شدن (رادیو، تلویزیون، ماهواره، اینترنت و تلفن همراه)، با تغییر سبک گذران اوقات فراغت ساکنان شهر تهران است. شیوه گذران اوقات فراغت افراد، تحت تأثیر فرهنگ و ارزش های حاکم بر هر جامعه قرار دارد. امروزه ابزارهای فرهنگی جهانی شدن، انتقال فرهنگ ملت های گوناگون را تسهیل و تسریع کرده و سبب شده سبک گذران اوقات فراغت، فارغ از تأثیرات فرهنگ خودی، رو به سوی تأثیرپذیری از فرهنگ های دیگر داشته باشد. مطالعه این پدیده، به دلیل تأثیر آن بر خانواده و جامعه، ضروری به نظر می رسد. این مطالعه توصیفی – تحلیلی به روش پیمایشی انجام شده است. با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای، 500 نفر در شهر تهران انتخاب و به پرسشنامه ی محقق ساخته پاسخ دادند. برای تجزیه و تحلیل یافته ها از نرم افزار SPSS استفاده شد. نتایج نشان می دهد، نحوه گذران اوقات فراغت ساکنان شهر تهران، تحت تأثیر جهانی شدن، از سبک ایرانی - اسلامی دور شده و به سمت سبک مدرن غربی رفته است.

۴۶۰.

بررسی تأثیر تعارض کار خانواده و خانواده- کار بر بیگانگی از کار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سید عبدالحسین نبوی معصومه باقری مرضیه شهریاری

منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۵ پاییز ۱۳۹۲ شماره ۳ 397 - 414

کلید واژه ها: بیگانگی از کار پایگاه اجتماعی اقتصادی تعارض خانواده کار تعارض کار خانواده

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن در حوزه های علم، فرهنگ، هنر و سیاست

تعداد بازدید : ۱۰۹ تعداد دانلود : ۷۸

هدف از این پژوهش، بررسی تأثیر تعارض کار خانواده و تعارض خانواده کار بر بیگانگی از کار است. در این زمینه، از نظریه نمایشی گافمن، دوکسبری و هیگینز، کرچمایر و کوهن، مرتون، اینگلهارت، و فانس استفاده شده است. جامعه آماری شامل زنان متأهل شهر اهواز است. داده های پژوهش با روش پیمایشی، از نمونه ای با حجم 386 نفر، از میان کارمندان زن متأهل اداره های دولتی شهر اهواز با روش نمونه گیری طبقه ای و تصادفی انتخاب شد. بیگانگی از کار در دو حیطه: تعارض کار با خانواده و تعارض خانواده با کار بررسی شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی، آزمون های معناداری، تحلیل واریانس، تحلیل رگرسیون، و تحلیل مسیر استفاده شده است. نتایج به دست آمده نشان داد که: رابطه مستقیم و معناداری بین متغیر تعارض کار با خانواده، تعارض خانواده با کار، و متغیر وابسته (بیگانگی از کار) وجود دارد. همچنین یافته ها نشان می دهد که پایگاه اجتماعی اقتصادی (وجه عینی) از طریق تعارض کار با خانواده و خانواده با کار، بر بیگانگی از کار اثر غیرمستقیم دارد و پنداشت فرد از پایگاه اجتماعی اقتصادی خود (وجه ذهنی) تأثیر مستقیمی بر بیگانگی از کار می گذارد. درضمن، نتایج پژوهش رابطه معکوس و معناداری بین متغیرهای سن، سابقه کار، نوع سمت سازمانی، پیشینه شهری روستایی، و متغیر بیگانگی از کار را آشکار می کند.

درخت حوزه‌های تخصصی