درخت حوزه‌های تخصصی

علوم اسلامی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی ادبیات عرب تاریخ اسلام و سیره تصوف و عرفان اسلامی تفسیر و علوم قرآن حدیث و علوم حدیث علوم غریبه فقه و اصول گروه های ویژه منطق، فلسفه و کلام اسلامی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۸٬۱۲۱ تا ۸٬۱۴۰ مورد از کل ۷۳٬۴۵۳ مورد.
۸۱۲۱.

نسخه خوانی (23) از شِقّ بم تا سوق قم / حکایت یک تصحیف و ماجراهای بعدی

نویسنده:
منبع: آینه پژوهش سال ۳۱ آذر و دی ۱۳۹۹ شماره ۵ (پیاپی ۱۸۵) 105 - 110

کلید واژه ها: امامزاده ناصرالدین بم قم نسب نامه نسب امامزاده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۳ تعداد دانلود : ۳۷۷
نویسنده در نوشتار حاضر، بر اساس نسخه نسب نامه ای در کتابخانه مسجد اعظم، نسب امامزاده ناصرالدین در شهر قم را با امامزاده ای به همین نام در شهر بم، مورد واکاوی قرار می دهد.
۸۱۲۲.

وضعیت شناسی نیازسنجی های پژوهشی در حوزه دین

نویسنده:
منبع: دانش ها و آموزه های قرآن و حدیث سال سوم زمستان۱۳۹۹ شماره ۱۱ 5-11

کلید واژه ها: نیاز سنجی نظام موضوعات موضوع شناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۷ تعداد دانلود : ۱۶۰
نیازسنجی هر دانش به نیازها و اولویت های موجود و مغفول مانده در هر دانش می پردازد. به عبارت دیگر، نیازسنجی پژوهشی «فرایند شناسایی نیازهای پژوهشی بالقوّه و تعیین اولویت در بین پروژه های مختلف تحقیقاتی» است. به طور منطقی، نیازسنجی کاری است که پس از ممیّزی یک دانش صورت می گیرد. در ممیّزی به کارهای انجام شده در یک دانش پرداخته می شود و با روشن شدن بخش های کارشده، نقاط خالی و یا ضعیف آن مشخّص می گردد. هر دو پروژه توسّط متخصّصان و صاحب نظران درون دانشی انجام می گیرد و کسانی که در دانش متمرکز نیستند نمی توانند ممیّزی و نیازسنجی آن علم را به ثمر برسانند؛ لذا هر دانشی به ممیّز و نیازسنج اختصاصی و بومی خود نیاز داد. حوزه علوم اسلامی و انسانی نیز همین گونه است. در این نوشتار، تلاش می کنیم تا نگاهی به این موضوع داشته باشیم
۸۱۲۴.

بازخوانی ابیاتی از آخرین تصحیح دیوان مسعود سعد

نویسنده:
منبع: آینه پژوهش سال ۳۱ خرداد و تیر ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۱۸۲) 83 - 105

کلید واژه ها: نقد تصحیح دیوان مسعود سعد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۵ تعداد دانلود : ۲۲۴
 در 1390ش، تصحیحی از دیوان مسعود سعد به کوشش محمّد مهیار، با مقدّمه ای ممتّع در تحقیق احوال شاعر، دربرگیرنده مطالبی درباب خاندان، زندگانی و مرگ مسعود، حکومتگران دوره او، ممدوحان او، سرایندگان هم عصرش و...، از چاپ برآمد. این تصحیح بر پایه نسخه ای از کتابخانه حکیم اوغلو پاشای ترکیه انجام گرفته و در کنار آن، مصحّح از هشت دستنویسِ دیگر در جایگاهِ سخهبدل، و یازده جُنگ به عنوان منابعِ جنبی بهره برده است. با وجود کوشش های مصحّح ارجمند کتاب، برخی از ضبط ها، قرائت ها و سجاوندی های این دیوان، همچنان محلّ تأمّل و پرسش نگارنده این سطور است که در این نوشتار، پاره ای از آنها طرح م ش.
۸۱۲۵.

Narration and Partial Dictation Tasks: EFL Learners’ Listening Comprehension Ability

نویسنده:
منبع: پژوهش و مطالعات علوم اسلامی سال دوم بهمن ۱۳۹۹ شماره ۱۹ 28 - 18

کلید واژه ها: listening comprehension Narration partial dictation tasks

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۸ تعداد دانلود : ۱۷۶
Although listening ability is one of the important skills in foreign language learning, there has been relatively little research in this specific area. The present study attempted to investigate the effects of narration and partial dictation tasks on Iranian intermediate EFL learners’ listening comprehension. In order to have participant of relatively the same level of language proficiency, an Oxford Placement Test (OPT) was used at the beginning of the research and sixty participants were chosen from the 85 students who took the test. The study consisted of three groups, two experimental groups and one control group (twenty participants in each group) with a pre-test and post-test measurement within a seven-week period of time. All the groups were exposed to the same listening test as the pre and post-test, however, only the experimental groups received the special treatment regarding tasks, narration and partial dictation. Meanwhile, the control group listened to the audio materials and was given the listening exercises in their textbook. ANOVA and paired-samples t-test were utilized to analyze the listening performance of the participants. At the end of the study, the results revealed that experimental groups outperformed the control group in post-test. And the difference between the pre-test and post-test scores for the experimental groups was found to be statistically significant, although for the control group it was not so. Moreover, the results didn’t show any significant difference between performance of narration and partial dictation groups. The results of this study could help teachers, learners, and textbook writers and for those who are interested in this field.
۸۱۲۶.

واکاوی تناقض انطباق «غَریّ» (محل دفن حضرت علی علیه السلام) با طور سیناء(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه علوی سال یازدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۲۲) 27-54

کلید واژه ها: غری طور سیناء صلح ادیان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۵ تعداد دانلود : ۲۶۵
حداقل ده بار از واژه «طور» در قرآن سخن به میان آمده است و قداست آن را یاد آوری می نماید که همین موجب اهمیت حوادث واقع شده در آن می گردد. اما گذشته از مفهوم آیات و اهمیت آن، احادیثی از معصومین علیهم السلام وجود دارد که مکان طور سیناء را معادل با «غری» قرار می دهد و این در حالی است که با وجود شهرتی که مکان طور سینا در نظرات جغرافیدانان و مفسرین و کتب مورخان دارد، تقریبا شکی باقی نمی ماند که طور سینا در کوفه نمی باشد. حال با توجه به این وضوح در دانستن مکان طور سینا، سوال اینجاست به چه دلیل در احادیث معصومین علیهم السلام طور سینا معادل محل دفن حضرت علی علیه السلام آورده شده است؟ هدف از طرح این مساله بررسی علت چنین رویداد عجیب و شناخت ابعاد آن می باشد. به همین دلیل این مقاله به شکل تحلیلی استنادی، علاوه بر استفاده از آثار کتابخانه ای موجود به نقشه های جغرافیایی و تصاویر ماهوارهای و آثار باستان شناسان نیز مراجعه کرده است. در نهات با بررسی و غور در این موضوع فهمیده می شود، معادل سازی غری با طور سیناء علاوه بر آنکه موجب شناخته شدن ارزش والای حضرت علی علیه السلام برای مسلمانان می گردد، می تواند زمینه ساز سوق دادن مسیحیان و یهودیان به شناخت وجود مبارک شخصیتی بی نظیر گردد که بی غرض به دنبال شناخت و فهم بیشتر هستند، و این یعنی صلح و دوستی بین ادیانی .
۸۱۲۷.

موانع رشد و توسعه اقتصاد در اندیشه امیرمؤمنان علی علیه السلام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت سال بیست و نهم مرداد ۱۳۹۹ شماره ۲۷۲ 71-80

کلید واژه ها: امیرمؤمنان علی علیه السلام اقتصاد تولید رشد توسعه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۸ تعداد دانلود : ۲۲۲
خودکفایی و استقلال اقتصادی جامعه، اصلی است که پیوسته مورد توجه دین مبین اسلام بوده تا دولت های اسلامی بتوانند در سایه این اقتدار اقتصادی به آرمان های اعتقادی خود نیز دست یابند. در دنیای امروز بسیاری از جوامع، پایه های رشد و توسعه اقتصادشان را بر مبنای دنیاپرستی و مصرف گرایی بنا کرده اند؛ اما دین مبین اسلام، قدرت اقتصادی را ابزاری برای رسیدن به اهداف متعالی اسلامی و دستیابی به سعادت حقیقی انسان ها می داند، اما چرا جوامع اسلامی در رشد و توسعه اقتصادی به اهداف خود نرسیده اند؟ پژوهش حاضر سعی دارد به روش توصیفی تحلیلی به بررسی موانع رشد و توسعه اقتصاد در اندیشه امیرمؤمنان علی علیه السلام بپردازد، تا با شناخت این موانع، راهکاری برای رفع موانع دستیابی به یک اقتصاد سالم و پویا به دست دهد. یافته های این پژوهش بیانگر آن است که در راه رسیدن جامعه به اقتصادی مقتدر، موانع اخلاقی، اجتماعی، رفتاری و مدیریتی تأثیرگذارند.
۸۱۲۸.

إعداد شامل للدلالات الهامشیه للفظه "السبیل" فی القرآن الکریم فی ضوء الأحادیث والتفاسیر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در زبان و ادبیات عربی بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲۲ 147 - 170

کلید واژه ها: القرآن الکریم أحادیث أئمّه أهل البیت آراء المفسّرین علم الدلاله الدلاله الهامشیه السبیل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۱ تعداد دانلود : ۲۴۴
لفظه "السبیل" تحتمل فی کثیر من النصوص القرآنیه من الدلالات أکثر مما حدّه اللغویون فی کتب القوامیس والمعاجم. وتکشف الدراسات التی تمّت فی کتب وجوه القرآن و الوجوه والنظائر ، أنّ مدلولها یختلف فی الآیات المختلفه حسب السیاق والقرینه فلا یجوز أن نفترض لجمیعها مدلولا واحداً، غیر أنّ کثیرا ممّا ذهب إلیه أئمه هذا الفن وسجّلوه فی کتبهم محلّ النقد والنقاش، ولا یتناسب مع ما روی عن أئمه أهل البیت (b) والمفسّرین. حاولت هذه المقاله أن تدرس تعدد الوجوه الدلالیه لهذه اللفظه فی القرآن الکریم على ضوء نظریه الدلالات المرکزیه والهامشیه بأسلوب وصفی تحلیلی مستعینه بأحادیث المعصومین وآراء المفسّرین من جهه وأن تقارنها بما ورد فی کتب وجوه القرآن الکریم و الوجوه والنظائر من جهه أخرى، ومما توصلت إلیها هذه المقاله أنّ هذه الدلالات متشابهه فی قسم یسیر منها ومختلفه فی معظمها لم یفطن إلى الکشف عن دلالاتها مؤلّفو هذه الکتب.
۸۱۲۹.

بررسی و تحلیل تطبیقی جاودانگی نفس دراندیشه سهروردی و ملاصدرا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: عرفان اسلامی سال ۱۶ تابستان ۱۳۹۹ شماره ۶۴ 204 - 225

کلید واژه ها: سهروردی ملاصدرا نفس ناطقه جاودانگی نفس تناسخ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷ تعداد دانلود : ۴۴
پرسش از چیستی نفس و مباحث نفس از دیرباز فلاسفه را به خود مشغول داشته است. از این روی هرکدام بر اساس مبانی فکری خویش و با توجه به یافته های علوم رایج زمان خود تلاش نموده اند تا پاسخی در خور و شایسته به آن پرسش ها بدهند. سهروردی و ملاصدرا نیز از این امر مستثنی نیستند از این جهت بخش قابل توجهی از آثار این دو فیلسوف به بررسی، تبیین و تحلیل نفس و مسائل آن اختصاص یافته است. این دوحکیم هرکدام به نحوی تلاش نموده اند تا بر اساس نظام فکری فلسفی خویش به پرسش های اساسی ای که پیرامون نفس مطرح بوده، پاسخ دهند و دیدگاه خویش را بیان نمایند. این مقاله تحت عنوان «بررسی و تحلیل تطبیقی جاودانگی نفس در اندیشه سهروردی و ملاصدرا» تلاشی است جهت بیان و تبیین و تحلیل تطبیقی دیدگاه های این دو حکیم درباره ادله اثبات جاودانگی نفس، سرنوشت نفوس بعداز خلع بدن، چگونگی استمرار حیات بعداز مرگ، تناسخ وذکر تفاوت ها وشباهت های دیدگاه های این دوفیلسوف می باشد.
۸۱۳۰.

تحلیل و نقد دیدگاه معتزله و اشکال کلینی درباره «صفات حق» از منظر حکیم سبزواری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه کلام سال هفتم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱۲ 5 - 25

کلید واژه ها: معتزله کلینی نیابت ذات از صفات حکیم سبزواری تشکیک صفات عینیت صفات اشتراک معنوی صفات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۵ تعداد دانلود : ۱۲۲
مبحث صفات یکی از مباحث مهم خداشناسی بوده و حکیم سبزواری بر اساس اصول و قواعد فلسفی به تبیین مسائل آن بر اساس «عینیت صفات حق با ذات او و با یکدیگر» و «تشکیک در صفات» و «اشتراک معنوی بین صفات» پرداخته و تفکرات و اشکالات برخی فرقه های کلامی و اهل حدیث را مورد نقد قرار داده است. حکیم سبزواری نظریه نیابت ذات از صفاتِ حق و نیز اشکال کلینی مبنی بر زیادت اراده حق تعالی از ذات را پاسخ گفته است. به نظر حکیم سبزواری، اصول بیان شده مبتنی بر قواعد فلسفیِ «بسیط الحقیقه کل الأشیاء و لیس بشیء منها»، قاعده «واجب الوجود بالذّات واجب الوجود من جمیع الجهات» و قاعده امکان اشرف می باشد. حکیم سبزواری اشکال کلینی را بر مبنای تشکیک در صفات کمالیه حق تعالی پاسخ داده است. همچنین در نقد نظریه نیابت ذات از صفات بر مبنای قاعده امکان اشرف، ذات را واجد صفات به نحو أتمّ و أعلی و اشرف می داند. به نظر حکیم سبزواری عدم تفطن به این اصول و قواعد فلسفی موجبات فهم نادرست از رابطه صفات و ذات را فراهم آورده است.  
۸۱۳۱.

کاوش رویکردشناسانه دیدگاه اندیشمندان فریقین پیرامون تبیین «لا اله الا الله»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه کلام سال هفتم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۱۳ 221 - 248

کلید واژه ها: کلمه توحید اعراب «لا اله الا الله» حق واجب الوجود

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۸ تعداد دانلود : ۶۲
تا قرن پنجم هجری برای تقدیر گرفتن خبر «لا» نفی جنس در عبارت «لا اله الا الله»، واژه «موجود» را در نظر می گرفتند، اما بروز اشکالی از سوی متکلمان که این تقدیر را ناسازگار با واقعیت تاریخی قلمداد کردند، باعث سربرآوردن ترکیب های ناهمگونی در حوزه های مختلف علوم اسلامی شد که حتی باعث به وجود آمدن تعارض های تاریخی، عقیدتی شده است. دستیابی به ترکیب صحیح و رهیافت از این دشواره عقیدتی، مهم ترین هدف به سامان رسیدن این پژوهش است. ضرورت این تحقیق را می توان ناکارآمد کردن شبهه ناسازگاری میان تاریخ با فهم مسلمانان از کلمه توحید توصیف کرد. با مراجعه به منابع معتبر فریقین و به شیوه تحلیل انتقادی و مقایسه تطبیقی میان این آرا، به دست آمد که عالمان اهل سنت دست کم شش پاسخ و اندیشمندان شیعه نُه پاسخ برای این اشکال فراهم کرده اند. تصحیح، توسعه و تضییق معانی واژگانی مانند «اله» و «موجود»، و تغییر ترکیب نحوی از رویکردهای ارائه شده است که در مخالفت با قواعد لغوی و نحوی به سر می برند. با چشم پوشی از قواعد نحوی، این پاسخ اهل سنت که «حق» در تقدیر گرفته شود، از سایر رویکردها به درستی نزدیک تر است. همچنین تفسیر «اله» به واجب الوجود از سوی عالمان شیعه، راه را برای اشکال متکلمین مسدود می سازد؛ البته توجه به این نکته که درک مفاهیم فلسفی واجب و ممکن از توان همگان خارج است، این پاسخ را با چالش مواجه می سازد.
۸۱۳۲.

اعتبارسنجی آراء مفسران در «أفعل تفضیلی» یا «أفعل تعیینی» بودن واژه «خَیر» در قرآن با تکیه بر دیدگاه علامه جوادی آملی

نویسنده:
منبع: مطالعات تطبیقی قرآن پژوهی سال پنجم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۱۰ 60 - 78

کلید واژه ها: قرآن کریم تفسیر تسنیم أفعل تعیینی سیاق آیات واژه خَیر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۷ تعداد دانلود : ۱۶۰
درروش تفسیری «قرآن به قرآن» توجه به سیاق و ارتباط آیات با یکدیگر از اهمیت بالایی برخوردار است و در احراز تفسیر صحیح قرآن جایگاه ویژه دارد. واکاوی در تفاسیر سنی و شیعه نشان داد که واژه «خَیر» در اکثر تفاسیر قرآنی، به عنوان أفعل تفضیل به معنای «بهتر و بهترین» به حساب آمده است. علامه جوادی آملی معتقداست این واژه در شرایطی با توجه به سیاق، در معنای أفعل تفضیل نیست بلکه أفعل تعیین می باشد. از این رو، پژوهش حاضر به روش توصیفی- تحلیلی به بررسی واژه «خَیر» در تفسیر «تسنیم» پرداخته است. بررسی «تفسیر تسنیم» نشان داد که مجموعا در 33 آیه، واژه ی «خَیر» بر وزن أفعل تعیینی است. بنابر دیدگاه علامه جوادی آملی، در برخی مواقع و باتوجه به سیاق وقتی دو چیز با هم مقایسه می شوند، اگر هر دو از یک منبع و ریشه باشند، قابل مقایسه است ولی اگر ریشه و ذات دو شیء با هم یکسان نباشند، این مقایسه و ترجیح و برتری یکی بر دیگری، اساساً اشتباه است.
۸۱۳۳.

نقد شبهه خیانت برخی پیامبران به خلق

نویسنده:
منبع: مطالعات علوم قرآن سال دوم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۴) 56 - 80

کلید واژه ها: خیانت وفای به عهد شبهه عصمت پیامبران الهی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۳ تعداد دانلود : ۱۹۱
پیامبران در ایفای رسالت الهی و خیرخواهی برای مردم هیچ گونه کوتاهی نداشتند؛ اما برخی با استناد به شماری از روایات ناصحیح درباره برخی پیامبران، مانند حضرت داوود و پیامبر اکرم9 سخن از خیانت به میان آورده اند؛ درحالی که آنان از خیانت به خدا و مردم پیراسته اند. افزون بر حکم کلی قرآن درباره پیراستگی پیامبران از خیانت به مردم، این کتاب آسمانی از برخی پیامبران مانند اسماعیل بن حزقیل، یوسف، موسی و پیامبر اکرم9، با نام یاد می کند که از خیانت به مردم پیراسته بودند. درباره خیانتِ فرستادگان الهی شبهه ای مطرح شده است که از سر ناآگاهی یا غرض ورزی است. در نوشتار پیش رو شبهه خیانت به خلق که به برخی پیامبران نسبت داده شده، بررسی و پاسخ داده شده است و پیراستگی آنان از خیانت به مردم ثابت و روشن شده است. پیامبران از رفتارهایی که قرآن کریم آنها را خیانت به مردم شمرده از قبیل تصرف ناروا در اموال مردم، هتک ناموس، کشف و افشای اسرار و بدعهدی با مردم، به دورند. در این مقاله که با صبغه شبهه پژوهشی و به روش کتابخانه ای و تحلیلی اسنادی انجام گرفته است، ضمن پاسخ به دو مورد از شبهه خیانتِ مطرح شده درباره حضرت داوود و پیامبر اکرم9، نتیجه گرفته شده است پیامبران از خیانت به مردم پیراسته اند.
۸۱۳۴.

Investigating the semantic relationship between Jihad and the words of its semantic field in the Qur'an based on the Syntagmatic (co - occurrences) component(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های زبان شناختی قرآن سال نهم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۱۸) 63 - 78

کلید واژه ها: Jihad Synonyms Quran Syntagmatic Relation Component Analysis

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷ تعداد دانلود : ۷۴
Jihad as one of the central words of the Qur'an, meaning praiseworthy and condemned war and enduring hardship in the field of semantics has a close semantic relationship with the words "Qatl (murder), Harb (war), Jadal (dispute), Qalz (severity), Nafar (go forth), Sabr (patience)" in the form of synonyms. This semantic model, which considers the conceptual range of the word "Jihad" to consist of smaller components called syntagmatic semantic components, by analyzing the semantic components, expresses similarities and differences of the word Jihad with its synonymous terms. And it also plays a crucial role in explaining synonymy. Based on this vital point, the author in the present article tries to use this semantic hypothesis to examine the semantic coordinates of "Jihad" with words that have a possible synonymy; represents the semantic similarities and differences of each of them and explains the role of these elements in determining the specific situation and differentiating the context (Siyaq) and linguistic context of the mentioned words. Therefore, each context requires a combination of specific syntagmatic components that is the unit of word differentiation in different contexts. Hence, it is not possible to replace the word "Jihad" with words that have a relative synonymy; because this leads to a deviation from the intended meaning in "Jihad" and the terms that have a synonymy with Jihad.
۸۱۳۵.

خودباوری و مقاومت؛ قدرت نرم انقلاب اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت سال بیست و نهم اسفند۱۳۹۹ شماره ۲۷۹ 81-90

کلید واژه ها: خودباوری ملی پایداری انقلابی قدرت نرم انقلاب اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۴ تعداد دانلود : ۳۴۱
جهان بینی الهی و تبلور مکتبی آن در قالب دین اسلام، مجموعه منابع جذابیت آفرین انقلاب اسلامی را از حیث تنوع، پراکندگی، عمق و دیرپایی، از منابع قدرت نرم در مکاتب مادی متمایز می سازد. خودباوری و مقاومت دو عنصر تعیین کننده در تولید قدرت نرم در فرایند تحقق، پیروزی و تداوم انقلاب اسلامی هستند که از طریق کارکردهای گوناگون خود، قدرت نرم افزاری انقلاب را به شکل چشمگیری افزایش می دهند. این پژوهش در پاسخ به این سؤال اساسی که «عناصر خودباوری و مقاومت از طریق چه فرایندها زمینه ایجاد قدرت نرم افزاری را فراهم می کنند»؟ می کوشد با بهره گیری از روش توصیفی تحلیلی، کاربست این دو عنصر را در مدار قدرت آفرینی تجزیه و تحلیل کرده و از این رهگذر، اثبات کند که این مؤلفه های بنیادین از طریق آگاهی بخشی و تزریق روحیه اعتماد به نفس به ملت ها، احیاء عنصر مبارزه و پایداری در میان آنان و ارائه الگوی مبارزه و استقامت، بستر مناسبی را در جهت تولید قدرت نرم انقلاب اسلامی ایجاد می کنند.
۸۱۳۶.

مؤلفه ها و شواهد تقریب در تفسیر الکاشف مغنیه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه قرآن و حدیث دوره ۱۴ پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲۷ 91-114

کلید واژه ها: تفسیر قرآن الکاشف مُغنیه تقریب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۸ تعداد دانلود : ۴۳۶
رویکرد « تقریب » و اعتدال گرایی در تفسیر، تلاشی است برای نزدیک کردن پیروان مذاهب اسلامی برپایه ی اصول مشترک و مسلّم اسلامی که هدف نهاییِ آن تحقّق « امّت واحده » و ایجاد اتّحادی معنی دار میان مذاهب است. محمد جواد مغنیه از جمله مفسران شیعی است که در عین حفظ اصول و مبانی اعتقادی خویش در تفسیر الکاشف چنین رویکردی را اتّخاذ کرده و تلاش نموده تا در سراسر تفسیر خود از برجسته سازی موضوعات اختلافی میان مذاهب و نیز از تکیه بر عقایدی که مختص مذهب و گروهی خاص است، بپرهیزد. این مقاله به روش توصیفی- تحلیلی و از طریق جمع آوری داده ها به صورت اسنادی و کتابخانه ای به واکاوی چگونگی رویکرد مغنیه به تقریب در تفسیرش پرداخته و نمود این رویکرد را در مؤلفه هایی نظیر مؤاخات، دوری از تعصّب، حفظ سیاق آیات، پرهیز از تفسیرهای باطنی، رعایت اصل احترام، بیداری در برابر دشمن مشترک و نقل اقوال از منابع اهل سنّت و گاها ترجیح آنها تبیین نموده است. بی شک، با عنایت به اوضاع کنونی کشورهای مسلمان، چنین پژوهشی می تواند گامی در راستای تقویت اتحاد کشورهای مسلمان به معنای راستین کلمه باشد.
۸۱۳۷.

واکاوی فقهی مقابله به مثل در ناسزا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های فقهی دوره شانزدهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳ 537 - 559

کلید واژه ها: اقدام مشابه دشنام سب مقابله مقابله به مثل ناسزا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵۲ تعداد دانلود : ۵۷۲
انسان شاید با ناسزاگویی دیگری مواجه شود و آرامش خویش را از دست بدهد، در این حال، حس انتقام پیدا می کند و تمایل به مقابله به مثل در او ایجاد می شود. در پژوهش حاضر به حکم فقهی مقابله به مثل در ناسزا به روش اجتهادی پرداخته ایم. آنچه اهمیت مسئله را دوچندان کرده، گستره، کثرت ابتلا و تبیین آثار و کارکردهای قضایی آن است. با وجود اهمیت و گستره مسئله هیچ باب و عنوان مستقلی در کتب فقهی یافت نشد و تنها برخی فقیهان تحت عنوان «سب» به صورت اجمالی به آن اشاره کرده اند. برخی مانند محقق اردبیلی و محقق خویی بعد از استثنای پاره ای از موارد، اقدامِ مشابه در برابر دشنامگو را جایز دانسته اند، ولی در مقابل، مشهور فقیهان، از آنجا که حکمِ مقابله به مثل در ناسزا را از حکمِ سب و ناسزا استثنا نکرده اند، بر اساس اطلاق مقامی می توان گفت به عدم جواز معتقدند. بعد از بررسی ادله دو طرف، نظر مشهور پذیرفته شد. دستاورد پژوهش حاضر را می توان استناد به ادله ای که تاکنون به آنها توجه نشده است و نگاه منسجم و فراگیری به مسئله دانست.
۸۱۳۸.

بررسی و تحلیل معیارهای امام رضا (ع) در نقد روایات عرضه شده بر ایشان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ رضوی سال هشتم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۳۰ 153 - 176

کلید واژه ها: امام رضا (ع) روایات عرضه شده تحریف جعل معیارهای نقد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۷ تعداد دانلود : ۲۶۳
با گسترش نظام مند احادیث مجعول و محرَّف در عصر امام رضا(ع)، در موارد فراوان راویان اصالت احادیث را از آن حضرت جویا می شدند. در صورت وقوع جعل و تحریف در روایت، امام به صورت روشمند و با بهره گیری از معیارها و ملاک های متقن، محرَّف و مجعول بودن آن را بیان کرده اند. به طور کلی امام دو معیار درونی و بیرونی را در نقد این روایات به کار بسته اند. ایشان نقد درونی را که با دقت در مضمون حدیث صورت می پذیرد، با دو دسته از معیارها: 1. معیارهای درون دینی 2. معیارهای برون دینی انجام داده اند؛ معیارهای درون دینی را قرآن، روایات و مسلمات دینی و مذهبی و معیارهای برون دینی را عقل و حس و تجربه می توان دانست. نقد بیرونی که ارزیابی احادیث با استفاده از مراجعی مثل سند، منبع و مأخذ حدیث است، در سیره امام رضا(ع) با نقد راویان تحقق یافته است، ایشان با اشاره به منشأ جعل و تحریف که همان وجود راویان کذاب باشد، احادیث را نقد کرده اند. امام گاه به صورت ترکیبی از چند معیار برای نقد روایات بهره گرفته اند که در بین معیارهای به کار گرفته از دو معیار روایات و عقل بیش از دیگر معیارها استفاده کرده اند.
۸۱۳۹.

اِشارات و تَنبیهات (3)، تک نگاشتی گرانبها درباره اندیشه های کلامی شریف مرتضی نخستین گام در تدوین اندیشه نامه کلامی سید مرتضی تتبعی نابسنده در باب اندیشه کلامی شریف مرتضی

نویسنده:
منبع: آینه پژوهش سال ۳۱ آذر و دی ۱۳۹۹ شماره ۵ (پیاپی ۱۸۵) 187 - 203

کلید واژه ها: شریف مرتضی کلام امامیه اندیشه های کلامی الحدود و الحقائق انقاذ البشر من الجبر و القدر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۶ تعداد دانلود : ۲۳۹
سلسله مقالاتی که زیر عنوان «اِشارات و تَنبیهات» منتشر می شود مجالی است برای طرح و تحریر جستارهای گونه گونِ انتقادی و کتابگزارانه و تُراث پژوهانه که هر یک از آن جستارها نوشتاری است کوتاه و مستقل در باب موضوعی مشخّص و ممتاز. بخش سوم از این مقالات مشتمل است بر سه یادداشت کتابگزارانه در معرّفی و نقد سه تک نگاشت شایان توجّه درباره اندیشه های کلامی شریف مرتَضی (د: 436 ه .ق.). در مقاله «تک نگاشتی گرانبها درباره اندیشه های کلامی شریف مرتضی» کتاب نوانتشار حسَین علی عبدالساتِر با نام «عقیده شیعی و کلام معتزلی: شریف مرتَضی و گفتمان امامی» معرّفی می شود. مقاله «نخستین گام در تدوین اندیشه نامه کلامی سَیّد مرتضی» به بررسی نقاط قوّت و ضعف کتابی زیر عنوان «سیّد مرتضی» تألیف آقای علیرضا اسعدی می پردازد. نوشتار «تتبّعی نابسنده در باب اندیشه کلامی شریف مرتَضی» مروری است انتقادی بر کتاب الشریف المرتضی متکلّماً نوشته رؤوف احمد الشَمَّری که در آن به طور خاص، منابع نویسنده در پژوهش و گزارش آراء کلامی سَیّد مرتَضی مورد ارزیابی و نقد قرار گرفته است.
۸۱۴۰.

نگاهی به تحولات حوزه قم و مشهد معاصر

نویسنده:
منبع: حوزه دوره جدید بهار ۱۳۹۹ شماره ۱۰ 42-63

کلید واژه ها: حوزه قم مشهد معاصر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۷ تعداد دانلود : ۱۲۳
نگاهی به تحولات حوزه قم و مشهد معاصر

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان