مسلم سوری

با توجه به اهمیت یافتن موضوع سرمایه سیاسی و روند رو به رشد آن در ایران، از دهه های گذشته مطالعاتی پیرامون این موضوع انجام شده؛ اما مطالعات حول یک سؤال مشترک، غالباً ً نتایج ناهمسویی را داشته اند. بنابراین؛ هدف این پژوهش، ترکیب یافته های پژوهشهای کیفی و کمی انجام شده در مورد عوامل مؤثر بر سرمایه سیاسی در ایران به منظور کسب نتیجه ای منسجم از یافته های پژوهشی آنهاست. روش پژوهش از نوع فراترکیب مطالعات کمی و کیفی دربازه زمانی 1386-1400 به روش تعمدی غیر احتمالی است که حجم نمونه برابر با 35 سند تحقیقی است. این اسناد برحسب اعتبار و روایی تحقیق، کیفیت پژوهش، معیار علمی-پژوهشی بودن و ارتباط با سرمایه سیاسی انتخاب شدند. نتایج نشان داد 5 شاخص مهم اجتماعی (رضایت اجتماعی، مشارکت اجتماعی، اعتماد اجتماعی، انسجام اجتماعی)، فرهنگی (سواد رسانه ای، تعهد اخلاقی، عملکرد رسانه ملی، فرهنگ سیاسی)، اقتصادی (ارتقای شاخص کیفیت زندگی، بهبود مسائل رفاهی-مادی) و سیاسی (سیاست گذاری اجتماعی، حکمرانی مطلوب، کارایی اجتماعی-سیاسی) در افزایش و کاهش سرمایه سیاسی شهروندان در بازه زمانی فوق مؤثر بوده است. هرچه شاخص های فوق در حد نرمالی قرار بگیرند، به همان اندازه سرمایه سیاسی (انسجام سیاسی، فرهنگ سیاسی، اعتماد سیاسی و مشارکت سیاسی) در جامعه در وضعیت مطلوب و بهتری قرار خواهد گرفت و در سیاست گذاری اجتماعی (انتخابات ملی-محلی)، میزان مشارکت سیاسی افزایش خواهد یافت. مشروعیت سیاسی، نیز منوط به میزانی از سرمایه سیاسی است که در این تحقیق به آن پرداخته شده است.

مسائل اجتماعی، واقعیتی چندوجهی-چندبعدی در جامعه انسانی و حاصل دیالکتیک بین عاملیتو ساختارهاست، نتیجه گام های کج و انحرافی به ظهور آفتی اجتماعی علیه ارزش و هنجارهای انسانی شده است. جامعه ایرانی نیز گونه هایی از مسائل اجتماعی (فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی) را تجربه می کند. هدف پژوهش مرور نظام مند مسائل اجتماعی ایران است. روش تحقیق از نوع مرور نظام مند (تحلیل ثانویه)، دربازه زمانی 1380 تا 1400 با استفاده از حجم نمونه 25 سند پژوهشی به روش تمام شمار و تعمدی غیر احتمالی است. نتایج نشان می دهد که گونه های مسائل اجتماعی در سه شاخص کلی الف. آنومی فرهنگی (تضعیف ارزش ها و هنجارهای اخلاقی؛ تملق و چاپلوسی؛ رفتارهای پرخطر فرهنگی؛ ارزش اخلاقی منفی؛ تضاد فرهنگی، روابط فرازناشویی و انحرافات جنسی، احساس بی هویتی و بیگانگی اجتماعی)، ب. آنومی اجتماعی (بی سازمانی اجتماعی؛ رواج فردگرایی، ناامیدی اجتماعی؛ افت سرمایه اجتماعی؛ ترس از جرم و احساس قربانی شدن، افزایش درگیری و نزاع خیابانی؛ خشونت خانوادگی، رواج همسرآزاری؛ مزاحمت خیابانی؛ رفتار پرخطر اجتماعی؛ افزایش قاچاقچیان و مصرف کنندگان مواد مخدر؛ تخلفات رانندگی) و ج. آنومی اقتصادی (اختلال در توزیع منابع غذایی و کالاها؛ فضای نامساعد کسب وکار، بحران امنیت شغلی، افزایش فشار اقتصادی (بیکاری، گرانی و تورم)؛ شکاف طبقاتی؛ ناامنی غذایی و بی ثباتی آینده اقتصادی جامعه)، قرار می گیرند.

شکاف نسلی به فاصله اجتماعی، تعارض اجتماعی و تضاد بین والدین و نسل های قلبی خود در مسائل فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی اطلاق می شود. جامعه ایران، به سبب تغییرات ارزشی هنجاری، مطابق نتایج 40 مورد پژوهش، شکاف نسلی و بین نسلی را تجربه کرده است. هدف اصلی پژوهش مطالعه عوامل مؤثر بر شکاف بین نسلی در بازه زمانی 1383-1400 است. روش پژوهش از نوع کمّی و ابزار آن پرسش نامه معکوس است و از نرم افزار فراتحلیل جهت برآورد اندازه اثر استفاده شده است. جامعه آماری آن 80 پژوهش است که 40 سند پژوهشی به علت پیمایشی بودن، دارابودن ضریب همبستگی و حجم نمونه و سطح معنی داری قابل قبول به روش نمونه گیری غیراحتمالی انتخاب شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که میان بحران ساختاری (فاصله اجتماعی، نظام پدرسالاری، تعارض بین نسلی)؛ سرمایه اجتماعی (اعتماد بین نسلی، مشارکت بین نسلی، انسجام بین نسلی)؛ سرمایه فرهنگی؛ سرمایه اقتصادی؛ نوگرایی (رسانه های جمعی، مصرف متظاهرانه، فردگرایی، سبک زندگی مدرن، جهان گرایی، ارزش های پسامادی)؛ مسائل ارزشی هنجاری (الگوی گروه مرجع، تعلقات مذهبی، جامعه پذیری)؛ و آنومی چندگانه (آنومی اجتماعی، آنومی خانوادگی، آنومی هویتی) با شکاف بین نسلی رابطه معنی داری وجود دارد. اندازه اثر کلی پژوهش بر شکاف نسلی برابر با 20 درصد است.