درخت حوزه‌های تخصصی

علوم اجتماعی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
آینده پژوهی ارتباطات انسان شناسی جامعه شناسی جمعیت شناسی سیاست اجتماعی مفاهیم علوم اجتماعی (هویت، سرمایه اجتماعی و ...) نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۷٬۹۰۱ تا ۷٬۹۲۰ مورد از کل ۳۳٬۷۳۰ مورد.
۷۹۰۱.

تبیین نمایش ِتلویزیونی با رویکرد به نظریهء «اجرا» و «تئوری فیلم»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات میان رشته ای ارتباطات و رسانه دوره دوم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۴ 59 - 88

کلید واژه ها: پخش زنده نمایش تلویزیونی ریچارد شکنر بلا بالاش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۱ تعداد دانلود : ۶۸۰
این پژوهش بر پایه نظریه ای بیانی در مورد نمایش تلویزیونی بر اساس نوع ارتباط بین فضای تولید و اجراء و فضای دریافت مخاطب صورت گرفته است. هدف مقالهءتعریف ماهیت و ساختار نمایش تلویزیونی با توجه به فنون و روش های ارتباطی برای دستیابی به بیان خاصی است که می توان از این گونه برنامه سازی انتظار داشت. به نظر نگارنده، نمایش تلویزیونی به عنوان رسانه ای که همزمان از امکانات نمایشی تئاتر و تکنیک های تلویزیون بهره می برد، سبب شکل گیری رسانه و البته هنری متفاوت با بیانی نو شده است.. با سلطهء قطعی این بیان بر دو زبان تئاتر و تلویزیون، شاهد شکل گیری و پدیداری نظریه خاصی در عرصهء بیانی رسانه با عنواننظریهء بیانی نمایش تلویزیونی؛ «پخش - اجرا» هستیم. این پژوهش از نوع توصیفی – تحلیلی و براساس مقایسه تطبیقی و اسناد کتابخانه ای است و بر پایه آرای «ریچارد شکنر» و «بلا بالاش» استوار است. نتیجه پژوهش نشان می دهد نظریهء شکنر و نظریه فیلم بالاش؛ در مورد ماهیت نمایشِ تلویزیونی، با سه موضوع کلانِ ماده خام، تکنیک ساخت و در نهایت، پخش و اجرای زنده توام است.
۷۹۰۲.

بررسی تأثیر استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی بر امنیت اجتماعی دانشجویان ساکن در شهر جهرم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: انتظام اجتماعی سال یازدهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ 55 - 76

کلید واژه ها: شبکه های اجتماعی مجازی امنیت اجتماعی شهر جهرم انزوای اجتماعی آسیب های جسمانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۹ تعداد دانلود : ۲۳۳
زمینه و هدف: در جامعه امروزی و با توجه به ساخت اجتماعی آن، مقوله امنیت روانی و اجتماعی بسیار حائز اهمیت بوده و بسیاری از مشکلات و مفاسدی که جامعه امروز ما را تهدید می کند ریشه در مواردی چون چگونگی استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی و تأثیر آن بر جامعه دارد. لذا هدف از این تحقیق بررسی تأثیر استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی بر امنیت اجتماعی دانشجویان ساکن در شهر جهرم است. روش شناسی: این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی-پیمایشی می باشد. جامعه تحقیق را دانشجویان ساکن شهر جهرم تشکیل داده  و حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 375  نفر محاسبه شده است. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه استاندارد محقق ساخته استفاده شده است و  برای تحلیل توصیفی داده ها از نرم افزار SPSS و برای آزمون فرضیه ها از روش مدل سازی معادلات ساختاری و نرم افزار لیزرل استفاده گردید. یافته ها: از آنجا که مقدار t-value در همه این روابط مقداری بیشتر از 96/1 را ایجاد نمود، می توان گفت که استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی بر امنیت اجتماعی دانشجویان تأثیر دارد و بالاترین تأثیر مربوط به کاهش رعایت اصول اخلاقی (58/0 درصد) است. نتیجه گیری: استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی بر امنیت اجتماعی دانشجویان و مؤلفه های آن (ایجاد فرآیند نامناسب در اجتماعی شدن فرد، متزلزل شدن بنیان خانواده، کاهش رعایت اصول اخلاقی، انزوای اجتماعی و آسیب های جسمانی) تأثیر مثبت داشته و رابطه معناداری بین آن ها وجود دارد. بنابراین می توان نتیجه گرفت که فرضیه های پژوهش تأیید شد.
۷۹۰۳.

تحلیل جامعه شناختی خودکشی در ایران (براساس آمار سال های 1389 تا 1393)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسائل اجتماعی ایران سال دهم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱ 195-215

کلید واژه ها: خودکشی همبستگی اجتماعی فشار اجتماعی تضاد نقش ها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۴۳ تعداد دانلود : ۱۴۵۳
هدف این مقاله تحلیل جامعه شناختی پدیده خودکشی در ایران در فاصله سال های 1389 تا 1393 براساس آمار و داده های کلان کشوری است. افزایش 17 درصدی خودکشی در سال 1389 در مقایسه با سال 1388 و افزایش 5 درصدی در سال 1393 در مقایسه با سال 1392 بیانگر رشد خودکشی در این بازه زمانی است. با توجه به روند افزایشی خودکشی طی این دوره، پژوهش حاضر با استفاده از روش تحلیل آمارهای موجود، به دنبال تبیین عوامل مختلف اجتماعی و اقتصادی مؤثر بر خودکشی در این بازه زمانی بوده است . نتایج نشان داد که متغیرهای مستقل 6/82 درصد از واریانس نرخ خودکشی در ایران را تبیین می کنند که در این بین، تأثیر فشار اجتماعی (مبتنی بر نظریه اگنیو) بیشتر از همبستگی اجتماعی است. عامل فشار اجتماعی (طلاق، ضرب وجرح و توهین) منجر به افزایش خودکشی شده است. یافته اساسی دیگر پژوهش مبتنی بر نظریه همبستگی (مبتنی بر نظریه دورکیم) بود. در این پژوهش بر دو بعد همبستگی اجتماعی (بعد اجتماعی و بعد اقتصادی) تأکید شده است. در بعد اقتصادی، یافته ها نشان داد هر اندازه، طی سال های موردمطالعه، نرخ مشارکت اقتصادی افزایش یافته است، تعداد خودکشی ها کاهش داشته اند و برعکس افزایش خودکشی با کاهش مشارکت اقتصادی و افزایش نرخ بیکاری همراه بوده است. درواقع، مشارکت اقتصادی و رهایی از بیکاری به نوعی سبب ادغام فرد در زندگی اجتماعی می شود. مقایسه بین استان های مختلف نشان داد که رضایت بیشتر از زندگی، افزایش عرق ملی و اعتماد عمومی بیشتر به نوعی علقه های اجتماعی فرد را گسترش می دهد و احساس تعلق و همبستگی فرد به جامعه افزایش می یابد. رابطه متغیر تضاد نقش ها که صرفاً برای زنان آزمون شده بود با میزان خودکشی زنان تأیید نشد، گرچه که رابطه بین آنها معکوس است. بر این اساس به نظر می رسد برای زنان مشارکت اجتماعی و اقتصادی دارای اهمیت بیشتری از سنگینی نقش است.
۷۹۰۴.

فضای عمومی خلاق برای افراد حاشیه ایِ شهر؛ نمونه موردی: پارک فرشتگان (مخصوص کودکان اوتیسمی) شهر تبریز

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی مسائل اجتماعی ایران سال هشتم بهار ۱۳۹۸ شماره ۱

کلید واژه ها: فضای عمومی خلاق معلولان زمین بازی پارکِ اوتیسم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۸۳ تعداد دانلود : ۳۶۰
هدف این مقاله بررسی یک نمونه از گروه های فراموش شده ی شهری (کودکان اوتیسم) و فضای خلاقی (پارک اوتیسم) است که برای این گروه از کودکان احداث شده است. روش تحقیق بر اساس هدف کاربردی و به لحاظ ماهیت کیفی می باشد. برای گردآوری اطلاعات از روش های کیفی مصاحبه، مشاهده و عکس نگاری استفاده شده است. منطقه مورد مطالعه، پارک فرشتگان (پارک مخصوص کودکان اوتیسم) در شهر تبریز، به عنوان اولین پارک اوتیسم در کشور و دومین پارک در خاورمیانه است. بر اساس نتایج تحقیق، طراحی پارک اوتیسم تا حدودی بر اساس شرایط و ویژگی های کودکان اوتیسم می باشد. از جمله مهمترین خلاقیت ها با توجه به شرایط این کودکان می توان به احداث زمین بازی آبی، استفاده از تصاویر کارتونی برای ارتقای مهارت های ارتباطی کودکان، احداث پارک به صورت کاملاً هم سطح، ایجاد زمین بازی شنی، طراحی تونل ها و وسایل تونل مانند برای عبور بچه ها از آن، ایجاد غرفه هنری (در حال ساخت) به دلیل علاقه زیاد کودکان اوتیسمی به رنگ و نقاشی، ایجاد قفس های مختلف حیوانات و قرار دادن حیوانات مختلف در داخل آنها و استفاده از رنگ های صورتی و فیروزه ای با توجه به علاقه بچه ها به این رنگ ها اشاره کرد. البته علاوه بر زمین بازی آبی و شنی، زمین های بازی دیگری در داخل پارک هستند که به عنوان زمین های بازی سنتی نام گذاری شده اند، چرا که این زمین ها صرفاً عملکرد سرگرمی داشته و منجر به شکل گیری خلاقیت ویژه ای نمی شوند.
۷۹۰۵.

حق مؤلف در فضای مجازی با تاکید بر کتابخانه های دیجیتال(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات میان رشته ای در رسانه و فرهنگ سال نهم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۱۷) 87-107

کلید واژه ها: حق مولف فضای مجازی کتابخانه های دیجیتال محتوای دیجیتال

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۰ تعداد دانلود : ۴۵۰
همواره استفاده از منابع اطلاعاتی و آثار علمی، هنری و فرهنگی در فضاهای مجازی و رعایت مسائل حق مولف درگیر با آنها چالش برانگیز بوده است. در این میان هم باید صاحبان محتوای دیجیتالی را راضی نگه داشت و هم متقاضیان آنها را در بهره گیری مناسب از منابع منتفع ساخت. در میان انواع رسانه ها و وب سایت های حاوی منابع و آثار مشمول قوانین حق مولف، شاید کتابخانه های دیجیتال بیشترین چالش را داشته باشند، چراکه هم حاوی منابع فراوانی هستند که قوانین حق مولف را در پیش روی خود دارند و هم مشتریانی که انتظار دارند بهترین منابع را در راستای رفع نیازهای اطلاعاتی آنها در اختیارشان قرار دهند. لذا راهکارهایی که این کتابخانه ها برای مواجهه با این چالش در پیش می گیرند می تواند مناسب برای سایر موراد و موسسات ارائه دهنده محتوای دیجیتال باشد. در این مقاله به روش مروری ابتدا به مطالعه و بررسی موضوع حق مولف در فضای مجازی و مسائل مربوط به آن پرداخته شده و سپس روش ها و راهکارهای ممکن برای حمایت از حقوق مؤلف برای منابع دیجیتالی که کتابخانه های دیجیتال و سایر مراکز مشابه می توانند از آنها بهره گیرند مورد اشاره قرار گرفته اند.
۷۹۰۶.

مطالعه رابطه بین سرمایه اجتماعی و مدارای اجتماعی (مورد مطالعه: شهروندان 15 تا 44 سال استان مازندران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگ - ارتباطات سال بیستم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۴۷ 141 - 164

کلید واژه ها: مدارای اجتماعی سرمایه اجتماعی منش میدان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۵ تعداد دانلود : ۴۹۴
مدارای اجتماعی با توجه به حضور انسان هایی با فرهنگ، هویت، تفکر و ارزش های متفاوت در عرصه های مختلف اجتماعی می تواند عاملی اثرگذار در افزایش تعامل و ارتباط اجتماعی افراد جامعه باشد. مطالعه مدارای اجتماعی در کاهش تنش ها و افزایش درک متقابل، انسجام و تعامل اجتماعی تأثیر بسزائی دارد. در این مقاله با استفاده از نظریه منش و میدان بوردیو به بررسی رابطه سرمایه اجتماعی و ابعاد آن با مدارای اجتماعی پرداخته شده است. برای سنجش مدارای اجتماعی از ترکیب نظریه های پیترکینگ و وگت و ابعاد مدارای هویتی، مدارای اجتماعی، مدارای سیاسی و مدارای اخلاقی رفتاری استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش شهروندان 15تا 44 سال استان مازندران هستند که 400 نفر از آنها به عنوان حجم نمونه تحقیق انتخاب شده اند. همچنین داده های مورد نیاز تحقیق از طریق ابزار پرسشنامه و به روش پیمایشی گردآوری شده است. تحلیل داده نیز به وسیله نرم افزار اس پی اس اس و ایموس انجام گردیده است. نتایج تحقیق نشان داد که بین سرمایه اجتماعی و ابعاد آن با مدارای اجتماعی رابطه مستقیم و معناداری وجود دارد. نتایج آزمون مدل ساختاری نشان می دهد که سرمایه اجتماعی تأثیر مستقیم (Beta:0/36) بر مدارای اجتماعی دارد. همچنین سازه سرمایه اجتماعی توانسته 22درصد از تغییرات سازه مدارای اجتماعی را تبیین نماید.
۷۹۰۷.

بازنمایی سبک زندگی در سریال های خانوادگی پربیننده تلویزیون در دهه هفتاد؛ مطالعه موردی سریال «پدرسالار»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رسانه های دیداری و شنیداری دوره ۱۳ پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳۱ 223-249

کلید واژه ها: بازنمایی سبک زندگی سریال خانوادگی نشانه شناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷۹ تعداد دانلود : ۵۶۰
دهه هفتاد و شروع «دوران سازندگی»، از نقاط عطف تحولات سنت و مدرنیته، پس از انقلاب است که بیش از هر چیز در سبک زندگی نمود می یابد. این تحقیق برآن است تا با رویکرد مطالعات فرهنگی، بازنمایی «سبک زندگی» در سریال های خانوادگی پربیننده در دهه هفتاد را مطالعه کند. به این منظور سریال پدرسالار، به عنوان پربیننده ترین سریال خانوادگی، که موضوع آن به طور وثیقی با حوزه سبک زندگی مرتبط بود برای مطالعه موردی انتخاب شد. در بخش ادبیات نظری؛ دیدگاه های صاحبنظران در باب سبک زندگی بررسی و در ادامه نظریه بازنمایی برساخت گرا به عنوان چارچوب نظری انتخاب گردید. در بحث روش، از دو الگوی نشانه شناسیِ «کیت سلبی و ران کاودوری» و «تحلیل سه گانه فیسک» بهره گیری شده است. نتایج نشان می دهد بازنمایی سبک زندگی حول دو محور اصلی صورت گرفته است. اول تضاد نسلی و دوم تضاد سبک زندگی سنّتی با نوگرا. سنخ شناسی سبک زندگی در قالب تقابل دوگانة «سبک زندگی سنّتی نسل قدیم» و «سبک زندگی نوگرای نسل جدید» بازنمایی گردیده است. این سریال تلفیق سبک زندگی سنّتی و نوگرا را برای جامعه ایرانی تجویز می کند. این تلفیق شامل دارایی ها، ارزش ها، نگرش ها و الگوی روابط انسانی می شود. «تأکید بر شکاف نسلی»، «نقد سبک زندگی سنّتی مردسالار نسل قدیم» و «عدم دخالت دادن مذهب در تقابل سبک زندگی» ازجمله معانی مرجح این سریال است.
۷۹۰۸.

بررسی تأثیر پخش برنامه های با محتوای کارآفرینی در شبکه های استانی بر ترویج فرهنگ کارآفرینی (مورد مطالعه: شبکه زاگرس استان کرمانشاه)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رسانه سال ۳۰ تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۱۱۵) 89 - 106

کلید واژه ها: برنامه های با محتوای کارآفرینی ترویج فرهنگ کارآفرینی شبکه های استانی شبکه استانی زاگرس استان کرمانشاه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۸ تعداد دانلود : ۳۹۴
پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین پخش برنامه های مرتبط با کارآفرینی، ترویج فرهنگ کارآفرینی و بررسی وضعیت کنونی این ارتباط در شبکه استانی زاگرس کرمانشاه با روش توصیفی، از نوع همبستگی و به صورت کمی انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش را دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه رازی کرمانشاه تشکیل داده اند، که تعداد آنها ۴۶۰ نفر است. از این تعداد، ۲۱۰ نفر به عنوان نمونه آماری، بر اساس جدول مورگان و از طریق نمونه گیری تصادفی طبقه ای با انتساب متناسب انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته بود و به منظور بررسی فرضیه های پژوهش، از آمار توصیفی و استنباطی، برای تحلیل داده ها از تحلیل عاملی تاییدی، تحلیل مسیر و آزمون t تک نمونه ای استفاده شد. نتایج این پژوهش، رابطه بین پخش برنامه های مرتبط با کارآفرینی در شبکه های استانی و ترویج فرهنگ کارآفرینی را مثبت نشان داد، اما در وضعیت کنونی، پخش برنامه های مرتبط با کارآفرینی در شبکه استانی زاگرس در حالت پیش برنده و تاثیرگذاری قرار ندارد.
۷۹۰۹.

زیبایی شناسی عناصر تولیدی روزنامه و مجله شنیداری در رادیو اینترنتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رسانه سال ۳۰ پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳ (پیاپی ۱۱۶) 127 - 143

کلید واژه ها: روزنامه شنیداری مجله شنیداری رادیو اینترنتی پادکست رسانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۸ تعداد دانلود : ۴۷۷
توسعه فناوری های نوین ارتباطی، همه رسانه ها را تحت تأثیر قرار داده است. همگرایی رسانه ای موجب شده است رسانه های الکترونیکی، همچون رادیو و تلویزیون و حتی رسانه های مکتوب، در بستر دیجیتال، قابلیت ها و فرصت هایی را به دست آورند که نسبت به دوره پیش، کاملاً متفاوت است. روزنامه و مجله شنیداری، می تواند پیوندزنی (هیبریداسیون) رسانه ای تلقی شود. زیبایی شناسی صدا در کنار وجهه تفسیری آن، تأثیر بسیاری بر نحوه دریافت شنونده (کاربر) از متن مکتوب دارد. از این رو، ضرورت دارد که زیبایی شناسی به عنوان یک بستر تفسیرگر، حقیقت معناشناسانه این پدیده نوظهور را واکاوی کند. در این پژوهش تلاش شده است از منظر زیبایی شناسی ساختارگرا، کارکرد عناصر چهارگانه (سکوت، کلام، موسیقی و افکت) در ساختار روزنامه و مجله شنیداری بررسی شود. هدف اصلی پژوهش حاضر، مطالعه زیبایی شناسانه صوت و سکوت برای تهیه روزنامه و مجله شنیداری در بستر رادیوی اینترنتی است. داده های این پژوهش، به روش تحلیل محتوای کیفی و شیوه مطالعه کتابخانه ای و مطالعه موردی جمع آوری شده و نحوه بازتولید محتوای 17 نمونه روزنامه و مجله ، در رادیو اینترنتی تبیین شده است. نتایج تحقیق نشان دهنده به کارگیری متناسب و هدفمند قالب های رادیویی، در تهیه روزنامه و مجله شنیداری است. عناصر زیبایی شناختی در هر قالب، متناسب با متن مکتوب روزنامه یا مجله و در جهت تکامل متن، افزایش تأثیر کلام و فضاسازی صوتی به کار برده شده است. آنچه اهمیت دارد، کارکرد متناسب عناصر نسخه شنیداری روزنامه و مجله است که منجر به زیبایی ساختار این دو قالب نوظهور شده است.
۷۹۱۰.

تعارض کار و مادری: تجربه گذار به مادری زنان شاغل در شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی کاربردی سال سی ام بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۷۳) 91 - 104

کلید واژه ها: اشتغال زنان ارزش مادری هزینه فرصت تعارض کار و مادری سیاست های دوستدار خانواده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲۷ تعداد دانلود : ۶۰۷
مادرشدن همیشه یکی از نقش های اصلی و کلیدی زنان در جامعه ایران بوده است؛ اما در چند دهه اخیر با توجه به تغییرات نگرشی و افزایش گزینه های پیشرفت زنان ازجمله تحصیل و اشتغال، مادرشدن دیگر نقش اصلی و اجباری زنان شناخته نمی شود و آنان می توانند موقعیت های جایگزین را انتخاب کنند. هدف از این مقاله واکاوی معنا و ارزش مادری و تعارض کار و مادری بین زنان شاغل تحصیلکرده دانشگاهی است. پژوهش کیفی و داده ها ازطریق مصاحبه عمیق با 30 مادر20 تا 40 ساله شاغل با تحصیلات دانشگاهی ساکن در شهر تهران گردآوری و به شیوه تحلیل محتوای متعارف تحلیل شده است. نتایج مطالعه در پنج مقوله اصلی شامل حس منحصربه فرد مادری، مادری شیوه پذیرش اجتماعی و رهایی از ننگ نازایی، تغییر معنا و ارزش مادری، تصویر متناقض زن شاغل به منزله مادر ایده آل و تعارض کار و مادری ارائه و درباره آنها بحث شده است. در نتیجه گیری از مقاله می توان گفت معنا و مفهوم مادری در جامعه ایران با توجه به موقعیت های جدید اجتماعی زنان بازتعریف شده است. در این فرایند زنان شاغل به دلیل وجودنداشتن و اجرانشدن برنامه های دوستدار خانواده با هزینه های فرزندآوری و تضادهای نقشی شغلی و مادری روبه رویند.
۷۹۱۱.

ساختار و عملکرد خانوادگی در خانواده های تک همسری و چند همسری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی کاربردی سال سی ام پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳ (پیاپی ۷۵) 135 - 154

کلید واژه ها: ساختار خانواده عملکرد تک همسری چند همسری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۹ تعداد دانلود : ۴۴۰
هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی نقش ساختار خانواده بر عملکرد آن در خانواده های چند همسری و تک همسری در شهر زاهدان است. روش تحقیق از نوع پیمایش و چارچوب نظری ترکیبی از نظریات بلاد و ولف، بات و الگوی مک مستر است. جامعه آماری شامل کلیه خانواده های شهر زاهدان است. شیوه نمونه گیری برای خانواده های تک همسر نمونه گیری خوشه ای – چند مرحله ای (250نفر) و برای خانواده های چند همسر روش نمونه گیری گلوله برفی (148نفر) است، که داده ها با ابزار پرسشنامه جمع آوری شد. نتایج بیان گر این است که عملکرد خانواده ها برحسب سن، مذهب، تحصیلات زنان، متفاوت است. خانواده های تک همسر عملکرد بهتری از خانواده های چند همسردارند و بین متغیر ساختار خانواده و عملکرد خانواده رابطه معناداری وجود دارد و این رابطه به شکل منفی و معکوس بوده است، خانواده هایی که عملکرد بهتری داشته اند ساختار مبتنی بر اقتدار در آنها کمتر مشاهده شده و خانواده هایی که ساختار آنها سنتی است عملکرد ضعیف تری دارند. نتایج تحلیل معادلات ساختاری نیز نشان داد که، مهم ترین معرف های سازه ی مکنون ساختار خانواده ابعاد تصمیم گیری و قدرت بوده اند، ضمن اینکه مهم ترین معرف های سازه ی مکنون عملکرد خانواده، عملکرد رفتاری و تعاملی بوده است و میزان تأثیر ساختار خانواده بر عملکرد خانواده،75/0- است که نشان دهنده ی رابطه ی معکوس و بسیار قوی بین این دو متغیر است؛ یعنی افزایش ساختار سنتی خانواده باعث کاهش عملکرد مثبت در خانواده ها شده است.
۷۹۱۲.

بررسی فقهی وقوع طلاق در فضای مجازی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده پژوهی سال پانزدهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۵۹ 411-427

کلید واژه ها: اراده صیغه طلاق طلاق کتبی فضای مجازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲۵ تعداد دانلود : ۴۰۴
هدف پژوهش حاضر بررسی وقوع یا عدم وقوع طلاق در فضای مجازی، از طریق ایمیل، پیامک و یا سایر وسایل ارتباط جمعی است، که به روش توصیفی تحلیلی از نوع تحلیل محتوا می باشد. داده های پژوهش بر پایه روش کتابخانه ای و اسنادی گردآوری شده است. طلاق مجازی یعنی این که زوج با استفاده از یک نامه اینترنتی(ایمیل) یا یک پیامک و امثال این ها، همسرش را طلاق دهد. فقها درباره وقوع، یا عدم وقوع چنین طلاقی اختلاف نظر دارند. گروهی معتقدند هرچند طلاق کتبی تحت شرایطی واقع می شود؛ اما طلاق به این شیوه، به دلیل مخالفت با عرف شرع، عدم همخوانی با سبک زندگی اسلامی، وجود فریب و نیرنگ، عدم احراز اراده زوج، ترویج هرج و مرج در جامعه، و تخریب بنیان خانواده جایز نبوده و واقع نمی شود. در مقابل موافقان با استناد به اطلاق و عموم آیات و احادیث وارده در بحث طلاق، قیاس به طلاق کتبی و طلاق هازل، اقرار زوج در حضور قاضی و احراز اراده او بر ایقاع طلاق و ارائه ایمیل حاوی امضای الکترونیکی ثبت شده و رعایت شروط طلاق، وقوع آن را جایز می دانند. براساس پژوهش انجام شده، نظریه موافقان با رعایت شروط مقرّر، به دلیل قوت ادله، سنخیت با مطالبات عمومی و اقتضائات عصر حاضر راجح به نظر می رسد.
۷۹۱۳.

چالش های زندگی خوابگاهی دانشجویان دختر در خوابگاه های دانشگاه های سراسری شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی (علامه طباطبایی) بهار ۱۳۹۸ شماره ۸۴ 41 - 67

کلید واژه ها: زندگی خوابگاهی خوابگاه دختران چالش های دانشجویی سبک زندگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۳۶ تعداد دانلود : ۵۴۳
یکی از قسمت های مهم زندگی دانشجویی، زندگی خوابگاهی است. با توجه به اینکه معتبرترین دانشگاه های ایران در شهر تهران متمرکز شده است، داوطلبان تلاش دارند تا پای خود را به دانشگاه های تهران باز کنند و با اقامت در خوابگاه های دانشگاهی فصل جدیدی از زندگی را آغاز کنند. در این پژوهش با رویکرد کیفی سعی در درک چالش ها و سختی های زندگی خوابگاهی در خوابگاه های دخترانه را داریم. کوشیده ایم که بدانیم دانشجویان دختری که در دانشگاه های تهران مشغول به تحصیل هستند با چه مشکلاتی دست و پنچه نرم می کنند. سبک زندگی خوابگاهی برای دختران مختصات و قوانینی دارد که سیاست های دانشگاه در آن دخیل است. در این فرصت با رویکرد کیفی و روش تحلیل مضمونی و با ابزار مصاحبه نیمه ساخت یافته و عمیق با 12 دانشجوی 21 تا 41 ساله سعی در درک مشکلات و دغدغه های آن ها داشتیم. از تحلیل مصاحبه ها ده مقوله اصلی استخراج شد که از میان آن ها می توان به زوال حریم خصوصی، تنگنای فراغت، فقدان عاملیت انتخاب، بازتولید نقش های جنسیتی، قانون به مثابه دال اعظم و ... اشاره کرد.
۷۹۱۴.

شناسایی و اولویت بندی موانع و چالش های اجرای خط مشی های آموزش عالی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی نهادهای اجتماعی دوره ششم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱۳ 203 - 230

کلید واژه ها: وزارت علوم تحقیقات و فناوری خط مشی گذاری عمومی نظام آموزش عالی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰۳ تعداد دانلود : ۳۳۱۷
پژوهش حاضر با هدف شناسایی و اولویت بندی موانع اجرای خط مشی های آموزش عالی ایران صورت گرفته است. پژوهش از نوع آمیخته بوده که در بخش کیفی داده ها با استفاده از مصاحبه نیمه ساختار یافته گردآوری شده و با کد گذاری باز، محوری و انتخابی موانع اجرای خط مشی های آموزش عالی شناسایی شد. در بخش کمی با استفاده از پرسشنامه ماحصل کار کیفی و بهره گیری از تحلیل سلسله مراتبی از نظر پنجاه نفر عضو هیئت علمی و متخصصان آموزش عالی به اولویت بندی موانع پرداخته شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد موانع اجرای خط مشی های آموزش عالی شامل ده مفهوم اصلی در قالب 53 مقوله است که مفاهیم اصلی به ترتیب براساس تحلیل سلسله مراتبی عبارتند از: موانع مدیریتی ساختاری، موانع درون سازمانی، موانع فردی، موانع کلان کشوری، موانع مربوط به تدوین خط مشی، موانع مربوط به نظام آموزشی، موانع مربوط به اسناد بالا دستی، موانع محیطی و ابزاری و موانع مربوط به اجتماع و فرهنگ.
۷۹۱۵.

بررسی تأثیر فرهنگ سازمانی بر عملکرد سازمانی با تأکید بر نقش میانجی هوش فرهنگی (مورد مطالعه: کارکنان دانشگاه علوم پزشکی شهر ایلام)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ ایلام دوره ۲۰ بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۶۲ و ۶۳ 212 - 244

کلید واژه ها: فرهنگ سازمانی هوش فرهنگی عملکرد سازمانیa

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۶۸ تعداد دانلود : ۱۰۲۵
این پژوهش که از نوع تحلیل ماتریس کوواریانس- واریانس محسوب می شود به روش تحلیل همبستگی و با هدف بررسی نقش فرهنگ سازمانی بر عملکرد سازمانی با نقش میانجی هوش فرهنگی انجام شده است. نمونه مورد مطالعه 405 نفر از کارکنان دانشگاه علوم پزشکی شهر ایلام بودند که به شیوه نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها نیز پرسشنامه 45 سؤالی شامل پرسشنامه فرهنگ دنیسون (۲۰۰۰)، عملکرد هرسی و گلد اسمیت (1981) و هوش فرهنگی ایرلی و انگ (۲۰۰۳) بود که به دلیل دخل و تصرف محقق، روایی و پایایی آن بررسی و تأیید شد. مقدار آلفای کرونباخ از طریق نرم افزار Spss برای فرهنگ سازمانی، هوش فرهنگی و عملکرد سازمانی به ترتیب 729/0، 817/0 و843/0 محاسبه گردید و آلفای کل پرسشنامه نیز 844/0 به دست آمد که همگی بالاتر از 7/0 بودند و این نشان دهنده پایایی مناسب پرسشنامه است. روایی پرسشنامه نیز از طریق روایی واگرایی به روش ماتریس فورنل و لارکر سنجیده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش مدل سازی معادلات ساختاری در نرم افزار 3Smart Pls انجام شد. نتایج مدل ساختاری پژوهش نشان داد که فرهنگ سازمانی از طریق هوش فرهنگی بر عملکرد سازمانی تأثیر مثبت و معناداری دارد. این فرضیه با استفاده از آزمون زابل و آزمون VAF تأیید شد و نقش هوش فرهنگی به عنوان میانجی گر در این رابطه معنادار بود.
۷۹۱۶.

نقش ایرانیان در فتح مدائن به دست مسلمانان در سال 16ه . ق.

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تاریخ سیاست و رسانه سال دوم بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۵) 33-44

کلید واژه ها: مدائن سلمان فارسی شیرازاد دهقان اسواران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵۵ تعداد دانلود : ۲۶۶
مدائن به عنوان تختگاه اصلی ساسانیان، هم زمان با فتوحات اسلام به عنوان هدف اصلی مسیر گسترش اسلام به شرق، توسط اعراب مسلمان برگزیده شد. آن چه باعث فتح سریع تر و راحت تر این ابرشهر توسط مسلمانان گشت، همراهی برخی ایرانیان با پیروان آیین جدید بود. برای نمونه، هنگام ورود سپاه اسلام به مدائن، مردم، شهرهای مدائن را تقریباً خالی کرده بودند و هیچ گونه مقاومتی از خود نشان ندادند و در بعضی موارد، گروه هایی از ایرانیان به سپاه اسلام پیوستند و سپاه اسلام را در موارد گوناگون، مانند دعوت مردم به اسلام و هم چنین تشویق آن ها به صلح یاری کردند. چنین به نظر می رسد که از بررسی روند رخدادهای تاریخی این دوره، می توان چنین استنباط کرد که در کنار حضور نظامی اعراب مسلمان، اقدامات ایرانیان در قالب افراد طبقات مختلف جامعه ی عصر ساسانی نظیر نخبگان (سلمان فارسی)، جنگاوران (اسواران) و طبقه ی دهقان (شیرازاد) نیز امری قابل تأمل است. در این پژوهش، چگونگی و چرایی حضور ایرانیان در جریان این رویداد مورد کنکاش قرار می گیرد
۷۹۱۷.

سیاست گذاری رسانه ای و تأثیر آن بر توسعه: مطالعه موردی کشور هند(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی و ارتباطات سال پانزدهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۵۷ 141 - 168

کلید واژه ها: بدن سبک زندگی سلامت محور قاعده مندی اجتماعی کالایی شدن جامعه جسمانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۹ تعداد دانلود : ۴۰۰
سیاستگذاری رسانه ای مجموعه ای از هنجارها و اقداماتی است که از سوی دولتها و به عنوان راهنمای عمل نظامهای رسانه ای شکل میگیرد. این سیاستها که به عنوان مکانیزمی برای رصد و کنترل فعالیتهای رسانه ای تدوین میشوند، علی-رغم تفاوتهایی که با یکدیگر دارند، غالباً از سیاستهای رسانه ای غرب تأثیر پذیرفته اند.هند به عنوان کشوری کهن در آسیا، تجارب منحصربه فردی در سیاستگذاری کسب کرده است که عمده آن به واسطه مواجهه رسانه های این کشور با نظام رسانه ای غرب و پاسخگویی به نیازها و فشارهای داخلی مبنی بر تجاریسازی و آزادی رسانه ای می باشد. هدف مطالعه حاضر ارزیابی نحوه مواجهه رسانه های هند با الگوهای نوین سیاست گذاری رسانه ای پس از گذار از دهه ۹۰ و پیوستن به الگوی تجارت آزاد و جهانی سازی است تا تأثیر تغییرات ایجادشده بر الگوهای توسعه و آزادی رسانه ای این کشور شناسایی شود. نتایج این تحقیق که به روش کتابخانه ای انجام شده، نشان می دهد که هند پس از دهه ۹۰ علی رغم توسعه تجاری و افزایش سودآوری از محل فعالیت های ارتباطی و رسانه ای، نتوانسته است در زمینه سیاست گذاری این عرصه موفق عمل کند و باوجود داعیه دموکراتیک ترین کشور جهان، در تحقق آزادی رسانه ای چندان موفق نبوده است.
۷۹۱۸.

تبیین دوام ازدواج منجر به طلاق در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نامه انجمن جمعیت شناسی ایران سال چهاردهم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲۷ 115-153

کلید واژه ها: دوام ازدواج توسعه استقلال زنان بیکاری ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴۹ تعداد دانلود : ۳۸۳
کاهش دوام ازدواج منجر به طلاق یکی از مسائل اجتماعی امروز جامعه ی ایران است. گسترش این پدیده نقش تعیین کننده ای در تداوم باروری زیر سطح جایگزینی دارد. هدف مقاله تبیین دوام ازدواج منجر به طلاق در ایران است. روش تحقیق پس - رویدادی و از رویکرد مقطعی در تحلیل داده ها استفاده شد. داده ها از پایگاه داده های مرکز آمار ایران و سازمان ثبت احوال کشور اقتباس شد. نتایج نشان داد که میانگین دوام ازدواج منجر به طلاق کمی بیش از هفت سال و در دامنه ای بین ۲٫۶ سال تا ۱۲ سال در نوسان است. شهرستان های مناطق غربی، جنوبی و شرقی کشور کمترین دوام ازدواج منجر به طلاق را دارند. می توان گفت الگوی فرهنگی خاصّی بر توزیع جغرافیایی طلاق در ایران حاکم است. نتایج تحلیل های چندمتغیّره گویای آن است که سطح توسعه ی شهرستان، نسبت جنسی باسوادان، نسبت جنسی دانش آموخته های دانشگاهی، میزان بیکاری مردان و تفاوت میانگین سنّ ازدواج مردان و زنان به ترتیب بیشترین تأثیر را بر دوام ازدواج منجر به طلاق دارند. بنابراین، اتّخاذ سیاست هایی متناسب با زمینه های اقتصادی اجتماعی و فرهنگی جامعه ی ایران با هدف تقویّت بنیان خانواده ضروری است.
۷۹۱۹.

گذری بر جریان های اخیر مهاجرت در استان یزد

نویسنده:
منبع: فرهنگ یزد سال اول بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ 83 - 104

کلید واژه ها: مهاجرت خالص جریان های مهاجرت مبدأ و مقصد مهاجرت واردشدگان خارج شدگان یزد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۳۳ تعداد دانلود : ۳۷۳
مقاله حاضر، با استفاده از داده های سرشماری سال های 95-1365 کشور به تحلیل جریان های اخیر مهاجرت در استان یزد، با تأکید بر دوره پنج ساله 95-1390 پرداخته است. یافته های مطالعه حاضر، حضور و مشارکت فعّالانه استان یزد در نظام مهاجرتی سه دهه اخیر کشور را روشن می کند. براساس یافته ها، مهاجرت به عنوان یک مؤلّفه مهم، در گذر زمان، سهم فزاینده ای در افزایش جمعیّت استان داشته است. در دوره 95-1390، تعداد تقریبی 39 هزار نفر، در نتیجه خالص مهاجرتی مثبت به حجم جمعیّت استان افزوده شده است. علاوه بر آن، در همین دوره، جمعیّتی حدود 60 هزار نفر از سایر استان ها به استان یزد وارد شده اند. مسیرهای اصلی جریان مهاجرت واردشدگان به یزد، به ترتیب از استان های فارس، کرمان، اصفهان، تهران، سیستان و بلوچستان، خوزستان و خراسان رضوی (در دامنه ای از 5/14 درصد تا 6 درصد) بوده که جمعاً این هفت استان، مبدأ حدود 75 درصد از کلّ واردشدگان به مقصد استان یزد را دربر می گیرند. در نقطه مقابل، حدود 5/23 هزار نفر از مهاجران یزدی از محدوده استان خارج شده و در سایر استان ها سکنا گزیده اند. استان تهران (با سهم 19 درصدی) و سپس به ترتیب استان های فارس و اصفهان، کرمان (بین 11 تا 12 درصد) و خراسان رضوی (8 درصد)، پنج مقصد اصلی برای بیش از 62 درصد از مهاجرین یزدی خارج شده از استان بوده اند. در کنار مقولات فوق، در دوره مذکور، حدود 20 هزار جابجایی در داخل استان اتّفاق افتاده است. همچنین حدود 1800 نفر مهاجر نیز از خارج از کشور به استان یزد وارد شده اند که مبدأ حدود 81 درصد آنها کشور افغانستان بوده         است. بررسی پیامد این حرکات جمعیّتی از جوانب اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی نیازمند پژوهش های علمی بیشتری است.
۷۹۲۰.

تحولات و چالش های ساختاری و کارکردی نهاد خانواده در ایران: یک مرور نظام مند(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جمعیت پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۱۰۹ و ۱۱۰ ۵۵-۹۰

کلید واژه ها: ساختار خانواده کارکرد خانواده تغییرات چالش ها مرور نظام مند

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۰۱ تعداد دانلود : ۷۲۵
خانواده مهمترین نهاد اجتماعی است که در اغلب کشورها و از جمله ایران دگرگونی های زیادی را تجربه کرده است. هدف اصلی این مطالعه، بررسی تغییرات و چالش های ساختاری و کارکردی خانواده ایرانی در دوره معاصر است. جهت نیل به این هدف، از روش تحقیق مرور سیستماتیک یا نظام مند بهره گرفته شده است. در این مطالعه، طی مراحل مختلف جستجو، 426 سند جمع آوری گردید. از این تعداد، 404 سند در مرحله بررسی اولیه، مرحله تطابق با معیارهای ورود مطالعات به تحقیق و مرحله داوری علمی و روش شناسی حذف، و در نهایت، 22 مطالعه برای استخراج و بررسی یافته ها انتخاب شدند. در این تحقیق، تغییرات و چالش های ساختاری و کارکردی خانواده ایرانی در ذیل 23 مقوله ساختاری و کارکردی مورد بحث قرار گرفته است. به طور کلی، بارزترین تحولات خانواده در ایران بر «ابعاد خانواده»، «سبک زندگی»، «ازدواج»، «طلاق»، «روابط درونی اعضاء»، «جایگاه جنسیتی و توزیع قدرت»، «اشتغال زنان»، «سطح سواد، آگاهی، نگرش ها و علایق اعضاء» و «فرزندآوری» متمرکز است. بیشترین چالش های این نهاد نیز در حوزه های «ازدواج»، «طلاق»، «روابط درون خانواده» و «ساختار قدرت و نقش های جنسیتی» مشاهده می شود.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان