فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۳٬۸۶۱ تا ۳٬۸۸۰ مورد از کل ۷۳٬۴۵۳ مورد.
۳۸۶۱.

الإمامیّه والمأتم الحسینیّ؛ من الصفویه حتی العصر الحدیث

نویسنده:

کلید واژه ها: التعزیه أشکال العزاء الإمام الحسین علیه السلام الشیعه الإمامیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۰ تعداد دانلود : ۶۵
إنَّ إقامه العزاء علی الإمام الحسین علیه السلام له تاریخٌ طویلٌ وماضٍ عریقٌ لدی محبّی أهل البیت علیهم السلام، وقد أخذ دورًا متّسع النطاق فی ظلّ عنایه الدوله الصفویّه؛ حیث انتشرت ثقافه العزاء الحسینی فی إیران ودول إسلامیّه مختلفه، إنَّ تحلیل أشکال العزاء عند الشیعه الإمامیّه له أهمّیّه خاصّه فی التاریخ الاجتماعیّ للشیعه وهکذا من منظور التحلیل التاریخیّ، وأمّا إشکالیّه البحث فهی تحلیل أشکال العزاء بشکلٍ عامٍّ لدی الشیعه الإمامیّه فی مختلف المناطق، وقد أُجری هذا البحث بدافع معرفه کیفیّه تعازی الشیعه الإمامیّه فی مختلف بلدان العالم الإسلامیّ من العصر الصفویّ إلى عصرنا الراهن، ولتحقیق هذا الهدف تمّ شرح أشکال التعزیه الحسینیّه فی شتّی المجتمعات عن طریق جمع البیانات من المکتبات والمنهج الوصفیّ التحلیلیّ، وقد نتج هذا البحث عن شرح عادات الشیعه الإمامیّه وآدابهم فی مأتم أبی عبد الله الحسین علیه السلام حسب کلٍّ من المجتمعات الإسلامیّه؛ فإنَّ قاطبه الشیعه الإمامیّه فی مناطق جغرافیّه مختلفه ینعون الإمام الحسین علیه السلام فی أیّام عاشوراء، لکن طریقه النعی وعادات الشیعه تختلف من بلدٍ إلی آخر، بل وإنَّ أشکال العزاء لدیهم تختلف باختلاف أسلوب حیاتهم أیضًا.
۳۸۶۲.

بررسی اصول و روش های تربیت اخلاقی در روایات امام رضا(ع)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تربیت اخلاقی روایات امام رضا (ع) اصول تربیتی روش های تربیتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۱ تعداد دانلود : ۱۶۰
پرورش اخلاقی مسلمانان یکی از اهداف اساسی آموزه های قرآنی و حدیثی است. استخراج این آموزه ها و تبیین آن ها به صورت روشمند در قالب اصول و روش های تربیت اخلاقی، زمینه آگاهی از نظام اخلاقی در اسلام را فراهم می آورد. در میان روایات ائمه(ع) و روایات به جای مانده از امام رضا(ع)، گزاره ها و گزارش های فراوانی در موضوع اخلاق وجود دارد. این پژوهش، به روش توصیفی تحلیلی در پی پاسخ به این سؤال است که اصول و روش های تربیت اخلاقی در روایات امام رضا (ع) کدام است؟ برای پاسخ به پرسش تحقیق، احادیث ایشان استخراج و دسته بندی و تحلیل شد. یافته های تحقیق حاکی است که اصول تربیت اخلاقی عبارت است از: تغییر رفتارهای ظاهری، تحول باطن، مداومت و محافظت بر عمل، اصلاح شرایط، مسئولیت، آراستگی، فضل، عدل، عزت و تعقل. تحقق این اصول، روش هایی مانند تلقین به نفس، تحمیل به نفس، اعطای بینش، دعوت به ایمان، فریضه سازی، محاسبه نفس، زمینه سازی، تغییر موقعیت، اسوه سازی، مواجهه با نتایج اعمال، تحریک ایمان، ابتلا، آراستن ظاهر، آراستن سخن، توبه، تبشیر، مبالغه در پاداش، تکلیف به قدر وسع، انذار، مجازات به قدر خطا، تغافل، تزکیه، تعلیم حکمت به عنوان روش های دفع و درمان رذایل شناسایی شده است.
۳۸۶۳.

تبیین و تحلیل الگوی ارتباطی اِن اِل پی در سیره تربیتی امام رضا (ع)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: اِن اِل پی(NLP) سیره تربیتی امام رضا (ع) ارتباط مؤثر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۸ تعداد دانلود : ۱۰۸
اِن اِل پی «NLP» دیدگاهی است که با ایجاد الگو، دانش ضمنی ارتباطات را به عمل یا همان رفتار می کشاند. این الگوی ارتباطی با مدیریت ذهن و ارائه تکنیک های کاربردی و عملی، انسان ها را به سوی برقراری ارتباط مؤثر هدایت می کند؛ زیرا یکی از اهداف و کارکردهای ارتباطات در زندگی، تأثیرگذاری بر مخاطب است و این مسئله بدون شناخت و تعلیم تکنیک های ارتباطی امکان پذیر نیست. این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی و با هدف دست یابی به الگوی ارتباطی امام رضا (ع) در زمینه اِن اِل پی نگاشته شده است و این فرضیه را می آزماید که سیره تربیتی امام رضا (ع) در عرصه اِن اِل پی از توان الگویی زیادی برخوردار است. حاصل آنکه الگوی ارتباطی صحیح، از مهّم ترین شیوه و دغدغه های تربیتی امام رضا (ع) بوده است که با تبیین مؤلفه های آن در قالب ارتباط با خود، ارتباط با دیگران، اصلاح تصویر ذهنی و تداوم اثر می توان رفتارها، باورها و نگرش ها را در حوزه ارتباطات تغییر داد و به تعاملات، رنگ الهی همراه با آرامش و موفقیت بخشید که نه تنها کلید طلایی موفقیت در زندگی فردی، اجتماعی و شغلی است، بلکه باعث عزت نفس، مثبت اندیشی، شکوفایی استعداد و در نهایت احساس رضایت از زندگی می شود.
۳۸۶۴.

واکاوی فعل اختیاری و چگونگی تکوّن آن در اندیشه علامه طباطبایی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: فعل اختیاری مبادی فعل عوامل انگیزشی مراحل تکون علامه طباطبایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۹ تعداد دانلود : ۱۲۷
«اختیار» به معنایى که انسان به نظر ساده و سطحى مى پذیرد، تحقق ندارد. عوامل بسیاری- آگاهانه و ناآگاهانه- در تحقق فعل خارجی دخیل هستند. در پژوهش حاضر با روش تحلیلی، منطقی به دیدگاه علامه طباطبایی(ره) پرداخته می شود که چه مراحلی را در بروز رفتار بیرونی فرد ترسیم نموده و کدام دلیل درونی یا بیرونی را سبب جهت دهی رفتار فرد معرفی می کند. لازمه پاسخ به این پرسش بررسی مبادی فعل و عوامل انگیزشی مؤثر بر آن مبادی است که جمعاً مراحل فعل را شکل می دهند. با غور در آثار علامه و تحلیل بیانات ایشان فهمیده می شود که هر فعلی مسبوق به یک سری مبادی درونی و بیرونی از سنخ ادراکی، تحریکی است که طی چند مرحله(9 مرحله درونی و دو مرحله بیرونی) به وقوع فعل می انجامد. عوامل درونی عبارت اند از: قوای نفس، علل غایی، گرایش ها، ادراکات، شوق، اراده، قوه عامله، عمل و ملکات نفسانی. علاوه بر این، محیط بیرونی و بعث و هدایت های الهی نیز در نوع عمل و انگیزش فعل دخیل هستند. این مبادی و لایه ها با فعل محقق در خارج تأثیر دوسویه به مثابه قوس صعود و نزول داشته و تأثیر مستقیمی بر فهم معنای اختیار، ملاک فعل اختیاری و دامنه آن دارد.
۳۸۶۵.

نقد گونه شناسی شهادت دردعای دوم صحیفه سجّادیّه ازدیدگاه چهار شارح(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:

کلید واژه ها: صحیفه سجادیه دعای دوم شهدای رسالت شارحان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۷ تعداد دانلود : ۷۹
صحیفه امام سجاد علیه السلام به عنوان یکی از منابع شناخت معارف دینی، محسوب می شود. دعای دوم صحیفه که راجع به عظمت پیامبر ص است . در بحث حاضر، فرازی از دعای دوم مورد تحلیل قرار داده شده است که امام علیه السلام در این قسمت، عظمت امامان علیهم السلام را بیان کرده و آنان را شاهد حقانیت رسالت پیامبر صلوات الله علیه واله در برابر منکران رسالت، توصیف نموده است. این فراز صحیفه، ناظر به آیه 43 سوره رعد و 17 سوره هود است و امامان (علیهم السلام) همچون انبیاء پیشین، مصدّق رسالت و همانند قرآن، دلیل نبوّت پیامبراکرم (ص) هستند، چون حدیث ثقلین متواتر بین مسلمین برابر بودن امامان را با قرآن اثبات می کند و قرآن معجزه وشاهد رسالت می باشد و همین شأن قرآن را آنها نیز دارند و اینکه شارحان گفته اند، مراد از شهدای مذکور در سخن امام، شاهدان اعمال یا الگوی امت است و ناظر به آیات شهدای اعمال یا الگوی امت است، مورد نقد قرار گرفته و ناتمام اعلام شده است. روش مقاله حاضر توصیفی و انتقادی است که اقوال شارحان را بعد از تحلیل، مورد نقد و اشکال قرارداده است و نظری نو و ابتکاری بیان کرده است.
۳۸۶۶.

حکمی زاده و نقد دیدگاه او در انکار حجیت احادیث(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: حکمی زاده اسرار هزارساله حجیت احادیث قرآن بسندگی قرآنیون

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۳ تعداد دانلود : ۱۳۱
علی اکبر حکمی زاده قائل به دیدگاه قرآن بسندگی در دین است؛ طبق نظر وی قرآن تنها منبع قابل استفاده در استنباط معارف و احکام دینی است و برای تمام مسائل و امور دینی فقط باید از قرآن بهره گیری کرد. قائلان این دیدگاه حجیت احادیث را منکر شده اند. حکمی زاده نیز حجیت تمام احادیث را در استنباط احکام و معارف دینی منکر شده است. وی در کتاب اسرار هزارساله به این دیدگاه پرداخته و با ذکر ادله ای مدعیِ انکار حجیت احادیث شده است. طبق نظر برگزیده دیدگاه قرآن بسندگی در دین باطل است و ادله انکار حجیت تمام احادیث مردود است. این مقاله با روش توصیفی تحلیلی در صدد تحلیل، نقد و ردّ مطالب علی اکبر حکمی زاده در مورد دیدگاه قرآن بسندگی در دین و انکار حجیت احادیث است. گرچه برخی از علما از جمله امام خمینی، مطالب مطروحه در اثر اسرار هزارساله را مورد بررسی و نقد قرار داده اند، به نظر می رسد نقد دیدگاه حکمی زاده درباره انکار حجیت احادیث، نیازمند پژوهشی گسترده تر است.  
۳۸۶۷.

تعیین حدود شرعی کاربری بانک های اسپرم بر مبنای اندیشه های فقهی امام خمینی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: بانک اسپرم بیع منی اهدای اسپرم انزال الکتریکی کمک باروری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۳ تعداد دانلود : ۱۱۳
امکان تأسیس بانک اسپرم در کشورهای اسلامی، همسو با کشورهای غیرمسلمان و مشخص سازی حدود کاربری آن، از مسائل نوپیدای فقه پزشکی محسوب می گردد. تحقیق حاضر با استفاده از شیوه توصیفی-تحلیلی و مراجعه به ابزار کتابخانه ای، ثابت می کند که بر اساس موازین فقه امامیه و در برخی موارد، مطابق مبانی فقهی و اصولی امام خمینی، تأسیس بانک اسپرم، اشکال شرعی ندارد؛ اما حدود کارکرد آن صرفاً می بایست در منجمدسازی اسپرم و استفاده از آن برای «امور تحقیقاتی» و «تلقیح با تخمک زوجه صاحب اسپرم، در زمان بقای زوجیت و حیات وی» منحصر گردد؛ بنابراین، دریافت اسپرم از یک فرد و ذخیره انجمادی آن جهت اهدا یا هرگونه واگذاری به غیر زوجه برای تلقیح با تخمک او و همچنین، واگذاری اسپرم به همسر صاحب اسپرم پس از فوت او، جایز نیست چراکه با فوت یکی از زوجین، رابطه «زوجیت» منقضی شده و تنها، رابطه «محرمیت»، پابرجا می ماند. بیع منی و اسپرم به بانک اسپرم جهت انجام امور آزمایشی و تحقیقاتی، به دلیل وجود منفعت عقلایی در این نوع استفاده نیز جایز است مشروط به اینکه دریافت آن در شرایط غیر اضطراری، از طریق انزال الکتریکی یا با استفاده از ویبراتور یا استمناء نباشد.
۳۸۶۸.

اصول و مؤلّفه های تربیتی اهل بیت علیهم السلام در پاسخ گویی به سؤالات(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: مؤلفه های تربیتی اعتدال ابراز محبت اصول پاسخ گویی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸ تعداد دانلود : ۵۸
از مشخّصه های پاسخ گویی اهل بیت علیهم السلام به سؤالات دینی، تفکیک گروه مخاطبان خویش بوده است که توجّه به هوش، سن، توانایی ها و استعدادهای هر فرد است و از موارد مهم و لازم در تعلیم و تربیت اسلامی شمرده می شود. اصولی که در این امر باید به آن توجّه شود، اهمیّت و جایگاهی والا در پاسخ گویی به سؤالات دارد. اهل بیت علیهم السلام در پاسخ گویی به پرسش های پیش روی، ضمن این که از روش های مختلفی استفاده می کردند، به اصول تربیتی هم توجّه ویژه ای داشتند. بدین منظور این پژوهش در پی پاسخ به این سؤال است که اصول و مؤلّفه های تربیتی اهل بیت علیهم السلام در پاسخ گویی به سؤالات چه بوده است؟ روش این پژوهش بر اساس مطالعات کتابخانه ای و روش توصیفی- تحلیلی، اصول تربیتی ایشان را در پاسخگویی به پرسش ها بررسی کرده است. یافته ها و نتایج به دست آمده از این قرار است که اهل بیت علیهم السلام در این واقع، از چهار مؤلّفه تربیتی اعتدال، ابراز محبّت، عزّت نفس و اسلوب حکیم استفاده کرده اند که می توان از این اصول در پاسخ گویی به سؤالات، بهره برد و الگوبرداری کرد.
۳۸۶۹.

تاریخ گذاری سندی روایات «ناسخ و منسوخ در قرآن»(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تاریخ گذاری حدیث تحلیل اِسناد حلقه مشترک روایات تفسیری قتاده ناسخ و منسوخ نسخ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۴ تعداد دانلود : ۷۴
مسئله نسخ در قرآن در زمره دانش هایی است که از دیرباز در علوم مختلف اسلامی مورد توجه اندیشمندان مسلمان بوده و دیدگاه های متفاوت و گاه ضد و نقیضی درباره آن مطرح شده است. از آنجا که روایات، منشأ بسیاری از این اختلاف دیدگاه ها در اندیشه نسخ بوده است، پژوهش حاضر به بررسی اعتبار تاریخی اسناد این دست از روایات می پردازد. بدین منظور، پس از جمع آوری روایاتی که حاکی از نسخ آیه ای از قرآن است، با استفاده از روش های تاریخ گذاری حدیث برپایه حلقه مشترک، اسناد روایات را مورد بررسی و تحلیل قرار داده، تا به این سؤال اساسی پاسخ داده شود که این روایات در چه زمان و مکانی و توسط چه کسانی انتشار یافته است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد که قتاده، سدی، حسین بن واقد، حجاج بن محمد و ابو صالح از چهره های شاخص نسخ به شمار می آیند و مبدأ گسترش روایات، قرن دوم هجری در بصره و کوفه بوده است.
۳۸۷۰.

تحلیل و بررسی مشرب عرفانی شیخ ابواسحاق کازرونی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: عرفان اسلامی مشرب عرفانی ابواسحاق کازرونی ورع جهاد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۹ تعداد دانلود : ۸۹
ابواسحاق ابراهیم بن شهریار کازرونی، ملقب به شیخ غازی و شیخ مرشد، از مشایخ صوفیه در قرن چهارم و پنجم هجری و پایه گذار طریقه کازرونیه در فارس، تأثیر بسیاری در ترویج عرفان اسلامی داشته است. با وجود تحقیقات گسترده درباره زندگی و احوال شیخ ابواسحاق، برخی ابعاد طریقه عرفانی او هنوز ناشناخته است. در این پژوهش با استفاده از روش توصیفی تحلیلی و استناد به منابع موثق و دست اول، تصویری روشن و علمی از مشرب عرفانی شیخ ابواسحاق ارائه می شود. این هدف با استفاده از الگویی متشکل از پاسخ های مشروح به چند سؤال محقق می گردد: در طریقه عرفانی شیخ ابواسحاق، مبدأ و مقصد سلوک کجاست؟ میان مبدأ و مقصد چند منزل با چه ترتیبی قرار گرفته اند؟ میزان اهمیت منازل چقدر است؟ توانایی های لازم برای کسب دستاوردهای هر منزل کدام اند و چگونه حاصل می شوند؟ در منابع پاسخ دقیقی برای همه این سؤالات یافت نشد؛ اما بر اساس قراین، نتایج حاصل بدین قرار است: در مشرب عرفانی شیخ مبدأ توبه، مقصد توحید و منازل زهد، ورع، فقر، صبر، توکل، رضا، مراقبه، محاسبه، محبت، خوف و رجا، اُنس، اطمینان، مشاهده، عشق، صحو، اخلاص، فناء فی الله و بقاء بالله، میان آن ها قرارگرفته اند که در بین این منازل ورع نقش برجسته تری دارد. ابواسحاق رویکردی فعال در عرفان داشته و با سامان دهی تشکیلات نظامی و جهاد با غیرمسلمانان به ترویج اسلام پرداخت؛ همچنین با احداث خانقاه ها و ارائه خدمات به فقرا و مسافران، طریقه کازرونیه را به جریانی دیرپای که گستره فعالیت آن چندین قرن از آناتولی تا هند و چین ادامه داشته، تبدیل کرد.
۳۸۷۱.

رستاخیز در مسیحیت

نویسنده:

کلید واژه ها: رستاخیز معاد جسمانی معاد روحانی داوری پاداش و کیفر فردوس و جهنم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۱ تعداد دانلود : ۹۴
اعتقاد به حیات پس از مرگ، اصلی اساسی از اعتقادات ادیان الهی است. اصلی که از همان ابتدای خلقت، پیامبران آن را مطرح کرده اند و با بشارت به بهشت و انذار از عذاب الهی حجت را بر مردم تمام کرده اند. در اصل اعتقاد به رستاخیز و قیامت، می توان گفت در بین ادیان اختلافی نیست، اما در جزئیات اختلافاتی دیده می شود که در هر دینی برداشتی متفاوت از آن داشته است.. این مقاله به شیوه توصیفی-تحلیلی و با تکیه بر روش کتابخانه ای به بررسی رستاخیز و ابعاد گوناگون آن در مسیحیت پرداخته و از رهگذر آن به این نتیجه رسیده که مسیحیان معتقدند مردگان در آخرالزمان پس از رجعت مسیح(ع) زنده شوند و پس از داوری و رسیدگی به اعمالشان به حیات خود ادامه می دهند. دلیل آنان بر این اعتقاد، برهان غایت آکویناس می باشد. همچنین معتقدند که رستاخیز انسانها جسمانی-روحانی خواهد بود و برای اثبات آن به شواهدی از کتاب مقدس تمسک می نمایند. علاوه بر آن در باور مسحیت جاودانگی از صفات بارز فردوس و جهنم است؛ و افراد دارای حیات ابدی و عذاب ابدی خواهند بود.
۳۸۷۲.

عبادات یهودیت در مقایسه با عبادات اسلام

نویسنده:

کلید واژه ها: عبادت یهودیت اسلام فرائض یهود دین کامل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۲ تعداد دانلود : ۱۴۰۳
نوشتار پیش رو پیرامون عبادات واجب در یهودیت و اسلام است که یک موضوع بین ادیانی می باشد. اهمیت این تحقیق در این است که انسان همواره به دنبال یافتن حق و دین حقیقی است و مقایسه و مطالعه تطبیقی ادیان به روشن شدن این مسئله کمک شایانی می کند. در این پژوهش با شیوه توصیفی- تحلیلی و به روش کتابخانه ای ابتدا به سن بلوغ در یهودیت پرداخته، سپس عبادات یهودیت بیان شده که عبارت اند از : قربانی، نماز، وضو، غسل، واجبات مالی، حضور در خانه ی خدا، کفارات. با بررسی انجام شده به این نتیجه رسیده که عبادات این دو دین الهی، دارای شباهت هایی هستند؛ همانطور که تفاوت های قابل توجهی نیز دارند. به نظر می رسد عبادات یهودیت در پاره ای موارد سخت تر بوده است؛ اما با این وجود عبادات اسلامی کامل تر و عمیق تر می باشند؛ و بیش از مناسک و عبادات یهودیت با زمان و انسان عصر حاضر  هماهنگی دارد و بر اساس مصالح و حکمتهایی می باشد.
۳۸۷۳.

بررسی تطبیقی جامعیت موضوعی قرآن از دیدگاه علامه طباطبایی و علامه جوادی آملی(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:

کلید واژه ها: قرآن جامعیت انواع جامعیت جامعیت حداکثری جامعیت اعتدالی علامه طباطبایی آیت الله جوادی آملی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۱ تعداد دانلود : ۶۵
جامعیت قرآن در شمار مبانی دلالی تفسیر قرآن کریم قلمداد می شود. به سبب اهمیت این موضوع، مفسران و اندیشمندان قرآنی به تبیینِ چیستی و بررسی آن پرداخته اند که در این میان بررسی تطبیقی دیدگاه علامه طباطبایی و آیت الله جوادی آملی به عنوان مفسران تأثیرگذار و صاحب منهج و روش شناخته شده حائز اهمیت هست. با توجه به چهار نظر و دیدگا ه حداکثری، حداقلی، اعتدالی و مقایسه ای که در این زمینه وجود دارد؛ در این نوشتار به بررسی تقریرات مختلف نظر علامه طباطبایی که در تفسیر المیزان به آن ها اشاره کرده اند، پرداخته می شود و با جمع بندی آن ها، دیدگاه اعتدالی را به ایشان نسبت می دهیم. همه تقریراتی که علامه طباطبایی به آن ها اشاره کرده اند را می توان در عبارت ذیل جمع نمود که مراد ایشان از جامعیت قرآن این است که: «با توجه به هدف هدایتی قرآن، جامعیت آن متناسب با برآوردن نیازهای هدایتی قرآن و تأمین سعادت دنیوی و اخروی آن به عنوان آخرین کتاب آسمانی، هست.» همچنین با بررسی نظر آیت الله جوادی آملی و تفصیلی که به آن پرداخته اند، نظر ایشان به دو قسم مقام لفظی و جمعی تقسیم می شود که در ظاهر قرآن با نظر علامه یکسان و طبق مقام جمعی حقیقت قرآن، متفاوت با دیدگاه علامه طباطبایی هست؛ ایشان در مقام جمعی با کمک روایات و تکیه بر چهار شاهد قائل به دیدگاه حداکثری از قرآن شده اند و نظری برخلاف علامه طباطبایی ارائه داده، با نقدی که بر کلام استادشان داشته اند، آن را ردّ کرده اند. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی و با رویکرد تطبیقی به این مسئله می پردازد.
۳۸۷۴.

تحلیل ارتباطات انسانی در سوره انفال مبتنی بر نظریه استخلاف(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: انسان جامعه سنت اجتماعی انفال استخلاف صدر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۲ تعداد دانلود : ۸۴
قرآن از قوانین الزامآوری سخن گفته است که از آنها به سُنن تعبیر کرده که در علوم اجتماعی به آن سنتهای اجتماعی گفته میشود. بر اساس دیدگاه اجتماعی شهید صدر، سه عنصر طبیعت، انسان و رابطه آنها، جامعه را تشکیل میدهند که از این رابطه بر اساس مبانی قرآنی شهید صدر، به استخلاف تعبیر شده است. مسئله این پژوهش فهم چگونگی نوع رابطه انسان با دیگر انسانها بر اساس نظریه استخلاف در آیات مرتبط در سوره انفال است که با روش توصیفی-تحلیلی و با هدف کشف نوع ارتباط انسان با دیگر انسانها بر اساس آیات سوره انفال بوده است تا مدل ارتباطات انسانی در جامعه انسانی و بر اساس نظریه استخلاف شناسایی شود. این مسئله با توجه با آیات سوره انفال، قابلتقسیم به ارتباطات در سطح جامعه خرد )نظام خانواده( و سطح کلان میشود. درمجموع یافتههای این مقاله نوع ارتباط با فرزند و اصلاح ذات البین بهعنوان مصداق اتم ارتباطات خانوادگی را در سطح خرد و انفاق به مردم، تألیف قلوب و صلح در سطح کلان موردبررسی قرار داده است. ارتباط انسان با دیگر انسانها در سطح خرد یا ارتباطات درون خانوادگی بهعنوان کوچکترین واحد اجتماعی، باید با توجه به این نکته باشد که فرزند و همسر انسان، ممکن است وسیله آزمایش او باشد و رابطه انسان با آنها، باید بر مبنای استخلاف )شایستگی زن و فرزند برای پذیرفتن مقام خلافت الهی( بهصورت بالفعل باشد. کمک و دستگیری از دیگران، تألیف قلوب و صلح ازجمله موارد برای افزایش سطح همبستگی اجتماعی برای ارتباطات انسان با انسان های دیگر در سطح کلان است. ارتباطاتی که همگی باید بر مبنای نظریه استخلاف و بر پایه محبت به همه انسان ها برای ایجاد آمادگی در آن ها برای رسیدن به مقصود خلقت یعنی دستیابی به مقام خلافت و جایگزینی خداوند متعال در زمین ایجاد گردد.
۳۸۷۵.

واژه ی «مجنون» در میزان نقد، واکاوی مجدد و تحلیل آراء اخیر

کلید واژه ها: پیامبر (ص) ترجمه قرآن مجنون

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۵ تعداد دانلود : ۷۰
برخی اخیراً ادعا نموده اند که واژه ی «مجنون» در قرآن براساس نظریه معنی، با «کاهن»، «ساحر»، «معلم» و«شاعر» هم نشین شده و از آن جا که این واژه ها نزد عرب جاهلی دارای بار مثبت معنایی هستند، لذا «مجنون» به معنای «دیوانه» صحیح نیست که بار معنایی منفی دارد. «جن زده» ترجمه صحیح «مجنون» است که ارتباط با جن را به ذهن  متبادر می کند. هدف این پژوهش، یافتن مقصود و بار معنایی واژه ی «مجنون» در کاربردهای قرآنی است که با روش تحلیلی - توصیفی و با یافتن نمونه های قرآنی، به این پرسش، پاسخ مناسب یافته شده است.  دست آورد این پژوهش این است که واژه ی «مجنون»، همیشه با واژه های فوق هم نشین نشده؛ بلکه با هرکدامشان یک یا دو مرتبه و یا به صورت انفرادی، به کار رفته است. همچنین اگر مُلَقَّب کردن به کاهن، مُعَلَّم و شاعر در جاهلیت، نشانه رفعت باشد، مُلَقَّب بودن به کذّاب از هم نشین های مجنون، چنین نیست و مفسران، مجنون را به  فرد دارای جنون، تفسیر کرده اند که بار معنایی مثبتی ندارد. در چهار مورد نیز، پیامبر (ص)توسط کفار، با «بِهِ جِنَّه» توصیف شده که مفسران آن را به معنی«دیوانگی» گرفته اند. خدا نیز در چهار آیه با تعبیر «ما بِصاحِبِکُم مِن جِنَّه» این صفت را از حضرت نفی کرده است.
۳۸۷۶.

شباهت مضامین متون مقدس و علاقه مندی پیشوایان «سیک» به تعالیم اسلام؛ زمینه ای برای همگرایی پیروان دین اسلام و آیین «سیک»(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قرآن کریم گورو گْرَنْت صاحب آیین سیک گورو نانک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۹ تعداد دانلود : ۸۵
کتاب گورو گرنت صاحب به عنوان متن مقدس آیین سیک، مجموعه ای از سخنان تعدادی از گوروهای ده گانه(رهبران آیین مزبور در فاصله قرون شانزدهم تا هجدهم میلادی) همراه با سخنانی از عارفان و شاعران مسلمان و هندو است. گوروهایی که این مجموعه را گردآوری می کردند، مدعی بودند که تمام قطعات آن، کلام الهی است که بر زبان گویندگان آن ها جاری گردیده است. با توجه به اهمیت گسترش فرهنگ گفتگو و همدلی میان پیروان ادیان، روشن است که تأکید بر مشترکات می تواند زمینه خوبی برای این امر فراهم آورد. پرسش این است که در متون مقدس دین اسلام و آیین سیک، یعنی در قرآن کریم و کتاب گورو گرنت صاحب، چه مشترکاتی وجود دارد، و در روایات مربوط به زندگی پیشوایان بزرگ آیین سیک، چه نشانه هایی از همدلی آنان با اهل اسلام می توان یافت؟ پژوهش حاضر نشان می دهد که میان بسیاری از عبارات کتاب گورو گرنت صاحب و آیات قرآن کریم، شباهت های مفهومی(گاه حتی تا حد ترجمه الفاظ) وجود دارد، و از سوی دیگر، روایات تاریخی مربوط به سیره پیشوایان سیک، موارد متعددی از همدلی آنان با مسلمانان را نشان می دهد. این شباهت مضامین و همدلی پیشوایان سیک با اهل اسلام، می تواند نقطه آغاز خوبی برای گفتگوهای همدلانه میان پیروان هر دو آیین باشد.
۳۸۷۷.

رسالهٔ «شرح کلمات شیخ باباطاهر جصّاص»؛ مورّخ ۸۳۰ق : قدیم ترین شرح فارسی سخنان باباطاهر(؟)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: باباطاهر عریان محمد بن طاهر بن حسن جصاص همدانی شرح کلمات شیخ باباطاهر جصاص

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶ تعداد دانلود : ۷۰
در ۱۳۹۴ نصرالله پورجوادی کتابی دربارهٔ باباطاهر عریان نوشت و کوشید او را با یکی از مشایخ حدیث به نام ابومحمد طاهر بن الحسن بن ابراهیم الهمدانی معروف به «جصّاص» (گچ گر) تطبیق دهد. سال بعد جمشید مظاهری مقاله ای نوشت و سخت با این نظریه مخالفت کرد. آنچه در یادداشت حاضر نشر می شود رساله ای است کوتاه در تفسیر سخنان باباطاهر که در اوایل قرن نهم کتابت شده است. اهمیت این رساله، که ظاهراً باید آن را قدیمی ترین شرح فارسی سخنان بابا طاهر شمرد، در این است که سابقهٔ خلط این دو شخصیت را دست کم تا سال های نخست قرن نهم عقب می برد.
۳۸۷۸.

تأثیر باور به نظریه مدیریت از فرادست بر رفع اختلال افسردگی(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: باورهای مهدوی افسردگی اجتماعی دیدگاه آرون بِک عصر غیبت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۳ تعداد دانلود : ۶۷
اختلالات روانی ریشه های عمیقی در شناخت و باورهای افراد دارد و افسردگی به عنوان رایج ترین بیماری روانی از این قاعده مستثنی نیست. ریشه های عاطفی و روانی تصادمی خاص با باورهای مذهبی دارد و تعیین آثار این مواجهه به درمان گران این امکان را می دهد که به شیوه های تازه ای در برخورد با افسردگی بیندیشند. این نوشته در پی آن است که تأثیر باور مذهبی مهدویت را درمان ریشه های این اختلال بررسی کند و با توجه به پذیرش روزافزون روش شناختی در درمان گری، از معارف مهدوی برای فراهم آوردن آموزه های لازم برای درمان افسردگی یاری بجوید. روش تحقیق مبتنی بر تحلیل افسردگی از سوی آرون بِک متفکر شناختی است که با بخشی از آموزه های مهدوی که امیدزا و انگیزه ساز هستند تلاقی داده شده و آثار این تلاقی از نگاه تحلیلی بررسی شود. نتایج بررسی نشان می دهد که معارف مهدوی دارای این ظرفیت است که نگاه شخص به خود، آِینده و جهان پیرامون را دچار تغییر کرده و نه فقط ریشه های شناختی افسردگی را درمان کند بلکه انگیزه های کافی روانی و عاطفی برای ایستادگی در برابر حسن ناکامی و شکست را در فرد فراهم بیاورد.
۳۸۷۹.

تحلیلی بر روایات خروج دجّال در آخر الزمان(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: حدیث مهدویت اسرائیلیات آخرالزمان دجال

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۳ تعداد دانلود : ۱۱۳
دجال از مفاهیم مشهور آخرالزمانی در روایات اسلامی است. مضامین این روایات گاه تنها به اصل خروج موجودی به نام دجال در آستانه رستاخیز تأکید دارند، اما در بخشی از آنها ماجراهای تفصیلی و ویژگی های شگفت انگیزی وجود دارد که موجب طرح دیدگاه های مختلف در این باره و توجیه روایات با هدف پذیرش آنها شده است. از یک سو روایات تفصیلی غالباً در منابع سنی ذکر شده و منابع شیعی تنها حاوی روایات اصل خروج دجال است و از سوی دیگر موضوع دجال به منابع دینی اهل کتاب و راویان اسرائیلیات پیوند می یابد. این امر بررسی دیدگاه ها و تحلیل اجمالی وضعیت دلالی و سندی روایات خروج دجال را ضروری می نماید. طبق این تحقیق اصل خروج دجال از مفاهیم اصیل اسلامی است و حتی فراوانی روایاتی که از جزئیات و تفصیل ماجراهای آن سخن گفته اند، علیرغم لزوم توقف بر آنها، شهرت و استفاضه این موضوع را نشان می دهد.
۳۸۸۰.

زندیق

کلید واژه ها: زندقه زندیق مانویت دین زردشتی مزدکیان صابئین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۱ تعداد دانلود : ۱۲۵
این نوشته ترجمه ای است از مدخل «زندیق» در تحریر دوم دائرهالمعارف اسلام و مروری است کلی بر اشتقاق و سابقه و معنای لفظ زندیق (که نویسنده به اصل آرمانی/ آرامی آن معتقد است)، تاریخ اجمالی مانویت و فرقه های آن در ادوار پس از اسلام، ارزش روایات مسلمانان درباره مانویت و شااره به بعضی زندیقان معروف.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان