درخت حوزه‌های تخصصی

مطالعات زنان

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
آسیب شناسی مسایل زنان آموزش زنان اخبار مطالعات زنان حقوق زن زن در سطح ملی و جهانی زن در اسلام زن در تاریخ، مکاتب و جنبش ها زن در حوزه های علم، فرهنگ، هنر و سیاست زن و اقتصاد زن، اجتماع و خانواده زن، اقوام و ادیان زن، تفریحات و سلامت نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۷۲۱ تا ۷۴۰ مورد از کل ۶٬۰۰۰ مورد.
۷۲۱.

ارزیابی بروندادهای علمی پژوهشگران زن وابسته به دانشگاه یزد با استفاده از نمایه استنادی کلاریویت آنالیتیکس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن و جامعه سال دوازدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۴۶) 148 - 158

کلید واژه ها: ارزیابی بروندادهای علمی دانشگاه یزد شاخص های علم سنجی کلاریویت آنالیتیکس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۱ تعداد دانلود : ۱۳۰
پژوهش حاضر با هدف ارزیابی بروندادهای علمی پژوهشگران زن وابسته به دانشگاه یزد با استفاده از نمایه استنادی کلاریویت آنالیتیکس بین سال های 2010 تا 2019 انجام گرفته است. این تحقیق از نوع کاربردی ست و با روش توصیفی-پیمایشی، با کمک شاخص های علم سنجی انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل 4084 مدرک از پژوهشگران دانشگاه یزد طی سال های 2010 تا 2019 می باشد که در پایگاه استنادی کلاریویت آنالیتیکس نمایه شده است. یافته های پژوهش نشان داد روند انتشار تولید علم در سال های 2010 تا 2018 به صورت صعودی و در سال های 2018 تا 2019 به صورت خطی می باشد. همچنین، پژوهشگران زن در دانشگاه یزد تمایل زیادی به همکاری با پژوهشگران دانشگاه آزاد اسلامی دارند. شبکه ارتباط علمی کشورها نیز نشان داد بعد از ایران، هند با 79 زوج علمی، بیشترین ارتباط را با سایر کشورها برقرار کرده است. پژوهشگران زن در دانشگاه یزد تمایل بسیار زیادی به مشارکت با پژوهشگران ایالات متحده آمریکا دارند. موضوعات مهندسی، ریاضیات و فیزیک پرکاربردترین حوزه ها در تولیدات زنان وابسته به این دانشگاه می باشند. بررسی موضوعات داغ در پژوهش های زنان دانشگاه یزد با روش هم رخدادی واژگان نیز نشان داد کلیدواژه های "فیزیک" و "مجموعه فازی" با بیشترین رخداد نقاط قرمز نقشه را کسب کرده اند. نشریه journal of high energy physics با چاپ 90 مدرک بیشترین استفاده را میان زنان دانشگاه مذکور داراست. همچنین پژوهشگران زن این دانشگاه جهت تولید اطلاعات علمی، از دو زبان انگلیسی و عربی استفاده کرده اند.
۷۲۲.

نقش تعاملات زناشویی والدین و آموزش های آنان در زمینه ازدواج در پیش بینی نگرش فرزندان به ازدواج(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه اسلامی زنان و خانواده سال نهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲۵ 159 - 179

کلید واژه ها: استادیار مطالعات زنان عضو هیئت علمی پژوهشکده زنان دانشگاه الزهرا (س) تهران ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۴ تعداد دانلود : ۱۳۲
نگرش به ازدواج از پیش بینی کننده های مهم رضایت پس از ازدواج است و مطالعه آن می تواند در درک زمینه ها و علل تأخیر ازدواج مؤثر باشد. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش تعاملات زناشویی والدین و آموزش های آنان در زمینه ازدواج در پیش بینی نگرش فرزندان به ازدواج به روش غیرآزمایشی از نوع همبستگی انجام شد. جامعه آماری شامل دختران و پسران مجرد ساکن شهر تهران بود که از بین آنان 384 نفر به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. داده ها با استفاده از پرسش نامه استاندارد نگرش به ازدواج، و پرسش نامه های محقق ساخته سنجش آموزش های والدین در زمینه ازدواج و زندگی زناشویی و سنجش رفتارهای والدین در تعاملات زناشویی گردآوری و با آزمون رگرسیون خطی چندمتغیره تحلیل شد. براساس نتایج از بین متغیرهای آموزش های پدر و مادر در زمینه ازدواج و زندگی زناشویی و رفتارهای پدر و مادر در تعاملات زناشویی، فقط رفتارهای مادر در تعاملات زناشویی بر نگرش فرزند نسبت به ازدواج مؤثر است و افزایش مطلوبیت رفتارهای مادر، موجب نگرش مثبت تر فرزند به ازدواج می شود. براین اساس، با آگاهی بخشی به والدین و به ویژه مادران درباره نقش تأثیرگذار آنان در نگرش و عملکرد فرزندان در زندگی خانوادگی آینده و ارائه آموزش های لازم، می توان نقش آفرینی خانواده در ازدواج موفق فرزندان را تقویت نمود.
۷۲۳.

ازدواج سفید از منظر فقهی - حقوقی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی زنان سال بیست و سوم بهار ۱۴۰۰ شماره ۹۱ 89 - 106

کلید واژه ها: نکاح ازدواج سفید فقه اسلام ایران همباشی.

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۸ تعداد دانلود : ۳۹۹
ازدواج سفید آن است که طرفین بدون عقد نکاح شرعی یا مفقود بودن یکی از شروط نکاح، اقدام به تشکیل زندگی مشترک می کنند و ازآنجاکه آمار آن در جامعه کنونی ما رو به فزونی است لازم است ابعاد فقهی و حقوقی این پدیده مورد مداقه قرار بگیرد. پژوهش حاضر با روش توصیفی تحلیلی درصدد بررسی اهمیت ازدواج سفید در فقه و حقوق است. یافته های پژوهش نشان داد که ازدواج سفید همواره به دلیل نداشتن یکی از ارکان ازدواج صحیح شرعی ازنظر فقهی و قانونی اساساً ازدواج شمرده نمی شود چراکه در ازدواج سفید سه حالت را می توان تصور کرد و هر سه حالت هم فاقد یک یا چند رکن هستند:در حالت اول طرفین بدون قصد ازدواج اقدام به همباشی می کنند؛ در حالت دوم گرچه به قصد ازدواج اقدام به همباشی می کنند لکن ایجاب و قبول لفظی وجود ندارد (برخی این قسم را همان نکاح معاطاتی می دانند)؛ و در حالت سوم نیز گرچه هم قصد و هم لفظ وجود دارد اما سایر ارکان ازدواج شرعی مثل اذن پدر برای دختر باکره یا ذکر مهر و مدت در ازدواج موقت وجود ندارد.
۷۲۴.

نقش جنسیتی و فراجنسیتی زنان در فتوحات عصر خلفای نخستین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه اسلامی زنان و خانواده سال نهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۲۲ 185 - 203

کلید واژه ها: زنان فتوحات عصر خلفا نقش جنسیتی نقش فراجنسیتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۷ تعداد دانلود : ۱۴۸
ویژگی های جنسیتی یکی از مؤلفه های مهم در تقسیم وظایف اجتماعی زن و مرد است. ازاین رو، نقش مردان در فتوحات و امور نظامی که در تقسیم بندی جنسیتی با جنس آنها منطبق می بود بر عهده آنان بوده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی این پرسش که آیا واگذاری نقش ها به زنان در برهه های مختلف تاریخی مبنای جنسیتی داشته است، به روش توصیفی- تحلیلی انجام شد. براین اساس، کلیه منابع مکتوب مربوطه با تمرکز بر دوره تاریخی عصر خلفا در موضوع خاص فتوحات در این دوره، برای شناسایی و شناخت نقش های جنسیتی و فرا جنسیتی زنان مورد بررسی قرار گرفت. بررسی ها نشان داد که در این عصر، میزان مشارکت زنان در نقش های فراجنسیتی در فتوحات توسعه یافته است؛ چنانچه تعدد نقش های زنان در عناوینی چون رزمندگی، اطلاعات چی، سیاهی لشکر و غیره دیده می شود که این تعدد نقش ها نشان از پویایی و فعالیت های اجتماعی ایشان دراین دوره بوده است.
۷۲۵.

گونه شناسی دختران ازدواج نکرده ایلامی برحسب دلایل تجرد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات زن و خانواده دوره نهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۲۰) 189-212

کلید واژه ها: دختران ازدواج نکرده سنخ شناسی ایلام تغییرات فرهنگی شرایط اقتصادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۴ تعداد دانلود : ۲۴۶
در سال های اخیر شاهد افزایش میزان دختران ازدواج نکرده در جامعه ای با بستر سنتی، مثل جامعه ایلام بوده ایم. پژوهش حاضر گونه-شناسی دختران ازدواج نکرده را در شهر ایلام مورد بررسی قرار داده است. سؤال اصلی پژوهش این است که دلایل ازدواج نکردن دختران در جامعه ای با بافت سنتی مثل ایلام چیست. در این تحقیق از روش کیفی و تکنیک سنخ شناسی استفاده شده است. در واقع قدرت تبیین سنخ شناسی بسته به این است که تا چه حد می تواند همسانی و مشابهت اعضای هر مقوله را به حداکثر برساند و نیز حداکثر اختلاف را میان مقوله ها و سنخ ها برقرار سازد. در مطالعه کنونی از نمونه گیری گلوله برفی و هدفمند استفاده شده است. حجم نمونه این پژوهش بر مبنای اصل اشباع داده ها در روش کیفی 16 نفر تعیین شده است. تمام مراحل اجرایی انجام فرآیند تحلیل داده با استفاده از تکنیک کدگذاری صورت گرفته است. در این پژوهش با اتکا به اصل حساسیت نظری، از مفاهیم اندیشمندانی همچون گیدنز، اینگلهارت، بوردیو و گافمن استفاده شده است. نتایج نشان می دهد 8 سنخ را در تفسیر وضعیت دختران ازدواج نکرده ایلام می توان استخراج نمود که عبارتند از : «دختران مجرد سردرگم»، «دختران مجرد سرخورده»، «تعویق ازدواج تا تحقق اهداف»، «دختران مجرد مبادله نگر»، «دختران مجرد استقلال طلب»، «انگ خورده گان»، «دخترانِ گرفتار در پنجره نگرشی بسته» و «دختران مجرد کمال گرا». به طور کلی می توان از نقش قاطع تغییرات فرهنگی و بستر اقتصادی جامعه مورد مطالعه در محقق شدن شرایط لازم برای پدیده افزایش سن ازدواج دختران جامعه ایلامی صحبت کرد.
۷۲۶.

شهرزاد، هزارویک شب و زن بودن: با تاکید بر مولفه های اجتماعی- فرهنگی زنانگی

نویسنده:
منبع: زن و فرهنگ سال دوازدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۴۸ 15 - 25

کلید واژه ها: مولفه های اجتماعی - فرهنگی زنانگی داستان های هزار و یک شب شهرزاد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۶ تعداد دانلود : ۲۸۱
هدف پژوهش حاضر بررسی مولفه های اجتماعی- فرهنگی زنانگی در داستان های هزارویک شب شهرزاد می باشد. جامعه پژوهش داستان های هزار و یک شب بود. نمونه مورد بررسی داستان هایی بود که خوانش جنسیتی داشتند. طرح پژوهش کیفی، که با روش تحلیل تماتیک صورت پذیرفت. مفاهیم زنانگی بر مبنای محتوای زنانه ویا قهرمان داستان در داستان های عاشقانه، داستان های خیالی، داستان های سفری، داستان های جن و پری و داستان های آموزشی، حکمت و پرهیزکاری مورد بررسی قرار گرفت و با استفاده از تحلیل محتوا بدست آمد. یا فته ها نشان داد که زن، محوری ترین موضوع داستان های هزار ویک شب است و در تمامی داستان ها نقش دارد . و مهم تر این که هزارویک شب اثری است که خلق آن به یک زن (شهرزاد) منسوب شده است. شهرزاد با قصه گویی توانست روایت جدیدی از زنانگی را بیان کند که نه تنها خود را از مرگ برهاند بلکه سرزمینش را با زنانگی آشتی دهد. در واقع زنانگی را از حاشیه به متن آورد تا صدایش شنیده شود.
۷۲۷.

تأثیرات رسانه بر هویت کودکان و نوجوانان

نویسنده:
منبع: پژوهش های اسلامی جنسیت و خانواده سال چهارم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۶ 67 - 86

کلید واژه ها: رسانه نوجوان تاثیر کودکان هویت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۵ تعداد دانلود : ۲۰۷
در کنار خانواده، همسالان و محیط، رسانه ها یکی از عوامل تأثیرگذار در شخصیت کودکان هستند. اطلاعات و داده ها در حجم بالا و در کمترین زمان از رسانه ها به کودکان منتقل می شود و این امر نشانگر جایگاه واقعی رسانه است. پژوهش حاضر تأثیرات رسانه ها بر کودک و نوجوانان را بررسی می کند. یافته ها نشان می دهد که رسانه ها در کنار تأثیرات علمی مانند یادگیری و آموزش، افت تحصیلی و کاهش نرخ مطالعه، تأثیرات اجتماعی مانند اجتماعی کردن کودکان، پرکردن اوقات فراغت، کاهش فعالیت های اجتماعی، تأثیرات فرهنگی مانند بلوغ زودرس، الگوگیری نامناسب، دسترسی آسان به اطلاعات ناسالم، تأثیرات رفتاری مانند انفعال، خشونت و پرخاشگری، کم تحرکی و عدم نشاط و تأثیرات روانی مانند انزواطلبی و تضعیف ارتباط عاطفی کودک با خانواده را موجب شده است. برای کاهش آثار نامطلوب رسانه، بالا بردن سواد رسانه، الگوسازی والدین و مشارکت و همراهی والدین در استفاده از رسانه توصیه می شود.
۷۲۸.

طراحی و اثربخشی برنامه آموزش پیش از ازدواج بر نگرش به ازدواج و نگرش به طلاق فرزندان طلاق(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات زن و خانواده دوره نهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۲۲) 56 - 77

کلید واژه ها: برنامه آموزش پیش از ازدواج نگرش به ازدواج نگرش به طلاق فرزندان طلاق

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۵ تعداد دانلود : ۲۱۲
فرزندان طلاق تمایل بیشتری دارند که دیرتر ازدواج کنند یا اصلا ازدواج نکنند. آن ها مسائل مرتبط با اعتماد و وفاداری را در رابطه خود بیشتر تجربه می کنند و به میزان بیشتری افسردگی و اضطراب دارند. هدف پژوهش حاضر طراحی و بررسی اثربخشی برنامه آموزش پیش از ازدواج بر نگرش به ازدواج و نگرش به طلاق فرزندان طلاق بود. بر این اساس، سه دانشجوی فرزند طلاق با روش نمونه گیری هدفمند در شهر اهواز انتخاب شدند. در این پژوهش از طرح آزمایشی تک موردی از نوع خط پایه چندگانه استفاده شد. برنامه آموزش پیش از ازدواج در 10 جلسه اجرا شد و آزمودنی ها در سه مرحله خط پایه و چهار مرحله مداخلهء آموزشی به مقیاس نگرش به ازدواج براتن و روزن (MAS) و مقیاس نگرش به طلاق کینایرد و جرارد (ADS) پاسخ دادند. داده ها به روش ترسیم دیداری، شاخص تغییر پایا (RCI) و فرمول درصد بهبودی تحلیل شدند. نتایج این پژوهش نشان داد که برنامه آموزش پیش از ازدواج باعث افزایش نگرش مثبت به ازدواج شد، ولی بر نگرش به طلاق اثربخشی معناداری نداشت. این پژوهش نشان داد برنامه آموزش پیش از ازدواج می تواند برای کمک به فرزندان طلاق مؤثر باشد و خانواده درمانگران می توانند از این روش آموزشی برای بهبود فرایند آمادگی ازدواج به فرزندان طلاق استفاده کنند.
۷۲۹.

آزمون مدل علی سبک های هویتی و مقبولیت اجتماعی با میانجی گری نگرش های ناکارآمد در پیش بینی استفاده از لوازم آرایشی در دانشجویان دختر

نویسنده:
منبع: زن و فرهنگ سال دوازدهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۴۹ 15 - 34

کلید واژه ها: سبکهای هویتی مقبولیت اجتماعی نگرش های ناکارآمد استفاده از لوازم آرایشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۲ تعداد دانلود : ۲۶۴
هدف پژوهش حاضرآزمون مدل علی سبک های هویتی و مقبولیت اجتماعی با میانجی گری نگرش های ناکارآمد در پیش بینی استفاده از لوازم آرایش در دانشجویان دختر می باشد. جامعه آماری پژوهش حاضر کلیه دانشجویان دختر دانشگاه محقق اردبیلی در سال تحصیلی 1400-1399 بود. نمونه پژوهش 336 نفر بود که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. طرح پژوهش همبستگی و از نوع معادلات ساختاری بود. ابزارهای اندازه گیری شامل پرسشنامه سبک هویت (1989)، پرسشنامه پذیرش اجتماعی (1960)، مقیاس نگرش های ناکارآمد (1978) و پرسشنامه استفاده از لوازم آرایشی (1393) بود. افراد مورد مطالعه به صورت اینترنتی و در فضای مجازی به پرسشنامه ها پاسخ دادند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از مدل یابی معادلات ساختاری انجام شد. نتایج نشان داد که مدل علی رابطه بین سبک های هویتی، مقبولیت اجتماعی، نگرش های ناکارآمد و استفاده از لوازم آرایشی در دانشجویان دختر بر اساس شاخص های مختلف، نیکویی برازش مطلوبی دارد. هم چنین سبک های هویتی، مقبولیت اجتماعی و نگرش های ناکارآمد بر میزان استفاده از لوازم آرایشی در دانشجویان دختر اثر مستقیم و بر سبک های هویتی و مقبولیت اجتماعی از طریق نگرش های ناکارآمد بر میزان استفاده از لوازم آرایشی اثرغیرمستقیم داشتند. بنابراین، سبک های هویتی، مقبولیت اجتماعی و نگرش های ناکارآمد نقش مهمی در میزان استفاده از لوازم آرایشی در دانشجویان دختر دارند.
۷۳۰.

حق بهره مندی از شیر مادر در اردوگاه پناهندگان در پرتو نظام بین المللی حقوق بشر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی زنان سال بیست و سوم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۹۳ 55 - 81

کلید واژه ها: شیر مادر شیرخشک اردوگاه پناهندگان حقوق بشر سازمان بهداشت جهانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۴ تعداد دانلود : ۸۱
تغذیه با شیر مادر یکی از مهم ترین ضروریات، در فرایندِ سلامت و رشد و نمو کودکان است.در اغلب کشورهای جهان با توجه به توصیه های سازمان بهداشت جهانی و حساسیت های موجود در زمینه ی تغذیه ی نوزادان با شیر مادر، عرضه و ارائه ی شیرخشک با محدویت های جدی مواجه می باشد. از سوی دیگر با توجه به وجود بحران های اجتماعی، اقتصادی و امنیتی در نقاط مختلف دنیا، جهان با چالشِ افزایش تعداد آواراگان و پناهندگان، مواجه است. با هدف اسکان موقت آوارگان و کمک به آن ها برخی از کشورهای جهان، اردوگاه های موقتی را در نقاط مرزی خود برپا نموده اند. تعداد زیادی از زنان و کودکان در این اردوگاه ها اسکان یافته اند. با توجه به ارائه ی شیرخشک در این اردوگاه ها در قالب کمک های بشردوستانه، وضعیت تغذیه ی نوزادان و کودکان شیرخواره و همچنین مسائل مربوط به سلامت و رشد نموشان، به یک نگرانیِ حقوق بشری تبدیل شده است. در این راستا، پژوهش حاضر با توسل به شیوه ی تحلیلی توصیفی به دنبال یافتن پاسخی مناسب برای دو پرسش است. اول، این که آیا، طبق قواعد بین المللی حقوق بشری، حقی به نام حق بر بهره مند شدن از شیر مادر وجود دارد؟ اگر چنین حقی وجود دارد، با توجه به شرایط اضطراری موجود در اردوگاه های پناهندگان، چگونه می توان از عهده ی اجرا و تأمینِ چنین حقی برآمد؟ به نظر می رسد در قالب برخی از اسناد حقوق بشری ، بحث حقِ بر شیر مادر به نوعی مطرح شده و تأمین این حق، تعهدی است که دولت های برپاکننده ی اردوگاه، بر عهده دارند.
۷۳۱.

تجارب حقوقی زنان مطلقه از فرایند طلاق در ایران (موردمطالعه ی شهر قم)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی زنان سال بیست و سوم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۹۳ 83 - 112

کلید واژه ها: زنان مطلقه تجارب حقوقی فرایند طلاق جامعه شناسی حقوق

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۹ تعداد دانلود : ۱۰۷
طلاق پدیده ای اجتماعی است که با ارکان مختلف جامعه اعم از خرد و کلان درآمیخته و در ارتباط متقابل با عرصه های مختلف فردی، خانوادگی، نهادی و ساختاری است. بر این اساس، افراد در فرایند طلاق سنخ های متفاوتی از وقایع را تجربه می کنند و به دلیل قانونی و قضایی بودن امر طلاق، یکی از مهمترین انواع آنها «تجارب حقوقی» است که اشاره به سنخی از تجارب افراد در طول درگیری و ارتباط با امر حقوقی دارد. این تحقیق بر آن است مبتنی بر مصاحبه نیمه ساختاریافته با زنان مطلقه (15 نمونه از شهر قم) و با تکنیک تحلیل مضامین، به توصیف غنیِ این تجارب پرداخته تا به این سوال پاسخ دهد که «زنان فرایند حقوقی طلاق در ایران را با چه کیفیتی و مبتنی بر نقش آفرینی کدام کنشگران تجربه می کنند؟» بر اساس یافته ها، تجارب حقوقی زنان در فرایند طلاق در سه سطح فردی، نهادی و قانونی صورت می گیرد. در این میان، سطح فردی به ویژه گروه قضات مهمترین مقوله به شمار آمده است. بطوریکه در مورد نظام حقوقی ایران در خصوص مساله طلاق باید اذعان داشت افراد به ویژه قضات و وکلا فراتر از هر امر دیگری اعم از عاملیت زنان، نهادهای مرتبط و قوانین ایفای نقش دارند. همچنین واحد معنایی غالب در روایت زنان از تجارب شان، مربوط به نسبتی است که این تجارب با «زن بودن» آنها دارد و لذا غلبه جنسیت به اقسام مختلف در مواجهات با افراد (به ویژه قضات)، نهادها (به ویژه دستگاه قضایی) و قوانین ظهور داشته است.
۷۳۲.

رابطه رضایت زناشویی و حمایت اجتماعی ادراک شده با رضایت از زندگی در زنان متأهل: بررسی نقش تعدیل گر اشتغال و وضعیت اجتماعی- اقتصادی ادراک شده(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اجتماعی روانشناختی زنان دوره نوزدهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۶۹) 129 - 169

کلید واژه ها: قدرت و مقاومت پدرسالاری سرمایه عاطفی مطالعات زنان و خانواده مطالعات جنسیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۹ تعداد دانلود : ۱۳۳
هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه رضایت زناشویی و حمایت ادراک شده از همسر با رضایت از زندگی در زنان متاهل با نقش تعدیل کنندگی اشتغال و وضعیت اجتماعی-اقتصادی ادراک شده بود. نوع پژوهش مقطعی، توصیفی – همبستگی با رویکرد مدلسازی معادلات ساختاری بود. جامعه پژوهش شامل زنان متأهل شهر ارومیه بود که از میان آن ها 452 نفر به صورت غیرتصادفی و هدفمند برای مطالعه انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها، از پرسشنامه های جمعیت شناختی، رضایت از زندگی داینر (1985)، رضایت زناشویی کانزاس و حمایت اجتماعی ادراک شده زیمت و همکاران (1988) به فرم آنلاین استفاده شد. برای تحلیل داده ها از مدلسازی معادلات ساختاری و نرم افزار PLS smartاستفاده شد. نتایج اثر مستقیم معنادار رضایت زناشویی (β=0.588, t=12.734) ، حمایت اجتماعی ادراک شده همسر (β=0.179, t=2.449) و وضعیت اقتصادی- اجتماعی ادراک شده (β=0.199, t=5.158) بر رضایت از زندگی و علاوه براین، اثر معنادار نقش تعدیل گری وضعیت اجتماعی –اقتصادی ادراک شده در مسیر حمایت ادراک شده از طرف همسر به رضایت از زندگی را نشان داد .(β= 0.153, t=2.336) در کل شاخص های برازش مدل ساختاری مطلوب بودند(GOF=0.599). براین اساس می توان نتیجه گرفت که بهبود متغیرهای پیش گفته می تواند در افزایش رضایت از زندگی زنان متاهل نقش مهمی داشته باشد. این امر می تواند راهبردهایی را جهت آموزش در کارگاه های آموزشی توسط مشاوران خانواده در راستای ارتقای رضایت زندگی زنان متاهل ارائه دهد.
۷۳۳.

طلاق عاطفی، نشانه ها، دلایل و راهکارها

نویسنده:
منبع: پژوهش های اسلامی جنسیت و خانواده سال چهارم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۷ 83 - 104

کلید واژه ها: طلاق عاطفی طلاق فیزیکی خانواده نیازهای عاطفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۸ تعداد دانلود : ۲۷۸
پژوهش حاضر با هدف بررسی طلاق عاطفی، نشانه ها، دلایل و راهکارهای پیشگیری و درمان آن انجام شده است. واژه طلاق که به معنای رها شدن است، در اصطلاح زندگی امروزی عبارت است از خاتمه دادن به زندگی مشترک زوجین. در طلاق عاطفی، زوجین بدون اینکه به طور رسمی از هم جدا شوند، عواطف خود را از یکدیگر دریغ کرده و نسبت به هم فقط حکم هم خانه را دارند؛ اینها بنا به دلایلی مانند: قبح طلاق، وجود فرزند، عدم حمایت های اقتصادی، و ... با تحمل این وضعیت دردناک با هم زندگی می کنند. طلاق عاطفی، آسیبی فراگیر و شایع در تمام دنیا است که از علت های آن: عدم توجه به نیازهای جنسی، برآوده نشدن نیازهای عاطفی، تغییر سطح انتظارات فرد بعد از ازدواج و انحرافات اجتماعی و ... را می توان نام برد. این پژوهش، توصیفی- تحلیلی بوده و داده ها با فیش برداری از منابع موجود جمع آوری شده است؛ که علاوه بر مفهوم طلاق عاطفی، نشانه ها و دلائل بروز آن، راهکارهایی برای پیشگیری و درمان آن ارائه می دهد.
۷۳۴.

اوقات فراغت و جنسیت: تاملی بر تجربه زیسته دانشجویان دختر دانشگاه شیراز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن و جامعه سال دوازدهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۴۸) 67 - 82

کلید واژه ها: جنسیت اوقات فراغت تجربه زیسته ساختارهای فراغت دانشجویان آموزش عالی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۶ تعداد دانلود : ۱۳۴
هدف : هدف هدف پژوهش حاضر، مطالعه تجربه زیسته دانشجویان دختر از اوقات فراغت بود. روش : روش پژوهش نیز پدیدارشناسی انتخاب شد. مشارکت کنندگان بالقوه پژوهش، دانشجویان دختر دانشگاه شیراز بودند که با نمونه گیری هدفمند 23 نفر از آنها مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار گرداوری داده ها، مصاحبه نیمه ساختار یافته بود و برای تجزیه و تحلیل داده ها از تکنیک تحلیل مضمون استفاده شد. یافته ها : یافته های پژوهش بیانگر آن است که جهت گیری فراغتی فردمحور،  محدودیت ساختارهای جامعه بر فراغت، بسترهای فراغتی تبعیض آمیز، عدم امنیت در گذران اوقات فراغت و جهت گیری اقتصاد محورِ فراغت، مضامین اصلی در الگوهای فراغتی دانشجویان دانشگاه شیراز را شکل می دهند. براساس یافته های پژوهش، تمایل به انتخاب فراغت غیرفعال و جهت گیری های فراغتی آزادانه و انتخابی، عواملی هستند که جهت گیری فراغتی فردمحور، را توضیح می دهند. جنبه های مذهبی، محدودیت های عرفی-فرهنگی و محدودیت های ساختارِ سیاسی، به عنوان محدودیت ساختارهای جامعه بر الگوهای فراغت، شناسایی شده اند. تخصیص امکانات نابرابر، محدودیت در تنوع فراغت و نگاه فرهنگی، بسترهای فراغتی تبعیض آمیز هستند که فراغتِ آنها را شکل می دهد. عدم امنیت ذهنی- ساختاری و  عدم امنیت مکانی و زمانی، محدویت دانشجویان دختر را از عدم امنیت در گذران اوقات فراغت درک پذیر می کنند. همچنین تمایز طبقاتی و جهت دهی فراغتی نیز جهت گیری اقتصادمحورِ فراغت دانشجویان را معرفی می کند. با توجه به نتایج پژوهش به سیاستگذاران فرهنگی و فراغتی توصیه می شود تا اقدامات مورد نیاز را جهت رفع موانع ساختاری و ذهنی شکل گرفته در بین دانشجویان در حوزه فراغت،  انجام دهند تا در این زمینه احساس تبعیض در بین دختران کاهش یابد.
۷۳۵.

خرد زنانه در اسطوره های ایران باستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه زنان سال دوزادهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۳۶) 167-191

کلید واژه ها: خرد زنانه آناهیتا الهه مادر ایزدبانو روح بزرگ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۹ تعداد دانلود : ۲۴۷
اسطوره های باستانی، بیانگر حافظه تاریخی فرهنگ ها هستند. در این مقاله تلاش شده تا با واکاوی اسطوره ها، در جایگاه ناخودآگاه جمعی ایرانیان، بعد اجتماعی خرد زنانه بازیابی شود تا زنان نیز با ویژگی های عقلانی شان بتوانند دوشادوش مردان در مدیریت اجتماعی سهیم باشند.بدین منظور پس از تبیین و تحلیل خرد آریایی، اسطوره های ایزدبانوان و اسطوره های آفرینش با محوریت خرد زنانه بررسی شد و ظرفیت های ایرانی عقلانیت زنانه جهت شکل گیری تمدنی اخلاق مدار جمع آوری شدند. بازخوانی اسطوره ها نشان داد عقلانیت آریایی همان خرد اهورایی است که ذاتش با راست پنداری، راست گفتاری و راست کرداری عجین شده است و برخلاف عقل ابزاری مدرن، هرگز نمی توان آن را بدون اخلاق مهرورزانه تصور کرد. در این گفتمان، زنان با ویژگی های مادرانه شان ستوده می شوند و برخلاف اسطوره های یونانی مظهر غرایز نیستند تا در تقابل با عقل تمدن ساز مردانه باشند؛ همچنین زنان مادران جامعه و ریشه خردورزی اهورایی در اجتماع معرفی می شوند. بنابراین حذف زنان از تمدن سازی و مدیریت اجتماعی به منزله قطع ریشه های نوعدوستانه خردورزی است.
۷۳۶.

زن ستیزی های خیرخواهانه در سینما مطالعه بازنمایی مفهوم «زنان علیه زنان» در سینمای دهه 1390 ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۱۳ تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ 183 - 209

کلید واژه ها: تحلیل گفتمان زن ستیزی سینمای ایران فمینیسم مطالعات زنان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۲ تعداد دانلود : ۱۰۰
این پژوهش، به منظور مطالعه بازنمایی مفهوم «زنان علیه زنان» در آثار سینمایی صورت گرفته است. کاری کیفی در حوزه مطالعات فرهنگی که تلاش می کند مجموعه خاصی از کنش های تعارض آمیز به نمایش درآمده میان زنان در سینمای ایران را ذیل مفهوم «زن ستیزی خیرخواهانه» توضیح دهد و تحلیل کند. با توجه به آرای مک کوایل و کراکائر در باب کارکرد شناختی سینما، حتی اگر تصاویر سینمایی خالی از سوگیری نباشد، می تواند برشی از واقعیت اجتماعی باشد. به این منظور، چهار فیلم از مجموع فیلم های به نمایش درآمده در دهه 1390 به صورت موردی مطالعه شده و با روش ترکیبی تحلیل گفتمان و نشانه شناسی تحلیل شده است. با توجه به زمینه های اجتماعی، خوانشی نقادانه از فیلم های منتخب انجام شد تا بر اساس آن بتوانیم از خلال امور و تصاویر روزمره و پیش پاافتاده، برخی از لایه های پنهان در ساختارهای تبعیض آمیز علیه زنان را آشکار و ریشه یابی کنیم. یافته های این مطالعه نشان می دهد که در بستری تاریخی و اجتماعی، سینمای ایران تصویری از زن ستیزی میان زنان نمایش می دهد که ماهیت سرکوب گرانه آن را به حاشیه رانده و بر نیت خیرخواهانه آن تأکید می کند؛ به همین سبب شخصیت های فیلم ها در این موقعیت عمدتاً به بازتولید تبعیضی که از سوی همجنسان خود بر آنان روا می رود وقوف ندارند و به آن تن می دهند. این بازنمایی عموماً به صورت امر روزمره و طبیعی انگاشته می شود و در حاشیه تم اصلی فیلم به تصویر کشیده می شود.
۷۳۷.

نقش سرمایه اجتماعی در مدیریت پسماند خانگی توسط زنان (مطالعه موردی زنان ساکن شهر سیرجان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در توسعه و سیاست دوره ۱۹ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ 501 - 522

کلید واژه ها: زنان خانه دار سرمایه اجتماعی شهر سیرجان مدیریت پسماند خانگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۴ تعداد دانلود : ۸۳
امروزه، بهترین راهکار برای مواجهه با چالش های پسماند تقویت منابع اجتماعی و سرمایه های انسانی است، در این بین، زنان خانه دار که بیشتر وقت خود را در منزل سپری می کنند نقشی بسیار مؤثر در زمینه مسائل محیط زیستی و مدیریت پسماند خانگی دارند. با درک این مهم، پژوهش حاضر با هدف شناسایی نقش سرمایه اجتماعی در مدیریت پسماند خانگی از سوی زنان انجام شده است. برای انجام دادن تحقیق حاضر از روش پیمایش استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق شامل زنان ساکن در شهر سیرجان است. با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی، 384 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای تعیین حجم نمونه مورد نظر از فرمول کوکران استفاده شده است. برای گردآوری داده های پژوهش از پرسش نامه محقق ساخته استفاده شد. روایی و پایایی پرسش نامه نیز تأیید شد. داده های تحقیق پس از جمع آوری، با استفاده از آزمون های همبستگی پیرسون و مدل سازی ساختاری در نرم افزارهای آماری Lisrel وSPSS تحلیل شدند. نتایج تحقیق نشان داد که سرمایه اجتماعی و مؤلفه های آن (اعتماد اجتماعی، مشارکت اجتماعی، امنیت اجتماعی، هنجارهای اجتماعی و انسجام اجتماعی) با مدیریت پسماند خانگی رابطه مثبت و معنادار دارد. بر این اساس، از عواملی که می تواند در مدیریت پسماند خانگی مؤثر باشد مدیریت سرمایه اجتماعی است.
۷۳۸.

تصویر زن در سینما (تحلیلی بر ده فیلم دهه 1380 سینمای ایران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۱۳ تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ 231 - 250

کلید واژه ها: بازنمایی زنانگی سینما فمینیسم مردانگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۷ تعداد دانلود : ۱۰۰
با نزدیک تر شدن رویکردها و ایده های علمی و هنری به همدیگر و مطرح شدن نسبت بین جامعه و هنر، تصویر ارائه شده از گروه های مختلف، به ویژه گروه های فرودست جامعه، از جمله زنان، در رسانه ها به موضوعی جدی برای پژوهش بدل شد. مقاله حاضر می کوشد با اتکای به ایده های نظریه فمینیسم و رویکرد گفتمان کاوی، نحوه بازنمایی این تصویر را در آثار سینمایی (ده فیلم) دهه 1380 در ایران توصیف و نسبت تصاویر برساخته آن ها را با گفتمان های سیاسی غالب در این دوره تحلیل کند. بر اساس یافته ها، در بیشتر فیلم ها، بازنمایی زندگی زنان به سمت مدرن تر شدن و متمایل به ایده های غیرمردسالارانه می رود، اما این زنان مدرن هم هرگز در حالتی قطبی قرار نمی گیرند. آنان هم زمان ویژگی های اصلی هر دو گفتمان را با خود دارند. با توجه به کلیت تصاویر، به رغم تأثیرپذیری این آثار از نگرش کارگردانان و تعلقات گفتمانی آن ها، جلوه هایی بازتابی از شرایط اجتماعی مسئله «زنانگی و مردانگی» در این فیلم ها دیده می شود. گویی بازتابی از شرایط گذار واقعی جامعه از مرحله سنتی تر به مدرن تر در فیلم ها نیز وجود دارد.
۷۳۹.

رویکرد زنانه نگر به جایگاه زنان در عرفان مسیحی و اسلامی

نویسنده:
منبع: زن و فرهنگ سال دوازدهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۴۷ 7 - 18

کلید واژه ها: پرویکرد زنانه نگر عرفان مسیحی عرفان اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۵ تعداد دانلود : ۲۰۶
هدف پژوهش حاضر بررسی رویکرد زنانه نگر به جایگاه زنان در عرفان مسیحی و اسلامی بود. جامعه ی مورد مطالعه زنان عارفی بودندکه در عرفان این دو دین تاثیر ویژه ای داشتند. نمونه پژوهش ترزا آویلایی و کاترین سی ینایی در مسیحیت و رابعه عدویه و ایمنه خاتون در اسلام بود. طرح پژوهش توصیفی تحلیلی است. برای گردآوری اطلاعات از روش کتابخانه ای و فیش برداری بر اساس دیدگاه های متون مقدس و کتبی که به شرح حال عارفان پرداخته اند استفاده شد. تحلیل داده ها با روش کیفی انجام گرفت. نتایج یافته ها حاکی از آن بود که نه تنها زنان از نگاه بنیانگذاران و کتب مقدس توانایی شهود را دارند، بلکه حوزه ی فعالیت های این زنان عارف در دو دین مذکور، دارای مشابهت هایی است. این مشابهت ها در سه ساحت بررسی شد: تجردی که زمینه ی استقلال زنانه است، نقش پویایی که در امور اجرایی مراکز عرفانی عهده دار شدند و جایگاهی که در کشف و شهود به دست آوردند. از این رو، این زنان عارف در این حیطه ها توانسته بودند که در کنار مردان به فعالیت در جامعه ی دینی بپردازند.
۷۴۰.

مرور نظام مند عوامل زمینه ساز طلاق توافقی زوجین دهه اخیر در ایران (98 - 1388)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن و جامعه سال دوازدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۴۶) 16 - 29

کلید واژه ها: طلاق طلاق توافقی مرور نظام مند

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۷ تعداد دانلود : ۳۲۱
پژوهش حاضر باهدف شناسایی عوامل زمینه ساز طلاق توافقی به شیوه مرور نظام مند صورت گرفته است. جهت گردآوری داده ها از روشتحلیل اسنادی استفاده گردید، جمعیت مورد مطالعه پژوهش شامل تمامی تحقیقات کمّی و کیفی منتشرشده (1398-1388)بود و جمعاً 192 پژوهش کمّی و کیفی مورد بررسی قرار گرفت و از این تعداد،56 پژوهش به عنوان حجم نمونه انتخاب شد. اطلاعات به دست آمده با ابزار چک لیست محقق ساخته و تلخیص مطالب در قالب جداول ارائه شد. یافته ها نشان داد: سه دسته عوامل به عنوان زمینه ساز طلاق توافقی با عنوان فردی، بین فردی و فرا فردی نقش دارند، بدین ترتیب که در ابعاد فردی، به ترتیب عوامل ویژگی های شخصیتی و روانی(بیماری های روانی، چشم وهم چشمی، ضرب و شتم،دروغ گویی،سوءظن و بدبینی،خیانت، خشونت اخلاقی و رفتاری، عدم صبر و گذشت، تصویر مثبت از پیامدهای طلاق، منبع کنترل و تاب آوری، آرمان گرایی زوج)، اعتیاد، روابط جنسی، اعتقادات مذهبی، تحصیلات؛ در ابعاد بین فردی، به ترتیب عامل ضعف در مهارت های ارتباطی، عوامل خانوادگی، دخالت اطرافیان، روابط قبل از ازدواج و در ابعاد فرا فردی نیز، به ترتیب عوامل مربوط به فرهنگ(آشنایی و شناخت شتابزده،نبودن آموزش های مناسب قبل از ازدواج، اختلاف فرهنگی و طبقاتی، ازدواج اجباری،چندهمسری،) عوامل اقتصادی(بیکاری، درآمد کم،اشتغال ناپایدار،کسب درآمد از راه های نادرست، نداشتن مسکن و بدهکاری)، شبکه های ماهواره ای و مجازی، عوامل اجتماعی(پایگاه اجتماعی، فقدان مهارت های اجتماعی، نگرش منفی جامعه نسبت به خانه داری زنان و روابط عاطفی و احساسی با جنس مخالف) و سبک زندگی(صنعتی شدن و شهرنشینی) مؤثر بودند.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان