زید بن علی (ع) رهبر کاریزماتیک زیدیان (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

زیدیه در سال 122 پس از شهادت زید بن علی بن حسین و شکست قیام او شکل گرفت. زیدیان با تأکید بر جایگاه و شخصیت علمی و مذهبی زید، عقاید و دیدگاهش درباره شروط امامت را ترویج و نفوذ کاریزمایی او را در جامعه تقویت کردند. مسئله اصلی پژوهش این است که شخصیت زید چگونه بر بقاء این فرقه و انتقال جانشینی کاریزمایی تأثیر گذاشته است. از این رو افزون بر ویژگی های شخصیتی زید بن علی ، بحران یا شرایط اجتماعی و سیاسی جامعه اسلامی که زمینه ساز ظهور رهبری کاریزماتیک در جامعه شده بود، بر مبنای چارچوب جامعه شناختی اقتدار (سیادت) کاریزماتیک ماکس وبر بررسی و تبیین شده است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که زید با گفتمان جدید برای حلّ بحران سیاسی و اجتماعی شیعیان وارد صحنه سیاست شد و به عنوان رهبر کاریزماتیک زیدیان در شکل گیری و بقای فرقه زیدیه نقش مهمی ایفا کرد.