درخت حوزه‌های تخصصی

هدف: مرور نظام مند پژوهش های حوزه معناشناسی در سامانه های برچسب گذاری اجتماعی، به منظور شناسایی شاخه های موضوعی قابل توجه پژوهشگران، مرور راهکارهای رفع یا کاهش اثرات مسائل معناشناسی بر بازیابی اطلاعات در این سامانه ها و شناسایی شکاف های پژوهشی این حوزه است. روش پژوهش : پژوهش به روش مرور نظام مند انجام گرفته است. به این منظور، با جستجو در پایگاه های اطلاعاتی، 101 مقاله پژوهشی به زبان انگلیسی در بازه زمانی 2003-2019 انتخاب و پس از پالایش، 44 پژوهش تحلیل شد. یافته ها: محورهای موضوعی مهم شامل طراحی یک سامانه برچسب گذاری معنایی، استفاده از وردنت برای تعیین رابطه معنایی میان برچسب ها، بهره گیری از بافت برای ابهام زدایی از معنای برچسب، تولید الگوریتم برچسب گذاری معنایی خودکار بودند. خلأهای پژوهشی برای انجام پژوهش های آتی عبارتند از: ابداع روشی برای شناسایی منابع حاوی معنایی خاص از یک برچسب بدون نیاز به بررسی همه منابع، بررسی امکان استفاده از روش های خوشه بندی برچسب ها برای خوشه بندی منابع. نتیجه گیری: با توجه به شکاف های پژوهشی همچنان مسئله معنا در سامانه های برچسب گذاری می تواند از حوزه های مهم مطالعات پژوهشی سازماندهی اطلاعات باشد.

هدف: شناسایی معیارهای ارزیابی کیفیت اطلاعات در سامانه های اطلاعاتی مستندساز فنی. روش شناسی: یافته ها را با تحلیل 15مقاله مرتبط از میان 58 مقاله منتشرشده بین سال های 1388-1398 در پایگاه های اطلاعاتی داخلی و خارجی شناسایی و با بهره گیری از روش مرور نظام مند کوکران به دست آوردیم. یافته ها: معیارهای ارزیابی کیفیت اطلاعات در سامانه های اطلاعاتی مستندات فنی را می توان به ابعاد سازمانی، فردی، اطلاعاتی، فناوری، و نظام مند طبقه بندی کرد. نتیجه گیری: دسته بندی معیارها به شرکت های دانش بنیان و طرح محور کمک می کند وضعیت جاری کیفیت اطلاعات مستندات شرکت خود و انطباق آن با حد مطلوب را ارزیابی کنند.

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی نظریه مرجع رانگاناتان و ماندگاری آن درگذر زمان انجام گرفته است. روش: روش پژوهش، روش مروری است و آثار رانگاناتان و منابعی که در آنها از دیدگاه و نظر وی در خصوص مرجع و خدمات مرجع استفاده شده، مورد بررسی قرار گرفته است. یافته ها: از یافته های این پژوهش، آشنایی با نظریه مرجع رانگاناتان و پژوهش های انجام گرفته در این زمینه است. دیدگاه های رانگاناتان در خصوص مرجع و خدمات مرجع، مورد توجه پژوهشگران در زمینه های مختلف از جمله بازاریابی و طراحی وب و ... قرار گرفته است و بعد گذشت سال ها از اعلام آنها توسط رانگاناتان هنوز از کارآیی لازم برخوردار هستند و قالب هایی نو از آنها عرضه شده اند. نتیجه: بررسی ها و مطالعات نشان می دهد که پنج قانون رانگاناتان هنوز هم در مسائل نوین اطلاعات و کتابخانه کارآمد بوده و در این مقاله بر این مسأله تأکید شده است که دیدگاه رانگاناتان در خصوص مرجع و خدمات مرجع مجدد مورد توجه قرار گرفته و در عرصه کتابخانه از آنها حمایت شود.

امروزه، فناوری اطلاعات به عنوان یک علم در سراسر جهان مطرح شده و در بهبود روابط جوامع در زمینه های مختلف تأثیرگذار است؛ به طوری که سازمان ها این علم را به علت پیچیده و رقابتی شدن فضای کسب وکار برای بهبود فرایندهای سازمانی و کسب مزیت رقابتی به کار می گیرند. از این رو، و به علت اهمیت موضوع، در این پژوهش به بررسی مؤلفه های فناوری ارتباطات و اطلاعات در ارزیابی عملکرد مدیریت منابع انسانی در شرکت های خدماتی پرداخته شده است. برای این کار، پرسشنامه ای شامل شش بُعد فناوری ارتباطات و اطلاعات طراحی شده و در نمونه آماری ۵۰ نفری متشکل از مدیران شرکت های خدماتی توزیع گردید. روایی پرسشنامه با استفاده از روش «لاوشه» و بر اساس نظر خبرگان مورد ارزیابی قرار گرفت و فرضیات پژوهش با استفاده از نرم افزار «اس پی اس اس» تحلیل شد. با توجه به آزمون نرمالیته انجام شده روشن شد که نظرات نمونه آماری نرمال نیست و از روش آزمون ناپارامتریک ضریب «اسپیرمن» برای بررسی همبستگی مؤلفه های فناوری اطلاعات و ارتباطات استفاده شد. سرانجام، نتایج تحقیق نشان داد که بین خدمات وب، پردازش ابری اطلاعات، هوش مصنوعی، فناوری ارتباطات تلفن همراه، اطلاعات کسب وکار هوشمند، و فناوری ارتباطات و اطلاعات در مدیریت منابع انسانی سازمان های خدماتی همبستگی وجود دارد. بنابراین، توسعه و بسط برنامه های تلفن همراه و وب که اخیراً مطرح گردیده، مدل جدیدی از هوشمندی را به سازمان ها عرضه می دارد. مدل جدید، پتانسل بالقوه ای برای ارتقای کسب وکار است تا سازمان را به یک سود بزرگ برساند.

این مقاله به ارائه چارچوبی برای تبیین شایستگی های مدیران ارشد دانش در سازمان ها پرداخته است. به این منظور، روش تحقیق فراترکیب مورد استفاده قرار گرفت. از 161 منبع یافت شده، طی مراحل فراترکیب، 15 مقاله با معیارهای مورد پذیرش منطبق بود. در نتیجه ترکیب یافته ها، 60 کد و پنج مفهوم اصلی (تخصص در مدیریت دانش، تسلط بر دانش کسب وکار سازمان، مهارت های میان شخصی، مهارت های مدیریتی و ویژگی های شخصی) شناسایی شدند. همچنین مفهوم اصلی تخصص در مدیریت دانش شامل شش زیرمفهوم استراتژی ها، فرایندها، فناوری ها، ساز و کارها، پژوهش ها و پروژه های مدیریت دانش بود که مدیر ارشد دانش بایستی در آنها تخصص داشته باشد. در نهایت دو مقوله در سطح شایستگی های فنی و اجتماعی شناسایی گردید که مفاهیم تخصص در مدیریت دانش، تسلط بر کسب و کار سازمان به عنوان شایستگی های فنی و نیز مفاهیم مهارت های میان شخصی، ویژگی های شخصی و مهارت های مدیریتی در مقوله شایستگی های اجتماعی طبقه بندی گردید. بنابراین می توان نتیجه گرفت مدیر ارشد دانش بایستی دارای مهارت های فنی-اجتماعی [1] باشد. در مرحله بعد با استفاده از روش تجزیه و تحلیل آنتروپی شانون، میزان پشتیبانی مطالعات گذشته از کدها و مفاهیم بررسی شد. در میان کدها، شناخت برنامه های کاربردی و فناوری های مدیریت دانشی و در میان مفاهیم، مهارت های مدیریتی دارای بیشترین ضریب اهمیت بودند. سازمان ها می توانند از نتیجه این پژوهش برای انتخاب مدیران ارشد دانش بهره ببرند. مقاله ای که شایستگی های مدیران ارشد دانش را با روش فراترکیب و به طور جامع طبقه بندی نماید، مشاهده نشد و از این رو، مقاله در روش شناسی و نتایج دارای نوآوری است. [1] Socio-technical

هدف: این پژوهش در پی طراحی مقیاسی جهت سنجش توانایی مراکز اطلاع رسانی و کتابخانه ها برای ارائه خدمات مرجع دیجیتال مشترک و در نهایت اجرای آن در دانشگاه علامه طباطبایی بود. روش: در مرحله نخست ابتدا از روش تحقیق کتابخانه ای و سپس از روش تحقیق دلفی و در مرحله دوم از روش تحقیق پیمایشی توصیفی استفاده شد. در این پژوهش، پس از بررسی منابع اطلاعاتی و بهره گیری از نظر خبرگان شاخص های سنجش تعیین شد. جامعه آماری این پژوهش شامل سرپرستان (۸ نفر) و کتابداران بخش های مرجع، اطلاع رسانی و نشریات (۲۶نفر) کتابخانه های دانشگاه علامه طباطبایی (۸ کتابخانه) بود. یافته ها: اطلاعات حاصل از اجرای مقیاس طراحی شده نشان داد با آن که ارائه خدمات مرجع دیجیتال مشترک از نظر جامعه پژوهش دارای ضرورت زیاد است و کارکنان کتابخانه ها از تخصص و مهارت نسبتاً خوبی از این نظر برخوردارند، اما تعداد این نیروها برای ارائه این خدمات کافی نیست. کتابخانه ها بودجه و تجهیزات سخت افزاری و نرم افزاری لازم جهت پیاده سازی و ارائه این خدمات را در اختیار ندارند. علاوه بر این کتابخانه های بررسی شده برای ارائه این خدمات نیازمند به بهبود وضعیت منابع اطلاعاتی و زیرساخت ارتباطی خود هستند.

این پژوهش مدل بازیابی تخصص را برای یافتن نویسندگان خبره از میان مقالات دانشگاهی به کار گرفته، و از روش های معمول در ارزیابی نظام های بازیابی اطلاعات، برای ارزیابی نتایج استفاده کرده است. هدف بررسی عملکرد مدل بازیابی تخصص برای یافتن نویسندگان خبره در شرایطی است که نوع رخداد نام افراد در مقالات مورد توجه قرار می گیرد. روش پژوهش تجربی است و درفرایند پژوهش از روش پیمایشی نیز استفاده شده است. برای یافتن نویسندگان خبره، مدل سند-محور بازیابی تخصص مبنای کار قرار گرفت و در بطن آن از مدل های رأی دهی نیز استفاده شد. مدل ها بر روی مجموعه آزمونی که برای این پژوهش توسعه یافته بود، پیاده سازی شدند. یافته ها نشان داد در امر یافتن نویسندگان خبره با استفاده از مدل های خبره یابی، رویکردهای استنادمحور در مقایسه با رویکردهای پدیدآور محور عملکرد بهتری دارند. همچنین عملکرد مدل های رأی دهی استفاده شده در این پژوهش تفاوت معناداری نداشتند. نام افراد در مقالات دانشگاهی در یکی از حالات پدیدآوری یا استنادی واقع می شود. نوآوری پژوهش حاضر آن است که عملکرد مدل بازیابی تخصص را با در نظر گرفتن نوع رخداد نام افراد بررسی کرده است.

هدف: بررسی وضعیت رعایت استانداردهای کتابخانه های دانشگاهی ایران در کتابخانه های مراکز آموزشی وزارت جهاد کشاورزی در سراسر کشور. روش / رویکرد پژوهش: با استفاده از روش پیمایشی و سیاهه وارسی 42 مجتمع و مرکز آموزشی تابعه وزارت جهاد کشاورزی در سراسر کشور از نظر رعایت استانداردهای کتابخانه ای بررسی شدند. یافته ها: میانگین رعایت مؤلفه های هشت گانه استاندارد در کتابخانه های آموزشی وزارت جهاد کشاورزی 5/45% است. این کتابخانه ها، از نظر تعداد نیروی انسانی 95%؛ خدمات کتابخانه ای 8/61%؛ سازماندهی 45/55%؛ و در سایر مقوله ها زیر 50% ارزیابی شد. نتیجه گیری: کتابخانه های آموزشی وزارت جهاد کشاورزی برای ارتقای استانداردهای کتابخانه ای، به ویژه در حوزه های اهداف و وظایف، بودجه، خدمات کتابخانه ای، و تجهیزات کتابخانه ای به تلاش بیشتری نیاز دارند.

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف ارزیابی خدمات جنبی کتابخانه های وابسته به نهاد کتابخانه های عمومی شهر تبریز و نقش آن در توسعه فرهنگ مطالعه کاربران (کودکان و نوجوانان) انجام شد. روش : این پژوهش کاربردی است و با رویکرد ترکیبی انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش، بیست کتابخانه عمومی در شهر تبریز است که طبق آمار اداره کل نهاد کتابخانه های عمومی شهر تبریز در سال 1395، در این شهر وجود داشت. به دلیل محدود بودن جامعه، همه کتابخانه های عمومی شهر تبریز مطالعه شدند و به دلیل مشخص نبودن شمار کاربران (کودکان و نوجوانان) استفاده کننده از خدمات جنبی، نمونه گیری از نوع نمونه در دسترس بود. در بخش کمی پژوهش، از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد که روایی آن طبق نظر متخصصان و پایایی آن با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ تأیید شد. یافته ها: یافته ها نشان داد، آموزش قرآن، داستان نویسی، مسابقات کتاب خوانی و نقاشی، جشن و مراسم مذهبی، مطالعه در تابستان، کانون ادبی، نمایشگاه کتاب، قصه گویی و تازه های کتاب برنامه های جنبی اجراشده در کتابخانه های عمومی هستند. نمایش فیلم، موسیقی و گروه های کتاب خوانی در هیچکدام از کتابخانه ها ارائه ند. بیشترین اطلاع رسانی خدمات از طریق مدرسه بوده و هدف بیشتر شرکت کنندگان سرگرمی بود. رضایت از برنامه آموزش قرآن بسیار و مسابقات کتاب خوانی و نقاشی درحدمتوسط است. بحث و نتیجه گیری: طبق یافته های به دست آمده از دیدگاه کاربران (کودکان و نوجوانان)، خدمات جنبی کتابخانه های عمومی با میانگین 51/3درصد تقریباً بالاتر ازحدمتوسط است که درحدخوب قرار گرفته و در توسعه لایه قواعد مؤثر است. به همین ترتیب، خدمات جنبی کتابخانه های عمومی با میانگین 44/3 درصد درحد متوسط قرار گرفته که موجب بهبود لایه جلوه ها می شود. خدمات جنبی کتابخانه های عمومی نیز با میانگین 58/3 درصد بالاتر ازحدمتوسط یعنی درحدخوب قرار دارد و در جهت دادن باورهای کاربران (کودکان و نوجوانان) از مطالعه و عناصر مرتبط با آن و نشاندادن ارزش های مطالعه مؤثرند. به طورکلی، از یافته های به دست آمده می توان نتیجه گرفت که خدمات جنبی کتابخانه های عمومی شهر تبریز در توسعه فرهنگ مطالعه کاربران (کودکان و نوجوانان) درحدمتوسط اجرا شده است. این کتابخانه ها می توانند با وضع قواعد و راهکارهای بهتر به بهبود فرهنگ مطالعه کمک کنند.