فیلتر های جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۸۱ تا ۲۰۰ مورد از کل ۲۹۶ مورد.
حوزه های تخصصی:
در زبان شناسیِ نقش گراییِ نظام مندِ هلیدی، سه فرانقش متنی، تجربی و بینافردی، سه لایة معنایی متفاوت هستند که با کمک آنها بندهای متن تحلیل می شوند و از این تحلیل، سبک شناسی متون حاصل می شود. هدف از این مقاله، تحلیل داستان کوتاه «نیمکت روبه رو»ی زویا پیرزاد ازمنظر نقش گرایی نظام مند و براساسِ سه فرانقش مذکور و تحلیلِ سبک شناسیِ آن است. نگاه زبان شناختی و نقش گرایی به سبک، با تعاریف سبک در ادبیات همپوشی ندارد اما در مواردی کلی، این مفهوم قابل انطباق است. داستان مورد بررسی 233 بند دارد که یک به یک، براساسِ این مدل، تحلیل شده اند اما به دلیل محدودیتِ حجم مقاله، تنها به ذکر 18 بند از شاخص ترین نمونه ها بسنده شده است. انتخاب این مثال ها به گونه ای صورت گرفته است که بندها، تمام اجزای موجود در فرانقش ها را دارا باشند. برخی از نتایجِ حاصل از تحلیل مذکور عبارت اند از: در اکثرِ بندهای داستان، شخصیت اول نقطة عزیمت نویسنده است و داستان بر او و مسائلش تمرکز دارد. با توجه به روایی بودنِ سبک داستان، کاربرد وجه خبری و زمان گذشته فراوان است. وجود تعداد زیاد افعال به صورت فرایند مادی در این داستان حاکی از این است که نویسنده قصدِ بیانِ رویدادها و وقایع را دارد.
اسلام و تجدّد: نگاهی به رمان تروریست(2006) اثر جان آپدایک (Islam and Modernity: A Study of John Updike's Terrorist (2006))(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
تصویر مسلمانان در سیاست، رسانه ها، و نیز ادبیات غرب بیش و کم تصویری سیاه و سفید از مردمی است که با تمدن و تجدد و تسامح بیگانه اند. پس از جنگ سرد تاکنون و به ویژه از آغاز حملات تروریستی در نقاط مختلف جهان، خاصه پیامد یازده سپتامبر در آمریکا، بازنمایی مسلمانان تغییری چشمگیر را شاهد بوده است: تروریست بودن نیز به انگاره های بدویّت و عقب ماندگی افزوده شده است. این جستار به بررسی رمان تروریست(2006) اثر جان آپدایک می پردازد. نویسندگان برآنند نشان دهند چگونه این رمان، تحت تاثیر و همگام با گفتمان سیاسی غالب در آمریکا و غرب، اسلام را دینی خشونت گرا و متحجر بازنمایی می کند. نویسندگان شگردهای آپدایک را در معرفی اسلام به عنوان دینی متعصب، که پیروان خود را به خشونت (تروریسم) می خواند، می کاوند و استدلال می کنند که رویکرد جان آپدایک در این اثر شرق شناسانه است.
کاوش اونوماستیک در ادبیات معاصر ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
اونوماستیک علمی است که بر اساس آن می توان به رابطه بین شیء و نامی که بر آن نهاده شده است یا‘ به دیگر تعبیر ‘ به رابطه میان دال و مدلول پرداخت‘ نامگذاری شخصیت ها و هنچنین پاره ای از مکان های داستان می تواند به موضوع این علم بدل شود. چنین رابطه ای همواره در ادبیات جهانی به عنوان شگردی که نویسنده از طریق آن ناگفته هایی را در مورد شخصیت های داستانش با خواننده در میان می نهاد مطرح بوده است. ادبیات معاصر ایران نیز از این قاعده مستثنا نیست. در این مقاله تلاش کرده ایم تا با تکیه بر تحقیقی از مقوله اونوماستیک به دو شیوه نگرش متفاوت از دو داستان پرداز مطرح ایرانی ‘ احمد محمود و محمود دولت آبادی ‘ بپردازیم.
بررسی چهار سفر روحانی و معنوی به دنیای پس از مرگ (ارداویراف نامه، رویای صادقه، رسالهء آموزش، کمدی الهی)
حوزه های تخصصی:
مسافر روحانى در جامعه اى زندگى مى کند که آرزوها و آرمان هاى او توسط مردم هم زمانش بر آورده نشده، از این رو او مى کوشد با ترسیم سفر روحانى خود مقدماتى براى عینیت بخشیدن بر ذهنیات خویش بیابد.ارداویراف در سفرنامهء خود با به تصویر کشیدن جنبه هاى خشن پادافره ها، بر آنست تا مردم را به سوى کیش زرتشتى بخواند. در قرن دوازده شاعرى به نام دانته آرمان هایش را در محیطى خیالى و روحانى ترسیم مى نماید. در سومین سفر روحانى، شوق هجاگویى،ابوالعلامعزى شاعر نابیناى عرب را برمى انگیزد تا با طرح سفرى روحانى به جهانى دیگرو تصویر شوخ گین پادافره ها به مقابله با باورهاى رایج برخیزد. در قرن 19 نیز سیدجمال واعظ اصفهانى، خطیب مشروطه، کتاب رویای صادقه را در ذم مخالفان آزاد اندیش مى نویسدو سرانجام جان بر سرآرمان خویش مى نهد. از این روى به پاس تلاش هاى او کتاب رویاى صادقه در تحلیل واگویى سفرهاى روحانى در کنار اردوایراف نامه، کمدى الهی قرار مى گیرد. :
بازتاب تجربیات شخصی ژید در آثارش(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
بیش از نیم قرن است راجع به ژید، یکی از بزرگترین «استادان تفکر» قرن بیستم، و آثار او می گویند و می نویسند. شاید نتوان درباره این سبک شناس برنده جایزه نوبل مطلبی تازه گفت؛ ولی در این مقاله می کوشیم با بهره گیری از روش توصیفی- تحلیلی و برداشت های ساختارگرا در تحلیل ادبی، بازتاب تجربیات شخصی ژید را در آثارش به تصویر کشیم و با ارائه تعاریفی دقیق از واژگان ضد اخلاق و اخلاق ستیز، بار منفی ضد اخلاق بودن را از او دور کنیم. ژید که پس از سفر به آفریقای شمالی برای درمان بیماری سل و آشنایی با اسکار وایلد، در کتاب مائده های زمینی به ناتانائل شور را می آموزد و ترغیبش می کند تا «همواره آماده باشد تا با شوری بی وقفه پرحرارت تر از پیش، هیجانات و شادی های جدید را پذیرا باشد»، در کتاب در تنگ نیز این دو درونمایه را، که پایه و اساس شان در مذهب مسیحیت است و ژید نیز بنا بر تربیت سرسخت مذهبی اش با آنها آشنایی کامل دارد، دوباره مطرح می کند. نویسنده ای که هم زندگی و هم آثارش پیوسته رویارویی تاریکی و روشنایی را نشان می دهند، در برابر چهره فرشته وار مادلن (همسرش) خود را جهنم قلمداد می کند و بین آزادی و اجبارهای اخلاقی که همانا منشاء تضاد موجود در تفکر اوست، در نوسان است. او در کتاب اگر دانه نمیرد با نقل خاطرات دوران کودکی و نوجوانی اش صادقانه به درونی ترین تمایلاتش اعتراف می کند و نظریه عمل بی دلیل خود را که چالشی است در برابر خداوند و نظم جهان در کتاب سرداب های واتیکان ارائه می دهد.
جایگاه چخوف در ادبیات جهان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
"خلاقیت ادبی و آثار آنتون پاولویچ جایگاه ویژه ای را در ادبیات جهان به خود اختصاص داده است که این امر مرهون سبک نوشتاری و ادبی‘ شیوایی کلام‘ اختصار‘ موضوع آثار‘ ویژگی های زبانی ‘ پویایی‘ ساختار منحصر به خود و خلاقیت نویسنده می باشد. چخوف را می توان جزء نویسندگانی محسوب نمود که برای اولین بار در ادبیات جهان توانست تراژدی روزمررگی و مستاصل بودن انسان را در موقعیت های مختلف در معرض دید و قضاوت خواننده قرار داد او علاقه زیادی به موسیقی داشت و به تایید اکثریت منتقدین روسی یکی از وجوه تمایز آثار او آهنگین بودن می باشد که البته این امر در نتیجه تسلط کامل نویسنده بر زبان روسی واستفاده صحیح و به جا از ظرافت های آن حاصل شده است. در مقاله سعی شده است به اختصار برخی از ویژگی های مهم خلاقیت و آثار جخوف که موجبات تثبیت جایگاه نویسنده را در ادبیات جهان فراهم آورده اند‘ مورد بررسی قرار گیرد.
"
هنر کمدی شکسپیر(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
"شکسپیر از بسیارى جهات با سایر نمایشنامه نویسان تفاوت دارد که برجسته ترین این ویژگى ها خلق شخصیت ها و موقعیت هاى تراژیک و کمیک. و نیز بعد تلفیق چیزهایى است که در ظاهر سنخیتى با هم ندارند. از جمله، شکسپیر بیش از هر کمدى نویس دیگرى اسطورهء ازدواج رمانتیک را در قالب کمدى پروراند. آنچه او را تا این اندازه منحصر به فرد مى کند ورود وى به درون ذهن و قلب شخصیت هاى در حین عیاشى یا دلقک بازى است. شکسپیر هیچگاه کمدى را در قالب مفهرم عرفى پذیرفته شده نمى آفریند. راز هنر وى در چگونگى واکنش خلاق نسبت به زندگى نهفته است. این مقاله تلاشى است براى بحث دربارهء هنر کمدى شکسپیر و تفاوت آن با اسلافش، بالاخص نویسندگان کمدى کلاسیک!. نمایشنامهء برگزیده شده براى این بحث ""هر طور که درست دارى! است که ویژگى هاى متنوعى را در صحنه هاى بى پیرایه، ادبیات شبانى، عشق و ظاهرپردازى داراست.
"
آرمانگرایی در بنبست: نگاهی به نمایشنامة فراوانی اثر دیوید هِر(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
این گفتار به بررسی مضمون اصلی (تقابل میان آرمان خواهی و جامعه ای منحط) و نیز اهمیت نمایشنامه فراوانی (1978) اثر دیوید هِر، نمایشنامه نویس معاصر انگلیسی می پردازد. فراوانی، روایتی است فردی در بافتی تاریخی. روح سرکش شخصیت محوری این اثر نمودار شور تحول خواهی و آرمان گرایی دهه 1960 است که انبوه نمایشنامه نویسان جوان آن زمان نیز، از جمله دیوید هر، دستخوش آن بودند. تلخکامی این آرمان خواه در مواجهه با انحطاط روزافزون بریتانیای پس از جنگ جهانی دوم (در دوران رونق و «فراوانی») نقدی است کوبنده بر جامعه ای اخلاق زدوده و سترون که بذر آرمان گرایی در آن بخت روییدن ندارد. نگارنده می کوشد جایگاه این نمایشنامه را در مجموعه آثار هِر و همچنین درام نویسی معاصر انگلیسی بررسی کند. در این مقاله تأکید می شود که اثر مورد بحث را باید نقطه عطفی (هم از حیث مضمون پردازی و هم از حیث سبکی) در کارهای نویسنده ای شمرد که سیر تطور مضامین و رویکردهای آثارش (فاصله گرفتن از رادیکالیسم و میل به لیبرالیسم و محافظه کاری) و نیز زندگی حرفه ای اش (گذار از «حاشیه» به «مرکز» درام نویسی انگلیسی) نمودگار و نمایه ای است از یکی از مهمترین الگوها و روندها در درام نویسی انگلیسی بعد از جنگ جهانی دوم تاکنون.
مفاهیم ادبیات واقع گرایی
حوزه های تخصصی:
ادبیات واقع گرا، اساس ادبیات نرین عصر حاضراست که سعى در نمایاندن واقعیت دارد. تا پیش از جنگ جهانى دوم، مبارزه میان فاشیسم و ضد فاشیسم تعیین کنندهء زندگى اجتماعى و سیاسى بود. پس از شکست فاشیسم به نظر مى رسید که مبارزه میان سوسیالیسم و سرمایه دارى امپریالیستى بار دیگر بر عرصه سیاست جهانى حاکم شده باشد و طراحان جنگ سرد، بر آن بودند که بشریت را به دو اردوگاه متخاصم گروه بندى کنند. اینک پس از شکست جبههء سوسیالیسم، امپریالیسم یکه تازى مى کند و فاشیسم نیز دیگر باره در حال شکل گیرى است. براى نقد ادبیات واقع گرا وسپس نوگرا، باید مسایل قاطع مربوط به ریخت (فرم) و دیالکتیک ذاتى آنها را در نظر گرفت. این وقایع سیاسى به گونه هاى مختلف بر ادبیات این دوره سایه افکنده اند و نویسندگان در آثارشان یا با آن بانگ همنوایى سر داده اند، یا براى رهایى، راه ناهنجارى هاى روانى را براى شخصیت هاى داستانى شان برگزیده اند و یا سرانجام متوصل به پوچى گرایى شده اند.
سن ژون پرس در مسیر رهایی
حوزه های تخصصی:
در این مقاله اشعار پر رمزو راز یکی از برجسته ترین شاعران قرن بیستم فرانسه بر اساس روش نقد مضمونی و از دیدگاه منتقد مشهور فرانسوی ژان پیر ریشارد بررسی می گردد آنچه مد نظر است ‘ پیگیری مسیر تخیل و رؤیاهای شاعر و دست یابی به راز خلاقیت اوست. این روش که در اصل ا ز نقد دنیای خیال گاستون باشلار ملهم است با توسل به سبک شناسی شعر افق های تازه تری را در نقد اشعار پرس می گشاید. در این راستا‘ آرایه ها و تصاویر شاعرانه‘ همراه با تناقض هایی که در بطن این اشعار پیچیده وجود دارند مورد مطالعه قرار می گیرد.همچنین ارتباط اشعار پرس با مفهوم زمان که از جلوه های مهم این اشعار است و نیز درونمایه های دیگری مانند حرکت و پیشروی به سوی فتح و رهایی تحلیل می گردد.
عرف و سنتهای اجتماعی در تقابل با شخصیت فردی در رمان اول لوئیجی پیراندللو (مطرود)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
ولین رمان پیراندللو به زندگی و شخصیت زنی به اسم مارتا آیالا می پردازد که هر از گاهی نامه های عاشقانه ای از شخصی معروف و صاحب اعتبار دریافت می کند و این برای او و همسرش مشکلاتی می آفریند. این مقاله به تلاش نویسنده برای به نمایش گذاشتن تقابل میان فرد و عرف و سننی که به صورت قوانین سفت و سخت در آمده اند اشاره می کند. با بیان این تقابل پیراندللو می خواهد ثابت کند که هر کسی ناچاراست ماسکی تحمیلی را بپذیرد و چهره ای متفاوت از خود نشان دهد تا هماهنگ با جامعه عمل کند. هر گونه مقاومتی در برابر فشارهای جامعه محکوم به شکست است. در این راستا مارتا آیالا در ابتدا سعی دارد با تکیه بر توانایی های فردی اش به حل مشکلات بپردازد اما از آنجایی که تلاش او عرف و سنت های پذیرفته شده را به چالش می طلبد با پاسخی سخت مواجه می شود. به زعم پیراندللودر یک جامعه بسته خطای فرد در به چالش کشیدن عرف و قراردادهای اجتماعی نابخشودنی است.
کارکرد هنری ردیف
بررسی شبه ادبیات و انواع ادبی آن(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
تا چند دههء پیش، پرداختن به شبه ادبیات کارى دشوار و خارج از عرف بود، چون که از منظر ادبیات کلان و شناخته شده، جایى در دانشگاه نداشت و در نتیجه جزو دروس دانشگاهى محسوب نمى شد. اما از سال 1969، که در خصوص عنوان، انواع ادبى و وضعیت آن نشست هایى در فرانسه برگزار شد، بسیارى از مشکلات مرتفع شد و در دانشگاه ها تدریس و تحقیق دربارهء آن ها با جدیت آغاز شد و محققان آثار چندى را ارائه کردند که از خلال آن اهمیت واقعى این پدیدهء اجتماعى جذاب شناسانده شد. ظاهرا بیشترین سهم را متخصصان ادبیات قرن نوزدهم داشته اند، چون که شبه ادبیات به عناوین گوناگون و با روش هاى انتشاراتى متفاوت، دستاوردهاى متنوعى را در این قرن ارائه کرده بود. بحث بر سر شبه ادبیات و عواملى که به تکوین آن کمک کردند و انواع ادبى آن، که اکنون بیش از بیش با جامعهء ما ملموس است، دو زمینهء مستقل و در عین حال مرتبطى اند که در مقاله حاضر بحث و بررسى مى شوند، تا جایگاه و اهمیت واقعى آن ها در تاریخ ادبیات سنجیده شوند.
سفر در دنیای نمایش
حوزه های تخصصی:
سفر در ادبیات کشورهاى مختلف موجبات خیال پردازى بسیارى از شاعران، داستان سرایان، و نمایشنامه نویسان را فراهم آورده است. لیکن سفر در دنیاى نمایش از مفهوم وسیع ترى برخوردار است. با مشاهدهء عنوان اثر، میل به سفر در تماشاگر بیدار مى شود، نقطهء اوج سفر را قهرمانان در تماشاخانه مهیا مى سازند و تا مدتى بعد خاطرهء آن همچنان در ذهن تماشاگر باقى مى ماند. سه نمایشنامه اى که در این مقاله بررسى مى شود سه گونهء متفاوت سفر را به تصویر مى کشند: اوژن لابیش در سفر آقاى پریشون، بورژواى مسافرى را به تمسخر مى گیرد، آلبر کامو در سوء تفاهم، سفرى بدفرجام را ترسیم مى کند، و ژول سوپرویل در نمایشنامهء شهرزا د، سفر بر بال هاى خیال را بر مى گزیند
بر سر چاه شاهین یا خرد اودین؟(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
این مقاله جستاری است درباره سودای جاودانگی انسان. نویسنده‘ با اشاره به اسطوره ها و افسانه ها و آرا صاحب نظران‘ به بررسی این نکته می پردازد که مراد از جستجوی نامیرایی کدام است: مانایی تن یا جاودانگی جان که با عشق‘ خلاقیت‘ خرد و هنر بدست می آید؟ برای پاسخ به این پرسش ها‘ نویسنده به بررسی آثاری چون گیل گمش‘ ضیافت‘ اسطوره های اسکاندیناویایی و شماری از آثار ایرانی می پردازد. پس از آن‘ نویسنده با نگاهی تفصیلی به نمایشنامه بر سرچاه شاهین و اسطوره اسکاندیناویایی اودین دو نمونه از تلاش برای مانایی را بررسی می کند: اولی به عنوان نمونه تلاشی بیهوده برای مانایی تن و دیگری جستجویی روحانی برای مانایی جان که در قالب عشق و آفرینندگی شدنی است.