جامعه شناسی آموزش و پرورش ایران

جامعه شناسی آموزش و پرورش ایران

جامعه شناسی آموزش و پرورش بهار و تابستان 1399 شماره 13 (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

بررسی عوامل مؤثر بر اضطراب و افسردگی حاکم در بین معلمان و تأثیر آن بر سلامت روان دانش آموزان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اضطراب افسردگی سلامت روان دانش آموزان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 429 تعداد دانلود : 995
هدف: هدف پژوهش حاضر، بررسی عوامل مؤثر بر استرس، اضطراب و افسردگی حاکم در بین معلمان مدارس ابتدایی ناحیه 2 شهر همدان و تأثیر آن بر سلامت روان دانش آموزان بود. روش: روش این مطالعه از نوع علی، مقایسه ای و جامعه آماری آن، شامل کلیه معلمین زن و مرد شاغل در مدارس ابتدایی پسرانه ناحیه 2 شهر همدان در سال تحصیلی 98-1397 بودند که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای، نمونه ای به حجم 100 نفر انتخاب شد. داده ها از طریق ابزار پرسشنامه استاندارد DASS ( لویبوند و لویبوند، 1995)، به دست آمد . تجزیه و تحلیل داده ها، با استفاده از ازمون t مستقل در سطح معناداری 0.005 و با استفاده از نرم افزار SPSS.22 انجام شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد بین میزان افسردگی معلمین زن و مرد ( 61/0= sig ) و میزان استرس و اضطراب آنها ( 70/0= sig ) تفاوت معنی داری وجود ندارد. همچنین بین میزان سابقه تدریس و اضطراب معلمین (08/0= sig ) و میزان افسردگی معلمین (09/0= sig ) در گروه های سنی مختلف تفاوت معنی داری مشاهده نگردید. نتیجه گیری: براساس یافته های پژوهش میتوان گفت، استرس و افسردگی از جمله عوامل مهم و اساسی هستند که رفتار، روش تدریس، سلامت روانی معلمان را تحت تأثیر قرار می دهد که خروجی آن دانش آموزانی مضطرب، دلسرد، کم سواد و منفعل را تحویل جامعه خواهد داد. تضمین آینده جامعه نیاز به معلمانی توانمند، سالم و با نشاط و دانش آموزانی فعال، پرکار و جدی دارد. این هم ایجاب می کند تا هر جامعه ای جهت پیشبرد اهداف خود برای سلامت روانی معلمان و دانش آموزان اهمیت ویژه ای قائل باشد.
۲.

عوامل مؤثر در به کارگیری روش های نوین تدریس در بین معلّمان زن استان ایلام(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: معلمان زن روش های نوین تدریس نگرش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 845 تعداد دانلود : 91
هدف: هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی عوامل مؤثر در به کارگیری روش های نوین تدریس معلّمان زن استان ایلام بود. روش: روش تحقیق حاضر توصیفی و از نوع همبستگی و از نظر نوع تحقیق نیز، کاربردی بود. جامعه آماری این پژوهش شامل 4800 معلم در سال 98-1397 با حجم نمونه 320 نفر و روش نمونه گیری نیز خوشه ای چند مرحله بود. ابزار اصلی جمع آوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته بود که اعتبار آن مورد بررسی قرار گرفت و میزان پایایی (آلفای کرونباخ) آن برابر 84/0 حاصل شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های همبستگی، تحلیل واریانس یک طرفه و رگرسیون چندگانه استفاده شد. یافته ها: تجزیه و تحلیل داده ها نشان دادند سن (000/0= P و 55/0- R= )، سطح تحصیلات (000/0= P و 47/0- R= و سنوات خدمت (000/0= P و 45/0- R= ) با به کارگیری روش های نوین تدریس رابطه معنادار اما منفی دارند. همچنین متغیرهای مسئولیت اجتماعی (000/0= P و 48/0 R= ) و نگرش (000/0= P و 71/0 R= ) با به کارگیری روش های نوین تدریس رابطه معنادار و مثبت دارند. آزمون تحلیل واریانس یک طرفه نیز نشان داد بین دوره تدریس معلّمان و به کارگیری روش های نوین تدریس رابطه معناداری وجود دارد. بدین شکل که معلّمان ابتدایی نسبت به متوسطه بیشتر از روش های نوین تدریس استفاده کرده اند. تنها دوره های ضمن خدمت (133/0= P و 10/0 R= ) با متغیر وابسته فاقد رابطه بود. نتایج تحلیل رگرسیون نیز حاکی از این بود چهار متغیر باقیمانده در مدل یعنی نگرش، سن، دوره تدریس و سطح تحصیلات توانستند (ضریب تعیین 60/0= R 2 ) حدود 60/0 واریانس متغیر وابسته را تبیین کنند. نتیجه گیری: با عنایت به اینکه مشخص شد نگرش معلّمان بالاترین نقش در پیشی بینی به کارگیری روش های نوین تدریس دارد لذا متولیان نظام آموزش و پرورش باید در جهت تغییر نگرش معلّمان نسبت به روش های نوین تدریس گام بردارند.
۳.

بررسی تأثیر ابعاد اخلاق حرفه ای اساتید بر انگیزش دانشجویان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اخلاق حرفه ای ویژگی های فردی ویژگی های تعاملی کیفیت کار حرفه ای انگیزش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 276 تعداد دانلود : 184
هدف: هدف تحقیق حاضر بررسی تأثیر اخلاق حرفه ای اساتید بر انگیزش دانشجویان بود. روش: تحقیق حاضر بصورت کاربردی و به شیوه پیمایشی انجام شد. جامعه آماری شامل تمامی دانشجویان دانشگاه زنجان در سال تحصیلی 1398-99 بود که تعداد 140 نفر از آنها به عنوان نمونه پژوهش انتخاب و این پرسشنامه ها بصورت در دسترس، در بین آنها توزیع و جمع آوری گردید. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه عباسی و دیگران (1396) برای سنجش اخلاق حرفه ای و از پرسشنامه مهدیه (1397) برای سنجش انگیزش استفاده شد که روایی محتوا و پایایی آن (به روش آلفا) مورد تأیید قرار گرفت. تجزیه و تحلیل ها با استفاده از نرم افزار SPSS و AMOS (از طریق تحلیل مسیر) در سطح معناداری 05/0 انجام شد. یافته ها: یافته ها نشان داد رابطه معنی داری بین مؤلفه های اخلاق حرفه ای و انگیزش وجود داشت. همچنین اخلاق حرفه ای تأثیر مثبت و معنی داری بر ایجاد انگیزش در دانشجویان داشت. ویژگی های فردی و تعاملی تأثیر مستقیمی بر انگیزش داشتند ولی تأثیر مستقیم کیفیت کار حرفه ای بر انگیزش معنی دار نبود. کیفیت کار حرفه ای نقش میانجی را در رابطه بین ویژگی های فردی و تعاملی و انگیزش ایفا کرد. همچنین ویژگی های تعاملی نقش میانجی را در رابطه بین کیفیت کار حرفه ای و انگیزش ایفا کرد ( P < 0.005 ). نتیجه گیری: با توجه به یافته ها، می توان نتیجه گرفت صرفاً توجه به جنبه های فنی تدریس نمی تواند کافی باشد بلکه رعایت اخلاق حرفه ای مشتمل بر ویژگی هایی از قبیل عدالت محوری، مسئولیت پذیری و قانون مداری می تواند مکمل کیفیت کار حرفه ای یا همان تدریس خوب باشد.
۴.

ویژگی های روان سنجی مقیاس خودتفسیری : ساختار عاملی، پایایی و روایی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: خودتفسیری ساختار عاملی تحلیل عاملی تأییدی پایایی و روایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 586 تعداد دانلود : 942
هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی ویژگی های روان سنجی مقیاس خودتفسیری ، شامل بررسی ساختار عاملی، پایایی و روای ی ، به منظورآماده سازی آزمون برای پژوهش های روانشناختی و جامعه شناختی انجام شد . روش: روش پژوهش حاضر از لحاظ نحوه گردآوری اطلاعات توصیفی از نوع همبستگی و از لحاظ هدف کاربردی بود. جامعه آماری پژوهش شامل تم امی دانش آموزان دخت ر و پس ر در رشته های ریاضی- فیزیک و علوم تجربی در پایه های دوم و سوم متوسطه شهر کرج در سال تحصیلی 97-96 بود؛ نمونه پژوهش شامل 400 دانش آموز (148پسر و 252 دختر) دوره ی متوسطه در رشته های ریاضی – فیزیک و تجربی بود که با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند و با مقیاس خودتفسیری ( هاردین، لئونگ و باگوت، 2004) مورد آزمون قرار گرفتند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار R ، لیزرل (نسخه 80/8) و SPSS (نسخه 23) در سطح معناداری 0.05 انجام شد. یافته ها: نتایج این پژوهش نشان داد در تحلیل عاملی تاییدی، ساختار مقیاس برازش قابل قبولی با داده ها دارد و شاخص های نیکویی برازش، مدل را تایید می کنند. پایایی مقیاس با استفاده از ضرایب آلفای کرونباخ و تتای ترتیبی در مورد گروه نمونه محاسبه و تایید شد. به گونه کلی یافته های تحلیل عاملی تقریبا مشابه تحقیقات انجام گرفته در فرهنگ اصلی و ضرایب روایی و پایایی نیز به نتایج تحقیقات پیشین نزدیک بود ( P < 0.005 ). نتیجه گیری: طبق یافته های پژوهش می توان نتیجه گرفت که این مقیاس در جامعه دانش آموزان ایرانی از روایی و پایایی مناسبی برخوردار است و می توان جهت سنجش سطوح خودتفسیری از آن استفاده کرد.
۵.

بررسی رابطه ادراکات فعالیت های مدرسه ای و راهبردهای یادگیری خود تنظیمی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ادراکات فعالیت های مدرسه ای راهبردهای یادگیری خود تنظیمی عملکرد تحصیلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 488 تعداد دانلود : 759
هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه ادراکات ادراکات فعالیت های کلاسی و راهبردهای یادگیری خود تنظیمی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان بود. روش: پژوهش حاضر، از نظر هدف، کاربردی و از لحاظ نوع پژوهش توصیفی- پیمایشی بود. جامعه اماری شامل کلیه دانش آموزان مقطع دبیرستان شهرستان سبزوار در سال تحصیلی 1397-98 بود که با استفاده از فرمول کوکران و با روش خوشه ای، تعداد اد 322 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه راهبردهای یادگیری خودتنظیمی ( MSLQ ) پینتریچ و دی گروت (1990)، پرسشنامه سنجش ادراکات فعالیت های کلاسی جنتری و همکاران (2002) و پرسشنامه پیشرفت تحصیلی مک اینرنی (ISM) (1992) بود. تجزیه و تحلیل داده ها بااستفاده از آزمون ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون و مدل یابی معادله ی ساختاری برای بررسی برازش الگوی معادله ی ساختاری با داده های جمع آوری شده، وبا استفاده از نرم افزار Spss نسخه 21 و AMOS نسخه 18 در سظح معناداری 0.05 انجام شد. یافته ها: یافته های پژوهش بیانگر آن است که ادراکات فعالیت های مدرسه ای و راهبردهای یادگیری خود تنظیمی بر عملکرد تحصیلی در بین دانش آموزان دبیرستان شهر سبزوار رابطه مثبت و معنی داری داشتند ( P < 0.005 ). نتیجه گیری: براساس یافته ها آموزش خودتنظیمی در افزایش راهبردهای یادگیری و عملکرد تأثیر داشته است و میزان استفاده از راهبردهای شناختی، راهبرد فراشناختی و راهبردهای مدیریت منابع را بیشتر گزارش کرده بودند و همچنین عملکرد تحصیلی بالایی داشتند.
۶.

شناسایی عوامل اثرگذار بر چابکی سازمانی در دانشگاه فرهنگیان :یک مطالعه گرندد تئوری (کیفی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: چابکی سازمانی دانشگاه فرهنگیان عوامل سازمانی عوامل راهبردی عوامل انسانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 349 تعداد دانلود : 500
هدف: هدف این پژوهش شناسایی عوامل مؤثر بر چابکی سازمانی در دانشگاه فرهنگیان خراسان رضوی بود. روش: روش پژوهش برحسب هدف، کاربردی؛ برحسب نوع داده، کیفی بود. جامعه آماری پژوهش شامل مسئولین و معاونین ارشد دانشگاه و اعضای هیئت علمی بودند که با روش نمونه گیری هدفمند و اصل اشباع 17 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. گردآوری داده ها با روش کتابخانه ای، مصاحبه نیمه ساختار یافته انجام شد که خبرگان روا بودن مصاحبه را تایید کردند , محاسبه پایایی آن با روش پایایی بین دو کدگذار که پایا و روا بودن مصاحبه را نشان می داد، مشخص شد. دراین پژوهش به منظور تحلیل داده ها، از کدگذاری نتایج مصاحبه با استفاده از نرم افزار MAX3DA استفاده شد. یافته ها: نتایج حاصل از تحلیل محتوای کیفی مصاحبه ها نشان داد که عوامل اثر گذار بر چابکی در دانشگاه نیز شامل: عوامل سازمانی (ساختار، تفویض اختیار، فرهنگ سازمانی)؛ عوامل راهبردی (بهبود کیفیت، سیاست های آموزشی و پژوهشی، توسعه فناوری)؛ عوامل انسانی (مدیران، کارکنان، اعضا هیئت علمی) بودند. نتیجه گیری: در این پژوهش به عوامل تاثیرگذار بر چابکی سازمانی، نیز اشاره شد. این عوامل شامل، عوامل سازمانی، عوامل راهبردی و عوامل انسانی مطرح شدند. عوامل سازمانی بر ساختار سازمان، میزان تفویض اختیار و فرهنگ سازمانی تمرکز دارد که ساختار میزان رسمیت، پیچیدگی و تمرکز سازمان را در بر می گرفتند و مشخص می کردند که دانشگاه فرهنگیان از چه ساختاری برخوردار است.
۷.

ارائه مدل فضیلت سازمانی دانشگاه ها ( مطالعه موردی دانشگاه های استان مازندران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: فضیلت سازمانی رهبری توسعه فناورانه تجاری سازی فناورانه ساختار سازمانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 935 تعداد دانلود : 170
هدف: هدف از پژوهش حاضر، شناسایی ابعاد، مؤلفه ها، شاخص های فضیلت سازمانی دانشگاه و ارائه بود . روش شناسی: این پژوهش از نوع تحقیقات توصیفی _ پیمایشی با راهبرد آمیخته بود. جامعه آماری در مرحله کیفی خبرگان اعضای هیأت علمی دانشگاهها بودند. نمونه ی آماری در مرحله کیفی به تعداد 20 نفر از خبرگان؛ نحوه ی و روش نمونه گیری به صورت گلوله برفی و بر اساس نگارش مقالات کیفی در حوزه مربوطه بوده. جامعه آماری در مرحله کمی ، اعضای هیأت علمی دانشگاههای استان مازندران بودند این تعداد براساس مستندات دبیرخانه هر دانشگاه درسال 1397-1398 مجموعاً 2940 نفر بود. برآورد حجم نمونه دراین مرحله براساس فرمول کوکران 334 نفر و شیوه ی نمونه گیری تصادفی طبقه ای براساس تعداد اعضای هیأت علمی در هر واحد دانشگاهی بود. داده های جمع آوری شده از طریق نرم افزارهای آماری اس پی اس اس و ایموس مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفت. یافته ها: نتایج نشان داد که در تبیین پیش بینی کنندگی فضیلت سازمانی، متغیر توسعه فناورانه در تبیین فضیلت سازمانی ، برابر با 58/0، متغیر تجاری سازی فناورانه در تبیین فضیلت سازمانی ، برابر با 63/0و تمامی شاخص های برازندگی در حد قابل قبول و مناسب قرار داشتند . نتیجه گیری: عوامل رهبری، فرهنگ ، ساختارسازمانی، منابع انسانی، توسعه فناورانه، تجاری سازی فناورانه از ابعاد فضیلت سازمانی در دانشگاه ها می باشند و در تبیین فضیلت سازمانی مؤثرند.
۸.

نقش مجلات رشد در ارتقای مهارت های برنامه ریزی و مطالعه درسی در بین دانش آموزان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: برنامه ریزی و زمانبندی مطالعه مهارت های عمومی مطالعه مهارت های مطالعه درسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 670 تعداد دانلود : 135
هدف: هدف این مطالعه بررسی نقش مجله های رشد دانش آموزی بر ارتقای مهارت های برنامه ریزی و مطالعه درسی در بین دانش آموزان بود. روش: این مطالعه از نوع پس رویدادی بود. جامعه آماری دانش آموزان دوره دوم ابتدایی و دوره اول و دوم متوسطه استان های تهران و البرز در سال تحصیل 97-96 به تعداد 683989 نفر بودند. با استفاده از فرمول کوکران 1890 نفر حجم نمونه تعیین و با روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند. پرسشنامه ای تلفیقی از دو پرسشنامه مهارت برنامه ریزی و مطالعه دکتر سیف و و مجله های رشد سؤال استفاده شد .روایی صوری پرسشنامه با نظر 10 نفر از افراد متخصص بررسی و تعیین شد. پایایی پرسشنامه با آلفای کرانباخ 7/0 به دست آمد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از درصد فراوانی ، میانگین و انحراف معیار ، آزمون t تک متغیره، خی دو و تحلیل واریانس و با استفاده از نرم افزار SPSS انجام شد. یافته ها: نتایج حاصل از اجرای آزمون تحلیل واریانس دوراهه (تعامل جنسیت و دوره تحصیلی) نشان داد که بین میزان تاثیر مطالعه مجله های رشد بر مهارت های عمومی مطالعه، در بین دانش آموزان دختر و پسر و در دوره های تحصیلی تفاوت معنی داری وجود داشت .به عبارت دیگر میزان تاثیر این مجله ها بر مهارت های عمومی مطالعه در دختران بیشتر از پسران است (907/3= f ، 048/0P< ، 02/0=θ ). نتیجه گیری: نتایج نشان داد مطالعه مجله های رشد مهارت های برنامه ریزی و مطالعه درسی شامل : برنامه ریزی و زمانبندی مطالعه درسی و ایجاد آمادگی برای امتحان در دانش آموزان را ارتقاء داده است. میزان این تاثیر در بین دانش آموزان دختربیشتر از دانش آموزان پسر بوده است.
۹.

ارتباط الگوی رفتاری غالب و سبک یادگیری ترجیحی با مؤلفه های کارآفرینانه فردی به منظور ارائه مدل(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: الگوی رفتاری تفاوت های فردی سبک های یادگیری مؤلفه های کارآفرینانه گراندد تئوری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 984 تعداد دانلود : 524
هدف: هدف پژوهش حاضر شناسایی سبک یادگیری ترجیحی و الگوهای رفتاری غالب دانشجویان و بررسی رابطه بین این دو با مؤلفه های کارآفرینانه بود. روش: پژوهش حاضر، از نظر هدف، کاربردی و از لحاظ نوع پژوهش توصیفی- پیمایشی بود. روش مطالعه حاضر مبتنی بر روش تحقیق کیفی گراندد تئوری بود که از طریق مصاحبه با تعداد 12 نفر از خبرگان شامل اعضای هیات علمی دانشگاه ها و اعضای شاغل در حرفه شامل رده های مختلف حرفه ای به روش نمونه گیری هدفمند از نوع گلوله برفی انتخاب گردید. طبقه بندی داده ها، مصاحبه ها، بر اساس دو مرحله اول از نظام سه مرحله ای استراوس و کوربین یعنی کدگذاری باز و محوری مورد تحلیل قرار گرفت و خرده مقولات به دست آمد. جامعه آماری این تحقیق دانشجویان کارشناسی فنی و مهندسی، علوم پایه و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد در سال تحصیلی 1397-98 بود. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 245 نفر تعیین و پاسخگویان به شیوه نمونه گیری طبقه ای انتخاب شدند داده ها از طریق دو پرسشنامه استاندارد سبک های یادگیری کلب ساخته شده توسط کلب در سال میلادی1984 و الگوی رفتاری دیسک ساخته شده توسط دکتر ویلیام مولتون مارستون در سال 1928 میلادی و پرسش نامه محقق ساخته مولفه های کارآفرینانه فردی ،گردآوری و با نرم افزارهای SPSS 23 و Lisrel تحلیل شدند. یافته ها: یافته های پژوهش بیانگر آن است که بیشتر دانشجویان مورد مطالعه الگوی رفتاری نتیجه محور را دارا بودند و در رشته فنی و مهندسی بیشتر دانشجویان دارای مدل رفتاری برونگرا و وظیفه محور با سبک یادگیری غالب همگرا؛ در رشته علوم پایه بیشتر دانشجویان دارای مدل رفتاری درونگرا و وظیفه محور با سبک یادگیری ترجیحی انطباق یابنده و در رشته علوم انسانی بیشتر دانشجویان دارای مدل رفتاری برونگرا و مردم محور با سبک یادگیری ترجیحی واگرا را دارا بودند. نتیجه گیری: براساس یافته ها یک رابطه معناداری بین سبک یادگیری با الگوی رفتاری دانشجویان رابطه معنی دار وجود داشت. یافته ها می تواند امور شناخت فردی و تحصیلی و شغلی هر چه مؤثرتر و کاراتر در مسیر فراشناخت افراد را بهبود بخشد.
۱۰.

تاثیر متغیرهای ویژگی جمعیت شناختی، برنامه آموزشی و حمایت مدیران بر اثربخشی دوره های آموزش ضمن خدمت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: برنامه آموزشی آموزش ضمن خدمت مدیران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 736 تعداد دانلود : 300
هدف : پژوهش حاضر با هدف تاثیر متغیرهای ویژگی جمعیت شناختی، برنامه آموزشی و حمایت مدیران بر اثربخشی دوره های آموزش ضمن خدمت انجام شد. روش : روش پژوهش برحسب هدف، بنیادی- کاربردی؛ برحسب نوع داده، کمی بود. جامعه آماری پژوهش شامل شامل کلیه کارکنان بانک رفاه ایران به تعداد 9794 نفر بود. در این پژوهش با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای و طبقه ای و محاسبه حجم نمونه در پژوهش هایی با تحلیل عاملی 491 نفر به عنوان آزمودنی انتخاب شدند. روش گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته بود. به منظور تعیین روایی پرسشنامه از روایی ظاهری، محتوایی و سازه استفاده شد و برای سنجش پایایی از ضریب آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی استفاده شد که همگی مورد تأیید قرار گرفتند. در بخش استنباطی برای پاسخ به سؤال های پژوهش از آزمون هایی نظیر همبستگی پیرسون، آزمون تی تک نمونه ای و مدل سازی معادلات ساختاری (تحلیل عاملی تأییدی) با استفاده از نرم افزارهای SPSS-v21 ، Smart Pls-v2 و Lisrel-v8 نیز بهره گرفته شد. یافته ها: یافته های حاصل از پژوهش نشان دادند که متغیرهای ویژگی جمعیت شناختی، برنامه آموزشی و حمایت مدیران بر اثربخشی دوره های آموزش ضمن خدمت کارکنان تاثیر معناداری دارند. نتیجه گیری : بر اساس یافته های حاصل از پژوهش، نتایج پژوهش حاکی از آن است که به منظور اثربخشی بیشتر دوره های ضمن خدمت باید به مولفه های مختلف فردی، آموزشی و حمایتی توجه ویژه داشت.
۱۱.

بررسی وضعیت موجود آموزش بهداشت روانی در برنامه های درسی دوره متوسطه اول(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بهداشت روان برنامه درسی دوره اول متوسطه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 415 تعداد دانلود : 57
هدف: هدف این پژوهش شناس بررسی وضعیت موجود آموزش بهداشت روانی در برنامه های درسی دوره متوسطه اول بود. روش شناسی: روش پژوهش برحسب هدف، کاربردی؛ برحسب نوع داده، کیفی از نوع اکتشافی و برحسب زمان گرداوری داده، توصیفی بود. در این پژوهش گردآوری داده ها با روش کتابخانه ای و از روش تحلیل محتوا برای بررسی وضعیت موجود محتوای کتب درسی هدیه های آسمانی، علوم تجربی و تفکر و سبک زندگی در چهار بعد بهداشت روان یعنی سلامت جسمی و رفتاری، اضطراب و روحیات فردی، کنش ورزی اجتماعی، افسردگی و ناامیدی استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که برنامه درسی دوره متوسطه اول از نظر آموزش بهداشت روان در دروس مورد بررسی وضعیت مناسبی نداشت. نتیجه گیری: بهداشت روانی برابر با سلامت بدنی، روانی، اجتماعی، خشنودی و شاد زیستن می باشد که در آن دانش آموزان قادرند توانایی های خود را شکوفا ساخته، با فشار های روانی روزمره مواجه شده و بر آنها فایق شوند.
۱۲.

تحلیل اجتماعی تمایل به مهاجرت دانشگاهیان : مطالعه موردی دانشجویان تحصیلات تکمیلی واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاداسلامی تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مهاجرت نخبگان دانشگاهی فرارمغزها تحصیل کردگان دانشگاه ازاد اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 796 تعداد دانلود : 582
هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل مؤثر بر تمایل به برون کوچی دانشجویان شاغل در سطح تحصیلات تکمیلی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران انجام گرفت. روش: روش این پژوهش پیمایشی بود. جامعه آماری این پژوهش شامل دانشجویان تحصیلات تکمیلی واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی در سال 1398 بودند. جمعیت نمونه نیز 300 آزمودنی بود که با استفاده از فرمول کوکران و با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند .داده های این پژوهش با استفاده از ابزار پرسشنامه محقق ساخته با 4 متغیر و 26 پرسش گرداوری شده اند. تحلیل اماری داده ها نیز از تحلیل رگرسیونی،آزمون فریدمن و با استفاده از نرم افزار SPSS22 انجام شد. یافته ها: برمبنای تجزیه و تحلیل داده ها پژوهش 5/47درصد دانشجویان در سطح خیلی زیاد عنوان کردند که تمایل به مهاجرت(برون کوچی) دارند. در همین خصوص برمبنای یافته های تحلیل رگرسیونی به ترتیب عوامل دافعه(داخلی) با ضریب بتای329/ درصد، عوامل جاذبه(خارجی) با ضریب بتای 271/درصد و عوامل فردی با ضریب249/ درصد دارای بیشترین قدرت پیش بینی پذیری دانشجویان برای مهاجرت بودند. همچنین برمبنای نتایج آزمون فریدمن عوامل سیاسی با میانگین رنبه ای 64/3 و عوامل اجتماعی با میانگین رتبه ای 39/3 بیشترین نقش و تأثیرگذاری را بر تمایل مهاجرت نخبگان به خارج از کشور داشتند. نتیجه گیری: بر مبنای یافته های پژوهش، نخبگان علمی ارزیابی منفی از شرایط داخلی کشور در ابعاد سیاسی، اجتماعی اقتصادی و فرهنگی داشته و نسبت به شرایط کشورهای پیشرفته نگرش مثبت دارند. لذا می توان گفت که چند بعدی بودن و حتی انباشت مسائل مختلف باعث می شود که فرد نخبه علی رغم همه وابستگی های داخلی تصمیم به مهاجرت بگیرد. به نظر می رسد که حاکمیت رسمی می تواند با شناسایی درک مشکلات دانشجویان مانع خروج این سرمایه شود.
۱۳.

پیش بینی بهداشت روان بر اساس مؤلفه های هوش هنری در دانش آموزان متوسطه اول استان مازندران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: هوش هوش هنری بهداشت روان دانش آموزان متوسطه اول

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 867 تعداد دانلود : 469
هدف: پژوهش حاضر با هدف پیش بینی بهداشت روان بر اساس مؤلفه های هوش هنری در دانش آموزان متوسطه اول استان مازندران ، انجام شد. روش شناسی: این پژوهش، کاربردی، توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری، کلیه دانش آموزان متوسطه اول استان مازندران در سال تحصیلی 99 – 1398 به تعداد 124796 نفر بود که طبق جدول کرجسی و مورگان، تعداد 375 نفر به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری ، پرسشنامه محقق ساخته هوش هنری با 55 گویه و بهداشت روان امیدیان و علوی لنگرودی با 46 گویه بود که روایی سازه آن، با استفاده از روش تحلیل عاملی و مقدار پایایی از طریق ضریب آلفای کرونباخ به ترتیب برابر 94/0 و 92/0 محاسبه شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون های ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیونی و با استفاده از نرم افزار SPSS23 انجام شد. یافته ها: یافته ها نشان داد که رابطه معناداری بین هوش هنری و مولفه های آن (استعداد هنری، نگرش هنری، ذوق هنری، فعالیت هنری، مهارت هنری و اقتصاد هنر) با بهداشت روان دانش آموزان وجود دارد. مولفه های هوش هنری ، 61 درصد از بهداشت روان دانش آموزان را تبیین (پیش بینی) می نمایند . هم چنین، مولفه ذوق هنری بیشترین سهم را در پیش بینی بهداشت روان دانش آموزان دارد. نتیجه گیری: هوش هنری و هنر درمانی به عنوان یکی از ابزارهای تقویت و تخلیه هیجانات روانی و عاملی مهم در پیشگیری از بیماری های روانی و سلامت دانش آموزان می باشد.
۱۴.

ارزیابی آگاهی های بوم شناختی دانش آموزان پایه ششم دوره ابتدایی شهر تبریز و عوامل مؤثر بر آن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آگاهی های بوم شناختی چرخه آب چرخه مواد تنوع زیستی آلودگی ها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 402 تعداد دانلود : 15
هدف: این پژوهش باهدف مطالعه میزان آگاهی های بوم شناختی دانش آموزان پایه ششم دوره ابتدایی در شهر تبریز و مطالعه نقش جنسیت و میزان تحصیلات والدین در آن انجام شد. روش: این پژوهش ازنظر هدف، کاربردی و از نظر شیوه گردآوری داده ها، توصیفی از نوع پیمایشی بود. جامعه آماری، دانش آموزان پایه ششم دوره ابتدایی شهر تبریز در سال تحصیلی 1398 – 1397 بود که حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان، 392 نفر به دست آمد. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه ای محقق ساخته بود که روایی صوری و محتوایی آن با نظرخواهی از اساتید و صاحب نظران و پایایی آن با روش دونیمه کردن مورد تأیید قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون t ، تحلیل واریانس یک طرفه و آزمون تعقیبی با استفاده از نرم افزار SPSS25 در سطح معناداری 05/0 انجام شد. یافته ها: بر اساس نتایج آزمون t تک گروهی در سطح معنی داری کمتر از 05/0، میزان آگاهی های بوم شناختی و ابعاد آن در دانش آموزان پایه ششم ابتدایی شهر تبریز به طور معنی داری پایین تر از حد متوسط بود. میزان آگاهی دانش آموزان به جز در بعد آلودگی در باقی ابعاد آگاهی بوم شناختی پایین تر از حد متوسط بوده و در سطح غیرقابل قبولی ارزیابی گردید. هم چنین نتایج آزمون t مستقل نشان داد که دختران در مقایسه با پسران از میزان آگاهی های بوم شناختی بیشتری برخوردارند و تنها میزان آگاهی از چرخه مواد در دانش آموزان دختر و پسر تفاوت معنی داری نداشت (05/0< p ). نتایج تحلیل واریانس یک طرفه نیز نشان داد که میزان آگاهی های بوم شناختی و ابعاد آن برحسب تحصیلات پدر و مادر تفاوت معنی داری دارد (05/0> p ). نتایج آزمون تعقیبی دانکن حاکی از این بود که میزان آگاهی های بوم شناختی دانش آموزان و ابعادش با افزایش سطح تحصیلات پدر و مادر افزایش می یابد. نتیجه گیری : فرآیند سواد بوم شاختی، ترسیم کننده و بیانگر پیشرفت دانش آموزان می باشد؛ به عبارت دیگر دانش آموزان می توانند موضوعات و مواردی مختلف را در آموزش بوم شناسی بیاموزند تا بتوانند به سطح تعریف شده ای از درک بوم شناسی و وقایع بوم شناختی دست یابند.
۱۵.

تحلیل جامعه شناختی اولویت های تربیت شهروند مطلوب در اسناد رسمی و واقعیت اجتماعی مدرسه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شهروند مطلوب سندتحول بنیادین آموزش و پرورش دانش آموز معلم روش سه بعدی تک مرحله ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 22 تعداد دانلود : 95
هدف: این پژوهش با هدف شناسایی و اولویت بندی مؤلفه های شهروندی مطلوب از نظر نظام رسمی جمهوری اسلامی و میان دانش آموزان انجام گرفت. روش: روش مطالعه این پژوهش کمی-کیفی بود که برمبنای آن نخست با مرور اسناد رسمی(قانون اساسی و سند تحول بنیادین آموزش و پرورش) با منطق روش تحلیل محتوای کیفی، مؤلفه های تربیت شهروندی مطلوب مدنظر نظام جمهوری اسلامی ایران به صورت نظری، فیش برداری شد. سپس فرایند کدگذاری کیفی روی آنها انجام گرفت. در ادامه برای شناسایی جایگاه مؤلفه های شهروندی و نمود آنها در بین دانش آموزان(واحد تحلیل)، از میان معلمان متوسطه پسرانه شهر تهران به عنوان واحد مشاهده به روش پیمایش و با استفاده از نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای، نمونه ی 210 نفری انتخاب شد. داده ها با استفاده از پرسشنامه خودساخته جمع آوری گردید که مقدار الفای آن 82/. در سطح قابل قبولی بدست آمد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار spss و با استفاده تحلیل عامل اکتشافی و در سطح معناداری 0.05 انجام شد. یافته ها: در این پژوهش با واکاوی مفهومی اسناد مورد مطالعه، مشخص شد که تمامی مؤلفه های تربیت شهروندی در جمهوری اسلامی ایران با محوریت دین و رسیدن به قرب الهی مفهوم سازی شد. براین اساس شهروند در حوزه دینی با شاخص های اعتقادی، عبادی، شناختی و در حوزه اجتماعی با شاخص های منفعت اجتماعی، مشارکت و نقش آفرینی مجزای اجتماعی مطلوب به شمار می آید. با بررسی محورهای شهروندی در بین دانش آموزان مؤلفه ی اعتماد و مسئولیت پذیری با (مقدارویژه 012/6 و تعهد دینی و سازمانی با مقدار ویژه 073/2 بیشترین نمود را در بین دان آموزان داشتند. نتیجه گیری: با بررسی نسبت داه های دو بخش کمی و کیفی می توان نتیجه گرفت لزوم توجه به اولویت های تربیت دانش آموزان به عنوان شهروندان آینده می تواند به هم گرایی دورنی نظام رسمی و واقعیت جامعه کمک کند.
۱۶.

واکاوی و رتبه بندی مولفه های شایستگی مدیران گروه های آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی با استفاده از تکنیک AHP(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مؤلفه شایستگی مدیران گروه های آموزشی ارزیابی دانشگاه آزاد اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 595 تعداد دانلود : 234
هدف: هدف از پژوهش حاضر، واکاوی ، رتبه بندی و ارزیابی مؤلفه های شایستگی مدیران گروه های آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی بود. روش: پژوهش حاضر به لحاظ هدف، کاربردی و به لحاظ نحوه گردآوری داده ها ، از نوع آمیخته (اکتشافی) بود. جامعه پژوهش حاضر عبارت بودند از کلیه مدیران گروه های آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات در سال تحصیلی 98-97 بودند که 201 نفر با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای مرحله ای انتخاب شدند . برای تدوین مؤلفه ها از بررسی اسناد و مدارک و همچنین مصاحبه نیمه ساختارمند به عنوان ابزار گردآوری اطلاعات استفاده شده است. جهت تحلیل یافته ها از روش تحلیل محتوا به شیوه مقوله بندی استفاده گردید. همچنین جهت شناسایی جامع مؤلفه های اصلی و فرعی شایستگی مدیران گروه های آموزشی، 48 واحد مطالعاتی در زمینه مؤلفه های شایستگی مدیران به صورت تصادفی در دسترس انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفت و همچنین مصاحبه به صورت نیمه ساختارمند با 10 نفر از خبرگان حوزه شایستگی و مدیران گروه های آموزشی صورت گرفت که به صورت هدفمند انتخاب شدند. یافته ها: نتایج نشان داد که شایستگی های مدیران گروه های آموزشی شامل سه بخش اصلی شایستگی های مدیریتی، اجتماعی و فردی و 9 مؤلفه اصلی ادراکی، رهبری، تصمیم گیری، اجرایی، ارتباطی، کار تیمی، مدیریت افراد، ویژگی های شخصیتی و ویژگی های اخلاقی می باشند. رتبه بندی و تعیین میزان اهمیت هر مولفه و زیر مولفه از روش AHP استفاده شد. ضرایب رتبه ی مؤلفه ها به ترتیب رتبه به صورت: شایستگی های مدیریتی (رهبری، 388/0 ؛ ادراکی، 268/0؛ اجرایی، 210/0 و تصمیم گیری، 134/0)، شایستگی های اجتماعی (مدیریت افراد، 445/0؛ ارتباطی، 294/0 و کار تیمی، 261/0)، و شایستگی های فردی (ویژگی های شخصیتی، 703/0 و ویژگی های اخلاقی، 297/0) مشخص شد. همچنین با روش دیمتل معیارهای شایستگی مدیریتی و شایستگی اجتماعی مولفه های تاثیرگذار و شایستگی فردی معیار تاثیرپذیر است. نتیجه گیری: تلاش برای انجام کار با همکاری دیگران به جای انجام کار به صورت رقابت گونه؛ ایجاد انسجام بین اعضای گروه آموزشی پذیرش مسئولیت رشد و تعالی افراد گروه و حمایت همه جانبه از آن ها؛ ایجاد محیطی امن و قابل قبول برای همکاری با اعضای گروه آموزشی؛ در دسترس بودن برای اعضای گروه آموزشی نمونه ای از شایستگی های لازم مدیران هستند.
۱۷.

اثربخشی آموزش برنامه دانش افزایی فراشناختی معلمان بر عملکرد تحصیلی و پرورش خلاقیت دانش آموزان ابتدایی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: برنامه دانش افزایی فراشناختی عملکرد تحصیلی پرورش خلاقیت دانش آموزان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 979 تعداد دانلود : 100
هدف : هدف این پژوهش تعیین اثربخشی آموزش برنامه دانش افزایی فراشناختی معلمان بر عملکرد تحصیلی و پرورش خلاقیت دانش آموزان ابتدایی بود. روش : این مطالعه نیمه تجربی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه پژوهش همه دانش آموزان پایه های سوم تا پنجم ابتدایی منطقه یک شهر تهران در سال تحصیلی 96-1395 بودند. نمونه پژوهش 120 دانش آموز بود که با روش تصادفی خوشه ای انتخاب و با روش تصادفی ساده در دو گروه مساوی (60 نفر گروه آزمایش و 60 نفر گروه کنترل) جایگزین شدند. گروه آزمایش 8 جلسه 2 ساعته تحت آموزش برنامه دانش افزایی فراشناختی قرار گرفت و گروه کنترل آموزشی ندید. ابزارهای پژوهش پرسشنامه های خلاقیت (تورنس، 1974) و عملکرد تحصیلی (فام و تیلور، 1999) بودند. داده ها با روش تحلیل کوواریانس چندمتغیری در نرم افزار SPSS-22 تحلیل شدند. یافته ها : یافته ها نشان داد که بین گروه های آزمایش و کنترل در هر دو متغیر عملکرد تحصیلی و پرورش خلاقیت تفاوت معناداری وجود داشت. به عبارت دیگر، آموزش برنامه دانش افزایی فراشناختی معلمان باعث افزایش عملکرد تحصیلی (همه مولفه های آن شامل خودکارآمدی، برنامه ریزی، تاثیرات هیجانی، فقدان کنترل پیامد و انگیزش) و پرورش خلاقیت (همه مولفه های آن شامل انعطاف پذیری، سیالی، بسط و ابتکار) دانش آموزان ابتدایی شد (05/0 P< ). نتیجه گیری : بر اساس نتایج، معلمان می توانند از روش آموزش برنامه دانش افزایی فراشناختی معلمان در کنار سایر روش های آموزشی برای بهبود عملکرد تحصیلی و پرورش خلاقیت دانش آموزان ابتدایی استفاده کنند.
۱۸.

اثربخشی آموزش مسئولیت پذیری بر مدیریت زمان و هدف گذاری نوجوانان دختر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مسئولیت پذیری مدیریت زمان هدف گذاری نوجوانان دختر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 656 تعداد دانلود : 871
هدف: این پژوهش با هدف تعیین اثربخشی آموزش مسئولیت پذیری بر مدیریت زمان و هدف گذاری نوجوانان دختر انجام شد. روش شناسی: این مطالعه نیمه تجربی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه پژوهش همه نوجوانان دختر مقطع متوسطه اول منطقه نه شهر تهران در سال تحصیلی 99-1398 بودند. از میان اعضای جامعه 30 نفر پس از بررسی ملاک های ورود به مطالعه با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و با روش تصادفی در دو گروه مساوی شامل گروه های آزمایش و کنترل جایگزین شدند. گروه آزمایش به مدت 9 جلسه 90 دقیقه ای (هفته ای یک جلسه) تحت آموزش مسئولیت پذیری قرار گرفت و گروه کنترل آموزشی ندید. داده ها با پرسشنامه های مدیریت زمان (کویین و همکاران،1990) و هدف گذاری (بوفارد و همکاران، 1998) جمع آوری و با روش تحلیل کوواریانس چندمتغیری در نرم افزار SPSS نسخه 19 تحلیل شدند. یافته ها: یافته ها نشان داد که گروه های آزمایش و کنترل در مرحله پس آزمون از نظر متغیرهای مدیریت زمان و هدف گذاری تفاوت معناداری داشت. به عبارت دیگر، آموزش مسئولیت پذیری باعث بهبود مدیریت زمان و هدف گذاری (تسلطی، عملکرد گرایشی و عملکرد اجتنابی) نوجوانان دختر شد (05/0 P < ). نتیجه گیری: با توجه به نتایج پژوهش حاضر، برنامه آموزش مسئولیت پذیری یکی از روش های موثر برای بهبود مدیریت زمان و هدف گذاری نوجوانان دختر می باشد و مشاوران و روانشناسان می توانند از این روش برای مداخلات خود استفاده نمایند.
۱۹.

تحلیل راهبردی و مقایسه ورزش همگانی بانوان شاغل و غیرشاغل شهر قم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تحلیل راهبردی ورزش همگانی بانوان قم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 540 تعداد دانلود : 580
هدف : هدف پژوهش حاضر، تحلیل راهبردی و مقایسه ورزش همگانی بانوان شاغل و غیرشاغل شهر قم با استفاده از مدل SWOT بود. روش شناسی: نوع پژوهش، توصیفی و جامعه آماری آن را کلیه بانوان بالای 15 سال شهر قم تشکیل می دادند و حجم نمونه براساس جدول مورگان برابر با 384 نفر بود. روش نمونه گیری تصادفی و از نوع طبقه ای بود. ابزار اندازه گیری، پرسشنامه محقق ساخته مشتمل بر 20 سوال در زمینه بررسی قوت ها و ضعف های ورزش همگانی بانوان شهر قم بود که روایی آن به روش ضریب هماهنگی کندال ( w ) با توجه به نظر 10 تن از کارشناسان این حوزه و پایایی آن با استفاده از روش آلفای کرونباخ برابر با 93/0 مورد تایید قرار گرفت. داده های پژوهش با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی (آزمون فریدمن، T مستقل) برروی نرم افزار SPSS-22 و در سطح معناداری 05/0 تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که از دیدگاه زنان مورد مطالعه "کم هزینه بودن ورزش همگانی نسبت به ورزش قهرمانی" مهمترین نقطه قوت و "توجه کمتر به ورزش همگانی بانوان نسبت به آقایان"، مهم ترین نقطه ضعف بود. همچنین نتایج پژوهش نشان داد بین اولویت بندی نقاط قوت و ضعف، شهر قم در بین بانوان شاغل و غیرشاغل تفاوت معناداری وجود نداشت (05/0< P ). نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان داد که بانوان شاغل و غیرشاغل در مورد نقاط قوت و ضعف ورزش همگانی شهر قم نظرات یکسانی دارند و این امر نشان دهنده اهمیت ورزش همگانی در زنان است.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۱۶