فیلتر های جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱٬۵۴۱ تا ۱٬۵۶۰ مورد از کل ۱٬۹۵۰ مورد.
حوزه های تخصصی:
"چکیده: پژوهش حاضر با هدف بررسی ابعاد روانشناختی مناسک حج و اثربخشی آن بر سطح سلامت عمومی حجاج با روش شبه تجربی طراحی و اجرا گردید. جامعهی آماری عبارت بود از مجموع 22500 نفر زائران کاروانهای حج تمتع سال 1385 از استان تهران، 105 نفر شامل 62 مرد و 43 زن از 3 کاروان به عنوان نمونهی در دسترس، انتخاب و پرسشنامهی سلامت عمومی (28-GHQ)، یک ماه قبل و چند روز پس از انجام مناسک حج، به عنوان پیشآزمون و پسآزمون و یک ماه پس از بازگشت، به عنوان مرحلهی پیگیری اجرا گردید. دادههای جمعآوریشده به وسیلهی آزمون t وابسته و t مستقل و تحلیل واریانس یکراهه تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان میدهند که:
الف. نمرهی کل سلامت عمومی آزمودنیها، در پسآزمون نسبت به پیشآزمون، بهطور معنیداری بیشتر شده است. این تفاوت معنیدار در خردهمؤلفههای سلامت عمومی نشانههای بدنی، اضطراب، نارساکنشوری اجتماعی و افسردگی نیز مشاهده گردید؛
ب. با مقایسهی مرحلهی پیشآزمون و پیگیری نمرهی کل سلامت عمومی و دو خردهمؤلفهی اضطراب و افسردگی تفاوت معنیدار مشاهده شد؛
ج. نمرهی کل سلامت عمومی وخردهمؤلفههای نشانههای مرضی، اضطراب و افسردگی در مرحلهی پیگیری نسبت به پسآزمون، بهطور معنیداری تغییر یافت؛
د. جنس، سن، سطح تحصیلات و سابقهی تشرف به عمره و حج در نتایج مؤثر نبود.
نتایج نهایی نشان دادند که انجام مناسک حج سطح سلامت روانی آزمودنیها را افزایش میدهد."
دین و بهداشت روان(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزه های تخصصی:
این نوشتار، بخش دوم سخنی است که با هدف تبیین ساز و کارهای تامین بهداشت روانی در دین نوشته شده است. در شماره پیشین، چیستی بهداشت روانی در مکتبهای گوناگون روانشناسی و نیز اسلام بررسی شد. سپس برخی از مؤلفههای بهداشت روان را که مورد توجه پژوهشگران غربی است، ارائه شد.
در این شماره، از میان دیگر مؤلفههای بهداشت روان که در دین فراهم میآید، به چهار مورد میپردازیم: ثبات شخصیت؛ خودشکوفایی؛ هماهنگی در سهگانه بینش، گرایش و کنش و رفع اضطراب. راهکارهای اسلام برای رسیدن به خودشکوفایی عبارتند از: تقویت روحیه تعهدپذیری آدمی و جلوگیری از آزادی افسارگسیخته؛ ضعف دلبستگیهای مادی؛ ایجاد انگیزه قوی؛ جهتدهی انگیزهها؛ تحقق هدفهای تعلیم و تربیت دینی و خودشناسی. برای هماهنگی در سهگانه بینش، گرایش و کنش، اسلام به هدایت در هر سه جنبه میپردازد. بسترهای لازم را برای حفظ در مسیر و بازگشت خطاکار فراهم میسازد و در نتیجه، بسترساز بهداشت روانی است. این دین خاتم، برای اضطرابزدایی و رساندن به آرامش روان، ساز و کارهای متفاوتی در عرصههای مختلف ذهن، دل و رفتار دارد که برخی از راهکارهای ذهنی و بینشی آن عبارتند از: ارتقای معرفت و جلوگیری از آشفتگی بینش؛ رفع کاستی شناختی؛ خداباوری؛ ایجاد، حفظ و رشد تدریجی جهانبینی الهی و خوشبینسازی. آخرین راهکار آرامشزا که در این نوشتار بدان میپردازیم، موضوع فطرت و احیای آن است. در این بخش، از اضطرابزایی پایمالی اخلاق و وجدان و ساز و کار تقویت وجدان در دین سخن به میان میآید.
فقر و بهداشت روانی از دیدگاه دین و روانشناسی(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزه های تخصصی:
این مقاله، به پیامدهای گوناگون جسمی، فرهنگی ـ اجتماعی و روانی فقر بر بهداشت روانی می پردازد. فقر فرهنگی، انزوا، پرخاشگری، ضعف اخلاقی و دینی، کاهش عزت نفس، اضطراب و اختلالات روانی از جمله این آثار مخربند. رویکرد متون اسلامی به مسائل فقر و به معانی گوناگون آن در منابع دینی دیگر مباحث این مقال است، دلائل عدم مطلوبیت فقر در این منابع عبارتند از: تضاد فقر با عدالت اجتماعی، پناه بردن به خداوند از فقر در ادعیه امامان معصوم، اهمیت دین برای انسجام اسلامی در جامعه، برنامه دین برای اهداف متعالی و عواقب نامطلوب فقر از منظر دین. سرانجام، توضیح و تبیین مواردی که موهم این برداشت است که اسلام با مسئله فقر مخالفتی ندارد، بلکه آن را تایید می کند.
مقایسه نگرش های مذهبی و کمال گرایی در مبتلایان به اختلال وسواس فکری- عملی و افراد بهنجار(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف این پژوهش مطالعه رابطه میان نگرش مذهبی و کمال گرایی با اختلال وسواسی-فکری-عملی است. برای این منظور بیماران مبتلا به اختلال وسواسی-فکری-عملی (n=100) و یک گروه گواه (n=100) که هیچ نوع سابقه بیماری روانپزشکی نداشتند به پرسش نامه نگرش مذهبی، پرسش نامه کمال گرایی و سیاهه وسواس فکری-عملی مادزلی پاسخ دادند. یافته های پژوهشی از طریق ضریب همبستگی، رگرسیون چند متغیره و تحلیل واریانس چند متغیره یک راهه (مانوای یک راهه) مورد تحلیل قرار گرفتند و معلوم شد بیماران در قیاس با جمعیت سالم در هر 3 متغیر نگرش مذهبی، کمال گرایی و وسواسی-فکری-عملی نمرات بالاتری به دست می آوردند (P<0.01) در ثانی هر دو متغیر با وسواس رابطه معنی دار ندارند (P<0.000). از میان دو متغیر کمال گرایی و نگرش مذهبی، کمال گرایی درصد بالاتری از واریانس نمرات اختلال وسواسی-اجباری را پیش بینی می کند (38 درصد) اما این میزان برای متغیر نگرش مذهبی (2 درصد) می باشد. همسو با تحقیقات پیشین می توان اظهار نمود که کمال گرایی و مذهبی بودن دو عامل آسیب پذیری افراد در مقابل اختلال وسواس فکری-عملی است.
تحلیل میزان هوش معنوی دانشجویان دانشگاه اصفهان و ارتباط آن با ویژگی های جمعیت شناختی
حوزه های تخصصی:
هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی میزان هوش معنوی دانشجویان دانشگاه اصفهان و ارتباط آن با متغیرهای جمعیت شناختی بوده است. جامعه آماری مورد مطالعه شامل کلیه دانشجویان دانشگاه اصفهان در سال 88- 87 بود که از این میان 97 نفر به عنوان نمونه با روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شده اند. در این پژوهش از روش توصیفی استفاده شده و گردآوری داده ها با استفاده از مقیاس سنجش هوش معنوی کینگ (SISRI-24) انجام شده است. یافته ها نشانگر هوش معنوی نسبتاً بالا در دانشجویان دانشگاه اصفهان بوده است.از بین ویژگی های جمعیت شناختی، ارتباط معنی داری بین متغیرهای جنسیت، مقطع تحصیلی، دانشکده و سن، با میزان هوش معنوی به دست نیامد و تنها رابطه ی بین وضعیت تاهل با میزان هوش معنوی معنی دار بود. به عبارتی، میزان هوش معنوی دانشجویان متاهل به طور معنی داری بیش از دانشجویان مجرد بود.
اجرای طرح مدرسه نبوی
بررسی ارتباط سلامت روان با مذهب درونی و بیرونی در شهر کاشان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
با توجه به اهمیت نقش باورهای مذهبی در سلامت روان پژوهش حاضر جهت بررسی ارتباط نوع اعتقادات مذهبی با انواع مشکلات در سلامت روان اجرا گردیده است. در همین راستا تعداد 1032 نفر آزمودنی که با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای از شهر کاشان انتخاب گردیده شده بودند به وسیله ابزارهای مذهب درونی و بیرونی آلپورت و GHQ مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج بیانگر آن بود که بین مذهب درونی با سلامت روان رابطه معنادار وجود دارد ولی این ارتباط در مذهب بیرونی مشاهده نگردید. همچنین بین دو جنس از لحاظ نوع مذهب تفاوت معنادار وجود نداشت. در رابطه با مقایسه هر یک از زیر گروه های تست GHQ با مذهب درونی نیز کلیه این مقیاس ها با مذهب درونی رابطه معناداری داشته و کاهش مذهب درونی موجب افزایش نمرات در این مقیاس ها می گردید. ولی مذهب بیرونی صرفا با نمرات مقیاس افسردگی وخیم ارتباط معنادار داشت بدین معنا که با افزایش مذهب بیرونی میزان افسردگی افراد افزایش می یابد. همچنین مذهب بیرونی هر چند نه در سطح معنادار باعث کاهش میزان نارسا کنش وری اجتماعی می گردد. بر اساس یافته های موجود و با توجه به اهمیت مذهب درونی در سلامت روان و همچنین هر یک از زیر گروه های آن می توان با ارایه طرح های درمانی و خصوصا طرح های پیشگیری در این زمینه در کشورمان که بافت مذهبی بسیار غنی دارد گامی مهم در جهت ارتقای بهداشت روان برداشت.
ساخت مقیاس سنجش صبر برای نوجوانان(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزه های تخصصی:
چکیده: صبر یکی از خصوصیات روانشناختی و از راهبردهای مذهبی مقابله است که با استفاده از آن میتوان بر فشارهای روانی روزمره و حتی آسیبزا غلبه نمود و در جهت سلامت روانی گامی برداشت. مواد مقیاس سنجش صبر با استفاده از آیات قرآن مجید و تفاسیر، حدیثی شیعه و سنی و کتابهای اخلاقی تهیه شده است. این پرسشنامه 48 عبارت دارد که در مقولههای صبر بر سختی، طاعت و گناه تهیه شدهاند. نمونهی این تحقیق 148 دانشآموز دختر سال اول دبیرستان بودند که به روش نمونهبرداری خوشهای تصادفی از میان دانش آموزان دختر سال اول دبیرستان شهر تهران، در سال تحصیلی 86 ـ1385 انتخاب شده بودند. اعتبار محتوایی این مقیاس را متخصصان علوم قرآن و دین تأیید کردهاند و پایایی آن، بر اساس ضریب آلفای کرونباخ 866/0 محاسبه شده است. به کمک این مقیاس میتوان نوجوانانی را که صبر ندارند شناسایی کرده، با آموزشهای عملی گرفتهشده از دین و مبانی روانشناختی، در این زمینه، در جهت بهداشت روانی آنان گامی برداشت.
مقایسهی نگرش مذهبی و شدت ایمان مذهبی در دانشآموزان و دانشجویان دختر شهر اصفهان(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزه های تخصصی:
چکیده: هدف این پژوهش مقایسهی نگرش مذهبی و شدت ایمان مذهبی دانشآموزان و دانشجویان دختر شهر اصفهان است. بدین منظور 65 دانشآموز و 55 دانشجوی دختر، با روش نمونهگیری تصادفی، از دبیرستانها و دانشگاه دولتی شهر اصفهان انتخاب شدند. اطلاعات مورد نیاز با استفاده از پرسشنامهی نگرشسنج مذهبی خدایاری، شکوهی یکتا و غباری بناب (1379) و پرسشنامهی شدت ایمان مذهبی سانتا کلارا (1997) جمعآوری شدند. نتیجههای به دست آمده از تجزیه و تحلیل دادهها با روش تحلیل واریانس نشان دادند که در مؤلفههای جهانبینی و علم و دین از نگرش مذهبی تفاوت معنیداری بین دو گروه وجود دارد( به ترتیب، P=0/05 و P<0/0001). بر اساس این نتایج، تفاوت معنی داری از لحاظ شدت ایمان مذهبی بین دختران دانشجو و دانشآموز وجود ندارد.
رابطه رضایت از زندگی، سبک مساله گشایی و نگرش مذهبی با سلامت روانی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه میان رضایت از زندگی، سبک مساله گشایی و نگرش مذهبی با سلامت روانی می باشد. برای این منظور از میان مراجعه کنندگان به مرکز مشاوره دانشگاه تهران دانشجویانی که از سوی روانپزشک تشخیص اختلالات اضطرابی و یا خلقی دریافت داشتند به روش نمونه گیری در دسترس 85 نفر انتخاب و چهار پرسشنامه رضایت زمانی از زندگی، سبک مساله گشایی، نگرش مذهبی و سلامتی عمومی- 28 گویه ای را تکمیل کردند. نمونه سالم از دانشجویان دانشگاه تهران با روش همتاسازی انتخاب و چهار پرسشنامه را تکمیل نمودند. داده های حاصله از طریق تحلیل واریانس چند متغیره (MANOVA) و رگرسیون چندگانه با روش گام به گام مورد تحلیل قرار گرفت.
دانشجویان سالم در مقایسه با دانشجویان بیمار از رضایت بالاتر نسبت به زندگی (P<0.01)، سبک مقابله ای انطباق تر (P<0.01) و نگرش های مذهبی قوی تر (P<0.05) برخوردارند. دانشجویان دختر از رضایت بالاتر نسبت به زندگی و گرایشات مذهبی قوی تر برخوردارند (P<0.01). دانشجویان دختر و پسر بیمار در مقایسه با دانشجویان سالم زودتر احساس درماندگی می کنند، از زندگی ناراضی تر هستند و گرایشات مذهبی ضعیف تری دارند (P<0.01). سبک مساله گشایی به ویژه مقیاس درماندگی، بالاتری قدرت پیش بینی سلامت روانی روانی را دارند (P<0.01). نتیجه اینکه سبک مساله گشایی، رضایت از زندگی و نگرش مذهبی در تعدیل و تضعف استرس زندگی دانشجویی تاثیر معنی دار می گذارند.
گریه و فواید آن
حوزه های تخصصی:
یادداشت زیر، نگاهى گذرا به »گریه از منظر روایات دینى«است. همچنین گذرى است بر فواید و پیامدهاى تکوینى وتشریعى گریستن که جایگاه ویژه اى در فرهنگ دینى و بومى ما دارد؛ زیرا اشک، پیوند درونى ترین حالات و عواطف انسانى با آرمان هاى انسانى، و نوعى واکنش اصیل و عمیق دربرابر آنچه آدمى را متأثر کرده است. از آن جا که دین، باژرف ترین لایه هاى درونى انسان سروکار دارد، اشک وگریستن، موقعیت ویژه اى مى یابد و از همین رو در قرآن وروایات، اشارات روشنى به آن شده است. در این مقاله کوشیده ایم، بیشتر به »اشک« و »گریه« از منظر کلى بنگریم ودرباره گریستن بر مصائب اهل بیت(ع) به اشارت قناعت کرده ایم.
برداشت روانشناختی از سوره مبارکه کهف و کاربرد ان در مشاوره
حوزه های تخصصی:
خوددرمانی معنوی
بررسی رابطه بین شادکامی با جهت گیری مذهبی و شادکامی روان شناختی و افسردگی در دانش پژوهان موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی قم سال تحصیل 86 - 1385(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزه های تخصصی:
هدف این پژوهش، آزمودن این فرضیه است که آیا میان آموزههای دینی (اگر به صورت شاخصهای اندازهپذیر تبدیل شوند) در حوزه شادکامی با شادکامی روانشناختی و افسردگی رابطهای وجود دارد؟ همچنین آیا بر اساس منابع مذهبی میتوان ابزاری ساخت که شادکامی افراد را بسنجد؟ پژوهش حاضر، این رابطه را در 42 نفر از دانشپژوهان متاهل مرد و زن در سطح کارشناسی و کارشناسی ارشد مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی قدسسره شهر قم بررسی کرده است. بدین منظور، پرسشنامهای از مؤلفههای شادکامی در روایتهای معصومین علیهمالسلام تهیه و اعتباریابی شد و سپس همراه با پرسشنامه شادکامی آکسفورد و سیاهه افسردگی بک، بر روی گروه نمونه اجرا گردید. آنگاه دادهها با استفاده از روش همبستگی گشتاوری پیرسون تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان دادند میان شادکامی دینی با شادکامی روانشناختی رابطه معنادار مثبت و با افسردگی، رابطه معنادار منفی وجود دارد. با توجه به این رابطه، از این پژوهش برآمد که بر اساس منابع مذهبی میتوان ابزاری ساخت که شادکامی افراد مذهبی و غیر مذهبی را بسنجد. همچنین رابطه معکوس میان شادکامی و افسردگی نشان میدهد که میتوان مداخلههایی ترتیب داد تا سبک زندگی افراد افسرده، به گونهای با تمرین مؤلفههای شادکامی دینی تغییر کند.
باورهای آخرت نگرانه و رابطه آنها با سلامت روان(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزه های تخصصی:
مذهب به عنوان یکی از عوامل اصلی در زندگی انسان، موضوع تحقیقات و بررسیهای فراوان، بخصوص در ارتباط با مفاهیم روان شناختی، بوده است. از آن رو که تعالیم دینی از سوی خالق انسان که عالم بر تمام صلاح و مصلحت اوست برای سعادت انسان آمدهاند، بهرهگیری از این تعالیم میتواند کمک اساسی به علم روان شناسی نماید. یکی از موضوعات مهم مورد بررسی در روان شناسی، سلامت و بهداشت روان انسان است که آموزههای مکتب اسلام در این زمینه میتواند پاسخهای مطمئنتری به این علم بدهد.
این مقاله کوشیده است، رابطه یکی از بخشهای اساسی دین، یعنی آخرتنگری، را با سلامت روان مورد بررسی قرار دهد. از این رو، پس از توضیح اجمالی مفاهیم آخرت نگری و سلامت روان، رابطه این دو را به لحاظ نظری تبیین نموده است. این بحث میتواند به عنوان مقدمهای برای پژوهشهای میدانی و تجربی مورد استفاده واقع شود.