درخت حوزه‌های تخصصی

هدف از این پژوهش، بررسی نگرش زبان آموزان جوان ایرانی در دو گروه سنی هشت و یازده ساله، نسبت به زبان و فرهنگ انگلیسی و همچنین، هویت ملی خود زبان آموز است. این نگرش یک بار در آغازِ پژوهش و بار دیگر در پایانِ آن بررسی شد که به مدت یک سال به طول انجامید. هدف نگارندگان در این مطالعه، بررسی این فرضیه بود که آیا سنِ آغاز یادگیری زبان انگلیسی می تواند نقش مؤثری در شکل گیری دیدگاه های زبان آموز نسبت به عوامل یادشده و یا تغییرِ آن ها داشته باشد؟ برای سنجش دیدگاه زبان آموزان مجموعه آزمون های انگیزه و نگرش که در سال 1972 م، به دستِ گاردنر و لمبرت طراحی شد، پس از تحلیل عاملی و استفاده در آزمون پایلت با اعمال تغییراتی به کاررفت. دیگر ابزار به کاررفته در این پژوهش، مصاحبه براساس چارچوب پیشنهادی میخائلوویچ دیگونوویچ (1993) بود. نتایج این بررسی نشان داد که نگرش زبان آموزان هشت ساله در پایانِ پژوهش، تفاوتی با آغاز آن ندارد؛ حال آنکه زبان آموزان یازده ساله نگرشی متفاوت نسبت به فرهنگ انگلیسی و هویت ملی خود در انتهای پژوهش در قیاس با آغازِ آن از خود نشان دادند.

واژه هایی که در این مقاله فهرست شده اند حاصل تحقیقی است که حدود سال 1373، در سه شهر اهواز، آبادان و مسجد سلیمان، انجام گرفت. هدف از این تحقیق گردآوری وام واژه های انگلیسی موجود در گویش های این سه شهر بود. از حدود نود سال پیش، هم زمان با اکتشاف نفت در منطقه بختیاری و استان خوزستان و تاسیس شرکت نفت ایران و انگلیس، پدیده قرض گیری واژگانی بسیار گسترده و عمیق در مناطق یاد شده شکل گرفت. به طوری که بسیاری از این واژه ها هنوز هم در مکالمات روزمره و عادی مردم کاربرد اساسی دارند. برای گردآوری این واژه ها، علاوه بر تکیه بر محفوظات خود، در طی چهارماه، دوبار به شهرهای نام برده سفر کردم. یافتن منبع برای این تحقیق چندان کار مشکلی نبود، چون تقریبا تمام گروه های سنی زن و مرد ساکن در شهرهای مورد تحقیق این واژه ها را در گفتگوهای روزانه خود به کار می برند و، به عبارتی، واژه ها نسل به نسل منتقل شده اند، به طوری که افراد جوان تر اغلب حتی از قرضی بودن یا انگلیسی بودن اصل واژه بی اطلاع اند. آنان، در مواردی، گمان می کردند که واژه بختیاری یا محلی است. در تهیه فرست، سعی شده است که حتی الامکان واژه هایی آورده شوند که بالاخص در این مناطق کاربرد دارند. آن واژه های قرضی که به طور عام وارد زبان فارسی شده اند، از قبیل تلفن، رادیو، تایر، پلیس، آمبولانس مدنظر نبوده اند. واژه های فهرست شده دارای فراوانی کاربرد یکسان نیستند. در متن اصلی تحقیق، سعی شده است که، با مثال هایی دقیق، بافت و زمینه کاربرد و گاه حتی زمان و دوران کاربرد آنها مشخص گردد. اما، در این جا، برای پیش گیری از زیاد شدن حجم کار، مثال ها حذف شده اند...

زبان های ایرانی و هندی باستان و میانه واژه های مشترک فراوانی دارند که به پیشینه مشترک آنها باز می گردد، اما، واژه هایی را نیز می توان یافت که از یکی به دیگری راه یافته اند. یکی از کهن ترین واژه های دخیل سنسکریت در اوستا نام خاص – gaot?ma است. در بند شانزدهم فروردین یشت، از زایش مردی سخن به میان آمده که خواهد توانست «از مناظره با گوتمه پیروز به در آید». این نام، در ریگ ودا، به صورت – gotama آمده است. او یکی از هفت عارف (rsi-) بزرگ هند باستان و سراینده سرودهای 74 تا 93 از کتاب نخست ریگ ودا بوده است. بودای معروف نیز از خاندان گوتمه نامی بوده و، از این رو، لقب gautama داشته است. شاید گوتمه مذکور در فروردین یشت را بتوان همان بودا دانست؛ زیرا آیین بودا، از دیرباز، در استان های شرقی ایران شناخته شده بود و از رقیبان دین زردشتی به شمار می آمد. تاثیر زبان سنسکریت را در ترکیب اوستایی hapta h?ndu- «هفت رود» نیز می توان مشاهده کرد. در بند هجدهم از فرگرد نخست وندیداد «هفت رود» پانزدهمین سرزمینی خوانده شده که اهوره مزدا آفریده است. همین ترکیب در سنسکریت به صورت sapta sindhavah آمده و در ریگ ودا هم سابقه دارد. برخی واژه ایرانی باستان -hindu را – که در اوستا به صورت های hindu- و h?ndu- و در کتیبه های فارسی باستان به صورت hindu- آمده - دخیل از -sindhu هندی باستان می دانند که قاعده ابدال s به h در زبان های ایرانی در آن اعمال شده است؛ اما، چنان که تیمه به درستی نشان داده، hindu ایرانی باستان و -sindhu هندی باستان را باید بازمانده -sindhu هند و ایرانی دانست که هم ریشه هایی نیز در دیگر زبان های هند و اروپایی دارد...

"موضوع «شرق» دهه ها پیش از ایجاد و گسترش آکادمی ها و مکتب های شرق شناسی مورد توجه اهل ادب و فرهیختگان آلمانی زبان قرار گرفته و به ویژه از نیمه دوم سده هیجدهم میلادی بیش از هر زمان دیگری در آثار ادبی، ترجمه ها و مباحث نظری مطرح شده، و وجه تخیلی آن نیز افزایش قابل توجهی یافته بود. جستار حاضر نخست دلایل مطرح شدن شرق را در برهه زمانی مذکور بررسی می کند و سپس به معرفی آن دسته از متون شرق گرایانه می پردازد که سهم برجسته ای در باز شدن فضای فرهنگی و تکوین ادبیات جهان شمولانه داشته اند. در پایان برداشت های عرضه شده در مورد شرق، در سه ساحتِ علوم نظری، پرداخته های ادبی و سفرنامه بررسی و تحلیل خواهد شد."

این پژوهش می کوشد با مطالعه رمان های ادبیات مهاجرت فارسی، چالش عناصر هویت ساز دو سرزمین مبدأ و میزبان را در فضاهای بیناگفتمانی مهاجرت، در سرزمین میزبان، تحلیل و بررسی کند. هدف از این بررسی، پاسخ به این پرسش اصلی است که: جابه جایی سوژه انسانی از سپهر نشانه ای سرزمین مادری به سپهر نشانه ای سرزمین میزبان، عناصر هویت ساز سرزمین مادری را دچار چه چالش هایی می کند؟ مقاله برای رسیدن به پاسخ این پرسش، از مبانی نظری مطالعات فرهنگی و به ویژه نظریه سپهر نشانه ای یوری لوتمان سود می جوید. فرض مقاله بر این است که عناصر هویت ساز با خروج از سپهر نشانه ای خود، بخش مهمی از قدرت و تأثیرگذاریشان را از دست می دهند. این نشانه های هویت ساز در سرزمین میزبان به سبب ازدست دادن قدرت های حامیِ خود و تفاوت و تعارض با نشانه های هویت ساز میزبان، ممکن است به حاشیه فرستاده شوند یا دچار تغییرات ارزشی شوند و درنتیجه، سوژه انسانی را دچار چالش های فراوان هویتی کنند؛ چالش هایی که از هویت آستانه ای تا بحران هویت و بی هویتی متغیر است.

زبان به عنوان پدیده ای اجتماعی همواره تحت تأثیر عوامل گوناگون دچار تغییراتی می شود که از مهم ترین این عوامل می توان به جنسیت، سن و تحصیلات به عنوان متغیرهای اجتماعی اشاره کرد. با توجه به اهمیت این متغیرها در ایجاد گوناگونی های زبانی، این مقاله به بررسی و تحلیل تأثیر متغیرهای اجتماعی ذکرشده بر میزان استفاده از برخی متغیرهای زبانی ساخت هجایی، ساخت واژی و نحوی فارسی معیار توسط گویشوران نهبندانی می پردازد. به منظور تحقق این هدف، با تعداد 24 گویشور مذکر و مؤنث باسواد و بی سواد در سه گروه نوجوان، جوان و مسن مصاحبه به عمل آمد و متغیرهای زبانی مورد نظر از گفتار آنها استخراج گردید. بررسی و تحلیل رابطه بین متغیرهای اجتماعی- زبانی در داده های زبانی جمع آوری شده از گفتار این گویشوران نشان داده است با وجود این که تحصیلات عاملی مهم در ایجاد تمایز زبانی در بین گویشوران نهبندانی است، در برخی متغیرها باعث تمایز گفتار گویشوران باسواد و بی سواد نشده است. در گروه جوانان و افراد مسن، مشاهده گردید جنسیت در بیشتر متغیرها نقش تعیین کننده ای در تمایز گفتار زنان و مردان داشته است. افزایش سن در گروه جوانان و افراد مسن باسواد با افزایش استفاده از صورت های معیار همراه است. به علاوه، نتایج پژوهش نشان داد که در بیشتر متغیرها، جنسیت در تمایز گفتار نوجوانان دختر و پسر نقشی ندارد. هم چنین، مشاهده شد نوجوانان دارای والدین باسواد نسبت به نوجوانان دارای والدین بی سواد گفتارشان به فارسی معیار نزدیک تر است.

رابطه تعاملی بین رسانه های جمعی و زندگی اجتماعی‘ اعضای جامعه را مدام با مسائل فرهنگی روبرو می سازد. زبان یکی از لایه های مهم محیط پیرامونی انسان است و از این رابطه دو سویه با رسانه های جمعی ‘ تاثیر می پذیرد . در حال حاضر زبان ادبی روسی با تحولات عمیقی روبرو می باشد. ما شاهد استفاده گسترده از کلمات عامیانه‘ عبارت های نا آشنا و کلمات خارجی به خصوص انگلیسی در زبان معاصر روسی هستیم. تمام بخش های زبان روسی در حال حاضر تحت تاثیر این تغییرات می باشند. در این مقاله برای اولین بار وضعیت و خصوصیات زبان معاصر روسی در رسانه های جمعی ایرانی بررسی می شود. در این راستا‘ بررسی مقایسه ای در خصوص اشتباهات رسانه های جمعی روسیه و ایران انجام می پذیرد.

در این تحقییق روش توصیفی و بر اساس مدل لادو انجام شد، 40 نفر شامل 20 نفر مادر میانسال و 20 نفر دختر جوان در رده سنی دانش آموزان دبیرستان و دانشجویان، انتخاب شدند و سپس برخی ارزش های زبانی -در سطح واژگان- شامل استفاده از واژه های تابو، واژه های مذهبی، واژه های خطاب، واژه های عاطفی، اصطلاحات یا واژه های عامیانه (زبان مخفییی قرار گرفت. با توجه به یافته های این پژوهش، نوع واژه هایهمچنین محتوای پیام آنها نیز تفاوت های زیادی با ییی این تفاوت ها منوط به فهم تحولات فرهنگی و ارزشی بین نسلی است. نتایج این تحقیق بیانگر فاصله ی میان دو نسل مورد نظر در این تحقیق است. این فاصله دال بر تفاوت های فرهنگی بین نسلی نیز می باشد. اما ای ها و پل های ارتباطی خاص در سایر بخش های فرهنگ و زبان. بنابراین فاصله بین نسل مادران و دختران، علی رغم تفاوت هایییین نسل ها و درون نسل ها، نوعی فاصله و تفاوت احساس می یی از عواملی مانند تحولات فرهنگی و تفاوت های نسلی باشد. همه این تحولات فرهنگی بین نسلیی زبان بازنمایی یافته است.

چشم انداز زبانی حوزه ای از زبان شناسی اجتماعی است که در آن تمام نشانه ها و متون زبانی شامل تابلوهای راهنمایی و رانندگی، پارچه نوشته ها و بیلبوردهای تبلیغاتی، دیوارنوشته ها، نام میدان ها و معابر، تابلوهای مراکز اداری و کسب و کار و نیز آگهی های کوچک و بزرگ نصب شده در یک محدوده جغرافیایی بررسی می شود. در پژوهش حاضر، محققان سه منطقه جغرافیایی برخوردار، نیمه برخوردار و نابرخوردار را در شهر ارومیه (مرکز استان آذربایجان غربی) شناسایی کرده و در هر منطقه یک خیابان را به عنوان محدوده اصلی پژوهش انتخاب کردند. از آنجا که ارومیه معمولاً شهری چندزبانه و چندفرهنگی معرفی می شود، محققان کوشیدند بازنمود چندزبانگی را در چشم انداز زبانی آن ارزیابی کنند. پس از عکس برداری، گردآوری و پردازش داده ها در مجموع هشت الگوی زبانی در چشم انداز زبانی ارومیه مشاهده شد که به ترتیب فراوانی عبارتند از: یک زبانه فارسی (9/75 درصد)، دوزبانه فارسی-اروپایی (8/16 درصد)، یک زبانه اروپایی (5 درصد)، یک زبانه ترکی (7/0درصد)، دوزبانه اروپایی-فارسی (6/0)، دوزبانه فارسی-ترکی (4/0)، سه زبانه فارسی-اروپایی-ترکی (2/0)، و یک زبانه کردی (09/0). مقایسه داده ها در سه منطقه ارومیه نشان داد که میان رفاه و توسعه اقتصادی از یک سو و استفاده از الگوهای مختلف یک، دو و چندزبانه از سوی دیگر، ارتباط وجود دارد، به طوری که در مناطق برخوردار و نیمه برخوردار، استفاده از الگوهای یک زبانه اروپایی بیش از منطقه نابرخوردار است. همچنین یافته ها حاکی از آن است که میان متغیر رده شغلی و استفاده از الگوهای زبانی همبستگی وجود دارد. برای مثال، در رده شغلی بوتیک از انواع الگوهای زبانی برای جذب مخاطب استفاده می شود، در حالی که در مشاغلی مانند نانوایی چنین تنوعی مشاهده نمی شود.

ما می دانیم که زبان در زندگی بشر نقش های گوناگونی را ایفا می کند، زبان دانش بشری را حفظ و آن را نسل به نسل انتقال می دهد. زبان به ارزشیابی پدیده ها و حقایق کمک می کند. با زبان است که ما قادر به بیان احساسات، شادی و غم خود خواهیم بود. به واسطه زبان است که ما به انتقال اطلاعات به یکدیگر و درخواست انجام عملی توانمندیم. می توانیم درباره مساله ای فکر کرده و به بحث بپردازیم و دریافت هایمان را تجزیه و تحلیل کرده و تشریح کنیم. ما می دانیم که یادگیری زبان بیگانه زحمت زیادی را نیز در بر دارد. زبان آموز باید با دستور و قواعد زبان بیگانه آشنا شود، واژه های زیادی را حفظ کرده و مدت زیادی نیز تمرین کند. اما همه این ها برای یادگیری زبان کافی نیست. برای یادگیری صحیح زبان و به کارگیری آن باید با فرهنگ، آداب و رسوم و کشور آن زبان نیز آشنا شد و آن را نیز فرا گرفت. در زبان عناصری وجود دارند که برای درک و فهم آن باید حتما آن را توضیح داد و تفسیر کرد. طی یادگیری زبان روسی، دانشجویان اغلب با کلماتی آشنا می شوند که معادلی در زبان مادری آن ها ندارد و آن ها را در به کارگیری و درک این گونه کلمات دچار مشکل می کند. وظیفه استاد است که در چنین مواردی زبان آموزان را با چنین کلمات و اصطلاحاتی آشنا کند و احتمال خطا را به آنان گوشزد نماید. اگر کتاب یا جزوه ای مدون در مورد کشورشناسی موجود است و زبان آموز می تواند به راحتی آن را خوانده و درک نماید، باید حتما چنین منبعی در اختیار آنان قرار گیرد. در مواردی که فهم و درک آن برای زبان آموز دشوار باشد، به کمک استاد مربوطه توضیحات لازم داده شود

نگرش های زبانی، دلایل انتخاب یک زبان در یک موقعیّت یا وضعیّت را نشان می دهد. مطالعه نگرش های زبانی، در حفظ، مرمّت و بازسازی تخریب های زبانی و اجرای موفق توسعة برنامه ها و سیاست های گویش تالشی نقش و اهمیت اساسی دارد. به منظورِ مطالعه نگرش های زبانی، از هریک از دبیرستان های پسرانه و دخترانه منتخب در شهرهای ماسال و تالش و روستا های خاله سرا و کشلی، 30 دانش آموز به صورتِ تصادفی انتخاب شد و از آنها در قالب پرسش نامه نظرسنجی به عمل آمد. نگرش مثبت پاسخ دهنده ها در مورد فرهنگ و گویش تالشی، 70 درصد و درباره سایر گویشوران تالشی ، 42 درصد بوده است. درمورد برنامه های سواد تالشی، 36 درصد نگرش کاملاً مثبت و 34 درصد نگرش نسبتاً مثبت داشتند. نسبت به رسانه های توسعه دهندة زبان تالشی، 63 درصد از پاسخ گویان نگرش مثبت داشتند و تلویزیون و رادیو و روزنامه، به ترتیب، در ردیف اول و دوم و سوم اولویت آنها قرار داشت. در هریک از نگرش های زبانی، اختلاف معنی دار آماری در بین شهر و روستا وجود دارد ولی در بین پسر و دختر وجود ندارد.