درخت حوزه‌های تخصصی

علوم سیاسی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
آثار و زندگینامه اندیشمندان سیاسی آثار و زندگینامه بزرگان روابط بین الملل اصول روابط بین الملل اقتصاد سیاسی بین الملل امنیت ملی و بین المللی اندیشه سیاسی تاریخ تحولات سیاسی اجتماعی ایران تاریخ روابط بین الملل توسعه و مسایل سیاسی اجتماعی مربوط به شمال و جنوب جامعه شناسی سیاسی جهانی شدن روابط خارجی ایران روانشناسی سیاسی روش شناسی سازمان های بین المللی سیاست خارجی (مبانی و مفاهیم نظری) سیاست خارجی ایران سیاستگذاری عمومی فرهنگ و سیاست مبانی علم سیاست مسایل ایران مطالعات منطقه ای نظریه های روابط بین الملل نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴٬۷۰۱ تا ۴٬۷۲۰ مورد از کل ۳۰٬۰۰۹ مورد.
۴۷۰۱.

تناقض بین دو اصل حق تعیین سرنوشت و حق حاکمیت ملی در حقوق بین الملل (مطالعه موردی: بحران اوکراین و جدایی کریمه از آن کشور)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست دوره ۴۹ پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳ 701 - 724

کلید واژه ها: بحران اوکراین حق تعیین سرنوشت حق حاکمیت ملی دیوان بین المللی دادگستری حقوق بین الملل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۸۰ تعداد دانلود : ۴۶۲
دو اصل حق تعیین سرنوشت و حق حاکمیت ملی از مهم ترین اصول بنیادین حاکم بر نظام جهانی است که از طرق مختلف از جمله منشور سازمان ملل متحد، میثاق حقوق بشر سال 1966سازمان و آرای دیوان بین المللی دادگستری تصریح شده است. با گذشت زمان و بروز تحولاتی در عرصه بین المللی تعارض میان دو اصل مذکور بیش از پیش آشکار شده است. این موضوع که آیا گروهی از مردم که به سبب تعلقات زبانی، نژادی یا قومی از بقیه ساکنان یک کشور متمایزند، حق جدا شدن از آن کشور را دارند یا نه، موضوعی بحث انگیز در حقوق بین الملل است. مطالعه تحولات اوکراین نشان می دهد صدور یکجانبه استقلال و پیوستن آن به روسیه در منطقه کریمه در تعارض آشکار با حاکمیت ملی اوکراین قرار گرفته است. پرسش مطرح شده در این مقاله این است که تحولات اوکراین و جدایی کریمه از آن از نظر حقوق بین الملل و حقوق داخلی چه جایگاهی دارد؟ در این مقاله با بررسی رویه دولت ها به ویژه لوایحی که در قضیه رأی مشورتی کوزوو در سال 2009 به دیوان بین المللی تقدیم شد، به تبیین و بررسی جدایی کریمه از اوکراین با توجه به سه رهیافت، ممنوعیت مطلق جدایی یکجانبه، فقدان حکم ممنوعیت جدایی یکجانبه در حقوق بین الملل و دکترین جدایی چاره ساز پرداخته و تلاش می شود تعارض میان دو اصل حق تعیین سرنوشت و حق حاکمیت ملی در حقوق بین الملل تحلیل و واکاوی شود.
۴۷۰۲.

سیاست انرژی محور غرب در معضل رژیم حقوقی دریای خزر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روابط خارجی سال یازدهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ 103 - 128

کلید واژه ها: دریای خزر حامل های انرژی استراتژی غرب رژیم حقوقی مرزهای خزر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۰ تعداد دانلود : ۳۱۳
منطقه ژئوپلیتیک دریای خزر بعد از فروپاشی شوروی سابق هویت جدیدی به دست آورده و به صورت یک منطقه فعال و دارای کارکرد چندبعدی ظهور کرده است. در این راستا، پیوستگی منافع بازیگران جهانی ازجمله ایالات متحده آمریکا، اتحادیه اروپا، ترکیه و چین با کشور های ساحلی بر پویایی و پیچیدگی منطقه افزوده است؛ به گونه ای که رقابت های قدرت های بزرگ در این منطقه، معضلاتی را برای منطقه در پی داشته است. وجود ذخایر انرژی منطقه و همچنین توجه به منطقه به عنوان کریدور تجارت و حمل ونقل و مسیر اتصال اروپا به آسیا، پیامد هایی را برای کشور های ساحلی در زمینهاستقلال سیاسی، دموکراسی، ثبات و امنیت و به ویژه رژیم حقوقی خزر به دنبال داشته است. مؤلفین این پژوهش به دنبال پاسخگویی به این سؤال هستند که «استراتژی غرب جهت تأمین انرژی چه تأثیری بر وضعیت رژیم حقوقی خزر داشته است؟» در پاسخ، فرضیه مقاله آن است که استراتژی غرب در منطقه خزر جهت تأمین انرژی، تاکنون باعث ابهام در مرزها و تأخیر در تعیین رژیم حقوقی خزر شده است.
۴۷۰۳.

ارزیابی موانع هم گرایی روابط ایران و ترکیه در دوره حزب عدالت و توسعه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات سیاسی و بین المللی دوره یازدهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴۱ 36 - 49

کلید واژه ها: ترکیه موانع هم گرایی حزب عدالت و توسعه ایران بحران سوریه اسرائیل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۸ تعداد دانلود : ۱۰۷
پس از پایان حضور نظامیان در عرصه سیاست ورزی ترکیه، حزب عدالت و توسعه ترکیه این فرصت را به دست آورده با جلب اعتماد عمومی نزدیک به دو دهه ارکان قدرت در ترکیه را در اختیار گیرد. تاریخ روابط ایران و ترکیه به عنوان دو همسایه مؤثر در خاورمیانه نشان می دهد که روابط دو کشور همواره دارای فرازوفرودهایی بوده و هست. لذا این پرسش مطرح است که، موانع اصلی هم گرایی در روابط ایران و ترکیه در دوره حزب عدالت و توسعه چیست؟ این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی می کوشد به سؤال مذکور این طور پاسخ دهد که روابط ترکیه با اسرائیل، تفاوت نگرش ایران و ترکیه به بحران سوریه و رقابت منطقه ای دو کشور در خاورمیانه برای رهبری از موانع هم گرایی دو کشور است. برای تبیین این پژوهش چارچوب نظری عمل گرایی با تبعیت از نوواقع گرایی در سیاست خارجی ترکیه مدنظر گرفته شده است. عمل گرایی حزب عدالت و توسعه در سیاست خارجی نقش تعیین کننده ای در راهبردهای ترکیه و دستیابی به هدف های مدنظر داشته است.
۴۷۰۴.

قوم هزاره در دوره گذار (2019-2001م.) چالش ها و فرصت های پیش رو(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات سیاسی و بین المللی دوره یازدهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴۱ 17 - 35

کلید واژه ها: قوم هزاره قوم پشتون افغانستان طالبان آمریکا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۶ تعداد دانلود : ۱۴۳
مسئله عدم برنامه ریزی و بهره گیری مناسب از پارامترهای هویتی مختلف نظیر دین، زبان و قومیت یکی از عوامل دیرپای ناامنی و بروز اختلافات میان مردم افغانستان بوده است. این در حالی است که وقوع تحولات سیاسی همچون وجود طالبان باعث شده اقوام کوچک تر مانند هزاره ها که علاوه بر تفاوت های قومی دارای برخی اختلافات مذهبی هستند، با چالش های مضاعفی مواجه شوند. به گونه ای که در دوره امارت طالبان، بیشترین فشارها بر آن ها واردشده و باوجود برخی تحولات پسا طالبانی، به نظر می رسد همچنان هزاره ها در دوره گذار (پس از انتخابات اخیر ریاست جمهوری) و موضوع قدرت یابی مجدد طالبان وضعیت مبهمی داشته باشند. مقاله حاضر با روش توصیفی-تحلیلی به این مسئله پرداخته است که وضعیت هزاره ها در دوره جدید چگونه بوده و اصولاً هزاره ها با چه فرصت ها و چالش هایی مواجه هستند؟ فرضیه اصلی آن است که هزاره ها باوجود فرصت هایی نظیر امکان اشتراک و سهم یابی رسمی در ساختار سیاسی قدرت و به رسمیت شناخته شدن مذهب شیعه، همچنان با معضلاتی مانند تهدیدات امنیتی و چالش های فرهنگی روبه رو هستند. یافته پژوهش آن است که شخصیت ها و جریان های تندرو در افغانستان به بهانه هایی مانند وجود اختلافات قومی‑ مذهبی خواستار باقی ماندن هزاره ها در ساختارهای سنتی و قومی خود و عدم پراکندگی آن ها در سطح جامعه افغانستان هستند.
۴۷۰۵.

معیارها و عرصه های مصلحت ورزی در سیاست خارجی نظام اسلامی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: حکومت اسلامی سال بیست و چهارم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۹۲) 85-114

کلید واژه ها: مصلحت سیاست خارجی نظام اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۸ تعداد دانلود : ۲۴۵
مصلحت به مثابه روی کردی پیشینی در فقه، ملاک جعل سیاست های کلان در سیاست خارجی نظام اسلامی قرار گرفته و به مثابه روی کرد پسینی، علاوه بر این که کاربست آن درگرو ضوابط عامی چون حفظ نظام در عرصه نظامی و انتظامی، استقلال کشور، نفی سلطه بیگانگان، هم گرایی در نظام بین الملل و دورماندن از ضرر قرار داده شده است، تدبیر امور، اولویت گذاری در سیاست ها و حل تزاحمات را عهده دار شده و منافع جامعه اسلامی بر محور غایات اسلامی را در عرصه های کلانی چون امنیت، اقتصاد و حقوق، مورد بررسی قرار داده است. بلکه با وجود کاربست مصلحت در همه نظام ها و مکاتب سیاسی، نظام سیاسی اسلام به واسطه ضوابط و ملاک های حاکم بر شریعت و اخلاق محوری، گونه مصلحت ورزی متفاوتی از سایر مکاتب یافته و در عرصه بین الملل از مصلحت ورزی های سایر نظام ها متمایز خواهد شد. این تحقیق درصدد است، در راستای تبیین سیاست های کلان نظام اسلامی در عرصه بین الملل، بر اساس روی کرد توصیفی تطبیقی و استنتاجی، معیارها و عرصه های مصلحت ورزی در سیاست خارجی نظام اسلامی را مورد عنایت و بررسی قرار داده و علاوه بر استناد به مبانی فقه شیعه، امتیاز این گونه مصلحت ورزی نسبت به نظام های دیگر را نشان دهد. براین اساس، فقه شیعه قادر است بر اساس قرائت بومی (شیعی) و مبتنی بر منابع و مبانی شیعی از مصلحت و برگرفته از آموزه های فقه شیعه در کتاب جهاد، در سیاست خارجی دولت اسلامی، از عنصر مصلحت، به گونه مطلوب استفاده کرده و کارآمدی فقه در نظام اداره جامعه را در عرصه های مختلف امنیتی، حقوقی و مالی به اثبات برساند.
۴۷۰۶.

بازتاب تحولات سیاسی و اجتماعی در سینمای شوروی و روسیه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اوراسیای مرکزی سال دوزادهم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۲۴) 177 - 197

کلید واژه ها: تحلیل محتوا سینمای روسیه فروپاشی اجتماعی هویت فردی هویت ملی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۳۳ تعداد دانلود : ۳۶۰
این نوشتار ویژگی فیلم های دهه 1970 تا 2010 سینمای روسیه را بررسی و تحلیل می کند. در دهه 60 قرن بیستم، سینمای روسیه به جهان شناسانده شد و پیش از گذشته در مسیر پیشرفت قرار گرفت. سیاست های نرم فرهنگی دوران اُتتیپل[1] و وضعیت هنر و جامعه در عصر پرسترویکا، فیلم های دهه های 1970 و 1980 را به پدیده ای ویژه تبدیل کرد که بازتاب روشنی از روابط اجتماعی آن عصر است. آزادیِ ناگهان جاری شده در بستر هنر اتحاد شوروی - که در آستانه فروپاشی بود - سینمای دهه 1990 را نیز تحت تأثیر قرار داد و بسیاری از نابسامانی های اجتماعی، عریان تر از همیشه به نمایش گذاشته شدند. دهه نخست قرن بیست و یکم، سینمای روسیه میزبان فیلم هایی از جنس فیلم های سینمای هالیوود بود و تلاش کرد این راه را مصمم ادامه دهد. در این دهه، سینمای روسیه شاهد تصاویری بود که پیش از این به خود ندیده بود. با تغییر کارکرد هنر در دوران پساشوروی، رویکرد هنرمندان نیز تغییر کرد و سینما نیز در بسیاری موارد به گیشه می اندیشید. نسخه روسی رؤیای آمریکایی در فیلم های گیشه ای روسیه دیده می شود؛ اما دغدغه آسیب شناسی اجتماعی و ساختن یا بازگشت به هویت روسی، همچنان در برخی فیلم های روسیه جدید قابل مشاهده است. سینمای معناگرای روسیه را می توان تأیید این مدعا دانست. حمایت های دولتی از فیلم های اقتباسی از آثار ادبی و رویدادها تاریخی، منجر به تولید فیلم های ماندگاری در این حوزه شده است. سینمای روسیه، دوران گذار خود را گذرانده است و انتظار می رود به زودی شاهد آثاری باشیم که ردپای هویت غیرروسی کمتر در آن ها دیده شود.
۴۷۰۷.

رویکرد تمدنی به آزادی سیاسی در قرآن کریم(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: علوم سیاسی (باقرالعلوم) سال بیست و دوم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۸۷ 11 - 32

کلید واژه ها: قرآن کریم تمدن آزادی سیاسی دولت اسلامی آزادی خواهی تمدن نوین اسلامی جامعه ی آزاد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۴ تعداد دانلود : ۲۶۷
هدف پژوهش حاضر، بررسی رویکرد تمدنی قرآن به آزادی سیاسی با روش استنباطی-تفسیری است؛ لذا تلاش کرده ایم تا ظرفیت های آزادی سیاسی را برای ظهور تمدن نوین اسلامی بررسی کنیم. در این راستا، آزادی سیاسی و عناصر سازنده ی تمدن در قرآن کریم و عناصر تمدن ساز آزادی در این کتاب آسمانی را مورد بحث قرار داده ایم. نتایج به دست آمده نشان می دهند با توجه به ادبیات و منطق قرآن کریم، عوامل عمده ی تمدن ساز در آزادی سیاسی را می توان در سه عنصر: "فرد آزاد و مختار"، "جامعه ی آزادی خواه" و "دولتِ بسترساز و تضمین گر آزادی" پی جویی کرد، حضور این سه عنصر در کنار یک دیگر و در فرایندی تعاملی- تکاملی، بستری مناسب برای آزاداندیشی، تولید دانش و برداشتن گام های آغازین جهت شکل گیری تمدن اسلامی خواهد بود.
۴۷۰۸.

تحول قدرت و شکل گیری پدیده ی تروریسم در آسیای جنوب غربی از منظر سازه انگاری

نویسنده:
منبع: مطالعات آسیای جنوب غربی سال دوم بهار ۱۳۹۸ شماره ۵

کلید واژه ها: قدرت تروریسم فرهنگ منطقه آسیای جنوب غربی سازه انگاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۱ تعداد دانلود : ۳۳۹
سازه انگاران رویکردی ذهنی و عینی، توأماً باهم نسبت به موضوعات مختلف در روابط بین الملل دارند. و حوزه مطالعاتی آن ها بسیار گسترده است آن ها در مورد قدرت بر هنجارها، ارزش های اجتماعی و اخلاق تأکید می کنند و در پی ایجاد تعادل بین مقوله سخت افزاری و نرم افزاری قدرت هستند. زمینه های ظهور تروریسم در جهان و به خصوص منطقه آسیای جنوب غربی همواره مورد توجه محققان و سیاست مداران بوده است. در این رابطه عوامل مختلفی را می توان نام برد: از ضعف فرهنگی گرفته تا نابرابری های سیاسی و اقتصادی در میان افراد، گروه ها و جوامع. آنچه بیش از پیش لازم می نماید بررسی تئوریک پیدایش پدیده تروریسم در جهان و بویژه منطقه آسیای جنوب غربی است. این منطقه به لحاظ تعدد فرهنگی و قومی همواره زمینه ساز بروز جریان های تروریستی بوده است. نظریه سازه انگاری به دلیل توجه به بعد ذهنی و انگاره های فرهنگی قومی در کنار نگاهی مادی گرایانه بهتر می تواند به تحلیل ظهور تروریسم در منطقه آسیای جنوب غربی و جریان شناسی داعش نسبت به دیگر نظریات روابط بین الملل کمک نماید. هدف از پژوهش فوق واکاوی پدیده ی تروریسم از منظر سازه انگاری است.
۴۷۰۹.

ارزیابی تاثیر سرریز نوسانات ذخایر قانونی و اضافی بانک مرکزی ایران بر نرخ تورم در اقتصاد جامعه ایران با کاربرد مدل MGARCH-BEEK(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی سیاسی ایران سال دوم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳ (پیاپی ۷) 313 - 333

کلید واژه ها: پایه پولی تورم ذخایر قانونی ذخایر اضافی MGARCH-BEEK

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۷ تعداد دانلود : ۹۳
بررسی روند تورم در ایران حاکی از نوسانات پر افت و خیزی در آن می باشد. بی ثباتی تورم بسیاری از متغیرهای اقتصادی را تحت تاثیر قرار می دهد. از سوی دیگر تورم و بی ثباتی آن از متغیرهای اقتصادی از جمله رفتار بانک مرکزی همچون تغییر اجزای پایه پولی تاثیر می پذیرد. بنابراین هدف این مقاله بررسی سرریز نوسانات ذخایر قانونی و اضافی بانک مرکزی بر نوسانات نرخ تورم در اقتصاد ایران در طول دوره زمانی 1352:1 تا 1395:4 با استفاده از الگوی MGARCH-BEEK بوده است. نتایج به دست آمده نشان داد که شوک ها و نوسانات نرخ تورم بر نوسانات ذخایر قانونی و ذخایر اضافی معنادار نسیت. در حالی که شوک های ناشی از ذخایر قانونی و ذخایر اضافی تاثیرمنفی و معنادار بر نوسانات نرخ تورم دارد. همچنین شوک های ذخایر قانونی تاثیر مستقیم بر نوسانات ذخایر اضافی داشته است. اما شوک های ذخایر اضافی تاثیر منفی بر نوسانات ذخایر قانونی دارد. بر اساس نتایج نوسانات نرخ تورم بر نوسانات ذخایر اضافی تاثیر مستقیم و معنادار داشته است. همچنین نوسانات ذخایر قانونی و ذخایر اضافی بر نوسانات تورم نیز معنادار بوده است. بنابراین سرریز نوسانات تلاطم ذخایر قانونی و ذخایر اضافی بر نوسانات نرخ تورم در اقتصاد ایران به طور معنادار اتفاق می افتد و منجر به افزایش نوسانات تورم می شود.
۴۷۱۰.

چالش ها و راهکارهای رویکرد جنسیت محور در مجازات های جایگزین حبس در نظام کیفری ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی سیاسی ایران سال دوم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳ (پیاپی ۷) 388 - 406

کلید واژه ها: مجازات جایگزین حبس نظام کیفری ایران جنسیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۱ تعداد دانلود : ۱۱۲
در قانون مجازات اسلامی مصادیق متنوعی ازمجازات های جایگزین های حبس پیش بینی شده است همچون (دوره مراقبت، خدمات عمومی رایگان، محرومیت از حقوق اجتماعی و جزای نقدی روزانه)، معاف سازهای سنجشی (معافیت از مجازات و تعویق صدور حکم ) و افتراقی (در جرایم اطفال و نوجوانان). اما موضوع مهم که مد نظر قانونگذار قرار نگرفته بحث تاثیر جنسیت مجرمین در کارکرد مجازات های جایگزین حبس است. بدین مفهوم که امروزه آمار ارتکاب جرم توسط زنان بیشتر از گذشته است و نوع جرایم و شرایط زندگی ایشان، احتمال محکومیت زنان به مجازات های جایگزین حبس را افزایش می دهد. لذا به نظر می رسد این مجازات ها بدون در نظر گرفتن نیازهای جنسیتی و شرایط زندگی متفاوت بزهکاران زن طراحی و اجرا شده اند. روش تحقیق این پژوهش بر اساس بیشتر پژوهش های حوزه حقوق کیفری به روش کتابخانه انجام گرفته و ابزار گردآوری اطلاعات فیش برداری بوده است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که در نظام کیفری ایران توجهی به تفاوت ها و شرایط بزهکاران زن و مرد در استفاده از مجازات های جایگزین حبس نشده است و به طور کلی مولفه های مهمی همچون موقعیت اجتماعی- اقتصادی و موقعیت فردی- خانوادگی از جمله مهمترین مواردی است که لازم است قانونگذار به آن ها توجه داشته باشد.
۴۷۱۱.

دولت مدرن در اندیشه هابز2

نویسنده:
منبع: سیاست پژوهی جهان اسلام دوره ششم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۱۴

کلید واژه ها: دولت مدرن دولت مطلقه هابز قرارداد اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۳ تعداد دانلود : ۷۵
هدف تحقیق حاضر بررسی نقش هابز در شکل گیری مبانی نظری دولت مدرن است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج نشان داد که هابز با توجیه دولت مطلقه، در واقع برخی از عناصر دولت مدرن را نیز توجیه نمود. اختیارات مطلق حاکم به جهت برقراری نظم و جلوگیری از آشوب از دیدگاه هابز، به دولت مطلق منجر می گردد که در آن هیچ گونه قدرت رقیبی در برابر پادشاه به جهت محدودیت اختیارات او وجود ندارد. بنابراین، نظریه هابز در توجیه عقلانی دولت مطلقه، برخی از عناصر دولت مدرن را در خود دارد. مشروعیت انحصاری حکومت در استفاده از زور، مطلق بودن حاکمیت، انقیاد کلیسا در برابر حاکم مدنی، آزادی و برابری طبیعی افراد جامعه و مشروعیت حکومت بر رضایت اتباع از مهم ترین موارد تاثیرگذاری هابز بر دولت مدرن است.
۴۷۱۲.

قدرت نرم و سایبری؛ کارکرد آن درجمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای سیاسی معاصر سال دهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۳۲) 1-24

کلید واژه ها: ایالات متحده امریکا ابزارهای سایبری فضای سایبر قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۶ تعداد دانلود : ۲۶۹
رسانه های جدید ارتباطی به عنوان ابزارهای استراتژیک «قدرت نرم»، به یکی از مهم ترین مولفه های برتری سیطره سیاسی و فرهنگی تبدیل شده اند. در این ارتباط جمهوری اسلامی ایران در معرض انواع برنامه های ماهواره ای و سایبری قرار گرفته که این امر منجربه خلق رویدادها و تغییراتی در ابعاد سیاسی، اجتماعی کشور شده است. سوال این است که قدرت نرم و رسانه ای مدرن، چگونه در این تقابل به کارگرفته شده و چه پیامدها و تغییراتی در جنبه های اجتماعی و سیاسی حادث شده است؟ در این مقاله با شناسایی این رویدادها و تغییرات، مهم ترین ابزارهای قدرت نرم، چگونگی کارکرد، نقاط حساس اثرگذاری و نتایج به کارگیری این ابزارها درگستره اجتماعی، سیاسی و امنیتی ایران را بررسی شد. به تصور نگارنده «فرامدرنیسم» و «روش شناسی پست مدرن» با توجه به مولفه های مورد تاکید مثل «فرو ریختن قطعیت ها»، «شالوده شکنی»، «توجه به انواع متفاوت قدرت، هویت و گفتمان» و «ارایه تصویری سیال و فاقد مرکز از قدرت و شبکه ای شدن آن» با نتایج حاصله از «انقلاب ارتباطات وگسترش فضای سایبر» بهتر هم خوانی دارد. یافته های این پژوهش موید آن است که فضای سایبری و شبکه های ماهواره ای تغییرات ژرف و گسترده ای را در ابعاد اجتماعی، فرهنگی و سیاسی در ایران ایجاد کرده است که مدیریت آنها نیازمند راهبردهای ویژه ای در شیوه حکمرانی و سیاستگذاری است.
۴۷۱۳.

پیوستار قدرت در سیاست خارجی از دیدگاه فروغی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه ایرانی سیاست بین الملل سال هفتم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۱۴)

کلید واژه ها: ایران سیاست خارجی پیوستار قدرت محمدعلی فروغی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴۵ تعداد دانلود : ۵۷۹
پیوستار قدرت در سیاست خارجی دربرگیرنده قدرت سخت (اجبارآمیز، بی واسطه و فیزیکی) و قدرت نرم (غیرمستقیم و بلندمدت و تکیه بر مجاب سازی تا زور) است. برای برساختن پیوستار قدرت در سیاست خارجی از نوشتار کریستوفر هیل بهره گیری و سپس نوشتارهای محمدعلی فروغی- از بازیگران اصلی سیاست در عصر پهلوی اول- بازخوانی شد. پرسش اساسی مقاله این بود که کدام یک از جنبه های پیوستار قدرت در سیاست خارجی، بیشتر طرف توجه فروغی بود؟ نوشتار بر این فرضیه استوار شد که توجه محمدعلی فروغی در پیوستار قدرت، به ابعاد نرم قدرت در سیاست خارجی ایران بوده است. او با آگاهی از شرایط زمانه و معرفت از نظام بین الملل دانسته بود که ایران در ابعاد سخت پیوستار قدرت، توانایی معطوف به عمل ندارد. این پژوهش بر اساس ماهیت و روش، تاریخی-تبیینی است.
۴۷۱۴.

انقلاب اسلامی ایران، ظهور ژئوپلیتیک شیعه، تغییر موازنه قدرت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دولت پژوهی سال پنجم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲۰

کلید واژه ها: انقلاب اسلامی تشیع ژئوپلیتیک موازنه قدرت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳۰ تعداد دانلود : ۳۴۵
ژئوپلیتیكی شدن تشیع پس از انقلاب اسلامی و در پی آن، گسترش نقش و عملكرد ایران در روابط بین الملل خاورمیانه، تشیع به یكی از عوامل مهم و تأثیرگذار دنیای ژئوپلیتیك تبدیل شد. تشكیل یك حكومت شیعی با رهبری علمای دینی در كشوری بزرگ و با اكثریت شیعه، هرگز درگذشته روی نداده بود. به این ترتیب، انقلاب ایران كانون توجه ای برای زنده كردن و رواج هویت دینی شیعیان و حتّی در نگاهی کلی تر، هویت دینی مسلمانان پدید آورد و موجب ظهور دولت ها و جنبش های شیعی در منطقه خاورمیانه گردید که در پی آن موازنه قدرت در این منطقه را دگرگون یا به عبارتی متحول ساخت که نتیجه آن افزایش قدرت و نفوذ شیعیان در تحولات منطقه است. براین اساس تبیین این تحولات در چارچوب ژئوپلیتیك شیعه، موضوع مورد بحث این مقاله است.
۴۷۱۵.

تجزیه وتحلیل دو الگوی نظریه گرا و عمل گرای دموکراسی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست دوره ۴۹ بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ 167 - 186

کلید واژه ها: انقلاب اسلامی دموکراسی در ایران عمل گرا مشروطه نظریه گرا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۱ تعداد دانلود : ۳۹۶
 موضوع مقاله حاضر، ارزیابی دموکراسی در ایران براساس دو الگوی نظریه گرا و عمل گراست. در مباحث مربوط به دموکراسی، همواره از دو گونه پیگیری دموکراسی سخن به میان می آید. از یک سو برخی نظریه پردازان نهادهای دموکراتیک و دموکراسی در عرصه عمل را بر اندیشه و فرهنگ دموکراسی مقدم می دارند و از سوی دیگر، عده ای معتقدند که ابتدا باید فکر، فرهنگ و مبانی فلسفی دموکراسی در جامعه پیگیری شود و آن گاه درصدد تحقق دموکراسی در عرصه عمل و ایجاد نهادهای دموکراتیک بود. از این رو، عده ای از اولویت فلسفه بر دموکراسی و برخی از تقدم دموکراسی بر فلسفه سخن می گویند. این مقاله درصدد است در بررسی دموکراسی در ایران، دو دیدگاه مذکور را ارزیابی کند و نشان دهد که کدام یک از این دو رویکرد به دموکراسی در ایران پیگیری شده است. از نظر روش شناختی، این نوشتار تقابل «ذهن و عین» را از یک سو و تقابل «نظر و عمل» را از سوی دیگر مدنظر دارد. در واقع هر یک از دو الگوی دموکراسی خواهی، یکی از این دو مبنای روش شناختی «اصالت ذهن یا اصالت عین» یا «نظریه گرایی و عمل گرایی» را پذیرفته و براساس آن به تقدم یا تأخر هر یک از فلسفه یا دموکراسی رأی داده اند.
۴۷۱۶.

تحلیل انتقادی دلایل نادیده انگاری دین در دانش روابط بین الملل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست دوره ۴۹ تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ 333 - 351

کلید واژه ها: بازخیز جهانی دین پساسکولاریسم پساوستفالیا تجددهای چندگانه تکثر نظری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۴ تعداد دانلود : ۴۰۳
مقاله حاضر در پی تبیین چرایی غفلت از دین در دانش روابط بین الملل است. بدین منظور نگارندگان پس از بررسی مبسوط دلایلی که معمولاً برای پاسخ به سؤال مذکور اقامه می شوند، به رد آنها پرداخته و این مدعا را مطرح می سازند که امروز بر اثر زیر سؤال رفتن حجیت فرایند تک خطی تجدد، بروز تردیدهای جدی به صحت اصل دین جدایی و شروع جریان موسوم به «پساسکولاریسم»، آغاز زوال نظم وستفالیایی و ورود نظام بین الملل به دوران پساوستفالیا، افول چیرگی فرانظریه خردگرایی با ظهور فرانظریه های رقیب، و نیز شکل گیری وضعیت تکثر نظری و کاهش انحصار و تک صدایی جریان اصلی، حذف دین از دانش روابط بین الملل دیگر هیچ توجیه و اعتبار منطقی ندارد و پرداختن به این حوزه موضوعیِ بسیار حائز اهمیت در چارچوب دانش روابط بین الملل، نه تنها ممکن است، بلکه برای فهم عمیق محیط جهانی کاملاً ضروری است. در چنین شرایطی تداوم بی اعتنایی دانش روابط بین الملل به نقش دین و منظر دینی، حاصلی جز نارسایی آن در تبیین درست پدیده های نوظهورِ حال و آینده نخواهد داشت. این مقاله با رویکردی توصیفی تحلیلی به نگارش درآمده و از روش اسنادی برای گردآوری داده ها بهره جسته است.
۴۷۱۷.

ارکان حجیت در اندیشه تمدن سازی اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بنیادین تمدن نوین اسلامی دوره ۲ بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۳) 101 - 120

کلید واژه ها: تمدن اسلامی حجیت تعبد قاعده مندی تفاهم کارآمدی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۴ تعداد دانلود : ۴۴۰
مفهوم تمدن در سایه  ادبیات قرآنی درسایه واژگان قرآنی امت ، مدینه ، بلد معنا پیدا می کند و لذا تمدن به معنای شکل گیری امتی با هویت واحد و جهتگیری واحدی است که در سایه آن، تمامی عرصه های حیات اجتماعی شکل می گیرد .از طرفی تمدن سازی اسلامی به معنای ساماندهی همه شئون حیات اجتماعی بر پایه معارف وحیانی و اقامه سبک زندگی اسلامی در جهان اسلام می باشد. لذا اساس شکل گیری اندیشه تمدنی ، جریان اسلامیت و حجیت در این اندیشه می باشد و ارکان حجیت عبارت از «تعبد ، قاعده مندی ، تفاهم و کارآمدی عینی» می باشد. تعبد به معنای ایمان به جامعیت دین اسلام و عزم بر حاکمیت وحی بر همه شئون حیات، قاعده مندی به معنای روش مند بودن اندیشه در نسبت دادن آن به منابع دین، تفاهم به معنای ایجاد تفاهم عقلائی نسبت به اندیشه تمدن اسلامی در بین اندیشمندان جهان اسلام، داشتن کارآمدی عینی به معنای ارائه معادلات تغییر و تصرف در پدیدهای اجتماعی و طبیعی در راستای ایجاد بستر بندگی خدا  و داشتن ظرفیت مقابله با اندیشه تمدنی کفر پیچیده دنیای امروز و امکان ارائه نسخه های کارآمد به جوامع اسلامی متناسب با اقتضائات اجتماعی ، جغرافیائی هرجامعه در حوزه اقامه تمدن اسلامی می باشد.
۴۷۱۸.

Kuwait Islamists: From Institutionalized to Informal Opposition(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بین المللی سال ۱۵ بهار ۱۳۹۸ شماره ۴ (پیاپی ۶۰) 75 - 98

کلید واژه ها: اسلام گرایی کویت نهادمندی گروه های مخالف

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۰ تعداد دانلود : ۲۴۲
This article analyses the evolution of the Islamist political associations and groups, both Shiites and Sunnis since the independence of Kuwait in 1962 to the last legislative elections which was held in 2016. It tries to assess the roles which the Islamist groups played in a relatively open political environment established by the constitution and the popular support these groups obtained along the interrupted electoral history in which the country witnessed. It also assesses the transformations which the Sunni Islamist groups suffered from the institutionalized opposition role they played until the Arab Spring events to the more informal opposition style since then. The article concludes by stating that this transformation negatively affected the popular support granted to the Islamists and hindered their influence in the policy making process in Kuwait, losing the opportunity that the Arab Spring uprisings provided for them.  
۴۷۱۹.

Science Diplomacy of the Islamic Republic of Iran in the South Caucasus(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بین المللی سال ۱۵ بهار ۱۳۹۸ شماره ۴ (پیاپی ۶۰) 99 - 131

کلید واژه ها: ایران دیپلماسی علم قفقاز جنوبی جمهوری آذربایجان ارمنستان گرجستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۵ تعداد دانلود : ۱۵۵
Science diplomacy is a concept that has attracted much attention in twenty-first century more than ever before and the need for understanding it is growing. Because of many factors, the South Caucasus is an important region for Iran, including its geographical proximity and historical ties. The region is located between Iran, Russia and Turkey and Iran is the only bordering country with this region that has official political relations with all South Caucasus countries, including Republic of Azerbaijan, Armenia and Georgia, but this does not mean that relations between Iran and the above-mentioned countries are in a favorable position. Considering the capacities for using science diplomacy in relations between Iran and the South Caucasus countries, to achieve an assessment of Iran's performance in this field is essential. This paper mainly seeks to examine the opportunities and challenges of applying science diplomacy as a tool in Iran’s relations with the South Caucasus countries and also tries to examine the roles of other foreign players in the field of science diplomacy in the region.  
۴۷۲۰.

بازنمایی دال های کنش سیاسی در معنویت انقلابی؛ بررسی موردی مطالعات معنویت در گفتمان انقلاب اسلامی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: علوم سیاسی (باقرالعلوم) سال بیست و دوم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۸۷ 57 - 78

کلید واژه ها: بیانیه ی گام دوم معنویت گرایی کنش سیاسی معنویت انقلابی انقلاب اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۳ تعداد دانلود : ۲۷۴
هدف پژوهش حاضر بررسی میزان انعکاس کنش سیاسی در معنویت مبتنی بر گفتمان انقلاب اسلامی است. به این منظور با شاخص قراردادن تعریف معنویت در بیانیه ی گام دوم و تکمیل مولفه های آن با کمک سایر بیانات مقام معظم رهبری، چارچوبی نظری برای شناسایی مکتوبات فارسی مطالعات معنویت در گفتمان انقلاب اسلامی ارائه شده است. این مکتوبات به دو بخش قابل تقسیم است: "مکتوبات گفتمان مرکزی" و "مکتوبات نقد جریان های رقیب".  نحوه ی بازنمایی دال های زبانی حاکی از کنش سیاسی در این مکتوبات نیز بررسی شده است. این دال های زبانی در مطالعات معنویت به زبان فارسی که حول تعریف معنویت در گفتمان انقلاب اسلامی و مفهوم سازی های این گفتمان حول شاخصه های "معنویت انقلابی" شکل گرفته اند، حکایت از کنش های سیاسی خاصی در معنویت گرایی دارند. رئوس این کنش ها در وجه فعال (کنشی) آن عبارتند از: استکبار ستیزی، عدالت خواهی، شهادت طلبی و تمدن سازی. دال های حاکی از این کنش های فعال نیز عبارتند از: معنویت جهادی، تمدن ساز، عدالت خواه، انقلابی، حماسی، رهایی بخش از سلطه، شهادت طلبانه و پیشرفت گرا. دال های زبانی حاکی از کنش گری سیاسی منفعل (واکنشی) در ادبیات تولیدشده در نقد گفتمان رقیب نیز عبارتند از: معنویت امریکایی، صهیونیستی، وارداتی، استکباری، نظامی، سرمایه دارانه و مصرفی.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان