درخت حوزه‌های تخصصی

علوم اجتماعی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
آینده پژوهی ارتباطات انسان شناسی جامعه شناسی جمعیت شناسی سیاست اجتماعی مفاهیم علوم اجتماعی (هویت، سرمایه اجتماعی و ...) نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲٬۹۴۱ تا ۲٬۹۶۰ مورد از کل ۳۳٬۷۳۰ مورد.
۲۹۴۱.

الگوی عوامل موثر بر رشد اخلاقی و تعیین وضعیت آنها در دانش آموزان دوره ابتدایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی آموزش و پرورش بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱۵ 88 - 100

کلید واژه ها: رشد اخلاقی دانش آموزان نوع دوستی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۳ تعداد دانلود : ۲۸۲
هدف: هدف این پژوهش بررسی الگوی عوامل موثر بر رشد اخلاقی و تعیین وضعیت آنها در دانش آموزان دوره ابتدایی بود. روش شناسی: این مطالعه از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه اجرا آمیخته (کیفی و کمی) بود. جامعه پژوهش در بخش کیفی خبرگان رشد اخلاقی بودند که با توجه به اصل اشباع نظری تعداد 12 نفر از آنها با روش های نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی انتخاب شدند. جامعه پژوهش در بخش کمی دانش آموزان دوره ابتدایی شهر تهران در سال تحصیلی 99-1398 بودند که طبق فرمول کوکران تعداد 377 نفر آنها با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. داده ها با روش های مصاحبه نیمه ساختاریافته و پرسشنامه محقق ساخته جمع آوری و با روش های کدگذاری باز، محوری و انتخابی و آزمون تی تک نمونه ای در نرم افزار SPSS-21 تحلیل شدند. یافته ها: یافته های بخش کیفی نشان داد که عوامل موثر بر رشد اخلاقی دارای 88 مفهوم، 20 عامل و 6 مقوله بود که مقوله ها و عامل ها شامل محیط زندگی و نحوه تربیت (با سه عامل نقش محیط خانواده در رشد اخلاقی، نقش محیط آموزشی در رشد اخلاقی و نقش گروه همسالان در رشد اخلاقی)، استدلال های اخلاقی (با سه عامل استدلال های شناختی، استدلال های عاطفی و استدلال های روانی- حرکتی)، فضای حمایتی (با سه عامل برخورداری خانواده و مربیان از دانش علمی، استفاده از مشوق ها و توجه به مسائل معنوی)، آسیب های روانی، اجتماعی و آموزشی (با چهار عامل آسیب های ناشی از ویژگی های شخصیتی و روانی، آسیب های ناشی از استفاده غیرصحیح از رسانه ها، آسیب های ناشی از مشکلات خانوادگی و آسیب های ناشی از کارکردهای آموزشی)، ایجاد شناخت (با سه عامل مسئولیت پذیری، توانمندسازی و الگوپذیری) و فضائل اخلاقی (با چهار عامل نوع دوستی، کرامت انسانی، قانون مداری و توان تصمیم گیری) بودند. یافته های بخش کمی نشان داد که بین میانگین همه عوامل با میانگین جامعه تفاوت معناداری وجود داشت (05/0>P). بحث و نتیجه گیری: با توجه به نتایج پژوهش حاضر برنامه ریزی برای بهبود رشد اخلاقی دانش آموزان ضروری است. بنابراین، متخصصان و برنامه ریزان حوزه تعلیم وتربیت می توانند با توجه به مقوله ها و عامل های این پژوهش برنامه هایی جهت بهبود رشد اخلاقی دانش آموزان دوره ابتدایی طراحی و اجرا کنند.
۲۹۴۲.

شناسایی ابعاد و مولفه های ارتقای انگیزه معلمان در فرایند تعلیم وتربیت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی آموزش و پرورش بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱۵ 111 - 120

کلید واژه ها: ارتقای انگیزه معلمان تعلیم وتربیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۱ تعداد دانلود : ۳۵۰
هدف: هدف این پژوهش شناسایی ابعاد و مولفه های ارتقای انگیزه معلمان در فرایند تعلیم و تربیت بود. روش شناسی : نوع تحقیق بر اساس هدف، کاربردی و بر اساس روش اجرا اکتشافی از نوع کیفی بود. جامعه پژوهش اسناد و متون انگیزه معلمان در فرایند تعلیم وتربیت و خبرگان و پژوهشگران در رشته های علوم تربیتی شهر تهران در سال 1399 بودند. نمونه پژوهش طبق اصل اشباع نظری 15 نفر بود که با روش نمونه گیری غیرتصادفی هدفمند انتخاب شدند. ابزارهای گردآوری اطلاعات شامل فیش برداری از اسناد و متون و مصاحبه با خبرگان و پژوهشگران بود. داده ها با روش کدگذاری باز، محوری و انتخابی در نرم افزار MAXQDA-2020 تحلیل شدند. یافته ها: یافته ها نشان داد که ابعاد و مولفه های ارتقای انگیزه معلمان در فرایند تعلیم وتربیت 86 شاخص، 8 مفهوم و 3 بعد داشت. بعد سازمانی دارای سه مولفه مدیریت و همکاران، شرایط محیط کاری و سیستم ارزیابی عملکرد، بعد اجتماعی دارای سه مولفه روابط اجتماعی، مسئولیت اجتماعی و منزلت اجتماعی معلم و بعد فردی دارای دو مولفه ویژگی های شخصی و اهداف غیرمادی معلمان بود. بحث و نتیجه گیری: با توجه به ابعاد و مولفه های شناسایی شده برای ارتقای انگیزه معلمان در فرایند تعلیم وتربیت، برنامه ریزی جهت بهبود انگیزه معلمان از طریق ارتقای مولفه های مولفه مدیریت و همکاران، شرایط محیط کاری، سیستم ارزیابی عملکرد، روابط اجتماعی، مسئولیت اجتماعی، منزلت اجتماعی معلم، ویژگی های شخصی و اهداف غیرمادی معلمان ضروری است.
۲۹۴۳.

بسترها و راهبردهای توانمندسازی و ارتقاء جایگاه مدیران آموزشی زن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی آموزش و پرورش بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱۵ 277 - 286

کلید واژه ها: بسترها راهبردها توانمندسازی ارتقاء مدیران آموزشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۳ تعداد دانلود : ۳۰۱
هدف: هدف این پژوهش بررسی بسترها و راهبردهای توانمندسازی و ارتقاء جایگاه مدیران آموزشی زن بود.روش : مطالعه حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه اجرا کیفی بود. جامعه پژوهش اسناد و متون توانمندسازی و ارتقاء جایگاه مدیران آموزشی و خبرگان دانشگاهی، مدیران ارشد و مدیران آموزشی موفق استان گلستان در سال تحصیلی 400-1399 بودند. نمونه پژوهش شامل 27 سند مکتوب و 19 نفر از خبرگان دانشگاهی، مدیران ارشد و مدیران آموزشی موفق بودند که طبق اصل اشباع نظری و با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. ابزارهای گردآوری اطلاعات شامل فیش برداری از اسناد و متون و مصاحبه نیمه ساختاریافته با خبرگان بود. داده ها با روش تحلیل محتوا در نرم افزار MAXQDA-2020 تحلیل شدند.یافته ها: یافته ها نشان داد که بسترهای توانمندسازی و ارتقاء جایگاه مدیران آموزشی زن شامل سه مقوله اصلی، پنج مقوله فرعی و 14 مفهوم بود که مقوله های اصلی شامل انسانی (با دو مقوله فرعی خودتنظیمی و برون تنظیمی)، اجتماعی (با دو مقوله فرعی بسترسازی محیطی و حمایت جامعه) و مدیریتی (با یک مقوله فرعی سابقه مدیریتی) بودند. همچنین، راهبردهای توانمندسازی و ارتقاء جایگاه مدیران آموزشی زن شامل چهار مقوله اصلی، هفت مقوله فرعی و 16 مفهوم بود که مقوله های اصلی شامل توسعه مدیریت (با دو مقوله فرعی فعالیت های عمومی و فعالیت های تخصصی)، پتانسیل های فردی (با دو مقوله فرعی روانشناختی و انسانی)، محیطی و سیاسی (با دو مقوله فرعی دیدگاه جامعه و نگاه حاکمیتی) و اعتبارات (با یک مقوله فرعی سرمایه گذاری مالی) بودند.نتیجه گیری: بر اساس نتایج مطالعه حاضر و با استفاده از بسترهای و راهبردهای شناسایی شده می توان زمینه را برای توانمندسازی و ارتقاء جایگاه مدیران آموزشی زن فراهم کرد.
۲۹۴۴.

بررسی نظام خانواده مبتنی بر نظریه استخلاف شهید صدر(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و مطالعات اجتماعی سال نهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۳۵) 173 - 205

کلید واژه ها: قرآن ساختار نظام خانواده استخلاف شهید صدر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۶
بر اساس آراء و نظریه اجتماعی شهیدصدر، هر جامعه از سه عنصر تشکیل می شود: طبیعت، انسان و رابطه. ماهیت عنصر سوم است که مابه الامتیاز ماهیت جوامع بشری از یکدیگرست. قرآن کریم، ماهیت تکوینی این رابطه را استخلاف قلمداد می کند؛ که براساس آن، انسان به عنوان جانشین و امین الهی پای بر زمین گذاشته است. اینکه بر اساس نظریه استخلاف شهیدصدر چه نوع نظام خانواده ترسیم می شود؛ پرسشی است که این نوشتار با روش های، استنطاقی و تحلیلی و باتتبع  در آثار ارزشمند شهیدصدر، درصدد جواب آن است. شاکله کلی نظام خانواده استخلافی این است که در همه روابط خانواده و در هر سطح آن، روح استخلافی وجود دارد. در نظام خانواده استخلافی، مرد «قَیِّم» است و این مفهوم غیر از مردسالاری است؛ حفظ منزلت زن در این نظام، از مهم ترین رکن خانواده قرآنی است که دارای کارکردهای زیادی است. ایفای این نقش به انجام وظایفی ازقبیل: خانه داری، شوهرداری و پرورش فرزند، حِصن و حفاظت و رفع نیازهای مادی و معنوی خانواده با حفظ منزلت «محصِن» و «قیم» همسر است. جایگاه فطری و واقعی مرد در نظام خانواده استخلافی، قیّم، مدیر، محافظ، رئیس، امیر و ولی اعضای خانواده و همسراست. استخراج واژه «محصِن» و «قیم» برای مردان و واژه «محصَنه» و «قانته» از قرآن، برای منزلت اجتماعی زنان، از نوآوری های این پژوهش است.
۲۹۴۵.

مدل سازی و آسیب شناسی پیشران های راهنمایی اثربخش رساله و پایان نامه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آموزش عالی ایران سال سیزدهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ ۸۴-۶۵

کلید واژه ها: راهنمایی رساله و پایان نامه مدل و سبک راهنمایی ارزیابی راهنمایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۶ تعداد دانلود : ۸۷
پیشران ها؛ عوامل محرکه و پیش برنده فرایند راهنمایی در شرایط پیچیده، نامتعین و نوسانی به منظور تحقق توانمندسازی دانشجو هستند. هدف از انجام این پژوهش، ارزیابی برازش مدل پیشران های راهنمایی اثربخش دانشجویان ارشد و دکتری و آسیب شناسی فرایند راهنمایی بر اساس آن است. این پژوهش از حیث هدف کاربردی و با استفاده از روش های پژوهش پیمایشی و همبستگی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش، کلیه دانشجویان ارشد و دکتری دانشگاه فردوسی مشهد بودند که تعداد 494 تن از آن ها با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار پژوهش، پرسشنامه محقق ساخته پیشران های راهنمایی اثربخش بود. برای تجزیه وتحلیل داده ها از آزمون های آماری رگرسیون خطی ساده، تی و فریدمن در نرم افزار spss و مدل سازی معادلات ساختاری با استفاده از تکنیک حداقل مربعات جزئی در نرم افزار PLS smart استفاده شد. یافته ها نشان داد که شاخص های روایی و پایایی مدل های اندازه گیری، شاخص های ارزیابی مدل های ساختاری و شاخص های کلی مدل؛ تائید کننده برازش مطلوب مدل پیشران های راهنمایی اثربخش است. همچنین آسیب شناسی فرایند راهنمایی دانشجویان نشان داد که وضعیت پیشران های حمایت راهنما و قابلیت پذیرش دانشجو در سطح مطلوبی هستند؛ اما وضعیت پیشران حمایت سازمانی در سطح نامطلوبی است. درنتیجه مدل پیشران های راهنمایی اثربخش به عنوان مدل جامع راهنمایی معرفی می شود و ارزیابی ها نشان می دهد که افزایش کیفیت و اثربخشی راهنمایی در جهت توانمندسازی دانشجویان، نیازمند افزایش حمایت سازمانی است.
۲۹۴۶.

نقاط اشتراک و وجوه سازگاری نظریه ولایت فقیه با اندیشه سیاسی زیدیه یمن

نویسنده:
منبع: فرهنگ پژوهش زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴۸ ویژه علوم سیاسی 35 - 80

کلید واژه ها: اندیشه سیاسی شیعه امامت ولایت فقیه شیعه امامیه شیعه زیدیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۴ تعداد دانلود : ۹۹
پس از ارتحال پیامبر اکرم9، عده زیادی از مسلمانان از سیره صحابه تبعیت کرده و الگوی خلافت را نهادینه کردند؛ اما شیعیان با تمسک به اهل بیت7 مسیر متفاوتی از اهل سنت را در پیش گرفتند. همین موضوع باعث شد دو مذهب شیعه زیدیه و امامیه در مهمترین مسائل دینی و اجتماعی هم نظر باشند. اشتراک این دو مذهب در اعتقاد به حقانیت و مرجعیت اهل بیت، سبب شد تا اندیشه سیاسی آنان حول محور اصل امامت شکل بگیرد، موضوعی که با پذیرش ولایت بلافصل حضرت علی7 آغاز شده و به مهدویت ختم می شود. در نتیجه در مسائل کلان سیاسی همچون مبنای مشروعیت حکومت، ضرورت تشکیل دولت و شرایط معتبر برای حاکم، اشتراک نظر زیادی دارند.
۲۹۴۷.

کاربردهای شبکه های اجتماعی در روابط عمومی

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی ارتباطات سال اول تابستان ۱۴۰۰ شماره ۴ 45-54

کلید واژه ها: روابط عمومی شبکه های اجتماعی شبکه مجازی رسانه های اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۵ تعداد دانلود : ۱۳۰
ورود فضای مجازی به دنیای ارتباطات دیدگاه های نوینی را در این عرصه مطرح ک رد. در علوم ارتباطات، توسعه فناوریهای ارتباطی همیشه با ایجاد نظریه های تازه ارتب اطی هم راه بوده است. در شبکه های اجتماعی، مفاهیم زمان و مکان معانی ت ازه ای پیدا کرده اند که با معانی سنّتی آن در جوامع سنّتی و صنعتی تفاوت دارد. انتقال آن ی اطلاعات و امکان ارتباط هم زمان میان افراد در نقاط مختل ف، فواص ل زم انی و مک انی را از میان برده و چارچوب های نظم سابق را مخدوش کرده است. امروزه هر کسی م ی توان د ب ا ورود به این شبکه ها هر پیامی را به هر کسی در هر کجا و به هر تعداد ارسال کند. بر این اساس در مقاله حاضر به جایگاه روابط عمومی و بررسی کاربردها و نقشی که شبکه های اجتماعی در انجام وظایف و ماموریت های روابط عمومی ایفا می کند، می پردازیم.
۲۹۴۸.

مطالعه موردی نحوه بازنمایی ظرفیت های کشاورزی ایران ( گزارش های بخش خبری 21 شبکه اول سیما)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی ارتباطات سال دوم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۶ 43-65

کلید واژه ها: کشاورزی گزارش خبری بازنمایی تحلیل محتوا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۱ تعداد دانلود : ۷۶
بسیاری از صاحب نظران ارتباطات و رسانه و جامعه شناسان، رسانه ها را عامل تغییر اجتماعی می دانند و بر این باورند که رسانه ها در بازنمایی چشم انداز مناسب برای هدف گذاری، پیشرو بودن در شناسایی فرصت ها وتهدیدها نقش مهمی در نیازسنجی توسعه ای در فرآیند توسعه، ضمن جهت دهی به تصمیمات سیاست گذاران برای اتخاذ استراتژی مناسب، در تحقق توسعه همه جانبه در حوزه کشاورزی نقش اساسی می توانند ایفا نمایند. در این راستا پژوهش حاضر با هدف شناخت" تحوه بازنمایی ظرفیت های کشاورزی ایران درگزارش های خبری 21 سیما " انجام شده است. این پژوهش به روش تحلیل محتوا و با جامعه آماری گزارش های خبری پخش شده در بخش خبری 21 سیما با موضوعات کشاورزی در4 ماهه(خرداد، تیر، مرداد و شهریور1399) و به روش نمونه گیری احتمالی و به شیوه نظامند انتخاب و مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج بدست آمده نشان داد موضوعات حوزه "زراعت" با 5/21 درصد بیشترین و شیلات و آبزیان با 8/3 درصد کمترین میزان بازنمایی ظرفیت های بالقوه و بالفعل کشاورزی بود. 57 درصد ازگزارش های پخش شده در مورد ظرفیت های کشاورزی مرتبط با شعار سال (جهش تولید ) بود. رویکرد "مسئله محوری" با 8/60 درصد بیشترین میزان رویکردگزارش های خبری برحسب مخاطب هدف بود. همچنین"ادعای موفقیت برنامه های" حوزه کشاورزی با 6/26 درصد بیشترین میزان بهره گیری از معیار اخبار توسعه در بازنمایی ظرفیت های کشاورزی در بازه زمانی درگزارش های خبری 21 سیما بود.
۲۹۴۹.

تحلیل جامعه شناختی رابطه شاخص های اقتصادی-اجتماعی و نرخ زادووَلد در ایران در دوره 1398- 1370(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات جمعیتی دوره ۷ پاییز و زسمتان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۱۴) 65 - 90

کلید واژه ها: زادوولد سرانه تولید ناخالص داخلی مشارکت زنان در نیروی کار بیکاری تورم باسوادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵
در دهه های اخیر، نرخ زادووَلد در ایران با نوسانات زیادی همراه بوده است. اگرچه، این موضوع، به دلیل اهمیت آن، به طورِگسترده بررسی شده است، اما کمتر از چشم انداز کلان و طولانی مدت به آن پرداخته شده است. براین اساس، پژوهش حاضر تلاش نموده رابطه شاخص های اقتصادی-اجتماعی شامل سرانه تولید ناخالص داخلی، مشارکت زنان در نیروی کار، تورم، بیکاری و میزان باسوادی را با نرخ زادووَلد در دوره 1398-1370 مورد بررسی قرار دهد. این پژوهش  از نوع تحلیل ثانویه کمّی است که به روش سری زمانی انجام شده است. جهت بررسی رابطه کوتاه مدت و بلندمدت متغیرهای تحقیق، از الگوی خودرگرسیونی با وقفه های توزیعی(ARDL)  در نرم افزار مایکروفیت استفاده شده است. بر اساس یافته های تحقیق، با بهبود شاخص های مشارکت زنان در نیروی کار، و میزان باسوادی، نرخ زادووَلد کاهش یافته است. بین شاخص های تورم و بیکاری با زادووَلد رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. همچنین بین سرانه تولید ناخالص داخلی با نرخ زادووَلد رابطه معناداری وجود ندارد. با استناد به یافته های تحقیق، نتیجه گیری می شود که نرخ زادووَلد در ایران، بیشتر، متأثر از شرایط کلان است تا شرایط خُرد.
۲۹۵۰.

مرور نظام مند مسائل اجتماعی ایران : بازه زمانی 1380 الی 1400(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی ایران سال ۲۲ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ 120 - 152

کلید واژه ها: آنومی چندبعدی بی سازمانی اجتماعی مرور نظام مند مسائل اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۹ تعداد دانلود : ۱۶۲
مسائل اجتماعی، واقعیتی چندوجهی-چندبعدی در جامعه انسانی و حاصل دیالکتیک بین عاملیتو ساختارهاست، نتیجه گام های کج و انحرافی به ظهور آفتی اجتماعی علیه ارزش و هنجارهای انسانی شده است. جامعه ایرانی نیز گونه هایی از مسائل اجتماعی (فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی) را تجربه می کند. هدف پژوهش مرور نظام مند مسائل اجتماعی ایران است. روش تحقیق از نوع مرور نظام مند (تحلیل ثانویه)، دربازه زمانی 1380 تا 1400 با استفاده از حجم نمونه 25 سند پژوهشی به روش تمام شمار و تعمدی غیر احتمالی است. نتایج نشان می دهد که گونه های مسائل اجتماعی در سه شاخص کلی الف. آنومی فرهنگی (تضعیف ارزش ها و هنجارهای اخلاقی؛ تملق و چاپلوسی؛ رفتارهای پرخطر فرهنگی؛ ارزش اخلاقی منفی؛ تضاد فرهنگی، روابط فرازناشویی و انحرافات جنسی، احساس بی هویتی و بیگانگی اجتماعی)، ب. آنومی اجتماعی (بی سازمانی اجتماعی؛ رواج فردگرایی، ناامیدی اجتماعی؛ افت سرمایه اجتماعی؛ ترس از جرم و احساس قربانی شدن، افزایش درگیری و نزاع خیابانی؛ خشونت خانوادگی، رواج همسرآزاری؛ مزاحمت خیابانی؛ رفتار پرخطر اجتماعی؛ افزایش قاچاقچیان و مصرف کنندگان مواد مخدر؛ تخلفات رانندگی) و ج. آنومی اقتصادی (اختلال در توزیع منابع غذایی و کالاها؛ فضای نامساعد کسب وکار، بحران امنیت شغلی، افزایش فشار اقتصادی (بیکاری، گرانی و تورم)؛ شکاف طبقاتی؛ ناامنی غذایی و بی ثباتی آینده اقتصادی جامعه)، قرار می گیرند.
۲۹۵۱.

مطالعه جامعه شناختی آزار جنسی زنان معلول در استان مازندران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های راهبردی مسائل اجتماعی ایران سال دهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۳۵) 69 - 90

کلید واژه ها: آزار جنسی اهداف مناسب حضور محافظ توانمند سبک زندگی زنان معلول

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۴ تعداد دانلود : ۱۱۷
سوء استفاده جنسی از افراد دارای معلولیت، مسئله ای شایع در جامعه معاصر است. بررسی آزار جنسی زنان معلول ازجمله موضوعاتی ا ست که توجه چندانی را به خود اختصاص نداده است. بنابراین پژوهش حاضر، به منظور بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر آزار جنسی زنان معلول استان مازندران صورت گرفته است. چارچوب نظری پژوهش مبتنی بر نظریه فعالیت های روزمره و نظریه سبک زندگی است. روش پژوهش پیمایشی است. به منظور ﺟﻤﻊ آوری داده، از پرسشنامه و برای تعیین اعتبار شاخص ها از اعتبار سازه نظری استفاده شد. جمعیت پژوهش، زنان و دختران معلول استان مازندران است. با توجه به تفاوت های فرهنگی و موقعیت جغرافیایی، استان مازندران به چهار نقطه-ساری، بابل، بهشهر و نور- تقسیم و برای تعیین حجم نمونه، از روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی ساده استفاده شده است. درمجموع 9417 نفر از زنان معلول شهرهای مزبور، به عنوان جامعه آماری انتخاب شدند. تعداد 400 پرسشنامه در بین افراد توزیع و درنهایت، 343 پرسشنامه توصیف و تحلیل شد. نتایج حاصل از به کارگیری آماره های استنباطی حاکی از این است که متغیر سبک زندگی، دارای بیشترین ضریب همبستگی و بیشترین مقدار بتا (489/0) با متغیر وابسته آزار جنسی با اثرگذاری مثبت و مستقیم است. بنابراین فرضیه مربوط به اثرگذاری سبک زندگی بر آزار جنسی معلولان تأیید شد. مطابق آزمون های استنباطی، دومین متغیر به لحاظ شدت اثرگذاری بر متغیر وابسته آزار جنسی، متغیر اهداف مناسب با بتای مشاهده شده 178/0 و اثرگذاری مثبت و مستقیم است؛ بنابراین، فرضیه مربوط به اثرگذاری اهداف مناسب بر آزار جنسی معلولان تأیید شد؛ اما متغیر حضور محافظ توانمند بر آزار جنسی معلولان اثر معناداری ندارد و بنابراین، فرضیه مربوط به اثرگذاری حضور محافظ توانمند بر آزار جنسی معلولان تأیید نشد.
۲۹۵۲.

پیامدهای اجتماعی اشغال هجده ساله تبریز (993- 1012ق/ 1585- 1604م)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی تاریخی سال سیزدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ 250-217

کلید واژه ها: عثمان پاشا افول شهرنشینی مهاجرت قتل عام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۳ تعداد دانلود : ۱۰۰
اختلافات داخلی دوره شاه محمد خدابنده، مشکلات اوایل حکومت شاه عباس و صلح استانبول موجب تداوم اشغال تبریز شد. از سال 993ق/ 1585م تبریز به اشغال امپراتوری عثمانی درآمد و اندکی بیش از هجده سال زیر سلطه همسایه غربی قرار گرفت. اشغال هجده ساله تبریز با استقرار سیستم دیوان سالاری، نظام تیمار و حضور تعداد زیادی از قوای بیگانه همراه بود که باتوجه به تفاوت های دو طرف، پیامدهای اجتماعی چندی به همراه داشت. در پژوهش حاضر تلاش می شود با روش توصیفی تحلیلی و استفاده از منابع کتابخانه ای پیامدهای متعدد اشغال شهر را موردمطالعه قرار داده و به سؤال اصلی پاسخ داده شود. اشغال هجده ساله تبریز با چه پیامدهای اجتماعی همراه بوده است؟ به نظر می رسد حملات و اشغال شهر علاوه بر آسیب های مستقیم به بافت کالبدی و عامل انسانی که سبب افول شهر و شهرنشینی شده، پیامدهای اجتماعی چندی در حوزه های سیاسی، اداری، اجتماعی و فرهنگی به همراه داشته است.
۲۹۵۳.

بررسی تأثیر توسعه انسانی بر تولید ناخالص داخلی با تأکید بر نقش تعدیل گر پیشرفت اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی (علامه طباطبایی) تابستان ۱۴۰۰ شماره ۹۳ 139 - 168

کلید واژه ها: پیشرفت اجتماعی توسعه انسانی سرمایه اشتغال تولید ناخالص داخلی سرانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۷ تعداد دانلود : ۱۰۶
پژوهش پیش رو ضرورت بررسی نحوه تأثیر پیشرفت اجتماعی بر تولید ناخالص داخلی این دسته از کشورها را نمایان می سازد. آمارهای مربوط به شاخص توسعه انسانی، شاخص پیشرفت اجتماعی، سرمایه و اشتغال و همچنین تولید ناخالص داخلی سرانه در 104 کشور به ترتیب برگرفته از برنامه توسعه ملل متحد، شاخص پیشرفت اجتماعی و بانک جهانی در سال های 2014 تا 2018 می باشد. جهت بررسی تأثیر متغیرهای مذکور بر تولید ناخالص داخلی از روش داده های تابلویی با استفاده از نرم افزار Eviews10 مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفته است. نتایج برآورد داده های تابلویی در سال های موردبررسی نشان داد که تأثیر توسعه انسانی بر تولید ناخالص داخلی در دو گروه از کشورهای با درآمد متوسط به بالا و کشورهای با درآمد بالا افزایشی و معنی دار؛ اثر توسعه انسانی از کانال پیشرفت اجتماعی به تولید ناخالص داخلی در هر چهار گروه از کشورها تأثیر افزایشی و معنادار؛ درنهایت، سرمایه و اشتغال تأثیر افزایشی و معنادار بر تولید ناخالص داخلی سرانه در کشورهای با درآمد بالا دارد. پیشرفت اجتماعی به عنوان پل ارتباطی می تواند نقش فزاینده ای در انتقال اثر توسعه انسانی به تولید ناخالص داخلی داشته باشد؛ بنابراین، باید توجه ویژه ای به سطوح پیشرفت اجتماعی برای تقویت سطوح نیازهای اساسی انسان، زیرساخت های رفاه، فرصت ها در کشورها شود.
۲۹۵۴.

اصول و بایسته های اخلاقی-ارتباطی مناظره در سیره اهل بیت؛ مورد مطالعه مناظره امام رضا (علیه السلام) با عمران صابی

نویسنده:
منبع: نامه فرهنگ و ارتباطات سال پنجم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۱۰) 307 - 334

کلید واژه ها: تبلیغات تبلیغات دینی مناظره امام رضا (ع) عِمران صابی اقناع

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۴ تعداد دانلود : ۸۲
مناظره از شیوه های تبلیغی کارآمد و قالب های مورد توجه در حوزه ارتباطات است که در تبلیغات دینی نیز جایگاه ارزنده ای دارد. خداوند در قرآن کریم انسان را به جدال احسن دعوت می کند که بر اساس آن مناظره بر پایه اخلاقیات برگزار می شود. از نقاط عطف در تاریخ اسلام، هجرت حضرت رضا(ع) از مدینه به خراسان، به دستور مأمون عباسی است. در طول این سفر حضرت به سخنرانی، خطابه و سایر شیوه های تبلیغات دینی پرداخته اند. مناظرات حضرت رضا(ع) با صاحبان اندیشه ادیان الهی و غیرالهی در کاخ مأمون عباسی نمونه ای ناب از جدال احسن و تبلیغ جامع دین اسلام در برخورد با سایر ادیان است. در یکی از جلسات مناظره، عمران صابی از متکلمین صابعین، در خصوص وحدت الهی وارد مناظره با حضرت رضا(ع) می شود. این پژوهش به بررسی مناظره حضرت رضا(ع) با عمران صابی به شیوه تحلیلی – توصیفی پرداخته است. پژوهش حاضر از نظریه 6 مرحله ای اقناع هاولند و متغیرهای اصلی متقاعدسازی به عنوان چارچوب نظری بهره گرفته است. از نتایج این پژوهش می توان به رعایت اخلاقیات و اصول حرفه ای مناظره توسط حضرت رضا(ع) و ایجاد فضای علمی برپایه مفروضات مخاطب برای انتقال پیام مستدل و به دور از برتری جویی و تخریب شخصیت مقابل اشاره کرد. حضرت رضا(ع) با ایجاد گفتگوی دیالکتیک توجه عمران را به پیام جلب و پس از درک، از پذیرش نتیجه گیری پیام در عمران اطمینان حاصل می کند. در آخر حضرت با تغییر هوشمندانه کانال انتفال پیام از کلام به عمل، نگرش جدید را به رفتار تبدیل می کند.  
۲۹۵۵.

اندیشه عمر تلمسانی و گذار اخوان المسلمین به دموکراسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نظریه های اجتماعی متفکران مسلمان دوره یازدهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ 37 - 60

کلید واژه ها: مصر اخوان المسلمین دموکراسی اسلام اندیشه سیاسی عمر تلمسانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۶ تعداد دانلود : ۶۹
عمر تلمسانی سومین رهبر جماعت اخوان المسلمین بود که نقش زیادی در گذار این جنبش به دموکراسی ایفا کرد. هدف این مقاله، تبیین مهمترین دیدگاه های سیاسی اجتماعی تلمسانی، و نشان دادن میزان تأثیرگذاری او بر جنبش اخوان المسلمین در وارد کردن این جنبش به فرایندهای دموکراتیک است. اهمیت اندیشه و عملکرد تلمسانی از آنجا بیشتر روشن می شود که اخوان ورود به فرایندهای دموکراسی را نامشروع و غیرمجاز می دانست و حسن البناء موسس و اولین رهبر این جنبش نیز بر آن تأکید کرده بود. روش استفاده در این تحقیق «تحلیل محتوای کیفی» بوده است. نتایج تحقیق نشان می دهد تلمسانی نخست به تبیین مبانی و توجیهات نظری برای سازگاری اسلام با اصول دموکراتیک پرداخت، سپس اقدامات ساختاری برای این گذار در جنبش انجام داد و پس از آن تلاش کرد به چالش ها و مخالفت های داخل اخوان و مخالفان بیرونیِ آن پاسخ دهد. یافته های مقاله در دو بخش اصلی نخست دیدگاه های سیاسی اجتماعی تلمسانی که مبنا و منشأ حرکت و اقدامات اوست را روشن می کند و بخش دوم به اقدامات او در جنبش اخوان می پردازد که بازخوانی دموکراتیک این جنبش و اقدامات عملی او در وارد کردن اخوان المسلمین در رقابت های حزبی، و تعامل و گفتگو با معاندان و مخالفانِ این جنبش است. اندیشه و اقدام مهم دیگر تلمسانی، قداست زدایی از حکومت و حاکمان اسلامی، و زمینی کردن آنها بود که نقدپذیر بودن آنها را ممکن را می کرد.
۲۹۵۶.

سلامت اجتماعی در آیینه قرآن: ارائه الگوی جامعه سالم مبتنی بر آیات الهی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نظریه های اجتماعی متفکران مسلمان دوره یازدهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ 121 - 148

کلید واژه ها: اسلام قرآن سلامت اجتماعی سلامت فردی جامعه سالم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۶ تعداد دانلود : ۹۴
سلامت اجتماعی ازجمله مفاهیم نوظهوری است که در عرصه نظری و سیاست گذاری موردتوجه اندیشمندان بوده است. سلامت اجتماعی به مفهوم سرمایه اجتماعی شهروندان و نهادهای یک جامعه اشاره دارد. به عبارت دیگر هرچه انگیزه های ارتباطی فرد بالاتر و تعداد خطوط پیوندی فرد و جامعه بیشتر باشد، سلامت اجتماعی آن فرد و جامعه بهتر ارزیابی می شود. اما در دیدگاه قرآنی سلامت فرد و جامعه در تعامل با یکدیگر و در پرتوحی معنا پیدا می کند. درواقع جامعه وقتی سالم محسوب می شود که مقدمات کمال فردی و اجتماعی در آن فراهم باشد. این مقاله پس از مرور ادبیات نظری موجود و ارزیابی آنها، تلاش کرده است با خوانشی زمینه مند و درون پارادایمی، نگاه قرآن به سلامت اجتماعی و چگونگی طراحی و الگوسازی آن پرداخته است. روش تحقیق در این پژوهش تحلیل محتوای کیفی با رویکرد استقرایی بوده است. مبتنی بر این روش از نگاه قرآن سلامت اجتماعی دارای دو بعد فردی و جمعی است. در بعد فردی به سلامت معنوی به معنای اعتقاد به توحید، معاد و نبوت و معناداری جهان هستی، سلامت رفتاری به معنای پرهیز از رذیلت ها و تقرب به فضیلت ها و سلامت جسمی به معنای حفظ جان و تغذیه مناسب پرداخته شده است. در بعد جمعی سلامت موضوعاتی چون سلامت خانواده، سلامت محلی، سلامت سازمانی و سلامت زیست محیطی موردبررسی قرار گرفته است. ابعاد فردی و جمعی سلامت اجتماعی زمینه ساز جامعه سالم هستند که با راهبرد هایی چون توحید، ولایت، تعاون، اتحاد، عدالت، خردگرایی، کمال جویی، شریعت محوری و حق جویی قابل تحقق هستند.
۲۹۵۷.

اصول حاکم بر ارتباطات میان فرهنگی در اندیشه آیت الله خامنه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نظریه های اجتماعی متفکران مسلمان دوره یازدهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ 35 - 56

کلید واژه ها: خامنه ای ارتباطات میان فرهنگی دعوت تقیه مداراتی اسلام مشترکات استقلال

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۹ تعداد دانلود : ۵۵
مهم ترین ویژگی عصر حاضر پررنگ شدن ارتباطات میان فرهنگی در کنار ارتباطات درون فرهنگی و فرافرهنگی است. رشد و گسترش روزافزون فناوی های ارتباطی زمینه های فشردگی ارتباطات و رقیق شدن مرزهای جغرافیایی را فراهم ساخته و مردمان اقصی نقاط جهان را به گونه ای به هم نزدیک ساخته که ارتباط با افراد متعلق به فرهنگ های مختلف گریز ناپذیر گشته است. همین امر، مسائل فراوانی را به دنبال خود آورده است؛ از جمله این که آیا ارتباط با افرادی که از نظر فرهنگی ممکن است تفاوت های جدی با ما(مسلمانان) داشته باشند، نیازمند رعایت چارچوب های هنجاری خاص است؟ پژوهش حاضر با هدف دستیابی به مساله مذکور و با روش توصیفی تحلیلی، اندیشه های حضرت آیت الله خامنه ای مدظله العالی را بررسی کرده و به این نتیجه نایل شده است که رعایت دست کم 5 اصل شامل: دعوت، عدالت، حفظ استقلال و عزتمندی، تمسک به مشترکات و تقیه مداراتی در ارتباطات میان فرهنگی توصیه می شود.
۲۹۵۸.

مهار قدرت سیاسی از دیدگاه غزالی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نظریه های اجتماعی متفکران مسلمان دوره یازدهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ 129 - 156

کلید واژه ها: نصیحه الملوک غزالی مهار قدرت درونی مهار قدرت بیرونی خودسازی فردی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۷ تعداد دانلود : ۱۰۳
ابوحامد محمد غزالی مثل برخی متفکران اسلامی برای مهار قدرت حاکمان تلاش کرده و نصیحه الملوک را نگارش نموده است. برای بررسی ادبیات مهار قدرت غزالی، اهدافی مانند، شناخت کمی و کیفی این نصایح، میزان بهره گیری از اعتقادات مذهبی برای خودسازی صاحبان قدرت، تفاوت نصایح خاص پادشاهان، وزیران و دبیران و شناخت بیشترین مقوله های دارای فراوانی مورد توجه قرار گرفته است. این نوع رفتار تحت عنوان امر به معروف و نهی از منکر در قرآن، سنت پیامبر و پیشوایان دیگر اسلامی به صورتهای عملی و نظری مطرح بوده و در اندیشه های متفکران اسلامی از جمله غزالی هم نمودهای مشخص یافته است. روش بررسی، نوعی تحلیل محتوای کمی و کیفی نصایح، تلخیص و مقوله بندی موارد در جداول و تعیین فراوانی مطلق و نسبی آنها بوده است. نتایج نشان می دهد که غزالی راههای بسیار کاربردی و قابل اجرا را برای مهار قدرت عملی حاکمان ارائه نموده که چهار نوع مختلف را در بر می گیرند. دو نوع از نصایح خطاب به پادشاهان است که 22 مورد اول بیشتر جنبه خودسازی فردی از طریق بهره گیری از اعتقادات مذهبی را دارند تا بتوانند مهار قدرت درونی در پادشاه ایجاد نمایند. 52 مورد بعدی بیشتر توصیه های اجرایی و کاربردی برای مهار قدرت پادشاهان هستند. در نصایح به وزیران در 16 مورد بیشتر روی شایستگی های فردی وزیران، صلح دوستی، عدالت طلبی و مانع ستم و افراط گرایی بودن آنان تاکید شده است. توصیه ها به دبیران 4 مورد است که بیشتر جنبه تخصصی دارند.
۲۹۶۰.

Presenting an Aggression Prediction Model in Teenagers based on Family Cohesion and Communication Patterns with the Mediating Role of Resilience(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: iranian journal of educational sociology, Vol ۴, Number ۴ (۲۰۲۱) 106-116

کلید واژه ها: Aggression Communication Patterns Family Cohesion Resilience

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۳ تعداد دانلود : ۸۶
Purpose: the aim of the present research was to present an aggression prediction model in teenagers based on family cohesion and communication patterns with the mediating role of resilience. Methodology : this cross-sectional study was of correlation type. The research population consisted of second grade high school students of Tehran city in academic year 2019-2020. The research sample consisted of 500 individuals chosen through multistage cluster sampling method. They responded to the following instruments: Novaco Anger Scale and Provocation (Novaco, 1986), communication patterns (Ritchie and Fitz Patrick, 1990), family cohesion (Olson et al., 1985), and resilience (Connor and Davidson, 2003). The data were analyzed by Pearson correlation coefficient and structural equations modeling in SPSS and AMOS 22. Findings : the results showed that the aggression prediction model in teenagers based on family cohesion and communication patterns with the mediating role of resilience had good fit. Further, conformity-oriented communication pattern did not have a direct significant effect on resilience and aggression in teenagers and indirect significant effect with the mediating role of resilience on aggression in them (P>0.05). However, the conversation-oriented communication pattern and family cohesion had a direct significant effect on resilience and aggression in teenagers as well as indirect significant effect with the mediating role of resilience on aggression in them (P<0.05). Conclusion : according to the obtained results, for reducing aggression in teenagers, the extent of conversation communication pattern and family cohesion can be promoted in them through organizing educational workshops.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان