واکاوی فعل اختیاری و چگونگی تکوّن آن در اندیشه علامه طباطبایی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
«اختیار» به معنایى که انسان به نظر ساده و سطحى مى پذیرد، تحقق ندارد. عوامل بسیاری- آگاهانه و ناآگاهانه- در تحقق فعل خارجی دخیل هستند. در پژوهش حاضر با روش تحلیلی، منطقی به دیدگاه علامه طباطبایی(ره) پرداخته می شود که چه مراحلی را در بروز رفتار بیرونی فرد ترسیم نموده و کدام دلیل درونی یا بیرونی را سبب جهت دهی رفتار فرد معرفی می کند. لازمه پاسخ به این پرسش بررسی مبادی فعل و عوامل انگیزشی مؤثر بر آن مبادی است که جمعاً مراحل فعل را شکل می دهند. با غور در آثار علامه و تحلیل بیانات ایشان فهمیده می شود که هر فعلی مسبوق به یک سری مبادی درونی و بیرونی از سنخ ادراکی، تحریکی است که طی چند مرحله(9 مرحله درونی و دو مرحله بیرونی) به وقوع فعل می انجامد. عوامل درونی عبارت اند از: قوای نفس، علل غایی، گرایش ها، ادراکات، شوق، اراده، قوه عامله، عمل و ملکات نفسانی. علاوه بر این، محیط بیرونی و بعث و هدایت های الهی نیز در نوع عمل و انگیزش فعل دخیل هستند. این مبادی و لایه ها با فعل محقق در خارج تأثیر دوسویه به مثابه قوس صعود و نزول داشته و تأثیر مستقیمی بر فهم معنای اختیار، ملاک فعل اختیاری و دامنه آن دارد.voluntary action and how it evolved in Allameh Tabatabai's thought
Authority is not realized in the sense that man considers simple Many factors - consciously and unconsciously - are involved in the realization of a foreign act. It is essential to examine the principles of action (or inaction) and the factor influencing the realization of external action in order to better understand the meaning of authority, the criterion of the voluntary action and its copes. What is answered in this article is about what stages and principles Allameh Tabatabai (RA) have drawn in the occurrence of behavior and what motivating factor does he consider effective in practice? And which internal or external reasons he introduces the cause of directing one's behavior? Examining the works of Allameh and analyzing her statements, it is understood that every action (leaving action here is also carelessly known as an action) has preceded a series of internal and external principles of perceptual-stimulation type. Therefore, the principles of action are divided into two categories: perceptual and stimulation, which lead to the occurrence of the action in several stages(Nine internal stages and two external stages) Internal factors include: Soul powers, ultimate causes, tendencies, perceptions, passion, will, agent, action, sensual properties. In addition, the external and Baathist environment and divine guidance are also involved in the type of action and motivation of the action. These principles and layers are realized with the action outside and have a two-way effect as an arc of ascent and descent and have a direct effect on the range of authority
تبلیغات
