درخت حوزه‌های تخصصی

اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی ادبیات عرب تاریخ اسلام و سیره تصوف و عرفان اسلامی تفسیر و علوم قرآن حدیث و علوم حدیث علوم غریبه فقه و اصول گروه های ویژه منطق، فلسفه و کلام اسلامی
اخلاق اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱٬۴۰۱ تا ۱٬۴۲۰ مورد از کل ۸٬۶۶۷ مورد.
۱۴۰۱.

تحلیل فضایی فقر شهری در جهت رسیدن به عدالت اجتماعی (مطالعه موردی: محله دزاشیب منطقه یک شهرداری تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال نهم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۳۳)

کلید واژه ها: فقر شهری محله دزاشیب دسترسی به خدمات شهری روش AHP

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۸۳ تعداد دانلود : ۵۷۰
این پژوهش با هدف تحلیل فضایی فقر شهری در جهت رسیدن به عدالت اجتماعی در محله دزاشیب برمبنای میزان دسترسی ساکنان محله به خدمات شهری با روش کمی انجام شده است. از هشت شاخص شامل، دسترسی به خدمات درمانی، آموزشی، حمل و نقل، انتظامی، پارک، تأسیسات و تجهیزات، مذهبی و تجاری استفاده شده است. تحقیق حاضر از نوع کاربردی و روش آن، توصیفی - تحلیلی می باشد. از روش AHP (تحلیل سلسه مراتبی) جهت تحلیل فضایی فقر شهری استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد، تمرکز فقر در بخش های مرکزی و شرقی محله بیشتر بوده و عدم یکنواختی در توزیع خدمات عمومی شهری را در این بخش محله نمایش می دهد. بنابراین یافته های این مطالعه، بر شناخت نواحی فقیر محله و اهمیت ترسیم نقشه های فقر و از طرف دیگر چگونگی دسترسی به خدمات شهری در سطح محله تأکید دارد.
۱۴۰۲.

جایگاه عقلانیت و معنویت در برنامه درسی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و پژوهش های تربیتی سال دهم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۱۹) 23-40

کلید واژه ها: عقلانیت معنویت جهت گیری عقلانی برنامه درسی جهت گیری معنوی برنامه درسی جهت گیری عقلانیت معنوی برنامه درسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۲ تعداد دانلود : ۲۶۷
این پژوهش، که با روش تحلیلی و استنتاجی، و با هدف بررسی عقلانیت و معنویت در برنامه درسی با نگرش به فلسفه اسلامی انجام شد، بر این فرض اساسی مبتنی است که جهت گیری های هنجاری برنامه درسی، بر مبانی فلسفی استوارند. یافته ها حاکی از آن است که جهت گیری های عقلانی و معنوی برنامه درسی، به ترتیب، بیشتر از مبانی فلسفی عمل گرایی و انسان گرایی سرچشمه می گیرند. برخلاف این جهت گیری ها که در آن ها ارتباط روشنی بین عقلانیت و معنویت، و به ویژه معنویت دینی وجود ندارد، در جهت گیری عقلانیت معنوی برنامه درسی برگرفته از فلسفه اسلامی، عقلانیت و معنویت به هم مرتبط اند. عقلانیت مراتبی دارد که از پایین ترین مرتبه، یعنی عقلانیت ابزاری تا دستیابی به عقل فعال و درک پروردگار متعال امتداد می یابد. برقراری ارتباط بین پایین ترین تا بالاترین مرتبه عقلانیت در برنامه درسی، هدف غایی در برنامه درسی را الهی می کند و اهداف واسطی را نیز معنوی می سازد. همچنین، جهت گیری عقلانیت معنوی، جامعیت و یکپارچگی را برای محتوای برنامه درسی رقم می زند و در جهت نیل به کمال و سعادت واقعی، فضای آکنده از شوق و انگیزه در فراگیران ایجاد می کند.
۱۴۰۳.

تأثیر آموزش هوش معنوی اسلامی بر افزایش امیدواری دانش آموزان ابتدایی شهر قم(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و پژوهش های تربیتی سال دهم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۱۹) 57-71

کلید واژه ها: هوش معنوی اسلامی امیدواری دانش آموزان ابتدایی شهر قم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۹ تعداد دانلود : ۲۸۵
امیدواری با بازده های مهمی همراه است و می تواند در رسیدن به اهداف و حل مشکلات، نقش بسزایی ایفا کند. هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش هوش معنوی در افزایش امیدواری دانش آموزان ابتدایی شهر قم بوده است. روش تحقیق، شبه آزمایشی، و از نوع پیش آزمون- پس آزمون، با گروه گواه است. جامعه آماری، دانش آموزان پسرِ پایه ششم ابتدایی بودند که در سال97-1396 تحصیل می کردند. از میان آنها دو گروه آزمایشی و گواه، با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای، به صورت کاملاً تصادفی انتخاب شدند، که تعداد هر گروه30 نفر بود. گروه آزمایش به طور منظم به مدت هشت جلسه در دوره آموزش هوش معنوی حضور یافتند. برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه امیدواری اشنایدر، هریس، اندرسون، هولرن، ایرونیگ، سیگمون و هنری (1991) با ضریب آلفای کرونباخ 86/0 استفاده شد. نتایج پژوهش از اثربخشی معنادار آموزش هوش معنوی بر افزایش امیدواری حکایت داشت. هوش معنوی و ارتقا آن می تواند در پیشگیری از مشکلات تحصیلی تأثیرگذار باشد. بنابراین، یافته های پژوهش حاضر برای مشاوران، به خصوص مشاوران مذهبی، در جهت بالا بردن سطح امیدواریِ دانش آموزان قابل استفاده است.
۱۴۰۴.

تحلیل گزیده هایی از زیارت نامه حضرت علی اکبر (ع)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه معارف حسینی سال سوم بهار ۱۳۹۷ شماره ۹

کلید واژه ها: تولی و تبری تحلیل محتوایی حضرت علی اکبر (ع) آثار زیارت

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ و سیره اهل بیت(ع)
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی اخلاق کاربردی اخلاق دینی
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی تربیت تربیت دینی
تعداد بازدید : ۲۹۸۰ تعداد دانلود : ۲۷۲۸
از برجسته ترین افراد حاضر در قیام کربلا، حضرت حضرت علی اکبر (ع) فرزند امام حسین (ع) است که کتاب های تاریخی و مقاتل به ذکر مناقب و ویژگی های ایشان پرداخته اند. از جمله منابعی که از سوی امام صادق (ع) در وصف آن بزرگوار به دست ما رسیده، زیارت نامه اوست که در خلال زیارت پدر بزرگوارش توسط مرحوم ابن قولویه در کتاب کهن کامل الزیارات نقل شده است. این زیارت نامه آموزه ها و مضامین دینی بسیاری دارد. در نوشتار پیش رو پس از بررسی اجمالی اعتبار مصدری زیارت نامه حضرت علی اکبر (ع) و شخصیت ایمانی ایشان، با روش توصیفی _ تحلیلی و شیوه کتابخانه ای، به تحلیل محتوایی گزیده هایی ازاین زیارت نامه پرداخته شده است.
۱۴۰۵.

امکان تربیت اخلاقی کودکان تا هفت سال براساس آموزه های اسلام (آیات و روایات)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تربیت اسلامی سال سیزدهم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲۶

کلید واژه ها: تربیت اخلاقی امکان تربیت تربیت کودک تفسیر المیزان آیات و روایات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۶۸ تعداد دانلود : ۱۰۴۰
در این مقاله امکان تربیت اخلاقی کودکانی که در سنین اولیه −تولد تا هفت سال− قرار دارند و براساس حدیث حضرت رسول(ص) سیادت دارند، با تأکید بر آیات و روایات بررسی می شود. برای این منظور ابتدا با روش تحلیلی با توجه به مفهوم تربیت اخلاقی متأثر از دیدگاه علامه طباطبایی در تفسیر المیزانتعریفی از تربیت اخلاقی برای کودکان تا هفت سال ارائه و سپس با تأکید بر آیات و روایات به این دوره با روش تحلیلی−استنتاجی این امکان تبیین شده است. یافته ها نشان از آن دارد که در آیات و روایات نمونه دلایلی مانند وجوب تربیت اخلاقی، لزوم رفع ضرر اخلاقی، امکان آموزش، وجود موانع تربیت و لزوم رفع آنها در این دوره، مؤید امکان تربیت اخلاقی کودکان تا هفت سال است.
۱۴۰۶.

تبیین ابعاد و مؤلفه های برنامه درسی معنوی براساس منابع و متون مرتبط با آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تربیت اسلامی سال سیزدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲۷ 84 - 61

کلید واژه ها: مؤلفه ها برنامه درسی معنوی تحلیل محتوا منابع و متون

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۹۰ تعداد دانلود : ۵۳۵
این مقاله با هدف شناسایی و تبیین ابعاد و مؤلفه های برنامه درسی معنوی براساس متون و منابع آن انجام شد. روش پژوهش به شیوه توصیفی و به لحاظ هدف از نوع کاربردی و شامل تحلیل محتوا از نوع اسنادی است. متون و منابع مرتبط با حوزه برنامه درسی معنوی جامعه تحلیلی بود که در این میان چهل منبع داخلی و سی منبع خارجی شناسایی و تحلیل شدند. برای گردآوری اطلاعات از فهرست وارسی ابعاد و مؤلفه های برنامه درسی معنوی استفاده شد. ابزارهای اندازه گیری، برگه فیش برداری و نیز سیاهه تحلیل محتوای محقق ساخته شده بود. یافته ها نشان از آن است که برنامه درسی معنوی شامل چهار بعد هنر و زیباشناسی، تعقل، اخلاق، و روح می باشد و هر یک از این ابعاد مرکب از مؤلفه هایی است که بعد هنر و زیبا شناسی با 14؛ بعد اخلاق با 12؛ بعد روح با 11؛ بعد تعقل با 9 مؤلفه، به ترتیب بیشترین و کمترین میزان توجه را داشتند. همچنین در بعد هنر و زیبا شناسی، مؤلفه آموزش بیان ادراک، احساسات با 32 و خبرگی با 5؛ در بعد اخلاق، مسئولیت پذیری با 10 و حیا با 4؛ در بعد روح، اعتقاد به خدا با 10 و حضور داشتن با 5، در بعد تعقل، برقراری ارتباط با نظام هستی با 8 و تلاش برای کنترل خویش با 2 فراوانی به ترتیب بیشترین و کمترین توجه را به خود اختصاص داده اند.
۱۴۰۷.

تبیین شاخصه های مثبت شخصیت انسان از منظر نهج البلاغه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال هشتم بهار ۱۳۹۷ شماره ۳ (پیاپی ۳۱)

کلید واژه ها: شاخصه های شخصیت نهج البلاغه ایمان صبر یقین عدالت جهاد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۵۰ تعداد دانلود : ۳۴۱
رویکردهای مختلفی در تبیین شاخصه های مثبت شخصیت انسان وجود دارند. رویکرد دینی با محوریت نهج البلاغه، یکی از رویکردهای مهم در شناخت شاخصه های مثبت شخصیت است. این رویکرد، به دلیل طرح شاخصه های شخصیت به صورت بنیادی، جامع و نظام مند مورد توجه است. بر این اساس، ایمان اصلی ترین شاخصه مثبت شخصیتی به شمار می آید و به عنوان رکن رکین شخصیت مورد توجه است. این شاخصه در مرحله بعد، خود به چهار شاخصه دیگر تقسیم می شود که پایه های ایمان را شکل می دهند. این چهار شاخصه عبارتند از: صبر، یقین، عدالت و جهاد. در مرحله نهایی نیز هر یک از این چهار شاخصه، به چهار شاخصه دیگر تقسیم می شوند و در مجموع، با احتساب ایمان به عنوان اصلی ترین شاخصه، 21 شاخصه شخصیتی را شکل می دهند.
۱۴۰۸.

جایگاه میانجی گری مبتنی بر اخلاق سازمان ملل متحد در بحران های سوریه و یمن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال هشتم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۴ (پیاپی ۳۲)

کلید واژه ها: میانجی گری اخلاق منشور سازمان ملل متحد یمن سوریه بحران صلح حل و فصل اختلافات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۱۴ تعداد دانلود : ۴۲۹
حل و فصل اخلاقی و صلح آمیز مناقشات به معنی حل منازعات بین المللی بدون رجوع به زور است. این روش در بردارنده روش های علمی است، که طی آن مناقشات دولت ها و گروه ها در وظایف و حقوق اساسیشان می تواند مورد حل و فصل قرار گیرد (از قبیل: مذاکره، میانجی گری، سازش، مساعی جمیله و داوری). هنگامی که صحبت از حل مناقشه ای می شود، غالباً تلاش یا کوشش هایی مدنظر است که در صورت به بن بست رسیدن، حالت جنگی یا وجود احتمال های قوی مبتنی بر وقوع جنگ صورت می گیرد. در این مقاله حل و فصل اخلاقی مناقشات بین المللی از طریق اخلاق میانجی گری توسط سازمان های بین المللی و به ویژه سازمان ملل متحد و شورای امنیت با رویکرد تحولات و بحران های اخیر رخ داده در دو کشور سوریه و یمن مورد مطالعه قرار می گیرد. نقش اخلاقی سازمان ملل در پایان دادن به منازعات و بحران های بین المللی انکارناپذیر است اما سؤالی که مطرح می شود چگونگی برخورد اخلاقی سازمان ملل در پایان دادن به این بحران ها است و این که تا چه حدی دولت های بزرگ جهانی در تصمیمات سازمان ملل متحد مؤثر هستند؟ سؤالی که سعی می شود در این رساله با در نظر گرفتن تمام جوانب به آن پاسخ داده شود.
۱۴۰۹.

نقش اخلاق اسلامی در حکمرانی مطلوب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال هشتم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۴ (پیاپی ۳۲)

کلید واژه ها: اخلاق حکمرانی مطلوب اسلام اصول خوب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۱۲ تعداد دانلود : ۶۴۳
اخلاق انسان را به تکامل روحی و درونی می رساند، و حکمرانی عین سیاست است که با مدیریت و حکومت بر جامعه، به اداره جامعه انسانی برمی پردازد چگونه اخلاق که عمدتا یک مقوله فردی و نوعی تزکیه نفس و ارتباط با خداست و درون گرایی در آن متجلی است با حکمرانی مدیریت جامعه که به امور مردم در همه ابعاد می پردازد در هم تنیده و به هم پیوسته باشند و اساسا چگونه است که در دل حکومت و حاکمیت سیاسی، حکمت عملی «اخلاق » نقش آفرین باشد؟ با بررسی شاخص های حکمرانی مطلوب بخوبی متوجه می شویم که اساس همه آنها بر اخلاق اسلامی متمرکز است چگونه می شود که با این همه حجم آیات کلام الله مجید و فرمایشات ائمه معصوم و بزرگان دین که دارای ابعاد کاملا اخلاقی می باشند اصول خوب چون مسئولیت پذیری،پاسخگویی،حکومت قانون، عدالت ورزی، دادرسی عادلانه، حق اظهار نظر،مشارکت، کنترل و مبارزه با فساد و شفافیت از بعد اخلاقی تعریف و تفسیر شوند اما مبتنی بر اخلاق نباشد لذا اخلاق و حاکمیت، هیچ تنازع و تعارضی با همدیگر ندارند و اتفاقا همه شاخص های خوب مبتنی بر اخلاق اسلامی هستند. حال با جمع وجود همه این شاخص های خوب مبتنی بر اخلاق اسلامی حاکمیت مطلوب بهتر ببار می نشیند.
۱۴۱۰.

پشتوانه اخلاقی در ضمانت اجرایی مصوبات دولت در ایران و آمریکا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال نهم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۳۴)

کلید واژه ها: قوه مقننه مجلس دولت قانون اساسی شورای نگهبان مصوبات آمریکا رئیس جمهور

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۴ تعداد دانلود : ۳۷۵
مجلس شورای اسلامی در مهم ترین وظیفه خود؛ یعنی قانونگذاری به مقتضای اصل ۷۱ قانون اساسی، صلاحیت عام دارد و می تواند در عموم مسائل، قانون وضع کند. با وجود این، مجلس در انجام این نقش، محدودیت هایی دارد که در اصول مختلف قانون اساسی مقرر شده است. از جمله در اصل ۷۲ آمده است: «مجلس شورای اسلامی نمی تواند قوانینی وضع کند که با اصول و احکام مذهب رسمی کشور یا قانون اساسی، مغایرت داشته باشد...» کلیه قوانین باید به تایید شورای نگهبان برسد مجلس شورای اسلامی بدون وجود شورای نگهبان، اعتبار قانونی ندارد مگر در مورد تصویب اعتبارنامه نمایندگان، و انتخاب شش نفر حقوقدان اعضاء شورای نگهبان» در مواردی که مصوبه مجلس شورای اسلامی را شورای نگهبان خلاف موازین شرع و یا قانون اساسی بداند و مجلس با در نظر گرفتن مصلحت نظام نظر شورای نگهبان را تأمین نکند.» مجمع تشخیص مصلحت نظام تصمیمات لازم را اتخاذ می کند در قانون امریکا هرسه قوا مجریه ، قضائیه و مقننه کاملا مستقل از هم دیگر عمل می کنند رئیس جمهور رای اعتماد را از کنگره نمی گیرد اما برای وزرایش به کسب رای دو سوم از سناتورها نیاز دارد و بودجه کشور به تصویب نمایندگان کشور امریکا برسد هدف این پژوهش ضمانت اجرایی مصوبات دولت در ایران و آمریکا می باشد.
۱۴۱۱.

مذاکره مجدد در قراردادهای بالادستی صنعت نفت از منظر حقوق و اخلاق(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال نهم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۳۴)

کلید واژه ها: قراردادهای بالادستی صنعت نفت تغییر بنیادین اوضاع و احوال مذاکره مجدد اخلاق در مذاکره مجدد تعادل اقتصادی قرارداد مشارکتی قرارداد امتیازی قرارداد خدمت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۶۷ تعداد دانلود : ۴۲۵
به دلیل خصیصه طولانی مدت بودن قراردادهای بالادستی صنعت نفت همواره این امکان وجود دارد که این قراردادها در معرض تغییر بنیادین اوضاع و احوال قرار بگیرند. بدین صورت که با تغییر شرایط اقتصادی، سیاسی، فنی و یا تغییر قوانین تعادل اقتصادی آن بر هم بخورد، به گونه ای که اجرای تعهد برای یکی از طرفین بسیار دشوار شود در حالی که ممکن است طرف مقابل از این شرایط سود ببرد. در چنین حالتی مذاکره مجدد یکی از راهکارهایی است که می تواند به رفع این مشکل کمک نماید. امری که امروزه در بسیاری از این قراردادها مورد توجه طرفین قرار می گیرد. با استفاده از این شیوه، طرفین می توانند قرارداد را مورد بازبینی قرار داده و ادامه اجرای آن را امکانپذیر نمایند، طرفین ملزم می باشند با رعایت اخلاق و حسن نیت راه را برای ایجاد توافق برای رفع مشکل و خروج از بن بست بوجود آمده هموار سازند. مذاکره مجدد ممکن است به صورت شرط در زمان انعقاد قرارداد در آن درج شود یا اینکه بعد از تغییر شرایط طرفین بر آن توافق نمایند. این شرط موجب ثبات قرارداد می شود و همین موضوع باعث تشویق شرکتهای خارجی به سرمایه گذاری در پروژه های نفتی شده و در نتیجه توسعه اقتصادی کشور میزبان را بدنبال خواهد داشت. در واقع این شرط یک مکانیزم حل اختلاف است که مانع از انحلال قرارداد در صورت تغییر اوضاع و احوال خواهد شد.ضمن اینکه رعایت اخلاق و حسن نیت، طرف قرارداد را ملزم به جدیت در مذاکره و دادن پیشنهادات منطقی و قابل اجرا می نماید.
۱۴۱۲.

مقایسه توانمندی اخلاق دینی و اخلاق تکاملی در تبیین دامنه دگردوستی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه اخلاق سال یازدهم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۴۰ 47-68

کلید واژه ها: اخلاق اسلامی اخلاق تکاملی دگردوستی انفاق و داروینیسم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۹۵ تعداد دانلود : ۴۶۴
در این تحقیق با گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای و توصیف رویکرد تکاملی در مرحله اول، و تحلیل و مقایسه با رویکرد دینی در مرحله دوم، متناسب با روش متداول در حوزه علوم انسانی؛ با مقایسه و تطبیق بین رویکرد دینی و تکاملی مقوله «دگردوستی» واکاوی می شود تا جهات اشتراک و افتراق دو رویکرد به صورت مسئله محور محک بخورد. در اخلاق تکاملی، دگردوستی نهایتاً از دامنه خویشان ژنتیکی و گروه خارج نمی شود. بنابراین توجیه دگردوستی در غیر قبیله از معضلات اخلاق تکاملی است. با تبیین پی آمد ثابت می شود که در اخلاق اسلامی اصولاً این معضل محل ورود ندارد. ازجمله یافته های این پژوهش رخ نمایی توانمندی برتر اخلاق اسلامی در تبیین دامنه، ماده و موضوع دگردوستی و انفاق است. در اخلاق اسلامی برخلاف اخلاق تکاملی هم موضوع انفاق وسیع است و هم ماده و دامنه انفاق. ماده انفاق؛ از درم و قلم و قدم گرفته تا وقت و اعتبار و آبرو و شفاعت و ... همه را شامل می شود. موضوع انفاق هم، از انفاق بینشی گرفته تا انفاق کنشی کشیده می شود و دامنه انفاق نیز از خویشان تا دشمنان وسعت می یابد.
۱۴۱۳.

عدالت مداری در تعدد زوجات از منظر متون اسلامی(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: اخلاق سال هشتم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۳۰ (پیاپی ۵۲) 77 - 96

کلید واژه ها: عدالت تعدد زوجات قسم نفقه محبت قلبی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۶۴ تعداد دانلود : ۵۲۴
از منظر قرآن کریم مرد و زن برای همدیگر و مکمّل هم آفریده شده اند و مقتضای فطرت انسان این است که هر یک از زن و مرد نسبت به جنس مخالف خود گرایش داشته و او را منشأ آرامش و آسایش خویش قرار می دهد و به گونه ای کامجویی کند که هم سلب تولید مثل و بقای نوع انسانی می شود و هم مفسده ای بر آنها، بار نگردد. اما در این میان خداوند متعال محدودیّت هایی را در موارد استثنایی و حالات خاص که برای زوجین پیش می آید، قرار داده است یکی از این موارد خاص رعایت عدالت در چند همسری است. در این نوشتار مفهوم عدالت در آیات چند همسری از منظر روایات و مفسران با هدف تبیین غنای هر چه بیشتر مفهوم عدالت در حوزه خانواده مورد اهتمام قرار گرفته است. قسم و نفقه به عنوان حائز اهمیّت ترین موارد عدالت ظاهری در روایاتِ معصومان(ع) معرّفی شده اند و عدالت باطنی که عدالت در محبّت قلبی است و امری اختیاری و تحت اراده انسان نیست، در حیطه شرط عدالت در چندهمسری معرفی نشده است. از این رهگذر، اسلام تعدّد زوجات را به طور وجوب بر هر کسی وضع نکرده است بلکه اسلام با توجه به طبیعت افراد و از روی مصلحت اجتماع انسانی تعدّد را تجویز نموده و برایش قید عدالت را ذکر نموده که تمام این مفاسد را بر می دارد.
۱۴۱۴.

حل مسئله شکاف بین علم و عمل اخلاقی ازطریق آموزه قرآنی «شاکله» (باتأکیدبر اخلاق کاربردی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی سال بیست و ششم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۳۹ 107 - 126

کلید واژه ها: شاکله اخلاق علم عمل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۵ تعداد دانلود : ۳۴۱
مسئله شکاف بین علم و عمل اخلاقی از دیرباز مورد توجه آموزه های دینی و نیز بسیاری از فیلسوفان و اندیشمندان بوده است. سقراط و افلاطون، معرفت را معادل فضیلت می دانستند و بر این باور بودند که اگر انسان دارای معرفتی روشن نسبت به خوبی و بدی اعمال باشد، همین معرفت کفایت می کند که از بدی پرهیز کند و اعمال خوب را انجام دهد. ارسطو این دیدگاه را نپذیرفت و معتقد بود ضعف اراده بین علم و عمل، شکاف و فاصله ایجاد می کند. ازنظر او تربیت صحیح و عادات خوب، رافع شکاف بین علم و عمل اخلاقی است. برخی الهی دانان، ایمان را چاره کار دانسته و معتقدند برای عمل کردن به کارهای خوب و پرهیز از کارهای بد، لازم است علاوه بر علم و معرفت، ایمان هم در شخص وجود داشته باشد؛ اگر معرفت با ایمان همراه شود، به عمل می انجامد و الّا خیر. جستار پیش رو که به روش توصیفی تحلیلی و با هدف ارائه راه حلی در مسئله «شکاف بین نظر و عمل اخلاقی» اجرا شده است، به این نتیجه دست یافت که اگر از استثنائات چشم پوشی کنیم و درصدد ارائه یک قاعده اخلاقی و انسان شناسانه باشیم، شاکله انسان که محصول خصلت های ژنتیکی، تربیت و محیط زندگی است، بیشترین تأثیر را بر نحوه عملکرد انسان دارد. اگر عملی از دوره کودکی و نوجوانی ازطریق تربیت، به عادت و ملکه تبدیل شود، این عادت تا پایان عمر، انسان را رها نخواهد کرد. بنابراین، رافع شکاف بین علم و عمل را باید در شاکله خوب، جستجو کرد. 
۱۴۱۵.

بنیان ها و روش های تربیت انسان مؤدب ازمنظر فلسفه تعلیم وتربیت اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی سال بیست و ششم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۴۱ 91 - 115

کلید واژه ها: تربیت انسان مؤدب فلسفه تعلیم وتربیت اسلامی بنیان ها روش ها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰۵ تعداد دانلود : ۴۴۸
هدف از این نوشتار، تبیین بنیان ها و روش های تربیت انسان مؤدب ازمنظر فلسفه تعلیم وتربیت اسلامی است. این تحقیق، از لحاظ رویکرد تحقیق درزمره تحقیقات کیفی و قیاسی و ازلحاظ روش، تحلیلی استنباطی و ازلحاظ شیوه گردآوری اطلاعات، کتابخانه ای و فیش برداری است.  خلاصه یافته های تحقیق چنین است: تربیت انسان مؤدب شاملِ بنیان های انسان شناختی (ادب شناسی و ادب دوستی ذاتی)، روش های تربیت انسان مؤدب شاملِ آگاهی بخشی نسبت به  کردارهای مؤدبانه و غیرمؤدبانه، معرفی الگوی نیکو، معاشرت با انسان های مؤدب و پرهیز از معاشرت با انسان های بی ادب، موعظه حسنه، تمرین و تکرار، مبارزه با هوای نفس، استغفار، تشویق و تنبیه، و درخواست مؤدبانه از خدای متعال است.
۱۴۱۶.

بررسی نظام اخلاقی در داوری حاکم بر سرمایه گذاری خارجی در ایران با نگاهی به اسناد بین المللی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال نهم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۳۴)

کلید واژه ها: نظام اخلاقی سرمایه گذاری داوری سرمایه گذاری اپکسید معاهدات دوجانبه سرمایه گذاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۶ تعداد دانلود : ۳۷۳
همان طور که در حقوق داخلی برای رفع و حل و فصل اختلافات بین افراد موسسات شرکت ها دولت ها مقررات و قوانین وضع شده و تشکیلاتی به این منظور ایجاد شده است. در روابط بین الملل نیز برای حل و فصل اختلافات افراد و اشخاص اعم از کشوری و سازمانی بین المللی و شرکتی نیز از قدیم الایام مقرراتی ولو ناقص وجود داشته و در محدوده خود به آن اختلافات رسیدگی می شد. تجارت بین المللی به عنوان آخرین و مهمترین تحول قانونگذاری ایران درزمینه ی داوری عمدتاً با هدف ترویج داوری ویکنواختی وهماهنگی با نظام حقوقی بین المللی به تصویب رسید. سرمایه گذاری خارجی از جمله حوزه های است که بشدت تحت تاثیر آرای داوری بین المللی بوده است و اولین گام در این راستا ایجاد یک نظام حقوقی مناسب برای برقراری تعادل و توازن می باشد که از طریق اعمال مکانیسم های مالی و وضع قوانین و مقررات مناسب، تضمین های لازم به سرمایه گذاران داده شود. لذا در این پژوهش چهارچوب ها و راه های حل اختلاف بین سرمایه گذار های خارجی و دولت ها در زمان بروز اختلاف بررسی شده است.
۱۴۱۷.

ضرورت توجه به "قطب سوم" در تربیت دینی و آثار آن بر فضای تربیتی (مربیان، فراگیران و کلاس درس)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی سال سوم بهار ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۶) ۴۹-۸۸

کلید واژه ها: تکثر گرایی موجه انحصارگرایی تخطئه تصویب تربیت دینی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۹ تعداد دانلود : ۳۷۷
هدف پژوهش حاضر تبیین ابعاد و مؤلفه های رویکرد کثرت گرایی دینی- فقهی، ارتباط و تاثیرات آن بر فضای تربیت دینی است. این تحقیق از نوع توصیفی-تفسیری است که مبتنی بر روش تحلیل فلسفی است. جامعه تحلیل شامل سه بخش: متون، اسناد مرتبط با تکثر دینی، فقه اسلامی و تعلیم و تربیت دینی بوده است. پس از تحلیل و بررسی متون و استحصال نظریه تکثر فقهی به عنوان موجه ترین رویکرد، به مقایسه تطبیقی تقابل های دوگانه تکثرگرایی دینی-انحصارگرایی دینی و فقه مخطئه-فقه مصوبه و سپس، به استخراج لوازم و اقتضائات آن ها در تربیت دینی به شیوه استنباطی پرداخته شده است. دلالت های استخراجی رویکرد تکثرگرایی موجه برای تربیت دینی در سه بخش کلاس، مربی و فراگیر عبارتند از: کلاس: داشتن کلاس راحت و بدون دغدغه برای ابراز عقیده، فضای چند صدایی قانونمند و رشد خلاقیت پروری در کلاس، برنامه های درسی مشارکتی و بدون تبعیض، مربی: داشتن نگاه باز و چندمنظری، تمرکز بر بطن و فحوای متون، به کارگیری شیوه استنباط عقلانی در تدریس، داشتن شیوه دموکراتیک و احتراز از تحمیل و تلقین، فراگیر: فراخ اندیشی و توسعه ذهنی فراگیران، تعامل بازتر در مواجهه با پیروان سایر ادیان و دیدگاه ها، همچنین تقویت ظرفیت های انتقادگرایی، تحلیل گری و قضاوت در فراگیران. در ادامه با نقد و مقایسه رویکردهای انحصارگرایی دینی و تکثرگرایی تند لیبرالی، "تکثرگرایی معتدل" براساس الگوی فقه اسلامی به عنوان "رویکرد موجه" برای تربیت دینی پیشنهاد شده است.
۱۴۱۸.

اخبات به مثابه یک درجه در مسیر تحول اخلاقی و ابعاد آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اخلاق وحیانی سال ششم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۱۴) 125 - 158

کلید واژه ها: اخبات مراحل سلوک خشوع تواضع وجل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۰۰ تعداد دانلود : ۳۸۰
نوشته حاضر به ویژگی ها و ابعاد مرتبه ای در اخلاق پرداخته که با وجود نقش کلیدی در تحول معنوی، کمتر مورد توجه بوده است. این رتبه در آیه 34 سوره حج با واژه «مخبتین» معرفی شده و به دلیل بسامد کم این واژه و مشتقات آن، مورد کم توجهی بوده است. فقدان پژوهشی جامع در این زمینه، در کنار تمجید فراوان آیه یادشده از «مخبتین» و توصیفات روایات از آنان، لزوم پژوهشی دقیق را گوشزد می کند.<br /> روش کار در گردآوری محتوا افزون بر تحلیل مفاد بیانات واردشده درباره اخبات، استفاده از تبیین هایی است که در آیات، روایات و تفاسیر عناصر مفهومی مندرج در معنای اخبات، مانند خشوع و تواضع، طرح شده است. در تحلیل محتوا به روش استظهاری رایج در فقه پایبند بوده ایم و نتایج در قالب پاسخ به پرسش های معمول در ترسیم مقامات سلوک تنظیم شده است.<br /> یافته های پژوهش، از وجود آموزه هایی گسترده و عمیق درباره مقام اخبات حکایت دارد. این آموزه ها از مقامی فراتر از مقام تقوا و احسان خبر می دهد که موجب وصال به رحمت حق می شود و سالک را از آفاتی چون غرور و عجب، مصون می دارد.<br /> نتیجه پژوهش، ما را به این نکته واقف می کند که حلقه واسط میان مقام احسان و وصول به رحمت، عبور از مقام اخبات است. مقام اخبات از نگاهی ژرف به اعمال و به نسبت آن، با آرمان های سالک خبر می دهد و ارتباطی متفاوت را در خلوت عبد و ربّ سبب می شود.
۱۴۱۹.

واکاوای روش شناسی از منظر صدرالمتألهین و تبیین دلالتهای آن برای برنامه ی درسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی سال بیست و ششم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۴۰ 55 - 79

کلید واژه ها: روش شناسی معرفت شناسی برنامه درسی فلسفه صدرالمتألهین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۳ تعداد دانلود : ۳۵۲
روش شناخت حقیقت، به عنوان یکی از شاخه های مهم فلسفه می تواند دیدگاه های متنوع و گوناگونی را در برابر طراحان برنامه درسی قرار دهد. این پژوهش که با استفاده از روش پژوهش کیفی از نوع تحلیل محتوای کیفی لورنس باردن انجام شده، بر هدف بررسی روش شناخت حقیقت از دیدگاه ملاصدرا و تبیین دلالت های آن برای برنامه درسی مبتنی است. طبق نتایج به دست آمده، در حوزه طبیعت و ماهیت شناخت، ملاصدرا علم را به حضوری و حصولی تقسیم می کند. در حوزه قلمرو شناخت، باتوجه به انواع عوالم، از سه و به تعبیری، چهار نوع ادراک سخن می گوید. روش شناخت را نیز از دو جنبه سلبی و ایجابی، مورد مطالعه قرار داده است. منابع و ابزار شناخت را همراهی عقل با شهود حسی و شهود وحیانی قلمداد می کند. همچنین طراحی برنامه درسی براساس دیدگاه ملاصدرا مبتنی بر مهم ترین عناصر برنامه درسی که عبارتند از: هدف (کسب معرفت حصولی به منظور تحقق معرفت حضوری)؛ اصول حاکم بر محتوای برنامه درسی (گزینش محتوا براساس سلسله مراتب دانش از امور محسوس به سمت امور عقلی شهودی)؛ و اصول حاکم بر روش های آموزش و یادگیری (روش برهانی شهودی و رویکرد متعالیه میان رشته ای)، حاصل این پژوهش بود.
۱۴۲۰.

تحلیل اخلاقی افشاگری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه اخلاق سال یازدهم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۴۰ 69-88

کلید واژه ها: افشاگری افشاگر اخلاق افشاگری افشاگری درونی افشاگری بیرونی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴۲ تعداد دانلود : ۳۶۲
تعریف و تحلیل مفهوم افشاگری، نخستین مسئله ی این مقاله است. پس از آن تبیین یکی از مهم ترین و راهگشاترین تقسیم بندی ها از انواع افشاگری موضوع بحث قرار خواهد گرفت. در ادامه، تاریخچه مختصری نیز از افشاگری در تاریخ معاصر ارائه شده است. بررسی زمینه افشاگری و فضا و عواملی که افراد را در معرض این پدیده قرار می دهد، مبحث دیگری است که شاکله این نوشتار را قوام بخشیده است. در گام بعدی، چند عامل جامعه شناختی و روان شناختی که می توانند مانعی در راه افشاگری قلمداد شوند مورد تحلیل قرار گرفته اند. آخرین مبحث این نوشتار حول محور تحلیل اخلاقی افشاگری با رویکرد دینی می چرخد. شش ویژگی اخلاقی، به عنوان معیارهای یک افشاگری اخلاق مدار در مقاله معرفی و تحلیل شده اند که رعایت آن ها می تواند مضرّات افشاگری را به حداقل و منافع آن را به حداکثر برساند.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان