فیلتر های جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۳٬۳۴۱ تا ۳٬۳۶۰ مورد از کل ۸٬۶۶۷ مورد.
حوزه های تخصصی:
مقایسه هوش هیجانی دو گروهِ مجرد دارای ارتباط و بدون ارتباط با جنس مخالف در شهر تهران(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزه های تخصصی:
تحقیق حاضر به بررسی مقایسة هوش هیجانی گروهی که با جنس مخالف رابطه دوستی دارند و گروه فاقد این ارتباط، در افراد مجرد (دختر و پسر) 17 ـ 39 ساله شهر تهران میپردازد. برای این پژوهش، که در آن از آزمون هوش هیجانی بار ـ ان استفاده شده است، تعداد 120 نفر از افراد مجرد (60 نفر دختر و 60 نفر پسر) شهر تهران، به روش تصادفی انتخاب شده اند. پس از جمع آوری پرسشنامه ها، داده های کمی با استفاده از روش آماری T برای گروه های مستقل مورد آزمون قرار گرفتند. نتایج مهم این پژوهش: حاکی از آن است که بین میانگین نمرات دو گروه (دارای رابطه و بدون رابطه دوستی) در متغیر های حل مسئله، خود شکوفایی، واقع گرایی، خوش بینی، عزّت نفس، کنترل تکانش، انعطاف پذیری، خود ابرازی و هوش هیجانی کلی تفاوت معنیدار وجود دارد، و در این موارد، تفاوت به نفع گروهی است که با جنس مخالف رابطه ندارند. در سایر متغیرها تفاوتی بین دو گروه وجود ندارد.
ارکان تلقی انسان از خود و تأثیر آن در رفتارهای اخلاقی او(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
تلقی یا باور انسان از خود، نقشی اساسی در اصلاح رفتارها به ویژه در رفتارهای اخلاقی او ایفا میکند. این مقاله با پذیرش این اصل که تلقی انسان از خود مبتنی بر شناخت او از خویش است، به دنبال تبیین ارکان تلقی صحیح انسان از خویش بوده، دو اصل «اعتقاد به حرمت نفس انسان» و «اعتقاد به وجود ربطی و غیرمستقل» داشتن را به عنوان دو رکنِ تلقی صحیح خویش، معرفی میکند. این دو رکن تلقی از وجود خویش را مطابق با واقعیت او سامان بخشیده، انسان را به سوی اصلاح رفتارهایش سوق میدهد. البته بین حس حرمت نفس با رفتار اخلاقی، رابطه دوطرفه برقرار است. یعنی به هر میزان رفتارهای نیک انسان استمرار بیابد یا پسندیدهتر شود، بر حس حرمت نفس فاعل نسبت به خودش، افزوده میشود و افزایش یا استمرار حرمت نفس نیز افزایش یا استمرار رفتارهای نیک را به دنبال خواهد داشت.
کارکرد عشق در کنترل نفس و کسب اخلاق عرفانی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
- حوزههای تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام دین پژوهی فلسفه دین
- حوزههای تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی کلیات فلسفه اخلاق
- حوزههای تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی اخلاق کاربردی اخلاق دینی
- حوزههای تخصصی علوم اسلامی تصوف و عرفان اسلامی کلیات فلسفه تصوف و عرفان
شکاکیت اخلاقی معرفتشناختی(مقاله ترویجی حوزه)
منبع:
اخلاق دوره جدید سال اول تابستان ۱۳۹۰ شماره ۲ (پیاپی ۲۴)
197 - 229
حوزه های تخصصی:
در این پژوهش برآنیم نخست رابطهی شکاکیت را با معرفتشناسی توضیح دهیم؛ و در ادامه بعد از تبیین موضع شکاکیت اخلاقیِ معرفتشناختی در یک ساختار کلی فلسفی و تعریف آن، تأثیر آن را در حوزهی عمل بیان کنیم. سپس اقسام شکاکیت اخلاقیِ معرفت شناختی و برخی از استدلالات آن را به اضافهی پاسخهایی که مخالفان در برابر این استدلالات ارائه کردند مطرح میکنیم. شکاکیتِ اخلاقیِ معرفتشناختی، قسمی از شکاکیت اخلاقی است که توجیه را در باورهای اخلاقی بررسی میکند. این شکاکیت معتقد است ما برای معرفت داشتن باید توجیه معرفتی، ایجابی، کافی و کامل داشته باشیم و بر آن است که ما در مورد هیچیک از معارف خود چنین توجیهی نداریم؛ لذا معرفت به معنای واقعی نداریم.
اندیشه: مهدویت و تربیت
منشأ الزام در مفاهیم و گزاره های اخلاقی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
الزام و بایستگی در مفاهیم و احکام اخلاقی از مسائل مهم فلسفة اخلاق است. بسیاری از دانشمندان اسلامی عقل و مدرکات آن را سرچشمه الزامات اخلاقی دانسته و معتقدند مفاهیم اخلاقی خصوصیتی دارد که عقل، آن را دریافته و به الزامی بودن آن حکم میکند.
نظریاتی مانند نظریه برکسن فرانسوی ـ وجود دو نیروی فشار اجتماعی و گرایش های پر جاذبه درونی انسان ها ـ امرالهی و وجدان گرایی از دیگر نظریات مطرح در منشاء الزام است. منشاء الزام بودن خداوند در مفاهیم و احکام اخلاقی مسئله این مقاله است. شارع و قانون گذار در احکام ثابت اسلام، خداست که بر اساس پشتیبانی مصالح و مفاسد، احکام و قوانین را جعل میکند. ازاین رو هر فرد طالبِ سعادت در دنیا و آخرت در مییابد که باید از قوانینی پیروی کند که این سعادت را تضمین، و لذا خود را ملزم میکند که الزامات الهی از جمله الزامات اخلاقی را رعایت نماید.
تأثیر کنش و واکنش انسان و عالم هستی بر اخلاقی زیستن از دیدگاه قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
یکی از ابعاد بحث نسبت دین و اخلاق، بررسی ارتباط این دو در اخلاقی زیستن یا تربیت اخلاقی است؛ بدین معنا که گزاره ها، اعتقادات و پیش فرض های دینی میتوانند در تربیت اخلاقی انسان ها و به تعبیر دیگر، در کاشتن نهالِ فضائل اخلاقی در انسان و ریشهکن کردن رذائل اخلاقی از او مؤثر باشند. یکی از این پیش فرض ها و اعتقادات دینی، پذیرشِ نظام کنش و واکنش در عالم هستی و به عبارت دیگر، پذیرش ساکت و بیتفاوت نبودن عالم هستی نسبت به رفتار ما انسان ها، و انعکاس آن به سوی ماست. شماری از آیات قرآن کریم به خوبی بر واکنشِ نظام پویا، زنده و باشعورِ جهان هستی به رفتار ما انسان ها دلالت دارد. قرآن کریم انسان را به پذیرشِ مسئولیت اخلاقی اعمال و رفتارش ترغیب میکند و نوعی ضمانت اجراییِ دینی و دنیوی (افزون بر ضمانت اجرایی اخروی) برای اخلاقی زیستنِ انسان فراهم میآورد که نشانگر نسبتِ دوستانه دین و اخلاق در عرصه تربیت اخلاقی است.
زنان، ازدواج، خانه داری و تربیت فرزندان در اندیشه اسلامی(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزه های تخصصی:
- حوزههای تخصصی مطالعات زنان زن، اجتماع و خانواده زن در خانواده
- حوزههای تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده
- حوزههای تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت نظری تعلیم و تربیت و کودک، نوجوان و جوان
- حوزههای تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت نظری تعلیم و تربیت و خانواده
- حوزههای تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده زنان
چیستی و چرایی نظام اخلاقی اسلام(مقاله ترویجی حوزه)
حوزه های تخصصی:
چکیده آیا در عالم واقع لازم است مجموعه ی آموزه های اخلاقی اسلام دربردارنده ی عناصر ضروری برای ایجاد یک نظام اخلاقی باشند؟ آیا ضرورتی اقتضا می کند که این عناصر از ساختاری منطقی و منظّم برخوردار باشند؟ آیا مجموعه ی آنچه که در منابع اوّلیه و ثانویه ی اخلاق اسلامی وجود دارد، اثباتاً از چنین جامعیت و ساختار منظّمی برخوردار هستند؟ در صورتی که وضعیت فعلی چنین نباشد، آیا می توان به این امر دست یافت؟ نسبت به همه ی پرسش های مذکور صریحاً، تلویحاً و یا عملاً اما و اگرهایی وجود دارد. نویسنده، با کسانی هم عقیده است که پاسخ همه ی این پّرسش ها را مثبت می داند. این نوشتار که ماهیت فرا اخلاقی دارد، مقدّمه ای است در باب تبیین این ادعا.
رویکرد ریزوماتیک به معرفت و نقد چالش های آن برای تربیت اسلامی (از منظر ملاحظات معرفت شناختی رئالیسم انتقادی)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
تربیت اسلامی در عصر حاضر با چالش های گوناگونی روبه رو است. بخشی از این چالش ها ناشی از مواجهه جهان بینیِ «خدامحور» با جهان بینیِ «دنیامحور» جهان غرب است. در این میان پست مدرنیسم به جهت آموزه های پیچیده خود، جهت گیری های ضد و نقیضی را در بین اندیشمندان مسلمان برانگیخته است؛ تا جایی که برخی آن را به منزلة فرصتی مغتنم برای تربیت دینی و چاره ای برای کاستی های آن تلقی کرده اند و برخی دیگر معتقدند تفکر پست مدرنیستی اساساً امکان تربیت دینی را نفی می کند. «رویکرد ریزوماتیک» نیز در راستای تحقق بسیاری از آموزه های پست مدرنیستی به عرصه نظام های معرفتیِ قرن بیستمی وارد شد و طبیعتاً تلقی های مثبت و منفی خود را نیز در ارتباط با تربیت دینی به همراه خواهد داشت. مفروض این مقاله این است که رویکرد ریزوماتیک به معرفت برای تربیت دینی چالش هایی به همراه خواهد داشت که ما با مبنا قرار دادن نظام معرفتی رئالیسمِ انتقادی به نقد چالش های آن می پردازیم. بنابراین، در این مقاله ابتدا به طرح ویژگی های رویکرد ریزوماتیک به معرفت می پردازیم و سپس چالش های آن برای تربیت دینی را بررسی می کنیم و در پایان چالش های مطرح شده را از منظر رئالیسم انتقادی مورد نقد قرار می دهیم.
عقلانیت و انسان اخلاقی در اندیشه کانت و ملّاصدرا(مقاله ترویجی حوزه)
حوزه های تخصصی:
عقلانیت بنیادیترین خصوصیت انسان و زیربنای نظام اخلاقی صدرالمتالّهین است؛ زیرا صدرا برتری انسان بر سایر موجودات را در عقل، آن هم از بُعد نظری و نه عملی میداند.1 در نظر صدرا، انسان با بکارگیری عقل نظری و کسب حکمت، میتواند گام به گام وجود خود را وسعت بخشیده و در نتیجه، اخلاقیتر شود. از این رو، در نظر صدرالمتالّهین ضعف اخلاقی، ریشه در فقر وجودی آنان دارد و فقر وجودی ریشه در بی توجّهی به نعمت عقل، به خصوص عقل نظری دارد. کانت با اتّخاذ مبانی دیگری چون عقل، فاهمه، اراده و غایت بودن انسان، نگاه انسان شناسانه متفاوتی داشته و عقلانیت عملی یا اراده را با ارزش ترین ویژگی انسان دانسته و آن را معیار تحقّق انسانیت و کمال او میداند.2 این مقاله، بر آن است تا جایگاه عقل نظری در نگاه صدرا و اراده یا عقل عملی در نگاه کانت را در سیر اخلاقی انسان نشان دهد و این دو نگرش را با هم مقایسه نماید.
تربیت اخلاقی؛ بررسی تطبیقی دیدگاه خواجه نصیرالدین طوسی و کلبرگ(مقاله ترویجی حوزه)
حوزه های تخصصی:
این مقاله با روش تحلیلی ـ توصیفی به بررسی تربیت اخلاقی از منظر خواجه نصیرالدین طوسی و کلبرگ در سه بخشِ مبانی، هدف و روش های تربیت اخلاقی میپردازد. مبنای تربیت اخلاقی از دیدگاه کلبرگ، درک و استدلال مخاطبان بوده که شش مرحله را در رشد اخلاقی معرفی کرده، ولی از دیدگاه خواجه نصیر، نفس انسانی مبنای تربیت اخلاقی است. هدف تربیت اخلاقی از دیدگاه خواجه نصیر، رسیدن به قرب الاهی ولی از دیدگاه کلبرگ، دست یافتن به عدالت برای همه مردم و تحقق ارزش های عالی انسانی در زندگی آنهاست. روش تربیت اخلاقی از نظر کلبرگ، تربیت اخلاقی نه به وسیله آموزش، بلکه انتقال دانش آموز از مرحله های پایین رشد اخلاقی به مرحله بالاتر از طریق وادار کردن آنها به بحث درباره مشکلات اخلاقی است. ولی خواجه نصیر تأدیب، عادت دادن و بهره بردن از تشویق و تنبیه را اساسیترین روش های تربیت، و روش های عام شامل، پرهیز از گوش دادن به حرف های ناشایست، برقررای اعتدال در دو قوه شهویه، غضبیه و روش های خاص شامل معالجه برخی رذایل میداند.
مقایسه نگرش و پای بندی دانشجویان ساکن خوابگاه و دانشجویان دیگر، نسبت به نماز وادراک موانع فردی و اجتماعی و محیطی درباره آن
حوزه های تخصصی:
هدف؛ هدف پژوهش حاضر بررسی تفاوت نگرش وپای بندی دانشجویان ساکن خوابگاه های دانشجویی و دانشجویانی که با والدین خود زندگی می کردند، نسبت به نماز و ادراک موانع و عوامل بازدارنده فردی و اجتماعی و محیطی آن بوده است. روش؛ روش تحقیق مورد استفاده،علی- مقایسه ای و پس رویدادی بوده است. بدین منظور 1100 نفر از دانشجویان دانشگاه شیراز با روش نمونه گیری طبقه ای انتخاب شدند و پرسشنامه محقق ساخته 77 سوالی را تکمیل کردند. یافته ها؛ نتایج نشان داد پسرانی که با والدین خود زندگی می کردند در مقایسه با سایر گروه ها نگرش منفی تری نسبت به نماز داشتند. موانع اجتماعی و فردی کمتری در مورد اقامه نماز گزارش کردند. ضمن آن که پسران ساکن خوابگاه های دانشجویانی موانع محیطی کمتری در مورد اقامه نماز گزارش کردند. نتیجه گیری؛ دانشگاه به عنوان یک نهاد فرهنگی و هنجارآفرین توانسته است در جهت نهادینه کردن هنجارهای اسلامی جامعه گام های موفقیت آمیزی بردارد. به ویژه در مورد دانشجویان ساکن خوابگاه های دانشجویی که از والدین خود دور هستند و ممکن است بیشتر تحت تاثیر هنجارهای دانشگاه قرار داشته باشند.
بررسی تطبیقی ناامیدی در نظریه اسنایدر و قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
ناامیدی و نداشتن نگرش مثبت و امیدوارانه، ضمن از بین بردن تلاش های هدفمند آدمی، یکی از موضوعاتی است که تضعیف سلامت روان انسان را سبب می شود. در روان شناسی مثبت نگر، اعتقاد بر آن است که سازه هایی همچون ناامیدی، می تواند به ایجاد انواع بیماری ها منتهی گردد. از این رو در یکی دو دهه ی اخیر، روان شناسان در پرتو نظریه ای به نام نظریه ی امید، با تمرکز بر تفکر امیدوارانه به درمان افسردگی پرداخته اند. از سویی دیگر، با توجه به تأثیر جهان بینی هر فرد در زدودن انواع بیماری ها، نمی توان از نقش دین در زدودن ناامیدی غافل ماند.
پژوهش حاضر درصدد است به روش تطبیقی ضمن بررسی ناامیدی در نظریه اسنایدر و بازیابی آن در مفاهیم قرآن، به میزان هم پوشانی این دو حوزه در تبیین موضوع فوق دست یابد و در پایان بدین نکته راه یافته که در تطبیق ناامیدی در دو حوزه فوق، مشترکات بیش از مفترقات است و یافته های بشری، بسیار شبیه داده های وحیانی است و چون علم اساساً بیان هست ها و نیست هاست، از این رو ارتباط با معنویت در بیان ارزش ها و بایدها و نبایدهای آن، نقش بسیار مؤثری در مقابله با ناامیدی دارد. البته جهت قضاوت درباره اثربخشی بیشتر یا کمتر، مطالعات تجربی و عینی لازم است.
خانواده و راهبردهای کاربردی؛ رهنمودی برای دستگاه های فرهنگی
حوزه های تخصصی:
- حوزههای تخصصی مطالعات زنان زن، اجتماع و خانواده مشارکت زن در اجتماع
- حوزههای تخصصی مطالعات زنان زن، اجتماع و خانواده زن در خانواده
- حوزههای تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده
- حوزههای تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی اخلاق کاربردی اخلاق خانواده
- حوزههای تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات ارتباطات و فرهنگ ارتباطات بین فردی
- حوزههای تخصصی مطالعات زنان آموزش زنان
- حوزههای تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات مطالعات مطبوعاتی، رادیویی و تلویزیونی رادیو سیاست گذاری و برنامه ریزی
اخلاق رسانه، مقایسه منشورات جهانی با دستورهای اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
با توجه به گستردگی نقش رسانه های جمعی در جهان معاصر و کارکرد ویژه آنها در شکل دهی افکار عمومی و نیز با توجه به وجود زمینه های مناسب برای انحرافات اخلاقی فعالان این عرصه، اهتمام به رعایت ارزش های اخلاقی در این حوزه ضرورت بیشتری یافته است. در غرب، منشورات اخلاقی متعددی در قرن بیستم درباره حرفه خبررسانی از سوی موسسات و مراکز بزرگ مرتبط تنظیم و ارائه شده است. در اسلام نیز توجه ویژه ای به مسئله خبررسانی شده است. در این مقاله ضمن ارائه گزارشی از منشورات جهانی اخلاق رسانه و مقایسه آن با دستورات اخلاقی اسلام برتری های اخلاق اسلامی در این زمینه تبیین شده است.
قرب الهی در نظام اخلاق اسلامی
منبع:
فرهنگ پژوهش شماره ۱۰
حوزه های تخصصی:
زبان شناسی و اخلاق عرفانی(مقاله ترویجی حوزه)
حوزه های تخصصی:
چکیده یکی از دانش های نوپا در دنیا و به ویژه در کشور ما، دانش معنی شناسی است که از شاخه های زبانشناسی به شمار می آید. متون اسلامی اعم از قرآن و حدیث و مطالب عرفانی حاوی نکات اخلاقی و کدهای اخلاقی فراوان است. متأسفانه در سال های اخیر با وجود تحقیقات ارزنده در تمام شاخه های علوم اسلامی، پژوهش قابل قبولی راجع به معنی شناسی اخلاقی- عرفانی نشده است. این جانب در اصل مقاله تصمیم دارم تصویری روشن از معنی شناسی اخلاقی- عرفانی را برای علاقه مندان به اخلاق عرفانی بیان کنم تا مشتاقان به ارزش و اهمیت این پژوهش پی برند. معنی شناسی اخلاقی در پی روشن کردن مفاهیم و کدهای اخلاقی است که از دیرباز در زبان عربی و متون ادب فارسی وجود داشته است. عارفان اسلامی به پشتیبانی قرآن و حدیث به دستاوردهای بسیار ارزشمندی در این زمینه رسیده اند، لیکن همه ی این دستاوردها روشمند نیست و کار معناشناسی اخلاقی- عرفانی، تنظیم حوزه ی معناشناسی واژگانی است که هرچند واژه به صورت یک سیستم یا لایه یا حلقه یا میدان، ایده ای کامل و علمی در تکامل اخلاقی کلونی و سیستماتیک را نشان دهند. بدیهی است مثال هایی که در متن مقاله خواهد آمد، برگرفته از قرآن یا متون حدیث و منابع عرفانی فارسی و عربی خواهد بود. ان شاء اللّه این روش جدید بتواند فصل تازه ای در تولید علم اخلاق، آن هم اخلاق دینامیکی ایجاد نماید.