رویکردهای عقلانی در تاریخ نگاری پیشامشروطگی ( مطالعه موردی کتاب مملکت شمس طالع یا دولت ژاپون )(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
«ماطه وس خان ملیک یانس» از ارامنه ایران ، در سال 1322 ه.ق کتابی را به نام «مملکت شمس طالع یا دولت ژاپون» تالیف کرد که نخستین تاریخ نگاری فارسی از کشور ژاپن است.نویسنده این کتاب تلاش کرده است علل و دلایل پیشرفت کشور ژاپن را تحلیل نماید و الگویی از پیشرفت را به ایرانیان ارایه کند.کار ماطه وس از جمله نخستین رویکردهای عقلانی در تاریخ نگاری پیشامشروطگی است که در مقاله حاضر مورد مطالعه قرار گرفته است.بدین منظور با استفاده از روش تحقیق تحلیلی - تبیینی کتاب «مملکت شمس طالع یا دولت ژاپون» به عنوان نخستین تاریخ نگاری فارسی از کشور ژاپن مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. تمرکز نویسنده معطوف به تبیین جریان ترقی خواهانه ی این کشور، نتایج و آثار آن بوده است و فرضیه اصلی بهره مندی مولف کتاب فوق از تبیین های عقلانی است . گردآوری داده های اطلاعاتی بر اساس روش کتابخانه ایی انجام یافته است و مهم ترین نتایج بدست آمده نشانگر آن است که در این کتاب می توان نمونه هایی از گذار از توصیفات صرف به تبیین های عقلانی را مشاهده کرد.این رویکرد بویژه در تبیین جریان ترقی خواهی این کشور دیده می شود.