علوم کتابداری

پژوهش حاضر به بررسی وضعیت نماپهـ سازی مواد مکتوب غیرکتابی در پژوهشگاه های شهر تهران پرداخته است. روش پژوهش پیمایشیاست و اطلاعات مورد نظر از طریق پرسشنامه ه مشاهده و مصاحبه گردآوری شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که از مجموع 11 پژوهشگاه مورد بررسی، 5 پژوهشگاه برای سازماندهی منابع مکتوب غیرکتابی خود از روش نمایه سازی، یک پژوهشگاه از طریق فهرست نویسی (با استفاده از ورود اطلاعات کتابشناختی مدرک به رایانه یک پژوهشگاه از طریق ورود اطلاعات تمام متن مدرک در قالب PDF و یک پژوهشگاه نیز از طریق نمایه های موجود در پایگاه های اطلاع رسانی استفاده میکنند. سایر کتابخانه ها هیچگونه اقدامی برای سازماندهی منابع خود انجام نداده اند. در حال حاضر تنها 10 درصد مدارک مکتوب غیرکتابی در پژوهشگاه ها نمایه سازی شده اند و برای 90 درصد بقیه اقدامی صورت- نگرفته است. نارسایی های موجود بیشتر زاییدهء کمبود نیروی انسانی متخصص، کمبود اصطلاحنامه های تخصصی، نداشت سیاست و خط مش مدون منطبق با نیازهای فعلی و قابل گسترش همگام با نیازهای آتی، و نیز عدم توجه مسؤلان به مر نمایه سازی است.

۱۰۰۳.

صفحه فشرده گزارش های استنادی مجله (ICR) چگونگی کاربرد آن در مطالعات کتابسنجی

نویسنده: رویا مقصودی دریه

منبع: تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی تابستان ۱۳۸۳ شماره ۴۱

کلید واژه ها: تحلیل استنادی نیم عمر استناد گزارش های استنادی مجله

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۰۸۳ تعداد دانلود : ۵۶۳

مفاله حاضر ضمن تحلیل استنادی به معرفی صفحهء فشرده ""گزارش های استنادی مجله پرداخته أست. موارد استفاده گروه های استفاده کننده و چگونکی استفاده از صفث فشرده دوضبح داد. شد. ه ر مساللی از نبیل چگونگی محاسبهء عامل تأثیر و نبم عمر مجلات مورد استناد شده بیان گردیده است. در نهایت چگونگی شناسایی مجلات پر اسثناد و معنبر هر رشته موضوعی از طریق این صفحهء فشرده آموزش داده شده است.

۱۰۰۴.

مروری بر نمایه سازی معانی پنهان: نظریه و کاربردها

نویسنده: محمدباقر دستغیب

منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره هفتم بهار ۱۳۸۳ شماره ۱ (پیاپی ۲۵)

کلید واژه ها: بازیابی اطلاعات نمایه سازی معانی پنهان تجزیه مقدار ویژه

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۰۷۰ تعداد دانلود : ۵۲۵

نمایه سازی معانی پنهان روشی است که اطلاعات را در قالب معانی ذخیره میکند، و از رابطة پنهان میان اصطلاحات و متن استفاده مینماید. در این روش معایب توجه به اصطلاح در یک سند به صورت منفرد، برطرف میگردد. در نظام بازیابی که به این روش فراهم میآید، به جای تطبیق لغوی اصطلاحات کلیدی، رابطة معنایی میان اصطلاحات نیز مورد توجه قرار میگیرد. در این مقاله، نظریه و کاربردهای نمایه سازی معانی پنهان در نظام های بازیابی مورد بررسی قرار میگیرند.

۱۰۰۵.

خطی بر تارک فهرست ملی

نویسنده: سید صادق حسینی اشکوری

منبع: آینه میراث دوره جدید بهار ۱۳۸۳ شماره ۲۴

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم کتابداری فهرست نویسی و رده بندی کتاب

تعداد بازدید : ۱۳۸۵ تعداد دانلود : ۸۵۱

۱۰۰۶.

روش انجماد برای از بین بردن حشرات موذی موزه

نویسنده: هایرومی تانیمورا سی جی یاما گوچی مترجم: فرشته طریقتی

منبع: پیام بهارستان بهمن ۱۳۸۳ شماره ۴۴

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم کتابداری حفاظت و نگهداری از منابع

تعداد بازدید : ۱۳۱۵ تعداد دانلود : ۶۹۸

۱۰۰۷.

میزان رضایت مراجعان از خدمات کتابخانه و مراکز اطلاع رسانی صنعت نفت تهران

نویسنده: جعفر مهراد محمدعلی جهانیان

منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره هفتم تابستان ۱۳۸۳ شماره ۲ (پیاپی ۲۶)

کلید واژه ها: رضایت مندی مراجعان مراکز اطلاع رسانی صنعت نفت

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۶۶ تعداد دانلود : ۷۲۵

هدف اصلی این پژوهش تعیین میزان رضایت مراجعان از خدمات کتابخانه و مراکز اطلاع رسانی صنعت نفت تهران (شامل مرکز اطلاع رسانی شرکت ملی نفت ایران، مرکز اطلاع رسانی شرکت ملی صنایع پتروشیمی، کتابخانه پژوهشگاه صنعت نفت) میباشد. روش پژوهش، پیمایشی از نوع توصیفی است و برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامة محقق ساخته استفاده شده. جامعة مورد مطالعه شامل 6250 نفر عضو مراکز اطلاع رسانی و کتابخانه میباشند. برای تحلیل داده ها از نرم افزار «اس پیاس اس»، برای جلوگیری از پراکندگی پاسخ های مختلف از توزیع فراوانی، و به منظور سنجش عوامل موثر و معناداربودن ارتباط عوامل مختلف با رضایت مراجعان از آزمون دوجمله ای استفاده شده است و در آخر هم عوامل جانبی به منظور مشخصکردن نسبت رضایت مراجعان زن و مرد، نسبت رضایت مراجعان با مدارک مختلف، و نسبت رضایت مراجعان سه مرکز موردمطالعه، مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان میدهد که میزان رضایت از مراکز اطلاع رسانی و کتابخانه در سطح خوبی (73درصد) قرار دارد و بیشترین رضایت (78درصد) به رفتار و توان کتابداران و کمترین رضایت (67درصد) از منابع بخش مرجع میباشد.

۱۰۰۸.

پیاده سازی پایگاه نشریات الکترونیکی متن کامل فارسی در کتابخانة منطقه ای علوم و تکنولوژی

نویسنده: جعفر مهراد سارا کلینی

منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره هفتم زمستان ۱۳۸۳ شماره ۴ (پیاپی ۲۸)

کلید واژه ها: کتابخانه منطقه ای علوم و تکنولوژی شیراز نشریة الکترونیکی متن کامل فارسی نشریة الکترونیکی نشریات علمی متن کامل

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۸۸۴ تعداد دانلود : ۹۶۱

در زمستان 1382، کتابخانة منطقه ای علوم و تکنولوژی شیراز طراحی و نصب پایگاه اطلاعاتی نشریات الکترونیکی متن کامل فارسی را با موفقیت به انجام رسانید. هدف از ایجاد این پایگاه دسترسی آسان به مقاله های موجود در نشریات فارسی بدون نیاز به مراجعة حضوری به کتابخانه ها است.از آنجا که گردآوری تمام شماره های یک نشریه برای کتابخانه های کوچک و متوسط و کتابخانه های خارج از کشور براحتی امکان پذیر نیست، وجود پایگاه اطلاعاتی نشریات الکترونیکی متن کامل فارسی در اینترنت دارای اهمیت ویژه ای است. با توجه به وجود دوره و شماره های مختلف یک نشریه، این پایگاه در آیندة بسیار نزدیک گنجینه ای غنی از نشریات فارسی خواهد بود. در این مقاله پس از تعریف نشریة الکترونیکی، روند طراحی و ساختار و نحوة استفاده از این پایگاه شرح داده میشود.

۱۰۰۹.

طراحی و اجرای دوره کتابداری دیجیتالی

نویسنده: پیتر جکسو مترجم: ناصر اسکندری

منبع: پیام بهارستان تیر ۱۳۸۳ شماره ۳۷

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۴۷۲ تعداد دانلود : ۷۵۵

۱۰۱۰.

تولید علم و کتابخانه های دانشگاهی با نگاهی بر وضعیت علم در جهان و ایران

نویسنده: جواد ریاحی اصل

منبع: پیام بهارستان آبان ۱۳۸۳ شماره ۴۱

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۷۲۸ تعداد دانلود : ۹۷۰

۱۰۱۱.

فاکسینگ - روشی جدید برای حل یک مشکل قدیمی

نویسنده: نرگس پدرام

منبع: پیام بهارستان آذر ۱۳۸۳ شماره ۴۲

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم کتابداری حفاظت و نگهداری از منابع

تعداد بازدید : ۱۳۰۹ تعداد دانلود : ۶۲۳

۱۰۱۲.

حساسیت کاغذهای چاپی نسبت به حمله و آسیب حشرات جونده پس از تابش گاما و پیر سازی مصنوعی

نویسنده: نرگس پدرام

منبع: پیام بهارستان مرداد ۱۳۸۳ شماره ۳۸

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۳۷۷ تعداد دانلود : ۷۰۸

۱۰۱۳.

ضدعفونی کاغذ با استفاده از اشعه گاما ، اشعه الکترونی و میکرویو

نویسنده: فرانسو فلیدر مالالا نایرینا راکوتو نایراینی مارتین لروی فابین فوهور مترجم: فاطمه قدرتی

منبع: پیام بهارستان بهمن ۱۳۸۳ شماره ۴۴

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۹۲۰ تعداد دانلود : ۱۲۷۵

۱۰۱۴.

تنش در کتابخانه

نویسنده: مریم خسروی

منبع: کتاب سال پانزدهم زمستان ۱۳۸۳ شماره ۴ (پیاپی ۶۰)

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۰۵۱ تعداد دانلود : ۵۳۳

۱۰۱۵.

بررسی وضعیت کم ّی تولید اطلاعات علمی به وسیلة اعضای هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی کاشان در سال های 1379ـ1374

نویسنده: محمدرضا رامشک

منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره هفتم بهار ۱۳۸۳ شماره ۱ (پیاپی ۲۵)

کلید واژه ها: تولید اطلاعات اطلاعات علمی اعضای هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی کاشان

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۱۹۰ تعداد دانلود : ۵۸۹

نتایج این بررسی نشان میدهد که تولید اطلاعات علمی توسط اعضای هیئت علمی این دانشگاه بیشتر به صورت گروهی انجام گرفته و از 540 عنوان کل منابع اطلاعاتی تولید شده توسط اعضای هیئت علمی این دانشگاه بیشترین تولیدات در قالب مقاله در مجلات علمی (6/36 درصد)، و کمترین تولیدات در قالب کتاب (6/2 درصد) ارائه شده اند. تعداد مقالات چاپ شده در مجلات علمی خارجی تنها 4 درصد بوده و 96 درصد مقالات در مجلات داخلی به چاپ رسیده. بیشترین تولیدات در موضوع انگل شناسی (28 درصد) و کمترین آن در موضوع گوش و حلق و بینی (18/0 درصد) بوده است.

۱۰۱۶.

کتابخانه های واسپاری سازمان ملل متحد

مترجم: مجید سائلی کرده ده علی اکبر یزدانی

منبع: پیام بهارستان فروردین ۱۳۸۳ شماره ۳۴

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۱۰۴ تعداد دانلود : ۵۷۸

۱۰۱۷.

از نگاه استفادهکننده: معرفی روش شناسی کیفی ـ کم ّی معنابخشی

نویسنده: برندا دروین

منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره هفتم بهار ۱۳۸۳ شماره ۱ (پیاپی ۲۵)

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۱۳۶ تعداد دانلود : ۶۳۲

مقاله حاضر ترجمه فصلی از کتاب «پژوهش کیفی در مدیریت اطلاعات»[1] است که به معرفی یک رویکرد روش شناختی برای مطالعه کاربرد اطلاعات و نظام های اطلاعاتی ایجادشده پس از سال 1972 به بعد میپردازد. این رویکرد (یعنی معنابخشی) برای مطالعة نیازها، انگاره ها، و رضایتمندی کاربران بالفعل و بالقوه نظام های اطلاعاتی و ارتباطی به کار میرود. در بخش نخست، مفروضات و بنیادهای نظری این روش مطرح میشود. پس از آن، توصیف خود روش و روش های برآمده از آن آمده است.

۱۰۱۸.

دستور العمل حفاظت و نگهداری آثار کاغذی

نویسنده: مهناز عبدالله خان گرجی

منبع: پیام بهارستان بهمن ۱۳۸۳ شماره ۴۴

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۸۰۸ تعداد دانلود : ۱۱۰۴

۱۰۱۹.

نمایه سازان در پایگاه اطلاعاتی «چکیدة پایان نامه های ایران»

نویسنده: محمد ایرانشاهی

منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره هفتم پاییز ۱۳۸۳ شماره ۳ (پیاپی ۲۷)

کلید واژه ها: توصیف گرها چکیده پایان نامه های ایران پایان نامه های ایران

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۷۵۶ تعداد دانلود : ۸۱۵

پژوهش حاضر با هدف ارزیابی میزان همخوانی کلیدواژه های عنوان در پایان نامه های مندرج در «پایگاه چکیده نامه های ایران» با توصیفگرهای اختصاصیافته به این پایان نامه ها صورت پذیرفت. جامعة مورد بررسی، کلیة رکوردهای موجود در این پایگاه (65536 رکورد) از ابتدا تا پایان سال 1381 است. با استفاده از فرمول تعیین حجم نمونه از هر حوزة علوم انسانی، علوم پایه، علوم پزشکی، فنی و مهندسی، علوم کشاورزی و هنر، 100 رکورد به شیوة تصادفی انتخاب شد. نتایج پژوهش نشان داد که بین تعداد متوسط کلیدواژه های عنوان در حوزه های مورد بررسی تفاوت معناداری وجود دارد و 67 درصد توصیفگرهای نمایه سازان را کلیدواژه های عنوان تشکیل میدهند. همبستگی بالایی بین تعداد کلیدواژه های عنوان و تعداد توصیفگرها و میزان همخوانی آن ها وجود دارد. از نظر شیوة نگارش 48 درصد توصیفگرها به صورت تکواژه، 52 درصد ترکیب واژه، 87 درصد توصیفگرها مفرد و 13 درصد آن ها به صورت جمع تهیه شده اند. بازیافت بیشتر از طریق توصیفگرها در مقایسه با کلیدواژه های عنوان، اثربخشی طرح هایی را نشان داد که به منظور افزایش ارتباط بین توصیفگرهای هم موضوع در این پایگاه صورت پذیرفته است.

۱۰۲۰.

پست مدرنیته و علوم کتابداری و اطلاع رسانی

نویسنده: محمد حسن زاده

منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره هفتم زمستان ۱۳۸۳ شماره ۴ (پیاپی ۲۸)

کلید واژه ها: مدرنیته فناوری اطلاعات آموزش علوم کتابداری و اطلاع رسانی پست مدرنیته

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۲۷۳ تعداد دانلود : ۶۰۸

پست مدرنیته به عنوان یک وضعیت نوین در عصر حاضر، تغییر و تحول های زیادی در دیدگاه های مختلف در زندگی و تفکر بشر به وجود آورده و خواسته یا ناخواسته، علوم کتابداری و اطلاع رسانی نیز به عنوان یکی از علوم اجتماعی در معرض اثرپذیری از این وضعیت قرار گرفته است. مطالعة چنین وضعیتی، دید کتابداران و اطلاع رسانان را نسبت به وضعیت و موقعیت کنونی و افق های پیش رو، بازتر میکند. مقالة حاضر به دنبال آن است که تأثیر پست مدرنیته و تغییرات اجتماعی حاصل از آن را بر دیدگاه و فعالیت های مختلف در حوزة علوم کتابداری و اطلاع رسانی نمایان سازد. بدین منظور، مدرنیته و پست مدرنیته به صورت جداگانه و مختصر معرفی و تأثیر هر یک بر علوم کتابداری و اطلاع رسانی بررسی میشوند. قسمتی از مقاله به رابطة فناوری اطلاعات و پست مدرنیته از یک طرف و پست مدرنیته و آموزش علوم کتابداری و اطلاع رسانی از طرف دیگر پرداخته است. در نهایت، تفاوت دو دیدگاه مدرنیته و پست مدرنیته در علوم کتابداری و اطلاع رسانی بحث شده و در پایان پیشنهادهایی ارائه گردیده است. هدف این مقاله بسترسازی برای مطالعات عمقی و فراگیر دربارة دیدگاه های جدید در این رشته میباشد.

درخت حوزه‌های تخصصی