درخت حوزه‌های تخصصی

"پیدایش و گسترش رسانه‌های جدید، افق‌های تازه‌ای را بر روی انسان گشود، به گونه‌ای که سخن از عصر رسانه‌ها و ارتباطات و انفجار اطلاعات به میان آمد و انسان عصر ارتباطات، در حوزه ملی و یا در عرصه جهانی، ساکن دهکده‌ای تلقی شد که خبرهای این سو و آن سو دور از دسترسش نیستند و در کوتاه‌ترین زمان می‌تواند با سرعتی روزافزون، مکان را درنوردد و از رویدادها باخبر شود و بلکه شاهد و ناظر آنها باشد. روزنامه‌ها، مجلات، رادیو، تلویزیون، اینترنت و … ارمغان‌های فناورانه‌ای هستند که یکی پس از دیگری، جامعه انسانی را دچار تحولاتی شگرف کردند و زمینه‌های لازم را برای تعامل فکری و مشارکت سیاسی ـ اجتماعی انسان‌ها و تعاطی اندیشه‌ها و تعامل فرهنگ‌ها فراهم آوردند. اما شاید سرسخت‌ترین طرفداران فناوری و افراطی‌‌ترین دوست‌داران رسانه‌ها نیز نتوانند آسیب‌هایی را که در نتیجه فعالیت‌های رسانه‌ها به جامعه انسانی وارد می‌شود، یکسره نادیده بگیرند و گمان برند که این حوزه نیاز به مراقبت و ایمن‌سازی ندارد. هرچند ممکن است در شیوه‌ها و راهکارها اختلاف نظر جدی وجود داشته باشد. مباحثی مانند اخلاق حرفه‌ای دست‌اندرکاران و نقش‌آفرینان رسانه‌ها و نیز سواد رسانه‌ای مخاطبان، هدفی جز ایجاد بسترهای مناسب برای استفاده بهینه از رسانه‌ها و نیز به حداقل رساندن آسیب‌های ناشی از فعالیت‌های گوناگون و گسترده وسایل ارتباط جمعی ندارند. توجه بیشتر به این گونه بحث‌های مهم، به جامعه انسانی کمک می‌کند که با اطمینان افزون‌تری به سوی آینده گام بردارد. اما رسانه‌ها با کارکردهای گوناگون خود ناگزیر به حوزه‌هایی وارد می‌شوند که امکان لغزش در آنها وجود دارد زیرا از یک سو، مسئله آزادی بیان و افکار و تعاطی اندیشه‌ها مطرح است و از سوی دیگر، پاسداشت منافع فردی و جمعی؛ و حفظ توازن میان دو راه را هموار می‌کند تا جامعه از دستاوردهای اساسی رسانه‌ها استفاده کند و از آسیب‌های احتمالی ایمن باشد. حوزه حقوق رسانه‌ها می‌کوشد با استفاده از منابع گوناگون به ایجاد این توازن کمک کند. هر چند این مطالعات به ویژه در حوزه رسانه‌های الکترونیک، از تازگی و پیچیدگی برخوردار است، زیرا سرعت پیشرفت فناوری در این شاخه‌ها با مطالعات حقوقی انجام شده هماهنگ نیست. در کشور ما، با توجه به پیشینه مطبوعات، مطالعات به نسبت گسترده‌ای در این زمینه انجام شده است، هر چند پژوهش‌های بیشتر می‌تواند زمینه‌ساز پر شدن خلأهای قانونی و نیز بهره‌مندی بیشتر جامعه از مطبوعات باشد. در حوزه رسانه‌های الکترونیک، به ویژه رادیو و تلویزیون، مطالعات اندکی انجام شده و به رغم سابقه طولانی رادیو و بیش از سه دهه فعالیت تلویزیون، به دلایل مختلف، این بخش از حقوق رسانه‌ها مغفول مانده است، هر چند در سال‌های اخیر، با گسترش اینترنت و نیز نفوذ تدریجی ماهواره‌ها توجه بیشتری به این حوزه معطوف شده است. موضوع حقوق رسانه‌ها در بخش‌های: مبانی نظری حقوق رسانه‌‌های جمعی؛ تاریخچه و سیر تحول حقوق رسانه‌ها؛ چالش‌ها و تنگناهای حقوق رسانه‌ها؛ مسئولیت و جرایم رسانه‌ای؛ رسانه‌ها و اطلاعات محرمانه یا حریم خصوصی افراد و حق مالکیت معنوی آثار رسانه‌ای مورد توجه قرار گرفته و مقالاتی از استادان و پژوهشگران این حوزه ارائه شده است. میزگرد این شماره، به موضوع مهم پخش برنامه از طریق ماهواره اختصاص دارد که طی آن شرکت‌کنندگان موضوع قطع پخش برنامه‌های شبکه سحر را از ماهواره اروپا مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار داده و به مسئله ادعای جریان آزاد اطلاعات در جهان کنونی و نقش کشورهایی که کنترل این جریان را بر عهده دارند توجه کرده‌اند. کوشش شده است که مقالات ارائه شده بخشهای مورد نیاز را پوشش دهد. هر چند ضرورت برداشتن گامهای بلندتری وجود دارد که اهتمام محققان حقوق رسانه‌ها را می‌طلبد و فصلنامه پژوهش و سنجش نیز با توجه به نیازهای سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران این مجموعه را گام اول تلقی می‌کند. "

با در نظر گرفتن نقش انکارناپذیر شبکه های اجتماعی در مراودات زبانی-اجتماعی و با توجه به ضرورت شناخت علمی این پدیده ها و به دلیل نبود پژوهش های کافی زبانشناختی در این حوزه، پژوهش حاضر با هدف بررسی راهبرد های دو کنش گفتاری موافقت و مخالفت کردن در فیس بوک در بین انگلیسی زبان و فارسی زبان انجام شد. بدین منظور پیکره ای متشکل از 1196 کامنت (596 کامنت در هر زبان) انتخاب و بر طبق مدل های موجود تحلیل شد. پیکره جمع آوری شده از بعد راهبردهای ابراز احساسات در هنگام موافقت و مخالفت نیز تحلیل شد. یافته ها نشان داد که بین فارسی زبانان و انگلیسی زبانان تفاوت معنی داری از لحاظ استفاده از راهبرد های موافقت و مخالفت و نیز راهبردهای ابراز احساسات در هنگام موافقت و مخالفت وجود دارد. همچنین، مشخص شد که زنان و مردان هر کدام از راهبردهای متفاوتی برای ابراز احساساتشان در حین موافقت یا مخالفت بهره می برند. به علاوه، نتایج این پژوهش اثبات کرد که به طور کلی زنان نسبت به مردان از راهبردهای بیشتری برای اشاره به دو کنش گفتاری مذکور استفاده می کنند. این یافته ها می تواند در شناخت زبانشناختی شبکه های اجتماعی، به خصوص فیس بوک، و زبان مورد استفاده در آن مورد استفاده پژوهشگران حوزه های علوم ارتباطات و منظورشناسی قرار گیرد.

This paper initially examines theories proposed by Feenberg about technical systems and alternative modernity, analyzes his thoughts, and concludes that a framework of values needs to be provided in shaping technical systems. In a society like Iran, where policy makers are looking for the realization of Islamic values, this framework of values is derived from Islam. To explain the relationship between religion and technology, the concept of concretization has been used up, according to which, all aspects of civilization, including technical systems must be concretized based on Islamic values. Virtual space as a part of the technical systems must be concretized with a holistic approach, based on Islamic values, and for this purpose, there is no choice but a collective social life based on religious values. The concluding section of the paper also tries to deal with another significant issue which predicts the future of concretization at the level of civilizations which will be offered using the metaphor of the ‘sand desert’.

در این پژوهش درصدد هستیم تا وزن ویژگی های مختلف هوموفیلی ازجمله: جنسیت، مقطع تحصیلی، رشته تحصیلی، سال ورود به دانشگاه، شهرستان محل سکونت و وضعیت تأهل را برای کاربران ایرانی در یک شبکه اجتماعی مجازی نمونه (دانشجویان تحصیلات تکمیلی زنجان)، به دست آوریم. تا آنجا که می دانیم، این مقاله اولین کار پژوهشی است که الگوی رفتاری کاربران ایرانی در شبکه های اجتماعی مجازی، را مورد مطالعه قرار می دهد. ساختار مقاله نیز مبتنی بر بیان مسئله و بعد ارائه طرح نظری برای تبیین نظری آن که مبتنی بر استفاده از نظریه هوموفیلی برای شناسایی روابط هوموفیلی در بین دانشجویان دانشگاه زنجان به عنوان نمونه موردی است. سپس در بخش روش شناسی به ارائه ابزار اندازه گیری هوموفیلی می پردازیم و در نهایت نیز تحلیل ها را ارائه کرده و نتیجه گیری می کنیم تا دستاورد علمی مقاله روشن شود.

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین هوش هیجانی، سبک های دلبستگی و همبستگی خانوادگی با استفاده از فیس بوک در کاربران انجام شد. شرکت کنندگان پژوهش را دانش آموزان دختر مقطع دبیرستان شهر تهران تشکیل دادند (204 نفر کاربر، 103 نفر غیر کاربر). از آن ها خواسته شد که مقیاس هوش هیجانی برادبری و گریوز، مقیاس سبک های دلبستگی هازان و شیور و پرسشنامه انسجام خانواده رضویه و سامانی و پرسشنامه اعتیاد به اینترنت یانگ را تکمیل کنند. برای تحلیل داده های پژوهش از روش همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون گام به گام و برای بررسی برازش کلی مدل آزمون هوسمر و لمشو استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که: 1) از بین متغیرهای پیش بین، متغیرهای انسجام خانواده و هوش هیجانی توانستند به طور مستقل و معناداری کاربر و غیر کاربر بودن افراد را پیش بینی نمایند، 2) بین انسجام خانواده و میزان استفاده از فیس بوک همبستگی منفی معناداری وجود دارد، 3) بین زیرمقیاس های هوش هیجانی و نمره کل آن و میزان استفاده از فیس بوک همبستگی منفی معناداری وجود دارد، 4) همبستگی معناداری بین سبک های دلبستگی با میزان استفاده از فیس بوک وجود ندارد. بر اساس یافته های پژوهش می توان نتیجه گرفت که افرادی که دارای هوش هیجانی پایین و انسجام خانوادگی کمتر هستند بیشتر به سمت استفاده از فیس بوک گرایش پیدا می کنند و بین استفاده از فیس بوک و سبک های دلبستگی رابطه ای وجود ندارد.

خبر جعلی را می توان خبری دانست که در ماهیت خود دچار تحریف و از بستر و زمینه اصلی اش جدا شده و بنابراین نامعتبر است. ظهور عصرفناوری های ارتباطی دیجیتال و ویژگی های آن که تغییرات گسترده ای را در نظام های تولید، توزیع و مصرف رسانه ای موجب شده است از یک طرف بستر بسیارگسترده تر و مهیاتری برای انتشار و مصرف اخبارجعلی فراهم آورده  و از طرف دیگر امکانات شناسایی و مقابله با این نوع اخبار را نیز توسعه داده است. امّا به نظر می رسد آن چه که در ابتدا و حتی پیش از استراتژی ها و تکنیک های مقابله باید مورد توجه قرار گیرد، پرداختن به ماهیتِ اخبار جعلی و دلایل ظهور و بروز آن در عصر دیجیتال است. در این پژوهش با استفاده از روش فرا تحلیل کیفی و بهره گیری از مطالعات و پژوهش های صورت گرفته، به تعریف چیستی و تبیین چرایی اخبار جعلی در عصر فناوری های ارتباطی دیجیتال پرداخته شده است. مطالعه و مقایسه ی دیدگاه های مطرح شده در این حوزه، شناسایی وجوه افتراق و اشتراک آن ها و همین طور نوع نگاهِ آن ها به مقوله اخبار جعلی در کنار تطبیق، ترکیب و تفسیرنتایج،  می تواند ما را به سوی اتخاذ یک رویکرد واقع بینانه برای مواجهه با اخبار جعلی و درک چیستی و چرایی بروز رو به گسترشِ آن در عصر ارتباطات نوین جهانی رهنمون شود.

محبوبیت رسانه های اجتماعی و به دنبال آن رشد سریع تجارت اجتماعی باعث تحول در استراتژی های شرکت ها شده است. به عبارتی شرکت ها سعی کرده اند که تجارت آنلاین خود را از رویکرد محصول محور مبتنی بر تجارت الکترونیکی به سمت رویکردی مشتری محور مبتنی بر تجارت اجتماعی هدایت نمایند. بنابراین، در این پژوهش سعی بر آن شده است تا عواملی کششی که قصد مشتری برای استفاده از تجارت اجتماعی را تحت تأثیر قرار می دهد، مورد جست وجو قرار گیرد. این پژوهش، ازنظر هدف، در زمره پژوهش های کاربردی قرار می گیرد و از حیث ماهیت تحقیق توصیفی از نوع پیمایشی است و از روش های کتابخانه ای و میدانی برای جمع آوری داده های پژوهش استفاده شده است. جامعه آماری شامل کلیه هم وطنانی هستند که در بازه زمانی زمستان 1399 از محیط های تجارت اجتماعی به طور خاص شبکه اجتماعی اینستاگرام اقدام به خرید محصول یا خدمتی نموده اند. نمونه آماری شامل 200 نفر از افرادی است که به روش در دسترس انتخاب شده اند. روایی پرسش نامه با استفاده ازنظر استادان متخصص در این زمینه مورد تأیید قرار گرفته و پایایی پرسش نامه با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ مورد تأیید قرار گرفته است. تجزیه وتحلیل داده ها حاکی از آن است که عوامل کششی تأثیرگذار بر قصد استفاده از تجارت اجتماعی شامل متغیر های سهولت استفاده، حریم خصوصی، اعتماد، صرفه جویی در فرایند خرید، دسترسی به اطلاعات، امکان برقراری تعاملات اجتماعی، ارزش ادراک شده مشتریان، افراد مشهور و اخلاقی بودن می باشند.

امروزه فرآیند برنامه ریزی سفر توسط گردشگران یک مقصد تا حدودی پیرامون رسانه های اجتماعی شکل می پذیرد. تحقیق حاضر باهدف بررسی نقش رسانه های اجتماعی در فرآیند برنامه ریزی سفر توسط گردشگرانمقصد رامسر صورت پذیرفت. جامعه آماری تحقیق شامل گردشگران ایرانی بازدیدکننده از مقصد گردشگری رامسر بود. تعداد نمونه بر اساس فرمول محاسبه حجم نمونه برای جامعه آماری نامحدود، 384 نفر محاسبه گردید. برای انتخاب افراد نمونه از روش نمونه گیری تصادفی ساده استفاده شد. جمع آوری داده ها از طریق توزیع پرسشنامه صورت پذیرفت. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از بسته نرم افزارهای SPSS24 و SmartPLS2 انجام شد.  یافته ها حاکی از آن است که تمام فرضیه ها تأیید شدند؛ یعنی از دیدگاه گردشگران، رسانه های اجتماعی تأثیر مثبت و معناداری بر فرآیند برنامه ریزی سفر به مقصد رامسر، یعنی برنامه ریزی قبل از سفر، اقدامات حین سفر و رفتارهای پس از سفر به رامسر دارند. در مطالعه حاضر، سعی شده است که نقش رسانه های اجتماعی در فرآیند برنامه ریزی سفر به رامسر از طریق رویکرد مدل سازی معادلات ساختاری مبتنی بر حداقل مربعات جزئی مورد بررسی قرار گیرد؛ در حالی که در تحقیقات پیشین داخلی، به این حوزه پرداخته نشده است. رسانه های اجتماعی (در سه بُعد دامنه و قابلیت دسترسی، استمرار و اعتبار داشتن و تعاملی و نامحدود بودن) نقش بسیار مهمی در فرآیند برنامه ریزی سفر به مقصد رامسر ایفا می کنند. سایر نتایج در قالب نتیجه گیری و پیشنهاد ها ارائه گردیده است.

نرم افزاهای موبایل، یکی از انواع رسانه های اجتماعی و یکی از انواع سرگرمی به شمار می روند و با سرویس هایی که ارائه می دهند و با کاربری هایی که دارند، انسان های امروزی را به خود مشغول کرده و اثرات عمیقی بر ابعاد مختلف زندگی بشر سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، امنیتی و اقتصادی بوده است. پژوهش حاضر در پی بررسی توصیفی از میزان و نوع استفاده از نرم افزارهای جانبی تلفن همراه(همچون تلگرام، وایبر و ...) زنان بوده است. جامعه آماری کلیه زنان 20تا 30 ساله منطقه 5 شهر تهران است که طبق آخرین سرشماری اداره آمار۴۰۲٬۴۵۳ نفر گزارش شده. بر اساس فرمول کوکران نمونه ای 380 نفری به شیوه خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شد که همگی در حدود سنین 20 الی 30 سالگی بوده اند. یافته های حاصل از پژوهش با استفاده از نرم افزار spss تحلیل و آزمون گردید. نتایح حاصل از یافته ها بیانگر آن است که میانگین استفاده در بین نمونه های پژوهش 6/4 ساعت، میانه 5 و مد آنها 4 ساعت بوده است. در واقع این وضعیت بسیار قابل توجه است که به طور متوسط هر تهرانی 4 ساعت و نیم از وقت خود را به اینترنت اختصاص می دهد .آنچه از یافته های پژوهش بر حسب استفاده از نوع نرم افزارهای موبایل حاصل گردید، بیانگر آن است که 6/2 درصد(10 نفر) از نمونه های پژوهش تنها از نرم افزارهای بازی و سرگرمی استفاده می کنند که در شبکه های مجازی عضویت ندارند و 2/59 درصد نیز تنها از شبکه های مجازی استفاده می کنند که هیچ نرم افزار بازی و سرگرمی دیگری استفاده نمی کنند و 2/38 درصد نیز هم زمان از هر دو نرم افزارهای بازی و سرگرمی و همچنین شبکه اجتماعی استفاده کرده اند.همچنین در داخل این شبکه ها فیسبوک با بیشترین مقدار روابط( 9/10 نمره) و تیک تاک با کمترین مقدار روابط اجتماعی(9/7 نمره).