درخت حوزه‌های تخصصی

مقدمه: امروزه کارکردهای کتابخانه های عمومی منبع اصلی برای خواندن سرگرم کننده است. تهیه رمان مناسب برای خوانندگان از امتیازات اصلی کتابخانه های عمومی است. به نظر می رسد عوامل متعددی در تهیه رمان مناسب برای خواننده دخیل باشند. ازاینرو، پژوهش حاضر به بررسی شناخت دیدگاه خوانندگان درباره کتاب داستانی مناسب درکتابخانه های عمومی از طریق اجرای یک مطالعه کیفی می پردازد. هدف از انجام این پژوهش شناخت دیدگاه خوانندگان در مورد کتاب داستانی مناسب درکتابخانه های عمومی از طریق اجرای یک مطالعه کیفی است. روش : این تحقیق بر اساس یک مطالعه کیفی انجام شده است؛ برای گردآوری داده ها از مصاحبه نیمه ساختار یافته و برای تحلیل داده ها از روش تحلیل محتوا استفاده شده است. مصاحبه شوندگان تعداد 16 نفر از اعضای کتابخانه عمومی مرکزی استان اردبیل هستند که به شکل حضوری به کتابخانه مراجعه می کنند. یافته ها: براساس یافته های پژوهش نام نویسنده مهم ترین معیار خوانندگان برای انتخاب کتاب و امانت آن در کتابخانه عمومی بود. نوع شناسی خوانندگان بر اساس گرایش های ادبی آنها صورت می گیرد که هر کدام از اینها دارای دیدگاه های متفاوت از هم نسبت به داستان مناسب و روش دسترسی به آن دارند. بحث و نتیجه گیری: از آنجایی که کتابخانه های عمومی به عنوان مرکز اصلی فرآهم آوری متون تفریحی و خواندنی به حساب می آیند، لذا شناسایی خوانندگان این منابع متناسب با گرایش ادبی آنها در کتابخانه توسط کتابداران نقش مؤثری درانتخاب کتاب داستان مناسب برای آنها خواهد داشت.

هدف: هدف از پژوهش حاضر مطالعه، شناسایی و ارزیابی مخاطره های خدمات کتابخانه های عمومی تحت پوشش نهاد کتابخانه های عمومی کشور و ارائۀ راهکار بر اساس تئوری مدرن پرتفوی است. روش: پژوهش حاضر ازلحاظ هدف کاربردی و ازلحاظ روش گردآوری داده ها از نوع پژوهش های کیفی است که با روش فراترکیب انجام شده است. در پژوهش حاضر، برای دستیابی به هدف پژوهش و شناسایی مخاطره های پیشِ روی کتابخانه ها به جستجوی نظام مند در پایگاه های اطلاعاتی ساینس دایرکت، امرالد، نورمگز، مگ ایران، سیویلیکا، پایگاه علوم انسانی و پایگاه مجلات دانشگاه تهران پرداخته شد. در این پژوهش، روش هفت مرحله ای سندلوسکی و باروسو (2007) و در مرحلۀ بعد، برای تعیین ضریب اهمیت و اولویت هریک از مفاهیم کشف شده از روش کمی آنتروپی شانون استفاده شد. همچنین، در پژوهش حاضر به منظور تعیین روایی فراترکیب از ابزار ارزیابی حیاتی گلین استفاده شد. نحوۀ به کارگیری این ابزار در پژوهش حاضر در بخش کنترل کیفیت ارائه می شود. در این پژوهش، کلیۀ مقاله های مرتبط مطالعه و هرکدام از مخاطره های پیشِ روی خدمات کتابخانه های عمومی شناسایی و کدگذاری شدند. برای تعیین پایایی از روش توافق بین دو کدگذار استفاده شد و برای محاسبۀ ضریب توافق دو کدگذار از ضریب کاپا استفاده شد. یافته ها: منابع استخراجی درنهایت مورد ارزیابی قرار گرفتند و تعداد 52 مخاطره در نُه دستۀ ارزش وجودی کتابخانه، مجموعه سازی، فناوری اطلاعات، مسائل مربوط به منابع انسانی، قوانین و مقررات، مدیریت، مسائل مالی، ارزیابی و دسترسی به اطلاعات تقسیم بندی شده اند. نتایج نشان داد که مؤلفۀ تحولات اجتماعی-اقتصادی و درنتیجه، نیازهای همیشه در حال تغییر مشتریان و تأمین نیازهای اطلاعاتی مشتریان منجر به ناتوانی کتابخانه در تأمین حداکثری نیازهای اطلاعاتی مشتریان خواهد شد. همچنین، این مؤلفه بیش از سایر مؤلفه ها مورد توجه قرار گرفته بود. اصالت/ارزش: کتابخانه ها در مسیر ارائۀ خدمات خود همواره با مخاطره هایی مواجه هستند که شناسایی و مدیریت این مخاطره ها به حل بسیاری از مشکلات و معضلات پیشِ روی کتابخانه های عمومی کمک خواهد کرد. بنابراین، پژوهش حاضر در برنامه ریزی و تعیین خط مشی کتابخانه های عمومی کشور در آینده می تواند تاثیر شگرفی داشته باشد.

هدف: هدف پژوهش حاضر شناسایی و اولویت بندی عناصر متنی و پیرامتنی مهم در بازیابی داستان از دیدگاه خواننده است تا بر اساس آن مناسب ترین نقاط دسترسی برای خواننده فراهم شود و دسترسی به منابع داستانی متناسب با نیاز خواننده بهبود یابد. روش: پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی و از نظرِ رویکرد از نوع ترکیبی بوده و با راهبرد متوالی اکتشافی انجام گرفت. مرحله اول از طریق مصاحبه نیمه ساخت یافته فردی با 14 نفر از خوانندگان داستان انجام گرفت و داده های گردآوری شده با روش تحلیل مضمون کدگذاری و تحلیل شد. در ادامه، برای رتبه بندی عناصر شناسایی شده در مرحله اول، پرسش نامه مقایسه زوجی در اختیار 12 نفر از متخصصان حوزه ادبیات داستانی قرار گرفت و پس از گردآوری داده ها از روش تحلیل سلسله مراتبی برای تحلیل استفاده شد. یافته ها: بر اساس تحلیل مضمون مصاحبه های انجام گرفته در مرحله اول پژوهش، 24 عنصر متنی و پیرامتنی در قالب 6 مضمون اصلی استخراج شد. در ادامه، بر اساس نظر خبرگان، 19 عنصر از عناصر استخراج شده به عنوان عناصر متنی و پیرامتنی مهم در بازیابی داستان شناسایی شدند که می توانند در درک، ارزیابی، تصمیم گیری و انتخاب داستان تأثیر داشته و به جست وجوگران در بازیابی کتاب های داستانی مرتبط کمک کنند. اصالت/ارزش: استفاده از عناصر متنی و پیرامتنی برای غنی تر کردن ابرداده های فهرست های کتابخانه ها و نیز به کار بردن آن ها به عنوان نقاط دسترسی در نظام های جست وجو و بازیابی اطلاعات موجب توسعه و بهبود این نظام ها و افزایش کارایی آن ها در بازیابی منابع داستانی متناسب با نیاز خوانندگان می شود.

پژوهش حاضر با هدف تبیین عملکرد موتورهای کاوش وب در نمایه سازی و پیدانمایی پیشینه های فراداده ای مبتنی بر روش داده های خرد به صورت تطبیقی و با روش تجربی انجام شد. جامعه پژوهش را 100 پیشینه فراداده ای (مربوط به کتاب های الکترونیکی) مبتنی بر زبان نشانه گذاری فرامتن (اچ تی ام-ال) در قالب یک گروه آزمون، دارای 50 پیشینه به زبان فارسی و 50 پیشینه به زبان انگلیسی که بر اساس روش داده های خرد ایجاد شده بودند، و یک گروه گواه، دارای یکصد پیشینه فارسی و انگلیسی با ساختار معمولی، تشکیل می دادند. این پیشینه ها با روش نمونه-گیری تصادفی از میان پیشینه های فراداده ای کتابخانه دیجیتالی دانشگاه علامه طباطبائی انتخاب گردیدند. پیشینه های فراداده ای مورد مطالعه بر روی یک وب سایت مستقل با نشانی http://www.szolghadr.ir منتشر، و بر اساس بهترین روش های معرفی شده به موتورهای کاوش گوگل، یاهو و بینگ معرفی شدند. سپس با استفاده از سیاهه وارسی، عملکرد موتورهای کاوش مورد مطالعه در نمایه سازی و پیدانمایی پیشینه های فراداده ای هر دو گروه مورد بررسی قرار گرفت. موتور کاوش گوگل پیشینه های فراداده ای هر دو گروه آزمون و گواه را نمایه سازی، و پیشینه های گروه آزمون را به صورت معنادار در نتایج جستجو پدیدار نمود. اما موتورهای کاوش یاهو و بینگ، پیشینه های هر دو گروه را فقط نمایه سازی نموده، و قادر به پیدانمایی معنادار پیشینه های گروه آزمون نبودند. بنابراین با وجود اعلام موتورهای کاوش معتبر وب، به عنوان طراحان فرانمای تولید داده های ساختارمند (schema.org)، مبنی بر نمایه سازی و نمایش معنادار پیشینه های فراداده ای مبتنی بر روش داده های خرد، تنها موتور کاوش گوگل پیدانمایی معنادار آنها (به صورت خرده های غنی) را پشتیبانی نمود.

امروزه کاربردهای سیستم اطلاعات مکانی به محیط کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی وارد شده و برخی کتابخانه های پیشرفته دنیا جهت بهبود استفاده از فضا و منابع موجود از مزایای «جی آی اس» بهره می گیرند. هدف پژوهش حاضر طراحی پایگاه مسیریابی در کتابخانه «مرکز اطلاعات و مدارک علمی کشاورزی» به منظور تسهیل دستیابی کاربران به امکانات و خدمات کتابخانه است. روش پژوهش پیمایش توصیفی است و ماهیت پژوهش در زمره تحقیقات کاربردی قرار دارد. در این پژوهش، داده های مورد نیاز از بخش های مختلف کتابخانه و با مطابقت اطلاعات واقعی با نقشه های موجود (مشاهده) گردآوری شد. به منظور پیاده سازی، ورود داده ها و تشکیل پایگاه اطلاعات مکانی مسیریابی از نرم افزار «آرک جی آی اس» استفاده شد. از آنجا که در پژوهش حاضر با شبکه عبور و مرور سروکار داریم و چون مقادیر زمان برای راه ها غیرمنفی است، از الگوریتم «دایجکسترا» برای مسیریابی مبتنی بر زمان استفاده شد. بعد از ایجاد پایگاه اطلاعات مکانی مسیر، تعیین کوتاه ترین مسیر در کمترین زمان امکان پذیر شد. از این سیستم برای درک بهتر چگونگی رسیدن کاربران به ورودی کتابخانه و دسترسی به امکانات کتابخانه ای در جهت افزایش سودمندی و کارایی کتابخانه استفاده گردید. این مسئله ایده جدیدی است که به کارگیری آن در کتابخانه های دنیا به تازگی آغاز شده است.

هدف هدف تحقیق حاضر، معرفی رویکرد پیچیدگی اقتصادی جهت سنجش میزان موفقیت تجاری سازی تولیدات علمی و فناورانه است. روش: از آنجاکه رویکرد پیچیدگی اقتصادی مبتنی بر آن است که محصولات تولیدشده کشورها می توانند معرفِ میزان علم، فناوری و مهارت مورد نیاز برای تولید آنها باشند، سعی در محاسبه میزان انباشت دانش و مهارت نهفته در اقتصاد دارد. لذا، در این پژوهش ابتدا تولیدات علمی و فناورانه کشورهای منتخب بررسی شد و در ادامه، برای سنجش سهم تولیدات علمی و فناورانه کشورهای منتخب در اقتصاد، به معرفی شاخص پیچیدگی اقتصادی و نحوه محاسبه آن پرداختیم. یافته ها: یافته های تحقیق نشان می دهد درک رویکرد پیچیدگی اقتصادی و اس تفاده از آن می تواند به ما در سنجش دانش و مه ارت و رون د آن در اقتصاد کشورها کم ک ش ایانی کند. همچنین، یافته ها نشان می دهد هر چند رشدِ تولیدات علمی کشورهای منتخبِ در حالِ توسعه از کشورهای توسعه یافته بیشتر بوده است، در ثبت اختراع و تجاری سازی این علوم، کشورهای توسعه یافته منتخب بیشترین موفقیت را داشته اند. این سنجش با استفاده از شاخص پیچیدگی اقتصادی، به خوبی قابل مشاهده است. نتایج: انتشار مقاله های علمی فقط با هدف نمایش تعداد آنها و بدون درنظرگرفتن کیفیت، محتوا و کاربرد آنها در دنیای واقعی، تأثیر چندانی در تولید محصولات دانش بنیان، پیشرفت علمی و توسعه اقتصادی نخواهد داشت لذا به کارگیری شاخص پیچیدگی اقتصادی می تواند به عنوان روشی ارزشمند برای سنجش میزان موفقیت دانش نظری و فنی در عرصه کاربردی و عملی، مورد توجه سیاست گذارن و مسئولان قرار گیرد.

هدف: تعیین میزان و نوع همکاری پژوهشگران ایرانی با نشریات علمی نامعتبر. روش شناسی: این پیمایش با رویکرد علم سنجی انجام شده است. جامعه پژوهش از نشریات موجود در فهرست نشریات نامعتبر جفری بیل انتخاب شد. با توجه به روزآمد شدن مداوم این فهرست، نسخه ای که در دی ماه 1394 تهیه شده بود، ملاک انجام کار قرار گرفت. در تاریخ فوق این فهرست شامل 910 مجله بود. همه مجله های مذکور بدون نمونه گیری مورد بررسی قرار گرفتند. یافته ها:تعداد 649 پژوهشگر ایرانی با 276 نشریه نامعتبر همکاری داشته که بیشتر آنها در مرتبه استادی بوده اند. 35% از این افراد، وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری هستند. از نظر رشته تحصیلی، علوم پزشکی با 17% در بالاترین و هنر در پایین ترین رده به لحاظ همکاری با این نشریات  قرار دارد. بیشتر مجلاتی که پژوهشگران ایرانی با آنها همکاری داشته اند متعلق به قاره آسیا بوده است. نتیجه گیری: حضور پژوهشگران ایرانی در مجلات نامعتبر روندی رو به رشد دارد. معرفی، شناسایی، و ارائه فهرست این مجلات به صورت دوره ای و مستمر به دانشگاه ها و سازمان ها و تأکید بر اهمیت مسئله در جامعه علمی از راه های گوناگون امری ضروری به نظر می رسد؛ زیرا زمینه آشنایی، آگاهی، و استقبال نکردن از این مجلات را فراهم می کند.

هدف: مرور مطالعات انجام شده در رابطه با موضوع داده های پیوندی و شناسایی بیشترین موضوعات پرداخته شده در این موضوع، مزایا و چالش های موجود. روش: روش پژوهش مرور نظام مند است. در جستجوی اولیه در وبگاه علوم مشخص شد که 20 مجله بنا به نتایج پژوهش دارای بیشترین تولیدات علمی موضوع داده های پیوندی در مقوله علم اطلاعات و دانش شناسی اند. پس از بررسی و پایش 22966 مقاله استخراج و سپس با استفاده از راهنمای استاندارد پریزما، نهایتاً 20 مقاله انتخاب شد. ابزار پژوهش از نوع سیاهه وارسی بر مبنای معیارهای ورود و خروج بود و برای تجزیه وتحلیل اطلاعات از آمار توصیفی استفاده شد. یافته ها: وب معنایی، هستی شناسی، داده های باز پیوندی، تعامل پذیری، شباهت داده ها، پردازش زبان طبیعی، فراداده و کتابخانه دیجیتال بیشترین موضوع هایی است که در مقالات موردنظر به آنها پرداخته شده است. مزایا و چالش های فنی(مرتبط با مجموعه داده های پیوندی، ابزارهای داده های پیوندی مرتبط با مسائل فناورانه، و هستی شناختی)، عوامل مالی و انسانی در مقالات بررسی شد. در ادامه طبق یافته ها مشخص شد که مزایا و چالش های داده های پیوندی هر دو به تفکیک به مقوله فنی و زیرمقوله فرعی«مزایا و چالش های مرتبط با مجموعه داده های پیوندی» هر کدام با 35 درصد اختصاص یافته است. امکان کشف گسترش موجودیت ها با بررسی انواع پیوند در داده های پیوندی، ایجاد پیوند مناسب داده ها با داده های سایر خدمات پیوسته، بهبود در کشف داده های باز، افزایش رؤیت پذیری داده های پیوندی با داده های سایر خدمات پیوسته از جمله مزایای مرتبط با مجموعه داده های پیوندی، و تنوع بیش از حد داده های بین رشته ای، پیچیدگی واژگانِ در دسترسی، مشکلات مربوط به فهرست نویسی منابع از جمله چالش های مرتبط با مجموعه داده های پیوندی است. طبق یافته های پژوهش، بیشترین روش ها و ابزارهای به کارگیری داده های پیوندی مربوط به «نظام ساده سازماندهی دانش» یا اسکاس، هستی شناسی دی.بی.پدیا، هستی شناسی کتابشناختی و اف.اُ.ا.اف. به ترتیب با 7، 7، 5 و 4 فراوانی است. راهکارها و پیشنهادهایی در مقالات مورد بررسی نیز در رابطه با به کارگیری داده های پیوندی ارائه شد که باز، مفید، قابل کشف، سالم و پیوندی بودن داده ها از جمله آنها است. نتیجه گیری: با توجه به مطالعات مورد بررسی، برای پیاده سازی و به کارگیری داده های پیوندی در کتابخانه ها، مراکز اطلاع رسانی و پروژه های مختلف خارجی از روش ها و ابزارهای مختلفی استفاده شده است که با وجود چالش های موجود، سازماندهی، جستجو، و بازیابی اطلاعات را تسهیل کرده است و مزایای مختلفی نیز به همراه دارد. پژوهشگران علم اطلاعات و دانش شناسی، مهندسان نرم افزار و... با آگاهی از موارد مطرح شده در این پژوهش می توانند در معماری کتابخانه های دیجیتال و پروژه های مبتنی بر وب موفق تر عمل کنند.

هدف / زمینه: کتابخانه دیجیتال، مجموعه ای یکپارچه از منابع و خدمات الکترونیکی برای گردآوری، سازماندهی، حفاظت و بازیابی اطلاعات به شکل دیجیتال است. ظهور وب معنایی و هستی شناسی در عصر حاضر، سبب ایجاد تحول در کتابخانه های دیجیتال و طراحی کتابخانه های دیجیتال معنایی شده است. در این راستا، مقاله حاضر در نظر دارد به بررسی کاربردهای هستی شناسی در طراحی کتابخانه های دیجیتال معنایی بپردازد. روش: هستی شناسی، بازنمونی صریح، دقیق و گویا از نمونه ها، مفاهیم و روابط در یک حوزه موضوعی است که با توجه به ویژگیهایی همچون قابلیت استنتاج، ایجاد ارتباط و میانکنش پذیری بین سامانه های اطلاعاتی، حمایت از پردازش زبان طبیعی، فهم پرسش جستجو و...، می تواند برای تبدیل کتابخانه های دیجیتال به سامانه های اطلاعاتی هوشمند و در نتیجه طراحی کتابخانه های دیجیتال معنایی، مورد استفاده قرار گیرد. یافته ها: ایجاد قابلیتهای گوناگون در معماری کتابخانه های دیجیتال بویژه قابلیت استدلال، امکان تبادل اطلاعات میان کتابخانه های دیجیتال و سایر سامانه های اطلاعاتی، توصیف معنایی منابع موجود در کتابخانه های دیجیتال از طریق ادغام فراداده های کتابشناختی قالب مارک در هستی شناسی (مانند هستی شناسی MarcOnt)، ارتقای سیستم پرسش و پاسخ در کتابخانه های دیجیتال (مانند BT Digital Library)، ایجاد محیط رابط کاربرپسند و امکان مرور و جستجوی آسان و سریع مدارک، برخی از کاربردهای هستی شناسی در کتابخانه های دیجیتال هستند که در این مقاله بررسی می شوند.

این مقاله به نقد چگونگی طراحی مسیرهای حرکتی کاربران در کتابخانه ملی ایران می پردازد و نشان می دهد سازماندهی فضاهای معماری در یک کتابخانه، چگونه می تواند بر سهولت دسترسی به فضاهای مختلف و زمان صرف شده برای دسترسی به آنها این کار مؤثر باشد. نتایج این مطالعه می تواند کارایی کتابخانه ملی را از این نظر تعیین و اثرات آن را نشان دهد. هدف اصلی این پژوهش، ارائه نمونه ای الگووار برای سنجش ارزیابی طراحی بناهای ساخته شده و آشکارسازی نکاتی است در مورد طراحی معماری بناهایی که طول مسیر دسترسی در آنها اهمیت ویژه ای دارد. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه گردآوری داده ها، پیمایشی است. جامعه آماری کاربران کتابخانه ملی ایران در دو دوره متفاوت تابستان و پاییز انجام شده است. پس از تعیین مسیرها توسط پرسش از مراجعان و انتقال آنها به روی نقشه رایانه ای بنا، فاصله های طی شده میان مراکز حرکتی، تعیین و پس از تحلیل، یافته ها به صورت جدولها و نمودارهایی ارائه شده اند. برای تجزیه و تحلیل داده ها، از روش آماری (توصیفی و استنباطی) استفاده شده است. نتیجه کلی اینکه باید میان تعداد دفعات مراجعه و طول مسیر رابطه ای معنادار وجود داشته باشد. بررسی حاضر نشان می دهد کتابخانه ملی از این وضعیت ایده آل اندکی فاصله دارد.

هدف: پژوهش حاضر با رویکردی علم سنجی به مطالعه و ارزیابی تولیدات علمی بین المللی دانشگاه علامه طباطبائی از ابتدای شکل گیری این دانشگاه تا آپریل سال 2012 پرداخته است. روش: این پژوهش کاربردی با روش توصیفی انجام شده و جامعه آماری آن عبارت است از کل تولیدات علمی دانشگاه علامه طباطبائی که  به زبان انگلیسی در پایگاه چکیده ای و استنادی اسکوپوس نمایه شده اند. برای تحلیل داده ها از نرم افزارهای اکسل و نودکس در ترسیم گراف شبکه ارتباطات علمی پژوهشگران استفاده شده است. یافته ها:  نتایج حاکی از آن بودند  که کل تولیدات علمی نمایه شده دانشگاه علامه طباطبائی شامل 279 رکورد در قالبهای مقاله پژوهشی، مقاله مروری، مقاله همایش، و مقالات زیر چاپ بودند. نتیجه گیری: اگرچه نتایج نشان دادند که تعداد تولیدات علمی نمایه شده دانشگاه علامه طباطبائی در سطح بین الملل و همچنین میزان استناد به آنها، بخصوص تولیدات علمی سالهای اخیر در مقایسه با سایر دانشگاهها زیاد نبوده اند، لیکن در مجموع رشد تصاعدی را نشان می دهند و البته این رشد،  حاصل تلاش پژوهشگران برخی از گروههای علمی دانشگاه بوده است. 

هدف: هدف از انجام این پژوهش، تعیین نقش شبکه های اجتماعی در تبادل های علمی بین دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه رازی کرمانشاه است. روش: پژوهش حاضر از نوع کاربردی است و به روش پیمایشی انجام گرفته است. جامعه آماری این پژوهش شامل دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه رازی در نیم سال دوم تحصیلی 94-95 است. حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان، 351 نفر تعیین شد. برای گردآوری داده های پژوهش از پرسش نامه محقق ساخته استفاده شد و تجزیه وتحلیل داده ها در دو بخش، توصیف داده ها و تحلیل استنباطی، با استفاده از نرم افزار «اس پی اس اس» انجام شده است. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد 70% دانشجویان بیش از یک ساعت در روز از شبکه های اجتماعی استفاده می کنند. از بین شبکه های اجتماعی، تلگرام با 7/66 % بیشترین استفاده را بین پاسخگویان داشت. تلفن همراه با 8/63 % مهم ترین ابزار مورد استفاده برای دسترسی به شبکه های اجتماعی است. با توجه به یافته ها، استفاده از شبکه های اجتماعی در تبادل های علمی میان دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه رازی اثرگذار نیست. بیشترین استفاده از شبکه های اجتماعی در تبادل های علمی به ترتیب جهت پیداکردن مواد و منابع مرتبط علمی با میانگین 09/3، ارائه سؤال و درخواست پاسخ در موضوعات علمی با 07/3 و ارائه یا کسب اطلاعات به روز علمی با 02/3 است. اما استفاده از شبکه های اجتماعی می تواند در ارتقای دانش دانشجویان مؤثر باشد. استفاده کنندگان با میانگین 18/5 % از شبکه های اجتماعی به عنوان مکانی مناسب برای اشتراک دانش یاد کرده اند. طبق نتایج مهم ترین مزیّت استفاده از شبکه های اجتماعی از دیدگاه جامعه آماری، کسب لذت با مقدار ضریب 19/5 است. اصلی ترین مانع در استفاده از شبکه های اجتماعی، پایین بودن سرعت اینترنت با مقدار ضریب 10/7% شناخته شده است. نتیجه گیری: نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد استفاده از شبکه های اجتماعی در بین دانشجویان رایج است، اما این استفاده در روند تبادل های علمی دانشجویان اثرگذار نیست. با توجه به اهمیت و نقش شبکه های اجتماعی در معرفی، برقراری ارتباط، همکاری بین پژوهشگران، همچنین تبادل اطلاعات، باید برای آموزش در مورد قابلیت های این شبکه ها و در نتیجه افزایش بهره وری مؤثر از آنها تلاش شود.

هدف: رشته علم اطلاعات و دانش شناسی برای انطباق و همگام شدن با تحولات روز و رویارویی مؤثر با آن ها و حفظ موقعیت و بقای خود در شرایط رقابتی کنونی، نیاز به مطالعاتی نظام مند درباره آینده دارد. در این راستا، پژوهش حاضر بر آن است تا با مرور مطالعات مربوط به آینده علم اطلاعات و دانش شناسی در ایران و جهان، پژوهشگران آینده را در جهت توسعه پژوهش در این زمینه سوق دهد. روش پژوهش: پژوهش حاضر با استفاده از روش مرور نظام مند انجام گرفته است. بدین منظور، پژوهش های مرتبط در پایگاه های اطلاعاتی بین المللی و داخلی بدون در نظر گرفتن محدودیت زمانی مورد جستجو قرار گرفتند. در مجموع، 114 اثر مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: مروری بر مطالعات نشان داد که 14 پایان نامه، 25 مقاله همایش، 65 مقاله نشریه و 10 یادداشت وبگاه به مسئله آینده علم اطلاعات و دانش شناسی پرداخته اند. این پژوهش ها در چهار محور مورد مطالعه قرار گرفتند: 1. کتابخانه ها و مراکز اطلاعاتی در آینده؛ 2. کتابداران و متخصصان علم اطلاعات در آینده؛ 3. آینده آموزش در علم اطلاعات و دانش شناسی؛ و 4. آینده پژوهش در این حوزه. نتیجه گیری: رشته علم اطلاعات و دانش شناسی، کتابخانه ها و کتابداران در آینده همچنان به ایفای نقش خود ادامه خواهند داد؛ اما، برای این که بتوانند با وجود رقبایی نظیر اینترنت، ابرموتورهای جستجو، شبکه های اجتماعی و سایر ابزارهای نوین جایگاه خود را حفظ و ارتقا دهند، لازم است خدمات خود را متناسب با نیازهای روز و فناوری های نوین متحول سازند.  

مقدمه: اهمیت تسهیم دانش در کسب مزیت رقابتی و نقش خودکارآمدی در توانمندسازی کارکنان بر کسی پوشیده نیست. هدف از این پژوهش بررسی رابطه تسهیم دانش با خودکارآمدی (میل به آغازگری رفتار، تمایل به تلاش درجهت تکمیل رفتار، مقاومت در رویارویی با موانع) در پژوهشگران دانشگاه صنعتی مالک اشتر است. روش : این پژوهش ازنظر هدف، کاربردی و روش آن، توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش کلیه پژوهشگران دانشگاه صنعتی مالک اشتر، شاهین شهر، در سال 1395 است (242 نفر). از این تعداد، با نمونه گیری تصادفی طبقه ای برحسب مجتمع، دانشکده یا پژوهشکده، 165 نفر به عنوان نمونه انتخاب شد. ابزار جمع آوری اطلاعات، سه پرسش نامه است: پرسش نامه محقق ساخته جمعیت شناختی؛ پرسش نامه محققساخته تسهیم دانش مبتنی بر مدل دیکسون (20 پرسش نامه) و نیز پرسش نامه استاندارد خودکارآمدی شرر و مادوکس بود. در نهایت 161 پرسش نامه پاسخ داده شده به صورت صحیح و کامل بهدست پژوهشگر رسید. برای سنجش روایی از روایی صوری و برای سنجش پایایی، از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. پایایی پرسش نامه تسهیم دانش 89/0 و پرسش نامه خودکارآمدی 82/0 به دست آمد. یافته ها: بین تسهیم دانش و خودکارآمدی در پژوهشگران دانشگاه صنعتی مالک اشتر رابطه معنا داری وجود دارد. این ارتباط برای همه سازوکارهای تسهیم دانش یعنی انتقال ترتیبی، نزدیک، دور، کارشناسی و راهبردی صدق می کند. بیشترین ارتباط میان تسهیم دانش ترتیبی و خودکارآمدی و کمترین ارتباط نیز میان تسهیم دانش راهبردی و خودکارآمدی به دست آمد. بحث و نتیجه گیری: باتوجه به تأیید رابطه تسهیم دانش با خودکارآمدی، مدیران و مسئولان دانشگاه صنعتی مالک اشتر بهتر است نگرش و دیدگاه خود درباره تسهیم دانش را ارتقا دهند. همچنین به نقش و تأثیر تعامل تیمی افراد در گروه های پژوهشی با استفاده از تعریف پروژه های مشترک برای افراد، اهمیت بیشتری بدهند.

هدف: سند چشم انداز بیست ساله که با رویکرد توسعه همه جانبه، به عنوان معتبرترین سند راهبردی کشور، تهیه شده بیانگر آن است که فرهنگ، به عنوان وجهی مستقل از سایر وجوه دیگر، در این سند اهمیتی خاص یافته به گونه ای که بیش از چهار پنجم مفاهیم به کاررفته فرهنگی است؛ همچنین فرهنگ در برنامه چهارم توسعه به عنوان برنامه ای با ویژگی ""دانایی محوری"" در دستیابی به اهداف توسعه دارای نقش و جایگاهی رفیع است. بدین لحاظ، طبعاً مدیریت سازمان های فرهنگی و تعیین چشم اندازها در رسیدن به وضعیت مطلوب و آرمانی در این گونه سازمان ها نقش به سزایی خواهند داشت. به همین دلیل، در این مصاحبه سعی شد وجوه مختلف توسعه فرهنگی در کتابخانه ملی شناسایی شود. روش/ رویکرد پژوهش: این متن، به نوعی پیمایش و نظرسنجی است که از طریق مصاحبه با برخی خبرگان کتابخانه ملی نظرات آنان در مورد عواملی که سبب می شود تا این نهاد فرهنگی در جریان توسعه فرهنگی گام بردارد جمع آوری شد. از آنجا که سازمان فرهنگی یونسکو، به عنوان معتبرترین نهاد فرهنگی، وابسته به سازمان ملل متحد، در خصوص توسعه فرهنگی هر از گاهی شاخص هایی را تعریف و تبیین می نماید که در سه گروه عمده 1) آزادی فرهنگی،2) خلاقیت فرهنگی، و 3) گفتگوی فرهنگ جای می گیرند؛ تلاش شد تا پرسش ها در چارچوب این سه محور طراحی و تنظیم شود. یافته ها: سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران به عنوان نهادی فرهنگی و کتابخانه مادر نقشی پررنگ در حفظ و اشاعه میراث مستند داشته و دارد. مدیریت فرهنگ عمدتاً بر گسترش ارزش های مشترک و جلب تعهد اعضای جامعه نسبت به این ارزش ها تمرکز دارد و این ارزش ها با توجه به نوع رفتار مناسب مدیریتی است که مورد توجه قرار می گیرد. توسعه فرهنگی صرفاً به توسعه منابع فرهنگی، که منجر به توسعه اقتصادی گردد، محدود نمی شود بلکه تمام موارد مرتبط با شهروندی و زندگی شهری به نوعی با فرهنگ و برنامه ریزی برای آن عجین است. در این راستا، نقطه نظرات سه تن از خبرگان کتابخانه ملی در چارچوب پرسش های از پیش تعیین شده بیان شده است.

مقدمه: کسب وکار کتاب از دیگر کسب وکارها متفاوت است. کتاب ها محصولات نامطمئنی هستند که با شکست بالا در پیدا کردن مخاطبان مواجه اند و تنها درصد کوچکی از آن ها به فهرست خرید مشتریان راه پیدا می کنند. از این رو، چنین کسب وکارهایی همواره باید به دنبال راهبردهای کم هزینه و نوآور برای جلب نظر مشتریانشان باشند. بازاریابی محتوایی یکی از این راهبردهاست که با وجود اهمیت آن برای دستیابی به مخاطبان، اثربخشی آن در حوزه کتاب کمتر بررسی شده است. این مطالعه با هدف بررسی اثربخشی بازاریابی محتوایی بر افزایش فروش برخط کتاب در سطح یک مؤسسه انتشاراتی انجام شده است. روش شناسی: این مطالعه یک پژوهش کاربردی است و به لحاظ رویکرد، کیفی است که با استفاده از روش مطالعه موردی انجام شده است. راهبرد بازاریابی محتوایی در سطح یک مؤسسه انتشاراتی به مدت شش ماه اجرا و اثربخشی آن در افزایش فروش برخط کتاب مورد ارزیابی قرار گرفت. به این منظور از میان بنگاه ها، مؤسسات و کسب وکارهای فعال در زمینه نشر کتاب چاپی فارسی در حوزه های فرهنگی و هنری شهر تهران، مؤسسه انتشاراتی آبان به روش هدفمند و قضاوتی به عنوان مورد مطالعه انتخاب شد. برای گردآوری داده ها از مشاهده و تراکنش های فروش برخط استفاده شد. یافته ها: یافته های حاصل از به کارگیری بازاریابی محتوایی، افزایش 6/3 درصدی فروش برخط کتاب را نسبت به وضعیت پیشین نشان داد. این بدان معناست که فعالیت های بازاریابی محتوایی در متقاعد کردن مخاطبان به خرید در مدت زمان کوتاه تا حدودی اثربخش بوده است. با این حال، این احتمال نیز وجود دارد که افراد تحت تأثیر عوامل مختلف تصمیم گرفته باشند خرید غیر برخط خود را افزایش دهند. این امر با توجه به رفتار مصرف کننده در محیط های برخط قابل توجیه است. به این معنا که افراد در محیط های برخط به کالایی علاقه مند می شوند؛ اما تصمیم می گیرند به شکل فیزیکی آن را تهیه کنند . نتیجه گیری: چنانچه بازاریابی محتوایی به عنوان تلاش طولانی مدت در نظر گرفته شود؛ با به کارگیری و یکپارچه سازی آن با دیگر فعالیت های بازاریابی نتایج بهتری فراهم می کند.

هدف: هدف پژوهش، تحلیل استنادی مآخذ پایان نامه های سالهای 1389-1390 رشته شهرسازی دانشگاه تربیت مدرس است. روش: روش پژوهش، تحلیل استنادی است. جامعه آماری، 3688 استناد است. استنادها به روش سرشماری بررسی شدند. در گردآوری داده ها، با مراجعه به سایت کتابخانه، مآخذ پایان نامه ها دریافت شد و در تحلیل داده ها از نرم افزار مایکروسافت اکسل 2007، قانون بردفورد و فرمول نیم عمر استفاده شد. یافته ها: به طور میانگین هر پایان نامه به 80 منبع استناد کرده است. 53/56 درصد استنادها به فارسی و 47/43 درصد، لاتین هستند.کتابهای فارسی با 1162 استناد بیشترین و پایان نامه های لاتین با 3 استناد کمترین مقدار استناد را دارند. همچنین پراستنادترین مولفان و منابع، نیم عمر و منابع هسته بر اساس قانون بردفورد شناسایی شدند. همچنین معلوم شد، هر چه تاریخ نشر کتاب به زمان حال نزدیک تر باشد، تعداد دفعات استناد به آن اثر بیشتر نیست. بیشتر از 50 درصد پایان نامه ها به پایان نامه های دانشگاه تربیت مدرس استناد کرده اند. نتیجه گیری: در نگارش پایان نامه ها بیشتر از منابع فارسی استفاده شده است.  منابع و مولفان پراستناد مشخص شده توسط قانون بردفورد می تواند در انتخاب منابع کتابخانه به کارگرفته شود و با توجه به نیم عمر منابع که معیاری برای سنجش تازگی منابع است، می توان نتیجه گرفت از منابع جدید استفاده نشده است.

مقدمه : مدل سازی موضوعی یکی از تکنیک های متن کاوی است که امکان کشف موضوعات نامعلوم در مجموعه اسناد، تفسیر اسناد بر اساس این موضوعات و استفاده از این تفاسیر برای سازماندهی، خلاصه کردن و جستجوی متن ها را به طور اتوماتیک میسر می کند. آشنایی با مفهوم و تکنیک مدل سازی موضوعی، و کاربرد آن در کشف موضوعات و سازمان دهی منابع اطلاعاتی از اهداف اصلی این پژوهش است. روش شناسی : پژوهش حاضر از نوع کتابخانه ای است که در آن، ضمن معرفی مدل سازی موضوعی، به دسته بندی و مرور کاربردهای این تکنیک بر اساس ماهیت عملکردی آن و ارائه نمونه تحقیقاتی که از این تکنیک استفاده نموده اند پرداخته است. یافته ها : الگوریتم های مدل سازی موضوعی علاوه بر سه هدف اصلی مبنی بر کشف موضوعات پنهان، تفسیر اسناد بر اساس موضوعات و نهایتاً سازمان دهی و طبقه بندی متون، در کشف موضوعات و روابط پنهان در حوزه های علوم، بازیابی اطلاعات، دسته بندی مدارک بر اساس موضوعات، کشف الگوهای برجسته و رویدادهای در حال ظهور، خوشه بندی مفاهیم حوزه های علمی، تحلیل سیر تحول مفهومی در طول دوره های تاریخی، تعیین روابط سلسه مراتبی مفاهیم یک حوزه یا زمینه خاص علمی و غنی سازی فهرست واژگان کاربرد دارد. نتیجه : مدل سازی موضوعی با تکیه بر یادگیری ماشین و بهره گیری از دانش هوش مصنوعی به عنوان یکی از رویکردهای نوین سازماندهی منابع اطلاعاتی مطرح شده و مطالعات جدی در این زمینه در حال انجام است. لذا با کاربرد الگوریتم های مدل سازی موضوعی در راستای خودکارسازی استخراج موضوع و کشف موضوعات نهان موجود در منبع می توان بر تقویت و روزآمدسازی نظام های نوین سازمان دهی منابع اطلاعاتی عمل کرد.

این پژوهش با هدف شناسایی عوامل مؤثر بر شایستگی های فناوری اطلاعات و ارتباطات اعضای هیئت علمی «دانشگاه آزاد اسامیشهر تهران » و در راستای ارتقای وضع موجود انجام شده است. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی، از نظر نوع داد هها کیفی و از نظر شیوهپژوهش تحلیل محتواست. مشارکت کنندگان در این پژوهش بر اساس قاعده و اصل اشباع نظری شامل 16 نفر از خبرگان موضوعی اعم از اساتید،مدیران و متخصصان ICT بودند که با روش نمونه گیری هدفمند و نظری انتخاب شدند. ابزار گردآوری داد هها مصاحبه نیم هساختمند است. داده هابا استفاده از نرم افزار MAXQDA ، اعتبار داده ها با استفاده از روش تأییدپذیری توسط مشارکت کنندگان صورت پذیرفت. بر اساس یافته های پژوهش، عوامل مؤثر بر توسعه شایستگی های فناوری اطلاعات و ارتباطات اعضای هیئت علمی در چهار طبقه شامل چهار عامل محیطی و فنی، عامل فرهنگی، عامل قانونی، عامل تکنولوژیکی و 9 بُعد و 37 شاخص شناسایی و طبقه بندی شد.

هدف: هدف پژوهش حاضر شناسایی مسائل اساسی سیاست گذاری ملی کتابخانه های عمومی ایران از دیدگاه سیاست گذاران و متخصصان موضوعی است. روش: این پژوهش از نوع پژوهش های کاربردی است که با استفاده از رویکرد کیفی و بهره گیری از روش نظریه زمینه ای و تشکیل گروه کانونی متخصصان انجام شده است. جامعه پژوهش شامل خبرگان و متخصصان در حوزه سیاست گذاری عمومی، سیاست گذاری فرهنگی و نیز خبرگان و متخصصان و صاحب نظران حوزه کتابخانه های عمومی بودند. داده های از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته گردآوری شد و برای کدگذاری و تحلیل آن ها از نرم افزار تحلیل داده های کیفی MAXQDA و نیز اکسل استفاده شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که « فقدان معنای واحد از کتابخانه های عمومی در کشور (بین متخصصان، سیاست گذاران و مردم)»، «عدم توازن بین تصمیم گیری و سیاست گذاری ملی و سیاست گذاری محلی»، و «میزان توانمندی مدیران در عرصه کتابخانه های عمومی (سیاست گذاری، تصمیم گیری و اجرا)» مسائل سیاست گذاری ملی کتابخانه های عمومی کشور هستند. همچنین، با بررسی روابط بین مقوله ها و در نظر گرفتن مقوله های محوری، مسئله «تعارض بین سیاست گذاری ملی و سیاست گذاری محلی کتابخانه های عمومی کشور» به عنوان مسئله اصلی سیاست گذاری ملی کتابخانه های عمومی ایران شناسایی شد که مورد اجماع اعضای گروه کانونی نیز قرار گرفت. اصالت/ارزش: نقطه قوت این پژوهش بهره گیری از نظرات سیاست گذاران عمومی و کتابخانه های عمومی به منظور شناسایی مسائل اساسی است و از اولین پژوهش هایی است که مسائل کتابخانه های عمومی در سیاست گذاری ملی کتابخانه های عمومی ایران را با بهره گیری از روش کیفی مطالعه کرده است. همچنین، از نظرِ موضوع و روش پژوهش، دارای اصالت است.