درخت حوزه‌های تخصصی

علوم اجتماعی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
آینده پژوهی ارتباطات انسان شناسی جامعه شناسی جمعیت شناسی سیاست اجتماعی مفاهیم علوم اجتماعی (هویت، سرمایه اجتماعی و ...) نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۵٬۵۰۱ تا ۲۵٬۵۲۰ مورد از کل ۳۳٬۷۳۶ مورد.
۲۵۵۰۲.

مطالعات فرهنگی دایاسپورا و جهان وطنی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی (علامه طباطبایی) بهار ۱۳۹۹ شماره ۸۸ 1 - 24

کلید واژه ها: دایاسپورا جهان وطنی مهاجرین بین المللی نظریه فرهنگی سیاست فرهنگ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۵ تعداد دانلود : ۳۱۴
تلاقی فرهنگ، سیاست و عاملیت در سطوح جهانی و فراملی، حوزه مطالعاتی دایاسپورا را به قلمرو نظری و تجربی جذاب و مهمی در میدان علوم اجتماعی تبدیل ساخته است. تحلیل تجربه دایاسپورا مستلزم به کارگیری سطوح تحلیلی و مفهومی چندلایه و توجه به زمینه های متنوع ساختاری، تاریخی و تکنولوژیک است. مقاله حاضر با تمرکز بر تجربه و اندیشه جهان وطنی به مثابه هسته ای محوری و استراتژیک برای فهم هویت دایاسپوریک، به دنبال نشان دادن فرآیند، سازوکار، تنوعات، موانع و تنگناهایی است که این تجربه در میان مهاجرین به خود می گیرد. نظریه فرهنگی پسا ساختارگرا، پسا استعماری و فمینیسم با به کارگیری طیفی از مفاهیم، روش ها و مفروضات رشته ای، قابلیت های زیادی در توضیح و تفسیر فرصت ها و محدودیت های پیش روی مهاجران بین المللی فراهم می سازند که توجه به آن درس های مهمی را برای سیاست گذاری مهاجرین هم در کشورهای میزبان و هم در کشورهای مادر فراهم می سازد.
۲۵۵۰۳.

نقش حکومت در ایجاد بسترهای جامعه پذیری سیاسی از منظر نهج البلاغه(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و مطالعات اجتماعی سال نهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۳۶) 153 - 183

کلید واژه ها: حکومت جامعه پذیری سیاسی نهج البلاغه امام علی (ع) بسترهای جامعه پذیری سیاسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۵ تعداد دانلود : ۱۶۶
مانایی هر حکومت وابسته به اقبال عمومی مردمان و پذیرش عناصر آن نزد گروه های مختلف اجتماعی است و بدون سطح قابل قبولی از جامعه پذیری سیاسی، ادامه حیات حکومت با دشواری روبه رو است. جامعه پذیری سیاسی فرایندی است که با رفتار حکومت و عناصر آن رابطه تام دارد و از عوامل اثرگذار در تحقق این فرآیند قلمداد می شود. این نوشتار که با بهره گیری از ظرفیت نظریه مبنایی انجام شده، درصدد است با ارجاع به آموزه های کتاب شریف نهج البلاغه ، نقش حکومت را در ایجاد بسترهای جامعه پذیری سیاسی واکاوی کند. سخنان و سیره امام علی علیه السلام در نهج البلاغه، واجد نکات ارجمندی است که بسترهای شکل گیری جامعه پذیری سیاسی را تسهیل می سازد. یافته های تحقیق مشعر به این واقعیت است که برای تحقق مطلوب جامعه پذیری سیاسی، در گام نخست باید حکومت و عناصر آن با تصحیح رفتارهای خویش، زمینه و بستر مناسب را برای آن فراهم آورند. از این منظر، بسترهایی چون توحیدمحوری، ارزش محوری، حق گرایی، معرفت افزایی، شفافیت سازی و تعامل گرایی از زمینه هایی است که در سیره و گفتار امام× برای تمهید جامعه پذیری سیاسی اعضای جامعه دارای اهمیت است و آن حضرت در اداره امور حکومت و تحریض کارگزاران و مدیران بدان ها پافشاری نشان داده است.
۲۵۵۰۴.

تمایزات قومی دینداری در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های راهبردی مسائل اجتماعی ایران سال نهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۲۹) 55 - 78

کلید واژه ها: قومیت دینداری گروه های قومی نگرش دینی تجددگرایی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۵ تعداد دانلود : ۱۹۱
به طور کلی، موضوع محوری پژوهش حاضر، به مناسبات قومیت و دینداری معطوف است و هدف اصلی آن نیز بررسی الگوها و تعیین کننده های مرتبط با مؤلفه های دین و نگرش دینی گروه های قومی است. چارچوب نظری این پژوهش، مبتنی بر نظریه های جامعه پذیری دینی، تجددگرایی و تغییرات بنیادین در نظام ارزش های جامعه است که برپایه رویکردی فرهنگی-اجتماعی، تحولات و تغییرات جوامع معاصر ازجمله در حوزه های مرتبط با دین و نگرش دینی را بررسی و تبیین می کند. بررسی مبانی نظری نشان داد با وجود طیف متنوع گروه های قومی در سراسر کشور، پژوهش های اندکی در این حوزه مطالعاتی انجام شده است و همان تعداد اندک نیز غالباً زمینه مناسب را برای بررسی تطبیقی طیف گسترده ای از گروه های قومی ندارد؛ به همین سبب، برای تکمیل این خلأ، در این پژوهش، الگوها و تعیین کننده های مرتبط با نگرش دینی در بین هفت گروه قومی مشتمل بر گروه های قومی ترک، ترکمن، کرد، گیلک، لر، لک و مازنی بررسی تطبیقی شده است. تجزیه وتحلیل های این مقاله، مبتنی بر داده های پژوهشی پیمایشی است که جمعیت نمونه آن را درمجموع، تعداد 5200 نفر مردان و زنان 15ساله و بیشتر ساکن نقاط شهری و روستایی 12 شهرستان منتخب ایران تشکیل می دهد. یافته های این پژوهش در دو محور اصلی جمع بندی و خلاصه می شود: «تنوع و گوناگونی الگوهای نگرش دینی در بین گروه های قومی» و «تنوع و گوناگونی شدت تأثیرگذاری تعیین کننده های نگرش دینی در بین گروه های قومی». بدین ترتیب، نتایج بر این نکته بنیادین و قاعده مشترک صحه می گذارد که نگرش دینی در هر شرایطی و تا حد زیادی از قومیت و تابعی از تعلق قومی متأثر است؛ به گونه ای که شناخت دقیق و جامع الگوها و تعیین کننده های مرتبط با مناسبات بین قومیت و دینداری، بدون تردید، مستلزم آن است که نگرش دینی به تفکیک گروه های قومی بررسی و تبیین شود.
۲۵۵۰۵.

ویژگی های اجتماعی پلیس مسلمان و راهکارهای تحقق آن در ناجا

نویسنده:
منبع: دانش انتظامی همدان سال سوم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۴ (پیاپی ۱۱) 83 - 111

کلید واژه ها: ویژگی های اجتماعی پلیس مسلمان پلیس جامعه محور نظام اسلامی نیروی انتظامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۵ تعداد دانلود : ۹۰۴
یکی از مطالبات مهم مردم، مسؤولان و دولتمردان جمهوری اسلامی ایران در جامعه کنونی تغییر شکل پلیس سنتی به پلیس جامعه محور است. بدین جهت، مسأله و هدف اصلی این تحقیق تبیین ویژگی های اجتماعی پلیس مسلمان و راهکارهای تحقق آن در ناجا است. در راستای وظایف ذاتی مقرر شده برای نیروی انتظامی در قانون، با نگرشی نو ویژگی های اجتماعی پلیس مسلمان را استخراج و تبیین نماید. چون تحقیق حاضر از نوع تحقیق های کیفی است، فاقد فرضیه، جامعه آماری و روش نمونه گیری است. همچنین، روش انجام آن توصیفی- تبیینی است. روش جمع آوری اطلاعات در این تحقیق به صورت کتابخانه ای و مراجعه به اسناد و منابع مکتوب و مبتنی بر یادداشت برداری علمی است. روش تجزیه وتحلیل اطلاعات، توصیفی، یعنی یافته های گردآوری شده دسته بندی و دیدگاه های مشترک در مورد هر ویژگی استخراج و نتیجه گیری می شود. در پایان محقق موفق شد که در قرآن کریم به یازده مورد، روایات و احادیث معصومان(ع) به هشت مورد، امام خمینی(ره) سیزده مورد، امام خامنه ای(مدظله العالی) هشت مورد از ویژگی های اجتماعی پلیس مسلمان دست یابد که بدون تکرار از دیدگاه های پنج گانه عبارتند از: امر به معروف و نهی از منکر، صحت عمل، رعایت عدالت در رسیدگی به حقوق مردم، ایمان و استقامت، نظم، شجاعت، عفت و پاکدامنی، قانون مداری، اقتدار همراه با رافت، اتکال به خدا و اعتماد به نفس، خوش اخلاقی و خوشرویی، صداقت و راستگویی، مردم داری، امانتداری، فداکاری و شهادت طلبی، سعه صدر، خدمت به مردم با نیت الهی و قصد قربت و ...
۲۵۵۰۶.

عوامل حفاظت کننده ازدواج در افراد متأهل دارای عوامل خطر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده پژوهی سال دهم بهار ۱۳۹۳ شماره ۳۷ 31-45

کلید واژه ها: عوامل حفاظت کننده ازدواج عوامل خطر رضایت زناشویی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۵ تعداد دانلود : ۳۵۱
پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل حفاظت کننده ازدواج در افراد متأهل دارای عوامل خطر انجام شده است. روش پژوهش کیفی است. در این پژوهش از چک لیست محقق ساخته عوامل خطر و پرسش نامه 115 سؤالی رضایت زناشویی انریچ استفاده شده است. جهت انتخاب گروه نمونه چک لیست عوامل خطر و پرسش نامه رضایت زناشویی انریچ در بین 100 مرد و 100 زن متأهل که حداقل 3 سال از زندگی مشترک آن ها گذشته بود توزیع شد. از بین این 200 نفر 22 نفر که عوامل خطر و رضایت زناشویی بالا داشتند انتخاب شدند. ضمن مصاحبه با 18 نفر داده ها به اشباع رسید. عوامل عمده حفاظت کننده بر اساس فراوانی شامل ارتباط، ویژگی های شخصیتی، مهارت ها، سازگاری، عوامل بیرونی، مذهب و باورها می باشند. هر یک از این عوامل حفاظت کننده شامل چند مؤلفه اولیه هستند. تعدادی از مؤلفه ها مانند احترام، رابطه جنسی مطلوب و تعهد نقش مهمی در حفظ و نگهداری زندگی مشترک داشتند. علاوه بر این به عوامل حفاظت کننده ای مانند قناعت، عدم چشم و هم چشمی و پذیرش زندگی اشاره شد که به نظر می رسد خاص فرهنگ ایرانی است. بین زنان و مردان در انتخاب عوامل عمده حفاظت کننده تفاوت معناداری مشاهده نشد اما در برخی از مؤلفه های بیان شده مانند امیدواری، همدلی، همکاری با هم در کارهای خانه، اعتماد به توانایی خود برای حل مشکل و تماس جسمانی در بین زنان و مردان تفاوت معناداری مشاهده شد.
۲۵۵۰۷.

بررسی میزان تمایل جوانان 18 تا 30 ساله شهر شیراز به همسان همسری و عوامل مرتبط با آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اجتماعی ایران سال دوازدهم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲ «ویژه ایلام» 136 - 154

کلید واژه ها: خانواده همسان همسری ازدواج جوانان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۵ تعداد دانلود : ۴۶۰
انتخاب همسر یکی از مهم ترین تصمیم هایی است که هر فرد در طول زندگی می گیرد. یکی از معیارهای گزینش همسر موضوع همسان گزینی است که ممکن است از دیدگاه سنی، تحصیلی، اجتماعی، و فرهنگی در کانون توجه قرار گیرد. در پژوهش حاضر، میزان تمایل جوانان به همسان همسری و عوامل مرتبط با آن بررسی می شود. در این پژوهش، 384 نفر از جوانان شهر شیراز، به شیوه پیمایشی و با کمک پرسش نامه، هدف مطالعه قرار گرفته اند. متغیر وابسته در این تحقیق همسان همسری است که ازطریق طیفی از همسان همسری تا ناهمسان همسری سنجیده شده است. ازاین رو، افرادی که در این طیف نمره بالاتری گرفته اند، تمایل بیشتری به همسان همسری در ازدواج دارند. یافته های این پژوهش نشان داد که رابطه میزان مطالعه، تمایل به برابریِ نقش های جنسیتی، نوع شغل و میزان درآمد با میزان همسان همسری جوانان رابطه معنادار دارد. نتایج حاصل از تحلیل چندمتغیره نشان داد که مردبودن، تأهل و برخورداری از برابرخواهی جنسیتی بیشترین تأثیر را بر تمایل به همسان همسری دارند. به طورکلی، با توجه به یافته ها، می توان گفت افراد متمایل به برابریِ نقش های جنسیتی، زنان و مجردها تمایل بیشتری به ناهمسان همسری دارند.
۲۵۵۰۸.

اثربخشی آموزش مسئولیت پذیری بر مدیریت زمان و هدف گذاری نوجوانان دختر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی آموزش و پرورش بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱۳ 200-208

کلید واژه ها: مسئولیت پذیری مدیریت زمان هدف گذاری نوجوانان دختر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۵ تعداد دانلود : ۸۴۹
هدف: این پژوهش با هدف تعیین اثربخشی آموزش مسئولیت پذیری بر مدیریت زمان و هدف گذاری نوجوانان دختر انجام شد. روش شناسی: این مطالعه نیمه تجربی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه پژوهش همه نوجوانان دختر مقطع متوسطه اول منطقه نه شهر تهران در سال تحصیلی 99-1398 بودند. از میان اعضای جامعه 30 نفر پس از بررسی ملاک های ورود به مطالعه با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و با روش تصادفی در دو گروه مساوی شامل گروه های آزمایش و کنترل جایگزین شدند. گروه آزمایش به مدت 9 جلسه 90 دقیقه ای (هفته ای یک جلسه) تحت آموزش مسئولیت پذیری قرار گرفت و گروه کنترل آموزشی ندید. داده ها با پرسشنامه های مدیریت زمان (کویین و همکاران،1990) و هدف گذاری (بوفارد و همکاران، 1998) جمع آوری و با روش تحلیل کوواریانس چندمتغیری در نرم افزار SPSS نسخه 19 تحلیل شدند. یافته ها: یافته ها نشان داد که گروه های آزمایش و کنترل در مرحله پس آزمون از نظر متغیرهای مدیریت زمان و هدف گذاری تفاوت معناداری داشت. به عبارت دیگر، آموزش مسئولیت پذیری باعث بهبود مدیریت زمان و هدف گذاری (تسلطی، عملکرد گرایشی و عملکرد اجتنابی) نوجوانان دختر شد (05/0 P < ). نتیجه گیری: با توجه به نتایج پژوهش حاضر، برنامه آموزش مسئولیت پذیری یکی از روش های موثر برای بهبود مدیریت زمان و هدف گذاری نوجوانان دختر می باشد و مشاوران و روانشناسان می توانند از این روش برای مداخلات خود استفاده نمایند.
۲۵۵۰۹.

فرسایش سرمایه اجتماعی و بی نظمی در بین شهروندان تهرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های راهبردی مسائل اجتماعی ایران سال هفتم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۲۱) 1 - 18

کلید واژه ها: فرسایش سرمایه اجتماعی سرمایه اجتماعی عینی سرمایه اجتماعی ذهنی بی نظمی اجتماعی تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۵ تعداد دانلود : ۳۹۵
نظم اجتماعی یکی از معرف های اساسی توسعه در هر نظام اجتماعی است؛چرا که بنیان جامعه و روابط اجتماعی به حساب می آید. در این میان، سرمایه اجتماعی به دلیل ماهیت و محتوایی که دارد می تواند به حفظ و دوام نظم (در سطح خرد و کلان)در جامعه و کاهش هزینه های کنترل رسمی در جامعه کمک کند. مقاله حاضر با هدف بررسی تأثیر فرسایش سرمایه اجتماعی بر بی نظمی در بین شهروندان تهرانی انجام شده است. روش تحقیق در این پژوهش پیمایش بوده و اطلاعات از طریق پرسشنامه جمع آوری شده است. برای این منظور 400 نفر از ساکنین شهر تهران با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. نتایج حاصل از این پژوهش،حاکی از آن است که میزان کل بی نظمی اجتماعی در حد متوسط بوده است. مدل نظری تحقیق از طریق تکنیک مدل سازی معادله ساختاری مورد آزمون قرار گرفت. همچنین مؤلفه های ذهنی (بی اعتمادی اجتماعی،مشارکت ذهنی ضعیف،احساس آنومی) و عینی (ضعف روابط رسمی و غیر رسمی و ضعف کنترل اجتماعی) فرسایش سرمایه اجتماعی با بی نظمی در دو بعد آن (فیزیکی-اجتماعی) تأثیر مستقیم (62/0=Beta) دارند. درکل سازه فرسایش سرمایه اجتماعی توانسته است 39 درصد از تغییرات بی نظمی را مورد تبیین قرار دهد.
۲۵۵۱۰.

بررسی موانع اجتماعی فرهنگی اجرای حقوق شهروندی در استان اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های راهبردی مسائل اجتماعی ایران سال هشتم بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۲۴) 37 - 60

کلید واژه ها: حقوق شهروندی قانون آیین دادرسی کیفری موانع فرهنگی موانع اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۵ تعداد دانلود : ۳۸۹
پژوهش حاضر ازنظر نوع هدف، کاربردی، از نظر وسعت، پهنانگر و ازنظر زمانی یک بررسی مقطعی است. برای انجام این کار، با استفاده از نظریه های مطرح مرتبط با موضوع و نیز مصاحبه با 48 نفر از مجریان حقوق شهروندی، مهم ترین موانع فرهنگی و اجتماعی حقوق شهروندی، استخراج و سپس با روش پیمایش و استفاده از ابزار پرسش نامه، به کمک 359 نفر از ضابطان، قضات دادسرا و دادگاه های استان اصفهان توصیف و تحلیل شده است؛ به طوری که باتوجه به نتایج ضریب آلفای کرونباخ، اعتبار آن از نوع صوری و سازه و روایی مفاهیم تأیید شده است. براساس برخی یافته های توصیفی درخصوص اجرای حقوق شهروندی نگرش مثبت قضات دادسرا بیشتر از همه و ضابطان کمتر از همه است. نگرش قضات دادسرا نسبت به موانع اجتماعی و فرهنگی مؤثر بر اجرای حقوق شهروندی کمتر از میانگین ضابطان در همان متغیر است و درزمینه یافته های استنباطی میان نگرش به اجرای حقوق شهروندی با میزان آشنایی با قوانین حقوق شهروندی و آیین دادرسی کیفری و سِمَت ضابطان و همچنین، سن قضات دادسرا رابطه وجود دارد. مطابق یافته های تحلیلی ازنظر ضابطان با افزایش موانع اجتماعی و فرهنگی میزان اجرای حقوق شهروندی کاهش می یابد؛ بنابراین، به باور آنان وجود موانع اجتماعی و فرهنگی در اجرای حقوق شهروندی به صورت منفی تأثیر دارد. این موانع، در نگرش قضات دادسرا و دادگاه برای اجرای حقوق شهروندی معنادار نیست.
۲۵۵۱۱.

بررسی تجربی الگوی روابط قومی در ایران ( تحلیل کمی دادههای یک پیمایش ملی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اجتماعی ایران سال چهاردهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۱ 4 - 41

کلید واژه ها: قومیت اجتماع ملی الگوی روابط قومی گرایش ملی گرایش قومی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۷ تعداد دانلود : ۲۵۶
با توجه به چندفرهنگیبودن ایران، شناسایی الگوی مطلوب روابط قومی مسئلهای ضروری است. این تحقیق مبتنی بر یک پیمایش ملی (در سال 1397 (با حجم نمونه 1950 نفر در میان فارسها (تهران)، ترکها (تبریز)، کردها (سنندج)، عربها (اهواز) و بلوچها (زاهدان) است که در آن گرایش ملی، گرایش قومی، گرایش به نظام سیاسی، گرایش قومیِ فرامرزی، گرایش به فرهنگ و جامعه غربی و درنهایت، گرایش به اجتماعات قومی دیگر مورد سنجش قرار گرفته است. همچنین با استفاده از مدل الگوی مطلوب روابط قومی در ایران شناسایی شد. یافتهها نشان میدهد فارسها 3 بِری، بیشترین گرایش ملی، بیشترین گرایش به اجتماعات قومی دیگر و کمترین گرایش به نظام سیاسی را دارند. علاوهبراین، ترکها دارای کمترین گرایش به اجتماعات قومی دیگر و بیشترین گرایش قومیِ فرامرزی هستند. درمجموع، الگوی روابط قومی که اکثر پاسخگویان (تقریباً 75 درصدشان) ترجیح میدهند، الگوی چند فرهنگگرایی یا انسجام بخشی است
۲۵۵۱۲.

تبیین اندیشه های انتظامی- امنیتی مقام معظم رهبری، فرماندهی کل قوا

نویسنده:
منبع: دانش انتظامی همدان سال ششم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴ (پیاپی ۲۳) 29 - 49

کلید واژه ها: فرماندهی معظم کل قوا نیروی انتظامی امنیت پلیس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۶ تعداد دانلود : ۳۱۸
نیروی انتظامی (پلیس) هر جامعه به عنوان یکی از نهادهای مهم و اثرگذار اجتماعی و از طریق تعامل هرچه بیشتر با آحاد مردم، می تواند زمینه اعتماد متقابل و مشارکت آنان را در نیل به این هدف فراهم آورد و بسترهای مناسب را جهت تسهیل در تحقق اهداف نظام اسلامی فراهم سازد. در این زمینه، تأکیدات و اندیشه های مقام معظم رهبری می تواند در تدوین اهداف مأموریت و عملکردها مفید باشد. بر این اساس، هدف اصلی پژوهش حاضر تبیین اندیشه های انتظامی امنیتی مقام معظم فرماندهی کل قوا (مدظله العالی) است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی است که در آن با مراجعه به بیانات و تأکیدات مقام معظم رهبری از دوران آغاز رهبری ایشان (1368) تا کنون، مهم ترین تأکیدات وی در بُعد اندیشه های انتظامی- امنیتی تبیین می گردد. جامعه آماری پژوهش حاضر، مجموعه بیانات معظمٌ له در دیدارهای مختلف با نیروهای مختلف نظامی و انتظامی است. نمونه پژوهش بر اساس قاعده رسیدن به حد اشباع در پژوهش های کیفی، شامل بیانات مرتبط با بعد انتظامی- امنیتی بوده است. یافته ها نشان می دهد مهم ترین تأکیدات مقام معظم رهبری در بُعد انتظامی- امنیتی شامل امنیت به معنای آرامش روانیِ فردی و آرامش عمومیِ اجتماعی است و قانون گرایی نیروی انتظامی عاملی مهم در تأمین امنیت جامعه، توجه به تأمین امنیت فضای مجازی و تأکید بر امنیت اخلاقی است که این موارد می توانند به عنوان چشم انداز و تأکیداتی مهم، مورد توجه عملیاتی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران واقع شوند.
۲۵۵۱۳.

سه اپیزود انقلاب فرهنگی: از پیدایی تا نهادینگی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی تاریخی سال یازدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ 117-146

کلید واژه ها: انقلاب فرهنگی مفصل بندی نیروها تحلیل همایندی سیاست فرهنگ در ایران مسئله علوم انسانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۵ تعداد دانلود : ۳۹۴
انقلاب فرهنگی بیشتر به یکی از نتایج ناگزیر انقلاب اسلامی فروکاسته شده و پیامد تحمیل اراده ی حاکمیت بر نظم دانشگاهی دانسته شده است. حال آنکه چیستی این رخداد تنها با درنظرگرفتن شرایطی که آن را امکان پذیر کردند، ارتباطش با جامعه و توصیف فربه ی رخدادهای گوناگون قابل درک است. افزون بر این، مشکل اصلی پژوهش های موجود این است که بر لحظه ی پدیداری انقلاب فرهنگی تمرکز دارند. از این رو، در این مقاله، کوشش شد با تکیه بر تحلیل هم آیند توصیفی عمیق تر ارائه شود، و سپس به این موضوع مهم پرداخته شود، چگونه انقلاب فرهنگی به امری پروبلماتیک در سال های پس از انقلاب بدل شد. با تکیه بر تحلیل تاریخیِ مجموعه عوامل هم آیند، سه اپیزود پیدایی، نهادینگی، و بازگشایی دانشگاه ها شناسایی شدند. افزون بر این، مجموعه ای از رویدادها ردیابی شدند، از قدرت یافتن اسلام گرایان، ضعف دولت، تسخیر سفارت آمریکا، و ناآرامی های مرزی تا پاکسازی های گسترده، انتخابات نخستین مجلس، و بمب گذاری ها (در دفتر حزب جمهوری اسلامی و ساختمان نخست وزیری)، که در مرحله پیدایش اثرگذار بودند. وانگهی مجموعه رخدادهای درهم تنیده ای در متن مقاله گزارش شدند، مانند: ویژگی دانشگاه پساانقلابی، گستره ی انقلاب فرهنگی، و مسئله ی مقام مسئول در حوادث دانشگاه. توضیح همه ی این فرآیندها نشان می دهد چگونه چهره ی تازه ای از اداره ی جامعه در سال های پس از انقلاب ذیل پروبلماتیک فرهنگ ممکن شد. در این مقاله به هم آمیزی مؤلفه های گوناگون این پروبلماتیک یعنی برآمدن عقلانیت دینی، نهادهای متمایز، تکنیک ها و رویه های تازه ای برای اداره جامعه جایگزین شیوه های پیشین و از این مهم تر، توصیفی ژرف از کشمکش های نیروهای گوناگون پرداخته شد
۲۵۵۱۴.

تحلیل تطبیقی - کیفی عوامل مؤثر بر تولید علم در سطح کلان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی کاربردی سال سی ام بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۷۳) 105 - 122

کلید واژه ها: توسعه علمی ساختار درونی و بیرونی تحلیل تطبیقی - کیفی منطق فازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۵ تعداد دانلود : ۳۸۶
نویسنده در مطالعه پیش رو درصدد است که بداند یک جامعه باید چه شرایطی داشته باشد تا به موازات برابری در آموزش عالی، به توسعه علمی نیز دست یابد. در این زمینه با استفاده از منطق فازی، استخراج شرایط لازم و کافی و شناخت سازوکار علی وقوع نتیجه (توسعه علمی) مدنظر قرار گرفت. به طور کلی پنج مسیر علی با کفایت نظری مقبول به دست آمد؛ اما به دلیل پوشش نظری و تجربی بیشتر، تنها یک مسیر علی دارای اهمیت نظری و تجربی تشخیص داده شد. نتایج مسیر علی منتخب نشان دادند تکثر کنشگر علمی تنها در شرایطی ممکن است سبب توسعه علمی شود که جامعه ازنظر داشتن اقتصادی پویا و مبتنی بر تولید در شرایط مطلوبی باشد و ضمن ادغام متقارن در نظام جهانی از بعد اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی، توان رقابت پذیری زیادی در عرصه بین المللی داشته باشد. به عبارت دیگر، نتایج نشان می دهند تکثر کنشگر علمی به طور جداگانه تنها یکی از شروط لازم توسعه علمی است و برای تحقق توسعه علمی باید با عوامل ذکرشده ترکیب شود. ذکر این نکته ضروری است که بین مسیرهای علی، داشتن اقتصادی پویا و مبتنی بر تولید، تنها شرطی بود که در تمام آنها ظاهر شد؛ به طوری که موردی یافت نشد که در نبودن اقتصادی مولد، تکثر کنشگران علمی سبب توسعه علمی شود.
۲۵۵۱۵.

نقش عوامل نهادی در شکل گیری ترافیک شهر کرمانشاه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های راهبردی مسائل اجتماعی ایران سال هفتم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۴ (پیاپی ۲۳) 1 - 18

کلید واژه ها: ترافیک عوامل نهادی سامانههای الکترونیک یکپارچگی سازمانی توزیع کاربریها کرمانشاه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۴ تعداد دانلود : ۴۰۳
برای کاهش ترافیک، بر مدیریت عرضه ترافیک و نقش پلیس راه در این زمینه تأکید می شود؛ در حالی که سازمان های زیادی وجود دارند که در تقاضای ترافیک نقش مهمی دارند. هدف از این پژوهش، بررسی نقش عوامل نهادی در شکل گیری ترافیک در شهر کرمانشاه با استفاده از روش پیمایشی و استفاده از پرسش نامه بود. بدین منظور، 384 نفر از افراد بالای 15 سال شهر کرمانشاه با استفاده از نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. نتایج نشان دادند میزان استفاده از اتوبوس در شهر کرمانشاه به دلیل کمبود اتوبوس و پایین بودن کیفیت آنها کم است. به نظر پاسخگویان گشت زنی اضافی برای پیداکردن پارک، تغییر لاین به دلیل خرابی آسفالت جاده، عبور از عرض خیابان و عبور از سواره رو در شکل گیری ترافیک نقش دارد. شهرداری و سایر سازمان های دولتی و غیردولتی به دلیل الزام کردن شهروندان به مراجعه حضوری، استفاده نکردن از سامانه های اینترنتی، وجودنداشتن یکپارچگی سازمانی و توزیع نامناسب کاربری ها که دسترسی به خدمات در محله ها را کم کرده اند، در شکل گیری تقاضای سفر درون شهری و درنتیجه ترافیک شهر کرمانشاه نقش مهمی دارند. پیشنهاد می شود برنامه ریزان علاوه بر مدیریت عرضه ترافیک بر مدیریت تقاضای سفر با استفاده از یکپارچگی سازمانی متمرکز شوند.
۲۵۵۱۶.

مقایسه تاریخ و سیره رسول خدا9 در رابطه با اموات در سه کتاب کافی کلینی، صحیح مسلم و سنن ترمذی

نویسنده:
منبع: فرهنگ پژوهش تابستان ۱۳۹۶ شماره ۳۰ ویژه تاریخ اسلام 29 - 45

کلید واژه ها: کافی کلینی کافی کلینی صحیح مسلم رسول خدا(ص)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۴ تعداد دانلود : ۳۷۵
افکار، عقاید انحرافی و بدعت وهابیت در احکام و معارف و آموزه های دینی، تمام عرصه های احکام دینی را شامل می شود. آنان با سلایق شخصی و به دور از هرگونه تأمل و تفکری به تفسیر خودسرانه از آیات و روایات می پردازند و برداشت خود را تنها برداشت درست از دین می دانند و دیگران را تکفیر می کنند. یکی از برداشت های نادرست وهابیت، نگاه آنان به عالم پس از مرگ و جایگاه اموات و مسائل مربوط به اموات می باشد، در این پژوهش سعی می شود برخی مسائل اموات را با توجه به سه منبع کهن بررسی نموده تا صحت وسقم گفتار وهابیان آشکار شود. ابتدا به بررسی برخی روایات کتاب کافی و سپس دو منبع مکتب خلفا (صحیح مسلم و سنن ترمذی) پرداخته و درنهایت وجوه اشتراک و اختلاف، بیان می شود.
۲۵۵۱۷.

پوشش خبری ملی شدن صنعت نفت در روزنامه های بسوی آینده و باختر امروز (تحلیل محتوای مطالب دو روزنامه چهار هفته قبل و بعد از رویداد ملی شدن صنعت نفت)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی و ارتباطات سال پانزدهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۵۵ 207 - 225

کلید واژه ها: معماری مهدکودک تهران تورنتو تناسبات فضایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۴ تعداد دانلود : ۴۲۱
این مقاله با نگاهی تحلیلی- تاریخی به بررسی محتوای دو روزنامه حزبی بسوی آینده و باختر امروز و نقش آنها در پوشش خبری جریان ملی شدن صنعت نفت می پردازد. در سال های 1320 تا 1332 احزاب به راحتی و با مجوز قانونی در ایران فعالیت می کردند. احزاب سیاسی که به قدرت مطبوعات آگاه بودند و هدفمند نشریه ای را منتشر می کردند. جبهه ملی ایران و حزب توده ایران دو حزب قدرتمند در آن دوران بودند و هر دو نشریه ارگان داشتند. حزب توده از پشتیبانی مردمی و در راستای سیاست های بین المللی شوروی فعالیت می کرد و جبهه ملی ایران نیز متشکل از چندین حزب کوچک و بزرگ بود که بر مرام ناسیونالیستی ایرانیان متکی بود. در جریان ملی شدن صنعت نفت، نشریات دو حزب به طور مستمر به اخبار ملی شدن صنعت نفت از دریچه تفکرات حزبی خود توجه ویژه ای نشان می دادند. این پژوهش با بهره گیری از روش تحلیل محتوای کمی مطالب خبری مربوط به ملی شدن صنعت نفت در دو روزنامه باخترامروز و بسوی آینده تجزیه و تحلیل خواهد کرد که هرکدام به ترتیب، ارگان جبهه ملی ایران و حزب توده ایران بودند. یافته های تحقیق نشان می دهد که روزنامه باختر امروز نسبت به روزنامه بسوی آینده در چهار هفته قبل و بعد از ملی شدن صنعت نفت ایران اخبار مثبت تری را منتشر کرده است.
۲۵۵۱۸.

انقلاب57: انکشاف فلسفه تاریخ ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبرد اجتماعی فرهنگی سال هفتم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۲۵

کلید واژه ها: ایده مطلق دازاین ایرانی هسته نرم تاریخ ایران ظهور اگزیستانس فلسفه انقلاب ایران توسعه ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۴ تعداد دانلود : ۳۶۱
جان لاک می گفت بیاموزیم که مطلق ممکن نیست (پهلوان، 1366)، اما برعکس، باور به امکان مطلقْ به انحای مختلف همیشه در فرهنگ و تاریخ ایران جاری بوده است. در این مقاله، امکان مطلق، هسته اولیه ایرانی بودن یا ایرانیت و نیروی تاریخی استمرار تاریخ ایران تعریف می شود و فراتر آنکه، انقلاب اسلامی بلوغ نهایی همین هسته آغازین ایرانیت در عرصه سیاست است. براین اساس، جمهوری انقلاب 57، عبارت است از انتقال محتوای اصلی تاریخ ایران به زمان حال. این پرسش اصلی ماست که آیا در همه ادوار تکوین ایران، اصل نخستین یا هسته اولیه ای وجود داشته که همه تحولات و تجربیات درخدمت تبلور نهایی آن بوده باشند؟ فرضیه آن است که با انقلاب اسلامی آشکار می شود که فلسفه تاریخِ (در معنای نهایت ممکن تاریخ) ایران، تمایل اتصال به مطلق ازطریق تأسیس دولتی مقدس و قدرتمند است. به عبارت دیگر، هسته آغازین تشکیل اجتماع ایرانی یک تمایل فکری و روحی فزاینده است که [برخلاف گرایش فکری بسیاری از ملت های دیگر] می گوید اتصال قومی یا نزدیکی جمعی به مطلق و لاجرم امکان اتصال سیاسی به آن، امری شدنی و ممکن است. ایده مطلق ایران را فراتر از ساختن، به هیئت «اجتماع سیاسی» یا اجتماع معطوف به تأسیس دولت، درآورده است. روش تحقیق پدیدارشناختی می کوشد آنچه دربرابر آگاهی و ذهن قرار می گیرد بی واسطه شهود شود. یافته مقاله این درک بنیادین است که تنها زمانی که تاریخ ایران به نهایت تکامل خود رسیده و تجلی عمومی یافته باشد، فلسفه یا دلیل غایی وجود داشتن آن قابل درک می شود. به تعبیر دیگر، یک درک سراسری و نهایی از ایران، به ناچار مؤخر بر تحولی سراسری و نهایی (رخداد) خواهد بود که آن را در افق دید ما قرار دهد و چنین تحولی جز انقلاب 57 نتواند بود.
۲۵۵۱۹.

بازنمایی گفتمان های «تجربه دینی» در سینمای ایران بعد از انقلاب اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی و ارتباطات سال هفتم زمستان ۱۳۹۰ شماره ۲۵ 39 - 70

کلید واژه ها: فرهنگ یادگیری الکترونیکی برنامه درسی تجربه شده نظریه مبنایی دانشگاه ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۴ تعداد دانلود : ۱۸۶
در این مقاله سعی شده است که با شناخت گفتمان های موجود در باب تجربه دینی، چگونگی بازنمایی آن ها در فیلم های سینمایی ایران، بعد از انقلاب اسلامی تشریح شود. گفتمان های دینی موجود در جامعه ایران، هر یک تعریفی از مفهوم «تجربه دینی» ارائه می کنند. در این مقاله، با استفاده از مطالعه اسنادی، هم مفهوم «تجربه دینی» از دیدگاه گفتمان ها شناسایی شده است و هم با استفاده از «نظریه بازنمایی» و «روش تحلیل گفتمان»، چگونگی بازنمایی گفتمان های شکل گرفته حول این مفهوم در فیلم های سینمایی ایران نشان داده شده است. با پژوهشی اسنادی می توان سه گفتمان عمده «روشنفکری»، «روشنفکری دینی» و «سنت اسلامی» را در رابطه با تجربه دینی از یکدیگر متمایز کرد. در گفتمان روشنفکری، تجربه دینی به عنوان تجربه ماورائی، امری شخصی و بی اعتبار محسوب می شود. در گفتمان روشنفکری دینی، تجربه دینی اصالت می یابد و تنها راه ارتباط انسان با خداوند محسوب می گردد و در گفتمان سنت اسلامی نیز تجربه دینی بر اساس آموزه های دینی تبیین می شود،. تفاوت دو گفتمان آخر این است که بر خلاف گفتمان روشنفکری دینی، در گفتمان سنت اسلامی، هر نوع تجربه ماورائی، دینی محسوب نشده و تجربه دینی جایگزین شریعت و مناسک دینی نمی گردد.برای ملموس کردن بیشتر مباحث نظری، یک فیلم سینمایی که بازنمایی نسبتاً کاملی از تجربه دینی در هر یک از گفتمان های فوق باشد انتخاب شده است. بدین ترتیب فیلم های «بوی کافور، عطریاس»، در گفتمان روشنفکری، «مارمولک» در گفتمان روشنفکری دینی و «تولد یک پروانه» در گفتمان سنت اسلامی، با توجه به مؤلفه های گفتمانی و حوزه های گفتمان گونگی، مورد تحلیل قرار گرفته است.
۲۵۵۲۰.

نقش نهاد وقف در فرایند توسعه: رویکردی نو نهادگرا(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و علوم اجتماعی سال دوازدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲۴ 5 - 26

کلید واژه ها: نهاد وقف توسعه نو نهادگرایی نو نهادگرایی در جامعه شناسی اقتصادی محیط نهادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۴ تعداد دانلود : ۳۹۵
هرچند نهاد وقف نقش مهمی در فرایند توسعه داشته است؛ اما کاهش مشارکت این نهاد در توسعه جوامع اسلامی مسئله ای است که کمتر تحلیل جامعه شناختی شده است. این در حالی است که رویکرد نو نهادگرایی در جامعه شناسی اقتصادی، با ارائه تعریفی مبتنی بر منافع از نهادها و تعیین مکانیسم روابط علّی بین سطوح مختلف محدودیت های رسمی و غیر رسمی، کنشگران را در انجام کنش های خود، دارای عقلانیت محدود به زمینه ای می داند که توسط شبکه ها، هنجارها، عقاید فرهنگی و ترتیبات نهادی رسمی شکل گرفته است. از آنجایی که نو نهادگرایی در جامعه شناسی اقتصادی، چارچوب نظری جامعی در فهم رفتار اقتصادی و تحلیل نهادی فراهم آورده است؛ هدف پژوهش حاضر آن است تا با روش توصیفی−تحلیلی، نو نهادگرایی در جامعه شناسی اقتصادی را به عنوان رهیافتی تحلیلی معرفی نماید و براساس رویکرد یاد شده، به تحلیل عوامل مؤثر بر نقش وقف به مثابه نهادی اقتصادی−اجتماعی در فرایند توسعه ایران اسلامی بپردازد. نتیجه بیانگر آن است که محیط نهادی وقف، مدیریت متولیان موقوفات و سازمان های متولی وقف و نیات، انگیزه ها و هنجارهای اجتماعی وقف در بین واقفان، مهم ترین عواملی هستند که نقش توسعه ای نهاد وقف در ایران را تحت تأثیر قرار داده اند.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان