فیلتر های جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۰۱ تا ۱۲۰ مورد از کل ۲۸۲ مورد.
جان شیفته آرام گرفت
تحولات خانواده در ایران معاصر: از سنت تا پسانوگرایی
منبع:
حوراء شماره ۳۰
حوزه های تخصصی:
دکتر نعمت‌الله فاضلی، دکترای انسانشناسی از دانشگاه لندن و استادیار انسانشناسی و مطالعات فرهنگی دانشگاه علامه طباطبایی است. وی عضو پژوهشی وابسته به دانشگاه مطالعات جهان دانشگاه تهران و عضو پژوهشی وابسته به مدرسه مطالعات شرق و افریقایی دانشگاه لندن است. از ایشان تا کنون 5 عنوان کتاب به زبان فارسی و انگلیسی، ترجمه، تألیف و منتشر شده است که عبارتند از تألیف کتاب «مدرن یا امروزی شدن فرهنگ ایرانی» به زبان فارسی، «ابعاد سیاسی فرهنگ در ایران» به زبان انگلیسی و ترجمه کتاب «بازاندیشی در سیاست فرهنگی» و دهها مقاله علمی و پژوهشی در مجلات داخلی به چاپ رسیده است. نوشتار پیش رو بیان نظرات ایشان در مورد تحولات خانواده در ایران معاصر است.
تحلیلی فلسفی از رابطه ارزشمندی ذاتی و جنسیت(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
رابطه ارزشمندی ذاتی و جنسیت از تحقیقات بنیادینی است که نتایج حاصل از آن بر طیف وسیعی از نظریات حوزة مسایل زنان تأثیرگذار است. در این مقاله ضمن ارائه تعریف و بیان اقسام ارزشمندی ذاتی در بیرون از حوزة اخلاق و اشارهای به برخی از مبانی ارزشی در انسانشناسی، جهتگیریهای زیرساختی این بحث تعیین میشود و سپس با نگاهی فلسفی به تحلیل ذات و ذاتیات و جنس و فصل انسانی و سنجش تأثیر جنسیت در آن پرداخته شده است. از آنجا که اصیلترین و ارزشمندترین گوهر وجودی انسان عقل است، تبیین رابطه قوای ادراکی و مراتب عقل با جنسیت مورد بررسی قرار گرفته است. آنگاه مراتب رابطه روح و روحیات با جنسیت نیز براساس نظریه حرکت جوهری و تأثیر متقابل نفس و بدن بیان گردیده و در آخر با نگاه توحیدی ـ قرآنی ارزشمندی ذاتی زن در فضایی متفاوت به تصویر کشیده شده است.
از فمینیسم جهانی تا فمینیسم ایرانی نگاهی کل‌گرایانه به جنبش و نظریه فمینیسم در ایران و جهان
منبع:
حوراء شماره ۲۷
حوزه های تخصصی:
سخن گفتن از فمینیسم و جنبش‌های فمینیستی، سهل و دشوار می‌نماید. بخشی از دشواری پرداختن به فمینیسم را می‌توان در تنوع گرایش‌های فمینیستی دانست که گاه به تعارض‌های جدی در ناحیه نظر و عمل کشیده میشود. از سوی دیگر درکنار تنوع گرایش‌های فمینیستی، می‌توان به تنوع برداشت‌های متفاوت و متناقض نسبت به فمینیسم و همچنین دستاوردها و پیامدهای فمینیستی اشاره کرد که ضرورت احتیاط و همه سواندیشی در سخن گفتن از فمینیسم ایجاب می‌کند. بر این اساس ابتدا باید از ضرورت‌های بحث از فمینیسم اشاره کرد که در آن به طور ضمنی به بخشی از دشواری‌های گفت و گو درباره فمینیسم نیز اشاره میشود.
جنسیت و «اخلاق مراقبت»(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
امروزه نظریه اخلاق مراقبت، به مثابه بدیلی برای نظریه‌های اخلاقی سنتی که مردسالار قلمداد میشود، از سوی برخی فمینیست‌ها ارائه شده است. خانم کَرول گیلیگان روش کولبرگ را در رشد قضاوت اخلاقی کودکان به کار گرفت و به نظریه‌ای در اخلاق رسید که آن را «اخلاق مراقبت» (ethics of care) نامید. یافته‌های وی بعدها به دست فیلسوفان و متفکران زن فمینیست تکمیل شد و به صورت نظریه‌ای اخلاقی در برابر نظریات رایج غرب درآمد. این نظریه اخلاقی سه نقد عمده بر نظریه‌های اخلاقی تکلیف‌گرای کانت و نتیجه‌گرای میل وارد می‌کند و آنها را به مثابه نظریات اخلاقی مردسالارانه ناقص یا نادرست می‌شمارد. این سه نقد عبارتند از استناد به قواعد عام اخلاقی، رعایت بی‌طرفی و تأکید انحصاری بر عقلانیت. در برابر، ادعا میشود که اخلاق مراقبت، اخلاقی است قاعده‌گریز، جزیینگر، متن‌محور، عینی، درگیر و مبتنی بر عواطف که ریشه جنسیتی دارد. نوشته حاضر به معرفی و تحلیل این ایده میپردازد.
دلورس و مریم
بررسی جنبش فمینیستی با تاکید بر جنبش فمینیستی ایران
حوزه های تخصصی:
اصطلاح جنبش های اجتماعی جدید برای توصیف جنبش هایی استفاده شد که از دهه ی 1960 در عرصه ی اجتماعی اهمیت یافتند، این جنبش ها عبارتند از جنبش دانشجویی ، جنبش حقوق مدنی، جنبش زنان، جنبش زیست محیطی، جنبش صلح و اخیراً جنبش های ضد نژادپرستی و جنبش حقوق مردم بومی، جنبش های ضدسیاسی اروپایی و... آنچه در این مقاله مورد بحث قرار می گیرد جنبش زنان است که بیشتر در کلمه ی فمینیسم خلاصه شده است. از آنجا که جنبش فمینیستی، جنبشی اجتماعی است و در سطح جهان گسترش یافته، لذا بررسی دیدگاه هایی درباره ی شکل گیری جنبش ها و نگاهی به تاریخچه ی مختصری از فمینیسم در جهان و ایران ضرورت دارد. اما آنچه مسلم است، این است که معنای فمینیسم در ایران آنطور که لازم است تبیین نشده است و جنبه های افراطی آن برجستگی خاصی یافته که در بسیاری مواقع همین جنبه ها، عاملی مؤثر در تاخیر رشد و تحول فمینیسم گردیده است. از طرف دیگر چون جنبه های افراطی آن با ساختارهای جامعه همخوانی چندانی نداشته، به شیوه های مختلفی تلاش برای به انزواکشانی و حاشیه رانی آن صورت گرفته است. همچنین در ایران شکل گیری و تحول فمینیسم در میان قشر زنان تا حد زیادی براساس طبقات اجتماعی آنان بوده و توسعه ی اقتصادی و بازگشت تحصیل کردگان ایرانی از غرب شکل گیری فمینیسم را در ایران سرعتی بسیار بخشیده است.
جنسیت و شناخت
بررسی تطبیقی مفهوم جنسیت در اسلام وغرب(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
اگرچه مدرنیته انسانیت زنان (پاره پنهان) را آشکار کرد، اما زن بودن زنان (پاره پیدا) را در محاق فرو برد. مدرنیته، معتقدبود برای انسان شدن، زنان را تا حد امکان باید به مردان شبیه ساخت.درنتیجه زن مدرنیته، انسان است، اما با همه اوصاف مردانه. اندیشه‌های نو با نادیده‌انگاری «حقیقت زنانگی» آن چنان مقهور اشتراکات زن و مرد شد که زن و حقوق زنانه را فراموش کرد و بدین سان با نادیده انگاشتن هویت زنانه، امنیت وی را درمعرض چالش قرار داد. زنانی که از لحاظ اجتماعی قادر به نقش آفرینی در جامعه مردسالار باشند، معمولاً تمام هویت اجتماعیشان را از زنانگی خویش نمیگیرند و خود را تا اندازهای با نقش ها و کارکردهای اجتماعی مردانه وفق میدهند اما این زنان هزینههایی نیز میپردازند، مردان آنها را تهدیدی برای خویش قلمداد کرده و در مقابل تغییر رفتارهای آنها مقاومت میکنند. با لحاظ چنین واقعیتهایی، اسلام هویت جنسیتی را فراتر از ویژگیهای زیست شناختی هریک از دو جنس مورد ارزیابی قرارمیدهد. براین اساس، برابری کیفی به مراتب بیش ازتساوی کمّی درراستای تحقق مفهوم جنسیت درکانون توجه قرارمی گیرد.
قطعیت شکست انگاره‌ها و تحقق فمینیسم مدرن
منبع:
حوراء شماره ۲۷
حوزه های تخصصی:
گفتمان فمینیستی در ایران؛ نگرش‌ها و تحلیل‌ها
منبع:
حوراء شماره ۲۷
حوزه های تخصصی:
میز‌گرد با موضوع «فمینیسم اسلامی» با حضور حجت الاسلام زیبایی‌نژاد، و آقای ابراهیم شفیعی سروستانی که اسفندماه سال جاری در دفتر مطالعات و تحقیقات زنان (قم) برگزار شده است. که دیدگاه های این بزرگواران در این شماره به نظر خوانندگان عزیز می رسد.
فمینیسم، دروغ شرافتمندانه
منبع:
حوراء شماره ۲۷
حوزه های تخصصی:
جهانی که مکتب فمینیستی معاصر ترسیم می‌کند، جهان عجیبی است. از تاریخی سخن می‌گوید، که با آنچه درگروه‌های تاریخ دانشگاه‌ها، تدریس میشود، مغایرت دارد. دیدگاهی را علمی می‌خواند که فقط به طور گزینشی، آموزه‌های گروه‌های علوم را اتخاذ می‌کند و رویکردی متناقض و غیرلیبرال به اخلاق است که در آن درستی یک عمل تا حد زیادی به فاعل آن بستگی دارد. جهان‌بینی ارائه شده در فمینیسم معاصر، شباهت زیادی به فرد شعبده باز دارد که می‌تواند در برنامه تحسین برانگیزی تردستی کند، به شرط آنکه از زاویه خاصی به برنامه او نگاه کنید و هیچ تلاشی برای بررسی دقیق کارش صورت نگیرد. در حقیقت نمی‌‌توان به راحتی این تردید را از بین برد که دلیل اصرار همیشگی فمینیست‌ها بر وجود دپارتمان جداگانه‌ای برای برنامه "مطالعات زنان"، این است که مطالب آنها اگر مانند تاریخ، فلسفه، یا علم، تدریس می‌شد، مورد بازبینی دقیق و بررسی نقادانه قرار می‌گرفت؛ در حالیکه آنها باید از این بازبینی نقادانه، معاف باشند. در این مقاله رابرت شیفر به نقد ریشه های نقد نشده فمنیسم می پردازد.
دین داری و نگرش مدرن در میان زنان طلبه و دانشجو(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
پژوهش حاضر با هدف پاسخ گویی به این سوال که آیا اساسا بین دین داری و نگرش مدرن رابطه یی وجود دارد یا خیر، به روش پیمایشی و با استفاده ازابزار پرسش نامه صورت گرفته است. جامعه آماری پژوهش را تمامی دانشجویان زن مشغول به تحصیل در دانشگاه شیراز در سه مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد، و دکترا و هم چنین، زنان طلبه حوزه های علمیه شهر شیراز در سال تحصیلی 1384 – 1385 تشکیل می دهند، که از میان آن ها بیش از 294 نفربه عنوان نمونه انتخاب شده اند.نتایج به دست آمده بیان گر آن است که میزان دین داری طلاب زن در تمام ابعاد، در مقایسه با همتایان خود در دانشگاه، بسیار بالاتر است، در حالی که مقایسه نمره های مقیاس نگرش مدرن دو گروه نشان می دهد که به غیر از دو بعد عام گرایی و شهروندی، در بقیه ی ابعاد، دانشجویان نگرش مدرن بالاتری دارند، بر این اساس، رابطه یی منفی میان دین داری و نگرش مدرن در میان کل پاسخ گویان مشاهده می شود، گر چه این رابطه در میان زنان حوزوی، رابطه یی معنادار نبوده است.