درخت حوزه‌های تخصصی

علوم اسلامی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی ادبیات عرب تاریخ اسلام و سیره تصوف و عرفان اسلامی تفسیر و علوم قرآن حدیث و علوم حدیث علوم غریبه فقه و اصول گروه های ویژه منطق، فلسفه و کلام اسلامی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۴٬۸۰۱ تا ۱۴٬۸۲۰ مورد از کل ۷۳٬۴۵۳ مورد.
۱۴۸۰۱.

بررسی و تحلیل گفتگوهای سوره یوسف(ع) در قرآن براساس نظریه گرایس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های زبان شناختی قرآن سال هفتم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۱۴) 35 - 50

کلید واژه ها: کاربردشناسی زبان قواعد مکالمه گرایس سوره یوسف (ع) گفت وگوهای روایی شخصیت پردازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۲۷ تعداد دانلود : ۴۳۸
کاربردشناسی زبان، یکی از دانش های بین رشته ای است که هدف آن، تأمل و دقت در سازوکار رابطه ساختار و عناصر سازندهیک متن برای درک بهتر چگونگی روند تکوین معنی و معانی نهفته در آن است. مکالمه و گفت وگو یکی از عناصر سازنده هر متن روایی است که در ایجاد و انتقال معنی متن نقش محوری دارد؛ ازاین رو در این پژوهش مکالمه های روایتیوسف(ع) در قرآن براساس نظریه قواعد مکالمه گرایس به روش توصیفی تحلیلی بررسی شده است تا به این پرسش ها پاسخ داده شود که در این روایت نحوه کاربرد و تخطی از اصول تعاون چگونه بوده است و اینکه این تخطی ها چه تأثیری در شکل گیری معنای این روایت دارند. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد در 84 آیه متضمن عنصر گفتگو در این روایت، 71 نمونه نقض و تخطی از قواعد مکالمه ازسوییکیا هر دو طرف مکالمه دیده می شود. بیشترین تخطی در اصل کمیت با 34 نمونه و سپس در اصول کیفیت با 17 نمونه، ارتباط و شیوه با 8 نمونه است. همچنین مشخص شد بخش اعظم بار معنایی این روایت و تصویر ذهنی حاصل از شخصیت های اصلی آن در نظر خواننده وابسته به تکرار عامدانه نقض قواعد مکالمه با انگیزه های خاص در حینگفتگوها است.
۱۴۸۰۲.

بررسی شبکه معنایی حرف جرّ «علی» در قرآن با رویکرد شناختی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آموزه های قرآنی پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲۸

کلید واژه ها: معناشناسی شناختی استعاره طرح واره

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۳۵ تعداد دانلود : ۶۳۵
حرف «علی» از حروف جرّ مکانی در زبان عربی است که در موارد متعدد در قرآن به کار رفته است. این حرف در معنای پیش نمونه ای خود مفهوم استعلا را کدگذاری می کند. اما همه موارد کاربرد این واژه در قرآن، محدود به این معنای پیش نمونه ای نیست. بلکه با قرار گرفتن در بافت های مختلف و به روش های مختلف وارد حوزه های معنایی جدید شده است. نوشتار حاضر به روش توصیفی تحلیلی و با بهره گیری از اصول معناشناسی شناختی، کاربردهای این حرف در قرآن را مورد بررسی قرار داده است تا تحلیلی هدفمند از معانی آن ارائه دهد. لذا بر اساس اصول معناشناسی شناختی، ابتدا معنای اصلی حرف «علی» شناسایی شد، سپس کیفیت بسط این معنای پیش نمونه ای مورد بررسی قرار گرفت. طبق بررسی های انجام شده، این حرف با معنای مرکزی خود از طریق استعاره و طرح واره، وارد حوزه های مفهومیِ تازه ای شده و شبکه ای از معانی مختلف را ایجاد کرده است. در شکل گیری این معانی، تغییر عامل و بافت، نقش مهمی ایفا می کنند.
۱۴۸۰۳.

بررسی نقش اخلاق در پیاده سازی زبان گزارشگری مالی توسعه پذیر (XBRL)توسط شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال هشتم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۴ (پیاپی ۳۲)

کلید واژه ها: اخلاق زبان گزارشگری مالی توسعه پذیر (XBRL) عوامل محیطی عوامل سازمانی عوامل حاکمیت شرکتی عوامل فنی و تکنولوژی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۵ تعداد دانلود : ۲۲۷
زبان نوین گزارشگری مالی در عصر جدید ، زبان گزارشگری مالی توسعه پذیراست. این زبان بعنوان ابزاری قدرتمند، کارائی و اثر بخشی فرآیند گزارشگری مالی را تسهیل ،وفرآیندتحصیل اطلاعات و شفافیت در افشا را بهبود می بخشد. پژوهش حاضر به بررسی نقش اخلاق در پیاده سازی زبان گزارشگری مالی توسعه پذیر (XBRL) توسط شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می پردازد.روش پژوهش؛توصیفی از نوع همبستگی است . جامعه آماری شامل، مدیران مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، وحسابرسان عضو جامعه حسابداران رسمی ایران است. از میان جامعه120 نفربا استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند.ابزار گردآوری داده های پژوهش ،پرسشنامه می باشد.بمنظور تجزیه وتحلیل آماری داده های پژوهش،از آزمون دو جمله ای و آزمون tو آزمون ویلکاکسون یک نمونه ای وآزمون کولموگروف- اسمیرنف استفاده شده است .یافته های پژوهش نشان می دهد که اخلاق در تسریع پیاده سازی زبان گزارشگری مالی توسعه پذیر (XBRL) توسط شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران موثر است وعوامل : محیطی ، سازمانی، حاکمیت شرکتی و تکنولوژی از منظر اخلاق در پیاده سازی این زبان گزارشگری مالی تاثیر گذار هستند.از آنجایی که الزام قانونی برای پیاده سازی زبان گزارشگری مالی توسعه پذیر (XBRL) برای شرکتهای پدیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران وجود ندارد ، بنابراین بحث اخلاق بعنوان عامل اصلی می تواند در پیاده سازی این زبان گزارشگری مالی در راستای شفاف سازی اطلاعات موثر واقع گردد.
۱۴۸۰۴.

نقش اندیشه علامه طباطبایی در تکوین مفهوم «جمهوری اسلامی»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه متین سال بیستم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۸۱ 27 - 53

کلید واژه ها: اندیشه علامه طباطبایی ادراکات اعتباری ملک اجتماعی جمهوری اسلامی گفتمان انقلاب اسلامی توزیع اجتماعی اندیشه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۳ تعداد دانلود : ۴۲۵
این مقاله در چهارچوب مطالعات تحلیل گفتمانی به نقش اندیشه علامه طباطبایی در تکوین دال «جمهوری اسلامی» در معنای مورد نظر گفتمان انقلاب اسلامی 1357 ایران می پردازد. پروبلماتیکِ نوشتار حاضر، بررسی نقش متفکری است که فاقد راهبرد سیاسی در عرصه انقلاب بوده است. ذیل این مسئله، به دو پرسش اصلی پرداخته شده است: 1. نقش اندیشه علامه طباطبایی در تکوین دال جمهوری اسلامی در معنای موردنظر گفتمان انقلاب اسلامی چیست؟ 2. سازوکارهای اجتماعیِ پیوند اندیشه علامه طباطبایی با گفتمان انقلاب اسلامی چیست؟ پژوهش حاضر با استفاده از فن «تحلیل مضمون» به شناسایی کلمات تکراری، مکنون و کلیدی در متون مربوط به اندیشه علامه طباطبایی و گفتمان انقلاب اسلامی مبادرت می کند و نشان می دهد علامه در چهارچوب نظری اعتباریات، بنیان های فلسفیِ طرح «جمهوری اسلامی» را پی ریخته است. اندیشه علامه طباطبایی از مجرای سازوکارهای اجتماعی همچون «حلقه های فکری»، «تعاملات بین نسلی»، «اجتماعات گفتمانی» و «ژانر نوشتاری و گفتاری» با گفتمان انقلاب اسلامی نیز پیوند پیداکرده است.
۱۴۸۰۵.

مطالعه تطبیقی مباحث کار و اشتغال با آموزه های قرآن و حدیث

نویسنده:
منبع: مطالعات تطبیقی قرآن پژوهی سال سوم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۵

کلید واژه ها: قرآن و حدیث کار اشتغال تلاش اقتصاد اسلامی تولید

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۱۴ تعداد دانلود : ۴۴۱
انسان دو جنبه وجودی دارد و مباحث اقتصادی به بُعد مادی او به طور مستقیم و به بُعد روحی وی نیز به صورت غیر مستقیم، ارتباط دارد. کارآفرینی و ایجاد اشتغال، از جمله مهم ترین مسئله ای است که زیربنای اقتصاد هر جامعه است. توجه به جایگاه مباحث کارآفرینی و اشتغال در آموزه های قرآن و حدیث، مهم ترین مسئله این نوشتار است که با روش توصیفی- تحلیلی به آن پرداخته شده است. در قرآن و روایات، کار و تلاش اهمیت فراوان داشته، به جهاد در راه خدا تشبیه شده است. خداوند با فراهم کردن مقدمات و لوازمِ اشتغال همچون خلقت دنیا و مافیها، از انسان خواسته که تلاش خود را در دنیا به کار بندد. اشتغال و کارآفرینی و روزی رسانی به دیگران از نظر آموزه های دینی ضروری است و امر و تشویق به انجام صنعت های مختلفی در قرآن و روایات به چشم می خورَد و هر یک از این آیات رهنمودهایی برای اهل فن و صنعت گران دارد. طبق تعالیم دینی فقط کار و تلاش باعث ارتقاء تولید و رونق و پیشرفت اقتصاد می شود.
۱۴۸۰۶.

استدلال به آیه صادقین در اثبات وجود مستمر حجت الله و نقد شبهات

نویسنده:
منبع: مطالعات قرآنی نامه جامعه سال ۱۶ تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱۲۶ 101 - 114

کلید واژه ها: حجت الله وجود مستمر آیه صادقین شبهات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷ تعداد دانلود : ۱۳
استمرار وجود حجت الهی در همه زمان ها، از باورهای مهم شیعه است. این مطلب به استناد آیات قرآن قابل اثبات است. در این نوشتار سعی شده با توجه به آیه 119 سوره توبه، وجود مستمر امام و حجت الهی به شیوه تحلیلی- توصیفی ثابت شود. برخی از مفسران اهل سنت، مصادیقی متفاوت با نظر اکثریّت مفسران شیعه بیان کرده اند که عمومیت و شمول خطاب در آیه و اطلاق امر به همراهی با صادقین سبب عدم پذیرش این اقوال می شود. چنانکه فخر رازی هم با توجه به امور مذکور به لزوم عصمت صادقین اذعان نموده است، گرچه وی مصداق مشخص صادقین را اجماع امت اسلامی دانسته است که نظرش با اشکالات جدّی رو به رو است. فخر رازی نظر شیعه درباره مصداق صادقین را به علت عدم امکان شناخت حجت الله برای مکلّفان نمی پذیرد، این در حالی است که در کتب اهل سنت روایاتی درباره شناخت امام و آثار منفی عدم شناخت امام وجود دارد. با توجه به تفسیر آیه و جمع بندی ادله موافقان و مخالفان این نتیجه به دست می آید که این آیه بر لزوم وجود حجت الهی در همه زمان ها دلالت دارد.
۱۴۸۰۷.

وحدت و کثرت ادیان با رویکرد عرفانی در مثنوی مولوی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: عرفان اسلامی سال ۱۴ تابستان ۱۳۹۷ شماره ۵۶

کلید واژه ها: مولانا اتحاد ادیان عرفان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۸ تعداد دانلود : ۵۴
پرواضح است که مولوی بلخی یکی از شگفتیهای ادبی و عرفانی است که در بسیاری از اشعار خود بر وحدت ادیان در مثنوی تأکید دارد. مولوی پژوهی فراوان ایران و جهان گویای این است که مولانا دارای اندیشه های بلند و فراجهانی است. او بر این باور بوده است که یکی از بزرگ ترین بیماری های بشریت، بیماری نفس اماره، خودخواهی وتکبر انسان ها برای رسیدن به مراتب مادی ودنیایی است. این پژوهش، با روش توصیفی-تحلیلی به چگونگی تأثیر وحدت ادیان در آموزه های مولانا همت گمارده است که شاخص اصلی این بحث عرفان اسلامی است. یافته های پژوهش نشان می دهد که مولوی در تمثیلاتی که به ویژه از ادیان می آورد، تأویلات آزاداندیشانه اش درپذیرش عقاید را آشکارابر زبان جاری می سازدو گوناگونی حکایات و موضوعات، یک هدف واحد دارد، همچون جامعه متکثری که دارای وحدت و یکرنگی است وتأکید بحث بر عرفان است که در تقویت روحیه معنوی، عشق ورزی و محبّت به انسان ها دورنمایی دارد و دروحدت و اتّحاد ادیان متکثرپیوندی شگفت انگیزبرقرارمی کند و انسان را به حقیقت هستی پیوند می دهد.
۱۴۸۰۸.

نقد اسرائیلیات در آیه 24 سوره یوسف

نویسنده:
منبع: مطالعات حدیث پژوهی سال سوم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۵ 95 - 118

کلید واژه ها: اسرائیلیات خرافات روایات تفسیری یوسف(ع) اهل کتاب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۸ تعداد دانلود : ۱۳۲
پژوهش حاضر، تحت عنوان «نقد اسرائیلیات در آیه 24 سوره یوسف†»، با هدف شناسایی و تبیین روایات اسرائیلی نگارش یافته است. با توجه به اینکه در بسیاری از تفاسیر، روایات ساختگی و خرافی فراوان به چشم می خورد و مفسران بزرگوار نیز بدون نقد و ملاک و معیار خاص به نقل آنها پرداخته اند؛ نگارنده را بر آن داشت که روایات تفسیری آیه 24 سوره یوسف† را که تفسیرهای متعدد و گوناگون از آیه شریفه ارائه داده اند، مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد تا صحت و سقم محتوایی و درستی و نادرستی آنها مشخص گردد. نویسنده مقاله با بهره گیری از روش توصیفی تحلیلی و مراجعه به تفاسیر روایی به این نتیجه رسید که برخی از روایات وارده در تفسیر آیه مذکور جعلی و ساختگی بوده است زیرا؛ تناقض و ناسازگاری با سیاق آیات قرآن کریم، منافات بامقام عصمت انبیا، مخالفت با عقل، رکاکت، تشتت و ناهمگونی، سازگاری با آموزه های دینی یهود از جمله ویژگی های بارز آن دسته از روایات است. همچنین یافته های تحقیق نشان داد که سرمنشاء بسیاری از این دسته روایات که به «اسرائیلیات» شهرت یافته اند عالمان نومسلمان اهل کتاب بوده که از طریق آنان به حوزه تفسیر راه یافته است و دلیل گسترش و ماندگاری آنها در کتب روایی و تفسیری نیز همان ارتباط مسلمانان با اهل کتاب و از همه مهمتر میدان دادن دستگاه خلافت به داستان سرایان بوده است.
۱۴۸۰۹.

بود و نمود؛ تحلیل دیدگاه ملاصدرا درباره وحدت وجود(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: حکمت صدرایی سال هفتم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۱۳) 57 - 70

کلید واژه ها: وحدت وجود کثرت مراتب کثرت مظاهر وحدت تشکیکی وحدت شخصی ملاصدرا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۶ تعداد دانلود : ۵۰۴
حقیقت وجود مهم ترین مسئله محوری در حوزه فلسفه و عرفان اسلامی به شمار می رود و اندیشمندان این دو حوزه، دیدگاه های متفاوتی درباره وحدت یا کثرت وجود ارائه نموده اند. گرچه خاستگاه وحدت وجود را باید عرفان دانست لکن به دلیل تناسب با موضوع فلسفه، این مسئله به قلمرو حکمت نیز وارد شده و بر فضای تفکر فلسفی تأثیر گذاشته است. صدرالمتألهین یکی از حکیمانی است که تلاش گسترده ای در جهت برهانی نمودن مدعای عارفان کرده است. او با رد کثرت تباینی وجود، ابتدا متناسب با اصول و مبانی حکمت متعالیه، در مسیر توجیه و تبیین وحدت تشکیکی وجود گام برداشته و در ادامه، از نظریه وحدت شخصی وجود دفاع و آن را به عنوان نظر نهایی خود برگزیده است. پژوهش حاضر، مهم ترین دیدگاه های مطرح در عرصه حقیقت وجود را ارائه و سپس سیر مسئله وحدت وجود در اندیشه ملاصدرا و نظر مختار او را بررسی و ارزیابی کرده است.
۱۴۸۱۰.

ارزیابی سروده های مذهبی شاعران برجسته شیعه در سده نهم هجری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: عرفان اسلامی سال ۱۴ بهار ۱۳۹۷ شماره ۵۵

کلید واژه ها: سده نهم شعر فارسی عرفان مذهب شیعه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰ تعداد دانلود : ۳۸
در مقاله حاضر سعی بر آن است تا وضع شعر مذهبی شاعران برجسته شیعه در سده نهم هجری قمری مورد بررسی قرار گیرد، در ادامه نیز به دلیل رواج چشمگیر «عرفان و تصوّف» و اهمیت و تأثیر آن در افکار مذهبی شاعران این دوره، بحثی مبسوط درباره عرفان و تصوف این دوره صورت گرفته است، اما منظوراز اشعار مذهبی چیست؟اشعار مذهبی شعرهایی هستند که درباره معصومین(علیهماالسلام) سروده شده اند، در واقع پیش از این قرن هم اشعار مذهبی فراوانی سروده شده است اما بایدتوجه داشت که این اشعار عمدتاً از سوی شاعران سنی مذهب سروده شده و نیز بیشتر درباره پیامبر(ص) و خلفای راشدین و حضرت علی(ع) می باشد و می توان گفت که از قرن نهم است که شاعران شیعه به طور گسترده و ویژه بهمدح و منقبت اهل بیت پرداخته و در سوگ حادثه عظیم عاشورا، به مرثیه سرایی می پردازند، این رونق و شکفتگی در سرودن اشعار مذهبی توسط شاعران شیعه مذهب باعث ایجاد روندی مؤثر در تاریخ ادبیات مذهبی ایران گردید که تا به امروز هم ادامه دارد،
۱۴۸۱۱.

راهبردهای دستیابی به بینش وحدت اسلامی در کلام رضوی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ رضوی سال ششم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۲۳ 127 - 152

کلید واژه ها: امام رضا (ع) مأمون سیره وحدت اسلامی امت اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۵ تعداد دانلود : ۴۴۳
دستیابی به بینش وحدت اسلامی و تشکیل امت واحده که مبنایی قرآنی دارد، از دیرباز مورد توجه پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) و امامان معصوم (علیهم السلام) بوده است. از این رو، در عصر امام رضا (علیه السلام) و در پی گسترش بحث های کلامی، موقعیتی پیش آمد که امام توانست با استفاده از شرایط موجود با بزرگان ادیان و مذاهب اسلامی مباحثه و مناظره کند و گامی در جهت اتحاد میان مسلمانان بردارد. این مقاله با انگیزه یافتن راهبردهای دستیابی به وحدت اسلامی با توجه به کلام رضوی به نگارش درآمده است. از این منظر، پرسش این پژوهش آن است که راهبردهای دستیابی به وحدت اسلامی در کلام امام رضا (علیه السلام) چیست و چگونه می توان به آن نائل شد؟ روش پژوهش توصیفی تحلیلی و از نوع بنیادی است که با مطالعه کلام رضوی، راهبردهای رسیدن به وحدت اسلامی آشکار خواهد شد. مطالعات و بررسی کلام امام رضا (علیه السلام) به انگیزه شناسایی راهبردهای وحدت اسلامی نشان داد عالم آل محمد (صلی الله علیه وآله) در برابر خلافت عباسی در شرایط مختلف با سخنان بجا و اقدام صحیح خود، میان مسلمانان برابری و یکدلی برقرار و بر فرهنگ همدلی، اتحاد و وحدت اسلامی میان تمام مسلمانان تأکید کرده اند. مهم ترین راهبردهایی که امام رضا (علیه السلام) در احادیث خود در زمینه وحدت اسلامی بیان داشته اند، عبارت است از: بینش توحیدی، تأکید بر قرآن، تمسک به سیره نبوی، توجه به آرمان مهدویت گرایی، مداومت بر ذکر صلوات بر محمد (صلی الله علیه وآله) و خاندان مطهرش (علیهم السلام)، توجه دادن به اصول و مبانی وحدت در مناظره ها و اخوت ایمانی.
۱۴۸۱۲.

فروش ابزار جنگی به دشمنان دین در فقه حکومتی امام خمینی (س)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه متین سال بیستم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۷۹ 27 - 46

کلید واژه ها: دشمن بیع سلاح فقه حکومتی فقه سیاسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۶۴ تعداد دانلود : ۴۹۴
در این نوشته، سخن از حکمِ فروش و عدم فروش جنگ افزار به دشمنان دین است. در نظر فقیهان پیشین، عموماً، این مسئله دارای دو حکمِ عدم فروش مطلقاً و تفصیل بین زمان جنگ و زمان صلح، بوده است. عدم فروش مطلقاً بدین معنی است که در هیچ زمان، نباید به دشمن سلاح فروخت و یا اینکه در زمان جنگ، فروش ممنوع و در زمان صلح، بلااشکال است؛ البته نظر سومی می تواند باشد که با وجود تعارض میان ادله منع مطلق و جواز آن، تساقط ادله را، میان می کشد و درنتیجه به عمومات «تجار ه عن تراض» رجوع می شود. امام خمینی، هیچ کدام از سه نظریه فوق را قبول نکرده و با توجه به روح و مذاق شریعت و نیازهای زمان و مکان و اختیارات حاکم اسلامی، مسئله فروش و عدم فروش را از شئون و اختیارات حاکم اسلامی می داند و معتقد است که حاکم اسلامی و فقیه جامع الشرایط است که تشخیص می دهد سلاح را به دشمن، بفروشد یا منعِ فروش نماید. با حکمِ حاکم اسلامی و با توجه به مصالح جامعه اسلامی جواز یا عدم جواز آن مشخص می شود.
۱۴۸۱۳.

تخیل، رؤیت و رویا در اشعار عارفانه ملک الشعرای بهار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: عرفان اسلامی سال ۱۵ زمستان ۱۳۹۷ شماره ۵۸ 287 - 305

کلید واژه ها: عرفان اسلامی شعر ملک الشعرای بهار رؤیا تخیل نقد ادبی بلاغت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۷ تعداد دانلود : ۶۹
ملک الشعرای بهار، از شاعران برجسته دوران مشروطیت و از نخستین شاعران اجتماعی سرا است که توانست نگرش اعتراضی را وارد شعر پارسی زمانه اش کند. در میان اشعار بیشمار بهار، بخش قابل توجهی به شعر عرفانی اختصاص داده شده که عمدتاً با موضوع عشق و شهود و مکاشفه سروده شده است. ارزش اشعار عرفانی بهار به این خاطر است که آرایه های ادبی و رمزگرای عرفانی را در آن برهه از تاریخ ادبی که گرایش به سبک خراسانی تحت عنوان بازگشت ادبی به فراموشی سپرده شده بود، به ادب معاصر منتقل کرد و از طرفی محتوای عرفانی از جمله رؤیا و مکاشفه را به بستر شعر جدید معرفی کرد. در این پژوهش با رویکرد توصیفی -تحلیلی و به شیوه کتابخانه ای به بررسی دو شاخصه تخیل و رؤیا در شعر بهار می پردازیم.
۱۴۸۱۴.

شرط توالی در قراردادهای الکترونیکی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های فقهی دوره چهاردهم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳ 707 - 730

کلید واژه ها: تجارت الکترونیکی توالی ایجاب و قبول قرارداد الکترونیکی موالات در عقود

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳۲ تعداد دانلود : ۳۸۲
یکی از مسائل و مشکلات مطرح شده در قراردادهای الکترونیکی شرطیت توالی (موالات) بین ایجاب و قبول است. زیرا بر اساس برخی مواد قانونی و آرای فقهی، وجود اتصال بین ایجاب و قبول لازم است و از طرفی در نگاه آغازین چنین به نظر می رسد که بین ایجاب و قبول در قرارداد الکترونیکی فاصله است و شرط توالی در قرارداد الکترونیکی رعایت شدنی نیست. نتیجه فقهی این مقاله پس از بررسی اصل اولی در مورد شرطیت توالی و پیشینه آن، جمع آوری و نقد همه دلیل های شرطیت توالی و تطبیق آنها بر قرارداد الکترونیکی و نیز بررسی وجود موالات و امکان رعایت آن در این نوع قراردادها این است که اولاً موالات بین ایجاب و قبول به دلیل کافی نبودن ادله شرطیت ندارد؛ ثانیاً اگر هم دلیل های ذکرشده کافی باشد، شامل قرارداد کتبی و الکترونیکی نمی شود؛ ثالثاً در قرارداد الکترونیکی حتی از نوع آفلاین بین ایجاب و قبول اتصال وجود دارد یا اتصال پذیر است؛ بنابراین قرارداد الکترونیکی طبق همه آرای فقهی یا محکوم به صحت است یا قابلیت انعقاد آن با رعایت شرط توالی را دارد.
۱۴۸۱۵.

بررسی و تحلیل هم سویی دیدگاه های فلسفی و عرفانی حافظ با ابن سینا و سهروردی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات عرفانی بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲۷ 55-86

کلید واژه ها: حافظ شیرازی ابن سینا سهروردی فلسفه حکمت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۸۴ تعداد دانلود : ۴۹۰
شعر حافظ در تاریخ مطالعات ادبی همواره محل توجه و موضوع تأمل بوده است. بیشتر تحقیقات حافظ پژوهی، کم وبیش پرتویی بر جهان شعر وی افکنده و سویی از اندیشه وی را روشن کرده اند. توجه به جنبه فلسفی و کلامی شعرش همواره یکی از موضوعات چالش انگیز بوده است. در این پژوهش، صرف نظر از جست وجوی نیت حافظ، در پی خوانشی فلسفی حکمی از شعرش هستیم؛ بنابراین، بیش از هر چیز، با متن روبه رو هستیم و سعی شده است در حدود دلالت های متنی اندیشه وی از منظری فلسفی یا حکمی بررسی و با آراء دو فیلسوف بزرگ ابن سینا در مقام فیلسوفی مشائی و سهروردی در جایگاه فیلسوفی اشراقی مقایسه شود. این خوانش به دلیل برخی ویژگی های خاص شعر حافظ از جمله وجود ایهام که امکان خوانش های متعدد را فراهم می کند و دیگر ظرفیت تأویل پذیری بسیار، ممکن می گردد. نتایج تحقیق نشان می دهد از دریچه اندیشه سهروردی به اشعار حافظ نگریستن، وی را متفکری می نمایاند که به عقل پشت پا می زند و نگاهی وحدت گرایانه به هستی دارد و با نگریستن از دریچه تفکر عرفانی ، حکمی به آراء ابن سینا، برخی ویژگی های مشترک به ویژه در زمینه های وجود و فرشته شناسی، طعنه زدن به صوفی، زهد، ریا(زهد ریایی) و تأکید بر زندگی رندانه، اندیشه حافظ با تفکر ابن سینا مطابقت دارد. ابن سینا به مدد ابتکار خویش مبنایی عقلانی و وجودشناختی برای اشراق عقل فراهم آورد؛ ویژگی ای که هر اندیشه عرفانی واجد آن است. از چنین دیدگاهی، بی تردید اندیشه اشراقی وی است که زمینه را برای فلسفه اشراقی سهروردی، که حافظ از آن بهره جسته است، فراهم می کند.
۱۴۸۱۶.

چیستی تجربه عرفانی و چگونگی تحقق آن از منظر آندرهیل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: ادیان و عرفان سال ۵۱ پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲ 229 - 251

کلید واژه ها: آندرهیل تجربه عرفانی حیات معنوی سیر آفاقی سیر انفسی نفس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۰ تعداد دانلود : ۲۶۱
عرفا در برخورد با واقعیات فرامادی به تجربه هایی دست می یابند که شایسته نامگذاری به تجربه عرفانی است. خانم اولین آندرهیل (1875 1941م) عرفان پژوه انگلیسی معاصر، در تحقیقات و تألیفات گسترده خود پیرامون عرفان مسیحی، به بررسی تجربه عرفانی همت گماشته است. ایشان پس از تحول بزرگ درونی، از بی دینی به سمت باورهای عمیقاً دینی و عرفانی گروید و با تدوین کتب و مقالات متعدد، در زمره مؤثرترین پژوهشگران عرفان قرن بیست عالم مسیحیت قرار گرفت. این مقاله درصدد است تا به تبیین تجربه عرفانی و بررسی چگونگی تحقق آن از نگاه آندرهیل بپردازد و در همین راستا تلاش می کند با بیان انواع، نشانه ها و خصایص تجربه عرفانی، تصویر روشنی از چیستی آن ارائه دهد. آندرهیل با لحاظ کردن آموزه های عرفانی روان شناختی و با توجه به نقش ضمیر ناخودآگاه و حواس باطنی، همچنین با قبول تقدم ساحت احساس بر ساحت اندیشه، تحقق تجربه عرفانی را از طریق سیر آفاقی و انفسی میسر می داند. در سیر انفسی که بر محور درون گرایی در حرکت است، عارف به مهارتی دست می یابد که به واسطه آن از قیودی همچون «برای من، از من، مرا و ...» رها می گردد و با وسعت بخشی به شخصیت خود، به مکاشفه انفسی دست می یابد. در سیر آفاقی نیز سالک با آموزه «کشف خدا در مخلوقات»، حوزه آگاهی خود را از سمت کثرت به سوی وحدت سوق می دهد تا جایی که به فهم حضور واقعی و روشن وحدت در کثرت نائل شود. مشخصه های اصلی تجربه عرفانی رازآلودگی، تناقض پذیری، احساس عینیت، احساس انفعال و مقاومت ناپذیری است و آگاهی از سازوکار لایه های معرفتی عالم، به تحقق تجربه عرفانی کمک شایانی می کند.
۱۴۸۱۷.

تحلیل جرم شناختی عارضه هیپوگلیسمی و بررسی تاثیر آن بر رفتار مجرمانه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال نهم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۳۳)

کلید واژه ها: دیابت جرم مسئولیت کیفری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۰ تعداد دانلود : ۴۷۵
از مهمترین عوامل درونی تاثیرگذار در وقوع رفتار مجرمانه تغییرات هورمونی در بدن و هیپوگلسیمی است که به نوعی بستگی به شیوه عملکرد غدد درون ریز و رابطه ای که این عملکرد با رفتارهای پرخاشگرانه دارد. هیپوگلیسمی عارضه ای خطرناک و از مظاهر درمان بیماری دیابت، وقتی که سطح قند خون فرد به کمتر از 70 میلی گرم در دسی لیتر برسد، بروز می کند. اختلال در هیپوگلیسمی (افت قند خون) موجب افزایش ترشح هورمون آدرنالین در بدن و بروز علائمی چون؛ افزایش ضربان قلب، گرسنگی، سرگیجه، لرزش، تشنّج، اضطراب و حالات عصبی، افسردگی، خواب آلودگی، بی حالی، تحریک پذیری شدید، انقباضات پراکنده عضلات، ضعف در عضلات، عرق کردن شدید دست و پا، پرخاشگری، اختلال شخصیّت و جامعه ستیزی و با طرز فکر منفی و از دست دادن آگاهی و هوشیاری لازم برای تصمیم گیری می گردد. در این حالت مقدار قند خون به خوبی تنظیم نمی شود و قدرت دفاعی بدن فرد بیمار در برابر استرس و بیماری های عفونی کاهش می یابد. و چون این بیماری جنبه داخلی و فردی دارد، لذا شخصی که جرم را تحت تأثیر اختلال هیپوگلیسمی مرتکب می شود خود نیز واقف به مشکلش نبوده، و از عوارض آن نیز بی اطلاّع است. از لحاظ جرم شناختی بررسی هر یک از این عوارض، از این جهت که منجر به ناهنجاری های رفتاری در فرد مبتلا به این بیماری می شود و زمینه را برای ارتکاب جرم را در او تقویت می کند، بسیار حائز اهمیّت است. بنابراین؛ قاضی دادگاه نیز باید به این امر توجه کافی و وافی داشته باشد که این وضع ناشی از بیماری دیابت بوده است و دفاع او را بپذیرد. و با توجه به مورد آن، از باب شدّت و حدّت یا ضعف بیماری، از مسؤولیت کیفری مبرّا یا نیمه مسؤول تلقی می گردد.
۱۴۸۱۸.

اوراق مضاربه مطابق با فتاوای امام خمینی(س)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه متین سال بیستم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۸۰ 109 - 129

کلید واژه ها: مضاربه اوراق بهادار اوراق قرضه عامل سرمایه سود

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۷ تعداد دانلود : ۴۵۱
مضاربه از مسائل اقتصادی است که از روز نخست تدوین فقه وجود داشته است. فقهای اولیه شیعه از شیخ صدوق تا شهید اول و... تا امام خمینی به بحث درباره مضاربه پرداخته اند و کتاب هایی نگاشته اند که به عنوان جوامع اولیه فقهی به یادگار مانده است. در این مقاله که به روش توصیفی-تحلیلی و با ابزار کتابخانه ای تدوین شده است بر آنیم که تبیین کنیم، مضاربه ضرورتی اجتماعی دارد که همان به حرکت درآوردن سرمایه ثابت و نقدی است، و جامعه اسلامی روزبه روز ضرورت آن را بیشتر احساس می کند خصوصاً جامعه ای که می خواهد از نظام ربوی که آن را خلاف مشی دینی و اعتقادی خود می داند، دوری کند. نوشتار حاضر درصدد است پاره ای از مباحث فقهی سیاست های پولی از دیدگاه امام خمینی را مطرح کند و ازآنجایی که ایشان و سایر فقها به بررسی فقهی این موضوع به طور مستقیم پرداخته اند، به ناچار این مباحث را از فتاوای ایشان در سایر ابواب فقهی برداشت نموده ایم. بدین جهت، ممکن است بعضی از این اظهارنظرها و برداشت ها یقینی نباشد و تنها ما را به ظن و گمان رهنمون سازد. امید است که این مقاله مقدمه ای برای پژوهش گسترده تر محققان و اساتید محترم گردد و با تبیین این گونه موضوعات از طرف دانشگاه و اجتهاد حوزه های علمیه، به احکام قطعی در این مسائل نائل گردیم.
۱۴۸۱۹.

نگاه قرآنی به «شایعه» و «شبهه»، دو روش نفوذ فرهنگی دشمن از طریق رسانه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت سال بیست و هفتم تیر ۱۳۹۷ شماره ۲۴۷ «ویژه علوم قرآنی»

کلید واژه ها: نفوذ فرهنگی رسانه قرآن کریم شبهه افکنی شایعه پراکنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۳۱ تعداد دانلود : ۶۱۳
در کنار اقدامات نظامی، یکی از مهم ترین روش های مداخله در کشورها، نفوذ در آنها از طریق سیاست های فرهنگی است. یکی از ابزارهای مهم و کارآمد دشمن برای نفوذ فرهنگی، رسانه است. قرآن کریم به طور جدی به مسئلة شناخت دشمنان امت اسلامی و روش نفوذ آنها در جامعه توجه کرده است. در حال حاضر، رسانه ابزار مهمی برای دشمنان جهت رخنه و نفوذ است. بنابراین باید روش های آنان را برای نفوذ از طریق این ابزار بشناسیم تا بتوانیم با آمادگی کامل در برابر ترفندهایشان بایستیم. در این پژوهش با بررسی آیات قرآن به روش توصیفی تحلیلی، به دنبال نظرات قرآن دربارة دو روش مهم دشمن در نفوذ فرهنگی از طریق رسانه، یعنی شایعه پراکنی و شبهه افکنی، هستیم. جست وجو در قرآن کریم نشان می دهد، شایعه پراکنی دشمنان اثراتی مانند اضطراب و ناآرامی در جامعه، شیوع نسبت های ناروا و نیز ایجاد تزلزل در باورهای دینی دارد. همچنین از آیات قرآن برمی آید، شبهة جبر، شبهة دروغ بودن وعده های الهی و شبهة غیرالهی بودن قرآن، از آثار روش دیگر نفوذ فرهنگی (یعنی شبهه افکنی) است.
۱۴۸۲۰.

آسیب های بینشی پیشرفت از منظر قرآن کریم

نویسنده:
منبع: مطالعات قرآن و علوم سال دوم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۳ 47 - 61

کلید واژه ها: قرآن پیشرفت رشد آسیب های بینشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۶ تعداد دانلود : ۱۴۰
رشد و پیشرفت از جمله مفاهیمی است که انسان همواره به دنبال آن است و می کوشد تا خویش را در مسیر آن قرار داده و از آن منحرف نگردد. بشر برای زندگی دنیوی و اخرویش اهدافی را تعیین و به سوی آن ها حرکت می کند. اگر اهداف به درستی تعیین و راه صحیح برای رسیدن به آن انتخاب گردد، و از آسیب های این مسیر به طور کامل اطلاع حاصل شود، می تواند انسان را در مسیر پیشرفت قرار داده و او را به اهداف مورد نظرش برساند. قرآن کریم به عنوان کتاب هدایت پس از ترسیم کردن اهداف دنیوی و اخروی انسان، به بیان لوازم رسیدن به این اهداف پرداخته است. در نگاه قرآن کریم، از جمله بایسته هایی که رسیدن به اهداف را میسر می سازد، شناخت کامل از آسیب ها است؛ شناختی که با دانستن چگونگی رفع و دفع آن همراه باشد. آسیب های بینشی، مهم ترین آسیب های پیشرفت هستند که قرآن بر لزوم شناخت آن تأکید نموده و راه های مبارزه با آن را نیز درآیات فراوانی مطرح کرده است. در منطق قرآن، ظاهر نگری، خرافه پرستی، تحجر، تعصب، و استبداد، از جمله مهم ترین آسیب های بینشی پیشرفت به شمار می آید. این کتاب آسمانی به نقش عوامل معنوی در پیشرفت اشاره کرده و نگرش پوزیتویستی به جهان هستی و عوامل دخیل در رخدادهای آن را آسیبی جدی در مسیر پیشرفت می داند. خداوند متعال با بیان برخی سختی ها و مشکلات در مسیر پیشرفت، به نقش مخرب خرافات و تعصبات بی مورد توجه داده است و انسان ها را از ناامیدی و یاس پس از برخورد با مشکلات و شکست، بر حذر می دارد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان