درخت حوزه‌های تخصصی

علم اطلاعات و دانش‌شناسی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
صنعت و تجارت کتاب علوم اطلاع رسانی علوم کتابداری کتاب کتابخانه ها کتابخانه ها(به طور عام) کتابخانه های الکترونیکی مراکز اطلاع رسانی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۹۶۱ تا ۹۸۰ مورد از کل ۷٬۲۷۴ مورد.
۹۶۱.

هستی شناسی ها و برچسب زنی اجتماعی: روابط و کاربردها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات دوره ۳۵ پاییز ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۹۹) 51-76

کلید واژه ها: هستی شناسی برچسب زنی اجتماعی فولکسونومی روابط و کاربردها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۵ تعداد دانلود : ۵۲۵
هستی شناسی و برچسب زنی اجتماعی، شیوه های نوین سازماندهی، بازنمون و اشتراک دانش در محیط الکترونیکی هستند که علیرغم تفاوت هایی که با یکدیگر دارند، می توانند به ارتقاء یکدیگر کمک نمایند. هدف پژوهش حاضر شرح روابط و کاربردهای این دو در پیوند با یکدیگر است. مطالعه حاضر با رویکرد کتابخانه ای و مفهومی نگارش شده است. اطلاعات لازم با استفاده از بررسی و مطالعه منابع اطلاعاتی چاپی و الکترونیکی موجود در کتابخانه ها، اینترنت و پایگاه های اطلاعاتی فارسی و انگلیسی گردآوری شد. اگرچه جایگاه برچسب ها در مبحث وب 2.0 و جایگاه هستی شناسی ها در مبحث وب معنایی است، اما می توان از برچسب ها در وب معنایی و از هستی شناسی ها در وب 2.0 بهره گرفت. استفاده از هستی شناسی در وب 2.0، ایجاد ساختار معنایی و رفع نقص ها و ضعف های آن را در سازماندهی و بازیابی به دنبال دارد که ناشی از دشواری های مربوط به کاربران، واژگان و همچنین ضعف های سیستم در برچسب زنی در وب 2.0 است. استفاده از برچسب ها در هستی شناسی نیز، به روز شدن، کاربردی تر شدن و پذیرش آن را در جامعه کاربران در پی دارد که نبود یا کمبود این موارد به دلیل کم توجهی هستی شناسی به کاربران نهایی و به روز نبودن متون و منابع مورد استفاده در ایجاد هستی شناسی هاست.
۹۶۲.

همانندجویی در متون فارسی بازنویسی شده با استفاده از روش های معنایی و احتمالاتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات دوره ۳۴ تابستان ۱۳۹۸ شماره ۴ (پیاپی ۹۸) 1823-1848

کلید واژه ها: تشخیص سرقت علمی همانندجویی معنایی همانندجویی احتمالاتی متون بازنویسی شده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۵ تعداد دانلود : ۲۹۰
همانندجویی ابزاری است که از آن برای تشخیص سرقت علمی/ادبی استفاده می شود. در یک روش همانندجویی، هدف تشخیص تمام قسمت های همانند موجود در یک متن مشکوک با توجه به تعدادی متن منبع احتمالی است. روش های زیادی برای همانندجویی ارائه شده اما از یک طرف، استفاده از روش های همانندجوی موجود برای سایر زبان ها به منظور همانندجویی در زبان فارسی مناسب نیست و از طرف دیگر، اغلب روش های ارائه شده برای همانندجویی در زبان فارسی قادر به تشخیص متون بازنویسی شده نیستند. با توجه به این مهم، در این مقاله دو روش همانندجویی جدید با هدف تشخیص متون فارسی بازنویسی شده ارائه خواهد شد. روش شناسی پژوهش براساس مطالعه منابع و مستندات معتبر علمی در این خصوص و روش کتابخانه ای است. روش اول پیشنهادی روشی معنایی است و از لغت نامه جهت بررسی همانندی جملات متون استفاده می کند. روش دوم پیشنهادی روشی احتمالاتی است و از اطلاعات آماری به دست آمده از پیکره ای عظیم از متون برای همانندجویی استفاده می کند. روش معنایی پیشنهادی در مقاسیه با روش های معنایی موجود از معیارهای جدیدتری برای بررسی همانندی متون استفاده کرده و روش احتمالاتی پیشنهادی اولین روش همانندجویی احتمالاتی ارائه شده برای زبان فارسی است. علاوه بر این، درحالیکه در سایر روش های موجود، همانندی هر دو جمله از متون موردنظر به صورت مستقل بررسی می شود، در روش های پیشنهادی همانندی جملات همسایه نیز در بررسی همانندی دو جمله در نظر گرفته شده است. نتایج پیاده سازی و آزمایشات صورت گرفته بر روی روش های پیشنهادی نشان می دهد که در حالیکه هر دو روش از کیفیت مناسب و تقریبا یکسانی برخوردار هستند، روش همانندجوی احتمالاتی پیشنهادی بسیار کاراتر بوده و زمان موردنیاز برای همانندجویی با استفاده از آن به طور متوسط برابر با 3.8% زمان موردنیاز توسط الگوریتم همانندجوی معنایی پیشنهادی است
۹۶۳.

از رفتار اطلاع یابی تا رفتار دانش یابی: واکاوی سیر تحول مفهومی و نظری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات دوره ۳۴ تابستان ۱۳۹۸ شماره ۴ (پیاپی ۹۸) 1939-1966

کلید واژه ها: اطلاعات خرد داده دانش رفتار اطلاع یابی رفتار دانش یابی هوش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۳ تعداد دانلود : ۵۲۵
انسان برای برطرف کردن نیازهای خود دائماً مشغول بروز رفتارهای گوناگون است. این رفتارها انواعی دارند و هرکدام موضوع بحث رشته های علمی مانند روانشناسی، جامعه شناسی، مدیریت، هنر، علم اطلاعات و دانش شناسی، و برخی زیرمجموعه های تخصصی آن ها است. رفتارهای اطلاعاتی و دانشی که ارکان اصلی فعالیت کاربر در تعامل با اطلاعات و دانش و همچنین نظام های بازیابی نشان می دهد، از جمله موضوع هایی است که در علم اطلاعات و دانش شناسی مورد توجه قرار گرفته است. با توجه به اهمیت این مفاهیم، در این جستار تلاش شده است تا با توجه به متون و پژوهش های علمی موجود و با رویکردی مروری- تحلیلی، مفاهیمی کلیدی همچون داده، اطلاعات، دانش، خرد، و هوش مورد بحث قرار گرفته، سپس پیش نیازهای شکل گیری یک رفتار دانش یابی مطرح شده و در ادامه تعریفی از رفتار دانش یابی و تمایز آن با رفتار اطلاع یابی ارائه شود. بررسی های صورت گرفته نشان داد مفهوم رفتار دانش یابی، مفهومی مهم و بسیار گسترده است، به همین دلیل می توان انتظار داشت که عرصه نوینی در ادبیات و پژوهش های حوزه های گوناگون به ویژه علم اطلاعات و دانش شناسی باز کند. به نظر می رسد که تلاش در زمینه تدوین و ضابطه مند کردن چارچوب ها در این عرصه بسیار ضروری باشد.
۹۶۴.

مطالعه مفاهیم آرایه های تذهیب در عرفان ایرانی اسلامی و تناسب آن با محتوای قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره بیست و دوم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۸۶) 1 - 29

کلید واژه ها: آرایه های تذهیب عرفان ایرانی اسلامی قرآن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۱ تعداد دانلود : ۳۳۲
اهداف: پژوهش حاضر به تبیین نسبت میان مفاهیم آرایه های تذهیب با متن قرآن و عرفان ایران می پردازد. به عبارت دیگر، دغدغه اصلی این پژوهش کشف سر منشأ احتمالی آرایه هایی مانند شمسه، ترنج، سرلوح، کتیبه، حاشیه و شرفه و همچنین ارتباط مفاهیم آنها با عرفان ایرانی- اسلامی و تناسب آن با محتوای قرآن است. روش/رویکرد پژوهشی : این پژوهش از حیث هدف، کاربردی است و به روش استقرایی و رویکرد توصیفی - تحلیلی آرایه های تذهیب قرآن رامورد ارزیابی قرار می دهد. یافته های پژوهش: نه تنها شمار واژگان قرآنی مرتبط با آرایه های تذهیب، بلکه مفاهیم عمیق عرفانی این کلمات در متون عرفانی ایران نیز نشان از ارتباطی تنگاتنگ و رازگونه میان آرایه های تذهیب و محتوای قرآن دارد، اما باید گفت که این ارتباط غیرمستقیم بوده و در بستر نقوش تجریدی ارائه شده است. در این میانمتون عرفانی بهترین رمزگشای این ارتباط پنهان هستند. نتیجه گیری: با توجه به بسامد بالای واژگان قرآنی مرتبط با آرایه های تذهیب و همچنین تطبیق معانی عرفانی این واژگان با عرفان ایرانی می توان گفت که مذهّبان در به تصویرکشیدن آرایه های تذهیب از متن قرآن الهام گرفته و با تطبیق این الگوها با عرفان ایرانی- اسلامی،اشکال و آرایه های تجریدی و انتزاعی را در جهت تفهیم و تجلی رازگونه کلام وحی برگزیده اند.
۹۶۵.

طبقه بندی علوم از دیدگاه دانشمندان دوره اسلامی از قرن دوم هجری تا عصر حاضر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۳۰ تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۱۱۸) 1 - 17

کلید واژه ها: طبقه بندی علم دوره اسلامی سازماندهی علم رده بندی علم توسعه علم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۶۳ تعداد دانلود : ۶۹۰
هدف: نشان دادن طرحی کلی از طبقه بندی های دانشمندان دوره اسلامی و رویکرد و جهان بینی این دانشمندان درخصوص تقسیم بندی هایی که ارائه کرده اند. روش شناسی: در این پژوهش از روش کتابخانه ای استفاده شده است و ابراز گردآوری داده ها، اسناد و مدارک فارسی (کتاب ها، مقالات، و پایان نامه ها) است که به مسئله طبقه بندی علوم در دوره اسلامی از دیدگاه دانشمندان این حوزه پرداخته اند. یافته ها: از اواسط قرن دوم تاکنون، طبقه بندی های مختلفی از علوم ارائه شده است. نخستین تلاش جدی مسلمانان برای طبقه بندی علوم، از قرن سوم با کار کِندی آغاز شد. طرح فارابی، گامی اساسی در زمینه طبقه بندی علم در دوره اسلامی به شمار می رود. به دنبال وی سایر دانشمندان این دوره نیز در تکمیل طبقه بندی علوم اهتمام ورزیدند. همین روند به رشد و توسعه علوم انجامید. نتیجه گیری: بیشتراندیشمندان دوره اسلامی، شیوه های پیشینیان را مبنای رده بندی خود قرار دادند؛ و هم راستا با آن نیز، علوم جدیدی را شناسایی کردند و به آنها افزودند. بیشتر طبقه بندی های انجام شده از علوم در این دوره، از عام به خاص انجام شده است و بیشتر دانشمندان مسلمان، مابعدالطبیعه (علوم الهی) را ارجح علوم می دانستند.
۹۶۶.

فهرست نویسی اجتماعی آری یا نه؟: یک مرور نظام مند(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره بیست و دوم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴ (پیاپی ۸۸) 101 - 118

کلید واژه ها: فهرست نویسی اجتماعی برچسب زنی اجتماعی مرور نظام مند

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۵ تعداد دانلود : ۲۴۹
هدف: هدف از این پژوهش، مروری نظام مند بر پژوهش های انجام شده در زمینه ضرورت به کارگیری فهرست نویسی اجتماعی در کتابخانه ها و شناسایی خلأهای پژوهشی موجود است. روش/ رویکرد پژوهش: روش پژوهش مرور نظام مند و همچنین تحلیل محتواست. بدین منظور پژوهش های مرتبط در 4 پایگاه اطلاعاتی در بازه زمانی 2005 تا 2016 مورد جستجو قرار گرفت و پس از 3 مرحله غربالگری تعداد 19 مورد از مرتبط ترین آن ها انتخاب شدند. سپس اهداف و نتایج پژوهش ها با استفاده از روش تحلیل محتوا در قالب مقولات و خرده مقولات گروه بندی شدند و فراوانی هر کدام به دست آمد. یافته ها: در پژوهش های مورد بررسی «بررسی همپوشانی و امکان همزیستی برچسب ها و واژگان کنترل شده» بیش از سایر اهداف و «امکان سنجی کاربرد برچسب ها در فهرست های کتابخانه ای» کمتر از سایر اهداف، مورد بررسی قرار گرفته است. از نظر روش شناسی، «تحلیل محتوا» بیش از سایر روش ها و «روش پیمایشی» کمتر از سایر روش ها در پژوهش های مورد استفاده قرار گرفته است. بیشترین پیشنهاد مطرح شده نیز «پیشنهاد تلفیق برچسب زنی با واژگان کنترل شده» می باشد. نتیجه گیری: اگر فهرست نویسی اجتماعی را به مفهوم همزیستی مسالمت آمیز واژگان کنترل شده در کنار برچسب های اجتماعی و سایر ابرداده های کاربرساخته مد نظر قرار دهیم عمده پژوهشگران با تحول فهرست نویسی سنتی به فهرست نویسی اجتماعی نظر موافق دارند. اما اگر تصور ما از فهرست نویسی اجتماعی جایگزین کردن برچسب های اجتماعی، یادداشت ها و نقطه نظرات کاربران با فهرست نویسی سنتی باشد، اغلب پژوهشگران با آن مخالفند.
۹۶۷.

ظرفیت برنامه های درسی رشته علم اطلاعات و دانش شناسی برای تصدی فرصت های شغلی مدیریت داده های پژوهشی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۳۰ بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۱۱۷) 55 - 79

کلید واژه ها: مدیریت داده های پژوهشی علم اطلاعات و دانش شناسی فرصت های شغلی برنامه های درسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۵ تعداد دانلود : ۳۹۷
هدف: ارزیابی ظرفیت برنامه های درسی مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی جهت توانمندسازی دانشجویان برای تصدی فرصت های شغلی مدیریت داده های پژوهشی.<br /> روش شناسی: این مطالعه با روش تحلیل محتوا انجام شده است. جامعه مورد مطالعه عبارت است از کلیه متون مدیریت داده های پژوهشی که به زبان انگلیسی منتشر شده  است، برنامه های درسی دوره کارشناسی و دوره کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی (گرایش مدیریت اطلاعات) و 14 نفر از کارشناسان و مدیران داده های پژوهشی دانشگاه های دولتی تهران.<br /> یافته ها: روایی سیاهه وارسی مهارت های مدیران داده های پژوهشی توسط متخصصان و صاحب نظران رشته علم اطلاعات و دانش شناسی مورد تأیید قرار گرفت و پس از بررسی، یافته ها نشان داد برخی از دروس مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد هم راستا با مهارت های مدیریت داده های پژوهشی است، که نیاز به تقویت و توسعه بیشتر دارد.<br /> نتیجه گیری: بازنگری برنامه های درسی رشته و در صورت لزوم اضافه کردن برخی دروس بالاخص در مقطع کارشناسی می تواند به توسعه مهارت های مربوطه کمک کند، تا از ابتدای تحصیل، دانشجویان بتوانند به عنوان مدیران داده های پژوهشی تربیت شوند و تحولات نوین ارائه خدمات مدیریت داده های پژوهشی را در حیطه کار حرفه ای خود ارائه دهند.
۹۶۸.

واگرایی استانداردهای حوزه مدیریت اطلاعات و دانش: حرکت از وحدت به کثرت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی سال نهم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۱۷)

کلید واژه ها: استانداردها بافت میراث فرهنگی بافت ابزارهای کاوش و کنسرسیوم وب حوزه مدیریت اطلاعات و دانش کثرت گرایی واگرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۱ تعداد دانلود : ۳۸۰
مقدمه : مقاله حاضر، با رویکرد تحلیلی انتقادی به تبیین واگرایی استانداردهای حوزه مدیریت اطلاعات و دانش، و حرکت آنها به سمت کثرت گرایی می پردازد. تلاش های موازی در بافت ابزارهای کاوش وب و کنسرسیوم وب جهانی با بافت میراث فرهنگی برای توسعه استانداردها و الگوهای مدیریت موجودیت های داده ای، مانع حل مشکلات کنونی وب در کنترل و پردازش داده ها خواهد شد. نیاز به هم افزایی تمامی سازمان ها و مراکز گسترش دهنده استانداردهای مدیریت داده ها بیش از پیش احساس می شود. روش شناسی : طراحی روش داده های پیوندی و فرانمای تولید داده های ساختارمند، به عنوان دو چالش راهبردی و واگرایانه ارزیابی شده، و از جنبه کارکردپذیری با استانداردها و الگوهای مفهومی بافت میراث فرهنگی مقایسه می گردند. در ادامه، دلایلی که در بافت میراث فرهنگی خاستگاه ایجاد چنین واگرایی در تدوین استانداردها بوده اند، با تأکید بر قابلیت های محیط وب و ویژگی های موجودیت های داده ای دسترس پذیر در آن محیط مورد تحلیل قرار می گیرد. یافته ها : به نظر می رسد، رویکرد کثرت گرایانه کنونی، و عدم توجه به فرایندهایی چون کنترل مستندات، بازنمون دقیق و گویای الگوهای رابطه ای بافت های داده ای برای استخراج معانی و دانش هر بافت، و اقبال نامناسب به انواع استانداردهایی که نقش مکمل نسبت به یکدیگر ایفا می کنند، برخی تجربیات نه چندان موفق پیشین را تکرار خواهند کرد. نتیجه گیری : در پایان، تعامل بیشتر متخصصان بافت میراث فرهنگی با طراحان استانداردهای بافت ابزارهای کاوش و کنسرسیوم وب جهانی و انجام پژوهش هایی برای بهبود میان کنش پذیری استانداردها و الگوهای دو بافت مورد بررسی توصیه می گردد.
۹۶۹.

عملکرد و هم پوشانی ابزارهای کاوش فازی و غیرفازی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۳۰ پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳ (پیاپی ۱۱۹) 82 - 93

کلید واژه ها: بازیابی اطلاعات دقت هم پوشانی ابزار کاوش غیرفازی ابزار کاوش فازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۷ تعداد دانلود : ۳۱۶
هدف : شناسایی قدرت بازیابی ابزار کاوش فازی و غیرفازی و میزان هم پوشانی بین آنها. روش شناسی: این پژوهش با نمونه گیری طبقه ای تصادفی و هدفمند از میان همه ابزارهای کاوش فعال در وب انجام شده است. ابزار گردآوری داده ها سه سیاهه وارسی پژوهشگرساخته بوده است. یافته ها: ابزارهای غیرفازی متاکراولر، بینگ، و امرالد به ترتیب، و ابزارهای فازی گوگل، یاهو، و اسک بیشترین دقت را داشتند. در میان هر شش ابزار، گوگل قوی ترین و امرالد ضعیف ترین عملکرد را داشت. در جستجوی کلیدواژه ای، بینگ و متاکراولر بیشترین و در جستجوی سؤالی، یاهو و متاکراولر ببیشترین هم پوشانی را داشتند. در جستجوی عبارتی نیز بیشترین هم پوشانی بین یاهو و متاکراولر مشاهده شد. در سه جستجوی سؤالی، عبارتی، و کلیدواژه ای همه نتایج امرالد منحصر به فرد بود. نتیجه گیری: گوگل بهترین و امرالد ضعیف ترین عملکرد را داشتند. با اینکه متاکراولر یک ابرموتور کاوش محسوب می شود اما نسبت به گوگل که یک موتور کاوش عمومی است ضعیف تر بود. در کل، ابزارهای کاوش فازی عملکرد قوی تری داشتند. بیشترین هم پوشانی نیز در میان متاکراولر با یاهو و بینگ مشاهده شد.
۹۷۰.

ابعاد باورپذیری اطلاعات وب: دیدگاه ها و اولویت های دانشجویان دانشگاه های برتر ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۳۰ بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۱۱۷) 27 - 53

کلید واژه ها: باورپذیری اطلاعات وب دانشجویان دانشگاه های برتر ایران ارزیابی اطلاعات وب اعتبارسنجی اطلاعات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۵ تعداد دانلود : ۵۹۳
هدف: شناسایی دیدگاه ها و اولویت های دانشجویان دانشگاه های برتر کشور نسبت به ابعاد گوناگون باورپذیری اطلاعات موجود در وب.<br /> روش شناسی: پژوهش حاضر توصیفی و به روش پیمایشی انجام شد که دیدگاه دانشجویان پنج دانشگاه برتر کشور را با پرسشنامه پژوهشگرساخته گردآوری کرد. برای توصیف و تحلیل داده های به دست آمده از آزمون همبستگی کانونی، تی تک نمونه ای، و تحلیل واریانس یک عاملی در نرم افزار SPSS استفاده شد.<br /> یافته ها: مدل همبستگی کانونی میان متغیرهای ترکیبی اعتمادپذیری با تخصص در سطح اطمینان 95% به لحاظ آماری معنادار است. زیرمؤلفه های متغیر اعتمادپذیری با متغیر ترکیبی حاصل از زیرمؤلفه های تخصص همبستگی معناداری دارند و بیشترین میزان همبستگی مربوط به «هویت وبگاه» است. همچنین زیرمؤلفه های متغیر تخصص با متغیر ترکیبی حاصل از زیرمؤلفه های اعتمادپذیری همبستگی معناداری دارند و بیشترین میزان همبستگی مربوط به «دقت» است. مردان و زنان در هر سه متغیر با یکدیگر تفاوت معنادار دارند. به طور کلی، زنان در هر سه بُعد اعتمادپذیری، تخصص، و باورپذیری اطلاعات وب نسبت به مردان میانگین بیشتری دارند. متغیر تخصص اولویت اول و اعتمادپذیری اولویت دوم در جامعه مدنظر بودند. میانگین سطوح تحصیلی در متغیرهای اعتمادپذیری، تخصص، و باورپذیری وب و همچنین سطح معناداری آزمون تحلیل واریانس در ارتباط با متغیرهای سن، تحصیلات، محل دانشگاه، و میزان آشنایی با اینترنت بررسی شدند.<br /> نتیجه گیری: دیدگاه ها و اولویت های دانشجویان دانشگاه های برتر ایران نکات مهمی درباره ارزیابی اطلاعات وبگاه ها در اختیار پژوهشگران، سیاست گذاران، طراحان وبگاه ها، و کتابداران قرار می دهد؛ بنابراین، از آنها می توان در بهینه سازی وبگاه های موجود، طراحی وبگاه های بهینه، و نیز آموزش و خدمت رسانی بهتر استفاده کرد.
۹۷۱.

تحلیل ساختار مطالعات «نظریه های علم اطلاعات» بر اساس تحلیل شبکه هم واژگانی مقالات در پایگاه اطلاعاتی وب آوساینس (1983– 2017)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات دوره ۳۴ بهار ۱۳۹۸ شماره ۳ (پیاپی ۹۷) 1051-1076

کلید واژه ها: نظریه های علم اطلاعات علم سنجی تحلیل هم واژگانی تحلیل هم نویسندگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۰۸ تعداد دانلود : ۶۵۳
چگونگی شکل گیری جریان های فکری، روش های تحلیل در علوم و روش شناسی ها از جالب ترین مباحث علم و فلسفه علم هستند. نظریه های علمی از واقعیاتی تشکیل می شوند که در ارتباط با هم گردآوری شده و انتظام یافته و مورد تأمل قرار گرفته اند. هدف از پژوهش حاضر تحلیل ساختار مطالعات حوزه موضوعی «نظریه های علم اطلاعات» از طریق بررسی متون علمی این حوزه در پایگاه «وب آوساینس» بر اساس شاخص های تحلیل هم واژگانی مفاهیم و هم نویسندگی متخصصان و نظریه پردازان این حوزه از علم اطلاعات و دانش شناسی بر اساس سنجه های مرکزیت شبکه اجتماعی در مقالات است. پژوهش حاضر با استفاده از رویکرد کمّی و شاخص های علم سنجی انجام شده است. برون دادهای علمی نظریه های علم اطلاعات در پایگاه اطلاعاتی «وب آوساینس» (1983-2017) با استفاده از روش های آمار توصیفی و تحلیلی در نرم افزارهای Premap ، VOSviewer ، Ucinet و Excell بررسی شده اند. یافته های حاصل از تحلیل های هم رخدادی واژگان و نویسندگان حاکی از آن است که از سال 2009 تا 2014 بیشترین مطالعات نظریه های علم اطلاعات در کشورهای آمریکا، آلمان، انگلستان، اسپانیا و کانادا بوده است. همچنین، در سال های اخیر کشورهایی مانند برزیل و چین پژوهش هایی را در این حوزه انجام داده اند. نویسندگانی همچون «یورلند»، «هارتل»، «وایت»، «بوشمن» و «برنر» بیشترین مقالات و «کیمبل»، «برنر»، «هرسینک»، «لوچس» و «ندرسن» دارای بیشترین همکاری علمی را در این دوره داشته اند. ضریب همکاری گروهی نویسندگان 3/0 است که حاکی از همکاری گروهی بالای نویسندگان است. مطالعات انجام شده در حوزه نظریه های علم اطلاعات به 9 خوشه تقسیم می شوند. حوزه های موضوعی نظریه های علم اطلاعات شامل استفاده از الگوریتم ها و مدل ها در نظریه ها، نظریه آنتروپی و کاربرد آن، نظریه های علم اطلاعات برگرفته از علوم دیگر، نظریه ترمودینامیک و فیزیک در علم اطلاعات، نظریه ارتباطات و مدل های ارتباطی، استفاده از نظریه های اطلاعات بین رشته ای، کارایی نظریه ها، ارزیابی نظریه ها، نقش اطلاعات و نقش میزبان و واردکننده نظریه ها در علم اطلاعات و دانش شناسی است.
۹۷۲.

پدیدارنگاری: روش پژوهش کیفی در مطالعات قلمرو بازیابی اطلاعات(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۳۰ تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۱۱۸) 18 - 38

کلید واژه ها: قلمرو بازیابی اطلاعات پارادایم تفسیری روش کیفی پدیدارنگاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵۴ تعداد دانلود : ۵۷۵
هدف: معرفی و ارائه روش پژوهش کیفی پدیدارنگاری به عنوان چهارچوبی مفهومی برای انجام پژوهش های قلمرو بازیابی اطلاعات و ارائه بازتاب ویژگی های این روش برای دانشجویان و پژوهشگران علاقه مند به روش های پژوهش کیفی. روش شناسی: این مقاله با رویکردی مروری/ تحلیلی از نوع مفهومی، روش پژوهش کیفی پدیدارنگاری ذیل پارادایم تفسیری را معرفی کرده است و با بررسی مطالعات پژوهشگرانی چون بروس، لیمبرگ، ادواردز، فورستر، و دیگران تلاش دارد تغییر پارادایمیک روش شناسی پژوهش (از پارادایم اثبات گرایی به پارادایم تفسیری) در قلمرو بازیابی اطلاعات را به تصویر بکشد. یافته ها: توجه به ضرورت تغییر پارادایم در پژوهش های قلمرو بازیابی اطلاعات از دهه 1980 در میان پژوهشگران این قلمرو آغاز شد. روش پژوهش کیفی پدیدارنگاری، روشی است که تنوع در روش های تجربه های افراد از یک پدیده را بررسی می کند. در این روش، افراد از طریق نمونه گیری هدفمند انتخاب و داده ها در قالب مصاحبه های نیمه ساختاریافته گردآوری می شوند و از طریق کدگذاری نظری تحلیل و نتایح در قالب دسته های توصیفی به شکل فضای نتیجه ارائه خواهند شد. نتیجه گیری: این روش پژوهش می تواند با شمارش و درک پدیده ها ازنظر گروه های خاصی از کاربران، درک روشن تری نسبت به بسیاری از پرسش های مطرح در عرصه پژوهش های رفتار اطلاع یابی ارائه دهد و ضمن توصیف برداشت کاربران از تجربه آنها در جستجو و بازیابی اطلاعات، نگرشی جدید به قلمرو مطالعات کاربران نهایی ایجاد و دست اندرکاران این قلمرو را با رویکردی جدید، نسبت به موضوع آشنا کند و زمینه دقیق تری برای خدمات و عمل آنها به وجود آورد.
۹۷۳.

ارائه الگوی به کارگیری فناوری معنایی در بازیابی اطلاعات در کتابخانه های دیجیتالی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۳۰ تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۱۱۸) 129 - 151

کلید واژه ها: الگوی فناوری معنایی مدل سازی معادلات ساختاری بازیابی اطلاعات ابزارهای معنایی کتابخانه های دیجیتالی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۱ تعداد دانلود : ۴۶۳
هدف: ارائه الگوی مفهومی کاربرد فناوری معنایی در بازیابی اطلاعات کتابخانه های دیجیتالی. روش شناسی: پژوهش حاضر کاربردی و ابزارگردآوری داده ها سیاهه وارسی بود که براساس نظر متخصصان و با روش دلفی در 3 بخش معماری فناوری معنایی، ابزارهای فناوری معنایی، و فناوری معنایی در بازیابی اطلاعات استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش معادلات ساختاری واریانس محور و مدل سازی کمینه مربعات جزئی (PLS-SEM) استفاده شد. درادامه، از ترکیب دیدگاه اعضای پنل دلفی و متخصصان، نرم افزار الگوی نهایی پژوهش تدوین شد. برای تأیید نهایی الگو و اعتبارسنجی آن از مصاحبه نیمه ساختاریافته و آمار توصیفی استفاده شد. یافته ها: برازش هر دو بخش الگوریتم داده ها و نتایج تحلیل عاملی تأییدی نشان دهنده مطلوبیت و مقبولیت ساختار مکنون در سطح شاخص ها و مؤلفه هاست. مقدار نیکویی برازش مدل از دیدگاه اعضای پنل دلفی برابر با 589/0 و مقدار نیکویی برازش مدل از دیدگاه متخصصان نرم افزار برابر با 387/0 به دست آمد که این عدد با توجه به سه مقدار 01/0، 25/0، و 36/0 به عنوان مقادیر ضعیف، متوسط، و قوی برای  GOFنشان از برازش کلی قوی مدل دارد. بنابراین، می توان از آن به عنوان الگویی مناسب برای به کارگیری فناوری معنایی در بازیابی اطلاعات کتابخانه های دیجیتالی بهره گرفت.
۹۷۴.

شناسایی عوامل تأثیرگذار در به کارگیری شناساگر شیء رقمی برای محتوای ادواری های فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۳۰ بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۱۱۷) 156 - 174

کلید واژه ها: شناساگر شناساگر شیء رقمی ادواری های فارسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۶ تعداد دانلود : ۲۹۳
هدف: شناسایی عوامل و موانع مؤثر در به کارگیری شناساگر شیء رقمی برای محتوای ادواری های فارسی.<br /> روش شناسی: به روش توصیفی-پیمایشی (دلفی) و با استفاده از پرسشنامه پژوهشگرساخته در جامعه ای 30 نفره انجام شد. روایی پرسشنامه از طریق شاخص نسبت روایی محتوایی و پایایی نیز با بهره گیری ازنظر متخصصان ارزیابی شد.<br /> یافته ها: از میان 45 گویه که برای این پژوهش ضروری شناخته شدند 10 گویه به عنوان عامل مؤثر و 22 گویه به عنوان موانع تأثیرگذار در به کارگیری شناساگر شیء رقمی معرفی شدند که «ارائه فراداده های توصیفی مانند عنوان مقاله، نام نویسندگان، و واژه های کلیدی» (با میانگین 6/4) و «عضویت نداشتن ایران در نظام شناساگر اشیای رقمی به علل مختلف ازجمله تحریم علمی» (با میانگین 65/4) به ترتیب به عنوان مؤثرترین عامل و مانع نقش زیادی در به کارگیری شناساگر شیء رقمی برای محتوای ادواری های فارسی داشتند.<br /> نتیجه گیری: شناسایی عوامل مؤثر و موانع در به کارگیری شناساگر شیء رقمی برای محتوای ادواری های فارسی می تواند به دست اندرکاران نشریات ادواری و شناساگر شیء رقمی کمک کند تا با تقویت عوامل مؤثر و ازمیان بردن موانع موجود زمینه های لازم برای اجرای شناساگر شیء رقمی و بهره گیری از مزایا آن را در کشور فراهم کند.
۹۷۵.

مدل کسب وکار فراهم آوری منابع اطلاعاتی دیجیتال: موردکاوی طرح های ملی پایان نامه ها و رساله های الکترونیکی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات دوره ۳۴ تابستان ۱۳۹۸ شماره ۴ (پیاپی ۹۸) 1455-1480

کلید واژه ها: پایان نامه ها و رساله های الکترونیکی کسب وکار محتوامحور مدل کسب وکار منابع اطلاعاتی دیجیتال هستی شناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۱ تعداد دانلود : ۳۶۷
طرح های ملی پایان نامه ها و رساله های الکترونیکی (پارسا) از کارآمدترین کانال ها برای افزایش مشاهده پذیری پایان نامه ها و رساله ها (پارس) به شمار می آیند. برای راه اندازی و نگهداری چنین طرح هایی در سطح ملی نیاز به مدل کسب وکار مؤثری است که بتواند زیست پذیری آنها را تضمین کند. با این حال، هستی شناسی ها و چارچوب های مدل کسب وکار کنونی کلی هستند و با بافت طرح های پارسا هم خوانی ندارند. هدف این مقاله شناسایی اجزای کلیدی مدل کسب وکار طرح های پارسا در سطح ملی است. رویکرد این پژوهش کیفی است و برای گردآوری داده ها از ابزار مصاحبه ساخت نیافته و پروتکلی از پیش تنظیم شده برای انجام مصاحبه ها بهره برداری شده است. با 10 نفر از مدیران پایگاه های ملی پارسا از کشورهای گوناگون مصاحبه، متن مصاحبه ها پیاده سازی، و سرانجام در نرم افزار «مَکس کیو. دی. ای.» تجزیه و تحلیل شد. برای تجزیه و تحلیل داده از رویکرد «مایلز»، «هابرمن»، و «سالدانا» پیروی شده است که آمیزه ای از روش «گرانند تئوری» و قوم نگاری است. مدل کسب وکار فراهم آوری منابع اطلاعاتی دیجیتال و به ویژه طرح های ملی پارسا در سطح هستی شناسی دربردارنده هشت جزء کلیدی است: کاربران نهایی، مسائل مالی، حاکمیت، تأمین کنندگانِ محتوا، محتوا، خدمات، فناوری، و همکاری. هریک از این اجزا خود مؤلفه های گوناگونی را پوشش می دهند و روی هم رفته باید 46 مؤلفه کلیدی را در مدیریت طرح های ملی پارسا در نظر داشت. جنبه کسب وکاری طرح های پارسا در نوشته های کنونی به شکل مؤثری در کانون توجه نبوده است. این مقاله از نخستین پژوهش هایی است که طرح های ملی پارسا را از دیدگاه کسب وکاری بررسی می کند و می کوشد تا کسب وکار این طرح ها را به شکل فراگیر در سطح هستی شناسی بررسی کند. از آنجا که طرح های ملی پارسا به دنبال گردآوری، سازماندهی، و اشاعه پارسا هستند زیست پذیری آنها بسیار مهم است. پیشنهاد ابعاد و اجزای مدل کسب وکار این طرح ها به مدیران و سیاستگذاران اجازه می دهد تا به طرح و سازماندهی نیازهای کسب وکاری خود بپردازند و از زیست پذیری این پایگاه ها مطمئن شوند.
۹۷۶.

عملکرد موتورهای جستجوی گوگل، یاهو، و بینگ در بازیابی اطلاعات فارسی براساس رویکردهای ارزیابی فازی و کلاسیک(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۳۰ تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۱۱۸) 96 - 111

کلید واژه ها: بازیابی اطلاعات موتورهای جستجو دقت ریزش کاذب رکوردهای تکراری ارزیابی فازی ارزیابی کلاسیک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳۶ تعداد دانلود : ۴۳۳
هدف: ارزیابی فازی و کلاسیک عملکرد موتورهای جستجو در بازیابی اطلاعات فارسی و تعیین میزان ریزش کاذب و بهترین موتور جستجو با بازیابی کمترین رکوردهای تکراری. روش شناسی: پژوهش کاربردی حاضر به لحاظ روش انجام کار نیمه تجربی، تطبیقی، و ارزیابانه است. طبق نمونه گیری هدفمند و براساس محبوبیت موتورهای جستجو ، نمونه های پژوهش انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها، سیاهه وارسی پژوهشگرساخته با 20 پرسش بود. یافته ها: در دو ارزیابی فازی و کلاسیک، گوگل عملکرد بهتری نسبت به بینگ و یاهو داشت. به علاوه، مشخص شد میزان دقت ارزیابی فازی موتورهای جستجو از میزان دقت ارزیابی کلاسیک آنها بیشتر است. همچنین یافته ها در هر دو ارزیابی نشان داد گوگل، بینگ، و یاهو به ترتیب کمترین میزان ریزش کاذب را داشتند. علاوه بر این، میزان ریزش کاذب موتورهای جستجو در ارزیابی فازی کمتر از این میزان در ارزیابی کلاسیک به دست آمد. در این بررسی مشخص شد گوگل کمترین و یاهو بیشترین میزان رکوردهای تکراری را بازیابی کرد. نتیجه گیری: یافته ها نشان داد ارزیابی فازی باعث افزایش میزان دقت و کاهش میزان ریزش کاذب در موتورهای جستجو می شود. با توجه به اینکه ارزیابی فازی با طیف بندی میزان ارتباط رکوردهای بازیابی شده، میزان مانعیت و ریزش کاذب دقیق تر و واقعی تری را ارائه می دهد، به پژوهشگران پیشنهاد می شود برای بررسی عملکرد موتورهای جستجو از ارزیابی فازی استفاده کنند. به طورکلی، یافته های پژوهش نشان داد موتور جستجوی گوگل براساس سه معیار اندازه گرفته شده، عملکرد بهتری نسبت به بینگ و یاهو از خود نشان داد. از این رو، به کاربران پیشنهاد می شود هنگام جستجوی اطلاعات فارسی در وب برای صرفه جویی در وقت و هزینه خود از این موتور جستجو استفاده کنند.
۹۷۷.

شناسایی و اولویت بندی عوامل موثر بر یادگیری سازمانی با استفاده از تکنیک دلفی فازی، مطالعه موردی: یک مرکز تحقیقاتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی دوره ۵۳ تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ 122 - 143

کلید واژه ها: یادگیری سازمانی یادگیری فردی یادگیری گروهی تکنیک دلفی فازی پنل خبرگان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۱ تعداد دانلود : ۶۴
هدف و زمینه: هدف تحقیق شناسایی و اولویت بندی عوامل موثر بر یادگیری در یک مرکز تحقیقاتی است. روش شناسی: این تحقیق از نظر هدف یک تحقیق اکتشافی می باشد که در آن پس از مطالعه ادبیات نظری، عوامل اولیه موثر بر یادگیری سازمانی استخراج و سپس با استفاده از پرسشامه دلفی فازی، عوامل در سه مرحله از طریق پنل دلفی اعتبارسنجی شده است. جامعه آماری این تحقیق، محققین، خبرگان و متخصصین آشنا به موضوع تحقیق در حوزه یادگیری سازمانی می باشد. در مرحله بعد با پرسشنامه مقایسه زوجی و تکنیک AHP، عوامل شناسایی شده با استفاده از نظر خبرگان، اولویت بندی شدند. مبنای این اولویت بندی، میزان اثرگذاری هر کدام از عوامل بر سطح یادگیری سازمانی می باشد. نتیجه گیری: یافته های تحقیق نشان می دهد که عوامل فرهنگی، ساختاری، اقدامات مدیریت منابع انسانی، نگرش و ادراک کارکنان از مهمترین عوامل اثرگذار بر یادگیری از دیدگاه خبرگان می باشند.
۹۷۸.

عوامل ایجاد آشوب در سازماندهی اطلاعات و راهکارهای جلوگیری از آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی دوره ۵۳ پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳ 64 - 86

کلید واژه ها: آشوب سازماندهی اطلاعات نظریه ها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۸ تعداد دانلود : ۴۶
هدف: آشوب یکی از مهمترین ویژگی های دنیای پیچیده اطلاعاتی امروز است که باعث سردرگمی کاربران در بازیابی درست و به موقع اطلاعات می شود. هدف این پژوهش شناسایی و اولویت بندی عوامل ایجاد آشوب در سازماندهی اطلاعات و ارائه راهکارهایی برای جلوگیری از آن است. روش شناسی: این پژوهش از نوع کاربردی و با روش توصیفی-تحلیلی و تحلیل محتوای کیفی انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش 10 نفر از متخصصان سازماندهی اطلاعات است که به روش گلوله برفی انتخاب شده اند. ابزار گردآوری اطلاعات در این پژوهش مصاحبه عمیق ساخت نیافته است. یافته ها: یافته ها نشان داد که مهم ترین عوامل ایجاد آشوب در سازماندهی اطلاعات شامل: 1. عوامل انسانی 2. عوامل سیستمی 3. عوامل بنیادی 4. عوامل اقتصادی و 5. عامل زبان شناختی است. همچنین یافته ها نشان داد که اثر پروانه ای، خودمانایی، جاذبه های غریب و سازگاری پویا به ترتیب از مهم ترین عوامل بازدارنده آشوب در سازماندهی اطلاعات هستند و سازماندهی کنندگان با داشتن تخصص، دقت و زمان کافی، عملکرد بهتری را در جلوگیری از آشوب خواهند داشت. اصالت اثر: نتایج نشان داد که استفاده از عناصر نظریه آشوب برای جلوگیری از آشوب در سازماندهی اطلاعات مؤثر است.
۹۷۹.

آسیب شناسی پژوهش در رشته علم اطلاعات و دانش شناسی: مطالعه نظریه زمینه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی دوره ۵۳ پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳ 108 - 126

کلید واژه ها: آسیب شناسی پژوهش رشته علم اطلاعات و دانش شناسی نظریه زمینه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵ تعداد دانلود : ۴۴
هدف: آسیب شناسی پژوهش در رشته علم اطلاعات و دانش شناسی از منظر متخصصان دانشگاهی هدف تحقیق حاضر است. روش: این پژوهش با رویکرد کیفی و با استفاده از نظریه پردازی زمینه ای انجام شد. ابزار گردآوری داده ها، مصاحبه عمیق و نیمه ساختاریافته بود و تجزیه وتحلیل و کدگذاری داده ها طی سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی، با استفاده از نرم افزار تحلیل داده های کیفی MAXQDA 10انجام شد. جامعه پژوهش را اعضای کمیته برنامه ریزی علم اطلاعات و دانش شناسی ،و صاحبنظرا ن دانشگاه تشکیل دادندکه با روش نمونه گیری هدفمند ترکیبی تعداد 13 نفر به عنوا ن حجم نمونه انتخاب شدند. یافته ها: 405 مفهوم در مرحله کدگذاری باز در46 مقوله فرعی و 25 مقوله اصلی انتخاب و دسته بندی شد. در شرایط زمینه ای 34 مفهوم و 5 مقوله فرعی و 3 مقوله اصلی ؛ در شرایط علی 89 مفهوم و15مقوله فرعی و 5 مقوله اصلی ؛درشرایط مداخله گر 142 مفهوم و 13 مقوله فرعی و 9مقوله اصلی؛ در راهبردها 114 مفهوم و 8 مقوله فرعی و 4 مقوله اصلی ؛ و در پیامدها 26 مفهوم و 5مقوله فرعی و 4 مقوله اصلی استخراج شد. اصالت اثر: عوامل موثردر"آسیب شناسی پژوهش" در این تحقیق شناسایی وتحلیل شد و در قالب یک الگو ارایه گردید.
۹۸۰.

بررسی وضعیت موجود و آرمانی تأثیر مؤلفه های فنی بر کاربست شبکه های اجتماعی در کتابخانه های دانشگاهی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره بیست و دوم بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۸۵) 122 - 147

کلید واژه ها: مؤلفه های فنی شبکه های اجتماعی کتابخانه های مرکزی دانشگاه های دولتی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۱ تعداد دانلود : ۳۱۲
هدف: امروزه شبکه های اجتماعی به دلیل برخورداری از قابلیت های گوناگون، نقش بسزایی را در ارائه خدمات درکتابخانه ها ایفا می کنند از این رو، پژوهش حاضر به بررسی میزان تأثیر مؤلفه های فنی بر استفاده از شبکه های اجتماعی درکتابخانه های مرکزی دانشگاه های دولتی ایران در دو وضعیت موجود و آرمانی پرداخته است. روش پژوهش: پژوهش حاضر بر حسب هدف کاربردی و از نظر روش پیمایشی- تحلیلی می باشد. 146 کتابدار شاغل در کتابخانه های مرکزی 40 دانشگاه دولتی در مراکز استان های کشور که زیر پوشش وزارت علوم، تحقیقات و فناوری فعالیت می کنند جامعه و نمونه تحقیق بودند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته می باشد که در برگیرنده 10 مؤلفه فنی از جمله  قابلیت دسترسی، سهولت استفاده، قابلیت چند رسانه ای بودن، ساختار و ارائه محتوای متناسب با نیاز مخاطبان، تازگی و روزآمد بودن، صحت و دقت، قابلیت درک و فهم مطالب ، ساختار گرافیکی و دیداری مناسب، پوشش موضوعی (جامعیت)، برقراری ارتباط و کنش متقابل (تعامل پذیری) بود که بر اساس طیف پنج گزینه ای لیکرت طراحی شد. برای تحلیل داده ها نیز از آمار توصیفی (فراوانی، درصد فراوانی، میانگین و انحراف استاندارد) و برای بررسی معناداری تفاوت ها از آمار استنباطی (آزمون تی جفتی) استفاده شد. یافته ها: بر اساس یافته های پژوهش در رابطه با وضع موجود تأثیر مؤلفه های فنی  بر استفاده از شبک ه های اجتماعی در کتابخانه های دانشگاهی، دو متغیر سهولت استفاده با میانگین 47/3 و قابلیت دسترسی با میانگین 38/3 بیشترین تأثیر را بر استفاده از شبکه های اجتماعی داشتند. همچنین در مورد وضع آرمانی تأثیر مؤلفه های فنی، دو متغیر سهولت استفاده و تازگی و روزآمد بودن با میانگین 56/4 بیشترین تأثیر را بر استفاده از شبکه های اجتماعی داشتند. به طور کلی یافته ها نشان داد که که میانگین کل تأثیر مؤلفه های فنی بر استفاده از شبکه های اجتماعی در وضع موجود 28/3 در حد متوسط و در وضع آرمانی 44/4 در حد بالا قرار دارد. نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاکی از آن بود که تفاوت معناداری بین تأثیر عوامل فنی بر استفاده از شبکه های اجتماعی در کتابخانه های دانشگاهی در وضع موجود و آرمانی وجود دارد. این وضعیت نشان می دهد که ظرفیت بسیار مناسبی برای استفاده از شبکه های اجتماعی در کتابخانه ها وجود دارد و در وضعیت کنونی از این ظرفیت بهره برداری نمی شود. ارتقای وضعیت موجود در نهایت می تواند به ارتقای اثربخشی کتابخانه های دانشگاهی بیانجامد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان