درخت حوزه‌های تخصصی

این روزها هرجا می‌رویم، باهرکس حرف می‌زنیم، روزنامه و مجله‌ای که می‌خوانیم، رادیو و تلویزیون، همه و همه درباره اینترنت صحبتهایی دارند. از ارسال و دریافت نامه الکترونیکی تا خواندن روزنامه‌های الکترونیک، از دیدن مسابقات ورزشی روی اینترنت تا ویدیو کنفرانس راه دوربین چند نفر، از رادیوهای اینترنتی تا نمایش فیلم و موسیقی در اینترنت، از انتقال فایل های نرم‌افزارهای جدید تا گفتگوی دوستانه با یک یا چند نفر در اقصی نقاط دنیا و... همه و همه مقولاتی هستند که در زندگی روزمره بشر وارد شده‌اند. کاربردهای فوق‌الذکر اینترنت، حتی اگر در ایران هم چندان عملی نشده باشد، در جوامع پیشرفته چنان با زندگی انسانها عجین گشته است که زندگی بدون آنها تقریبا غیرممکن خواهد بود. در این مقاله قصد دارم شما را با اینترنت و کاربردهای آن آشنا سازم؛ به‌طوری که با خواندن آن، مفاهیم اصلی مورد نیاز برای مطالعه بقیه مقاله‌های این شماره مجله را دریابید.

درآغاز قرن 21 و هزاره سوم، ارتباطات، فن‌آوری و اینترنت جزءلاینفک زندگی بشر شده‌است. افزایش نمایی کاربران اینترنت، توسعه ارتباطات، شبکه‌های اطلاع‌رسانی، تنوع کاربردهای اینترنت، ایجاد شهرهای الکترونیکی و اینترنتی و طرح حکومت الکترونیکی از جمله شواهد موجود در تاثیرگذاری سریع این پدیده ارتباطی درجهان است. یکی از ویژگیهای اینترنت در مقایسه با سایر امکانات ارتباطی، درآن است که برخلاف روزنامه، سینما و رادیو و تلویزیون که اخبار و اطلاعات موردنظر را یکسویه انتقال می‌دهند، اینترنت ابزاری دو سویه است و همه می‌توانند بدون تبعیض، از اطلاعات آن استفاده کنند و یا به انبوه اطلاعات آن بیفزایند. نقش محوری اینترنت به عنوان ابزار اطلاع‌رسانی، چنان مهم است که بدون درنظر گرفتن آن، امکان برنامه‌ریزی، توسعه و بهرهوری در زمینه‌های فرهنگی، علمی، اقتصادی، آموزشی و ارتباطات در جهان آینده امکان‌پذیر نخواهد بود.

در سیر تکاملی استفاده بشر از تجهیزات و ابزار رسانه‌ای، مابین مقطع پیدایش رادیو در سال 1914 و اینترنت در دهه 60 قرن بیستم فاصله زمانی زیادی وجود دارد. درسالهای اولیه تولد رادیو، تنوع و نو بودن این ابزار، محدودیتهای صدارسانی آن زمان‌این رسانه را تحت‌الشعاع خود قرار داده بود. با وجود اینکه از نظر وسعت مکانی، پوشش صدای رادیو در گستره و قابلیت فرستنده رادیویی محدود بود، این رسانه بسرعت مورد استقبال مردم دنیا قرار گرفت. قبل از اینکه تلویزیون پابه عرصه رقابت رسانه‌ها بگذارد، رادیو یکه‌تاز میدان ارتباط با مخاطب بود و از آنجا که، مطبوعات و رسانه‌های نوشتاری از نظرمکان و زمان انتشار محدودیت زیادی داشتند، فرهنگ استفاده از رادیو بسرعت گسترش یافت.

اطلاع کافی از عملکرد گذشته، وضع موجود، و برنامه‌های آینده سازمان پخش مهمی از فرایند برنامه‌ریزی و سیاست گذاری است.به عبارت ساده، برنامه‌ریزی یعنی تصمیم‌گیری در مقطع کنونی برای شکل داده به آینده. از جمله مزایای برنامه‌ریزی آن است که دشواری‌ها و حوزه گزینش‌های ممکن را به روشنی نشان می‌دهد و، درعین حال، برای شرایط گوناگون، گزینه‌های بااهمیت را جست‌وجو می‌کند. درنتیجه، برنامه‌ریزی منجر به روشی منطقی و نظام‌دار یا سیستماتیک می‌شود. قدم اول در برنامه‌ریزی تعیین اهداف دوربرد و کلی است، سپس تبیین و تعریف روش‌هاوچارچوب ها و چگونگی‌ها برای نیل به اهداف. آن‌چه در فرایند برنامه‌ریزی رسانه‌های دیداری و شنیداری مستلزم توجه و تعمق است، روشن ساختن مقاصد،امیال، نیازها، و مصلحت مخاطبان برنامه‌ها و پیام‌های رسانه است. لذا، سنجش عوامل تاثیرگذار در عملکرد هریک از این عوامل در درون محیط و خارج از محیط سازمان‌های رسانه‌ای و همچنین تحت تاثیر قراردادن این عوامل از اهم فعالیت‌های مدیریت و برنامه‌ریزی رسانه است.دراین مقاله، با برداشتی از حوزه‌ عملکرد رسانه‌ها، تجارب و دیدگاه‌های راهبردی را برای نیل به هدف‌گذاری نظام‌گرا مورد بحث و بررسی قرارمی‌دهیم. انتظار این است که، با مراجعه به تعامل و ارتباط سیستمی و نظام‌گرایانه عوامل محیطی رسانه‌ها، راه منطقی برنامه‌ریزان دراین بخش فراهم آید.

ویژگی‌های مدیر فرهنگی چیست و مدیران فرهنگی ما چگونه‌اند؟ این‌ها دوسؤالی هستند که در کتاب خصایص مدیران فرهنگی بدان پرداخته شده است. این کتاب گزارشی پژوهشی است که آقای محمد حبیبی انجام داده و موسسه فرهنگی تبیان درسال 1379 منتشر کرده است. هدف اصلی این پژوهش شناخت، دسته‌بندی و سنجش برخی از صفات و قابلیت‌های افرادی است که در سازمان‌های فرهنگی به مدیریت می‌پردازند. ساختار این کتاب، باتوجه به محتوای آن، به سه بخش تقسیم شده است: دربخش نخست، در مورد بینش و رویش تحقیق، مفاهیم و ادبیات موضوع مطالبی عرضه شده است. دربخش دوم، ویژگی‌های مطلوب مدیران فرهنگی و در بخش سوم ویژگی‌های موجود این گروه از مدیران آورده شده است.

اداره کل موسیقی و سرودسازمان صداوسیما، تامین‌کننده نیازهای موسیقی در شبکه‌ها و ایستگاه‌های صداوسیما وظیفه سنگینی در زمینه‌های تولید، آموزش و تحقیق برعهده دارد. این مرکز موسیقی هفت شبکه‌ تلویزیونی و چندین ایستگاه رادیویی را در داخل و خارج تغذیه می‌کند.

"""روش فرزندان خود"" یکی از روشهای غیر مستقیم باروری است که می تواند برای برآورد شاخصهای باروری برای سالهای قبل از سرشماری به کار رود. این روش در کشورهای زیادی مورد استفاده قرار گرفته و نتایج قابل اعتمادی به دست داده است. در این تحقیق برای نخستین بار در ایران از روش فرزندان ِخود استفاده و میزانهای باروری ویژه گروههای سنی و میزانهای باروری کل برای کشور طی سالهای 1351 تا 1375 برآورد شده است. در این مقاله، ابتدا با ذکر مقدمه ای از روش فرزندان ِ خود، به چگونگی کاربرد این روش در مورد سرشماریهای ایران اشاره و پس از آن اشکالات ممکن برای تهیه داده های مورد نیاز از فایل های سرشماری بررسی شده است. در پایان با استفاده از داده های فرزندان ِخود در سرشماریهای 1365 و 1375، روند و الگوهای به دست آمده باروری طی سالهای 1351 تا 1375 تحلیل و مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج به دست آمده مبین این است که روش فرزندان ِخود، روش قابل اعتماد و مناسبی برای برآورد میزانهای باروری در ایران است. "

"در این مقاله تعریف جدیدی از ربا ارایه می گردد که هم سازگار با فلسفه و هدفی است که به عنوان فلسفه حکم ربا از نصوص دینی قابل اسخراج است و هم متناسب با تغییر روابط اقتصادی عصر حاضر، و تغییر ماهیت و پشتوانه پول نسبت به گذشته. اگر ربا را هرگونه دریافت و پرداخت ""زیادی"" در مبادلات براساس قدرت خرید اقتصادی آنان بدانیم، جبران کاهش قدرت خرید پول موضوعا از تعریف ربا خارج می شود. در ادامه با توجه به تغییر ماهیت پول نسبت به پولهای گذشته، چهار دلیل زیر ارائه شده است: الف. جبران کاهش قدرت خرید پول در معاملات مدت دار، موضوعا از تعریف حقیقی ربا خارج است. ب. قیمتی شدن پول در طول زمان (به خاطر تغییر ماهیت آن)، مستلزم جبران کاهش قدرت خرید پول است. ج. عدم جبران کاهش قدرت خرید پول با اصل ""عدم الظلم"" مغایرت دارد. د. قاعده لاضرر ایجاب می کند که در معاملات مدت دار جبران کاهش قدرت خرید پول صورت گیرد. "

جیره خواران آن تلقی می کند. این تفکر با پیشرفت تکنولوژیهای مدرن به ویژه در بخش ارتباطات، جلوه گسترده و جهانی به خود گرفته، چهره دیگری از سلطه امپریالیسم فرهنگی به شمار می رود. امپریالیست های فرهنگی در تحقق اهداف خود یعنی نفود و سلطه فرهنگی به سه شیوه متوسل می شوند: شیوه تعلیمی، شیوه ارتباطی- خبری و شیوه تبلیغی؛ و برای هر یک از شیوه های مذکور ابزارها وشیوه هایی را به کار می گیرند که قابل انعطاف اند. در واقع امروزه، دیگر شیوه های نظامی، اقتصادی وسیاسی به اندازه شیوه های فرهنگی کارآیی ندارد؛ شیوه هایی که قادرند در صورت موفقیت، از طریق روش بسیار زیرکارانه ای راه سلطه سیاسی و اقتصادی و در صورت ضرورت، حتی سلطه نظامی را هموارتر سازند.امپریالیست های فرهنگی امروز، به سبب پیشرفت در تکنولوژی مدرن و عقب نگه داشتن اقتصاد سایر ملل بخصوص کشورهای جهان سوم، از طریق مبادله نابرابر، به جای حمله بر جان و خاک آنان حمله خود را بر فرهنگ آنان متمرکز نموده اند؛ زیرا معتقدند برای تسلط بر ملتی در درجه نخست باید فرهنگ آنان را گرفت. ضمن توجه به موارد مذکور و پرداختن به منشا ویژگیها و تاریخچه تهاجم فرهنگی سعی شده است اثرهای تهاجم فرهنگی در زمینه های زیر مورد بررسی قرار گیرد:- در قلمرو اجتماعی (سست شدن نهاد خانواده، افزایش میزان طلاق، فساد و ابتذال، تضاد بین نسلها، نا امنی و ایجاد عدم اعتماد در مردم)- در ابعاد سیاسی (ناسیونالیسم، سکولاریسم، بوروکراسی زاید و میلیتاریسم)- در ابعاد فرهنگی (نظام آموزشی وابسته، فراموشی ارزشهای خودی، مسخ و اضمحلال هویت فرهنگی، ایجاد از خود بیگانگی در مردم از طریق سست کردن اعتقادات و ایمان مردم، بی ارزش ساختن ارزشهای اخلاقی جامعه و ...)در پایان مقاله با توجه به بررسیهای انجام شده در متن، راه حل هایی که از طریق آنها می توان تهاجم فرهنگی را به تبادل فرهنگی سوق داد، ارائه شده است.