فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۶٬۴۸۱ تا ۶٬۵۰۰ مورد از کل ۶٬۸۹۳ مورد.
۶۴۸۱.

بررسی تأثیر ویژگی های کالبدی- محیطی مسکن حمایتی پساسانحه بر زندگی زنان سرپرست خانوار از دیدگاه نظریه ناهماهنگی شناختی، مورد مطالعاتی مجتمع نرگس، پس از زلزله 1382 بم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مسکن حمایتی ویژگی های کالبدی - محیطی ناهماهنگی شناختی زنان سرپرست خانوار زلزله 1382 بم بی خانمانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۹ تعداد دانلود : ۹۴
رخداد سوانح، بر عملکرد اجتماعی-روانی جوامع تاثیر گذاشته و موجب ناهماهنگی های شناختی در ابعاد مختلف می شوند. به سبب تاثیر راهبردهای مواجهه با این پیامدها و سنجش عملکرد مسکن حمایتی بر بازتوانی بازماندگان سانحه، پژوهش به بررسی نقش ویژگی های کالبدی- محیطی مسکن حمایتی زنان سرپرست خانوار، ارائه شده توسط بنیادی خیریه، در فرایند کاهش ناهماهنگی ها و تجارب تروماتیک پس از زلزله 1382 بم، پرداخته است. پژوهش اکتشافی و از رویکردهای پژوهش-روایت و مردم نگاری با تکینک مشاهده مشارکتی با 8 خانواده بین سالهای 2016 تا 2018، با هدف بررسی تجارب بی خانمانی از زلزله تا اقامت در مجتمع؛ معانی و ادراکات؛ حوادث قابل توجه و رفتار فضایی-مکانی استفاده شد. انتخاب نمونه به صورت داوطلبانه و داده ها به روش تحلیل محتوا طبقه بندی و سازماندهی شدند. بر اساس یافته ها، تجربه مصائب و مشکلات پیش از اسکان در مسکن حمایتی سبب الزام انطباق، دلبستگی مکانی و انگیزه های استمرار سکونت شده-اند. ویژگی های کالبدی- محیطی پاسخگو و سازگار با انگیزه ها، حمایت مالی و معنوی؛ توجه به حریم و قلمرو؛ احیای سبک زندگی در خانواده گسترده؛ همسانی ظاهری(عدالت)؛ اطمینان؛ امنیت؛ نور و منظر مطلوب مسکن؛ تجهیزات و تسهیلات رفاهی؛ بهبود کیفیت زندگی؛ تعامل با محیط سبز؛ آشناییت و انس با عناصر معماری؛ سازگاری بومی و آسایش اقلیمی بوده اند.
۶۴۸۲.

به کارگیری مفهوم مناطق شهری چندمرکزی در مجموعه های شهری ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: مناطق شهری چندمرکزی چندمرکزیت مجموعه های شهری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۹ تعداد دانلود : ۸۴
انگاشت مناطق شهری چندمرکزی در دو دهه اخیر در زمره سیاست های برنامه ریزی فضایی بسیاری از کشورها قرار گرفته است. در تعریفی موجز، منطقه شهری چندمرکزی1 عبارت است از دو یا چند شهر نزدیک، مستقل با ساختار ارتباطات شهری متقابل غیرسلسله مراتبی که ظرفیت و توان ناشی از همکاری بین آن ها فراتر از حاصل جمع تک تک شهرهاست و در عین بهره مندی از مزایا و صرفه های تجمع و مقیاس، اندازه بازار؛ مشکلات ازدحام و تراکم مناطق متمرکز شهری را نیز ندارند. در این مقاله خاستگاه نظری و پیشینه، سیر تکامل موضوع تبیین و با بررسی پژوهش های کاربردی کشورهای مختلف، گسترش و بسط موضوع در دهه اخیر تصویر گردید. ازآنجایی که انگاشت چندمرکزیت مبتنی بر شناسایی الگویی از توسعه منطقه ای در مناطق شهری اروپای غربی پدید آمده است، ضمن پرداختن اجمالی به نمونه های شاخص و شناخته شده ازجمله رانشتاد هلند، راین - رور آلمان، فلمیش دیاموند بلژیک؛ ویژگی های متمایز آن ها، مزیت ها و نقدهای مترتب بر رویکرد منطقه شهری چندمرکزی تبیین گردیده است. مبتنی بر مبانی نظری و مقایسه نظریات گوناگون مورد وفاق و پژوهش های کاربست موضوع در کشورهای مختلف و با بهره گیری از یافته های بررسی نمونه های شاخص؛ تعریف پیشنهادی و معیارهای اصلی انگاشت منطقه شهری چندمرکزی ارائه گردید و به منظور تطابق با زمینه و بستر و مناسبات فضایی ایران، جایگاه این انگاشت در ارتباط با نظام برنامه ریزی فضایی کشور تحلیل و برهمین اساس، پنج تفاوت مهم زمینه ای که در کاربست این انگاشت در ایران باید مدنظر قرار گیرد، نمایان شد. نظر به خلأ موجود در برخورد با مصادیق انگاشت و هم سویی با رویکردهای موردپذیرش و وفاق کشور در توسعه منطقه ای، تمرکززدایی از کلان شهرها و مناطق کلان شهری، حمایت از شهرهای کوچک و میانی و افزایش رقابت پذیری بین شهرها؛ با توجه به ظرفیت قانونی مصوبه تعریف مجموعه های شهری و شاخص های تبیین آن، گنجاندن این انگاشت در این مصوبه از طریق شورای عالی شهرسازی و معماری ایران پیشنهاد گردید.
۶۴۸۳.

ارزیابی نقش عوامل موثر بر احساس امنیت زنان در محیط های شهری مطالعه موردی : منطقه 11(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: احساس امنیت زنان محیط شهری تهران منطقه 11

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۹ تعداد دانلود : ۴۶
زنان به عنوان سرمایه های انسانی هر جامعه ای نقش موثر در پیشبرد تعالی و اهداف جامعه دارند. این مهم جز با احساس امنیت آن ها در محیط های شهری و محل زندکی شان امکان پذیر نخواهد شد. در تحقیق حاضر به بررسی تاثیر عوامل موثر بر احساس امنیت زنان در منطقه 11 شهرداری تهران از سه یعد کالبدی-فضایی ، رفتاری و اجتماعی مورد بررسی قرار گرفت. تحقیق حاضر کاربردی و روش انجام آن توصیفی-تحلیلی می باشد. جامعه آماری تحقیق زنان 14-64 ساله منطقه 11 شهرداری تهران می باشند حجم نمونه نیز یراساس فرمول کوکران برابر 388 نفر محاسبه گردید و روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی می باشد برای تجزیه و تحلیل اطلاعات و داده های جمع آوری شده در قالب پرسش نامه در نرم افزار SPSS و آزمون ها ضریب همبستگی اسپیرمن و رگرسیون به روش گام به گام استفاده شد. نتایج تحقیق نشان میدهد عوامل کالبدی-فضایی ، رفتاری و رفتاری بر احساس امنیت زنان ساکن منطقه 11 تاثیر گذارند. نتایج آزمون ضریب رگرسیونی نشان داد سه متغیر فوق قادرند بالغ بر 70،1 درصد از واریانس متغیر احساس امنیت را پیش بینی کنند . نتایج روش گام به گام نیز نشان میدهد مولفه های کالبدی-فضایی 64،72 مولفه های رفتاری و مولفه های اجتماعی نیز هرکدام به صورت جداگانه قادرند 23،30 و 40،42 درصد از واریانس متغیر احساس امنیت را پیش بینی نمایند براساس نتایج فوق پیشنهاد گردید با شناسایی و از بین بردن فضاهای بین بست و اصلاح فضاهای متروک شهری مانند پارک ها و فضاهای شهری از طریق تزریق کاربرهای فعال اجتماعی و اقتصادی جایگزین در راستای ارتقای احساس امنیت زنان در سطح منطقه اقدام گردد.
۶۴۸۴.

بهینه سازی چند هدفه هزینه و انرژی ساختمان های مسکونی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ساختمان مسکونی انرژی هزینه سیستم جایگزین بام سب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۰ تعداد دانلود : ۴۴
امروزه تغییرات آب و هوایی و حرکت آن به سمت افزایش تدریجی دمای جهانی ، نگرانی های زیادی را به همراه داشته و جنبه های مختلفی از زندگی مردم جهان را در بر می گیرد. در این میان، باید به مقاومت در برابر طراحی انرژی ساختمان در برابر گرم شدن کره زمین توجه ویژه ای شود ، زیرا با گذشت زمان، اقدامات اقتصادی و اثربخش آن می تواند تا حد زیادی تحت تاثیر تغییرات آب و هوا باشد. در همین راستا ، این مقاله با استفاده از یک رویکرد چند هدفه به مساله یافتن راه حل های مقرون به صرفه انرژی و ارزیابی مقاومت آنها در برابر بارهای گرمایشی و سرمایشی، می پردازد. به منظور بررسی استفاده از تکنولوژی های نوین و کاهش مصرف سوخت فسیلی، در این مقاله، از دو سناریوی استفاده از پنل خورشیدی و بام سبز نیز استفاده شده که نشان دهند نقش هر کدام از این تکنولوژی ها تا چه میزان می تواند بر کاهش مصرف انرژی ساختمان از نقطه نظرهای بارهای سرمایشی و گرمایشی مثمر ثمر باشد. در این مقاله از مشخصات یک ساختمان مسکونی در شهر تهران استفاده شده است. روش پیشنهادی شامل بررسی بهینه انرژی کل ساختمان و جایگزینی سیستم های انرژی (پنل های خورشیدی و بام سبز) می باشد که در نهایت اجزای بهینه ساختمان را تعیین می کند. نتایج سیستم های جایگزین نشان می دهد که استفاده از بام سبز، تاثیر بالاتری در کاهش مصرف انرژی ساختمان مورد مطالعه دارد.
۶۴۸۵.

بررسی معماری منظر محوطه های باستانی با تأکید بر منظر طبیعی؛ نمونه موردی: دژ پشت قلعه آبدانان

کلید واژه ها: نظر باستانی منظر طبیعی منظر فرهنگی دژ پشت قلعه آبدانان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۹ تعداد دانلود : ۷۸
امروزه توجه به آثار و ابنیه باستانی به عنوان جزیی از قالب کلی منظر و در کنار سایر پدیده های محیطی (طبیعی و مصنوعی) مورد توجه و ارزش گذاری قرار گرفته است. منظر باستانی-طبیعی معرف آثار باستانی در بستر طبیعی است که امروزه به عنوان یکی از انگیزه های لازم به منظور جذب گردشگر محسوب می شوند. این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی و با هدف تاثیر عوامل طبیعی در شکل گیری مناظر باستانی-طبیعی دژ پشت قلعه آبدانان در راستای شاخص سازی منطقه و تبدیل آن به قطب گردشگری انجام گرفته است. منطقه فرهنگی پشت کوهدارای ویژگی های طبیعی و جغرافیایی خاصی است و از مناطق مهم بین فرهنگی و محل برهم کنش فرهنگ ها در تاریخ به شمار می رود. نتایج نشان داد دلایل مختلف از قبیل منفک بودن تپه ای که دژ پشت قلعه روی آن قرار دارد از سایر تپه ها، ارتفاع مناسب و اشراف داشتن به کل منطقه، مناظر طبیعی و زمین های کشاورزی پیرامون دژ، عبور رودخانه دویرج، سبب شاخص شدن این منطقه تاریخی-طبیعی شده است که باید بیشتر مورد توجه مسئولان میراث فرهنگی و گردشگری برای تبدیل شدن به جاذبه تفریحی توریستی باستان شناختی قرار گیرد.
۶۴۸۶.

تعیین و تحلیل میزان استاندارد شاخص های کلیدی استفاده از پارک های شهری؛ مطالعه موردی: پارک های شهری کرج(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: استاندارد و رضایت بازدیدکنندگان پارک شهری حدود قابل قبول تغییر شاخص کلیدی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۰ تعداد دانلود : ۸۹
افزایش استفاده از پارک های شهری به دلیل افزایش جمعیت شهرنشینی، مدیران پارک ها را با این سوال اساسی مواجه کرد که چه سطح استفاده بازدیدکننده از پارک می تواند مورد موافقت قرار گیرد به طوری که منابع طبیعی و کیفیت تجربه بازدیدکننده به سطح غیرقابل قبولی کاهش پیدا نکند. هدف این مطالعه تعیین شاخص های کلیدی موثر بر رضایت بازدیدکنندگان مهم ترین پارک های شهری کرج و میزان استاندارد آنها با استفاده از دیدگاه بازدیدکنندگان بود. به این منظور از مدل حدود قابل قبول تغییر و روش پرسشنامه ای در چهار مرحله استفاده شد. نتایج نشان داد در 5 پارک مهم شهری، شاخص های؛ آلاچیق، بوفه، آبخوری، سرویس بهداشتی در زمینه مدیریتی، جمعیت پارک در زمینه اجتماعی به عنوان شاخص های کلیدی، به ترتیب دارای حداقل و حداکثر میزان استاندارد، 10 و 20 دستگاه آلاچیق، 2 و 4 بوفه، 10 و 20 متر فاصله تا آبخوری، 20 و 30 متر فاصله تا سرویس بهداشتی و 603 و 1120 نفر در هکتار تراکم قابل قبول از دیدگاه بازدیدکنندگان بود. با استفاده از این داده ها مدیران پارک ها می توانند شرایط مطلوب و قابل قبول پارک را برای استفاده کنندگان به منظور استفاده بهینه و مستمر از آن حفظ نمایند.
۶۴۸۷.

نقش محیط ساخته شده در تعاملات دانشجویان در فضاهای غیر رسمی مدارس معماری؛ نمونه موردی: دانشکده هنر و معماری دانشگاه بوعلی و پردیس هنرهای زیبای دانشگاه تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تعاملات اجتماعی فضاهای جمعی ترجیح مکانی مدارس معماری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۹ تعداد دانلود : ۱۲۱
زندگی اجتماعی دانشجویان در تمام فضاهای رسمی و غیررسمی دانشکده می تواند به طور گسترده ای فرآیند یادگیری را تحت تأثیر قرار دهد. در پژوهش حاضر، ضمن گردآوری اظهارات پژوهشگران در باب نقش محیط ساخته شده در تعاملات اجتماعی، تلاش شده تا با مطالعه ی کیفی دانشکده معماری دانشگاه بوعلی سینا و پردیس هنرهای زیبا به عنوان دو نمونه موردی از مدارس معماری ایران، به بررسی نوع و نحوه ی تعاملات دانشجویان معماری و عوامل محیطی تأثیرگذار در تسهیل یا ایجاد محدودیت برای این تعاملات پرداخته شود. در این پژوهش، داده ها به صورت ترکیبی از سه روش مصاحبه، مشاهده و پرسشنامه گرد آوری شدند. ابتدا عوامل مکانی تأثیرگذار از طریق مصاحبه و مشاهده و بر پایه مطالعات پیشین در قالب چارچوبی مطابق مدل مکان کنتر ارائه شد. این عوامل محیطی مستخرج از مصاحبه ها و مشاهدات در قالب پرسشنامه ای در اختیار نمونه ی بزرگ تری از جامعه قرار گرفت تا میزان تأثیر هریک در ترجیح مکانی دانشجویان برای تعاملات بررسی شود. داده ها با استفاده از نرم افزارSPSS و آزمون فریدمن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته های این پژوهش نشان می دهد که دانشجویان، برخی از فضاهای غیر رسمی در دانشکده را که از کیفیت های ویژه ای برخوردارند، برای گردهمایی ترجیح می دهند و این ویژگی ها در مورد گردهمایی های دوستانه و درسی متفاوتند.  
۶۴۸۸.

بررسی ارتباط سازمان فضایی و شیوه زندگی در خانه های حیاط دار دهه پنجاه تا نود شهر ایلام(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شیوه زندگی نظام رفتار سازمان فضایی خانه شهر ایلام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۹ تعداد دانلود : ۷۵
در حوزه محیط و رفتار،سازمان دهی فضایی خانه و شیوه زندگی همواره در یک ارتباط دوسویه بایکدیگر بوده اند. تغییرات سازمان دهی فضایی خانه به شکلی کاملاً ملموس بر شیوه زندگی ساکنانش تأثیرگذار بوده است. شیوه زندگی در هر خانه در ارتباط مستقیم با فرهنگ، فعالیت های روزمره و قوانین اهالی خانه است که تغییرات آن ها قابل مشاهده و کاوش می باشد. با بررسی شیوه زندگی نیز می توان به فهم و خوانشی درست از علل شکل گیری فضاهای داخلی خانه ها و درنتیجه تغییرات سازمان دهی آن ها رسید. در راستای رسیدن به این هدف، نمونه هایی از خانه های معاصر حیاط دار شهر ایلام از دهه پنجاه تا نود به طور جداگانه در هر دهه انتخاب شده است که همگی آن ها دو ویژگی مهم دارند: یکی اینکه در شهر شاخص نیستند و عمومیت بیشتری دارند؛دیگر اینکه برای مطالعه رفتاری داخل خانه ها قابل دسترس اند. نمونه ها به ترتیب براساس دهه و محل قرار گیری حیاط نسبت به ساختمان ازA1 تا اE4 کدگذاری شده اند. روش تحقیق در این پژوهش موردی، ترکیبی است شامل روش های تفسیری و تطبیقی با استفاده ازمطالعات کتابخانه ای، مشاهده و دسته بندی داده های رفتار و شیوه زندگی، به دست آمده از مصاحبه با ساکنان توسط نرم افزار مکس کیودا. نتایج نشان از تغییرات در سازمان دهی فضایی خانه های حیاط دار شهر ایلام دارد. این تغییرات فقط مرتبط به محل قرار گیری حیاط نسبت به ساختمان نیست، بلکه مربوط به دهه ساخت خانه نیز هست و با توجه به تغییرات در فرهنگ و شیوه زندگی اهالی شهر قابل پیگیری است. با توجه به این پژوهش، این تغییرات مربوط به تعداد فضاها، نام آن ها، محل قرار گیری در پلان، همچنین نوع و تعداد فعالیت های هرکدام در دهه های مختلف از پنجاه تا نود است؛ امابا توجه به فرهنگ غنی مردم کرد بومی، همچنان در شیوه زندگی ساکنان اهمیت به مهمان و جانمایی بهترین قسمت خانه به فضای پذیرایی مشاهده می شود. حیاط نیز ازجمله فضاهایی است که تقلیل کاربری و تغییر مبلمان داشته که در بحث ها بیان شده است.
۶۴۸۹.

Early Islamic Architecture and Structural Configurations(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: Early Islamic Architecture Structural configurations Islamic Architercture `s elements

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۹ تعداد دانلود : ۶۸
Islam spread rapidly after its founding, encompassing much of North Africa, the Middle East, and Southeast Asia. The art of this vast region draws its distinctive character both from Islam itself and from the diverse cultural traditions of the world’s Muslims. Because Islam discouraged the use of figurative images, particularly in religious contexts- unlike Christian art- Islamic artists developed a rich vocabulary of aniconic, or nonfigural, ornament that is a hallmark of Islamic work. This vocabulary includes complex geometric patterns and the scrolling vines known outside the Islamic world as arabesques. Figural representation, to the extent it was permitted which varied from time to time and place to place, first developed most prominently in regions with strong pre-Islamic figural traditions, such as those that had been under the control of the Roman and Byzantine empires. Stylized forms for representing aنیماls and plants developed in the regions that had been under the control of the Sassanian dynasty of Persia (modern Iran), the heirs of the artistic traditions of the ancient Near East, who ruled from 226 to 641. Because the Arabian birthplace of Islam had little art, these Persian and Roman Byzantine influences shaped Islamic art in its formative centuries. The elements of early early Islamic architecture were formed to respond effectively to people’s physical, environmental, social, physiological and religious requirements at their time. The research demonstrates that architects used to copy-paste various elements of the Islamic historical buildings in their design work without understanding the meanings and values that it holds. Such approach would only transfer the element’s form though strips it from its historical context and values. The paper argues that architect should comprehend not only the hidden values of the historical elements only but also how values interacted and are integrated into these elements. By doing so, the architect would be able to correctly perceive and read these elements thus incorporate it successfully in his/ her design. This article gives perspective of early Islamic architecture and structural configurations of the related era.
۶۴۹۰.

واکاوی تحولات کالبدی و کارکردی مساکن روستایی ایران (نمونه موردی: ناحیه شاسکوه - شهرستان قاینات)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تغییر کالبدی تحول کارکردی مسکن روستایی دهستان شاسکوه شهرستان قاینات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۱ تعداد دانلود : ۷۶
در رأس اهداف و استراتژی های توسعه روستایی، برآورده ساختن نیازهای اساسی انسان قرار دارد. مسکن از جمله این نیازها است که تغییر و تحول در آن از یک سو مبین اوضاع اجتماعی - فرهنگی، اعتقادات مذهبی، شرایط و میزان درآمد یا به بیان کلی تر، سطح توسعه جامعه است و از سوی دیگر نیز عاملی موثر در پایداری یا ناپایداری سکونتگاه های روستایی و سرانجام تفوق در فرایند توسعه روستایی به شمار می آید. از این رو با توجه به ارتباط عمیق میان مسکن و فرایند توسعه در سکونتگاه های روستایی، مطالعه تحولات ساختاری و کارکردی این مساکن از اهمیتی بنیادی برخوردار است. در پی زلزله 1376 در بخش زیرکوه شهرستان قاینات، مساکن و بافت سنتی بسیاری از کانون های روستایی هم چون دهستان شاسکوه دچار آسیب و تخریب جدی شد که پس از آن ساکنان محلی و سازمان های متولی منطقه ای به بازسازی و مرمت آن پرداختند. هدف مقاله حاضر واکاوی تغییرات کالبدی و تحولات الگوی کارکردی مسکن روستایی در منطقه مذکور می باشد. این مقاله کاربردی توسعه ای و از حیث ماهیت توصیفی – تحلیلی و ژرفانگرانه بوده است. روش تحقیق آن، ترکیبی از روش های اسنادی و میدانی می باشد. حجم نمونه تحقیق با کمک فرمول کوکران 294 خانوار تعیین و از روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب و مورد پرسش گری واقع شدند. به منظور آنالیز داده ها نیز از نرم افزار SPSS و آزمون T نمونه های وابسته استفاده شده است. نتایج کلی نشان می دهد که به لحاظ شاخص های کالبدی مساکن روستایی نسبت به گذشته تغییر معناداری نیافته اند و در برخی موارد نیز نشانه هایی از کاهش ابعاد فیزیکی مساکن را می توان یافت. به لحاظ کارکردی، هم چون گذشته، الگوی حاکم زیستی، معیشتی و تدارکاتی می باشد که در میان فضاهای یاد شده، فضاهای با کارکرد زیستی در هر دو دوره زمانی قبل و بعد از زلزله بیشترین درصد از فضای مسکن روستایی را به خود اختصاص داده است.
۶۴۹۱.

تأثیر تغییر فصول و فعالیت ها بر الگوی سکونت و شکل مساکن روستایی (مطالعه موردی: روستاهای شهرستان ارومیه)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: اقلیم فصل فعالیت مسکن روستا شهرستان ارومیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۹ تعداد دانلود : ۱۰۲
مسکن در روستاها متناسب با شرایط محیطی، اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی جامعه روستایی شکل می گیرد. در این میان یکی از تقسیم بندی های معماری مساکن روستایی، تقسیم بندی براساس اقلیمی است که روستا در آن واقع شده است. از بعد دیگر الگوی فعالیت های جاری در این مساکن نیز، تحت تأثیر اقلیم مختص به خود است. بنابراین در اقلیم های مختلف، فعالیت های مختلفی پدید می آید که در قالب الگوهای مختلف فضایی بروز می کنند. معماری روستاها به خصوص در مناطق سردسیر فصلی، می باشد و تحت تأثیر الگوی فعالیت هایی است که در کالبد روستا روی می دهد و بدین شکل به تعامل با معماری می انجامد. این مقاله به چگونگی تأثیر تغییر فصول و فعالیت ها بر الگوی سکونت و شکل مسکن روستایی می پردازد. روش کار بر اساس تحلیل محتوای متون و استخراج شاخص های سنجش با محور قرار دادن ساکنین و تنظیم پرسشنامه مصاحبه عمیق و مشاهده و برداشت میدانی از شکل خانه ها صورت پذیرفته است که با محوریت اقلیم شهرستان ارومیه به عنوان یکی از مناطق سردسیر کشور، روابط میان توده فضا با فعالیت های ساکنین در مساکن روستایی (که به صورت تصادفی میان روستا های جامعه هدف، واقع در استان آذربایجان غربی انتخاب شده اند) مورد بررسی قرار گرفته است. هدف این مقاله، یافتن روشی است که بر اساس آن، محیط ساخته شده همسو با فعالیت ها ، الگوی تعامل اجتماعی و حرکت فردی سازمان یابد. با بررسی فعالیت های جاری در مساکن این روستاها می توان الگوی مناسبی جهت طراحی مسکن متناسب با نیازهای مردم روستا و اقلیم منطقه به دست آورد. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که میان فصول مختلف سال و فعالیت های جاری در مساکن، الگوی رویدادهای معناداری به دست می آید که درک این روابط، سرلوحه طراحی مساکن روستایی است. بیشترین میزان فعالیت در هر یک از فصول بیانگر شدت نیاز به آن فضا است که این نیاز موجب به وجود آمدن شکل و ابعاد فضاهایی شده که این قالب به وجود آمده، بستر مناسبی برای تجلی رویدادهایی است که در آن فصل از سال باید اتفاق بیفتد. این چرخه در سالیان سال به حیات خود ادامه داده و کامل شده است.
۶۴۹۲.

بررسی تطبیقی فضاهای عمومی ویژه زنان با فضاهای عمومی شهری در میزان پاسخگویی به نیازهای بانوان؛ نمونه موردی: پارک آب و آتش و بوستان بهشت مادران تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: فضاهای عمومی زنان فضاهای عمومی ویژه ی زنان نیازهای زنان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۹ تعداد دانلود : ۸۰
زنان به عنوان نیمی از بهره برداران فضاهای عمومی، حق دارندهمانندمردان از فضاهای عمومی شهری استفاده کنند.اما از آنجایی که نوع نیازها، نحوه ادراک محیط و در نتیجه الگوهای رفتاری زنان و مردان در فضاهای عمومی، تفاوت های معناداری دارند، لذا نادیده انگاشتن تفاوت ها می تواند حضور زنان را در فضاهای عمومی محدود نماید. ایجاد فضاهای ویژه ی بانوان با هدف رفع نیازها و کاهش محدودیت های زنان، یکی از رویکردهای جدید برای تامین رضایت و امنیت بیشتر زنان در فضاهای شهری است. هدف پژوهش، بررسی عملکرد فضاهای عمومی ویژه ی زنان در میزان پاسخگویی به نیازهای زنان در مقایسه با دیگر فضاهای عمومی می باشد. بدین منظور معیارهای فضاهای عمومی موفق برمبنای سازگاری با نیازهای زنان، تدوین و دریک فضای عمومی ویژه بانوان (بهشت مادران) و یک فضای عمومی همه شمول (پارک آب و آتش) با بکارگیری روش تحلیل کیفی (تحلیل محتوا) و کمّی (SPSS و Excel) مورد سنجش قرارگرفته اند. نتایج نشان می دهد علی رغم نقش منطقه ای بوستان بهشت مادران، این بوستان در مقیاس محلی عمل کرده و به فضایی کارکردی جهت فعالیت های ورزشی با آزادی پوشش، تقلیل یافته است. همچنین با محدودبودن وقت زنان در انجام فعالیت های اختیاری و اجتماعی، تداوم استفاده از فضاهای عمومی ویژه، موجب کاهش زمان حضور زنان در دیگر فضاهای عمومی و کمرنگ شدن نقش و حضور آنان در شهر می شود. به نظرمی رسد فضاهای ویژه ی بانوان درپاسخگویی به نیازهای اجتماعی زنان با مشکل مواجه است.
۶۴۹۳.

تأثیر بلوک های بتنی گازدار در صرفه جویی مصرف انرژی ساختمان؛ نمونه مورد مطالعاتی: ساختمان های مسکونی شهر اردبیل

کلید واژه ها: بلوک بتنی گازدار صرفه جویی انرژی معماری پایدار ظرفیت حرارتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۰ تعداد دانلود : ۷۱
در کشور ما حدود 40 درصد از اتلاف انرژی در بخش ساختمان به دلایل مختلف مخصوصاً استفاده از مصالح غیراستاندارد انجام می گیرد. هدف از اجرای این تحقیق بررسی تأثیر بلوک های گازدار بتنی در صرفه جوئی مصرف انرژی ساختمان ها می باشد. بر این اساس توجه به اهمیت مقوله انرژی و لزوم صرفه جوئی در آن در ساختمان ها، می توان با استفاده از این نوع بلوک ها و تأثیرات آن در رسیدن به ساختمان های پایدار دست یافت. نوع روش تحقیق اتخاذ شده در به انجام رسانیدن پژوهش حاضر روش تحقیق توصیفی، تحلیلی می باشد که با استفاده از سه استراتژی تبیینی، توصیفی و اکتشافی به معرفی ابعاد مختلف تحقیق پرداخته شده است. برای دستیابی کاربردی به نتایج و یافته های تحقیق، دو پرسشنامه در بین مهندسین ناظر معماری با حجم نمونه 150 نفر و سازندگان و استفاده کنندگان ساختمان ها با حجم نمونه 200 نفر توزیع که روش نمونه گیری به صورت تصادفی و ابزار پرسشنامه با استفاده از مقیاس لیکرت 5 درجه ای انجام شده است. کاهش آلودگی های محیطی، افزایش کارایی و پایداری حرارتی، به حداقل رسیدن تبادل گرما و سرما به دلیل داشتن ضریب حرارتی بالا، کاهش هزینه های ساخت و انرژی در ساختمان ها در حدود 25 درصد از مهم ترین دلایل استفاده از بلوک های بتنی گازدار در ساختمان ها می باشد.
۶۴۹۴.

بررسی و اولویت بندی شاخص های اجتماعی نواحی شهری با تاکید بر تأثیرپذیری مناطق آزاد تجاری- صنعتی (مطالعه موردی: شهر چابهار)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مناطق آزاد تجاری - صنعتی اثرات اجتماعی نواحی شهری چابهار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۱ تعداد دانلود : ۸۰
مجاورت منطقه آزاد تجاری صنعتی چابهار با شهر چابهار سبب ایجاد تغییرات در ابعاد مختلف بخصوص بعد اجتماعی برای این شهر و نواحی پیرامون شده است. در این راستا هدف پژوهش حاضر بررسی و اولویت بندی شاخص های اجتماعی نواحی شهری چابهار با تاکید بر تأثیرپذیری مناطق آزاد تجاری- صنعتی می باشد. تحقیق حاضر از نظر هدف، یک تحقیق توسعه ای و روش تحقیق، تحلیلی و مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای، اسنادی و میدانی می باشد. جامعه آماری تحقیق حاضر، شامل ساکنان نواحی چهارگانه شهر چابهار (۱۰۶۷۳۹ نفر) است، که حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران محاسبه و تعداد (382) نفر، تعیین شد. پرسشنامه ها در نواحی چهارگانه شهر چابهار بر حسب نسبت جمعیت توزیع گردید. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار (SPSS) و مدلFuzzy ELECTRE استفاده شده است. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد، همه گویه های بعد اجتماعی با در سطح 99 درصد اطمینان ارتباط معناداری با منطقه آزاد تجاری- صنعتی دارند. همچنین نتایج حاصل از آزمون تحلیل واریانس یک طرفه نشان داد که با توجه به اینکه سطح معناداری از (05/0) کمتر است، با اطمینان 95/0 می توان گفت، در میان نواحی شهر چابهار به لحاظ تأثیر منطقه آزاد تجاری در توسعه شاخص های اجتماعی تفاوت معناداری وجود دارد. در نهایت نتایج اولویت بندی نواحی شهر چابهار با تاکید بر تأثیرپذیری از منطقه آزاد تجاری- صنعتی با محوریت توسعه شاخص های اجتماعی با استفاده از مدل الکتره فازی نشان داد، ناحیه 2 در اولویت اول قرار می گیرد.
۶۴۹۵.

آسیب شناسی قواعد و رویه های منظر و نماهای شهری از منظر فقه شیعه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اخلاق اسلامی قواعد فقهی منظر شهری نما

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۹ تعداد دانلود : ۹۲
بی نظمی و اغتشاش در مصالح نماها، فرم و سبک نماها، تعداد و فرم بازشوها، تابلوهای تبلیغاتی و الحاقات نماها، منظر شهرهای امروزی را از الگوی مطلوب اسلامی دور کرده است. آسیب های نما و ناایمنی آن، لزوم بررسی دقیق انطباق وضعیت نماها با توقعات فقه اسلامی را محرز می نماید. این پژوهش کیفی از طریق مطالعه کتابخانه ای، تحلیل محتوای متون فقهی شیعه و مشاهده میدانی، سعی در آسیب شناسی رویه های منظر و نماهای شهری، دارد. سنجش انطباق رویه های حاکم بر منظرسازی شهری با فقه شیعه هدف اصلی در این پژوهش بوده و با اشاره به قواعد حرمت الگوگیری از بیگانه، قاعده لاضرر، قاعده اتلاف، قاعده رعایت حق الناس و پرهیز از اشرافیگری، به نقد و آسیب شناسی نماهای شهری پرداخته است. این نوشتار نتیجه می گیرد کمیته ای متشکل از متخصصین نماسازی، منظرشهری و قواعد فقهی می بایست انطباق طرح ها و الگوهای نماسازی را با قواعد فقهی و قواعد اخلاقی منظر شهری بررسی نمایند. در سطح کارشناسی نیز آموزش مبانی فقهی حاکم بر منظر شهری به ناظران ساختمانی اهمیت دارد. همچنین هریک از مصالح به واسطه ویژگی های خود ممکن است با برخی از قواعد فقهی منافات داشته باشد که الزامی است طراحان نما مطابق با اخلاق منظرسازی و در انطباق با قواعد فقهی اقدام به ارائه الگوها نمایند.
۶۴۹۶.

تحلیل امکان کاربرد نظریه گوستاوو جووانونی به عنوان الگوی اقدام در بافت قدیمی و کهن شهر تاریخی تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مرمت علمی نظریه معاصرسازی میراث معاصر مرمت شهری تبریز شهرهای تاریخی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۸ تعداد دانلود : ۸۰
اهداف: نظریه گوستاوو جووانونی در معماری، طراحی شهری و برنامه ریزی شهر ی به دلیل تأثیرات درخشانش بر کیفیت فیزیکی و افزایش هویت محله ها، و هدایت اقدام طراحی برای بهبود «کیفیت بافت های تاریخی» مشهور است. هدف از این تحقیق، تبیین نظر مردم و متخصصان درباره نظریه گوستاوو جووانونی است. فرضیه های پژوهش از کاربردی بودن آراء و اندیشه های گوستاوو جووانونی برای پاسخگویی به نیازهای بافت قدیمی و کهن شهر تاریخی تبریز حکایت دارند. روش ها: پژوهش در آغاز کار به صورت توصیفی، آراء و اندیشه های گوستاوو جووانونی را در پنج محور شامل 1- محکم کاری، 2- دوباره چینی یا آناستیلوز، 3- آزادسازی، 4- تکمیل کردن و 5- نوآوری؛ مورد تحلیل قرار می دهد و سپس با استفاده از پرسشنامه نطرات مردم و متخصصان درباره آن سوال می شود. پژوهش از نظر نوع، کاربردی؛ و ترکیبی از روش های توصیفی و تحلیلی است. یافته ها: پیمایش صورت گرفته از 385 نفر از شهروندان (تعداد پرسش شوندگان با فرمول کوکران انتخاب شده است) و 37 نفر از متخصصان (تعداد بر اساس گلوله برفی انتخاب شده است) نتایج قابل توجهی را نشان می دهد. نتیجه گیری: نتایج پژوهش تاکید دارد اولویت های پنجگانه شناسایی شده از آراء و اندیشه های گوستاوو جووانونی، هم توسط مردم و هم توسط متخصصان مورد تایید قرار گرفته است. نکته قابل ملاحظه آن است که متخصصان بیش از مردم این اولویت ها را برای هدایت فرآیند مرمت شهری برای آینده بافت قدیمی و کهن شهر تاریخی تبریز مورد تاکید قرار می دهند.
۶۴۹۷.

بررسی کیفیت نفوذپذیری لبه بر تامین امنیت فضا (نمونه موردی: تحلیل فضایی ساختار تیمچه در بازارهای سنتی ایران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: لبه نحو فضا امنیت بازار تیمچه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۸ تعداد دانلود : ۱۱۲
مسئله تامین امنیت در بازارها، یکی از مهمترین عوامل در توسعه و رونق اقتصادی این اماکن شهری است. در همین ارتباط، میزان و کیفیت نفوذپذیری به این فضاها، عاملی تاثیرگذار بر این مهم می باشد. لذا پژوهش حاضر ضمن تحلیل کیفیت نفوذپذیری لبه های خارجی چند نمونه تیمچه به عنوان بخشی از فضای بازار، به بررسی مسئله تامین امنیت در این گونه از فضاها می پردازد. بر این اساس پس از تدوین چارچوب نظری تحقیق، سه پارامتر " خوانایی"، "کنترل و دسترسی بصری" و "یکپارچگی فضایی" به عنوان عوامل موثر بر امنیت فضایی معرفی گردید و با استفاده از تکنیک نحو فضا و در محیط نرم افزار Depthmap، به بررسی مسئله امنیت در نمونه های مورد نظر پرداخته شد. نمونه های موردی شامل هفت الگوی تیمچه با کیفیت نفوذپذیری متفاوت در لبه آنها می باشند. نتایج تحقیق نشان داد که تیمچه ی نفوذ ناپذیر از نظر شاخص خوانایی در سطح مطلوبی قرار دارد و به واسطه داشتن تنها یک ورودی، امکان کنترل ورود و خروج افراد را فراهم می آورد. این در حالی است که تیمچه ی چهار جهت نفوذپذیر، از منظر شاخص های کنترل و یکپارچگی فضایی در سطح بالاتری نسبت سایر به سایر تیمچه ها قرار دارد که این موضوع در تامین امنیت این گونه از تیمچه ها تاثیر بسزایی دارد.
۶۴۹۸.

الگویی برای طراحی مسکن روستایی مبتنی بر مشارکت و تأمین نیازهای ساکنین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: طراحی معماری الگوی معماری مشارکت معماری بومی مسکن روستایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۸ تعداد دانلود : ۷۸
این پژوهش با هدف ارتقای کیفی مسکن روستایی کشور، به دنبال ارائه راهکاری عملیاتی برای مشارکت ساکنین در طراحی مسکن روستایی در یک منطقه مشخص از ایران بوده است. منطقه انتخابی روستای بالقیه در شهرستان مشکین شهر می باشد. دراین راستا، مباحثی در زمینه مشارکت ساکنین از برخی نظریه پردازانی که در این چارچوب مطالعه و فعالیت کرده اند، طرح شده و تعریفی از مفهوم الگو در معماری مسکونی ارائه شده است. همچنین مهم ترین موانع راهکارهای مشارکتی در طراحی مسکن برشمرده شده است. تأکید این بخش بر اهمیت نظرات استفاده کننده و مشارکت ایشان در فرایند طراحی و ساخت مسکن بوده است. با توجه به آن که ارائه الگوی طرح مسکن بخشی از فرایند ساخت مسکن محسوب می شود و اجرای طرح مطلوب منوط به ایجاد بستر مناسب درخصوص آن است، در این بخش، ارائه الگوی ساخت در روستا، به دو سطح تقسیم شده است: الف. ارائه روش مدیریتی و اجرایی و به عبارت دیگر برنامه ریزی ساخت وساز در روستا که فرایندی را تعریف می نماید که طرح خانه بخشی از آن محسوب می شود. ب. اعمال برنامه ریزی انجام شده در یک خانه روستایی مشخص. در ادامه به منظور معرفی شیوه ای عملیاتی برای جذب مشارکت ساکنین در فرایند معماری، طراحی خانه نمونه با کمک ساکنین در روستای مطالعه شده انجام شده است. ضمن تحلیل وضع موجود خانه نمونه و خواست های ساکنین، فرایند طراحی تشریح شده و طرح نمونه ارائه شده است. در نهایت راهکارهایی که در جهت حل موانع استفاده از راهکارهای مشارکتی در این فرایند مورد استفاده قرار گرفته، جمع بندی و ارائه شده است.
۶۴۹۹.

مدرنیته و تحول کالبدی- فضایی سکونتگاه های روستایی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: مدرنیته تحول کالبدی فضایی سکونتگاه های روستایی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۸ تعداد دانلود : ۶۹
سکونتگاه های روستایی به صورت یکی از فضاهای جغرافیایی کشور، به ویژه در پنج دهه اخیر، شاهد تحولات فراوانی بوده است. این تحولات تحت تأثیر عوامل مختلفی بوده که در ابعاد گوناگون به خصوص در بعد کالبدی رخ داده است. در این میان، نفوذ تفکر مدرنیته (البته، وجهی از آن با عنوان مدرنیسم) در نظام سیاستگذاری و برنامه ریزی کشور اهمیت فراوانی دارد. این مقاله با لحاظ کردن تفاوت نظرها درباره توجه یا بی توجهی به تفکر مدرنیته، ضمن بیان تحولات رخ داده در روستاها که متأثر از این عامل هستند، به بررسی موضوع پرداخته است. در این بررسی، سعی شده است به دو سؤال پاسخ داده شود: آیا تحولات کالبدی فضایی رخ داده در روستاهای ایران متأثر از نفوذ تفکر مدرنیته در نظام برنامه ریزی کشور است یا متأثر از وجه غالب آن یعنی مدرنیزاسیون؟ و آیا تحول و نوگرایی در نظام کالبدی فضایی روستاهای ایران اساساً نامطلوب است و بایستی نگاهی نوستالوژیک به روستاها کرد؟ مقاله حاضر که ماهیتی نظری بنیادی دارد با روشی توصیفی تبیینی تدوین شده است. جامعه مطالعه سکونتگاه های روستایی ایران است. روش جمع آوری اطلاعات مبتنی بر روش کتابخانه ای (کتاب ها، مقاله ها و طرح های پژوهشی) است. برای تحلیل اطلاعات نیز با توجه به ماهیت نظری و مروری مقاله، از روش عقلانی و استدلالی استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد تحول و نوگرایی (نه در چارچوب مدرنیته) امری محتوم و گریز ناپذیر برای روستاهای کشور است. با وجود این، هر گونه تحولی باید متناسب با شرایط و الزامات محیطی و اجتماعی اقتصادی روستاها صورت پذیرد. بدین معنا که نظام کالبدی فضایی روستاها دارای قواعدی است که به آن صفاتی خاص نظیر توازن و تعادل، کمال و وحدت، اعتدال و متانت، نماد گرایی و درون گرایی داده است. این قواعد و صفات برخاسته از فرهنگ محلی (سنتی)، تاریخ و بوم سرزمین ایران است که بی زمان و بی مکان است و فقط تجلی آن متناسب با شرایط زمانی و فرهنگی می تواند متفاوت باشد.
۶۵۰۰.

ارزیابی کیفی معماری کلانتری به مثابه فضای شهری عمومی – عملکردی بر اساس روش ترجیحات کاربر، مورد مطالعه ۲۸ کلانتری تهران بزرگ(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تجهیزات کاربر کلانتری فضای شهری کیفیت معماری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۸ تعداد دانلود : ۵۸
در شهر های امروزی، فضاهای شهری متنوعی با طیف وسیعی از عملکردهای تفریحی تا امنیتی وجود دارد. کلانتری ها نیز یکی از این فضا های شهری هستند که مهمترین وظیفه انها، حفظ امنیت و نظم اجتماعی در شهر است. روش تحقیق این پژوهش در دو بخش نظری و عملی صورت پذیرفته است، در بخش نظری با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی بعد های اصلی مورد نیاز برای ارزیابی کیفیت معماری کلانتری، به عنوان یک فضای شهری، توسط نظریه ابعاد کیفی فضا (پروفسور کرمونا) تبیین گردید و همچنین با استفاده از منابع کتابخانه ای از قبیل مقالات و کتب شاخصه های هر کدام از این ابعاد متناسب با معماری کلانتری تبیین گردیده است. در نهایت شش فاکتور (اجتماعی، بصری، ادراکی، فضایی، مورفولوژی و عملکردی) برای معرفی یک فضای شهری براساس نظریه پروفسور متیو کارمونا انتخاب شدند. سپس به تبیین زیر شاخصه های هر کدام از فاکتورها پرداخته شده است. جهت شناسایی عوامل موثر بر کیفیت معماری کلانتری و نحوه اثر آنها ۲۸ مورد از کلانتری های واقع در مناطق 1، 2، 3، 4، 5، 7 و 8 شهر تهران مورد بررسی قرار گرفته اند. جامعه آماری در این پژوهش متشکل از مراجعین و پرسنل حاضر در کلانتری ها، مهندسین پژوهشگاه ناجا و متخصصین معماری و طراحی شهری انتخاب شده است. به منظور رفع معضل نداشتن دانش تخصصی معماری، جامعه آماری و ایجاد زبان مشترک بین پژوهشگر و پاسخ دهندگان از روش ارزیابی ترجیحات استفاده کنندگان در این پژهش استفاده شده است. نتایج بدست آمده حاکی از دستیابی به عناصر هویتی است که می توان بوسیله آن، معماری کلانتری، که یک ساختار عمومی – عملکردی شهری است را ارتقاء داد و موجب افزایش کیفیت معماری آن شد. در انتها پیشنهادات طراحی معماری متناسب با پژوهش انجام شده برای کلانتری ها ارائه گردیده است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان