فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۳٬۹۴۱ تا ۱۳٬۹۶۰ مورد از کل ۷۳٬۴۵۳ مورد.
۱۳۹۴۱.

هویت شناسی رسانه های جدید ارتباطی و تأثیر آن بر آموزش مفاهیم دینی در چارچوب ایده رسانه های سرد و گرم مک لوهان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آموزش مفاهیم دینی هویت شناسی رسانه های جدید ارتباطی رسانه های سرد و گرم مک لوهان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۱۹ تعداد دانلود : ۴۶۸
با توجه به اهیمت زیاد رسانه ها در زندگی روزمره، فهم کلان نظری نسبت به رسانه ها اهمیت پیدا می کند، که در این میان رسانه های جدید در بستر فضای مجازی- مانند اینترنت- از منظرهای مختلف نظری و کابردی قابلیت بررسی و کنکاش دارد. این پژوهش با روش تحلیلی- توصیفی در پی پاسخ به این پرسش است که هویت رسانه های جدید چیست و بر مبنای ایده رسانه های سرد و گرم مک لوهان، رسانه های جدید ارتباطی، رسانه های سرد محسوب می شوند یا گرم و این که تأثیر چنین هویتی بر آموزش معارف دینی چیست؟ به همین دلیل پژوهش حاضر، ابتدا به تعریف فضای مجازی پرداخته و خصلت های مهم آن را جدا کرده است؛ سپس با توجه به ایده رسانه های سرد و گرم مک لوهان که از مباحث کاربردی در حوزه نظریه های ارتباطی است و نیز رویکرد فرهنگی و فلسفی دارد، استفاده نموده تا فضای مجازی که در عصر مک لوهان وجود نداشته را تحلیل کند. مقاله در مرحله اول به وضع اصطلاحات جدیدی از سرد و گرم دست یافته که آن ها را به رسانه های واضح و غامض نامگذاری می کند؛ در مرحله دوم نیز فضای مجازی را به صورت طیفی تحلیل کرده و در طیف بندی به پنج مرحله رسانه های سرد و واضح، کم مایه، معتدل، پرمایه و گرم و غامض دست می یابد و در مرحله سوم و در ادامه تحقیقات خود به ماهیت اکتشافی این پژوهش- هویت آمیخته فضای مجازی- پرداخته و آن را تبیین می کند؛ در انتهای پژوهش نیز جایگاه رسانه های جدید بر اساس طیف بیان شده، نزدیک به رسانه های سرد و واضح معرفی شده است. با توجه به این تقسیم بندی، محققین معتقدند مفاهیم دینی به علت نزدیکی به ابعاد معرفتی و آموختنی، ظرفیت محدودی برای مطرح شدن در فضای مجازی دارند.
۱۳۹۴۲.

مراحل تطوّر معیار «مطابقت قرائت با رسم مصحف» در پذیرش قرائات(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: رسم مصحف رسم الخط قرآن معیارهای پذیرش قرائات مصحف عثمانی قرائات مشهور قرائات شاذ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۶ تعداد دانلود : ۳۰۶
مطابقت قرائت با رسم مصحف، یکی از مهم ترین معیارها در پذیرش قرائات است. این معیار که بعد از توحید مصاحف از سوی عثمان، با هدف خارج ساختن قرائات برخی از صحابه رواج پیدا کرد، در دوره های بعد تحولات گوناگونی پشت سر گذاشت. منظور از مطابقت قرائت با رسم مصحف در مراحل نخست، سازگاری آن با کلیات متن مکتوب قرآن بود؛ اما در مراحل متأخر، تطابق قرائت با رسم مصحف با جزئیات بیشتری مورد بررسی قرار گرفت. همچنین، در خلال این دوره ها، برخی از قاریان به متن مکتوب رسمی قرآن اهمیت کمتری می دادند که با برخی از آنان از جمله ابن شنبوذ برخوردهای قاطعی صورت گرفت. به طور کلی، معیار مطابقت با رسم مصحف، پنج مرحله مهم تاریخی را سپری کرد. این مراحل به ترتیب عبارتند از: 1- آغاز توجه به متن مکتوب قرآن به مثابه یک معیار؛ 2- گسترش گفتمان رسم مصحف؛ 3- احتجاج گسترده دانشمندان به رسم مصحف در پذیرش قرائات؛ 4- قطعیت یافتن معیار مطابقت با رسم مصحف؛ 5- بازنگری نهایی در معیار مطابقت با رسم مصحف. پژوهش حاضر با رویکردی تاریخی - تحلیلی، به بررسی مراحل پنج گانه مزبور پرداخته و سعی کرده است در پرتو آن، جایگاه معیار مطابقت با رسم مصحف را در تاریخ قرائات تبیین کند.
۱۳۹۴۴.

کمال انسان در حوزه عقل نظری و عقل عملی از دیدگاه مکتب صدرایی

نویسنده:

کلید واژه ها: انسان کمال عقل نظری عقل عملی صدرا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۹ تعداد دانلود : ۲۸۰
تحقیق حاضر با موضوع «کمال انسان در حوزه عقل نظری و عقل عملی از دیدگاه مکتب صدرایی»، به بررسی کمال انسان بما هو انسان و چگونگی وصول به آن با استفاده از آثار ملاصدرا و شاگردان مکتب او تدوین شده است. ملاصدرا کمال انسان را در دو بعد معرفتی و عملی دانسته است. کمال انسان در بعد معرفتی، کسب حقایق و معارف حقیقی است که بالاترین درجه آن معرفت به خداوند و فنا در شهود ذات اوست. و کمال در بعد عملی، تطهیر ظاهر و باطن است که حاصل آن قرب و فنا در صفات و افعال خداست؛ به گونهای که انسان متصف به صفات و متخلق با اخلاق الهی شده است. و از مهمترین عوامل برای رسیدن به کمال عبارت است از تفکر و شناخت سلوک علمی، جهاد نفس و ریاضت شرعی، اخلاص و عشق الهی.
۱۳۹۴۵.

نقد روایت عبدالله بن مسعود در استناد به عدالت صحابه

نویسنده:

کلید واژه ها: صحابه روایت استحسان اجماع

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۳ تعداد دانلود : ۳۸۸۸
اعتقاد به عدالت صحابه امری است که مبنای نظرات کلامی، فقهی، تفسیری و... اهل سنّت قرار گرفته است. آنان برای اثبات این ادّعا به آیاتی از قرآن کریم و روایاتی استناد کرده اند. یکی از روایاتی که اهل سنّت برای اثبات عدالت صحابه، همواره به آن استناد نموده اند؛ روایت «مارَآهُ الْمُسْلِمُونَ حَسَنًا فَهُوَ عِنْدَ اللَّهِ حَسَنٌ وَمَا رَآهُ الْمُسْلِمُونَ سَیِّئًا فَهُوَ عِنْدَ اللَّهِ سَیِّئٌ» است که از عبدالله بن مسعود صادر و با طرق و متون مختلف در منابع و مصادر روایی و حدیثی آنان نقل شده است و محتوای آن بر این نکته تاکید دارد که آنچه مسلمانان نیکو می بینند در نزد خدا، نیکو است و آنچه بد می بینند در نزد خدا، بد است. این روایت مبنای دیدگاه های مختلف اهل سنّت به خصوص در اصول فقه در اثبات ادله اصولی «استحسان» و «اجماع» گشته است. در این پژوهش از جهات مختلف سندی و متنی به نقد و بررسی این روایت پرداخته شده و از نظر سندی، آن را روایت موقوفی دانسته است که از عبدالله بن مسعود نقل شده واستدلال به مرفوع بودن آن را ردّ کرده است. از حیث متنی نیز از سه جهت ساختاری، محتوایی و دلالی به دلایل اختلاف ساختار در متن، وجود مطالب متناقض و متضاد در محتوا و دلالت بر «استحسان» و «اجماع» مورد نقد و بررسی قرار داده و با بیان دلایل متقن ادعای دلالت این روایت بر «استحسان» و «اجماع» را مردود دانسته است.
۱۳۹۴۶.

بررسی تأثیر چندرسانه ای های تعاملی بر یادگیری روخوانی قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قرآن کریم نرم افزار چندرسانه ای تعاملی یادگیری صحیح خوانی و روان خوانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۰ تعداد دانلود : ۵۱۰
پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر به کارگیری نرم افزار چندرسانه ای تعاملی آموزش روخوانی قرآن بر میزان یادگیری دانش آموزان دوة ابتدایی و مقایسه آن با روش آموزش سنتی صورت گرفته است. نوع تحقیق بر اساس هدف، کاربردی و روش تحقیق شبه آزمایشی است. جامعة آماری، با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای، انتخاب شد. برای گردآوری اطلاعات از فرم ارزیابی روخوانی محقق ساخت استفاده شد. در تحلیل داده ها از آمار توصیفی و استنباطی، و در تعیین روایی ابزار گردآوری اطلاعات از نظر استادان و متخصصان دانشگاهی استفاده گردید و پایایی آزمون با روش ضریب آلفای کرونباخ 80 درصد محاسبه شد. یافته های حاصل از آزمونt مستقل، نشان داد که بین آزمون یادگیری از طریق چندرسانه ای تعاملی با روش سنتی در توانایی خواندن قرآن در دو مؤلفه صحیح خوانی و روان خوانی تفاوت معناداری وجود دارد. به گونه ای که تأثیر مثبت چندرسانه ای های تعاملی در روخوانی قرآن را تأیید کرد.
۱۳۹۴۷.

تحلیل و بررسی چیستی و جایگاه عقلانیت در معنویت مدرن(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: عقل عقلانیت عقلانیت مدرن معنویت معنویت مدرن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۴ تعداد دانلود : ۳۰۱
امروزه مقوله معنویت برای بشر اهمیت فراوانی پیدا کرده است. بر همین اساس، دیدگاه های معنوی متعدد و گاه متضادی در میان مکاتب فکری و فلسفی طرح شده است که یکی از آنها معنویت مدرن نام دارد. از این منظر، امروزه بر اساس عقلانیت مدرن و همسو با تجددگرایی، باید فهمی نوین از دین ارائه داد تا در پرتو آن، درد و رنج انسان کاهش یابد، و انسان به آرامش و رضایت باطن دست پیدا کند. از سوی دیگر، این رویکرد معتقد است که معنویت دینی در تأمین غرض یاد شده ناکارآمد است. در پژوهش پیش رو تلاش شده است تا حد ممکن بررسی جامعی از ماهیت و ویژگی های عقلانیت در نظریه معنویت مدرن صورت گیرد. از رهگذار این بررسی و پژوهش روشن می شود که عقلانیت با مشخصه استدلال طلبی نه تنها مقتضی معنویت مدرن نیست، بلکه در تمایز و تباین با آن است.
۱۳۹۴۸.

مقایسه توانمندی اخلاق دینی و اخلاق تکاملی در تبیین دامنه دگردوستی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اخلاق اسلامی اخلاق تکاملی دگردوستی انفاق و داروینیسم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۹۵ تعداد دانلود : ۴۶۵
در این تحقیق با گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای و توصیف رویکرد تکاملی در مرحله اول، و تحلیل و مقایسه با رویکرد دینی در مرحله دوم، متناسب با روش متداول در حوزه علوم انسانی؛ با مقایسه و تطبیق بین رویکرد دینی و تکاملی مقوله «دگردوستی» واکاوی می شود تا جهات اشتراک و افتراق دو رویکرد به صورت مسئله محور محک بخورد. در اخلاق تکاملی، دگردوستی نهایتاً از دامنه خویشان ژنتیکی و گروه خارج نمی شود. بنابراین توجیه دگردوستی در غیر قبیله از معضلات اخلاق تکاملی است. با تبیین پی آمد ثابت می شود که در اخلاق اسلامی اصولاً این معضل محل ورود ندارد. ازجمله یافته های این پژوهش رخ نمایی توانمندی برتر اخلاق اسلامی در تبیین دامنه، ماده و موضوع دگردوستی و انفاق است. در اخلاق اسلامی برخلاف اخلاق تکاملی هم موضوع انفاق وسیع است و هم ماده و دامنه انفاق. ماده انفاق؛ از درم و قلم و قدم گرفته تا وقت و اعتبار و آبرو و شفاعت و ... همه را شامل می شود. موضوع انفاق هم، از انفاق بینشی گرفته تا انفاق کنشی کشیده می شود و دامنه انفاق نیز از خویشان تا دشمنان وسعت می یابد.
۱۳۹۴۹.

گونه شناسی و تحلیل آسیب های اخلاقی تبلیغ دین(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:

کلید واژه ها: اخلاق تبلیغ اخلاق تبلیغ دین سازمان تبلیغی آسیب اخلاقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۱ تعداد دانلود : ۳۳۱
اخلاق یکی از عناصر مؤثر در فعالیت های اجتماعی است و در موفقیت تبلیغ دینی هم نقش اساسی دارد. موضوع این پژوهش «اخلاق تبلیغ دین» و محور اصلی آن «آسیب های اخلاقی موجود در عرصه تبلیغ دین» است. این تحقیق با استفاده از دو روش کتابخانه ای و میدانی کوشیده به این پرسش اساسی پاسخ دهد که آسیب های اخلاقی موجود در عرصه تبلیغ دین کدام اند، بر چند گونه اند و علل و زمینه های پیدایش آن ها چیست. اهم یافته های پژوهش عبارتند از: اوّلاً، آسیب های اخلاقی موجود در عرصه تبلیغ دین به دو گونه اصلیِ فردی و سازمانی تقسیم می شوند؛ ثانیاً، ضعف اعتقادات دینی خود مبلّغان، کم برخورداری از انگیزه های عالی و ورود به عرصه تبلیغ قبل از کسب آمادگی های لازم، از مهم ترین علل و زمینه های بروز آسیب های اخلاقی فردی در عرصه تبلیغ دین هستند و ثالثاً، مهم ترین علل و زمینه های بروز آسیب های اخلاقی سازمانی عبارتند از: نبودن تشکیلات مدیریتی قوی و کارآمد در رأس سازمان های تبلیغی دینی، فقدان منشورهای اخلاقی سازمانی، برخورد سطحی و شعاری با اخلاق سازمانی و بی توجهی به آموزش و ترویج اخلاق در سازمان و نهادینه نشدن اخلاق در فرهنگ سازمانی.
۱۳۹۵۰.

سبک شناسی سوره واقعه براساس تحلیل زبانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سبک شناسی قرآن سوره واقعه سطح آوایی سطح واژگانی سطح دستوری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۷۰ تعداد دانلود : ۷۷۰
سبک شناسی شاخه ای از علم زبان شناسی است که کاربرد عمده آن در جنبه ادبی متون است. تغییر سبک یکی از ویژگی های برجسته در قرآن کریم است. از سبک شناسی چون ابزاری برای فهم ساختار و سبک قرآن استفاده می شود. در این پژوهش براساس تحلیل زبانی در سه سطح آوایی، واژگانی و دستوری سبک شناسی سوره واقعه بررسی می شود. ویژگی های زبانی ای در متن قرآن کریم وجود دارد که در سطوح مختلف زبانی سبب تغییر سبک در آیات می شود. ازجمله عناصری که بیشترین کارکرد را در سبک سازی سوره داشته است، به عنصر تکرار اشاره می شود. فن تکرار با کارکردهای مختلف در سطوح حروف، کلمات و جملات رخ داده است. همچنین عناصری مانند تضاد، سجع، جملات شرطی، جملات تعجبی، جملات اسمیه و جملات تعجبی احساس مخاطب را براساس هدف خاص هر آیه دگرگون می کند. تغییرات سبکی تحت تأثیر عوامل گوناگونی در سوره واقعه رخ داده است که از آن جمله به عوامل درون متنی و برون متنی مانند هم متن و بافت اشاره می شود. علاوه براین، تغییر سبک متناسب با معنا و اهداف آیات است و با به کار بردن ویژگی های زبانی و عناصر بلاغی، سبک سخن را براساس حال مخاطب و اهداف خاص آیات، دگرگون کرده است. تغییرات سبکی مانند التفات در شخص و عدد فعل، التفات در مخاطب کلام، تغییر در چینش و بسامد حروف، با تغییر در لحن و سبک آیات، سبب تناسب محتوا و سبک بیانی آیات شده است.
۱۳۹۵۱.

تأملات روش شناختی در کتاب «معرفه الله بالله لا بالاوهام الفلسفیه و العرفانیه(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:

کلید واژه ها: متدولوژی عبارات رهزن تحریف استحاله نامتناهی صاحب معجزه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۵ تعداد دانلود : ۳۳۳
مسیله اصلی این تحقیق، شناختی اجمالی از روش شناسی کتاب «معرفه الله بالله لا بالاوهام الفلسفیه و العرفانیه» است. مدعای این کتاب «انحراف تام افکار فلسفی و عرفانی» است؛ به همین جهت بررسی روش آن برای قضاوت این ادعا، هدف مهمی است که در این نوشتار با روش توصیفی - تحلیلی پی جویی شده است. به نظر می رسد بزرگ ترین معضل این کتاب «فقدان روش تحقیق مقبول»، است؛ نویسنده کتاب، اولاً در مقام نقد دیدگاه های فلسفی، متدولوژی صحیحی ندارد و به چالش هایی مانند «برداشت های غیر روشمند و واضح البطلان از عبارات فلاسفه و عرفا»، «عدم توجه به اصطلاحات این دو علم» و «تحریف در عبارات صاحب نظران این دو علم» مبتلاست؛ ثانیاً نویسنده در مقام بناسازی نظام فکری جایگزین نیز توفیقی ندارد و معضل روش شناختی او «ارایه استدلال های ضعیف و عقیم» است
۱۳۹۵۲.

روش های مشترک تربیت اخلاقی در قرآن و نامه 31 نهج البلاغه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تربیت اخلاقی قرآن نهج البلاغه روش های تربیت اخلاقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۷ تعداد دانلود : ۸۳
هدف این پژوهش بررسی روش های مشترک تربیت اخلاقی در قرآن و نامه 31 نهج البلاغه است. روش بکار گرفته شده در این تحقیق، با توجه به ارتباط نزدیک و تنگاتنگ روش، هدف ها و ماهیت موضوع تحقیق، روش تحلیلی- استنباطی است. روش گردآوری مطالب، کتابخانه ای و بررسی اسناد، جامعه آماری شامل متن و ترجمه آیات قرآن و نامه یادشده است. در این پژوهش به دلیل لزوم جامعیت نمونه، نمونه گیری انجام نشده و کل جامعه آماری مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. در این پژوهش برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش تحلیل مفهومی استفاده شده، و با توجه به موضوع و هدف این پژوهش، از شیوه بررسی بافت یا سیاق مفهوم برای تحلیل مفاهیم بهره گرفته شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد روش های مشترک تربیت اخلاقی در قرآن و  نامه 31 نهج البلاغه عبارت اند از موعظه، ارائه الگو، محبت، عبرت آموزی، توبه، و مراقبه و محاسبه.
۱۳۹۵۳.

بازتاب جلوه های عشق عرفانی در زبان حافظ(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: حافظ عشق عاشق معشوق

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴ تعداد دانلود : ۵۹
مطالعه دیوان حافظ، در هر شرایطی و برای جست وجوی هر مقوله یی، لذت بخش و آموزنده است. امّا تردید نباید کرد که عشق، در غزل های آسمانی او، هرگز عطش جست وجوگر را فرونمی نشاند؛ بلکه همواره او را تشنه تر می کند. در این مقاله کوشیده ایم یک بار دیگر به این موضوع آشنا بپردازیم و عواطف و اندیشه های حافظ را با اندیشه های فیلسوفان و عارفان، رویاروی کرده، سهم حافظ را در پیش برد «طریقت عشق»، در کنار انبوهی از مسایل که با این عاطفه انسانی، همراه می شوند، نشان دهیم. اطلاعات این مقاله از طریق کتاب و اسناد، گرد آمده و سپس داده های تحقیق با استفاده از روش توصیفی تحلیل شده است. برای بازنمود اندیشه حافظ در این مقوله، ابتدا به سراغ مباحث کلی عشق رفته و آن را در قالب یک مثلث در دیوان حافظ کاویده ایم. مثلثی که پایه اش عشق و دو ضلع آن معشوق و عاشق است. حاصل کار این است که تمام آن چه بر زبان حافظ جاری شده، محصول تجربه های شخصی اوست و با سخن کسانی که «عشق» را با «عقل» توصیف کرده اند، بسیار متفاوت است.
۱۳۹۵۴.

نقد ترجمه ها و تفاسیر آیه «مَعاذَ اللَّهِ إِنَّهُ رَبِّی أَحْسَنَ مَثْوای» با تاکید بر نظریه آیت الله مشکینی و ابن عاشور(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: آیه 23 یوسف مرجع ضمیر «انه ربی» مصداق ربی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۸۵ تعداد دانلود : ۳۰۵
سوره یوسف حاوی نکات ارزشمند اعتقادی، اخلاقی و تربیتی است. ازجمله تعابیری که در این سوره به کار رفته، تعبیر « مَعاذَ اللَّهِ إِنَّهُ رَبِّی أَحْسَنَ مَثْوای » در آیه بیست وسوم این سوره است که در پاسخ به تقاضای شوم زلیخا از زبان حضرت یوسف نقل شده است. حضرت یوسف × با تعبیر «او پروردگار من است و جایگاهم را نیکو ساخته است» به امتناع خود از تقاضای زلیخا تعلیل آورده است. مرجع ضمیر «انه» و مصداق «ربی» محل اختلاف مترجمان و مفسران است؛ آنان غالبا در یکی از سه حالتِ برگشت ضمیر «انه» به: «عزیز مصر»، «خدا» یا «ارائه ترجمه ای مبهم و دوپهلو» نظرشان را ابراز نموده اند. این مقاله با نگاهی تطبیقی به 40 ترجمه و نزدیک به 80 تفسیر و با دسته بندی نو و دقیقی از ترجمه ها و تفاسیر، بازگشت ضمیر «انه ربی» به هر دو مرجع «عزیز مصر» و «خدا» را با الهام از ترجمه آیت الله مشکینی و تفسیر ابن عاشور تقویت نموده و مبنای اصولی جواز استعمال لفظ واحد در اکثر از یک معنا را شاهد بر این مدعا قرار داده است.
۱۳۹۵۵.

نقد و بررسی گفتمان امکان یا امتناع شناخت خدا(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ذات خدا صفات خدا شناخت ملاصدرا امتناع امکان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۰ تعداد دانلود : ۳۲۵
مسئله شناخت خداوند از بنیادی ترین مسائلی است که اذهان و افکار متفکران را در طول تاریخ اندیشه، نسبت به خود مشغول کرده و آنان را واداشته است تا موضعی در برابر این مسئله اتخاذ نمایند. برخی موضع انکاری را اختیار نموده و قائل شده اند که شناخت ذات خدا امری ممتنع و محال می نماید. در مقابل، برخی دیگر قائل به امکان معرفت به حق تعالی از رهگذر شناخت صفات شده اند. نگارندگان در این نوشتار کوشیده اند تا دلایل و براهینِ هر یک از این دو دیدگاه و نقدهایی را که بر یکدیگر وارد ساخته اند، تبیین نموده و با محوریت بیان ملاصدرا، درصدد داوری و ارزیابی گفتمان آن ها برآیند.
۱۳۹۵۶.

مطالعه تطبیقی اصل حیا در آموزه های اسلامی و معماری سنّتی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اخلاق حرفه ای حیا فتوت نامه بنایان معماری سنتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۳ تعداد دانلود : ۳۷۵
هنرمندان و معماران در عرصه های مذکور در تعامل و ارتباط شخصی و اجتماعی از دستگاه ارزشی اخلاقی فردی و جمعی گریزی نداشته اند. بخشی از آموزه های اخلاقی به ویژه در حوزه حِرَف و مشاغل سنّتی در قالب سوگندنامه، عهدنامه ها و فتوت نامه های حرفه ای مورد اشاره قرار گرفته است. این که شاخص های این دستگاه ارزشی در سنّت پیشینیان چه تفاوت ها و شباهت هایی با وضعیت معاصر دارد موضوع این پژوهش نیست؛ این پژوهش در پی آن است که هنجارها و ارزش های اخلاقی و معنوی به ویژه صفت حیا چه نسبتی با آموزه های دینی، حرفه بنایی و ایجادِ بنا و هویت بنّا دارد؟ در این پژوهش با بهره مندی از روش ترکیبی با مراجعه به بخشی از میراث مکتوب در حوزه معماری سنتی، یعنی فتوت نامه بنایان، با روش توصیفی و به مدد تحلیل محتوای این سند، درصدد تبیین و استخراج اخلاق حرفه ای معماری و به ویژه اصل اخلاقی، عرفانی حیا بوده و دربردارنده این نتیجه است که معماری سنّتی، شامل اصول و شاخصه هایی چون توحیدمحوری، اقتدا بر پیامبران، توجه به آیات و روایات، استناد متون صنفی به اولیا الهی، کسب و احراز شرایط اولیه پیشه، سلوک معنوی در حرفه، کسب مهارت های لازم، آموزش های مکمل، رعایت مهارت های مدیریتی تربیتی، رعایت ادب شاگردی، رعایت سلسله مراتب شغلی، رعایت اصول بهداشتی و خصوصاً حضور و تجلی صفت حیا است.
۱۳۹۵۷.

تحلیل فقهی و اخلاقی ریسک تجاری و مقایسه آن با غرر با تاکید برقواعد عام درآمدزایی مخاطره(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ریسک غرر ضمان روایی اخلاقی عدالت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۷۱ تعداد دانلود : ۳۴۷
"با پیشرفت تکنولوژی و نیازهای روز افزون جامعه، معاملات اقتصادی جدیدی در جوامع شکل گرفته که دربطن این معاملات، ریسک ((Risk و خطر نهادینه شده است. ریسک که در لسان عرف ،عبارت است از: ""خطر ناشی از عدم اطمینان نسبت به وقوع حادثه ای در آینده""،لازمه ی بیشتر فعالیت های تجاری ملی وبین الملی می باشد. علاوه بر این ،از منظر اخلاقی، پیشرفت حیات بشر در ابعاد فردی ،اجتماعی ،اقتصادی و... در بستر هدایت رفتار و تصمیمات انسانی صورت می گیرد.بدیهی است که تحقق این امر نیز در شرایط متعین و معمول میسر است؛اما در شرایط ریسک آمیز که انسان، نسبت به نتایج فعل خود، اطمینان یا آگاهی ندارد، تصمیم گیری با رعایت هنجارهای اخلاقی، نسبتاً دشوار به نظر می رسد. از این رو، پژوهش حاضر، ضمن تحلیل ریسک تجاری ومقایسه آن با غرر،به دنبال پاسخ به این پرسش اساسی است که مبنای مشروعیت فقهی و روایی اخلاقی درآمدزایی ریسک چیست؟ در این تحقیق با استفاده از روش توصیفی تحلیلی نشان داده خواهد شد که اولاً غرر، ناشی از جهالت یا ریسکی است که به ارکان قرارداد برخورد می کند و نتیجه ی آن در معامله، افزایش ناعادلانه دارایی یکی به زیان دیگری است،اما ریسک در تجارت، ناظر بر آینده سرمایه بوده و هیچ گونه برخوردی با ارکان قرارداد ندارد.ضمن اینکه سود یا زیان حاصل از ریسک تجاری ناشی از تغییرات اقتصادی موثر در عرضه و تقاضا می باشد.ثانیاًمشروعیت درآمدزایی ریسک را می توان از تحلیل قواعد فقهی عام درآمد زایی مخاطره با محوریت قاعده""الخراج بالضمان"" ، به عنوان رو بنا استخراج کرد.ثالثاً از منظر اخلاقی ریسکی روا است که آگاهانه، عادلانه و مبتنی بر مصالح فردی و اجتماعی باشد. "
۱۳۹۵۸.

بازخوانی انتقادی دیدگاه محقق خراسانی(ره) در تجری با تکیه بر نظرات حضرت امام خمینی(ره)(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: تجری قاعده الذاتی لا یعلل اراده اختیار تعدد عقاب محقق خراسانی امام خمینی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۹۸ تعداد دانلود : ۵۲۵
تجرّی به معنای مخالفت کردن با حجّت شرعی یا عقلی است بدون آنکه مخالفتی با واقع شده باشد. این مسأله از مقولاتی است که بسته به نوع نگاه به آن دارای ماهیت متفاوت می شود؛ اما چون در دانش اصول فقه به آن پرداخته می شود، در حکم آن میان اصولیان اختلاف نظر وجود دارد. در این میان محقّق خراسانی قائل به حرمت آن و استحقاق عقاب برای فردی است که این کار را انجام می دهد. وی برای اثبات نظر خود به موارد و ادله ای چند اشاره نموده و به مباحث دخیل در این بحث مانند عدم اختیاری بودن فعل متجرّی، بررسی اختیاری بودن مقوله اراده یا عدم آن و بررسی قرب و بعد انسان نسبت به ساحت مولا اشاره می کند. در مقابل این دیدگاه، امام خمینی با بررسی دقیق ماهیت تجرّی، قائل به عدم حرمت و عدم استحقاق عذاب نسبت به متجرّی است و با این ملاک به نقد دیدگاه های محقّق خراسانی پرداخته است. در این نوشتار که به شیوه توصیفی تحلیلی صورت گرفته، ضمن پذیرش فقهی بودن ماهیت تجرّی، صحّت و دقّت نظر امام خمینی در موارد مورع نزاع مورد تأیید قرار گرفته است.
۱۳۹۵۹.

مسائل اساسی امامت پژوهی در آثار شیخ مفید(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: امام علم امام عصمت نص لطف شیخ مفید

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۹ تعداد دانلود : ۲۸۹
این مقاله، به بررسی مسائل اساسی امامت، از دیدگاه شیخ مفید می پردازد، تا روشن سازد که متکلم امامیه و متقدم نامداری مانند شیخ مفید، با روش عقل گرایانه خود چه تصویری از امام ارائه می دهد و ضرورت وجود و شاخصه های امامت را چگونه تبیین می کند. به روش توصیفی تحلیلی به دست آمد که ایشان، در بیشتر مسائل امامت هماهنگ با سایر متکلمان امامیه سخن می گوید، اما در دو مسئله چالش برانگیز عصمت و علم امام، تفاوت ها بروز می یابد. مطابق رویکرد عقل گرایانه شیخ مفید، ضرورت وجود امام برخاسته از لطف و تفضل خداوند است، نه عدالت او. عصمت تام امام، مربوط به دوران امامتش است و پیش از آن، صدور گناه سهوی از او، که موجب نفرت و بی اعتباری اش نشود، جایز است. آگاهی به غیب و امور غیرمرتبط با دین برای امام، ضرورت عقلی ندارد. در همة این مسائل، ادله نقلی گاه مؤید و گاه منافی نگاه عقلی است. روش شیخ مفید در موارد تنافی و تعارض بسته به اعتبار روایت، جمع یا طرد است.
۱۳۹۶۰.

آسیب شناسی تربیت دینی در حیطه خانوادگی از منظر نهج البلاغه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تربیت دینی نهج البلاغه آسیب شناسی تربیت دینی حیطه خانوادگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۳۸ تعداد دانلود : ۶۰۱
تربیت دینی، تربیتی است بر اساس مفاهیم و معیارهای دین مبین اسلام، که اگر انسان در سایه سار آن، راه رشد و تربیت صحیح را بپیماید، به بالاترین درجة فضایل و کمالات انسانی خواهد رسید. اما گاهی این مقوله، به لحاظ عدم رویکرد صحیح و عدم توجه عمیق به آن، دچار آسیب گردیده و آسیب شناسی آن ، با کشف و تحلیل انحرافات فکری و رفتاری متولیانِ تربیت، ضروری به نظر می رسد. در این زمینه نظرات تربیتی امیرمؤمنان علی علیه السلام در جهت شناسایی و رفع آفات موجود در روند تربیت دینی فرزندان راهگشاست. این پژوهش به شیوه توصیفی تحلیلی، با استفاده از نهج البلاغه و کتب مرتبط در حوزة پژوهشی آن، تربیت دینی را در حیطه خانوادگی، آسیب شناسی کرده است. نتایج پژوهش نشان داد، امیرمؤمنان علیه السلام در حیطة خانوادگی، بی توجهی به نقش الگویی والدین و سن متربی، تربیت مبتنی بر اجبار، تعجیل در تربیت، و سهل انگاری خانواده ها در تربیت دینی، را مضر و آسیب زا می دانند. براین اساس، سهل گیری، الگوپردازی و مخاطب شناسی نیز، راه کارهای ارائه شدة آن حضرت در جهت آسیب زدایی از تربیت دینی می باشند.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان