فیلتر های جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۳۰۲ مورد.
حوزه های تخصصی:
جوک یکی از راه هایی است که انسان ها با آن لحظاتی شاد را برای خود رقم می زنند. جوک، بخشی از طنز یا فکاهیات شفاهی در ادبیات عامة ایران است که به صورت های مختلفی پدیدار می شود. برخی از جوک ها با ایجاد شعف، کارکردی مثبت در زمینه های گوناگون دارند؛ بنابراین، عنصری سازنده قلمداد می شوند، اما بعضی دیگر بازتاب های منفی دارند و آثار تخریبی فراوانی به بار می آورند. این مقاله به پیامدهای منفی جوک هایی می پردازد که در اصطلاح جوک های سیاه نامیده شده اند. همچنین این پژوهش با استفاده از رهیافت کیفی به دنبال آن است که این پیامدها را مطالعه کند. در این مقاله، ابتدا با واکاوی مفهوم جوک و بیان ابعاد مختلف آن و نیز بیان سیر تحول آن در تاریخ ادبیات ایران، به مفهوم شناسی دقیق جوک های سیاه می پردازیم و پیامدهای آن ها را از دیدگاه جامعة مورد مطالعه بررسی می کنیم. نتایج نشان می دهد جوک های سیاه پیامدهای متعددی دارند که در ابعاد مختلف روانی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی پدیدار می شوند؛ تا جایی که ممکن است انسجام جامعه را مختل کنند.
شناسایی نقاط قوت و ضعف و فرصت ها و تهدیدهای سیاست گذاری فرهنگی رسانه ها در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
سیاست گذاری فرهنگی، چهارچوب برنامه ریزی درازمدتی است که از آرمان ها، ارزش ها و ایدئولوژی حاکم بر جامعه الهام می گیرد و برنامه ریزی های میان مدت و کوتاه را هدایت می کند. پژوهش حاضر با هدف شناسایی نقاط قوت و ضعف و فرصت ها و تهدیدهای سیاست گذاری فرهنگی رسانه ها در ایران انجام گرفته است. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر نوع داده ها، کمّی و از نظر نحوه اجرا، توصیفی از نوع پیمایشی است. در این پژوهش، 30 نفر از اعضای هیئت علمی برجسته دانشگاه ها در رشته های علوم ارتباطات، مدیریت فرهنگی و علوم سیاسی به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته است. پس از مرور کتابخانه ای و اینترنتی پیشینه سیاست گذاری فرهنگی رسانه ها در ایران و جهان، فهرستی از نقاط ضعف و قوت، تهدیدها و فرصت ها تهیه و بر همین بنا، پرسشنامه تحقیق تدوین شد تا وضعیت موجود مورد ارزیابی قرار گیرد. در پرسشنامه از اعضای هیئت علمی خواسته شد تا بر اساس طیف لیکرت و با توجه به اهمیت آنها به عنوان وضعیت موجود، امتیازی بین 1 تا 5 اختصاص دهند. روایی پرسشنامه تحقیق با استفاده از روش روایی محتوا و با نظر اساتید راهنما و مشاور و چند صاحب نظر صاحب تألیف در حوزه رسانه و مدیریت فرهنگی، پس از اعمال اصلاحات محدود مورد تأیید قرار گرفت. برای سنجش پایایی ابزار نیز از طریق آلفای کرونباخ ضریب 93/0 به دست آمد. پس از گردآوری و ورود داده ها به رایانه با کمک نرم افزار SPSS نسخه 5/11، از محاسبه مجموع وزن هر مؤلفه در نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید و رتبه بندی مؤلفه ها برمبنای مجموع وزنی استفاده شد و نتایج نشان داد، افزایش سطح سواد رسانه ای به عنوان مهم ترین نقطه قوت، دخالت مستقیم دولت به عنوان مهم ترین نقطه ضعف، افزایش سریع شبکه های اجتماعی به عنوان مهم ترین فرصت و عدم حضور جدی رسانه ای ایران در سطوح بین المللی به عنوان مهم ترین تهدید سیاست گذاری فرهنگی رسانه ها در ایران مطرح شده اند.
آموزش سواد رسانه ای در فضای مجازی (مقایسه وب سایت مدیااسمارتس کانادا و وب سایت سواد رسانه ای ایران)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات رسانه های نوین سال سوم بهار ۱۳۹۶ شماره ۹
31-76
حوزه های تخصصی:
روش ها و میزان موفقیت آموزش سواد رسانه ای در کشورهای مختلف، متفاوت است؛ برای مثال کشوری چون کانادا باسابقه ای طولانی در آموزش سواد رسانه ای، یکی از موفق ترین های این حوزه در جهان است. اما آموزش سواد رسانه ای در ایران با وجود فراگیری رسانه ها در کشور، پدیده ای نسبتاً نوظهور محسوب می شود. این پژوهش باهدف مقایسه عملکرد یک کشور الگو در آموزش سواد رسانه ای (کانادا) با کشوری نوپا در این راه (ایران) انجام شد. به همین منظور، عملکرد شبکه آگاهی رسانه ای کانادا که از طریق «وب سایت مدیااسمارتس» به آموزش سواد رسانه ای می پردازد و «وب سایت سواد رسانه ای» ایران که تا امروز، تنها نمونه فارسی آموزش سواد رسانه ای در فضای مجازی بوده است، با روش «تحلیل محتوا» مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت. از مهم ترین یافته های پژوهش می توان به این موارد اشاره کرد: در وب سایت کانادایی بیشترِ مطالب دارای ویژگی های یک متن «آموزشی» هستند اما محتواهای سایت ایرانی در حد ارائه «اطلاعات عمومی» درباره سواد رسانه ای و تأکید بر ضرورت و اهمیت فراگیری آن محدود شده است. در دو وب سایت مورد بررسی، اطلاع رسانی و آموزش درباره سواد رسانه ای بیشتر بر محفوظ ماندن از «مخاطرات» و «پیامدهای منفی» رسانه ها تمرکز دارد تا توجه به بهره مندی از «مزایا» و «پیامدهای مثبت» رسانه ها. همچنین با توجه به تقسیم بندی توانمندی سواد رسانه ای به دو حوزه «دانش» و «مهارت» در هر دو وب سایت بیشتر به حوزه «دانش» توجه شده است و درنهایت، وب سایت کانادایی در تدوین مطالب آموزشی از نظریه های متخصصان سواد رسانه ای بهره گرفته بود؛ موضوعی که در مطالب وب سایت ایرانی کمتر دیده شد .
تحلیل تماتیک جوک های مبادله شده در برنامه «اتاق جوک»(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
این پژوهش با تحلیل تماتیک جوک های مبادله شده در نرم افزار تلفن همراه «اتاق جوک»، در پی فهم آن است که چه مقولاتی با وساطت جوک ها میان مخاطبان و تولیدکنندگان جوک مبادله می شود و هر یک از رویکردهای کلان جامعه شناختی از چه منظری به تحلیل جوک ها و به طورکلی محتوای طنز می پردازند. به این منظور پس از معرفی رویکردهای کلان مواجهه جامعه شناختی با طنز، بیش از 500 جوک ارسال شده از یک مقطع زمانی تا رسیدن به مرحلة اشباع ثبت و جهت استخراج تم های اصلی کدگذاری و مقوله بندی گردید تا تصویری کلان از وضعیت مفهومی جوک ها بدست آید. نتایج این پژوهش نشان می دهد جوک ها بواسطة نفوذ آسان تر در فرهنگ عامه توانسته اند در زمینه های مذهبی، به چالش کشیدن قدرت خرد و کلان، نقد رفتارها و خلقیات اجتماعی، بیان اعتراضات اجتماعی و ... اعلام موضع کنند. همچنین کژکارکردهایی نظیر رواج خیانت، طردهای جنسیتی و قومیتی، تلقین شرایط آنومیک، تحسین عادات غلط اخلاقی و... در محتوای تم های مبادله شده قابل شناسایی بود.
ارتقای سواد رسانه ای و تأثیر آن بر تقویت توسعه سیاسی در جامعه ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
امروزه به منظور تحکیم و تقویت توسعه سیاسی جامعه ایرانی، آنچه در «سواد رسانه ای» مطرح می شود، آموزش مهارت های لازم برای برقراری ارتباطی متفکرانه و آگاهانه با رسانه ها و در عین حال، به وجود آمدن نگاهی دقیق، نقاد و تحلیلی به پیام های رسانه ای (نوشتاری، دیداری و شنیداری) است. از این رو، در پژوهش حاضر که با بهره گیری از رویکرد توصیفی تحلیلی و ابزار کتابخانه ای به رشته تحریر در آمده است این پرسش اصلی مطرح می شود که سواد رسانه ای چگونه می تواند در تحکیم و تقویت توسعه سیاسی در جامعه ایرانی مؤثر باشد؟ نتایج به دست آمده با توجه به بررسی ویژگی های توسعه سیاسی از یک سو و مؤلفه های سواد رسانه ای از سوی دیگر نشان می دهد که یکی از لوازم تقویت فرایند توسعه سیاسی در جامعه ایرانی، ارتقای سواد رسانه ای شهروندان است تا رسانه ها بتوانند کارکردهای مطلوب خود را در این زمینه ادامه دهند و به بالا رفتن آگاهی شهروندان کمک کنند. همچنین ارتقای فهم و سواد رسانه ای می تواند بر نقش رسانه ها تأثیرگذار باشد و تسریع و تقویت توسعه سیاسی را در جامعه ایرانی موجب شود.سواد رسانه ای، بصیرت رسانه ای، توسعه سیاسی، شهروند، جامعه ایرانی
نقش ارتباطات در مدیریت بحران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
آیا با سازوکارهای رسانه ای موجود می توان یک بحران را مدیریت کرد؟ آیا برای حل یک بحران می توان فقط به اعمال سخت افزاری تکیه کرد با ارتباطات و مسایل نرم افزاری هم می توانند در مدیریت بحران موثر باشند؟ آیا می توان یک برنامه جامع در مورد مدیریت ارتباطات بحران تهیه کرد؟ در این مقاله با مرور ادبیات و تجربه بحران در مناطق مختلف جهان، خواهیم دید که نقش ارتباطات در بحران کمتر از میزان واقعی ارزیابی شده است. در واقع اهمیت ارتباطات آنقدر زیاد است که گاهی می تواند پیش از شروع بحران از وقوع آن پیشگیری کند. تجربه های کشورها و تیمهای مدیریت بحران در مناطق مختلف جهان نشان داده که یک سری از اصول کلی ارتباطی میان اکثر بحرانها مشترک هستند، بنابراین تیم مدیریت بحران می تواند با استفاده از این اصول یک برنامه کلی برای کار خود طراحی کند.
اعتبار منبع: منبع چیست؟ اعتبار منبع کدام است؟
حوزه های تخصصی:
گذار از مدیریت سازمانی به راهبرد فرهنگ ارتباطی
منبع:
رسانه جهانی ۱۳۸۹ شماره ۹
حوزه های تخصصی:
ادبیات رشته مدیریت رسانه در سالهای گذشته، تمرکز بر مدیریت سازمانی بوده است و وجه رسانهای آن، در پردازش و هدایت پیام در محیط ارتباطی، مغفول مانده است. در عمل هم، ناکارآمدی طیف گسترده سازمانهای رسانهای با تغییرات گسترده اجتماعی ما را به بازتعریف ساختار و کارکرد نوین برای این سازمانها وا میدارد. از سویی کارکردهای نامطلوب رسانههای موجود، منجر به شکلگیری روندهایی نامطلوب شده است که نویسندگان مقاله با بهرهگیری از نظریهها و مستندات موجود و تحلیل ادبیات حوزه رسانه به مستندسازی این روندها اهتمام داشتهاند تا بتوانند گفتمان حوزه رسانه را صورتبندی کنند و با طراحی یک راهبرد ارتباطی منسجم، بهمنزله یک نقشه جامع راه، شرایط جایگزینی ساختار فعلی را درگفتمانی تازه تدارک ببینند. با این راهبرد، در این مقاله یک نگرش مدیریتی کلان در حوزه رسانه بازتعریف میکنیم و در قالب یک پژوهش گفتمانی با استفاده از روش تحلیل گفتمان و با مستندسازی پارادایمهای گفتمان حاکم بر رسانهها، فراروند های موجود، استخراج و یک راهبرد فرهنگ ارتباطات رسانهای برای گذار از شرایط موجود و نقشآفرینی موثر و متوازن رسانهها در تغییرات فرهنگی و اجتماعی، معرفی میکنیم. بر اساس عناصر این فضای گفتمانی، نقشهایی را در سه حوزه فرهنگی، اجتماعی و زبانی برای رسانهها رصد کرده و با تفکیک حوزه سیاستگذاری و مدیریت اجرایی رسانهها، ملاحظات مدیریتی را برای استمرار این نقشآفرینی پیشنهاد میکنیم.
بررسی عوامل موثر بر شکل گیری هویت اجتماعی دانشجویان دانشگاه رازی کرمانشاه(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
حوزه های تخصصی:
هویت مقوله ای که در اجتماع و در رابطه با دیگران شکل می گیرد. این تحقیق با هدف بررسی عوامل موثر بر شکل گیری هویت اجتماعی دانشجویان که از سه بعد دینی، خانوادگی و ملی شکل گرفته است، به بررسی رابطه بین متغیرهای جنس، پایگاه اقتصادی – اجتماعی، میزان رضایت از خود، درونی شدن ارزش ها، هماهنگی ارزش های گروهی، تایید دیگران و تاثیر آنها بر هویت اجتماعی دانشجویان پرداخته است. این پژوهش به شیوه پیمایشی انجام شده و از تکنیک پرسشنامه برای جمع آوری داده ها استفاده شده است. جامعه آماری شامل تمام دانشجویان دانشگاه رازی است که 13122 نفر هستند و از این تعداد به کمک فرمول کوکران 375 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون t-test و ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل چند متغیری (رگرسیون چندگانه) صورت گرفته است که نتایج تحقیق نشان داد که بین متغیرهای مستقل (میزان رضایت از خود، درونی شدن ارزش ها، هماهنگی ارزش های گروهی و تایید دیگران) با متغیر وابسته هویت اجتماعی رابطه معنادار وجود دارد و بین متغیر پایگاه اقتصادی- اجتماعی و جنسیت با هویت اجتماعی رابطه معناداری وجود نداشت.
تدوین الگوی خط مشی گذاری فضای مجازی کشور(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
در این مقاله سعی شده با به کارگیری روش تحقیق کیفی از نوع گراندد تئوری، الگوی خط مشی گذاری فضای مجازی تبیین و ارائه شود. سؤال اصلی عبارت است از: الگوی مناسب خط مشی گذاری فضای مجازی در کشور چگونه است و چه مدلی (مدل مفهومی پیشنهادی) را می توان از این مطالعه ترسیم کرد؟ بی شک از آنجایی که از اسفندماه 1390 با حکم مقام معظم رهبری شورای عالی فضای مجازی ایجاد شد، می توان مدل خط مشی گذاری آن را ترکیبی از مدل فرایندی و شبکه ای تلقی کرد. در این مقاله ضمن تحلیل ادوار خط مشی گذاری فضای مجازی کشور، سعی شده است مدل مفهومی و درعین حال واقعی و قابل اجرا برای خط مشی گذاری فضای مجازی ترسیم و ارائه شود.
روش تحقیق تاریخی : شیوه ها و کاربردهای آن در ارتباطات(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
رسانه ۱۳۸۷ شماره ۷۳
حوزه های تخصصی:
"سیاستگذاری رسانهای "(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
"سیاستگذاری رسانهای مجموعهای از اصول و هنجارهاست که برای راهبری رفتار نظامهای رسانهای تدوین میشود. این سیاستگذاری، کاربردهای عملی، محدود و فوری نیز دارد اما در اصل، عملی بنیادی و وسیع است.
سیاستگذاریها، در متن برداشت عمومی جامعه از ارتباطات شکل میگیرند و از ایدئولوژیهای سیاسی، شرایط اجتماعی و اقتصادی کشور و ارزشهایی که زیر بنای آن را تشکیل میدهند، ناشی میشوند و میکوشند این ارزشها را با نیازهای واقعی و آینده نگریهای رسانهای مربوط سازند.
به هر حال باید توجه داشت بدون شناخت سیاستگذاری عمومی و مراحل مختلف آن که در حیطه دولت صورت میگیرد، نمیتوان درباره سیاستگذاری رسانهای صحبت کرد. بیتردید سیاستگذاری رسانهای در مقایسه با سیاستگذاری عمومی، از قدمت کمتری برخوردار است و به همین دلیل، مطالعه سیاستگذاری عمومی میتواند در این راه به ما کمک کند. در پژوهش حاضر نیز ابتدا، سیاستگذاری عمومی، تشریح و سپس، سیاستگذاری رسانهای بررسی میشود.
" ارتباطات، برنامهریزی ارتباطی، رسانه، سیاستگذاری
روش شناسی تحقیق در کتابداری و اطلاع رسانی : تحلیل اطلاع شناختی ، روشی نو در پژوهش های کیفی
حوزه های تخصصی:
روش تحلیل اطلاع شناختی مجموعه عملیاتی است که تلاش دارد وضعیت کلی فضای یک شیء یا پدیده را مشخص سازد وضعیت واقعی آن را در قیاس با وضعیت هنجارین ارزیابی کند . در این روش ، مطالعه شیء و فضای آن ، چشم انداز مطلوب ، موانع نیل به مطلوبها ، و مانند آن مد نظر قرار میگیرد . هدف این روش کشف راهها و رویههایی است که نیل به وضعیت هنجارین را با موانع کمتر و در زمانی کوتاهتر تحقق بخشد . یادداشت حاضر کلیاتی را با استفاده از نمونههای شناخته شده در زمینه به کارگیری روش تحلیل اطلاع شناختی مورد اشاره قرار میدهد ...
چرا تحقیق مهم است؟(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
دراین نوشتار به طرحدو پرسش اساسی درباره نقش پژوهش درزمینه فرآیند و تاثیرات رسانههای ارتباط جمعی میپردازیم.
ابتدا این پرسش را مطرح میکنیم:«چرا انجام پژوهش اهمیت دارد؟» و سپس میپرسیم: «پژوهشگران درانجام مطالعات مربوط به رسانههای ارتباط جمعی-ضمن استفاده از ابزارهای علمی - ازچه دیدگاهها، راهکارها و روشهای اساسی بهره میگیرند؟»
نقش رسانهها در دوران بحران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
"این مقاله به بررسی نقش رسانه در دوران بحران میپردازد. رسانه ها به دلیل توانایی در جذب مخاطب انبوه و مشارکت در فرایند شکل دادن به افکار عمومی طیف گستردهای از مردم، نقش قابل ملاحظهای در بحرانها وکشمکشهای سیاسی ـ اقتصادی دارند. فعالیت ارتباطی در دوران بحران، مستلزم در نظر گرفتن چگونگی درک بحران از سوی شهروندان، تحلیل علمی عوامل درگیر و مداخله کننده، نحوه عمل سایر گروهها، ماهیت متغیر و تضاد و ناهمخوانی میان عوامل یاد شده است.
اگر چه به واسطه قابلیت منحصر به فرد رسانههای همگانی در جذب و جلب توجه طیف گستردهای از مردم، انتظار میرود رسانهها در دوران بحران تاثیرات گستردهای بر مخاطبان و جامعه داشته باشند، به اعتقاد نویسنده درک نقش رسانهها در دوران بحران صرفا محدود به شناخت کارکرد آنها نیست، بلکه نیازمند شناخت وارزیابی شرایط کلی اجتماعی، عوامل و بازیگران دخیل در این ارتباط و چگونگی عملکرد هر یک از نهادها و یا عوامل تاثیرگذار و دخالت کننده است. به زعم نویسنده، مجموعه عملکرد عوامل و بازیگران اجتماعی (ازجمله رسانه) میتواند وضعیت بحرانی را به وضعیت ثبات، صلح وآرامش برساند و یا برعکس منجر به وخیمتر شدن وضعیت بحرانی شود و ترس و واهمه ناشی از اخبار و مطالب رسانه، بر شدت گرفتن اوضاع بحرانی بیفزاید.
در پدید آمدن این وضعیت بحرانی، علاوه بر عوامل تحدید کننده اجتماعی و ساختاری فعالیت رسانهای، نوع مواجهه و رویکرد رسانهها در شرایط بحرانی تاثیرگذار است. نویسنده تلاش میکند با بهرهگیری از مدل مارپیچ سکوت به تشریح وضعیتهای ممکن بپردازد.
"
پالایش فضای مجازی؛ حکم و مسائل آن از دیدگاه فقهی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
یکی از اقدامات سیاستی سلبی در سطح حاکمیت های ملی در جهت سالم سازی فضای مجازی، «پالایش فضای مجازی» است. در کشور ما، ایران نیز این اقدام در دستور کار جدی است و هر از گاهی شاهد خبر ساز شدن آن و به راه افتادن گفتمان های موافق و مخالف آن در جامعه هستیم. این مقاله دارای دو سؤال است: 1- پالایش فضای مجازی از نظر فقهی چه حکمی دارد؟ (حکم شناسی) و 2- اجرای پالایش مجازی، چه مسائل و مشکلات مستحدثه ای دارد؟ (مسئله شناسی)
پژوهش حاضر با روش توصیفی-تحلیلی به این نتیجه رسیده که پالایش فضای مجازی بر اساس «وجوب نهی از منکر» و «حرمت تعامل با کتب ضلال»، می تواند یک فعل واجب تلقی گردد. بر اساس این حکم فقهی، 8 مسئلة مهم فقهی مرتبط با اجرای پالایش مطرح شده است. مهم ترین یافته های به دست آمده عبارت اند از: 1- قدر متقین محتوای پالایش شده، «گمراه کنندة یقینی» است. 2- عامل و بازیگر پالایش هم حاکمیت است و هم مردم. 3- هشدار دادن و ارتقای سواد رسانه ای به عنوان نهی قولی از منکر لازمة اعمال پالایش به عنوان نهی فعلی از منکر است. 4- از باب حرمت تجسس، باید پالایش در سمت ارتباط گران و نه ارتباط گیران اعمال شود. 5- خودپالایشی و دیگرپالایشی هر دو مورد تأکید شرع است. 6- پالایش محتوای مجرمانه بر مسدود سازی تارنما و شبکه اجتماعی اولویت دارد. 7-مخاطب محوری در کنار محتواگرایی اصل مهمی در پالایش است که ما را به سمت پالایش رده بندی شده رهنمون می کند. 8- اصل برائت، توصیه به پالایش مبتنی بر فهرست سیاه دارد. 9- از نظر موضوع شناسی فقهی، اصل بر پایش ماشینی است و پایش انسانی عندالاضطرار و با حفظ شرایط است.
مطالعات فرهنگی دانشگاهی در ایران: دستاوردها، چالش ها و افق ها(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
- حوزههای تخصصی علوم اجتماعی انسان شناسی انسان شناسی فرهنگی
- حوزههای تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات مدیریت و پژوهش ارتباطات پژوهش در ارتباطات
- حوزههای تخصصی علوم انسانی علوم انسانی و مفاهیم مرتبط تعامل علوم با نهادهای مرتبط(دانشگاه ها، موسسات تحقیقاتی-پژوهشی، بنیاد ها و...) تاثیر و تاثر نظری و عملی میان نهاد دانشگاه و علم و فن آوری
ورود مطالعات فرهنگی به محافل دانشگاهی ایران و اقبال حوزه عمومی به پژوهش ها و مباحث آن، اگر چه هنوز به شکل گیری سنتی روشن و با دستاوردهایی قاطع و تأثیر گذار منتهی نشده است، ایدئولوژی، دستور کار، رویکردها و جهت گیری های معرفت شناختی و روش شناختی آن، فضایی متفاوت برای علوم اجتماعی ایران و پژوهش های مربوط به آن شکل داده است. مطالعات فرهنگی، بیش از رشته های متعارف علوم اجتماعی با نگاهی از پایین به بالا به فرهنگ و جامعه می نگرد. به همین سان، مطالعات فرهنگی از نظر فلسفی، از بیشتر رشته های علوم اجتماعی ماجرا جویانه تر و انتقادی تر عمل کرده است و انتظار می رود بیش از سایر رشته ها برای توده مردم و به زبان آنها سخن بگوید و صدا و قدرت (سوژگی) آنها را در پژوهش های خود انعکاس دهد. مقاله حاضر با اتکا به تجربه آموزشی نگارنده از ده سال فعالیت در گروه مطالعات فرهنگی دانشگاه علامه طباطبایی و تحلیل اولیه ای از پایان نامه های تکمیل شده دانشجویان فارغ التحصیل این رشته، دستاورد ها و چالش های آکادمیک این سنت آموزشی را مورد بحث قرار می دهد. استدلال نویسنده این است که تنوع روش شناختی و پیوند نزدیک تر میان نظریه و روش و اتکا به طیف گسترده تری از شیوه های تحلیل اطلاعات، علاوه بر ایجاد تغییر و گسست در چرخه معمول پژوهش های متعارف علوم اجتماعی در ایران، دستور کارهای جدیدی را در مطالعه فرهنگ و اجتماع شکل داده و پلی بین علوم انسانی و اجتماعی برقرار کرده است
نیازسنجی برنامة آموزش سواد رسانه ای در مدارس(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
سواد رسانه ای، مهارتی حیاتی برای زیستن در عصر کنونی است. در این مقاله، ضرورت، اهداف، محتوا، شیوه اجرا، تدریس، ارزشیابی و محدودیت های ورود آموزش سواد رسانه ای به مدارس کشور با روش مطالعه کتابخانه ای، اسنادی و دلفی از دیدگاه صاحب نظران بررسی شده است.
یافته ها نشان داد بومی سازی و ورود آموزش سواد رسانه ای به مدارس، منجر به توانمندسازی دانش آموزان در استفاده بخردانه از رسانه ها، حفظ و تقویت هویت و فرهنگ ایرانی اسلامی خواهد شد. اجرای آزمایشی دوره های آموزشی، ارزشیابی توصیفی، تدوین محتوا و ارائه به شکل تلفیق با متون درسی در دوره ابتدایی و ارائه کتاب مستقل در دوره متوسطه از دیگر یافته ها است. همچنین محتوا باید به شناخت انواع رسانه ها، تولید، ارزیابی و تحلیل انتقادی متون رسانه ای، توجه کند.نتایج نشان داد، بهره مندی دانش آموزان از آموزش سواد رسانه ای و مزایای آن، ضروری است.
تحلیل سواد رسانه ای براساس مدل EC؛ مورد مطالعه: سیاست های شورای عالی انقلاب فرهنگی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
با پیشرفت و توسعه رسانه ها، جهان به مرحله جدیدی گام نهاد که در آن رسانه ها، ضمن گام برداشتن در مسیر تکامل و تنوع، به یکی از اجزای اصلی جوامع بشری تبدیل شدند. در این دوره، گستره دسترسی مخاطبان به رسانه ها، توانایی استفاده و درعین حال حفظ استقلال فکری و اندیشه ای، اجتناب از انفعال، بهره مندی از تفکر انتقادی و افزایش توانایی گزینش و انتخاب رویارویی با این فرایند پیچیده و فراگیر و در نهایت تولید پیام های ارتباطی از طریق تکوین و تکامل سواد رسانه ای قابل حصول تلقی گشت. اگر سوادرسانه ای را علم تنظیم کننده روابط میان مخاطب و رسانه ها بر اساس هنجارهای درونی شده بدانیم، نباید از جایگاه آن در سیاست های رسانه ای کشورها غافل شویم. برای تحلیل این سیاست ها، مدل های مختلفی ارائه شده است که جامع ترین آنها مدل EC کمیسیون اروپا است. این مدل چهار مولفه دسترسی، استفاده، درک انتقادی و تولید ارتباطی را در حوزه سواد رسانه ای مطرح می کند. در این تحقیق، بر اساس مدل EC و مولفه های مطرح در آن و روش پژوهش اسنادی- تحلیلی اسناد نهاد شورای عالی انقلاب فرهنگی به عنوان مهمترین نهاد سیاست گذار در جمهوری اسلامی بررسی و تحلیل شد. نتایج تحقیق نشان می دهد که بیشترین میزان توجه در اسناد به مولفه استفاده و دسترسی بوده و مولفه درک انتقادی و توانایی های ارتباطی مخاطبان کمتر مورد توجه قرار گرفته است. نکته قابل توجه در این اسناد استفاده از واژه سواد الکترونیکی، سواد اطلاعاتی، سواد دیجیتالی و عدم استفاده از واژه سواد رسانه ای است.
تفاوت های «خبر جعلی» و «شایعه» از منظر اسناد علمی، کارشناسان و نظریه پردازان ژورنالیسم، خبر و علوم ارتباطات(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
انتشار گسترده «خبر جعلی» خبرهایی که عامدانه، مغرضانه و به صورت سازمانی و حرفه ای اغلب بر بستر رسانه های اجتماعی، جهت فریب کاربران و انحراف جامعه ساخته و پرداخته می شوند به یکی از تهدیدات مهم رسانه ای در جوامع امروز تبدیل شده است. شناخت جامع این پدیده که به ویژه پس از انتخابات سال 2016 آمریکا موردتوجه جدی رسانه ها و پژوهشگران قرار گرفته، برای تشخیص و مقابله با آن ضروری است. فهم تفاوت های این مفهوم خاص و سایر مفاهیم مشابهی که در فضای زبانی مرتبط با خبر و خبررسانی به کار می رود، می تواند برای شناخت مناسب خبر جعلی به ما کمک کند. ازجمله قدیمی ترین واژه های این حوزه، «شایعه» است که در نگاه اول بسیار به مفهوم خبر جعلی نزدیک است. بنابراین در صورت ارائه ی تبیینی روشن از تفاوت این دو مفهوم، می توان معنای دقیق تری از «خبر جعلی» بیان نمود. برای دست یابی به این هدف مقاله، علاوه بر بررسی جامع منابع علمی موجود، با 17 نفر از متخصصان حرفه ای و دانشگاهی حوزه خبر و رسانه مصاحبه شد. سپس با تجزیه وتحلیل داده ها با روش تحلیل مضمون، تفاوت این دو پدیده را ارائه دادیم. یافته های این پژوهش معلوم می کند که اولاً مهم ترین تفاوت شایعه و خبر جعلی مربوط به ظهور و بروز شایعه در جامعه ی شفاهی و ظهور بروز خبر جعلی در جامعه ی شبکه ای است. ثانیاً می توان خبر جعلی را در بستر جامعه ی شبکه ای در سه ویژگی «تولیدکنندگی»، «ماهیت محتوا» و «ویژگی های کاربران» متفاوت از شایعه دانست.