فیلتر های جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴٬۲۲۱ تا ۴٬۲۴۰ مورد از کل ۲۷٬۴۲۶ مورد.
حوزه های تخصصی:
مواضع و عملکردهای روحانیون از دوران مشروطه تاکنون یکی از موضوعات مهم و اساسی در روابط میان حکومت و نهاد روحانیت بوده است. دغدغه های فکری و سیاسی روحانیون درارتباط با سازوکارهای اتخاذی حکومت، اثرات و پیامدهای مستقیمی را در عرصه های سیاسی و اجتماعی مملکت به دنبال داشت. روحانیون از دیرباز تا زمان موردبحث (انقلاب اسلامی) یکی از گروه های بانفوذ اجتماعی بوده اند که نظریات آن ها بسان راهکارهای مؤثری در جامعة سیاسی ایران مطرح بوده است. این گروه بسته به شرایط و تحولات سیاسی و اجتماعی رفتارهای گوناگونی را از خود به نمایش گذاشته اند. این مقاله به روش تحلیل مضمون روایت ها به بررسی مبانی اصول فکری و مواضع سیاسی روحانیون شهرستان بهبهان در رخدادهای منتهی به پیروزی انقلاب اسلامی پرداخته است. براساس رهیافت های پژوهش، روحانیون شهرستان بهبهان به چهار طیف تقسیم می شوند: روحانیون سنتی (غیرسیاسی)؛ روحانیون محافظه کار؛ روحانیون انقلابی؛ روحانیون طرفدار حکومت پهلوی. مواضع متفاوت طیف های گوناگون روحانیون شهرستان حاکی از تفاوت در دیدگاه های فقهی و سیاسی آن ها بود و درعمل به صورت رویکردهای گوناگون سیاسی نمود می یافت. در مبارزات سیاسی و انقلابی، چندوجهی بودن افکار و دیدگاه های روحانیون به وضوح قابل مشاهده است و دراین میان روند تفاوت سلایق و دیدگاه های آنان در ابعاد وسیع و گسترده ای نمایان شده است.
بررسی سیر تطور وضعیت معیشتی معلمان ، مربیان و مودبان درباری در دوره عباسی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
سخن تاریخ سال یازدهم بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲۵
7 - 20
حوزه های تخصصی:
مقاله حاضر، در صدد بررسی دگرگونی زندگی و وضعیت معیشتی معلمان و مودبان درباری، از پایین ترین حد تا بالاترین امکانات درباری با رویکردی تحلیلی توصیفی می باشد. در عصر عباسی، برخلاف عصر اموی که عموماً علما و معلمان دریافت پاداش در برابر تعلیم را نکوهش می نمودند، قبح اخذ صله و پاداش از بین رفت و این مسئله، در سطح درآمد معلمان و مودبان تأثیر داشت. در ضمن، معیشت طبقه مودبان در عصر عباسی از طریق تربیت و تعلیم، تحت تأثیر عواملی مثل: توجه خلفا به عالمان، ورود خاندان غیرایرانی مثل خاندان بختیشوع ، پیشرفت جامعه، به وجود آمدن نیازهای جدید و خروج جامعه از سطح زندگی ساده و رفاه گرایی و منابع مالی همچون: هدایای خلفا و حکمرانان، دستمزدهای خصوصی که با توافق استادان و دانشجویان به دست می آمد، موقوفات، بخشش ها و صدقات و زکات، به بالاترین حدّ خود رسید.
واکاوی نگرش هویتی ابن قتیبه دینوری؛ زمینه ها و دلایل تکوین رویکرد اسلام گرایانه در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
در این پژوهش، زمینه ها و دلایل شکل گیری رویکرد اسلام گرایانه در ایران با محوریت نگرش هویتی ابن قتیبه دینوری، تحلیل و بررسی می شود. هدف پژوهش حاضر، نشان دادن ریشه و تبار دیدگاه اسلام گرایانه، واکاوی زمینه ها و دلایل تکوین رویکرد اسلام گرایانه در ایران است. بررسی تغییرات فرهنگی و تحول هویتی در میان برخی از ایرانیان در دوران اسلامی، از دیگر اهداف اصلی این جستار به شمار می رود. به نظر می رسد مطالب ضدایرانی و عرب مآبانه اسلام گرایانی چون ابن قتیبه دینوری، واکنشی تند به برخی از شعوبیان افراطی بوده که مجموعه ای از تفکرات افتخار به تاریخ، ذم و تحقیر اعراب، به سخره گرفتن آداب و قواعد اسلام و... را در خود داشتند. بی گمان یکی دیگر از دلایل تکوین جریان هویتی اسلام گرا در ایرانِ دوران نخستین اسلامی و تفضیل عرب بر عجم از جانب آنها، شدتِ تمایلات اسلام گرایانه این گروه و عدم تمایز بین عرب و دین اسلام بوده است. به دیگر سخن، بینش اسلام گرایانه، افزون بر عدم تمایز بین اسلام و عرب، برآمده از ارادت و تعصب این دانشمندان ایرانی به دین اسلام بود. روش انجام این پژوهش در سطح داده شناسی، روشِ تحقیق اَسنادی تاریخی و کتابخانه ای و در سطح ارزیابی داده ها و تجزیه و تحلیل آنها، با مدل توصیفی تحلیلی است.
بررسی ساختار نهاد خانواده در دوره ساسانی به استناد کتاب ارداویرافنامه
حوزه های تخصصی:
ارداویرافنامه یک متن پهلوی است، که در دوره ساسانی حدود 1400 تا 1700 سال قبل نگاشته شده است ، این کتاب شرح معراج موبدی به نام ارداویراف می باشد که با خوردن می و منگ به جهان روحانی می رود و شرح سفرش را دبیری کتابت می کند ، این اثر احتمالا در عصر انوشیروان به زبان پهلوی نگارش یافته و جزو کتب دینی زرتشتیان به شمار می رفته است ، در این مقاله نهاد خانواده در ارداویرافنامه از نگاهی آماری مورد بررسی قرار گرفته است ، هدف از این تحقیق آن است که دیدگاه جامع و روشنی درباره این نهاد به دست آید تا در سایه آن، دیدگاه روشنتری درباره نهاد خانواده در دوره ساسانی و زرتشتیان آن دوره که معاصر با زمان نوشتار کتاب هستند حاصل شود. نتیجه ای که از این تحقیق گرفته شده است این است که نهاد خانواده در ارداویرافنامه مطابق مطالب مندرج در کتاب کاملا منطبق و همسو با نهاد خانواده در دوره ساسانی است و این نشان میدهد که کتاب ارداویرافنامه می تواند به عنوان یک منبع معتبر جهت معرفی دوره ساسانی مورد استفاده محققین قرار گیرد. ، شیوه تحقیق در این مقاله اسنادی کتابخانه ای و ابزار کار فیش برداری می باشد.
تغییر و تحول اصطلاح «استصوابیات» درنظام اداری و مالی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
بررسی دقیق واژگانی که در منابع تاریخی و اسناد آمده، می تواند راهگشای کاربرد آن در بستر زمان باشد. و سیر تغییر و تحولات نظام مربوط به اصطلاح مورد بررسی را روشن سازد. یکی از واژگانی که درمنابع و اسناد در کنار سایر اصطلاحاتی چون اخراجات و تکالیف دیوانی آمده است، استصوابیات یا استصوابی است. اینکه کلمه مزبور اصطلاح است یا خیر و تغییر و تحولات معنایی و کاربردی آن در بستر زمان در نظام اداری و مالی ایران به چه صورت بوده، مساله اصلی مقاله است. این مقاله با روش توصیفی- تطبیقی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و اسناد آرشیوی به کنکاش موضوع مورد بحث می پردازد. یافته های پژوهش نشان می دهد که با توجه به تغییرات مفهومی استصوابیات در متون، این واژه، غیر از معنی رایج لغوی آن، اصطلاحی در حوزه نظام اداری و مالی ایران بوده که در طول زمان کارکرد آن تغییر یافته است. و به مجموعه ای از مالیات ها به ویژه مالیات های غیر رسمی گفته می شود که بیشتر در احکام واگذاری معافیت مالیاتی سیورغالات رواج داشته است. هم چنین به عنوان نوعی هزینه خاص دردفتر توجیهات ثبت می گردید و در دوره قاجار به صورت حواله دیوانی و گونه ای پرداخت مواجب بوده است.
خندیدن در نوع ادبی طنز و تاریخ اجتماعی فرهنگی ایران قرون میانه اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
خندیدن کنشی انسانی است که در نظام های اجتماعی و فرهنگی مختلف معنا، مصداق و شکل های بیانی و عملی متفاوتی دارد. معنای خندیدن در صورت بندی اجتماعی و فرهنگی جامعه اسلامی در قرون میانه در قالب ادبی طنز مفهوم پردازی شده و سبک بیانی معینی یافت. بررسی مبانی و تحول این نظام معنایی در فرهنگ ادبی طنز می تواند سبب شناسایی وضعیت اجتماعی- فرهنگی جامعه اسلامی شود. از اینرو روند ساخت یابی و نظام مند شدن مفاهیم، معانی، موضوعات و مصداق های نوع ادبی طنز در زمینه تاریخ فرهنگی- اجتماعی متون تاریخی مساله مقاله است. پرسش اصلی این است که روند شکل یابی نوع ادبی طنز که کنش انسانی،اجتماعی، فرهنگی خندیدن را در بافت تاریخی ایران اسلامی به فرم های مختلف هزل، هجو، مطایبه و طنز و غیره معنادار می ساخت، چگونه بود ؟یافته ها نشان می دهد که نوع ادبی طنز در ادب فارسی، در معنای خاص و جدیدی که به عنوان شوخ طبعی انتقادی فهمیده می شود، در تاریخ ادبیات فارسی نخستین جایگاه معینی نداشت و شامل مجموعه ای از مفاهیم و مصادیق مشابه و بیشتر بین فردی و معطوف به کنش خندیدن یا خنداندن می شد که طی شش قرن، بنا به زمینه تاریخی پیچیده اجتماعی، فرهنگی و سیاسی جامعه اسلامی در ایران، از حالت میان فردی و درون گروهی عربی خارج و در معنای شوخ طبعی اجتماعی در جوامع جدید اسلامی چندقومیتی/چندفرهنگی تثبیت شده است.
بررسی روند شکل گیری و علل رقابت های تجاری در خلیج فارس و بازتاب آن در بندر کانتون چین (قرون یکم تا سوم هجری/هفتم تا نهم میلادی)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
در دوران ساسانی تاجران زردشتی(پو سه) از مشهورترین تاجران اقیانوس هند و از جمله سواحل چین بودند که تجارت را در انحصار خود داشتند و اغلب نیازمندی های سرزمین های عرب نشین را نیز برآورده می کردند. زیرا تجّار عرب غالباً به سفرهای تجاری شرق آفریقا می پرداختند؛ اما فتح ایران توسط عرب های مسلمان و تسلط آنان بر بنادر و سواحل خلیج فارس در قرون یکم و دوم هجری موجب فعال شدن تجّار عرب (اباضی عمان و سپس عراقی) در کنار بازرگانان زردشتی در اقیانوس هند شد؛ چنان که آنان برای تجارت به سواحل چین به خصوص بندر «خانفوا» (کانتون یا گوانجوی امروزی) سفر می کردند. اما تحولات سیاسی خلیج فارس همواره منجر به رقابت یا اتحاد تاجران می شد که بر روابط و جایگاه آنان در بندر کانتون نیز تأثیرگذار بود. مقاله حاضر در پی مطالعه تأثیر تحولات تاریخ سیاسی خلیج فارس و رقابت های مذهبی اقتصادیِ گروه های بازرگان در جامعه مبدأ در شکل گیری رقابت های مذکور در مهاجرنشین بندر کانتون چین است.
عوامل تکامل صنعت ابریشم ایران؛ از کالای خام صادراتی تا بافته های فاخر یا برند «ابریشم شاهی» در عصر شاه عباس اول صفوی
منبع:
جندی شاپور سال سوم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۱۰
1-20
حوزه های تخصصی:
سابقهٔ تولید ابریشم در چین دستکم به عهد سلسلهٔ هان باز می گشت. راز تولید ابریشم در چین نمی توانست تا مدت های مدیدی سر به مهر باقی بماند و در نهایت ایران عصر ساسانی نیز توانست در زمرهٔ تولیدکنندگان این محصول پر سود تجاری درآید. تجارت ابریشم همراه با آمد و شد سلسله های پس از شاهنشاهی ساسانی دچار نوسانات بسیاری شد. اما به واقع می توان عصر صفوی را عصر رونق چشمگیر ایران در این صحنهٔ تجاری دانست. واژهٔ بِرَند یا نام و نشان تجاری واژه ای نوین است که به تازگی جایگاه ویژه ای در مفاهیم بازاریابی به خود اختصاص داده است. اما کارکرد و مفهوم این واژه به معنای قابل شناسایی بودن و شهرت نام و لوگوی (نشان) تجاری محصولات تولیدی، سابقه ای بسیار طولانی دارد. در ایران عصر صفوی و به ویژه عهد شاه عباس اول، ابریشم به دلیل برخورداری از کیفیت بالا، عرضهٔ گسترده آن توسط تجار ماهری همچون تاجران ارمنی، بازاریابی و حمایت دربار از تولیدکنندگان این محصول و همچنین روش ویژهٔ فروش ابریشم توسط تجار سلطنتی توانست در عرصهٔ تجارت بین المللی به جایگاه رفیعی دست یافته و به عنوان محصولی مشهور و مطرح در این عرصه، جانشین ابریشم چین شود. یافته های تحقیق حاضر حاکی از آن است که نوآوری به همراه صادرات گستردهٔ ابریشم به بازارهای جهانی حتی موجبات رواج مد ایرانی در کشورهایی همچون انگلیس را فراهم آورد.
عوامل اقتصادی تنش میان صفویه و عثمانی در قفقاز و پیامدهای آن (930- 1038/ 1523- 1629م)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
قفقاز در طول تاریخ از نظر موقعیت جغرافیایی و تجاری دارای اهمیت بوده است. این منطقه به سبب عبور راه های تجاری، مورد توجه صاحبان قدرت بود . این مزیت در کنار تنوع اقلیمی موجب رونق کشاورزی، دامپروری، تولید ابریشم و در نهایت افزایش نیروی انسانی مولد شد. به همین رو دو همسایه قدرتمند صفوی و عثمانی برای دست یابی به این منطقه با هم به رقابت پرداختند. این پژوهش به شیوه توصیفی- تحلیلی، در صدد بررسی چگونگی تنش های اقتصادی دو حکومت مسلمان در قفقاز از عهد شاه طهماسب اول (حک. 930-984) تا پایان شاه عباس اول (حک. 996-1038) و پیامدهای آن است . این پژوهش نشان می دهد به رغم وجود اهداف مذهبی و سیاسی، مهمترین عامل تنش میان دو دولت صفوی و عثمانی بر سر مسئله قفقاز، انگیزه های اقتصادی بوده است.
بررسی و شناسایی عناصر توصیفی مناسب برای تنظیم و توصیف منابع تاریخ شفاهی با الگوبرداری از استانداردهای توصیفی بین المللی دوبلین.کور و پی.بی.کور(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف پژوهش: بررسی و شناسایی عناصر توصیفی مناسب برای تنظیم و توصیف منابع تاریخ شفاهی در آرشیوها و سایر مراکز تولید و نگهداری منابع تاریخ شفاهی. روش/ رویکرد پژوهش: پژوهش با استفاده از روش های پیمایشِ توصیفی و تحلیلِ محتوا انجام شده است و داده ها ازطریق پرسش نامه گردآوری شده اند. جامعه پژوهش، متخصصان حوزه تاریخ شفاهی اند که با استفاده از نمونه گیری تصادفی، 20 متخصص به عنوان نمونه انتخاب شده اند. نتایج حاصل از پژوهش با استفاده از آمار توصیفی تجزیه وتحلیل شده است. یافته ها و نتایج پژوهش: براساس مطالعات انجام شده، از بین 263 عنصر بررسی شده در آرشیوها -پس از حذف عناصر تکراری- 47 عنصر استخراج شدند و با عناصر استانداردهای دوبلین.کور و پی.بی.کور مطابقت داده شدند. براساس تجزیه وتحلیل داده ها و برمبنای دانش و تجربه متخصصان از بین 47 عنصرِ بخش اول پرسش نامه، 7 عنصر «عنوان»، «موضوع»، «پدیدآور»، «زبان»، «شرایط دسترسی»، «چکیده»، «محدوده زمانی» و از بین سایر عناصر استانداردهای مذکور -که در بخش دوم پرسش نامه آورده شده اند- 5 عنصر «شرح فهرست مطالب»، «نقش پدیدآور»، «فرآورده های زبان»، «نوع سبک» و «عنوان برنامه» به عنوان مناسب ترین عناصر برای تنظیم و توصیف منابع تاریخ شفاهی برگزیده شدند.
چالش های زناشویی و طلاق در ایران به روایت اسناد (1300-1320ش)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف:دو هدف این پژوهش، یکی واکاوی میزان طلاق در ایران طی دهه های نخست قرن14ش به صورت توصیف کمّی، و دیگری، بررسی علل عمده گسست پیوند زناشویی طی همان برهه زمانی به عنوان دوره تقریباً سنّتی و پیشامدرن ایران است. روش/رویکرد پژوهش:برای نیل به این مقصود، از روش ترکیبی مبتنی بر رهیافت های کمّی و کیفی استفاده شده است. روش و ابزار گردآوری اطّلاعات، مطالعة کتابخانه ای و اسنادی بوده است. داده های پژوهش، ازطریق فیش برداری از اسناد عمدتاً منتشرنشده و بعضاً نیز مدارک منتشرشده کم یاب، استخراج شده است. یافته های پژوهش: یافته ها حاکی از این است که، میزان طلاق در ایران طی آن برهه زمانی زیاد بود و علل اصلی آن را باید در معضلات فرهنگی منبعث از اندیشة سنّتی مردسالار جستجو کرد؛ همچنین، چالش های اجتماعی و مشکلات اقتصادی نیز در این زمینه نقش زیادی داشت.
کشاورزی در ولایت نیشابور از برآمدن طاهریان تا یورش مغولان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
ولایت نیشابور از دیرباز یکی از مناطق خوش آب وهوا و سرسبز شرق ایران بوده و منابع چشمگیر آب آن و خاک مستعدش برای کشت و برز، این ناحیه را به یکی از نواحی مهم کشاورزی در خراسان بدل ساخته بود. کشاورزی در ولایت نیشابور در سده های 3 6ق یکی از پررونق ترین ادوار خویش را تجربه کرد؛ اگرچه در این مدت در اثر عوامل مختلف گاه با فراز و فرود روبه رو بوده است.مقاله حاضر با توصیف کشتورزی در ولایت نیشابور و موضوعات مختلف پیرامون آن در این دوره و با استفاده از روش توصیفی تحلیلی میکوشد از تطور کشاورزی در این ولایت و عوامل موثر بر آن سخن گوید. نتیجه این بررسی نشان میدهد کشاورزی در این ولایت در سده 3ق دوران اوج خود را طی میکرد و با زوال تدریجی آن در سده های بعد در اثر عوامل گوناگون به نازل ترین سطح خود در سدهخ 6 ق رسید.
کنکاشی در روابط تاریخی ایران و سوریه (1946-2011)
حوزه های تخصصی:
یکی از مهم ترین مباحث در مطالعات روابط بین الملل، بررسی عوامل مؤثر در شکل گیری و تداوم روابط بین کشورهاست. در تاریخ روابط بین الملل می توان موارد زیادی را یافت که تهدیدهای مشترک، نقش زیادی در شکل گیری روابط، تشکیل اتحادها و تداوم آن ها داشته اند. روابط سوریه و ایران را تا قبل از پیروزی انقلاب اسلامی می توان در چارچوب روابط دو ابرقدرت ایالات متحده آمریکا و شوروی و دسته بندی های منطقه ای منبعث از فضای جنگ سرد در منطقه ارزیابی کرد. این روابط بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، از آن نوع مناسبات در خاورمیانه است که می توان نقش دشمنان مشترک را در گسترش و تحکیم آن به وضوح مشاهده کرد. ماهیت اسلامی انقلاب، تشکیل جمهوری اسلامی و تدوین اصول جدید قانون اساسی منجر به تغییر در مبانی و اهداف سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران شد و تجدیدنظر در روابط با سایر کشورها به خصوص سوریه را در پی داشت. در پژوهش حاضر در چارچوبی تاریخی و تحلیلی درصدد پاسخ به این سؤال هستیم که: چه عواملی در شکل گیری و تداوم روابط ایران و سوریه از 1946 تا 2011 موثر بوده است؟ در این مقاله مناسب ترین نظریه هایی شناسایی شده اند که قابلیت تبیین اتحاد پیچیده و راهبردی را میان ایران و سوریه داشته اند و در میان آن ها از دو نظریه سازه انگاری و نئورئالیسم استفن والت برای بررسی روابط راهبردی دو کشور استفاده شده است تا به طور عینی تر بتوان به بررسی روابط دو کشور پرداخت.
زید بن علی (ع) رهبر کاریزماتیک زیدیان(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهشنامه تاریخ اسلام سال هفتم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲۶
103-124
حوزه های تخصصی:
زیدیه در سال 122 پس از شهادت زید بن علی بن حسین و شکست قیام او شکل گرفت. زیدیان با تأکید بر جایگاه و شخصیت علمی و مذهبی زید، عقاید و دیدگاهش درباره شروط امامت را ترویج و نفوذ کاریزمایی او را در جامعه تقویت کردند. مسئله اصلی پژوهش این است که شخصیت زید چگونه بر بقاء این فرقه و انتقال جانشینی کاریزمایی تأثیر گذاشته است. از این رو افزون بر ویژگی های شخصیتی زید بن علی ، بحران یا شرایط اجتماعی و سیاسی جامعه اسلامی که زمینه ساز ظهور رهبری کاریزماتیک در جامعه شده بود، بر مبنای چارچوب جامعه شناختی اقتدار (سیادت) کاریزماتیک ماکس وبر بررسی و تبیین شده است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که زید با گفتمان جدید برای حلّ بحران سیاسی و اجتماعی شیعیان وارد صحنه سیاست شد و به عنوان رهبر کاریزماتیک زیدیان در شکل گیری و بقای فرقه زیدیه نقش مهمی ایفا کرد.
تحلیل مجازات تبعید در دوره پهلوی اول(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
میرزا علی اکبرخان داور با به تخت نشستن رضاشاه مأمور اصلاح عدلیه قدیم و تشکیل دادگستری نوین شد. قانون مجازات عمومی 1304ش، قانون محاکمات نظامی مصوب 30تیر1307ش، قانون دیوان جزای عُمال دولت مصوب 22دی1307ش و قانون اصول محاکمات جزایی مصوب 10خرداد1311ش جزء قوانین مصوب این دوره اند. در این قوانین برای برخی از جرائم، کیفر تبعید درنظر گرفته شد. در این قوانین مجازات تبعید جایگزین برخی از کیفرها شد؛ بنابراین در این دوره افزایش استفاده از مجازات تبعید دیده می شود. ازدیاد جمعیت تبعیدی ها در این دوره علاوه بر دلیل پیش گفته، به ماهیت حکومت رضاشاه و نهادهای برآمده از آن مانند شهربانی و ارتش نیز مربوط می شد. این نهادها افراد را رأساً و خارج از تشکیلات دادگستری تبعید می کردند. اصلاحات پهلوی اول مانند (قانون نظام اجباری، اتحاد البسه، کشف حجاب و اسکان عشایر) واکنش گروه هایی از مردم را برانگیخت؛ مجازات به کاررفته دربرابر این مخالفان نیز تبعید بود. تبعید در دوره پهلوی اول ویژگی های خاص خود را دارد و با دوران قبل و بعداز خود متفاوت است. هدف: هدف از این پژوهش بررسی تأثیر مؤلفه های متشکله حکومت پهلوی اول در گسترش استفاده از کیفر تبعید است. روش/ رویکرد: روش و رویکرد در این پژوهش تحلیل تاریخی مبتنی بر اسناد و مدارک آرشیوی و منابع اصلی است. یافته ها و نتیجه گیری: تبعید در دوره پهلوی اول، هم ویژگی تبعید در حکومت های دیکتاتوری را دارد و هم ویژگی تبعید در حکومت های استبدادی را. استفاده از کیفر تبعید در دوره پهلوی اول نسبت به دوره قاجار گسترش پیدا کرد؛ این موضوع هم در قوانین و مقررات داخلی و هم در موافقت نامه های بین ایران و دولت های همسایه متجلی است.
بررسی نمودهای فرهنگ سازمانی ایرانیان در آیین بارِعصر ساسانی با تکیه بر شاهنامه فردوسی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
بار به معنی اجازه ورود و اذن دخول دادن است و آن، آیین بر تخت نشستن پادشاه وپذیرفتن اشخاص است. بار، یکی از مهم ترین آیین های کشوری در ایران و یکی از آشکارترین مثال های پیوستگی و استمرار فرهنگ این کشور و نفوذ آن درفرهنگ های دیگر کشورهاست . جشن ها و مراسم رسمی و به حضور پذیرفتن سفیران و نمایندگان دیگر کشورها از ویژگی های مهمّ فرهنگ سازمانی هستند . فرهنگ سازمانی عبارت است از مجموعه ای از باورهای بادوام که از طریق واسطه های نمادین ، مبادله می شوند و در زندگی کاری انسان ها معنی پیدا می کنند . آیین بار، یک فرهنگ سازمانی در دربار شاهان ایران بوده است. به همین منظور آموختن رسوم بار ، بخشی از برنامه تربیت شاهزادگان، همه درباریان و عموم ایرانیان- هریک به فراخور حال و سطح خویش- بود و به ویژه شاهزادگان، تعلیماتی ویژه می آموختند تا این آیین را به بهترین وجه برگزار کنند یا در آن حضور یابند. در این مجال با تحقیق درآیین بار در بخش تاریخی شاهنامه به روش تحلیلی و توصیفی، چگونگی بار دادن و زمان و مکان، انواع و ملزومات آن را بررسی می نماییم و هدف، بازنمودن بخشی از فرهنگ سازمانی غنی و دقیق ایرانیان است. درحقیقت، سؤال اساسی در این مقاله آن است که «بار» در دولت های ایرانی چه ماهیّت و چه جایگاهی داشته است؟ نتایج نشان می دهد که بار برای ایرانیان، تنها مجالی برای دیدار شاه و مردم نبوده، بلکه حلقه بسیار مهمی از زنجیره مستحکم و قرین توفیق مدیریّت در دولت های ایرانی باستان بوده که بعدها در ایران عصر اسلامی نیز تداوم یافته است.
معرفی و شناسایی مهاجران گیلانی هند، با تکیه بر دکن(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
در فاصله زمانی قرن پانزدهم تا هجدهم میلادی گروه های مختلفی از جمله شعرا، صوفیان، علما و دانشمندان ایرانی راهی هند شده و منشا خدمات شایانی در شبه قاره هند گردیدند. تحولات سیاسی گیلان در دوران صفوی بویژه دوره شاه تهماسب و شاه عباس اول سبب شد تا گروهی از بزرگان این خطه راهی دیار مهاراجه ها شوند. این تحقیق تلاش دارد در کنار شناسایی اجمالی ۳۷ نفر از مهاجران گیلانی شمال هند به معرفی 15 نفر از مهاجران گیلانی دکن، بخصوص محمود گاوان وزیر شیعی و قدرتمند دوره بهمنیان، پرداخته و نقش آنان در دولت های مسلمان فارسی زبان دکن را مورد بررسی قرار دهد. سفر محققان به جنوب هند و استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و به کارگیری اسناد و مدارک مبنای شیوه کار این پژوهش قرار گرفته است. اطلاعات به دست آمده نشان می دهد که حضور محمود گاوان گیلانی در دربار بهمنیان و پادشاهانی همچون احمد شاه بهمنی، محمد قطب شاه و علی عادل شاه در جذب این مهاجران به دکن نقش بسزایی داشته است.