علم اطلاعات و دانش‌شناسی

نمایش ۲٬۰۴۱ تا ۲٬۰۶۰ مورد از کل ۷٬۲۷۴ مورد.

۲۰۴۱.

ارزیابی پایگاه های وب دولتی ایران در سه سطح اطلاعات، ارتباطات و تراکنش؛ مقایسه ی دو دوره ی 1384 و 1389(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مهدی منتظرقائم میترا شمسی

منبع: پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات دوره ۳۱ پاییز ۱۳۹۴ شماره ۱ (پیاپی ۸۳)

کلید واژه ها: ایران ارتباطات اطلاعات حکومت الکترونیک ارزیابی پایگاه های وب دولتی تعامل و تراکنش

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۱۵۱ تعداد دانلود : ۶۱۰

پژوهش حاضر با بررسی پایگاه های وب دولتی در قالب مطالعه ی طولی، سیر رشد جنبه ای از حکومت الکترونیک را در ایران رصد کرده است. پایگاه های وب به عنوان جلوه ای از حکومت الکترونیک و میانجی شهروندان ایرانی و حکومت در نظر گرفته شده است. این مقاله با ارایه ی الگویی برای ارزیابی پایگاه های وب دولتی در سه سطح اطلاعاتی، ارتباطی (تعاملی) و تراکنشی، به بررسی مقایسهای پایگاه وب دستگاه های دولتی ایران در دو دوره ی زمانی بهمن 1384 و بهمن و اسفند 1389 پرداخته است. مدل ارزیابی این مقاله یک مدل سه مرحله ای تکاملی بوده که از «مدل تحلیل حکومت الکترونیک یونسکو» ایده گرفته است. در مدل پژوهش حاضر، حکومت الکترونیک «به مثابه کاربرد فناوری های نوین ارتباطی و اطلاعاتی در حکومت و تغییرات ایجادشده در ساختار، ماهیت و نحوه عملکرد حکومت» تعریف شده است.16 مقوله و مجموعا 61 زیرمقوله در سه سطح یادشده برای ارزیابی 51 پایگاه وب دولتی در دوره ی اول و 41 پایگاه وب در دوره ی دوم به کار رفته است. بر اساس یافته های این پژوهش، پایگاه های وب دولتی ایران به وی&zwj&zwjژه در دوره ی اول پژوهش، در نخستین پله های حکومت الکترونیک قرار داشته اند و شواهد اندکی وجود داشته که نشان بدهد حرکتی خارج از مرحله ی انتشار اطلاعات در میان آنها صورت گرفته است. گذشت بیش از پنج سال از زمان بررسی دوره ی اول پژوهش، تغییر چندانی را در سطح پایگاه های وب دولتی نشان نداده است. بر این اساس، همچنان تعداد اندکی از پایگاه های وب از قابلیتها و گزینه های تعاملی برخوردار بوده و درصد اندکی از آنها وارد سطح دوم، یعنی ارتباطات شده اند.

۲۰۴۲.

میزان موفقیت وظایف کاربری در پیوند با خانواده های کتابشناختی مبتنی بر الگوی مفهومی اف.آر.بی.آر. در نرم افزارهای کتابخانه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: ابراهیم عمرانی معصومه نیک نیا

منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۲۶ بهار ۱۳۹۴ شماره ۱۰۱

کلید واژه ها: نرم افزار کتابخانه ای وظایف کاربری ملزومات کارکردی پیشینه کتابشناختی (اف.آر.بی.آر.)

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۰۵۷ تعداد دانلود : ۶۶۴

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان بهبود نتایج جستجوی کاربران عادی و متخصص موضوعی با استفاده از خانواده های کتابشناختی مبتنی بر الگوی ملزومات کارکردی پیشینه های کتابشناختی (اف.آر.بی.آر.) در دو نرم افزار کتابخانه ای یکی با امکان محدود کردن نتایج جستجو براساس براساس خانواده های کتابشناختی و دیگری بدون این امکان انجام شده است. روش/ رویکرد پژوهش: میزان موفقیت کاربران به روش تجربی از طریق پایگاه آزمایشی محقق ساخته پژوهشگر ساخته در مورد اعضای دو خانواده کتابشناختی ""بوستان سعدی"" و ""رباعیات خیام"" با استفاده از مصاحبه نیمه ساختاریافته و تجربه کاربران در دو نرم افزار کتابخانه ای سیمرغ و رسا مورد وارسی و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: میزان موفقیت نرم افزار سیمرغ در پشتیبانی از چهار وظیفه کاربری (یافتن، شناسایی، انتخاب، و دسترسی) به بیان هایی از خانواده کتابشناختی ""بوستان سعدی"" و ""رباعیات خیام"" برمبنای نظرات دو گروه کاربران متخصص و عادی بیش از نرم افزار رسا بود. نتیجه گیری: هر دو نرم افزار رسا و سیمرغ می توانند با اصلاح صفحات جستجو امکانات بیشتری را برای پشتیبانی از وظایف کاربری در اختیار کاربران قرار دهند.

۲۰۴۳.

تحلیل سوات و موقعیت یابی راهبردی کتابخانه ملی ایران در قالب بازاریابی – ترویج(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فرزانه سهلی محمدرضا اسماعیلی گیوی نادر نقشینه

منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۲۶ زمستان ۱۳۹۴ شماره ۱۰۴

کلید واژه ها: بازاریابی ترویج کتابخانه ملی ایران تحلیل سوات تحلیل راهبردی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۰۲۰ تعداد دانلود : ۵۲۰

هدف: تحلیل راهبردی وضع کنونی کتابخانه ملی ایران در قالب بازاریابی- ترویج و ارائه راهبردهای پیشنهادی مبتنی بر ماتریس سوات. روش/ رویکرد پژوهش: ابتدا از طریق مصاحبه با 13 نفر از کارمندان متخصص کتابخانه و استفاده از روش تحلیل محتوا، مؤلفه های سوات استخراج شد. سپس با استفاده از پرسشنامه و رتبه بندی مؤلفه ها، و با استفاده از ماتریس ارزیابی موقعیت راهبردی، وضعیت راهبردی کتابخانه ملی ایران در مقوله ترویج تعیین و راهبردهای SO، ST، WO، و WT ارائه شد. یافته ها: ضعف های پیش روی کتابخانه ملی ایران بر قوت های آن و فرصت های پیش رو نیز بر تهدیدها غلبه دارد. بنابراین، بهتر است خود را در معرض خطرات بزرگ قرار ندهد. نتیجه گیری: موقعیت راهبردی کتابخانه ملی ایران در مقوله بازاریابی- ترویج، محافظه کارانه است. برخی راهبردهای پیشنهادی عبارت اند از: استفاده از حداکثر ظرفیت های فکری نیروی انسانی، اصلاح قانون به منظور استفاده مؤثر از قابلیت های رسانه های اجتماعی، استفاده از فرصت های ترویجی مناسب تر، رسیدن به ثبات مدیریتی، استفاده از کارکنان توانمند در پژوهش در سِمَت های اجرایی، و تلاش برای بودجه بندی و تخصیص منابع مالی مناسب و مانند آنها.

۲۰۴۴.

شناسایی و رتبه بندی عوامل ریسک رایانش ابری در سازمان های دولتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: نورمحمد یعقوبی حمیدرضا جعفری جواد شکوهی

منبع: پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات دوره ۳۰ بهار ۱۳۹۴ شماره ۳ (پیاپی ۸۱)

کلید واژه ها: سازمان های دولتی فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی عوامل ریسک رایانش ابری

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۷۱۸ تعداد دانلود : ۱۲۹۱

با پیشرفت سریع فناوری های پردازشی و ذخیره سازی و موفقیت اینترنت، منابع رایانشی، ارزان تر، قوی تر و در دسترس تر از قبل شده اند. این روندِ فناوری تحقق یک مدل محاسباتی جدید به نام رایانش ابری را قادر ساخته است. اخیرا سازمان های دولتی شروع به بکارگیری معماری، بسترها و برنامه های رایانش ابری جهت تحویل خدمات و برآورده ساختن نیازهای زیرمجموعه خودکرده اند.با وجود مزایا و فرصت های بسیار فناوری رایانش ابری،ریسک های متعددی وجود دارند که سازمان های دولتی باید قبل از مهاجرت به سمت محیط ابری آنها را بشناسند. هدف از انجام این پژوهش، شناسایی و رتبه بندی عوامل ریسک رایانش ابری در سازمان های دولتی با استفاده از دیدگاه خبرگان فناوری اطلاعات می باشد. ابتدا با مرور مقاله های کلیدی، لیست جامعی از ریسک ها استخراج و در دو دسته محسوس و غیرمحسوس طبقه بندی شدند. سپس از 6 نفر از خبرگان در خصوص این ریسک ها و تقسیم بندی شان، مصاحبه به عمل آمد و 10 ریسک شناسایی شد. پس از آن، با نظرسنجی از 52 خبره و با کمک فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی این ریسک ها رتبه بندی گردیدند. نتایج نشان می دهد که خبرگان ریسک های نامحسوس را به عنوان مهم ترین ریسک ها در بکارگیری رایانش ابری در سازمان های دولتی شناسایی کرده اند. در این میان ریسک «محرمانگی داده» رتبه نخست را بدست آورده است.

۲۰۴۵.

ترسیم شبکه هم نویسندگی و ضریب همکاری علمی پژوهشگران ایرانی در حوزه هوافضا در نمایه استنادی علوم تا 2014 میلادی

نویسنده: گلنسا گلینی مقدم پروین طاهری

منبع: مطالعات دانش شناسی سال اول تابستان ۱۳۹۴ شماره ۳ 23 - 42

کلید واژه ها: ضریب همکاری علمی همکاری علمی هم نویسندگی هوافضا

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی

تعداد بازدید : ۴۸۰ تعداد دانلود : ۲۵۹

هدف: هدف از این پژوهش، بررسی وضعیت شبکه هم نویسندگی و ضریب همکاری علمی پژوهشگران ایرانی در حوزه هوافضا در نمایه استنادی علوم از ابتدا تا پایان سال 2014 میلادی است. روش: پژوهش از نوع کاربردی و با کمک روش های علم سنجی انجام شده است. برای تجزیه وتحلیل داده ها از نرم افزارهای وی او اس ویوور، پاژک، یو سی نت، هیست سایت و اکسل استفاده شد. یافته ها: یافته ها نشان داد که از کل 2501 مقاله نمایه شده، 45/67 درصد با همکاری در سطح ملی، 24/4 درصد با همکاری در سطح منطقه ای و 55/32 درصد با همکاری در سطح بین المللی تولید شده اند. برترین دانشگاه ها و پژوهشگاه ها به ترتیب دانشگاه صنعتی شریف، شیراز، تهران و پژوهشگاه دانش های بنیادی بودند. نتیجه گیری: ازنظر کشورهای همکاری کننده، ایالات متحده آمریکا در رتبه اول قرار گرفت ولی با توجه به ضریب همکاری بین نویسندگان، به ترتیب کشورهای انگلستان، ایتالیا، آلمان و فرانسه بالاتر از ایالات متحده آمریکا قرار گرفت. میانگین ضریب همکاری علمی بین نویسندگان در طول 41 سال، 43/0 به دست آمد. بیش از 88 درصد از مقالات، الگوی دو نویسنده ای (27/35 درصد) و سه نویسنده ای (39/16 درصد) داشته اند.

۲۰۴۶.

تعیین طبقات اصلی مرتبط با مدیریت دانش در پایگاه وب آو ساینس و مطالعه هم پوشانی موضوعی آن ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: افسانه حاضری محمد توکلی زاده راوری وجیهه ابراهیمی

منبع: پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات دوره ۳۰ تابستان ۱۳۹۴ شماره ۴ (پیاپی ۸۲)

کلید واژه ها: خوشه بندی مدیریت دانش هم رخدادی کلیدواژه ها هم پوشانی موضوعی شاخص دربردارندگی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۱۳۲ تعداد دانلود : ۹۰۵

پژوهش حاضر با هدف بررسی ساختار موضوعی حوزه مدیریت دانش با تحلیل کلیدواژه های مدارک موجود در پایگاه وب آو ساینس به روش تحلیل هم واژگانی انجام شده است. طبقه بندی موضوعات با استفاده از روش خوشه بندی سلسله مراتبی وارد انجام شده و میزان شباهت موضوعی حوزه های مرتبط با محاسبه شاخص دربردارندگی مشخص شده است. یافته ها نشان می دهد که حوزه های ""مدیریت""، ""علوم کامپیوتر-سامانه های اطلاعاتی"" و ""علم اطلاعات/ کتابداری"" به ترتیب بیشترین تعداد مدارک مربوط به این حوزه را دارند. با ترسیم نمودار توانی مربوط به کلیدواژه های نویسندگان، از کل 5570 کلیدواژه 96 مورد به عنوان موضوعات پرکاربرد شناسایی شدند. سه نمودار خوشه ای ماحصل سنجش هم رخدادی بین موضوعات پرکاربرد در سه حوزه ی مورد بررسی بدست آمده است. مقایسه ی این نمودارها نشان می دهد که 6 خوشه موضوعی، حاوی جمعا 16کلیدواژه با هم در هر سه حوزه مشترک هستند. در این پژوهش هم چنین خوشه های شناسایی شده مربوط به حوزه های مختلف به صورت ذهنی دو به دو با هم مقایسه شدند. در این رابطه حوزه های مدیریت و علم اطلاعات/ کتابداری با داشتن 14 خوشه مشترک بیشترین شباهت را به یکدیگر نشان دادند. همچنین، حوزه ی-سامانه های اطلاعاتی با 28 خوشه متفاوت، بیشترین افتراق را با دو حوزه دیگر دارد و حوزه های مدیریت و علم اطلاعات/ کتابداری هر کدام با 18 خوشه ، کمترین افتراق را با حوزه های دیگر دارند. در بررسی میزان اشتراک کلیدواژه های یک حوزه با حوزه ها ی دیگر، شاخص دربردارندگی کلیدواژه های هر حوزه با حوزه دیگر محاسبه شد. نتایج این مرحله حاکی از این است که حوزه علم اطلاعات/ کتابداری بیشترین کلیدواژه های مشترک با دو حوزه دیگر را دارد.

۲۰۴۷.

دگرسنجه ها: راهی نو در علم سنجی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مژده سلاجقه سجاد محمدیان

منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۲۶ بهار ۱۳۹۴ شماره ۱۰۱

کلید واژه ها: علم سنجی دگرسنجه ها آلتمتریکس وب اجتماعی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۸۹۰ تعداد دانلود : ۱۰۷۶

هدف: تبیین و توصیف مفاهیم پیرامون دگرسنجه ها (آلتمتریکس) است. روش/ رویکرد پژوهش: بررسی متون کتابخانه ای و استخراج و تحلیل مطالب مطرح شده مرتبط با اهداف است. یافته ها: برخلاف شاخص های استنادی علم سنجی که کاملاً کند و زمان بر هستند، دگرسنجه ها می تواند در بازه زمانی بسیار کوتاه حتی یک یا دوروزه به ارزیابی تولیدات علمی بپردازد، همچنین بسیار از تولیدات علمی که خارج از مجلات در محیط وب انتشار می یابند نیز قابل ارزیابی هستند. نتیجه گیری: اصلی ترین چالش فراروی این حوزه تردید در داشتن اعتبار علمی در حد حوزه علم سنجی است؛ زیرا مقالات مورد ارزیابی در علم سنجی از فیلترهای علمی بسیاری چون داوری و... عبور می کنند، اما آنچه مسلم است در ارزیابی های درون سازمانی آن هم در بازه زمانی کوتاه دگرسنجی می تواند بهترین شیوه باشد.

۲۰۴۸.

سنجش میزان تکرار اطلاعات در بازیابی اطلاعات فارسی از وب با مقایسه موتورهای کاوش عمومی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سمیرا گوهری لیلا مکتبی فرد حمیدرضا جمالی مهمویی

منبع: تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی دوره ۴۹ تابستان ۱۳۹۴ شماره ۲ 239 - 254

کلید واژه ها: اینترنت بازیابی اطلاعات تکرار اطلاعات وب فارسی موتورهای کاوش

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی

تعداد بازدید : ۴۵ تعداد دانلود : ۴۶

هدف: پژوهش حاضر با هدف سنجش میزان تکرار اطلاعات بازیابی شده فارسی در وب و مقایسه موتورهای کاوش از لحاظ میزان توانمندی در بازیابی کمترین تکرار در محتوای نتایج انجام گرفت. روش: این پژوهش، از دسته مطالعات توصیفی است که از روش های کمّی و آمار توصیفی بهره می گیرد و با توجه به مقایسه و ارزیابی موتورهای کاوش، در زمره تحقیقات ارزیابی نظام های بازیابی اطلاعات نیز محسوب می شود. یافته ها: یافته ها نشان داد که موضوعاتی همچون حقوق، جغرافیا و ادبیات با بیش از 70 درصد تکرار در هر موتور کاوش، بیشترین میزان را در بازیابی نتایج دارای محتوای تکراری دارند. موتور کاوش گوگل با بازیابی تنها 8/42 درصد کمترین میزان و موتور کاوش بینگ با بازیابی 33/58 درصد، بیشترین میزان را در بازیابی نتایج دارای محتوای تکراری داشتند.

۲۰۴۹.

شناسایی و تعیین چهریزه ها در شبکه روابط همبسته درون و برون حوزه ای اصطلاحنامه اخلاق اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: رقیه محمدی پیله رود عصمت مؤمنی سید مهدی طاهری

منبع: پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات دوره ۳۰ تابستان ۱۳۹۴ شماره ۴ (پیاپی ۸۲)

کلید واژه ها: تعیین چهریزه ها اصطلاحنامه اخلاق اسلامی روابط همبسته درون حوزه ای روابط همبسته برون حوزه ای

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم کتابداری نمایه سازی و چکیده نویسی اصطلاح نامه ها و هستی شناسی ها

تعداد بازدید : ۹۷۳ تعداد دانلود : ۷۸۳

پژوهش حاضر با هدف شناسایی و تعیین چهریزه ها در شبکه روابط همبسته درون و برون حوزه ای اصطلاحنامه اخلاق اسلامی با روش تحلیل محتوا انجام شد. جامعه پژوهش را 3316 اصطلاح منتشر شده در اصطلاحنامه اخلاق اسلامی تشکیل می دادند که با یکدیگر رابطه همبسته دارند و روش گردآوری داده ها، روش اسنادی (کتابخانه ای) بود. بر اساس یافته های پژوهش چهریزه ""ماهیت و ذات"" با 23 چهریزه فرعی و زیرمجموعه، و 78.55 درصد استفاده، بیشترین کاربرد در روابط همبسته اصطلاحنامه اخلاق اسلامی را دارد؛ و چهریزه مکان بدون چهریزه زیرمجموعه و 0.05 درصد استفاده، کمترین کاربرد در روابط همبسته اصطلاحنامه اخلاق اسلامی را دارد. در نتیجه می توان بیان کرد که چهریزه ""ماهیت و ذات"" بیشترین بسامد، و چهریزه مکان کمترین بسامد را در میان چهریزه های شبکه روابط همبسته میان مفاهیم درون و برون حوزه ای اصطلاحنامه اخلاق اسلامی دارند. در این پژوهش مطابق با نیاز اصطلاحنامه اخلاق اسلامی 6 چهریزه تعریف شد که عبارتند از چهریزه حب و دوستی، چهریزه پایه و اساس/رکن، چهریزه آفت ها و آسیب ها، چهریزه صفات درونی/ احساس، و چهریزه علایم و نشانه ها.

۲۰۵۰.

رابطه فوکسونومی با هرمنوتیک و دیالکتیک(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مهشید التماسی

منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۲۶ تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱۰۲

کلید واژه ها: هرمنوتیک دیالکتیک فوکسونومی رده بندی مردمی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۰۷۲ تعداد دانلود : ۶۷۴

هدف: چالش های موجود در سازماندهی منابع اطلاعات وبی و اینترنتی موجب شد تا دانشمندان علم اطلاعات و دانش شناسی، علوم رایانه و علوم شناختی درپی یافتن راه حلی برای رفع آنها باشند. فوکسونومی به عنوان یکی از راه حل های مهم برای ایجاد نظام بازیابی تعاملی و به ویژه در وب 2.0 ایجاد شده است. از آنجا که در بررسی هر پدیده ای حتی در دنیای مجازی توجه به فلسفه و چرایی ایجاد آن می تواند راه را برای توسعه و استفاده مؤثر از آن پدیده هموارتر سازد؛ لذا مقالة حاضر برآن است تا مبانی و ریشه های نظام رده بندی فوکسونومی را در رویکردهای فلسفی دیالکتیک و هرمنوتیک بررسی و درصورت امکان رابطه میان آنها کشف کند. روش/ رویکرد پژوهش: روش کتابخانه ای. یافته ها: باتوجه به اینکه دو رویکرد فلسفی دیالکتیک و هرمنوتیک درپی یافتن و استخراج مفاهیم از پدیده ها هستند، لذا نزدیک ترین و مهم ترین ریشه های فلسفی فوکسونومی به شمار می روند. نتیجه گیری: از آنجا که هرمنوتیک بر تفسیر معنا از لفظ دلالت می کند و برداشت شخصی مفسّر را مبنای درک می داند شاید بتوان گفت که بیش از دیالکتیک با اصول اولیه فوکسونومی همخوانی دارد.

۲۰۵۱.

مطالعه ی مقایسه ای عملکرد جستجو در موتورها و فراموتورهای جستجو(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فاطمه زندیان اصغر مسعودی نصر آبادی معصومه لطیفی لیلا زادولی خواجه

منبع: تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی دوره ۴۹ زمستان ۱۳۹۴ شماره ۴ 511 - 593

کلید واژه ها: موتور جستجو فراموتور جستجو بازیابی اطلاعات ارزیابی عملکرد وب

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی

تعداد بازدید : ۸۱ تعداد دانلود : ۴۳

هدف: پژوهش حاضر ارزیابی عملکرد موتورها و فراموتورهای جستجو در بازیابی اطلاعات است. پژوهش به روش پیمایشی و داده-ها با استفاده از ابزار امتیازدهی و مشاهده گردآوری شده است. روش: برای گردآوری داده ها، تعداد پنج کلیدواژه در حوزه علم اطلاعات و دانش شناسی در5 .فراموتورهای مورد بررسی عبارتند از: متاکراولر، وب کراولر، اینفو، اینفو اسپیس و داگپایل. سه موتور جستجوی مشترک تحت پوشش فراموتورهای فوق نیز مورد بررسی قرار گرفت که عبارتند از: گوگل، یاهو و بینگ. تعداد 10 نتیجه اول بازیابی شده از هر ابزار جستجو بررسی شد. عملکرد رتبه بندی نتایج در فراموتورهای جستجو و موتورهای جستجو از دیدگاه کاربران و به روش فنی ارزیابی شد یافته ها : یافته ها نشان می دهد که در بازیابی نتایج از میان فراموتورها، اینفو بهترین عملکرد را در رتبه بندی نتایج از دیدگاه کاربران و در ارزیابی به روش فنی دارد. موتور جستجو گوگل نیز از دیدگاه کاربران بهترین عملکرد رتبه بندی نتایج را در میان موتورهای جستجو دارد. ، از دیدگاه کاربران میان عملکرد رتبه بندی موتورها و فراموتورهای جستجو تفاوت معناداری وجود دارد؛ ولی، هم در ارزیابی از دیدگاه کاربران و هم در ارزیابی به روش فنی تفاوت معناداری میان عملکرد رتبه بندی نتایج در فراموتورها با یکدیگر وجود ندارد و هم چنین از دیدگاه کاربران تفاوت معناداری میان عملکرد رتبه بندی نتایج در موتورهای مورد بررسی با یکدیگر وجود ندارد. از دیدگاه کاربران عملکرد رتبه بندی در موتورهای جستجو بهتر از عملکرد رتبه بندی در فراموتورهای جستجو می باشد به طوری که عملکرد رتبه بندی در فراموتورهای جستجو در سطح ضعیفی قرار دارد؛

۲۰۵۲.

پذیرش سامانه اطلاعات پژوهشی پژوهان و رفتار اعضای هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد مبتنی بر مدل پذیرش فناوری (TAM)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: غلامحسین جهانگیر محمدحسین دیانی محسن نوکاریزی

منبع: تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی دوره ۴۹ زمستان ۱۳۹۴ شماره ۴ 555 - 537

کلید واژه ها: پذیرش فناوری اطلاعات سامانه اطلاعاتی پژوهان دانشگاه علوم پزشکی مشهد مدل پذیرش فناوری اطلاعات (TAM)

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی

تعداد بازدید : ۶۶۴ تعداد دانلود : ۴۹

هدف: این پژوهش با هدف سنجش میزان پذیرش سامانه اطلاعات پژوهشی (پژوهان) از سوی اعضای هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد مبتنی بر مدل پذیرش فناوری انجام شد. روش ها: این پژوهش کاربردی به روش پیمایشی انجام شد. حجم نمونه 248 نفر از اعضای هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد بودند که با روش نمونه گیری طبقه ای نسبتی تعیین شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه بود که ضریب کلی آلفای کرونباخ آن 95 درصد محاسبه شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آماری توصیفی و استنباطی و نرم افزارهای SPSS و LISREL استفاده شد. یافته ها: در مورد میزان پذیرش سامانه پژوهان بر اساس مشخصات فردی اعضای هیأت علمی (شامل جنسیت، مرتبه علمی، سابقه کاری و دانشکده محل خدمت) رابطه معنی داری مشاهده نشد. سطح پذیرش سامانه از سوی اعضای هیأت علمی حوزه های پژشکی غیربالینی بیش تر از اعضای بالینی بود. سهم پذیرش هر یک از سازه های درونی مدل پذیرش فناوری اطلاعات در استفاده از سامانه پژوهان تفاوت داشت و بیش ترین تفاوت مربوط به سازه سهولت استفاده از سامانه پژوهان بود. سهولت استفاده ادراک شده از سامانه پژوهان با سودمندی استفاده ادراک شده از آن دارای همبستگی معنی داری بود. در نهایت کاربرد عوامل سازنده مدل پذیرش فناوری اطلاعات در این پژوهش نیز به عنوان عوامل تأثیرگذار بر پذیرش و استفاده از سامانه پژوهان تأیید گردید. کلیدواژه ها: پذیرش فناوری اطلاعات؛ سامانه اطلاعاتی پژوهان؛ دانشگاه علوم پزشکی مشهد؛ مدل پذیرش فناوری اطلاعات (TAM).

۲۰۵۳.

شناسایی فرایندها و فعالیت های مرتبط با مدیریت دانش برای اجرای موفق برنامه راهبردی مرکز اطلاع رسانی و کتابخانه مرکزی دانشگاه فردوسی مشهد در حوزه آموزش(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: منصور میرزایی مهری پریرخ علیرضا اسفندیاری مقدم

منبع: پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی سال پنجم پاییز و زمستان ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۱۰)

کلید واژه ها: مدیریت دانش برنامه ریزی راهبردی مرکز اطلاع رسانی و کتابخانه مرکزی دانشگاه فردوسی مشهد برنامه ریزی راهبردی برای توسعه و تحول در خدمات کتابخانه های دانشگاه فردوسی مشهد خدمات کتابخانه های دانشگاهی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی

تعداد بازدید : ۶۶۶ تعداد دانلود : ۵۱۹

هدف: این پژوهش با هدف شناسایی فرایندهای مدیریت دانش برای اجرای موفق برنامه راهبردی توسعه خدمات در کتابخانه دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. روش: از رویکرد کیفی و روش مطالعه موردی برای تحلیل ۱۴ راهبرد از حوزه راهبردی آموزش ، استفاده شد. چرخه مدیریت دانش به عنوان چارچوب نظری برای طراحی ماتریس یک در شش برای گردآوری اطلاعات بهره گرفته شد. از آنجایی که هر راهبرد به یک زمینه موضوعی مرتبط بود، مجموعه ای از متون در پیوند با هر راهبرد شناسایی، مطالعه، و مفاهیم کدگذاری گردید. این مفاهیم تبدیل به اقدام شدند. برای روایی تحلیل های انجام گرفته، ۶ ماتریس از ۱۴ ماتریس طراحی شده میان ۱۲ داور متخصص به قضاوت گذاشته شد. یافته ها: داوری ها در پیوند با راهبردهای حوزه آموزش نشان داد توافق میان داوران و پژوهشگر در انتخاب اقدام ها وجود دارد. نتایج نظرسنجی داوران در مورد ماتریس ها در حوزه راهبردی آموزش مشخص می کند که میان اقدام های انتخاب شده و راهبردها ، رابطه میان اقدام های در نظرگرفته شده با هدف هر مرحله از فرایند مدیریت دانش رابطه مناسبی برقرار است. انتظار می رود اجرای اقدام ها به موفقیت برنامه راهبردی منجر شود. بنابراین بر پایه گزارش اعتبارسنجی انجام شده، مفاهیمی که در رابطه با هر راهبرد از متون استخراج شد و فرایند تحلیل قیاسی که برای همخوان سازی این مفاهیم با هر مرحله از مدیریت دانش و نیز راهبرد مربوطه سپری شده از دیدگاه صاحب نظران روا بوده است. به این ترتیب، می توان انتظار داشت اقدام های در نظر گرفته برای راهبردهای مختلف حوزه راهبردی آموزش به اجرایی شدن این راهبردها کمک نمایند.

۲۰۵۴.

قشربندی اعضا هیأت علمی علم اطلاعات و دانش شناسی ایران از نظر میزان حضور و اثربخشی و عملکرد علمی و حرفه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فرشید دانش رحمت الله فتاحی محمدحسین دیانی

منبع: پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی سال پنجم پاییز و زمستان ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۱۰)

کلید واژه ها: حضور اثربخشی نمایه استنادی علوم ایران علم اطلاعات و دانش شناسی گوگل پژوهشگر نظریه قشربندی اجتماعی در علم

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی

تعداد بازدید : ۷۹۶ تعداد دانلود : ۵۹۵

هدف: هدف این مقاله شناسایی قشرهای اعضا هیأت علمی علم اطلاعات و دانش شناسی ایران از نظر حضور و اثربخشی و همچنین زمینه های عملکرد علمی و حرفه ای آنان است. روش: پژوهش حاضر از نوع کاربردی است که به دو روش پیمایشی با رویکرد توصیفی و وب سنجی انجام شد. جامعه پژوهش را کلیه اعضا هیأت علمی شاغل در گروه های آموزشی علم اطلاعات و دانش شناسی ایران دارای مدرک تحصیلی دکتری تخصصی و مرتبه استادیاری به بالا تشکیل داده است. گردآوری داده های وبی در بستر دو پایگاه (گوگل پژوهشگر و پایگاه نمایه استنادی علوم ایران) انجام گرفت. همچنین از پرسشنامه محقق ساخته برای گردآوری داده های جامعه پژوهش به منظور قشربندی آنان از نظر عملکرد علمی و حرفه ای استفاده شد. یافته ها: از نظر عملکرد علمی و حرفه ای جعفر مهراد، محمد حسین دیانی و رحمت الله فتاحی جایگاه های نخست تا سوم را کسب کردند. همچنین بین قشربندی از نظر میزان حضور و اثربخشی عملکرد علمی و حرفه ای رابطه معنی دار و مستقیمی وجود دارد. دانش آموختگی از دانشگاه های خارج، تسلط به زبان انگلیسی، نگارش مقاله های گروهی، همکاری علمی با دانشمندان بین المللی، عضویت در گروه های پژوهشی، اشتغال در گروه های آموزشی پر سابقه و دارای تحصیلات تکمیلی از علت های اصلی حضور برخی اعضا جامعه پژوهش در قشرهای مرکزی است.

۲۰۵۵.

فهرست نویسی نشریات عربی در کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: اشرف السادات بزرگی رضا خانی پور زهرا مدرسی

منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۲۶ پاییز ۱۳۹۴ شماره ۱۰۳

کلید واژه ها: فهرست نویسی کتابخانة ملی جمهوری اسلامی ایران قواعد انگلوامریکن نشریات عربی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۱۲۰ تعداد دانلود : ۷۹۲

هدف: تحلیل وضعیت فهرست نویسی نشریات عربی کتابخانة ملی جمهوری اسلامی ایران. روش/ رویکرد پژوهش: تعداد 808 عنوان نشریة عربی موجود در کتابخانة ملی به روش پیمایشی- تطبیقی و با استفاده از سیاهة وارسی مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: بررسی عناصر کتابشناختی داده های فهرست نویسی نشان داد که عنوان کامل و شرح پدیدآور، محل، و تاریخ نشر از نظر قواعد انگلوامریکن در وضعیت مناسبی قرار دارد؛ اما وجه تسمیه، عنوان به زبان دیگر و سایر اطلاعات عنوان، نام ناشر، محل تولید، پیوست ها، و ناحیة یادداشت ها وضعیت استانداردی ندارند. همچنین رده بندی ها نشان از پراکندگی موضوعی نشریات عربی دارد؛ به طوری که تاریخ بیشترین و ادیان کمترین فراوانی را در میان رده های موضوعی نشریات عربی دارد. نتیجه گیری: میزان استفاده از قواعد انگلوامریکن در فهرست نویسی نشریات عربی کتابخانة ملی ضعیف و نامناسب است.

۲۰۵۶.

تحلیل محتوای چکیده رساله های دکترای علم اطلاعات و دانش شناسی از سال ۱۳۷۶- ۱۳۹۳(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مهدی محمدی سمیه پناهی عزیز سهیلی

منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره هجدهم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۳ (پیاپی ۷۱) 81 - 112

کلید واژه ها: رساله دکتری چکیده علم اطلاعات و دانش شناسی تحلیل محتوا گرایش موضوعی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی

تعداد بازدید : ۳۴۷ تعداد دانلود : ۳۲۶

هدف: هدف پژوهش حاضر تحلیل محتوای رساله های دکترای علم اطلاعات و دانش شناسی است. روش شناسی: روش پژوهش تحلیل محتوا و ابزار گردآوری اطلاعات سیاهه وارسی است. برای تحلیل موضوعی از رده بندی جیتا (JITA) استفاده شد. جامعه پژوهش شامل 125 رساله در دانشگاه های دولتی تهران، فردوسی مشهد، شهیدچمران اهواز و دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران است. یافته ها: بیشترین رساله متعلق به سال 1391(20%) و کمترین آن سال 1381 (8%) است. 2/55% آنها توسط مردان و 08/44% توسط زنان نگاشته شده است. روش پیمایشی با 8/60 %، پرکاربردترین شیوه پژوهشی بود. همچنین4/94 % چکیده ها غیرساختاریافته و 6/5% ساختاریافته گزارش شد. بیشترین گرایش موضوعی در حوزه فناوری اطلاعات (2/39%)، کارکردهای مدیریتی (2/31%) و سپس مباحث نظری و عمومی اطلاعات (6/29%) گزارش شد. مقوله فرعی «کتابخانه ها به عنوان مکان فیزیکی» (6/11%) بیشتر مورد اقبال پژوهشگران واقع شده است. همچنین، دکترعلی شکویی و دکترعباس حرّی پرکارترین استادان راهنما و مشاور شناخته شدند. نتیجه گیری: نتایج پژوهش بر سیر صعودی تولید رساله در حوزه فناوری اطلاعات دلالت دارد که می تواند متا ثر از عواملی همچون پذیرش و همگامی با فناوری و در نهایت بهبود زیرساخت ها باشد. اصالت و ارزش: تاکنون در زمینه تحلیل محتوای رساله های دکترای علم اطلاعات و دانش شناسی ایران پژوهشی صورت نگرفته است.

۲۰۵۷.

تاثیر گردش شغلی بر بهره وری کارکنان (موردپژوهی: سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: نجلا حریری شکوفه اعتمادی

منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۲۶ زمستان ۱۳۹۴ شماره ۱۰۴

کلید واژه ها: بهره وری کتابداران گردش شغلی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۴۸۰ تعداد دانلود : ۶۶۳

هدف: تعیین میزان تأثیر گردش شغلی بر بهره وری کارکنان از دیدگاه کتابداران سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی است. روش/رویکرد پژوهش: پیمایشی تحلیلی است و با استفاده از ابزار پرسشنامه پژوهشگرساخته، نظر 196 نفر از کتابداران شاغل در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران درباره نقش گردش شغلی بر بهره وری، با توجه به چهار جنبه بهره وری (فردی، سازمانی و سیستمی، مدیریت، و روش های کار) سنجیده شده است. یافته ها: گردش شغلی در ارتقای مهارت های کارکنان، اشتراک دانش، پویایی در کتابخانه، حمایت و کمک مدیران به کارکنان و تشویق آنها، تحمل مسائل و مشکلات، دستیابی به شیوه های نوین، افزایش تنوع در کار، و غلبه بر خستگی و کسالت تأثیر مثبتی دارد. نتیجه گیری: گردش شغلی میزان بهره وری را افزایش می دهد و فرصتی برای بهبود عملکرد در سازمان است.

۲۰۵۸.

خوشه بندی کاربران داده های دریایی با استفاده از تکنیک داده کاوی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فرناز غیاثی نوید نظافتی سجاد شکوهیار

منبع: پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات دوره ۳۰ تابستان ۱۳۹۴ شماره ۴ (پیاپی ۸۲)

کلید واژه ها: خوشه بندی داده کاوی استاندارد CRISP-DM الگوریتم TwoStep داده دریایی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۶۲۰ تعداد دانلود : ۷۵۸

هدف از این تحقیق خوشه بندی کاربران داده های دریایی با استفاده از تکنیک داده کاوی است. با محقق شدن این هدف، سازمانهای دریایی قادر به شناخت داده های موجود خود و همچنین اطلاع از نیازهای کاربران خود خواهند شد. در این تحقیق برای پیاده سازی داده کاوی از مدل استاندارد CRISP-DM استفاده شده است. داده های مورد نیاز، از اطلاعات و پروفیل 500 کاربر داده دریایی از سال 1386 تا 1393 در پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی، استخراج شده است. برای خوشه بندی از الگوریتم TwoStep استفاده شده است. در این تحقیق، برای نخستین بار با استفاده از خوشه بندی، الگویی میان کاربران داده های دریایی اعم از دانشجو، سازمان و پژوهشگر، و اطلاعات داده های مورد درخواست آنها (منبع داده، نوع داده، مجموعه داده، پارامتر و منطقه جغرافیایی) کشف شد. مهمترین خوشه های بدست آمده عبارتند از کاربر دانشجو با منبع داده بین المللی، کاربر دانشجو با نوع داده شیمی دریا، کاربر دانشجو با مجموعه داده ""پایگاه داده اقیانوسی جهانی""، کاربر سازمان با پارامتر نیترات و کاربر دانشجو با منطقه جغرافیایی خلیج فارس. کشف این الگوها، مدیران ارشد را قادر می سازد تا بدرستی در مورد داده های موجود خود و برنامه ریزی برای جمع آوری داده در آینده، تصمیم گیری کنند و درک بهتری از نیازهای کاربران خود داشته باشند، همچنین کاربران داده در راستای تقاضای خود هدایت شوند. در پایان پیشنهاداتی بمنظور بهبود عملکرد سازمانهای دریایی ارائه شده است.

۲۰۵۹.

کاربرد شبکه معنایی در بازیابی شعر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سودابه نوذری

منبع: پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات دوره ۳۱ پاییز ۱۳۹۴ شماره ۱ (پیاپی ۸۳)

کلید واژه ها: شبکه های معنایی؛ بازیابی شعر؛ مقوله بندی غزل های حافظ؛ تلمیحات حافظ

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۴۳۵ تعداد دانلود : ۱۳۱۲

ایجاد ارتباط معنایی میان مفاهیم موجود در متون می تواند راه حلی در بازنمانی هرچه بیشتر و دقیق تر محتوای متون، در کنار شیوه های مرسوم نمایه سازی باشد. ترسیم شبکه های معنایی گامی در این راه است. این شبکه ها، نقش یک زبان صوری را برای بیان خصوصیات بازی می کنند و در بازیابی اطلاعات کاربرد دارند. این پژوهش تلاش کرده است تا با پرداختن به یک نمونه از ارزشمندترین آثار قدیمی ایران، غزل های حافظ، شبکه های معنایی تلمیحات در اشعار او را ترسیم نماید. روش پژوهش ترکیبی است: روش تحلیل محتوای کمّی برای تعیین فراونی مفاهیم اصلی و فرعی اشعار و تحلیل محتوای کیفی شامل استخراج معنای ابیات، دسته بندی مفاهیم و ایجاد رابطه میان آنها و ترسیم شبکه معنایی. عناصر مربوط به تلمیحات در سطح و لایه زیرین ابیات 250غزل حافظ در 6 شرح پراستناد، با در نظر گرفتن وجود اشتراک میان حداقل دو شرح از شش شرح، انتخاب شدند. یافته ها نشان می دهد، در ابیات جامعه پژوهش تعداد 221 تلمیح (نزدیک به 56درصد لفظی و بیش از 44درصد ضمنی) وجود دارد. قرآن و پیامبران، پربسامدترین مقوله و 3زیرمقوله ""حضرت آدم(ع)""، ""حضرت سلیمان(ع)"" و ""شاه شجاع"" پربسامدترین عناصر فرعی شعر حافظ در حوزه تلمیحات هستند. تسهیل بازیابی اشعار مهم ترین کاربرد این شبکه ها است. در واقع کاربر با جستجو در این شبکه ها، می تواند: الف)به ابیات حاوی موضوع مورد نیاز خود دست یابد؛ ب)جایگاه موضوع خود را در کل موضوعات مشاهده کند و ج) ارتباط موضوع را با موضوع های دیگر و در نتیجه با اشعار دیگر مشاهده کند.

۲۰۶۰.

وب سایت های انجمن های علمی حوزه علوم انسانی در ایران: کارآمد یا ضعیف؟(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: امیررضا اصنافی امیرحسین رجب زاده عصارها سعیده جهانگیری مریم پاکدامن نائینی

منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۲۶ بهار ۱۳۹۴ شماره ۱۰۱

کلید واژه ها: ایران علوم انسانی وب سنجی عامل تأثیرگذار وب وب سایت های انجمن علمی ارزیابی وب سایت ها

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۴۴۲ تعداد دانلود : ۷۶۶

هدف: بررسی میزان رؤیت پذیری وب سایت های انجمن های علمی حوزه علوم انسانی در ایران است. روش/ رویکرد پژوهش: فهرست 62 انجمن علمی حوزه علوم انسانی در ایران از طریق وب سایت کمیسیون انجمن های علمی ایران استخراج شد. با استفاده از روش وب سنجی، در فاصله زمانی 27 آوریل تا 17 ماه می 2012 تحلیل وب سایت های فعال از طریق پایگاه های الکسا، اولروز، و راهنمای اینترنتی یاهو انجام شد. یافته ها: یافته ها نشان داد که وب سایت انجمن روان شناسی اجتماعی ایران با در اختیار داشتن 918 پیوند دریافتی، بیشترین پیوند را از دیگر سایت ها دریافت کرده است. انجمن مطالعات برنامه ریزی درسی ایران، انجمن مطالعات خانواده در ایران، و انجمن زبان و ادبیات فارسی با در اختیار داشتن کمترین پیوند دریافتی و رتبه در گوگل، ضعیف ترین وب سایت های انجمن های علوم انسانی در ایران محسوب می شوند. انجمن مدیریت اجرایی ایران با عامل تأثیرگذار تجدیدنظرشونده 15 بالاترین عامل تأثیرگذار را در اختیار داشته است. نتیجه گیری: نتایج این تحقیق، و ارائه آن به مدیران وب سایت های انجمن های علمی مورد مطالعه در تحقیق حاضر، افزون بر مرئی تر ساختن وب سایت و کمک به دریافت پیوند بیشتر از سوی وب سایت های مرتبط و خارجی، راه ارتباطات علمی را نیز می گشاید.

درخت حوزه‌های تخصصی